هاوڵاتى هاوسەرۆكی یەكێتی رایگەیاند هاندەر دەبین بۆ لایەنەكانی تر كە دوای هەڵبژاردن بێنە ژێر چەتری ئەو هاوپەیمانیەتییە، چونكە ئێمە وایدەبینین بەیەكەوە بەهێزترین و دەتوانین تەواوی مافەكانی كورد لە بەغدا بەدەستبهێنین. ئەمڕۆ سێشهممه 22ی حوزهیرانی 2021 لاهور شێخ جەنگی هاوسەرۆكی یەكێتی لە شاری سلێمانی پێشوازیكرد لە ماتیۆ تولەر باڵیۆزی ئەمەریكا لە عیراق و رۆب واڵەر كونسوڵی گشتیی ئەمەریكا لە هەرێمی كوردستان و وەفدێكی هاوڕێیان. هاوسەرۆك لاهور شێخ جەنگی ئاماژەیكرد بە پێكهێنانی لیستی هاوپەیمانی كوردستان كە لە نێوان یەكێتی و بزوتنەوەی گۆڕان بۆ هەڵبژاردنەكانی داهاتوو لە پێناو یەكڕیزی و بەهێزیی پێگەی كورد لە بەغدا. دووپاتیشی كردەوە: وەك یەكێتی ئامادەیی خۆمان دەربڕیوە بۆ چاكسازیی و یەكخستنی هێزی پێشمەرگەی كوردستان، جەختیشیكردەوە، كە ڕاگرتنی بنەمای هاوسەنگی و باڵانسی هێز و یەكسانی لە فەرماندەیی و مەشق و چەكدا دەبێتە مایەی زەمینەیەكی گونجاو بۆ یەكخستنی هێزی پێشمەرگە و هەرێمی كوردستانیش دەببێتە خاوەنی هێزێكی نیزامی مەشقپێكراوی تۆكمەی نیشتمانی. هاوسەرۆك بەردەوامی مانەوەی هێزەكانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە عیراق بە پێویست زانی بۆ هاوكاریكردنی سوپای عیراق و هێزی پێشمەرگە بە تایبەت لە شەڕی روبەڕوبوونەوەی تیرۆر، ئاماژەی بە دۆخی شنگال كرد و جەختیكردەوە لەسەر پەراوێزنەخستن و بەشداریپێكردنی ئێزدییەكان لە چوارچێوەی ڕێككەوتنامەی شنگال كە فاكتەرێكی گرنگە بۆ دابینكردنی ئارامی قەزاكە. لە بەشێكی تری دیدارەكەدا هاوسەرۆك لاهور شێخ جەنگی پێزانینی خۆی پێشكەش بە رۆب واڵەر كونسوڵی گشتیی ئەمەریكا لە هەرێمی كوردستان كرد بە بۆنەی كۆتاییهاتنی ئەركەكەی و لە هەرێم، هیوای سەركەوتنمان بۆ خواست لە ئەركەكانی داهاتووی. وتیشی: وەك سەرۆكایەتی یەكێتی پشتیوانی بۆ هەوڵ و چالاكی رێكخراوەكانی مافی مرۆڤ لە هەرێمی كوردستان دەردەبڕین. لە دیدارێكدا بیروڕا ئاڵوگۆڕكرا دەربارەی دوا پێشهات و گۆڕانكارییەكانی عیراق و هەرێمی كوردستان لە هەموو ئاستەكان، لەگەڵ دۆزینەوەی ڕێگەچارەی گونجاو بۆ زاڵبوون بەسەر ئاڵنگارییەكاندا. هەردوولا هاوڕا بوون لەسەر یەكڕیزیی نێوان لایەنەكان لە پێناو ئارامی و سەقامگیریی سیاسیی هەرێم.وتیشی: هاندەر دەبین بۆ لایەنەكانی تر كە دوای هەڵبژاردن بێنە ژێر چەتری ئەو هاوپەیمانیەتییە، چونكە ئێمە وایدەبینین بەیەكەوە بەهێزترین و دەتوانین تەواوی مافەكانی كورد لە بەغدا بەدەستبهێنین. راشیگەیاند: ئێمە بەشداریی شەڕی دۆڕاوی براكوژی ناكەین و داوا دەكەین بە ئاشتی كۆتایی بەو گرژیانە بهێنرێت كە لە ئارادان. لای خۆیەوە باڵیۆزی ئەمریكا هاوڕایی خۆی دوپاتكردەوە بۆ سەرنج و روانینەكانی هاوسەرۆكی یەكێتیی نیشتیمانیی كوردستان و سوپاسی پشتیوانیەكانی بەرێزیانكرد لە چاكسازی و یەكخستنەوەی هێزی پێشمەرگە.
