کەشناسی: شەپۆلێکی بەفر و باران ناوچەکە دەگرێتەوە

هاوڵاتی ژنان و كچانی گەریلا(یەژاستار) لەناوچەكانی زاپ و مەتینا چۆك بە سوپاكەی ئەردۆغان دادەن و هەشت سەربازیان لێ دەكوژن، هاوكات داوا لە كەسوكاری سەربازێكی تورك دەكەن كە بچن تەرمەكەیان لێ وەربگرنەوە. هەروەها ئەمڕۆ یەكشەممە هێزەكانی پاراستنی گەل(هەپەگە) ناوی سەربازێكی تورك دەهێنن كە تەرمەكەی لای گەریلایەو داوا لە كەسوكاری دەكەن بچن لێیان وەربگرنەوە لەرێگەی خەڵكی مەدەنییەوەو ئەوە دووپات دەكەنەوە كە ئەردۆغان و خلوسی ئاكار وەزیری بەرگری توركیا كوژرانی سەربازەكانیان دەشارنەوە.     دەقی راگەیەندراوی هەپەگە: گەریلاكانی ئازادی كوردستان، لەدژی داگیركاریی دەوڵەتی تورك بە ڕۆحی بەرخۆدانی ١٤ی تەمموز، بەرخۆدانییەكی مێژوویی بەڕێوەدەبەن، لە چالاكییەكدا كە بە پێشەنگایەتی تیمی گەڕۆكی گەریلاكانی یەژستار ئەنجامدرا، هەشت سەربازی سوپای توركی داگیركەر سزادراون، لە ناوچەكانی زاپ و مەتینا و سیستمێكی كامێرای چاودێریش تێكشكێنراوە. داگیركەران كە ناتوانن لەبەردەم بەرخۆدانی گەریلا خۆیان ڕابگرن، پەنا دەبەنە بەر چەكی قەدەغەكراو و پێنج جار چەكی كیمیاویان بەكارهێناوە و ١٥جاریش بە فڕۆكەی جەنگی ناوچەكانی بەرخۆدانی گەریلایان بۆردوومان كردووە.  

هاوڵاتی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پرسە نامەیەك ئاراستەی بنەماڵەی پێشەوا قازی محەمەد دەكات بەبۆنەی كۆچی دوایی تاكە كوڕەكەیەوە. دەقی پرسەی سەرۆكی هەرێم: پرسەنامەیەك لە سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ بنەماڵەی ڕێزداری پێشەوا قازی محەمەدی نەمر كۆچی دوایی و لەدەستدانی خوالێخۆشبوو عەلی قازی، كوڕ و یادگاری پێشەوا قازی، خەمباری كردین. پرسە و سەرەخۆشیی قووڵم ئاراستەی ئێوە و تەواوی كەسوكار و هاوڕێیانی خوالێخۆشبوو و گەلی كورد بەگشتی دەكەم، هاوسۆز و هاوخەمتانم. لە خوای مەزن داواكارم ئارامی و دڵنەوایی بە هەمووان ببەخشێت و گیانی خوالێخۆشبوو عەلی قازی بە بەزەیی و میهرەبانیی خۆی شاد بكات. یادی بە خێر. نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان 2022/7/10 ئەم وێنەیەكە مێژووەكەی ساڵی 2005 دوای یەكخستەوەی ئیدارەی سلێمانی وهەولێر بەسەرۆكایەتی نێچیرڤان بارزانی

