ڤانە باهیر- عەممار عەزیز

بایكۆتی مامۆستایان بەشێوەیەكی گشتی پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجەو ئیدارەكانی گەرمیان و راپەڕینی گرتووەتەوە لەگەڵ كۆیە كە سەر بەپارێزگای هەولێرەو لەزۆنی سەوزدایە،  هەروەها زۆرێك لەمامۆستایانی وانەبێژیش لەسنوورەكانی دهۆك و هەولێر بەشدارن لەبایكۆتەكە سەرەڕای فشاری حزبیی بۆ سەریان، بەهۆی بایكۆتیشەوە لەبەردەڕەشی پارێزگای دهۆك 10 مامۆستای وانەبێژ لەسەر كارەكانیان لابران.

ئەگەرچی وەزارەتی پەروەردەی حكومەتی هەرێم داوایكردووە بایكۆت بشكێنن، بەڵام مامۆستایان دوای ئەوەی لەمانگی ١٠ی ئەمساڵدا مووچەی مانگی حەوتیان وەرگرت بڕیاندا بەردەوامبن لەبایكۆت، ئەوەش ناڕەزایەتیەكی زۆری لێكەوتەوەو دوابەدوای ئەوەش بایكۆتی مامۆستایانی خوێندنی باڵای لێكەوتەوە. تاوەكو ئێستاش چارەنووسی خوێندنگا، زانكۆ و پەیمانگا حكومییەكان نادیارەو خوێندكارانی قۆناغی دوازدەی ئامادەییش خۆیان بەقوربانی یەكەم دەزانن، بەڵام حكومەت هیچ وەڵامێكی داواكانی مامۆستایانی نەداوەتەوە و تەنیا بەیەك نووسراو داوای كردووە بایكۆت بشكێنن.

عەتا ئەحمەد، جێگری سەرۆكی یەكێتی مامۆستایان لەلێدوانێكدا بە هاوڵاتی وت:» لەئێستادا بەلایەنی زۆرەوە تەنها ١٠-١٥٪ خوێندنگاكان لەسنوری گەرمیان و سلێمانی دەستیان بەدەوام كردووەتەوە كە ئەوانیش دوای نووسراوەكەی وەزارەتی پەروەردە دەستیان بەدەوام كردەوە، بەڵام نزیكەی ٩٠ لەسەدی خوێندنگاكان بایكۆتیان كردووە».

لەبارەی هەوڵەكانی وەزارەتی دارایی بۆ چارەسەركردنی مووچەی مامۆستایان عەتا ئەحمەد وتی:» بەرپرسانی وەزارەتی دارایی نابەرپرسیارانە  قسەدەكەن لەبارەی چارەسەری كێشەی دواكەتنی مووچەی مامۆستایان، ئەوە مانگی ١٠ ئێمە تازە مووچەی مانگی حەوتمان وەرگرتووە، بۆیە بەوجۆرە مامۆستایان دەوام دەستپێناكەنەوە».

  لەبارەی كاریگەری بایكۆتی مامۆستایان جێگری سەرۆكی یەكێتی مامۆستایان بۆ هاوڵاتی باسی لەوەكرد «قوربانی یەكەمی ئەم دۆخە خوێندكارانی پۆلی دوازدەی ئامادەیین، بەشێك لەو خێزانانەی كە خوێندكارەكانیان لەقۆناغی دوازدەیە سكاڵای ئەوەیان كردووە بەهۆی بایكۆتی دەوامەوە  منداڵەكانیان فشاریان لێدەكەن كە بیانخەنە خوێندنگەی ئەهلی، لەكاتێكدا ئیستا بەهۆی دابەشنەكردنی مووچە باری ئابوریان خراپە».

لەبارەی كەمكردنەوەی پڕۆگرامی خوێندن  و درێژكردنەوەی ئەو ماوەیەی كە بەخوێندكارانی پۆلی 12 دەدرێت عەتا ئەحمەد باسی لەوە كرد كە بەپێی راگەیاندنی ئالان حەمە سەعید، وەزیری پەروەدە كە لەسەرەتای ئەمساڵدا رایگەیاند «لەهەر ئەگەرێكدا نە مەنهەج كەم دەكرێتەوە نە كاتی خوێندنیش درێژ دەكرێتەوە».

رێژنە خوێندكاری پۆلی 12یە بەهاوڵاتی وت:» ئەگەر دۆخەكە بەو جۆرەبێت بارگرانیەكی زۆر لەسەرخوێندكار دروستدەبێت  گەر بمتوانیایە دەچوومە خوێندنگایەكی تایبەت».