هاوڵاتى لیژنەی ئەمنی سلێمانی لەبارەی رووداوەكەی شەوی رابردووی گەڕەكی سەرچنار راگەیەنراوێكی بڵاوكردەوە و رایگەیاند، هەركەسێك لە پشت تەقەكردنەكەوە بێت لێپرسینەوەی توندی لەگەڵدا دەكرێت و ئەو كەسانەی تۆمەتبارن روبەڕووی یاسا دەكرێنەوە. شەوی رابردوو، لە گەڕەكی سەرچناری سلێمانی شەڕەتەقە لەنێوان دوو هێزی ئەمنیدا روویدا و بەهۆیەوە 11 كەس برینداربوون، بەپێی ئەو ڤیدیۆیانەی بۆ رووداو نێردراون، تەقەكردنەكە نزیكەی 20 خوولەكی خایاندووە. ئەمڕۆ سێشهممه 22ی حوزهیرانی 2021، لیژنەی ئەمنی پارێزگای سلێمانی لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، ھەر کەسێک لە پشت ڕوداوی تەقەکردنەکەی شەوی رابردو بێت لێپرسینەوەی توندی لەگەڵ دەکرێت و دەدرێتە دادگا. دكتۆر ئومێد عهلی، بهڕێوهبهری نهخۆشخانهی شار له سلێمانی بەیانی ئەمڕۆ رایگهیاند، سهرجهم بریندارهكانی روداوهكهی شهوی رابردوی گهڕهكی سهرچنار كه ژمارهیان 10 كهسه، تهندروستیان جێگیره و مهترسی لهسهر ژیانیان نییه. ئاماژەی بەوەشکرد، بریندارهكان له ههردو هێزی ئاسایش و هێزی ئاڵتونین و سهرجهمیان بۆ چارهسهركردن رهوانهی نهخۆشخانهی شار كراون.
.jpg)
هاوڵاتى یەکینەکانی پاراستنی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە ئاماژەدان بەوەی کە بەمدواییانە هێرش بۆسەر هێزەکانیان زیادیکردووە، شەهیدبوونی دوو گەریلای لە گوندی گەڵاڵەی شارباژێڕ ڕاگەیاند. ئەمڕۆ سێشهممه 22ی حوزهیرانی 2021، یەکینەکانی پاراستنی ڕۆژهەڵاتی کوردستان- یەرەکە، لەسەر بۆردوومانەکەی ١٩ی ئەم مانگە لە گوندی گەڵاڵەی سەربە شارباژێڕ لە پارێزگای سلێمانی، ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە. لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە: بەمدواییانە بە پەیوەندی دەوڵەتانی داگیرکەری ئێران و تورکیا، هێرشەکان دژی هێزەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان؛ یەرەکە و هەپەژە زیادی کردووە و هەوڵدەدەن لە ڕێگای لێدان بە فڕۆکە و هێرشی چەپەڵ، گورز لە هێزەکانمان بدەن. لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە: لەو چواچێوەیەدا لە ڕۆژی ١٩ی ٦ی ٢٠٢١ـدا لە ناوچەی شارباژێڕی سەربە سلێمانی، فڕۆکەیەکی بێفڕۆکەوانی دەوڵەتی داگیرکەری تورک هێرشی کردە سەر هەڤاڵانمان، کە بۆ جێبەجێکردنی