هاوڵاتی سێ ساڵ بەسەر تەمەنی كابینەی نۆیەمی حكومەت دا تێدەپەڕێت، كە لە 10-7-2019 لەبەردەم پەرلەمانی كوردستاندا متمانەی وەرگرت. ئەمڕۆ 10ی تەمووزی 2022، كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێم كە لەنێوان( پارتی، یەكێتی، بزوتنەوەی گۆڕان، سۆشیالیست، مەسیحی، توركمان) پێكهێندراوە. مەسرور بارزانی، سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان دوای سوێندخواردنی وەكو سەرۆكی حكومەت لە پەرلەمانی كوردستان وتارێكی خوێندەوە و تیایدا بەرنامەی حكومەتی نوێی ئاشكرا كرد. مەسرور بارزانی لە وتارەكەیدا ڕایگەیاند "خواستی یەكەمی هاوڵاتیانمان ڕووبەڕووبوونەوەی گەندەڵییە. خواستی یەكەمی منیش لەم كابینەیەدا  ڕووبەڕووبوونەوەی گەندەڵی و ئەنجامدانی چاكسازییە. گەندەڵی دیاردەیەكی ترسناكە". بەباشمان زانی دەقی وتارەكەی مەسرور بارزانی جارێكی دیكە بخەینەوە بەر دیدی خوێنەدران كە ئایا سەرۆكی حكومەت لەو بەڵێنانەی داویەتی چەندی جێبەجێ كردووە؟! دەقی وتارەكە بە ناوی خوای گەورە و میهرەبان بەڕێز سەرۆكی پەرلەمان، بەڕیزان ئەندامانی پەرلەمان، خۆم بە خۆشحاڵ و بەختەوەر دەزانم كە ئەمڕۆ لەگەل هاوكارانم لەبەردەم ئەم پەرلەمانە بەڕیزە، كە دەستكەوتی خەبات و قوربانیدانی گەلەكەمانە، متمانەمان پێ بەخشرا وسوێندی یاساییمان خوارد. ئەمڕۆ لە سایەی خوێنی شەهیدان و تێكۆشانی پێشمەرگە قارەمانەكان و خۆراگریی گەلەكەمان، كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەدایك بوو، كە بەڵگەیەكی دیكەی ئیرادەی سیاسیی هێزە كوردستانییەكانمانە، لە پابەندبوون بە پرۆسەی  دیموكراسیی و دەستاودەستكردنی دەسەڵات. لێرەدا بە پێوستی دەزانم ستایشی هاوڵاتیانی كوردستان بكەم، كە لە 30/9/2018 لە پرۆسەیەكی دیموكراسیدا بەشداربوون و دەنگیان داو و سوپاسیان دەكەین كە لە پێناو پێكهێنانی حكومەتێكی بەهێز و پاراستنی تەبایی و یەكڕیزیی هێزەسیاسییەكان، لەگەڵمان پشوودرێژ بوون . لەمرۆژەدا بە پێویستی دەزانم سوپاس و پێزانینم ئاراستەی جەنابی سەرۆك بارزانی بكەم كە بە ڕابەرایەتی جەنابیان گیانی بەرگری و خۆراگری لە هەرێمدا بەرز و بەهێز ماوەتەوە و بەو هۆیەشەوە توانیومانە لە هەموو ئاستەكاندا بەرگەی سەختییەكان بگرین و ئیرادەی گەلەكەمان بەسەر خواستی ناحەزان سەرخەین. هەر لێرەدا سوپاس و رێزم ئاراستەی كابینەی هەشتەم، بە تایبەت برای بەریزم كاك نێچیرڤان بارزانی دەكەم، كە لە رۆژە سەختەكانی ڕابردوودا لە خزمەتی هاوڵاتیان و نیشتمان بەردەوام بوون و دەسكەوتی بەرچاویان بۆ خزمەت و گوزەرانی هاوڵاتیان هەبووە. بەڕێزان سەرۆكایەتی پەرلەمان وسەرجەم پەرلەمانتارانی كوردستان، سوپاسی ئێوەی نوێنەرانی گەل دەكەم، كە متمانەتان بە خۆم و جێگری سەرەكوەزیران و وەزیرە بەرێزەكانی هاوكارم بەخشی. بێگومان بە هەموو توانایەكمان هەوڵ دەدەین لە ئاست ئەم متمانەیە بین. پلان و ئامانجەكانمان بۆ خزمەتی هاوڵاتیان لە چوارچێوەی بەرنامەیەكی كار رێكخستووە، كە نەخشەرێگای سەرەكی و گشتیمان دەبێت لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان و وەك بڕگەی دووەمی وتارەكەم دەیخەمە ڕوو. بەڕیزان، زۆربەی حیزب و لایەنەكانەكانی بەشداربووی ئەم كابینەیە لە ماوەكانی ڕابردوودا بە دروشم و وتاری جۆراوجۆر، باسیان لە پێویستیی خزمەتێكی باشتری هاوڵاتیان كردووە، هیوادارین ئەم بەڵین و دروشمانە لەم كابینەیەدا بكرێنە كردار و جێبەجێ بكرێن، چونكە ئەم كابینەیە ئەركی خزمەتی هاولاتیان لە پێش هەموو كار و ئەركەكانی دیكەی دادەنێت و خۆی بە خزمەتكاری هاونیشتمانیان دەزانێت. بۆیە لای ئێمە هاوڵاتی میحوەری سەرەكی دەبێت و ئامانجی گەورەمان خزمەتكردنیانە بەبێ جیاوازی. چاوەڕوانیی زۆر لەم كابینەیە دەكرێت، هەوڵ دەدەین لە ئاست ئەم چاوەڕوانییە بین، لەهەمانكاتدا هیوادارم جەماوەری خۆشەویستمان واقعبین بن و كۆسپ و كێشە و گرفتە كەڵەكەبووەكان بەرچاو بگرن، چونكە تێپەڕاندنی ئەم كۆسپ و تەگەرانە بە شەو و ڕۆژێك ناكرێت و دەبێت هەموومان پشتیوان و هاوكاری یەكتر بین. دەمانەوێت لە سەرەتاوە لەگەل هاوڵاتیانی خۆمان ڕاستگۆ و شەفاف بین و واقعی دۆخەكە لەبەرچاو بگرین، بەڵام لە هەمانكاتدا بەڵێنی ئەوە دەدەین كە ئەوەی لە توناماندا بێت درێغی ناكەین و لە پێناو چارەسەریی بنەڕەتیی گرەفتەكان وخزمەتی گەل و وڵات هەموو هەوڵ و توانایەكمان دەخەینە گەڕ. بەرێزان، بە پێی هەموو ڕاپرسییەكان، خواستی یەكەمی هاوڵاتیانمان ڕووبەڕووبوونەوەی گەندەڵییە. خواستی یەكەمی منیش لەم كابینەیەدا  ڕووبەڕووبوونەوەی گەندەڵی و ئەنجامدانی چاكسازییە. گەندەڵی دیاردەیەكی ترسناكە، بەڵام نەبووەتە كەلتور و لە تواناماندایە بە پاڵپشتیی ئیرادەی هاوڵاتیان و هاوكاریی دامودەزگا پەیوەندیدارەكان، لە ماوەیەكی كەمدا ئەم دیاردەیە بەرێژەیەكی بەرچاو بەرتەسك و بچووك بكەین. ئەو هەنگاوانەی تا ئێستا بۆ بەرەنگاریی گەندەڵی نراون بەرز دەنرخێنین و لەمەولاش بە هیچ جۆرێك بەرامبەر بە گەندەڵكاران و سەرپێچیكەران نەرمی نانوێنین و دەبێت خواستی هاوڵاتیان بەجێ بگەیەندرێت. بەڕێزان، ئەندامانی پەرلەمان و جەماوەری خۆشەویستی كوردستان، هەموو ئەم وەزیرە بەڕیزانەی هاوكارم، كە لە لایەن حیزبەكانیانەوە پێشنیار كراون، ئێستا دوای ئەوەی متنانەیان پێ درا و سوێندی یاساییان خوارد، بوون بە وەزیری حكومەتی هەرێمی كوردستان و لە مەولا ئەجندا و بەرنامەی حكومەتی هەرێم جێبەجێ دەكەن و هیچ وەزارەتێك یان وەزیرێك ناتوانێت و ڕێگەی پێنادرێت لە دەرەوەی بەرنامەی حكومەت رەفتار بكات. وەزیرە بەڕێزەكان سەر بە هەر لایەنێك بن، پێویستە بزانن وەزارەتەكانیان هی هەموو خەلكی كوردستانە و نابێ بەرژەوەندییە تایبەتی و حیزبییەكان باڵ بەسەر هیچ وەزارەت یان دامودەزگایەكی حكومیدا بكێشێت. ئەم حكومەتە كارو چالاكی و خزمەتگوزارییەكانی لەهەر بستێكی كوردستاندا دەبێت و حكومەتی هەمووانە. بەڕێزان، حكوومەتێكمان وەرگرتووە كە چەندین ملیارد دۆلار قەرزدارە، ئەم قەرزانە كەڵەكەبووی ڕەوشی ناڵەباری داراییی دۆخێكی نەخوازراوە و دەبێت هاوڵاتیانی ئازیزمان و هەموو دڵسۆزان لە هەرێمی كوردستان و عێراقیش بزانن، كە بەشی زۆری ئەم قەرزانە دەكەوێتە ئەستۆی حكومەتی عێراقی فیدراڵ، ئەویش بەهۆی نەناردنی بەشە بودجەیەك، كە موچە و مافی هاوڵاتیانی هەرێم بووە. ئەم ڕەوشە داراییە لە دەسپێكدا كابینەكەمان ڕووبەڕووی دۆخێكی سەختی دارایی دەكاتەوە، بەڵام هەوڵ دەدەین بە پێی بەرنامەی كارمان ئەم دۆخە تێپەڕینین. لێرەدا جێگەی خۆیەتی ئاماژەیەك بە بەرەوپێشچوونی پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا بكەین. بەڕیز عادل عەبدولمەهدی، سەرۆكوەزیرانی حكوومەتی فیدراڵ بە كردەوە نیازپاكیی خۆی بۆ چارەسەریی كێشەكان پێشانداوە، كە جێگەی پێزانینە، بۆیە دەبێت هەردوولامان سوود لەو كەشە ئیجابییە وەرگرین و بە پێی دەستور هەنگاو بۆ چارەسەریی گشت كێشە هەڵواسراوەكان بنێین. لێرەدا دڵنیایی دەدەین كە ئەركی هەرە لەپێشینەمان كاركردن دەبێت بۆ ئەوەی زەمینەیەكی لەبارتر برەخسێنین، تاكو دانوستانەكان بەرهەمدارتر بكرێن و بەكردەوە ئەنجامەكان ببینین. بۆ دەرخستنی نیازپاكیشمان لە ماوەیەكی نزیكدا دوای جێگیربوونی كابینەی نوێ سەردانی بەغدا دەكەین و هاوكار و هاوهەڵوێستی ئەو هێزانە دەبین، كە خوازیاری سەقامگیری و پێشكەوتنی عێراق و هەرێمی كوردستانن. كوردستانێكی بەهێز هەوێنێك دەبێت بۆ عێراقێكی فیدرالیی بەهێز و پێشكەتوو . لە كۆتاییدا داوای هاوكاری و پشتگیری لە هاوڵاتیانی كوردستان دەكەم، تاكو بتوانین پێكەوە ڕووبەڕووی گرفتەكان ببینەوە و بەرنامەی كاری حكومەت بۆ خزمەتی گەل و نیشتمان جێبەجێ بكەین. خوا پشتیوان بێت، بەردەوام دەبین لە هەوڵ و تێكۆشانمان بۆ وەدیهێنانی ئامانجە پیرۆزەكانی باب و باپیرانمان و پابەند و بەرپرسیار دەبین لە خەباتێكی سەردەمیانە، تا گەیشتن بەو قۆناغەی كە ئاواتی شەهیدانمان و هەموو تێكۆشەران و پێشمەرگە قارەمانەكان و هاوڵاتیانی خۆراگری كوردستان بووە. ئەمەی لێرەدا دەیخەینەڕوو تەنها هێلە گشتییەكانی كارنامەی حكوومەتە و تیایدا ئامانجی گەورەمان هەڵگرتووە و ئیرادەیەكی بەهێزیشمان هەیە بۆ جێبەجێكردنیان، بەڵام دەمانەوێت زۆرترین كار و كەمترین گوتارمان هەبێت  

