بێهەڵوێستی، وەک ماک‌و مۆراڵ‌و ستراتیژی ئیخوان موسلمین

یەكگرتووی ئیسلامی بە نمونە

4 ساڵ لەمەوپێش



شوان ئەحمەد

(ئیخوان موسلمین گروپێکی پراگماتی بەرژەوەند پەرستن)

- سەروەت خەرباوی -

هەموو ئەو ساڵانەی بەخوێندنەوەی مێژووی رێکخراوی ئیخوان موسلمینەوە خەریک بووم و ئێستاشی لەگەڵدابێت کەڕۆژئاوای کوردستان، لەبەردەم ستراتیژیەتی کورد قڕانی لەشکری تورک و سیاسەتی شۆڤێنیستانەی ئۆردگانیزمدایە، وەک پشت و پەنا و سپۆنسەری یەکەمی ئیخوانەکان (لەگەڵ دەوڵەتی قەتەر) لەسەرتاسەری دنیادا، شتێک کەبەزەقی لەبەرچاوان بووبێت و وەک ماک و مۆراڵ و ستراتیژی ئەو رێکخراوە ئیسلامیە بەدیم کردبێت، خەمساردی و دووڕویی و بێهەڵوێستی بووە، سەبارەت بەهەر پرس و باس و رووداوێکی مرۆیی و سیاسی گرنگ کە لەکوردو لەپارچە جیاجیاکانی کوردستاندا روویان دابێت.

ئەوەی لەسەرەتای مانگی ئۆکتۆبەری ئەمساڵەوە لەڕۆژئاوای کوردستان دەقەومێت،  هەر تەنها بینینەوەی شۆڤێنیزمی دەوڵەتی تورک و هاتنەوە سەر سەحنەی رق و کینەی لەمێژینەی ئەو وڵاتە نیە، لەهەرچی شتێ ناوی کوردبێت و بەجوگرافیای کوردستان حیساب بکرێت، بەڵکو لەپاڵیشیدا رووی راستەقینەی هێزگەلێکی بۆ ئاشکرا کردین کەبەدۆستی کوردو پارێزەری دیموکراسی و مافی مرۆڤ لەجیهاندا ناونووس دەکران.

هاوکات بێهەڵوێستی و دووبارە فەزڵدانەوەی موسڵمانان بوون بەسەر کوردبوونی لەلای هێزە ئیسلامیستەکانی هەرێم، بۆ دوپاتکردینەوەو پەردەی لەڕووی ئەو درۆ شاخدارەش هەڵماڵی کەبیست ساڵ بەر لەئێستا، یەکگرتووی ئیسلامی لەدوتوێی کتێبێکدا بەپیتی درشت و بەدەنگی بەرز تێیدا باسیان لە (کێشەی کورد لەستراتیژیەتی یەکگرتوو)دا بۆ دەکردین.

ئەم مەرگەسات و زوڵم و زۆری و ناهەقیەی ئیسلامیستێکی وەک ئۆردۆگان و ئەکەپە، دەرهەق بەکوردانی رۆژئاوا بەگەڕیان خستووەو پێشتریش رۆژانەو بەئاشکرا لەباکور بەبڕو بیانوی دژایەتکردنی تیرۆرەوە پەیڕەوی دەکەن، چەند تاڵ و تفت و ناخۆشە، هێندەش دەرفەتێکە بۆ ناسینەوەی سیماو مەعدەنی هەندێ هێزو پارت و وڵاتان کە بەزۆرێک دروشم و بلۆف و ئیدیعای گەورە و بێ بناغە، بوو بوونە باعیسی فریودانی خەڵکێکی زۆری لای ئێمە.

لەدوای راپەڕینەوە ئیخوان موسلمین لەڕێی رابیتەی ئیسلامی عەلی قەرەداغی و یەکگرتووی ئیسلامی سەڵاحەدین بەهادینەوە، لەهەوڵی بێوچان و ژێربەژێرو خشەکەیدا بوون، تاکۆمەڵگەی کوردی بەهۆی داهێزران و لەگرێژنە چونیەوە (لەپای سیاسەتەکانی بەعس و ساڵانی تاقەت پڕوکێنی گەمارۆی ئابووری و پاشانیش شەڕی ناوخۆوە)، بکەنە مزگەوتێکی گەورەو چارشێوێکی رەشی بەسەردا بدەن..

دەیانویست بەناوی میانڕەوی و بەئیسلامکردنەوەی کوردەواری، هەندەسەی کۆمەڵایەتی کۆمەڵگەی ئێمە بەخواستی ئیخوان موسلمین دابڕێژنەوەو هەر بەبرا بچوکی وڵاتانی سەردەستەو داگیرکارانی کوردستان بمێنینەوە.

ئەو یەکگرتووی ئیسلامییەو عەلی قەرەداغی و رێکخراوەکەی کەهیگڵ ناس و فەیلەسوفێکی کوردی کۆتایی نەوەدەکان و سەرەتاکانی هەزارەی سێیەم بە بەدیل و ئەلتەرناتیڤی شایستەو لایەقی (پدک و ینک)ی دەزانین، نەک هەر ئەو رۆڵەیان وازی نەکردو نەبوونە ئەو فریادڕەسە، بەڵکو دەستیان لەپتەوکردن و پایەدارکردنی دەسەڵاتی تاکڕەوانەی یەکیەتی و پارتیدا هەبوو.

تا بزوتنەوەی گۆڕان و خودی رەوانشاد نەوشیروان مستەفا نەهاتنە سەر سەحنەو بەرۆکی (پدک و ینک) یان نەگرت، یەکگرتووی ئیسلامی و عەلی قەرەداغی لەناو زەلکاوی ئەو هەموو ناعەدالەتی و گەندەڵی و تاڵانکاریەدا، نەک دەنگ و رەخنە و ناڕەزایی، بەڵکو نوزەیەکیان نەبوو.

