ئیسرائیل وڵاتێکى نوێى دیاریکردوە خەڵکى غەززەى بۆ بگوازێتەوە

10 كاتژمێر لەمەوپێش
ئاژانسى فرانس پرێس لەڕاپۆرتێکدا بڵاویکردەوە، حکومەتى ئیسرائیل لە دانوستاندایە بۆ ئەوەی فەلەستینییەکان لە غەززە بگوازێتەوە بۆ باشووری سودان و لەوێ نیشتەجێیان بکات و بۆ ئەو مەبەستەش شاندێک سەردانى ئەو وڵاتە دەکات.
شەش کەسی ئاگادار لەو بابەتە گفتوگۆکانیان لەگەڵ ئەسۆشێتد پرێس کردوەو زانیاریەکانیان پشتڕاستکردەوە، بەڵام ئەوە ڕووننەکراوەتەوە تا ئێستا گفتوگۆکان چەند پێشکەوتوون، بەڵام ئەگەر جێبەجێ بکرێن، پلانەکان دەچنە سەر گواستنەوەی خەڵک لە خاکێکی وێرانکراوی شەڕەوە کە مەترسی برسێتییان لەسەرە بۆ خاکێکی دیکە، هەروەها نیگەرانییەکانی مافەکانی مرۆڤ دەوروژێنن.
ئیسرائیلیەکان لە گفتوگۆدان سەبارەت بە ئەگەری نیشتەجێکردنی فەلەستینییەکانى کەرتى غەززە لە باشوری سودان ڕۆژهەڵاتی ئەفریقای جەنگاوی، ئەمەش بەشێکە لە هەوڵە بەرفراوانەکانی ئیسرائیل بۆ ئاسانکاری بۆ کۆچی بەکۆمەڵ لەو خاکەی کە بەهۆی هێرشە ٢٢ مانگەکەیەوە بۆ سەر حەماس وێران بووە.
بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل دەڵێت، دەیەوێت دیدگای دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا بۆ گواستنەوەی بەشێکی زۆری دانیشتوانی غەززە لە ڕێگەی ئەو شتەوە بەدیبهێنێت کە ناتانیاهۆ بە "کۆچی خۆبەخشانە" ناوی دەبات. ئیسرائیل پێشنیاری هاوشێوەی نیشتەجێکردنی لەگەڵ وڵاتانی دیکەی ئەفریقادا خستۆتە ڕوو.
نەتانیاهۆ لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ i24، و کەناڵی تەلەفزیۆنی ئیسرائیل وتی: پێموایە کارێکی دروست، تەنانەت بەپێی یاساکانی جەنگیش وەک من دەیانناسم، ئەوەیە ڕێگە بە دانیشتووان بدەیت بچنە دەرەوە، دواتر بە هەموو هێزەوە دەچیتە ژوورەوە دژی ئەو دوژمنەی کە لەوێ دەمێنێتەوە. ئاماژەی بە باشووری سودان نەکردووە.
فەلەستینییەکان و گرووپە چەکدارەکانى وەک حەماس و بەشێکی زۆری کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئەو پێشنیارانەیان وەک نەخشەیەک بۆ دەرکردنی زۆرەملێ بە پێشێلکردنی یاسا نێودەوڵەتییەکان ڕەتکردووەتەوە.
بۆ باشووری سودان، ڕێککەوتنێکی لەو شێوەیە دەتوانێت یارمەتی بدات بۆ دروستکردنی پەیوەندی نزیکتر لەگەڵ ئیسرائیل، کە ئێستا دەسەڵاتی سەربازی هەیە لەتەواوى ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا.
دۆناڵد ترەمپ لە مانگی شوباتدا بیرۆکەی نیشتەجێکردنی دانیشتوانی غەززەی خستەڕوو بەڵام پێدەچێت لەم چەند مانگەی ڕابردوودا پاشەکشەی لەو بیرۆکەیە کردبێت.
وەزارەتی دەرەوەی ئیسرائیل ئامادەنەبوو هیچ لێدوانێک بدات و وەزیری دەرەوەی سودانی باشووریش وەڵامی پرسیارەکانی سەبارەت بە دانوستانەکان نەدایەوە. وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا ڕایگەیاند، هیچ لێدوانێک لەسەر گفتوگۆ دیپلۆماسییە تایبەتەکان نادات.
میسر دژایەتی پێشنیارەکانی نیشتەجێکردنی فەلەستینییەکان لە دەرەوەی غەززە دەکات.
جۆ سزلاڤیک، دامەزرێنەری کۆمپانیایەکی لۆبیکردنی ئەمریکی کە لەگەڵ باشووری سوودان کاردەکات، ڕایگەیاندووە، لەلایەن بەرپرسانی باشووری سودانەوە کورتەیەک لەبارەی گفتوگۆکانەوە ئاگادارکراونەتەوە.
ئەو ئاماژەی بەوەشکرد، شاندێکی ئیسرائیل بەنیازە سەردانی ئەو وڵاتە بکات بۆ ئەوەی بەدواداچوون بۆ ئەگەری دانانی کەمپ بۆ فەلەستینییەکان لەوێ بکات. تا ئێستا هیچ وادەیەکی دیاریکراو بۆ سەردانەکە دیاری نەکراوە. ئیسرائیل دەستبەجێ وەڵامی داواکارییەکی بۆ پشتڕاستکردنەوەی سەردانەکەی نەدایەوە.
سزلاڤیک وتی پێدەچێت ئیسرائیل پارەی کەمپە کاتییەکان بدات.