هاوڵاتی بێگەرد تاڵەبانی وەزیری كشتوكاڵ و سەرچاوەكانی ئاوی حكومەتی هەرێم رایگەیاند:" بەهەماهەنگی و بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران و وەزارەتی كشتوكاڵی عێراق، كێشەی ساغنەبونەوەی بەرهەمی تەماتە و خەیار چارەسەركرا. ئەمڕۆ یەكشەممە 10ی تەموزی 2022، بێگەرد تاڵەبانی لە هەژماری تایبەتی خۆی لەتۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك بڵاویكردەوە "دوابەدوای پەیوەندیەكانمان لە ماوەی هەفتەی رابردو تا ئەمڕۆ لەگەڵ د.محەمەد كەریم خەفاجی وەزیری كشتوكاڵی عێراق بە مەبەستی چارەسەركردن و جەختكردنەوە لەسەر كێشەی داخستنی مەرزەكانی سنوری عێراق بەڕوی بەرهەمی هاوردە بەتایبەتی (تەماتە و خەیار)، لەپێناو پاڵپشتیكردنی راستەوخۆی جوتیارانمان بۆ ساغكردنەوەی بەرهەمی خۆماڵی  هەناردەكردنی بۆ بازاڕەكانی ناوەڕاست و خواروی عێراق، بەسوپاسەوە ئەم كێشەیە چارەسەر كرا". هەروەها راشیگەیاندوە، "وەزیری كشتوكاڵی عێراق ئەمڕۆ وەڵامیان دایەوە و داواكاری و پێشنیاری ئێمەیان لەم بارەیەوە پەسەند كرد و بڕیادرا بە قەدەغەی هاوردەكردنی بەرهەمی تەماتە و خەیار لە مەرزەكانی عێراقدا". ئەمڕۆ یەكشەممە، بەشێك لەجوتیاران بەرهەمەكانیان لەبەردەم بینای پارێزگای سلێمانی فڕێدا وەك ناڕەزایەتیەك بەرامبەر بە بێ بازاڕی و ساغنەبونەوەیان ئەوەش كاردانەوەی لێكەوتەوەو پەیوەندی بە وەزارەتی كشتوكاڵەوە كرا كە چارەسەری كێشەی جووتیاران بكات.  

هاوڵاتی سەرۆكی دەستەی گەشتوگوزاری حكومەتی هەرێمی كوردستان رایگەیاند:" پێشبینیدەكەینن لەجەژنی قوربانی ئەمساڵ رێژەی هاتنی گەشتیاران بۆ پارێزگاكانی هەرێم 300 هەزار گەشتیار تێپەڕێنێت".  ئەمەل جەلال سەرۆكی دەستەی گەشتوگوزار رایگەیاند، بەپێی ئەو داتایانەی لەبەردەست بەڕێوەبەرایەتییەكانی گەشتوگوزاری پارێزگاكانی هەرێمدان، لە هەر پارێزگایەك لەم جەژنی قوربانەدا پێشوازی لە زیاتر لە 100 هەزار گەشتیار بكرێت.  هەروەها ئاماژەی بەوەشكرد كە لە ماوەی نیوەی یەكەمی ئەمساڵدا زیاتر لە سێ ملیۆن گەشتیار هاتونەتە هەرێم، وتیشی:" پێشبینی دەكەین زیاتر لەم ژمارەیە لە ماوەی نیوەی دوەمی ساڵدا رو لە ناوچەكانی هەرێمی كوردستان بكەن، چونكە كەشوهەوای ناوچەكانی هەرێم بەراورد بە ناوچەكانی ناوەڕاست و باشوری عێراق فێنكتر و دڵگیرترن". هاوكات سەرۆكی دەستەی گەشتوگوزار راشیگەیاند:"داوا لە هێزە ئەمنیەكان دەكەم بە شێوەیەكی جوان و گەشتیاری پێشوازی لە گەشتیاران بكەن پێشبینیدەكەین شەپۆلی هاتنی گەشتیاران بۆ ناوچەكانی هەرێم دەستپێبكات".  

هاوڵاتی سەركردەی شیعە مەزهەبەكانی عیراق بەشداری نوێژی یەكەم رۆژی جەژنی قوربانی كردو داوایەك ئاراستەی هەرێم كوردستان دەكات. ئەمڕۆ 10ی تەموزی 2022، وەك یەكەم رۆژی جەژنی قوربان لای شیعەكان، نوێژی جەژن ئەنجامدراو قەیس خەزعەلی ئەمینداری گشتی عەسائیبی ئەهلی حەق رایگەیاند: "كشانەوەی كوتلەی سەدر لە پرۆسەی سیاسیی پێكهێنانی حكومەت خێراتر دەكات، داوا لەحزبەكانی كوردستان دەكەم پۆستی سەرۆك كۆماری عیراق یەكلایی بكەنەوە، چونكە چوارچێوەی هەماهەنگی بەئاسانی دەتوانێت پۆستی سەرۆك وەزیرانی داهاتوو یەكلایی بكاتەوە. هەروەها خەزعەلی ئاماژەی بەوەشكرد كە 9 مانگ بەسەر هەڵبژاردندا تێپەڕیوە كشانەوەی سەدر سەهۆڵبەندانەكەی شكاندووە بۆئەوەی حكومەتی نوێ پێكبهێنرێت. هاوكات راشیگەیاند:"هەركاتێك پشوی پەرلەمان تەواو بوو رەوشەكە وادەخوازێت كۆتایی بەو فەوزایە بهێنرێت لە وڵاتێكدا كە 4 ملیۆن بەرمیل نەوت بەرهەم دەهێنرێت، هەروەها مەسجی وڵاتانی ناوچەكەو زلهێزەكانیش رونە لەبارەی پێكهێنانی حكومەتەوە".  

هاوڵاتی عەلی قازی لەتەمەنی 84 ساڵیدا لە شاری بۆنی ئەڵمانیا بەهۆی نەخۆشییەوە كۆچی دواییكرد. عەلی قازی محەمەد لە ساڵی 1933 لە شاری مهابادی رۆژهەڵاتی كوردستان و 13 ساڵ پێش راگەیاندنی كۆماری مهاباد لەدایكبووە. ناوبراو لە دوای كۆتایی هاتنی كۆماری مهاباد و لە سێدارەدانی پێشەوا قازی باوكی ئاوارەبوون و نەیتوانی بگەڕێتەوە ئێران، عەلی قازی تاكە كوڕی قازی محەمەد بووە. عەلی قازی بەشداری چەندین چالاكی و جوڵانەوەی سیاسی و چەكداری لەدژی ئێران كردوە، ماوەیەكیش سەرۆكی پارتی ئازادیی كوردستان بووە، بەڵام بەهۆی نەخۆشییەوە دەستبەرداری سەرۆكایەتی ئەو حزبە بوو. لەبەرنامەیەكی تەلەفزیۆنیدا وەسێتی كردبوو دوای مردنی تەمەكەی ببرێتەوە بۆ شاری مهاباد و لەوێ بنێژرێت.  

هاوڵاتی نەدیم زەهاوی بە رەگەز كورد و وەزیری پێشوی دارایی حكومەتی بەریتانیایە بە فەرمی خۆی بۆ پۆستی سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا كاندید كرد.  ئەمڕۆ 9ی تەموزی 2022، ماڵپەری سكای نیوزی بەریتانیا ئاشكرای كرد:"نەدیم زەهاوی بە فەرمی چووە كێبركێی پۆستی سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا و لە چەند رۆژی داهاتوو كەمپینێك بۆ بەدەستهێنانی ئەو پۆستە دەستپێدەكات". هەفتەی رابردو، وەزیری تەندروستی و دارایی حكومەتی بەریتانیا دەستیانلەكاركێشایەوە و دواتر نەدیم زەهاوی وەكو وەزیری دارایی دەستنیشان كرا.  دوو رۆژ دوای دەستبەكاربونی، زەهاویش دەستی لەكاركێشایەوە و داوای لە سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا كرد دەستبەرداری پۆستەكەی بێت.  بۆریس جۆنسن، سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا دەستیلەكاركێشایەوە و راشیگەیاند تا مانگی تیشرینی یەكەمی ئەمساڵ لە پۆستەكەی بەردەوام دەبێت تا ئەو كاتەی پارتەكەی كەسێك لەبری ئەو بۆ ئەو پۆستە رادەسپێرێت.  