 وتیشی:» دەروونی خوێندكار زۆر ماندووە راستە زۆربەی وانەكان لە تۆڕە كۆمەڵایەتیەكان هەیە، بەڵام خوێندكار ناتوانێت راستەوخۆ لەگەڵ مامۆستاكەی بەركەوتنی هەبێت و لەوانەكان تێبگات و پرسیارەكانی بكات، بۆیە ئەگەر دۆخەكە بەم جۆرە بێت و مەنهەج و كاتی خوێندنیش گۆڕانكاری تێدانەكرێت ئێمە زەرەرمەندی یەكەمین».

لەبارەی پلان و هەوڵەكانی وەزارەتی پەروەردە بۆ چارەسەركردنی بایكۆتی مامۆستایان و دەستپێنەكردنەوەی دەوامی خوێندنگاكانەوە هاوڵاتی چەندین جار پەیوەندی كرد بە ئالان حەمەسەعید  وەزیری پەروەردەی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە، بەڵام وەڵامی پەیوەندی و نامەكانی نەدایەوە، هاوكات بەناز رەمەزان، بەڕێوەبەری پەروەردەی رۆژئاوای سلێمانی ئامادەنەبوو هیچ لێدوانێك لەوبارەیەوە بدات.

تەنها خوێندنگاكان نیە كە بەهۆی دواكەوتنی مووچەوە بایكۆتیان كردووە، بەڵكو بەشێكی زۆری زانكۆو پەیمانگا حكومیەكانیش دەرگاكانیان بەداخراوی ماوەتەوە،  خوێندنیش بووەتە قوربانی دوو ئیدارەیی حوكمڕانی هەڕێم بەجۆرێك زانكۆیەكی وەك پۆڵیتەكنیك  كە سەر بەهەمان سەرۆكایەتیە لەپارێزگای سلێمانی دەوام ناكەن، بەڵام لەهەولێر دەوام دەكەن.

لەم بارەیەوە هاوڵاتی پەیوەندی كرد بە عەباس ئەكرەم، وتەبیژی وەزارەتی خویندنی باڵا، بەڵام ئامادەنەبوو لەوبارەیەوە روونكردنەوە بدات و وتی «لەوەزارەتی دارایی و سەرۆكایەتی زانكۆكان خۆیان بپرسە».

لەسنوری پارێزگای دهۆك لەكاتێكدا مامۆستایانی وانەبێژ بۆ داواكردنی مووچە بایكۆتی هۆڵەكانی خوێندنیان كرد، 10 وانەبێژ لەوانە وتنەوە دوورخرانەوە

(م. س)  ناوی وانەبێژێكی سنوری پەروەردەی بەردەڕەشە ، پێنج ساڵە لەخوێندنگایەك وانە دەڵێتەوە، ئەو بە هاوڵاتی وت:» رۆژی 4ی ئەم مانگە تائێستا بایكۆتی هوڵەكانی خوێندن مان كردووە ، سەرەتا نزیكەی 300 وانەبێژ بووین بەڵام بەهۆی فشاری حزبی و پەروەردە وردە وردە ژمارەی وانەبێژان كەمبوونەوە ، بەرپرسانی حزبی و پەروەردە تەلەفۆنیان بۆ باوك و دایكی وانەبێژان كردووە هاوكات پەیوەندییان بەموختاریش كردووە، ئەمەش وەكو فشارێك و نیمچە هەڕەشەیەك تا بگەڕێنەوە دەوام «.

ئەو مامۆستایە وتیشی: « رۆژی 8ی ئەم مانگە كۆمەڵێك لەوانەبێژان سەردانی لقی 9ی پارتیان لەئاكرێ كردووە بەمەبەستی چارەسەركردنی كێشەكە، بەپێی زانیاریەكانم 13 مامۆستا لەسەر كاری خۆیان لادراون ، منیش یەكێك لەوانەم ، هەرچەندە تائێستا بەڕێوەبەری خوێندنگا قسەی لەگەڵ من نەكردووە بەڵام كەسێكی ئاگادار بەمنی وت كە 13 مامۆستا لادراون «.

« خەریكە ئەم بابەتە بەحزبی دەكرێت كە ئەوەش جێگای نیگەرانییە چونكە بەپێی بڕیاری وەزارەت مامۆستای وانەبێژ لەهەموو حاڵەتێكدا نابێت دەربكرێت و كەسێكی تر لەشوێنەكەی دابنرێت، ئەگەر ئێمە بێهیوا بووین و دەركردنی ئێمە بوو بەبڕیاری رەسمی ئەوكات هەڵویستمان دەبێت و سەردانی وەزارەتی پەرورەدە دەكەین» م.س وای وت.

