بەشی شەشەم 

لیکۆڵینەوەی / ماتیۆ فرانکل 
وەرگێرانى: غەفار مەحمود 

ساڵی ٢٠١٥  بەورەکان " گورگەکان "ی تامیل ، بایکۆتی هەڵبژاردنەکانی سریلانکایان وەک  بەشێک لە داخوازیەکانیان بۆ فراوانکردنی ئۆتۆنۆمی  راگەیاند ، ئەمانە بە ریگەی توندوتیژی لەو شوێنانەی دەسەلاتیان هەبوو  بایکۆتیان دەسەپاند وبە زۆر بەشداری خەڵکیان سنوردار کرد ، لە ئەنجامدا " رانیێل ویکراما سێل " کە پێشتر هاوسۆزی  خەباتی بەورەکانی تامیل بو ، بەرێژەیەکی کەم لە دەنگ بە رکابەرە کۆنەخوازەکەی " ماهیندا راجا پاکسە " ی دۆڕاند . دوای هەڵبژاردن دەوڵەتی کۆنە خواز ریوشوێنێکی توندتری دژ بە  بەورەکانی تامیل گرتە بەرو پرۆسەیەکی چالاکی  دەست پێکرد لە ئەنجامدا شکستی  بە بەورەکانی تامیل هینا .

نمونەیەکی تری ئەم حاڵەتە ( بەهیزبوونی حکومەتی سەرکار بەهۆی بایکۆتەوە ) کە ئیستا  لە ئیران لە ئارادایە ، ریفۆرمخوازەکان کە بەهۆی بایکۆتی هەندێ هیزەوە لە هەڵبژاردنی ٢٠٠٤ دا زۆرینەیان لەدەستدا ، بۆ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی کۆمار بە نارەزایەتی دەربڕین لە سڕینەوەی ناوی کاندیدەکانیان ، هەڕەشەی بایکۆتیان کرد ، ئەنجومەنی کۆمیسارانی ئێران ، پاشگەزبوەوەو شیاوی ( صلاحیة )  هەردو کاندید  " مستەفا موعین و محسن مهرعلیزادە " ی پەسەند کرد . بەلام هەندێک لە ریفۆرمخوازان لە نێویاندا قوتابیانی زانکۆ بەردەوام بوون لە نارەزایەتیەکانیان و بڕیاری بایکۆتیاندا ، لە کۆتاییدا ریفۆرمخوازان خراپترین دۆخیان توشبوو ،  " موعین و مهرزادە "و  رێبەری ریفۆرمخوازان " مهدی کەروبی "  سەبەتەی دەنگەکانی ریفۆرمخوازانیان شکاندو هەرسێکیان بەرامبەر بە رەفسەنجانی و  ئەحمەدی نەژاد دۆڕاندیان ،  کەروبی لە خولی یەکەمدا تەنها  ( ٦٠٠ ) هەزار دەنگی لە احمدی نەژاد کەمتر بوو ، ئەگەر قوتابیان بایکۆتیان نەکردایە  یان " موعین " کە چوار ملیۆن دەنگی هێنا  رکابەری (بەقازانجی )  کەروبی  نەکردایە ،  ئەوا  کەروبی لە خولی یەکەمدا براوە دەبوو .  

کاتێک بەشداری  لە هەڵبژاردندا  ئەنجامی هەیە 
ئەو نمونانەی سەرەوە ئەنجامە نیگەتیڤەکانی بایکۆتی هەڵبژاردن پیشان دەدات ، بەڵام  بریاری بەشداری کردن ، ئەنجامێکی  گرنگتری  هەیە : لەوانەیە حزبی ئێوە  بە کردەوە ئەنجامێک بەدەست بێنێت  لەوە زیاتر کە چاوەروانی بوون ، لە ئەلبانیا ، هەرەشەی بایکۆتی سۆسیالیستەکان حکومەتی " سالی بریشا " ی ناچار بەگۆڕینی یاسا کێشە لەسەرەکەی  هەڵبژاردن  کرد  پاش ئەوە سۆسیالیستەکان بڕیاری بەشداری هەڵبژاردنیاندا و توانیان شکست بە حزبی دیموکرات بێنن ، سالی  بریشا کە زۆرینەی پەرلەمانی  لە دەستدا ، دوای مانگێک کەوتە  ژێرەوە  .