هاوڵاتی بەرپرسێكی باڵای قەندیل باس لەو هاوكاریانە دەكات كە بۆ دەزگای هەواڵگری میت لەهەرێمی كوردستان دەكرێت و دەشڵێت:" ئەمڕۆ میت‌و  توركیا پەكەكە دەكەن بەبیانوو، بەڵام لەڕاستیدا داگیركاریی مەترسی جدییە بۆسەر باشووری كوردستان". جەمیل بایك هاوسەرۆكی كۆنسەی بەڕێوەبەریی كۆما جڤاكێن كوردستان (كەجەكە)و یەكێك لەبەرپرسە هەرە باڵاكانی قەندیل لەگەڵ ئاژانسی هەواڵی فورات دیدارێكی ئەنجامداوەو دەڵێت:"توركیا هەموو ڕۆژێك هێرشدەكاتەسەر باكور، باشوورو ڕۆژئاوای كوردستان، بەئاشكرا ڕایگەیاندووە، كێ بۆ ئازادیی كورد تێبكۆشێت دوژمنی منە، چونكە دەیەوێت ڕیشەی كوردان لەبنەوە هەڵكەنێت". باس لەوەشدەكات، "هەربۆیە كێ بۆ كوردان تێكۆشان بكات دەیكەنە ئامانج، توانای دەوڵەتی تورك بەتەنها ئەوەندەنییە كە بتوانێت لەكەلار هەڤاڵ فەرهادو هاوڕێكانی شەهیدبكات، ئەگەر پارتی‌و پاراستنی پارتی‌و سیخوڕەكانیان، میتیان ئاگادارنەكردبێت، میت ناتوانێت بچێتە كەلارو كۆمەڵكوژییەكی وەها ئەنجامبدات". زیاتر لەوبارەیەوە وتویەتی:"پارتی‌و پاراستنی پارتی لەهەرێمەكانی پاراستنی میدیاو هەموولایەك سیخوڕی بۆ میت دەكەن‌و زانیاریی كۆدەكەنەوە، شوێن‌و ماڵ‌و ئۆتۆمبێلی هاوڕێكانمان بەتایبەتی هاوڕێیانی بەرپرسیار دیاریدەكەن‌و دەیدەن بەمیت، میتیش لەم ڕێگەیەوە ئەم هێرشانە دەكات‌و كۆمەڵكوژی ئەنجامدەدات، ئەگەر پارتی هاوكاری میت نەكات، ناتوانن لەهیچ شوێنێكی باشووری كوردستان‌و كەلار یەك هەنگاویش هەڵگرن". هێرشدەكاتەسەر حكومەتی عێراق‌و دەڵێت:"توركیا بۆ لەناوبردنی كوردان ئەرك‌و زەمینەیەكی گەورەی داوە بەمیت، میتیش بەهاوكاری پارتی ئەم ئەركە جێبەجێدەكات، لەباكوریش هاوكاریان هەیەو لەڕێگەی ئەوانەوە هێرشدەكەن، حكومەتی عێراق خۆی بێدەنگكردووە، توركیاش باشوری كوردستان داگیردەكات‌و بارەگا دروستدەكات، كەچی حكومەتی عێراق هیچ هەڵوێستێكی نییە، ئەمەش بەواتای ئەوەدێت كە هاوبەشن لەو كۆمەڵكوژییانە بۆیە بێدەنگن". زیاتر لەوبارەیەوە بایك وتویەتی:"گەلی عێراق‌و هەندێك لایەنیش لەدژی داگیركارییەكانی دەوەتی توركن، بەڵام دەبێت فشار لەحكومەتەكەیان بكەن، ئەگەر فشاربكەن حكومەت ناتوانێت ئاوا بێدەنگ بمێنێتەوە، چونكە مەترسی گەورە هەیە بۆ سەر عێراق". داوای هەڵوێست لەخەڵكی هەرێم‌و عێراقیش بەگشتی دەكات‌و دەڵێت:"هەركەسێك دەڵێت من بۆ گەلی كوردو ئازادی‌و دیموكراسی تێدەكۆشم، پێویستە دژی داگیركاریی خاوەن هەڵوێست بێت، پێویستە هەڵوێستەكان بكرێنە كردارو بەهێزبكرێن، چونكە ئەمڕۆ میت‌و  توركیا پەكەكە دەكەن بەبیانوو، بەڵام لەڕاستیدا داگیركاریی مەترسی جدییە بۆسەر باشووری كوردستان‌و عێراقیش، لەسەر ئەم بنەمایە من بانگەوازیی لەلایەنەكانی عێراق‌و گەلی عێراق‌و لایەنە سیاسییەكانی باشووری كوردستان دەكەم، لەدژی داگیركاریی دەوڵەتی تورك بوەستنەوە، ئەگەر ئەمڕۆ هەڵوێست نیشان نەدەین سبەی گورزی كوشندە دەخۆین". لەبارەی ئەو پەیوەندیانەی بەكەسوكاری گەریلاو شەهیدانەوە دەكرێت بایك زانیاریی گرنگی ئاشكراكردو وتی:"میت بەتایبەتی لەڕێگەی تەلەفۆنەوە خۆیان دەگەیەننە وڵاتپاریزان، خانەوادەی شەهیدان، تێكۆشەران‌و ڕەنجدەران، زەمینە دەخەنە بەردەستیان‌و بەزمانێكی نەرم دەڵێن پارەتان پێدەدەین، كارتان بۆدەدۆزینەوەو ئەگەر دۆسییەتان هەبێت ئێمە لەناویدەبەین، دەڵێن كێشەی ئێمە لەگەڵ كورد نییەو تەنها كێشەمان لەگەڵ پەكەكە هەیە، دوای ئەوەی ئەوانمان لەناوبرد، كێشەی كورد چارەسەردەكەین". جەمیل بایك ئاماژە بەوەشدەكات، "ئەوكەسانەشی كە ڕازینابن خزمەتیان بكەن هەرەشەی كوشتنیان لێدەكەن‌و هەندێكیشیان دەكوژن، دەڵێن ئەگەر ئێوە لەدژی پەكەكەو گەریلا نەوەستنەوە، ئێوەش لەناودەبەین".  

هاوڵاتی سەرۆك وەزیرانی عێراق، لە پارێزگای مووسڵەوە داوایەك ئاراستەی لایەنە سیاسییەكان دەكات و باسی پێشمەرگەش دەكات. ئەمڕۆ 9ی تەموزی 2022 وەك یەكەم رۆژی جەژنی قوربان، بەپێی راگەیەندراوی نوسینگەی سەرۆك وەزیرانی عێراق لە میانی سەردانێكدا بۆ موسڵ، مستەفا كازمی رایگەیاند"هەماهەنگی نێوان دەسەڵاتەكانی یاسادانان و جێبەجێكردن زۆر گرنگە، پارێزگای موسڵیش چەندین دەرفەتی گەورەی لەپێشە، پێویستە هەموومان بە گیانی هاوكاری و یارمەتیدان كاری لەسەر بكەین". كازمی لە كۆبوونەوەیەكدا لەگەڵ بەرپرسانی موسڵ وتی "پێنج ساڵ لەمەوبەر هێزەكانمان شاری مووسڵیان ئازاد كرد، ئەم یادەش خۆشی جەژن دەكاتە دوو خۆشی، مووسڵ بە رۆژانێكی زۆر سەختدا تێپەڕیوە، بەڵام خۆڕاگر بوو". هەروەها راشیگەیاند:" مووسڵ لەلایەن قارەمانەكانی سوپای عێراق و دژەتیرۆر و پۆلیسی فیدراڵی و پێشمەرگە و جەماوەر و سەرجەم هێزە ئەمنییەكان لەژێر دەستی داعش ئازاد كرا". هاوكات سەرۆك وەزیرانی عێراق داواشی لە لایەنە سیاسیەكان كرد بەرپرسیارێتی خۆیان لەم دۆخەی ئێستای وڵات بگرنە ئەستۆ.  

هاوڵاتی هاوكات لەگەڵ ساڵیادی ڕووداوەكانی 8ی تەمووزی ناو یەكێتیدا، مەكتەبی سیاسی یەكێتی كۆبویەوە بەسەرپەرشتنی بافڵ تاڵەبانی و سووربونی خۆی بۆ كاندیدی یەكێتی بۆ پۆستی سەرۆك كۆمار دووپاتكردەوە.  ئەمڕۆ 8ی تەموز، مەكتەبی سیاسی یەكێتی بە سەرۆكایەتی بافڵ جەلال تاڵەبانی، سەرۆكی یەكێتی لە دەباشان كۆبویەوە و لەو بارەیەوە ڕاگەیەندراوێكی بڵاوكردەوە كە تێیدا هاتووە:"مەكتەبی سیاسی پێداگری یەكێتی لە ئیستیحقاقی سەرۆككۆمار و كاندیدی پەسەندكراوی خۆی بۆ ئەو پۆستە دووپاتكردەوە و تەئكیدیشی لەسەر پێویستی پێكهێنانی حكومەتێكی هاوسەنگ، تەوافوق و خزمەتگوزار كردەوە كە مەبەستی سەرەكی لە پێكهێنانی ئەو حكومەتەش خزمەتكردنی هاوڵاتییان و باشتركردنی ژیان و گوزەرانیان بێت". هەروەها وەك لە ڕاگەیەندراوەكەدا ئاماژەی پێكراوە، لە بەشێكی تری كۆبوونەوەكەدا وێڕای پشتیوانی لە چاكسازییە حزبی و حكومییەكان و پشتیوانی لە حكومەتی هەرێمی كوردستان و تیمی یەكێتیی لە حكومەت، تەئكیدكرایەوە كە پێكهێنانی حكومەتی داهاتووی عیراق و سەنگی سیاسەتی یەكێتی لە پایتەختی فیدراڵی رێ بۆ باشترکردنی ژیان و گوزەرانی خەڵکی هەرێمی کوردستان خۆشتر دەکات.  