لەسەر ئاستی پارێزگای دهۆك زۆرترین ژمارەی وانەبێژ لەسنوری پەروەردەی  بەردەرەش و ئاكرێیە، لەبەردەڕەش زیاتر لەهەزارو 993 وانەبێژ هەن ژمارەیان زیاترە لەمامۆستای میلاك، كۆی وانەبێژان لەئاكرێ و بەردەرەش سێ هەزار  700 وانەبێژن .

كاروخ عەبدوڵلا، نوێنەری مامۆستایانی وانەبێژ بەهاوڵاتی ی وت:» بەبڕیاری بەڕێوەبەری پەروەردەی بەردەڕەش 10 وانەبێژ لەسەر كاری خۆیان لادراون، هەرچەندە بەرێوەبەری پەروەردە خۆی بەدەر دەكات و دەڵێت بڕیارەكە لەسەرووی خۆمان دەرچووە، ئەمەش رێك پێچەوانەوەی بڕیاری وەزارەتی پەروەردەیە كە بڕیاری دانان و لادانی وانەبێژ تەنها لەدەستەڵاتی وەزارەتی پەروەردەدایە، لادانی ئەو وانەبێژانە وەك فشارێكە لەسەر كۆی وانەبێژان تاوەكو بچنەوە هوڵەكانی خوێندن و بایكۆت بشكێنن. «

كاروخ عەبدوڵلا وتیشی:» بڕیاری لادانی ئەو 10 مامۆستایە بەفەرمی و بەشێوازی نووسراو دەرنەچووە بەڵام بەڕێوەبەری پەروەردە پێی وتوون مەگەرێنەوە بۆ دەوام ، لەسەر ئەم پرسە لەگەڵ رێواز فایەق ، سەرۆكی خولی پێنجەمی پەرلەمانی كوردستان و چەند پەرلەمانتارێك قسەم كردووە، بەڵێنیان داوە لەگەڵ وەزیری پەروەردە قسە بكەن تاوەكو جارێكی تر ئەو مامۆستایانە بچنەوە سەر دەوامی خۆیان «.

ئەگەر بڕیاری دەركردنی ئەو 10 مامۆستایە چووە بواری جێبەجێ كرن ئەوا دەستەی وانەبێژان لەبەردەم بەڕێوەبەرایەتی پەروەردەی بەردەرەش خوپێشاندانێكی فراوان ئەنجامدەدەن ، لەوبارەیەوە كاروخ عەبدوڵلا وتی:» ئەگەر ئەو وانەبێژانە بەنووسراوی فەرمی لادران ئەوا هەڵویستی زۆر توندمان دەبێت و لەبەردەم پەروەردەی بەردەڕەش خۆپیشاندانێكی فراوان ئەنجامدەدەین ، بەهیچ شێوەیەك قبوڵ ناكەین وانەبێژان  نانبڕاوبكرێن ، لەجیاتی ئەوەی سوپاسی وانەبێژان بكەن بەتایبەت لەسنوری بەردەڕەش و ئاكرێ كە چەندین ساڵە وانەبێژان بەئەركی خۆیان هەڵدەستن هەڕەشەیان  لێدەكەن «.

هاوڵاتی چەند جارێك پەیوەندی بە بەڕێوەبەری پەروەردەی بەردەڕدەشەوە كرد بەڵام وەڵامی پەیوەندیەكانی نەدایەوە.

بەرێوەبەرایەتی گشتی پەروەردەی دهۆك پێی وایە هەر وانەبێژێك ئەگەر پابەند نەبێت بەدەوامی  ئاساییەوە  پێویستە شوێنەكەی پڕبكرێتەوە

عومەر عەلی ، بەڕێوەبەری گشتی پەروەردەی پارێزگای دهۆك بەهاوڵاتی وت: « لادانی ئەو وانەبێژانە لەدەستەڵاتی ئێمە دانیە ، بەڕێوەبەری پەروەردەی بەردەڕەش بڕیار دەدات ، بەڵام ئەگەر هەر وانەبێژێك پابەند نەبێت بەدەوام ئەوا ئاساییە دەربكرێت و لەشوێنی ئەو كەسێكی تر دابنرێت «.

بەڕێوەبەری گشتی پەروەردەی دهۆك وتیشی: «نابێت خوێندنكار بەبێ مامۆستا بمێنێتەوەو دەبێت مامۆستا هەبێت تاوەكو وانە بەخوێندنكاران بڵێنەوە».