مورگان چوانگیرای لە  "بزوتنەوەی دیموکراتی گۆڕان "  بووە خاوەنی دەسکەوتی بەشداری هەڵبژاردنەکانی ساڵی ٢٠٠٠ زیمبابۆی . بزوتنەوەی دیموکراتی گۆڕان وانەی لەهەڵەی بەشداری نەکردنی هەڵبژاردنەکانی ١٩٩٥ وەرگرت ، کە بوە هۆی ئەوەی رۆبەرت موگابێ لە کۆی ١٢٠ کورسی پەرلەمان ١١٧ کورسی بباتەوە ، بۆیە چوانگیرای هاتەسەر ئەو بروایەی کە بەشداری هەڵبژاردنە کانی ساڵی ٢٠٠٠ بکات ، لەو کاتەدا دەیوت " بایکۆت واتە  دەبیتە یاری  دەستی موگابێ " و درێژەدانی بێ مەرجە  بەتەمەنی حکومەتی " یەکێتی نەتەوەیی ئەفەریقای زیمبابۆی " .   

لەو گروپە سیاسیانەی کە گوایە پێشتر وانەیان لە ئەنجامەکانی بایکۆت وەرگرتوە ، هیزەکانی ئیسلامی سیاسی رۆژهەڵاتی ناوەراستە ، رابەرانی رژێمە  دەسەڵاتخوازوکۆنسەرڤاتیڤەکانی ناوچەکە هەمیشە گومانیان لەم هێزانە هەبوەوبە درێژایی مێژو رێگریان کردوە  لە هاتنە پێشەوەیان .
لە بەحرەین کۆمەڵەی شیعەی ناسراو بە " الوفاق " ساڵی ٢٠٠٢ بڕیاری بایکۆتی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی یاسادانانی  کرد ،
ئەمە یەکەمین هەڵبژاردنی پەرلەمانی بوو دوای هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمانی ئەو ولاتە لە ساڵی ١٩٧٥ لەلایەن "ئەمیر " ەوە ، دەستەیەکی یاسادانانی دانا بوو کەهەر خۆی ئەندامەکانی بۆ دیاری دەکرد ، پاش بایکۆتەکەی " الوفاق " ئەنجومەن لەنێوان سیکۆلارو ئیسلامیە سوننەکاندا دابەش بوو ، ساڵی ٢٠٠٦ کاتێک " الوفاق " بڕیاری بەشداری هەڵبژاردنیاندا ، نەک هەر ئەو هاوکێشەیە هەڵوەشایەوە بەڵکو لە کۆی ٤٠ کورسی  ١٨ کورسیان بردەوە و شکستیان  بەهەردو بلۆکی ئیسلامی سوننی وسیکولارە سەربەخۆکان هێنا .

ئیسلامیەکانی ئەردەنیش پاش چەندین بایکۆت دواتر کەڵکیان لەبەشداری کردن وەرگرت ، ساڵی  ١٩٩٧ " بەرەی کاری ئیسلامی " گەورەترین هێزی ئۆپۆزیسیۆنی پەرلەمانی ئەردەن بوو کەلە کۆی ٨٠ کورسی خاوەنی ١٦ کورسی بوون ، بەم پیگەیەوە ، بۆ نارەزایەتی دەربڕین بەرامبەر گۆڕینی یاسای هەڵبژاردن کە بە قازانجی سەرۆک خێڵەکان بوو بریاری با یکۆتی هەڵبژاردنیاندا ، ئەنجامەکەش هەر ئەوەبو کە چاوەروان دەکرا ، بوە هۆی کەمبونەوەی نوینەرانی ئیسلامیەکان لەدەسەلاتی یاساداناندا ، تاساڵی ٢٠٠٠ ئەم هێزە لەکۆی ٨٠ کورسی پەرلەمان خاوەنی تەنها ( ٥ ) کورسی بوون ، بەبەراورد بە ساڵی ١٩٩١ کەخاوەنی یەک لەسەر سێی کورسیەکان بوون .

بەرەی کاری ئیسلامی لەو بڕیارە پەشیمان بوەوە ، گەیشتە ئەو بڕوایەی  کە جەماوەری خۆی لەنیو دەزگاکانی دەوڵە ت وهاوسۆزی  پێشتری لەنیو خەڵکدا لەدەستداوە ، ئەم هیزە هەڵەی خۆی دۆزیەوەو لەگەل ئەوەشدا یاسای هەڵبژاردن گۆرانکاری تیانەکرابوو ، بریاری بەشداری هەڵبژاردنی ساڵی ٢٠٠٣ دا ، ئەمجارەیان بوبە خاوەنی ١٧ کورسی و بەهێزترین حزبی ئۆپۆزیسیۆن ، بەم شێوەیە کەڵکی لەبەشداری هەڵبژاردن وەرگرت .