ئەحمەد دەروێش

بیرۆکەی دامەزراندنی بانک بەرمەبنای ئەو قۆناغە سەختانەبوو کەمێژووی پەیدابوونی پارە پێیدا تێپەڕی و دواجاریش دروستکردنی دراوی کاغەزیی لێکەوتەوەو بانکە ناوەندییە - سەنتڕالییەکان خاوەندارێتییان کرد.

لەم سەردەمەدا مامەڵەکردن بەدراوی کاش، لەمامەڵە بازرگانییە دەرەکییەکان و چ لەمامەڵە نێوخۆییەکاندا، خەسڵەت و ناسنامەی وڵاتە هەرە دواکەوتووەکانی جیهان لەخۆدەگرێ. مامەڵەی کاش رووبەرێکی فراوان بۆ گەندەڵیی فەراهەم دەکات و تەنانەت کۆی دەروازەکان بۆ مافیاو چەتەی سیاسی - بازرگانی دەخاتە سەر گازەرای پشت (مامەڵەی دەرەکیی و نێوخۆیی).

نزیکەی ساڵێکە، لەژێر فشاری رێکخراوە ئابوورییەکانی جیهان و بەتایبەتیش دەوڵەتی ئەمریکا، عێراق ناچارکرا بچێتە نێو سیستمی سەکۆی ئەلیکترۆنیی لەپرۆسەی بازرگانی دەرەکیدا، ئەمەش شەفافییەتی ئاڵوگۆڕی بازرگانی پتر مسۆگەر دەکاو سنورێکیش بۆ ئاودیوکردن (تهریب)ی دراو دادەنێ و  لەو ماوە کورتەدا بانکی ناوەندی تاڕادەیەکی دڵخۆشکەر سەرکەوتوو بووەو ئەنجامی پۆزەتیفی لێکەوتووەتەوە چ لەبەرزکردنەوەی نرخی دینار بەدۆلارو چ لەزیادکردنی یەدەگی دراوی بیانی.

تائێرە سەکۆی ئەلیکترۆنی زۆرەملێ بوو، ئەوەی دووەمیان پرسی مامەڵە نێوخۆییەکانە بەسیستمی ماستەرکارد وەک پێداویستییەکی هەنوکەیی و گرنگی ژیانی ئابووریی - دارایی و شارستانیی کە بەهاوئاهەنگیی بانکی ناوەندیی و وزارەتی دارایی عێراق رێکبخرێ و دەیان لێکەوتەی پۆزەتیڤ بەدوای خۆیدا دەهێنێت.

ئەژماری من

لەکوێی ئەو هاوکێشەیەدایە؟

یەکێک لەکارەکانی بانق دروستکردنی متمانەیە بەمانا ئابوورییەکەی و چ بەمانا کۆمەڵایەتییەکەی، لەماوەی 32 ساڵەی تەمەنی حکومەتی هەرێمدا:

1-بانکە حکومییەکان، سەرەتاییترین ئەرک و رۆڵی بانکییان نەگێڕاوە کەبریتییە لەدروستکردنی (متمانەپێدان و وەرگرتنی قەرز) ، بەڵکو زیاتر رۆڵی نوسینگەیان بینیوە بۆ دابەشکردنی موچە.

2-چەندان بانکی ئەهلیش مایەپوچ بوون و مامەڵەکارانیان دەستخەڕۆ کرد.

3-لەڕابردودا چەندان بەڵێنی درۆیینەو پۆپۆلیستییان بەگوێی خەڵکدادا لەبارەی سەربەخۆ فرۆشتنی نەوت و  بەشەدەسهاتی نەوت نەتەنیا بۆ ئێستا بەڵکو بۆ نەوەکانی داهاتووش کەئێستا لەدایکنەبوون، دواجار قەرزاربوونی هەرێم بەبڕی 31 ملیار دۆلار!

4-هەڵگرتن و لێدانەوەی قەوانی پرۆژەی چاکسازیی، لەکاتێکدا وێڕای خانەنشینبوونی بەردەوامی فەرمانبەران، ژمارەی موچەخۆرو کۆی پارەی تەرخانکراو بۆ موچە روو لەزیادییە!

5-تا ئەم چرکەساتەش نەیتوانیوە سندوقی خانەنشینی دروستبکات، لەکاتێکدا مانگانە هەموو موچەخۆرێک، بڕێک پارەی خانەنشینی (استقطاعات التقاعدیة) لێدەبڕدرێ.

لەکاتێکدا سەندیکای پارێزەران هەر بەئابوونەی خۆیان، بێمنەتانە پارەی خانەنشینی خۆیان وەردەگرن کەدوا پلەیان نزیکەی  یەک ملیۆن و شەشسەد هەزار دینارە، بەڵام فەرمانبەرێکی بەکالۆریۆس، زۆرترینی نۆسەدو هەژدە هەزاری بۆ دەردەچێ.

دەیان خاڵی تریش کەجێی هەڵوەستەکردنن ئەمانە لەلایەک و  لەلایەکی دیکەشەوە لەکاتێکدا نە سیاسەتی نەختینەیی لای هەرێمە و  تەنانەت وەزارەتی دارایی بەغدا سەرچاوەی پارەدارکردنی هەرێمەکەیە، ئایا دەسەڵاتدارانی پشت ئەژماری من، بەو پاشخانەی هەیانەو دیومانە، تۆ بڵێی خەمێکی قوڵ و رەوای خەڵک و نیشتمانیان لەکۆڵنابێ تا ئەژماری من دروست بکەن (وەک بانگەشەی بۆدەکەن) گوایە فرەڕەهەندەو دەبێتە هۆی دروستکردنی ژێرخانێکی پتەو بۆ دارایی هەرێم؟

لەژێر رۆشنایی هەموو ئەوانەی لەسەرەوە باسکران، هاونیشتمانییان وایدەبینن؛ ئەژماری من پرۆژەیەکی دیکەی گوماناوییەو حکومەت بۆ چەند مەبەستێک دروستی دەکات:

1-قەیران بەقەیران دەسپێرێ.

2-سبەی بەپاساوی کەمیی سیولە، خەڵک ناتوانێ تەواوی موچەکەی رابکێشێ و سیستمی پارەدانی ئەلیکترۆنیش کاتی زۆری گەرەکە.

3-وێڕای ئەوەی حکومەت پارەیەکی زۆری خەڵکی پاشەکەوت کردووە، بەڵام ترسی ئەوەیان هەیە ، ئۆتۆماتیکی و بەبڕی زۆر، کرێی ئاوو کارەبا لە رەسیدەکانیان دابشکێندرێ.

4-ئەو بانکە ئەهلییانەی لەپشت پڕۆژەکەن، قازانجێکی زۆر و بەردەوام بەدەستدەهێنن لەبەرانبەر خزمەتگوزاریی ئەژماری من.

5-هەر کێشەیەکی نێوان هەرێم و بەغدا، ئەنجامێکی نێگەتیڤ لەسەر ئەژمارەکە جێدێڵێ چونکە سەرچاوەی پارەدارکردنەکە بەغدایە نەک هەرێم خۆی.

6-بەغدا چەندانجار دووپاتیکردووەتەوە کە لەماوەی مانگێکدا موچە جێگیر (توطین) دەکات، کەچی حکومەتی هەرێم دەڵێ تاکۆتایی ساڵ دەتوانین ئەژمارەکە تەواو بکەین بەپاساوی ئەوەی خزمەتگوزارییەکانی فرەڕەهەندن.

کورد وتەنی؛ هەڵگرتنی بەردی گەورە نیشانەی نەهاویشتنیەتی.