هاوڵاتی بەپێی ئامارێكی وەزارەتی ناوخۆی حكومەتی هەرێم، لە هەفتەی رابردوو دا 872 هاوسەرگیریی و 106 جیابونەوە  لە هەرێمی كوردستان تۆمار كراون. بەپێی ئاماری بەڕێوەبەرایەتی ڕەگەزنامە و كاروباری شارستانی سەر بە وەزارەتی 872 هاوسەرگیریە، ٢٧٢ یان لە پارێزگای هەولێر و ٣٥٨ یان لە پارێزگای سلێمانی و ٢٠٤ یان لە پارێزگای دهۆك و ١٤ یان لە ئیدارەی سەربەخۆی گەرمیان بوون. هەروەها ١٠٦ تۆماری جیابوونەوەی هاوسەرگیری تۆمار كراون كە ٢٧ یان لە پارێزگای هەولێر و ٥٦یان لە پارێزگای سلێمانی و ١٧یان لە پارێزگای دهۆك  شەشیان لە ئیدارەی سەربەخۆی گەرمیان بوون. بەپێی هەمان ئامار ٣٤٢ تۆماری مردن تۆمار كراون كە ١٠٥ یان لە پارێزگای هەولێر و ١٣٩ یان لە پارێزگای سلێمانی و ٨٤ یان لە پارێزگای دهۆك و ١٤ یان لە ئیدارەی گەرمیان بوون.  هاوكات، ئامارەكەی بەڕێوەبەرایەتی ڕەگەزنامە و كاروباری شارستانی ئەوەشی خستۆتەروو كە لەو هەفتەیەدا ١٦ هەزار و ٥٦٤ كەس كارتی نیشتمانی نوێیان دەركردووە، كە ٦ هەزار و ٦٦٦ یان لە سنووری پارێزگای هەولێر و ٥ هەزار و ٤٢٠ یان لە سنووری پارێزگای سلێمانی و ٣ هەزار و ٧٢٨ كەسیان لە سنووری پارێزگای دهۆك و ٧٥٠ یان لە سنووری ئیدارەی گەرمیان بوون.  لە هەمان كاتیشدا ٣٧٧ كەس كارتەكانی خۆیان نوێ كردووەتەوە كە ١٦٩ یان لە سنووری پارێزگای هەولێر و ١١٣ یان لە سنووری پارێزگای سلێمانی و ٩١ یان لە سنووری پارێزگای دهۆك و ٤ یان لە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی گەرمیان بوون.   

هاوڵاتی لە هەرێمەكانی زاپ و ئاڤاشین سەربازانی تورك ناتوانن لەبن بەردەكان سەریان بەرزبكەنەوەو قەناس بەدەستەكان دەیانپێكن و 32 دیكەیان ، ٢٧ تەرمی سەربازانی دەوڵەتی تورك،گواستراونەتەوە بۆ نەخۆشخانەكانی جۆلەمێرگ و ساردخانەكانی ناوچەكە پڕبوون لە تەرم. ئاژانسی میزۆپۆتامیا نزیك لە پارتی كرێكارانی كوردستان(پەكەكە) لە هەواڵێكدا بڵاویكردەوە، لە ماوەی چوار ڕۆژی رابردوودا، تەرمی ٢٧ سەربازی دەوڵەتی داگیركەری تورك كە لە شەڕدا كوژراون، گواستراونەتەوە بۆ نەخۆشانەكانی ناوەندی شاری جۆلەمێرگ و ناوچەی گەڤەر. هەروەها ئاماژە بەوەكراوە كە تەرمی ئەو سەربازە كوژراوانە لە ڕێگەی فڕۆكەخانەی سەلاحەدین ئەیوبی-یەوە بۆ گەڤەر ڕەوانەكراون و ئەوەش بووەتە هۆی ئەوەی لەئێستادا لە ساردخانەی ناوچەكەدا جێگەی تەرمی دیكە نەمێنێتەوە. ئاژانسەكە زانیاری لە جاشەكانی ئەردۆغان دەستكەوتووە و خۆیان بەشداریی شەڕیان كردووە، كە "لە زاپ شەڕێكی قورس هەیە و بەهۆیەوە چەندین ڕۆژ تەرمی سەربازەكانی دەوڵەتی داگیركەری تورك لە گۆڕەپانی شەڕدا دەمێننەوە". ئەو جاشانە وتوشیانە: زیاتر لە 150 سەربازی دەوڵەتی داگیركەری تورك لە شەڕدا برینداربوون، لە ئێستادا لە بارەگای كۆماندۆی چیێ-ی جۆلەمێرگن و لەوێ چارەسەریان بۆ دەكرێت". هاوكات، ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنی هێزەكانی پاراستنی گەل (هەپەگە) لە بارەی ئەنجامی چەند شەڕێكی نێوان گەریلا و سوپای توركی بڵاویكردەوە كە"بەرخۆدانی گەریلاكانی ئازادی كوردستان بە رۆحی بەرخودان بەردەوامە. لە چالاكییەكاندا ٣٢ داگیركەر سزادران، ٢ هەلیكۆپتەریش گورزیان لێدرا و گورز لە درۆنێكیش وەشێنرا". "سوپای توركی داگیركەر كە تاوانی شەڕ دەكات، ٣٤ جار بە چەكی كیمیایی و تەقەمەنی ٦ جار بە فڕۆكەی شەڕ، بە دەیان جاریش بە هەلیكۆپتەری هێرشبەر و كاتیوشا گۆڕەپانەكانی بەرخودانی بۆردومان كردووە"، هەپەگە وا دەڵێن.  