خەمساردی و بێهەڵوێستی یەکگرتووی ئیسلامی (وەک لق و پەنجەیەکی ئیخوان موسلمین لێرە، وەک زمانحاڵ و درێژکراوەی ئەوان لەم سنوورە)، رۆڵی ئۆپۆزسیۆنێکی ترسنۆک و شەرمنی  پێ رەوابینی بوون کە لەسەر سوتاندنی بارەگاکانی خۆشیان، نەدەهاتنە دەنگ و لەچاکترین حاڵەتدا بەبڕە پارەیەکی باش، سوڵحی عەشایەریان ئەنجام دەداو دۆسێکەیان دادەخست.

سەروەختێک جوامێرێکی وەک نەوشیروان مستەفا، لەناعەدالەتی و بێ منەتی و بوغرابوونی یەکیەتی و پارتی هاتە دەنگ و بزوتنەوەی گۆڕانی ئیعلانکرد، مانایەکی دیکەی دایەوە بەسیاسەتکردن  لەم هەرێمەو خوێنی کردەوە بەبەر شەقامی کوردیداو لەگەڵیشیدا جورئەتی قسەکردن و روو دەرخستن و سەر دەرهێنانی بەخشیەوە بەو هێزە ئیسلامیانەی، خەریک بوو دەبوون بەژێردەست و پێی یەکیەتی و پارتیەوەو لەباشترین حاڵەتیشدا یان بێ دەنگ و سەر کز گرتوو بوون یاخود لەپەناو پەسێودا، خەریکی خورتەو بۆڵە بوون و لەخواردنەوە زیاتر، رێگاچارەیەکی دیکەیان شک نەدەبرد.

سەرباری ئەوەش، بەڵام کاتێک پڕکێشیکردنەکانی گۆڕان لەو قۆناغەدا، گەیشتە پۆستی سەرۆکی هەرێم و لەوەدابوون بەڕێگای یاسایی و لەڕێی زۆرینەی پەرلەمانیەوە چارەنووسی ئەو کورسییە یەکلایی بکەنەوە، یەکگرتووی ئیسلامی وەک وەفایەک بۆ ماک و مۆراڵ و ستراتیژیەتی  ئیخوان موسلمین لەجیهاندا، بێهەڵوێستیەکی کەم وێنەی نواندو لەسەخترین و چارەنوسسازترین قۆناغدا، گۆڕانی جێهێشت و لەبری رسک و سەرکێشی، سەر سەلامەتی و لاشەڕیی هەڵبژارد، بەوەش توانی گورزێکی کەمەرشکێن لەئۆپۆزسیۆنی پەرلەمانی بوەشێنێ و لەبەرامبەریشدا، خزمەتێکی گەورە بەمانەوەی دەسەڵاتی یەکیەتی و پارتی بکات.

لەم قۆناغەی ئێستادا کەتەواوی دنیا لەدژی لەشکرکێشی سوپای تورکیان بۆ سەر رۆژئاوا، ئەوانەی شاباشی ئەو هەڵمەتەی ئیماندارێکی چنگ بەخوێنی وەک ئۆردوگان دەکەن، تەنها (دەوڵەتی قەتەرو شێخ تەمیم و یوسف قەرەزاوی و عەلی قەرەداغی و ئیخوان موسلمین)ن و یەکگرتووی ئیسلامیش شەرمنانە و مەتاتیانە، قسە لەو بابەتە دەکات و تەنانەت بانگخوازو بەرپرس و کادێرە زۆر بڵێ کانیشیان، لەئاست ئەو زوڵم و زۆریەی سوپای تورکیادا، بێشەرمانە دەڵێن: (ئێمە باس لەسیاسەت ناکەین).

ئەوساو ئێستاشی لەگەڵدا بێت، من پێم وابووە ئیسلامی سیاسی لەکوردستاندا هێزێکن و چێنراون، نەک بەرهەمی گەشی سروشتی کۆمەڵگەی کوردی بن و بونیادی کۆمەڵگەی کوردی بەرهەمی هێنابن. هەر ئەوەشە ناهێڵێت لەپرسە چارەنوسسازەکاندا، کوردبن و کوردانە رەفتار بکەن و کوردستانیانە هەڵوێست بنوێنن.

ساڵانی رابردوو زۆر جار کە لەگەڵ هاوڕێکانمدا دەبووە مشتومڕمان، لەسەر کوردبوون و کورد نەبوونی ئیسلامیستەکانی هەرێم، پاساوی ئەوان بۆ کوردبوونیان ئەوەبوو کەئەوانیش لەکوردستان دەژین و بەکوردی قسەدەکەن و جل و بەرگی کوردی دەپۆشن، وەڵامی منیش ئەوەبووە: بۆ کوردبوون ئەوە گرنگ نییە لێرە بژیت و بەکوردی بدوێیت و قاتی شاڵ بپۆشیت و جەمەدانە بنێیتە سەر (وەک عەلی قەرەداغی)، بەڵکو پێویستە کوردانە بیربکەیتەوە و کوردانە هەست بکەیت و هەڵوێستت کوردانە بێت.

ئەوانەش سیفەتگەلێکن دوور و نزیک نە لەئیسلامی سیاسی کوردیدا هەیەو نە لەیەکگرتوودا دەیدۆزیتەوەو نە لە عەلی قەرەداغیشدا مەوجودە. 

place for reklam
بابه‌تی په‌یوه‌ندیدار