کەناڵی ١٢ ئیسرائیل بڵاویکردەوە دانوستانەکان سبەی لە میسر دەست پێدەکات، ویتکۆڤیش بەشداری دەکات، هاوکات تیمەکانی دانوستانکار ڕێنمایی دراون کە خۆیان ئامادە بکەن بۆ ئەوەی ئەمڕۆ (شەممە) شاندێک بەڕێبکەون بۆ گفتوگۆ بۆ ئەوەی بزانن ئایا دەکرێت قۆناغی یەکەمی ڕێککەوتنەکە بەرەو پێشەوە بچێت.

 ئەمەش دوای ئەوە دێت کە دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا وەڵامی حەماسی وەرگرت بۆ پلانەکەی بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕی غەززە و ئازادکردنی بارمتەکان.

شەوی رابردوو، دوای ئەوەی حەماس رازیبوونی بە بەشێک لە خاڵەکانی پلانەکە راگەیاند، دۆناڵد ترەمپ فەرمانی بە ئیسرائیل کرد دەستبەجێ بۆردوومانکردنی کەرتی غەززە رابگرێت، ئەمەش رێگەی بۆ دەستپێکردنی قۆناغی یەکەمی رێککەوتنەکە خۆشکرد.

قۆناغی یەکەمی پلانەکەی ترەمپ چی لەخۆدەگرێت؟
پلانەکە بە چەند قۆناغێک جێبەجێ دەکرێت و قۆناغی یەکەم ئەم خاڵانە لەخۆدەگرێت:

• دەستبەجێ راگەیاندنی ئاگربەست.

• ئازادکردنی سەرجەم بارمتە زیندوو و مردووەکان لە ماوەی 72 کاتژمێردا.

• راگرتنی سەرجەم ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی ئیسرائیل.

• کشانەوەی قۆناغ بە قۆناغی هێزەکانی ئیسرائیل.

• ئازادکردنی زیندانیانی فەڵەستینی لەلایەن ئیسرائیلەوە.

کەناڵی 12 لە زاری بەرپرسێکی باڵای ئیسرائیلەوە بڵاویکردەوە، ناتانیاهۆ بە لێدوانەکانی ترەمپ سەری سوڕماوە و چاوەڕێی ئەوە نەدەکرد داوای ئاگربەست بکات. نەتانیاهۆ لە ڕاوێژ لەگەڵ ڕاوێژکارەکانیدا وەڵامی حەماسی بە نەرێنی زانی و داوای لێکردن هەماهەنگی لەگەڵ واشنتۆن بکەن لەسەر وەڵامدانەوەکە، بەڵام ئەمە کاریگەری نەبوو. بەڵام کەناڵەکە بڵاویکردەوە کە ئاستی پیشەگەرانە وەڵامی حەماس وەک ڕێگایەک بۆ ڕێککەوتن سەیر دەکەن.

ئەو جوڵەیە دەبێت بەخێرایی ئەنجام بدرێت بەهۆی بارودۆخی خراپى غەززە وا دیارە تەنها چەند ڕۆژێکی ماوە بۆ ئەنجامدانی ئەو کارە. هەڵسەنگاندنەکە ئەوەیە کە ئیسرائیل دەتوانێت بەردەوام بێت لە شەڕەکان ئەگەر ڕێککەوتنەکە شکستی هێنا. 

بەرپرسێکی باڵای ئیسرائیل ڕایگەیاندووە، "بەرەو هەفتەیەکی دراماتیک دەڕۆین". بەرپرسانی ئەمنی لە ئێستاوە دەستیان کردووە بە داڕشتنی لیستی ئەو زیندانیانەی کە بڕیارە ئازاد بکرێن لە چوارچێوەی ئامادەکارییەکان،  بۆ خێراکردنی دانوستان لەگەڵ بزووتنەوەی حەماس. لە هەمان کاتدا تیمەکانی دانوستان خەریکی داڕشتنی نەخشەی کشانەوەن کە هێشتا ناکۆکی لە نێوان لایەنەکاندا هەیە.

لەلایەکى دیکەوە، ئیسرائیل هۆشداری دەداتە دانیشتوانی شاری غەززە کە نەگەڕێنەوە
وتەبێژی سەربازی ئیسرائیل ڕۆژی شەممە هۆشداری دایە دانیشتوانی شاری غەززە لە گەڕانەوە بۆ شارەکە و ئاماژەی بەوەشکرد کە تا ئێستاش وەک ناوچەیەکی شەڕی "مەترسیدار" دەمێنێتەوە.

هەروەها لە پۆستێکدا لە تویتەر داوای لە دانیشتووانی ئەو وڵاتە کردووە کە نەگەڕێنەوە بۆ باکووری کەرتی غەززە یان هیچ کام لەو ناوچانەی دەوروبەری کە سوپا تێیدا چالاکی دەکات.

لە پۆستەکەیدا ڕایگەیاندووە کە "ناوچەی باکووری وادی غەززە هێشتا بە ناوچەیەکی شەڕکەری مەترسیدار دادەنرێت و مانەوە لەم ناوچەیەدا هەڕەشەیەکی دیاریکراو پێکدەهێنێت".

ئیسرائیل بۆ قۆناغی یەکەم کۆدەبێتەوە، و دەیەوێت گفتوگۆکە لەسەر پرسی ئازادکردنی هەموو بارمتەکان چڕبکاتەوە و ناوی ئەو زیندانیانە کە ئازاد دەکرێن و هێڵەکانی کشانەوەی هێزەکانی IF و مانای ئاگربەستەکە دوابخات بۆ قۆناغی داهاتوو. دەکرێت وا گریمانە بکرێت کە حەماس لای خۆیەوە دەیەوێت ئازادکردنی بارمتەکان بە پرسە گرنگترەکانی وەک داماڵینی چەک و چەکداماڵین و کۆنترۆڵکردنی غەززە "ڕۆژی دواتر" ببەستێتەوە.

لێرەدا تاقیکردنەوەکە دەبێت، ئایا سەرۆک ترامپ و نێوەندگرەکان بەڕاستی لە تەنیشت ئیسرائیل دەوەستن و ڕێگە بەو گفتوگۆ سنووردارە دەدەن - ئازادکردنی بارمتەکان لە بەرامبەر کشانەوەی ڕێکەوتنی لەسەرکراوی IDF و کۆتاییهێنان بە شەڕەکە، پاشان لە پشت پلانی ترەمپەوە دەوەستن، کە مامەڵە لەگەڵ "ڕۆژی دوای" لە کەرتی غەززە دەکات. 

لێرەدا شەڕێکی ڕاکێشان لە نێوان ئیسرائیل و حەماسدا دەبینین، کە ئەم دانوستانانە بەرەو کوێ دەڕۆن. هەردوو حەماس و ئیسرائیل دەڵێن "بەڵێ" بۆ دانوستانەکان - و ئازادکردنی هەموو بارمتەکان خاڵی دەستپێکن. نەک ئازادکردنی بەشەکی یان وردە وردە، بەڵام هەردوولا هاوڕان لەسەر گفتوگۆکردن لەسەر ئەم بابەتە.