نیگار عومەر  ئامارەكانی چۆڵكردنی دانیشتوانی قەزای كفری بۆ ناوچەكانی دیكە مەترسیدارن و ئاسایش دەڵێت:"سێ رۆژ جارێك خێزانێكی كورد شارەكە چۆڵ دەكات"، بەڵام ئامارە نافەرمییەكان دەڵێن رۆژانە سێ بۆ چوار خێزانی كورد شارەكە جێدەهێڵن و عەرەبەكان جێگەیان دەگرنەوە. كفری دەكەوێتە باشوری رۆژهەڵاتی كەركوك و رۆژئاوای كەلار، لەباشوریشەوە چیای حەمرین جیای دەكاتەوە لەپارێزگای دیالە، لەباكوریشەوە دەكەوێتە باشوری قەزای چەمچەماڵ. واتە كفری دەكەوێتە نێو ئیدارەی گەرمیان لەباشوری پارێزگای سلێمانی، لەبەشی باشوری باشوری هەرێمی كوردستان. رووبەری قەزای كفری پێنج هەزارو 275كم چوارگۆشەیە، ژمارەی دانیشتوانی بەپێی دەستەی ئاماری سەر بەوەزارەتی پلاندانانی حكومەتی هەرێمی كوردستان بۆ ساڵی 2018 55 هەزارو 332 كەس بووە، بەڵام بەوتەی بەڕێوەبەری ئاسایشی ئێستای كفری دانیشتوانەكەی بۆ 45 هەزار كەس كەمبووەتەوە. لەماوەی شەش مانگی ئەمساڵدا 56ماڵ لەسنوری قەزای كفری كۆچیان كردووەو ماڵەكانیان گواستۆتەوە بۆ نێو قەزاكانی دیكەی كوردستان و هاووڵاتیانی شارەكەش دەڵێن ئەو ئەو ئارامەی لایەنی پەیوەندیدار بڵاوی دەكاتەوە وانیەو رۆژانی وا هەیە چوار بۆ پێنج ماڵ بار دەكات لەقەزاكەدا. رزگار سەباح، پێشتر دانیشتوانی كفری بووە و لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت:" هۆكاری سەرەكی بەشێكی زۆری چۆڵكردنی قەزاكە دەگەڕێتەوە بۆ نەبونی هەلی كارو نەبوونی پرۆژەی خزمەتگوزاری خراپ و كەمی كارەبای قەزاكە". رزگار وتیشی:" زۆرم پێناخۆشە جێگەی رەسەنی خۆمم جێهێشتووە، بەڵام بەناچاری ئێمە قەزاكەمان چۆڵكردووەو عەرەب لەجێگەی ئێمەدا نیشتەجێ دەبێت و چارەنووسی قەزاكە بەرەو چارەنووسێكی نادیار دەڕوات و مەترسییە بۆ هەموو دانیشتوانەكەی كە كەس خۆی بەخاوەنی نازانێت و رۆژانە سێ بۆ چوار ماڵ تێیدا ماڵەكانیان دەگوێزنەوە بۆ شارەكانی دیكەی كوردستان".    حكومەت ناكرێت هەمان باج لەو كۆمپانیایانە وەربگرێت كە وەبەرهێنان لەكفریدا دەكەن، چونكە وەبەرهێن نایات ئیش بكات     رێكخراوی پاڵپشتی كفری بۆ پەرەپێدان ئەوە دووپاتدەكاتەوە قەزای كفری فەرامۆش كراوەو حكومەت ئاوڕی لێناداتەوەو خەڵكەكەی بەناچاری چۆڵی دەكەن. سیروان سەرتیپ، دانیشتوی قەزای كفری و ئەندامی رێكخراوی پاڵپشتی بۆ گەشەپێدان لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت:" نەبوونی هەلی كار گەورەترین گرفتە لەنێو قەزاكەدا، كێڵگەی نەوتی حەسیرە لەكۆی 400 كەس كەمتر لەسەد كارمەندی لەناحیەو گوندەكانی قەزای كفری كاری تێدا دەكات، بەشی زۆریان خەڵكی دەرەوەی سنورەكەن". " كفری قەزایەكە تایبەتمەندی خۆی هەیە و پێویستە بۆ هاناندانی پرۆژەی وەبەرهێنان ئەوە لەبەرچاو بگیرێت كەوەك پارێزگاكانی دیكەی كوردستان نیە لەكاتی جێبەجێكردنی پرۆژەیەكدا حكومەت هەمان باج و زەریبە لەخاوەنی پرۆژەكان وەرنەگیرێت، گەر بەم شێوازە كار بكرێت لەكفریدا هیچ خاوەن پرۆژەیەك نایەت پرۆژە جێبەجێ بكات كە بەداهاتێكی كەم و باجێكێكی زۆر كاربكات"، سیروان سەرتیپ وای وت. هەروەها ئەو ئەندامەی رێكخراوی پاڵپشتی كفری بۆ گەشەپێدان وتیشی:"ماڵ گواستنەوەی خەڵكی كفری و هاتنی عەرەب لەشوێنەكانیان كاریگەری دەبێت لەسەر دیموگرافیای كوردستان نەك تەنها بۆ كفری، ئەمە بەمەترسی دادەنرێت و پێویستە كاری جددی لەسەر بكرێت، چەندینجار بۆ خزمەتی شارەكەمان داومانە لەدەرگای زۆر لایەن و هیچی بۆ نەكردووین لێرەوەش داوادەكەین سەرۆكی ئێستای یەكێتی ببینین تا گیروگرفتەكانی پێ بگەیەنین". كفری سەرەڕای ئەوەی هەلی كاری كەمە، لەكۆی 16 كۆلێژ لەسنوری گەرمیاندا تەنها یەك كۆلێژ لە قەزای كفریدا بوونی هەیە. هیوا عەلی، بەڕێوەبەری ئاسایشی قەزای كفری لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت" لەئێستادا نزیكەی  45 هەزار كەس دانیشتووی كفرین، لەساڵی رابردوودا نزیكەی 45ماڵ لەقەزاكە ماڵەكانیان گواستۆتەوە، لەماوەی شەش مانگی ئەمساڵیشدا نزیكەی 56ماڵی دیكە كفریان بەجێهێشتووە". هەروەها ئاماژەی بەوەشكرد، كفری شارێكی پێكەوە ژیان بووە لەنێوان كوردو عەرەب و توركمان، وتیشی:"ئەگەرچی ئامارێكی وردمان لەبەردەست نیە، بەڵام سێ بەشی قەزاكە كوردەو بەشەكەی دیكەی پێكدێت لەعەرەب و توركمانی رەسەنی قەزاكە". قەزای كفری لەپێنج ناحیە پێكدێت (كفری، ئاوە سپی، سەرقەڵا، نەوجۆل، كۆكس ) كەناوەندی كفری ناوەندی قەزاكەیە، عەشیرەتە سەرەكییەكانی ئەم قەزایە لە (دەلۆ، زەنگەنە، داودی، جاف، هەمەوەند و گێژەن) پێكدێن. قایمقامی قەزای كفری ئەوە دووپاتدەكاتەوە كە هەبوونی مەترسی جوڵەكانی داعش و نزیك بوونی لەكفری یەكێكە لەهۆكارەكانی چۆڵكردنی كفری.  شەماڵ نامیق، قایمقامی قەزای كفری، لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت:" چۆڵبوونی قەزاكە دەگەڕێنێتەوە بۆ نەبوونی پرۆژە خزمەتگوزاریەكان و كۆلیژی خوێندن و بینا لەنێو قەزاكەدا بۆ كردنەوەی كولێژ، هەبونی مەترسی جوڵەكانی داعش و نزیك بوونی لەو ناوچانە كاریگەری هەبووە بۆ ئەوەی كورد ناوچەكە چۆڵ بكات". ناوبراو ئەوەشی روونكردەوە كەبۆ چارەسەركردنی ئەو گرفتانەی شارەكەیان، چەند پرۆژەیەكی خزمەتگوزارییان ئاڕاستەی حكومەت كردووە وەك پرۆژەی قیرتاوكردنی رێگەوبان دروستكردنی نەخۆشخانە و پرۆژەی ئاو بۆ گوندەكانی سنورەكە و دابین كردنی پرۆژەی ئاو بۆ گەڕەكانی قەزای كفری، وتیشی:"ئەم پرۆژانە لەپلانی ئەمساڵدایەو و پەسەند كراوە بۆ جێبەجێكردن". كفری شارێكی دێرینی كوردستانە دەكەوێنە نێو ئیدارەی گەرمیانەوە، دانیشتوانی ئەم شارە كوردن و هەندیك لە عەرەب و توركمانیش تێیدا دەژین.  لەڕووی ئاینەوە، موسڵمان و كاكەیی تێدا دەژین، كفری پێگەیەكی گرنگ و پڕبایەخی هەیە لەمێژووی گەرمیاندا، مەڵبەندێكی دێرینی رۆشنبیری و ئەدەبی بووە، بەتەواوی مێژووی بنیاتنانی كفری روون نیە، بەڵام چەندان سەدەیە كفری بنیات نراوە.  چەندین شوێنەواری گرنگ و مێژوویی تێدایە كە لەچاخ و سەردەمە جیاوازەكاندا دروستكراون، لەوانە: ئاسكی كفری، ئاشتۆكان، تلیشان، دوانزە ئیمام، سەرقەڵا، گردەگۆزینە.  

هاوڵاتی نوسینگەی لاهور شێخ جەنگی پەیامێكی لەبارەی تێپەڕبوونی یەك ساڵ بەسەر ڕووداوەكانی 8ی تەموزی ناو یەكێتی بڵاوكردەوە و دەڵێن، "لاهور شێخ جەنگی هەرگیز كۆڵنادات و پشت و پەنای هاووڵاتییان دەبێت".  لە پەیامەكەی نوسینگەی لاهور شێخ جەنگیدا (8ی تەموزی 2022) هاتووە، "یەكێتیی لە دوای كۆنگرەی چوارەوە بوو بە خاوەن پەیڕەو و پرۆگرامی سەردەمیانە و پەیكەری حزبەكە ڕێكخرایەوە، دارایی و سەرچاوەكانی داهات ڕێكخرا، شكۆ بۆ ئەندام و كادر و ئۆرگانەكان گەڕێندرایەوە، ئەنجوومەنی سەركردایەتی بوو بە سەكۆی بڕیاردان. هەوڵدرا كۆدەنگی لە درووستكردنی بڕیار دەستەبەر بكرێت دوور لە بڕیاری تاكەكەسی و بەرژەوەندیی تایبەتی، كە بەداخەوە وا ساڵێك تێپەڕ دەبێت كۆبوونەوەكانی سەركردایەتی پەكخراوە و ڕۆڵی ئۆرگانەكانیش فەرامۆشكراوە."   دەقی پەیامی لاهور شێخ جەنگی: پەیامێك بە بۆنەی تێپەڕبوونی ساڵێك بەسەر كودەتا سەربازییەكەی ٨ـی تەمووز كەسوكاری سەربەرزی شەهیدان كۆمەڵانی خەڵكی كوردستان جەماوەری دڵسۆز و خۆڕاگری یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان سڵاوێكی گەرمتان لێبێت و جەژنی قوربانتان پیرۆز بێت ئاشكرایە لە دوای كۆنگرەی چوارەم هاوسەرۆكانی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بەڵێنیان بە ڕۆحی بەرزی‌ مام جەلال و شەهیدانی یەكێتیی، و تەواوی شەهیدانی ڕێی ڕزگاریی كوردستاندا كە پابەند بن بەو ئەمانەتە‌ گرنگ و ئەركە مێژووییەی خراوەتە سەر شانیان، لە ئاست ئەو بەرپرسیارێتییەدا بن كە پێیان سپێردراوە و كار بكەن لە پێناو ئاشتی و ئاوەدانی و خزمەتی كۆمەڵانی خەڵكی كوردستان. لەو چوارچێوەیەشدا بەڕێز لاهور شێخ جەنگی كە بە دەنگی ئەندامانی سەركردایەتی و بە شەرعییەتی كۆنگرە بوو بە هاوسەرۆكی یەكێتیی، لەو چركەساتەوە بێ گوێدانە ماندووبوون قۆڵی لێهەڵماڵی و بە ورەیەكی بەرز و بە‌ وزەیەكی یەكێتییانە و بە دنیابینییەكی كراوەوە بە پشتیوانی ئێوەی دڵسۆزانی یەكێتیی دەستی كرد بە نوێبوونەوەی یەكێتیی، هەوڵەكانی بەڕێزیان لەو پێناوە بوو كە یەكێتییەكی بەهێزمان هەبێت تا لە ڕێگەی حكومەتێكی ڕاستەقینە و بەهێزەوە كوردستانێكی بەهێزمان هەبێت و لە ئاستێكی بەرزدا ژیان و گوزەرانی هاونیشتمانیان دابین بكرێت و هیوا بۆ گەنج و لاوەكان بگەڕێتەوە كە هەموو خەونیان بووە بە بەجێهێشتنی نیشتمان. یەكێتیی لە دوای كۆنگرەی چوارەوە بوو بە خاوەن پەیڕەو و پرۆگرامی سەردەمیانە و پەیكەری حزبەكە ڕێكخرایەوە، دارایی و سەرچاوەكانی داهات ڕێكخرا، شكۆ بۆ ئەندام و كادر و ئۆرگانەكان گەڕێندرایەوە، ئەنجوومەنی سەركردایەتی بوو بە سەكۆی بڕیاردان. هەوڵدرا كۆدەنگی لە درووستكردنی بڕیار دەستەبەر بكرێت دوور لە بڕیاری تاكەكەسی و بەرژەوەندیی تایبەتی، كە بەداخەوە وا ساڵێك تێپەڕ دەبێت كۆبوونەوەكانی سەركردایەتی پەكخراوە و ڕۆڵی ئۆرگانەكانیش فەرامۆشكراوە. یەكێتیی بەسەركردایەتی لاهور شێخ جەنگی پەیوەندییە ناوخۆیی و نێودەوڵەتییەكانی حزبەكەی گەشاندەوە، لەگەڵ ژمارەیەكی زۆر لە لایەنە كوردستانییەكان هەوڵی یەكڕیزیی نیشتمانی دەدات، لە‌گەڵ بەشێك لە هێز و لایەنە عێراقییەكانیش لەسەر بەرژەوەندییە هاوبەشەكان ڕێككەوتبوو بە ڕەچاوكردنی پارێزگاریكردن لە مافە دەستورییەكانی گەلەكەمان و پاراستنی قەوارەی هەرێمی كوردستان. لەسەر ئاستی ناوخۆی هەرێم دژی تاكڕەویی سیاسی بوون، هەوڵدرا هاوسەنگی هێز دروست بكرێت، كار بۆ ئەوە دەكرا كە ئەو بارە لارەی حكومڕانی ڕاستبكرێتەوە كە بەسەر میللەتەكەماندا هێندراوە، كە بە داخەوە ئەوەتا هاووڵاتییان دۆخێكی خراپ و نالەباری ژیانكردن بەڕێدەكەن، لە كاتێكدا نرخی نەوت لە ماوەی ئەمساڵدا هەر ڕووە و سەرەوە بووە و تەنانەت بەرزترین ئاستی تۆمار كردووە. هەوڵدرا هاوپەیمانی و كۆدەنگییەك درووست بكرێت لەگەڵ زۆرینەی لایەنە كوردستانییەكان تا لە بەغداد كورد یەكدەنگ و یەكڕیز بێت. جەخت دەكرایەوە كە دەبێت بەغداد قوڵایی ستراتیژیی هەرێم بێت، بە پشتبەستن بە دەستوور و بە لەبەرچاوگرتنی قەوارەی هەرێم لەگەڵ حكومەتی فیدراڵی، كێشەكان چارەسەر بكرێن و هەوڵی بەدەستهێنانی مافە دەستووری و نیشتمانییەكان بدرێت. بۆ دابینكردنی مووچە و قوتی هاونیشتمانیان، یەكێتیی بە سەرۆكایەتیی لاهور شێخ جەنگی سەردانەكانی بۆ بەغداد ئەنجامدا و لەگەڵ سەرۆكایەتییەكانی عێراق و لایەنە سیاسییەكان هەوڵی جدی درا بۆ نەهێشتنی پاشەكەوتی سەپێندراوی سەر مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم. چونكە بەڕێزیان باوەڕیان وایە كە ئەبێ لە چوارچێوەی دەوڵەتی عێراقدا، كێشە سیاسی و ئابووری و كۆمەڵایەتییەكانی خەڵكی هەرێمی كوردستان چارەسەر بكرێن، نەك وڵاتانی ئیقلیمی تەحەكوم بە مەلەفی نەوت و غازی هەرێمەوە بكەن. مەلەفی وزە، ئەبێ دەوڵەتی فیدراڵی عێراق سەرپەرشتیكاری یەكەمی بێت بۆ ئەوەی شەفاف و دادپەروەرانە بێت، (ئەمەش بە شەراكەت و ئاگاداری هەرێمی كوردستان)، ئەبێت ئەم مەلەفانە ئیدارە بدرێن، بەڵام بە قەتعی نابێت كۆمپانیا بیانییەكان و بنەماڵە سیاسییەكانی وڵاتانی ئیقلیمی تەحەكومی پێوە بكەن. بەڕێزیان نەبوون بە بەشێك لە ئەجندا و پیلانی بێگانە بۆ لەناوبردنی خوشك و براكانمان لە ڕۆژئاوا، دژ بە داگیركاریی خاكی كوردستان و پیلانە هەواڵگرییەكان دژ بە خاك و نەتەوەكەمان وەستایەوە. داوای لامەركەزیی دەكرد بۆ خزمەتكردنی پارێزگاكانی هەرێم بێ جیاوازی و نزیكیش بووبووەوە لە جێبەجێكردنی. ئەم نوێبوونەوە و گەشانەوەیە، ئەم هێز و ورە پۆڵایینیەی یەكێتیی، ئەم سەركەوتنانە بوون بە تیرێك و لە دڵی ناحەز و نەیاران چەقی، هەر بۆیە لەم كات و ساتە هەستیارەدا كە یەكێتیی بە بەرگێكی نوێوە بەرەو هەڵبژاردنێكی چارەنووسساز هەنگاوی دەنا و چاوەڕواندەكرا ژمارەیەكی زۆر كورسی لە بەغدا بەدەست بهێنێت و ببێتەوە بە هێزی یەكەم، دوژمنان پیلانیان لە دژ گێڕا تا یەكێتیی بخەن و یەكێتیی ناو یەكێتیی لەبار بەرن و ترازان لە ناو ڕیزەكانیدا درووست بكەن. دوژمنانی یەكێتیی خەونیان بەوەوە دەبینی كە كەلێن لە نێوان براكاندا درووست بكەن. هەر بۆیە ساڵێك لەمەوبەر لە پیلانگێڕییەكی قێزەون و بەرنامە بۆ داڕێژراودا بە پشتیوانی دەستی دەرەكی و لایەنێكی ناوخۆیی، ئاگریان لە ناوماڵی یەكێتیی بەردا و كودەتایەكی سەربازییان ئەنجامدا كە بۆ هەتا هەتایە وەك پەڵەیەكی ڕەش لە مێژوودا دەمێنێتەوە. خۆ ئەگەر دانبەخۆداگرتن و مامەڵەكردنێكی حەكیمانە و هەستكردنی بەرپرسیارانەی بەڕێز لاهور شێخ جەنگی و پەرۆشی و خەمخۆری بۆ خەڵكی كوردستان و یەكێتیی نەبوایە، ئەوەی بەدەستیش هاتبوو لەناو دەچوو. ئەو هەڵوێستەی بەڕێزیشیان لەسەر ئاستی ناوخۆیی و عێراقی و نێودەوڵەتی بووە جێگای ستایشكردن كە ڕێگەی گرت لە خوێنڕشتن و لێكترازان لە ناوماڵی یەكێتیی. لەگەڵ ئەوەی بەڕێزیان ڕێگەیان نەدا تووندوتیژیی ڕووبدات، بەداخەوە گروپێكی خۆسەپێن بە بەكارهێنانی بەشێك لە هێزە ئەمنییەكان دەستیان برد بۆ زۆر كاری ناڕەوا، چوار هەڤاڵی دڵسۆزی یەكێتییان شەهید كرد و كەوتنە ئازاردان و گرتن و سزادانی كادران و بڵاوكردنەوەی ترس و تۆقاندن و بڕینی قوتی ژمارەیەك لە هەڤاڵان، دواتریش بە بڕیاری ناپەیڕەوی و ناحزبی بۆ مەرامی تایبەتیی خۆیان كەوتنە گۆڕانكاری لە ئۆرگانە حزبییەكان. ۸ـی تەمووز نەك هەر ڕووداوێكی مێژوویی گەورە بوو لە نێو یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان، بەڵكو لە تێكڕای گۆرەپانی سیاسیی كوردستان و عێراق پاشەكشێیەكی زۆر گەورە بوو لە دیموكراسیەت و سەروەری یاسا، لە ژیانی حزبی و لە ڕووی ستراتیژییەوە مەترسییەكی گەورەیە، چونكە دەبێتە پێشەنگ بۆ یەكلاییكردنەوەی كێشە ناوخۆییەكان لە ڕێگای كودەتای سەربازییەوە. لەگەڵ ئەوەشدا ئەم كودەتایە لەناو یەكێتیی پێچەوانەی خەبات و تێكۆشان و ئامانج و باوەڕە نەگۆڕەكانی خوالێخۆشبوو سەرۆك مام جەلالە. ئێستاش دوای ساڵێك بەسەر ئەنجامدانی ئەو ڕووداوە، وەك ڕۆژی ڕووناك ڕاستییەكان بۆ هەموو یەكێتییەكان و كۆمەڵانی خەڵكی كوردستان دەركەوتن و ئامانج و مەرامەكانی پشت ئەو كودەتایەی ساڵی پار ئاشكرا بوو. هەمووان دەبینن ژیانی حزبیی ناو یەكێتیی بە بەراورد بە پێش ٨ـی تەمووز لە چ دۆخێكدایە، كەسوكاری سەربەرزی شەهیدان باش دەزانن كە یەكێتییەكەیان چی لێهاتووە، ئۆرگانەكانی یەكێتیی چۆن پەكخراون. دۆخی ژیان و گوزەرانی هاووڵاتییان بە دەست بێ بەرنامەیی و بێ پلانی لەم دەڤەرە لە چ ئاستێكدایە، خزمەتگوزارییەكان چۆن پەكخراون و دارایی و سەرچاوەكانی داهات چۆن دیزە بە دەرخۆنە دەكرێن و قاچاخچێتی و پشكپشكێنە و داهاتی گومرگەكان چۆن بە تاڵان دەبرێن. ئازادی ڕاگەیاندن و ڕادەربڕین چۆن بەرتەسك كراوەتەوە، خەڵكی كوردستان هەژارتر و برسیتر كراوە، نادادپەروەریی كۆمەڵایەتی و ئاسایشی گشتیی (بە تایبەتی ناوچەكانی یەكێتیی) زیاتر بووەتە مەیدانی تەراتێنی دەزگا موخابەراتییەكان و ئازادیخوازانی كوردی پارچەكانی تر، تێرۆر دەكەن. ئێستا ئەندام و كادر و لایەنگرانی دڵسۆزی یەكێتیی و هاووڵاتییانی كوردستان مافی ئەوەیان هەیە كە بپرسن بۆچی تا ئەم ساتەش بەڕێز لاهور شێخ جەنگی بێدەنگی هەڵبژاردووە؟! بەڕێز لاهور شێخ جەنگی لە نائارامی و بێزاریی و نیگەرانییەكانی ئێوەی پارێزەری ڕاستەقینەی یەكێتیی تێدەگات، باش دەزانێت كە دەستان لەسەر دڵتانە و چاوتان لە ڕێگایە بۆ ئەوەی حزبەكەتان، حزبەكەی مام، حزبی شەهیدان لەوە زیاتر شكست نەهێنێت. ئەو یەكێتییەی كە پشت و پەنای هەژاران و هەموو ئازادیخوازان و كۆمەڵانی خەڵكی كوردستان بوو نەبێتە حزبی پاشكۆی هیچ لایەنێك، چونكە یەكێتیی حزبی هیچ كەس و گروپێك نییە و حزبی ئێوەی یەكێتییە دڵسۆزەكانە و بە ئێوەوە بەهێز و پتەوە. بەڕێزیان بۆ چارەسەری كێشەكان و پوچەڵكردنەوەی هەموو ئەو تۆمەتە بێ بنەما و بڕیارە ناپەیڕەوی و ناحزبییانەی كە لە دوای كودەتا سەربازییەكەی ٨ـی تەمووزەوە دراون، پەنای بردۆتە بەردەم دادگا و سكاڵای یاسایی تۆمار كردووە، تا یاسا لەم كەیسەدا سەروەر بێت، پەنابردنی بەڕێزیان بۆ دادگاكانی هەرێم و عێراق بۆ ساغكردنەوەی تۆمەتەكان و دواتریش ساغكردنەوەی شەرعییەتی سیاسیی و قانونیی و حزبییە بەو پێیەی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان، حزبێكە لە قانونی ئەحزابی عێراقیدا، چوارچێوە حزبی و ئۆرگانی و شەرعیەتە سیاسییەكەی بە قانون ڕێكخراوە. بۆ هەموو لایەكیش ئاشكرایە كە شەرعیەتە جەماوەرییەكەشی لە كۆنگرەی چواردا جێكەوت بووە. هەر بۆیە چەندین جاریش بەڕێزیان دووپاتیان كردۆتەوە كە بە شانازییەوە یەكێتییە و خۆی بە خاوەنی یەكێتیی دەزانێت، پلە و پۆست لای گرنگ نییە، بەڵكو پلەی یەكێتییبوون شانازییەكە و هیچ كەسێك پێی نەبەخشیوە تا بتوانێت ئەو مافەی لێ وەربگرێتەوە جگە لە یەكێتییەكان و كەسوكاری سەربەرزی شەهیدان. بەم پەیامە ڕایدەگەیەنین كە بەڕێز لاهور شێخ جەنگی هەرگیز كۆڵنادات و پشت و پەنای یەكێتییەكان و هاووڵاتییان دەبێت، بەردەوام دەبێت لە درێژەپێدانی ئەو نەهجە سیاسییە نیشتمانییە كە یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان ڕەنگڕێژی كردووە، پشتیوان بە خوای گەورە و بە پشتیوانیی ئێوەی یەكێتییە دڵسۆزەكان و جەماوەری كوردستان بەڕێزیان لە دوای بڕیارەكانی دادگا، بەرنامە و پلانی جدی دەبێت بۆ هەستانەوەی یەكێتیی و خزمەتكردنی خەڵكی كوردستان. دووبارە جەژنتان پیرۆز بێت نووسینگەی ڕۆژنامەوانی بەڕێز لاهور شێخ جەنگی ٨ـی تەمووزی ٢٠٢٢