ئەرکێک چووبوون و دەگەڕانەوە بۆ ناوچەکانی خۆیان، لەم بۆردوومانەدا دوو هەڤاڵی ژن بەناوەکانی “ئەکین و ئادار” شەهید بوون، کە لەسەر ڕووداوەکە و ناسنامەی ئەو هەڤاڵە شەهیدانە، دواتر زانیاریی بەرفراوانتر بڵاودەکەینەوە. لە بەردەوامیی ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە: لەم بۆردوومانەی دەوڵەتی فاشیستی تورکدا، هەروەها باخ و بێستان و ماڵی گوندنشینەکان زیانێکی زۆریان پێگەیشت. لە کۆتایی ڕاگەیەندراوەکەی یەرەکەدا هاتووە: وەک هێزەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، سەرەخۆشی لە خانەوادەی شەهیدان ‘ئەکین و ئادار’ و هەموو گەلی وڵاتپارێزمان دەکەین و بەڵێن دەدەین کە تێکۆشانیان بەرز بکەینەوە. پێشتر هاولاتی راپۆرتێکی لەسەر روداوەکەی گوندی گەلالە بلاوکردەوە https://hawlati.co/page_detail?smart-id=19881
هاوڵاتى ئاگر لە کامپێکى ئاوارەکانى ڕۆژئاواى کوردستان کەوتەوە، کە هاوڵاتیانى عەفرینى تێدادەژی. بەڕێوەبەرایەتىی بەرگریى شارستانى هەولێر لە ڕاگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، کەمێک پێش ئێستا لە شارەدێی دارەتوو، ئاگر لە کامپێکى ئاوارەکانى ڕۆژئاواى کوردستان کەوتەوە، کە هاوڵاتیانى عەفرینى تێدایە و بەهۆیەوە هەشت خێمەى دانیشتوانەکەى سووتاون. لایەنە پەیوەندیدارەکان لەبارەى هۆکارى ئاگرکەوتنەوەکە زانیارییان بڵاونەکردۆتەوە. ئەوەش لە کاتێکدایە، لەم ماوەیەدا ئاگر لە کامپى شاریاى تایبەت بە ئاوارەئیزدییەکان لە شارى دهۆک کەوتەوە و بەهۆیەوە 300 خێمەى دانیشتوانەکەى سووتا.
عەمار عەزیز.دهۆك پاش تێپەڕبوونی دوو هەفتە بەسەر ئاگركەوتنەوەكەی كەمپی شاریا، بەرپرسانی كەمپەكە دەڵێن ئوتویەكی جل ئیشی كردووەو نەكوژاوەتەوەو ئەو رووداوەی لێكەوتووەتەوە، دوای رووداوەكە پەیوەندی كراوە بەبەرپرسانی كەمپەكەوە، بەڵام وتوویانە:» ئوتومبێلی ئاگركوژێنەوەكەی كەمپی شاریا لەكاركەوتووە». رۆژی 4ی حوزەیرانی 2021 ئاگرێكی گەورە لەكەمپی شاریای ئاوارە ئێزدییەكان دەكەوێتەوە، بەو هۆیەیەوە (280) خێمە سووتان و (136) خێزانیش هەموو كەلوپەلەكانیان بەهۆی ئاگرەكەوە لەناوچووەو (90) خێزانی دیكە كەلوپەلەكانیشیان سووتان . سینو بەشار، خەڵكی شەنگالەو ماوەی حەوت ساڵە لەكەمپی شاریا نیشتەجێیە، بەهۆی ئاگرەكەی كەمپەكەوە هەموو كەلوپەلەكانی سووتاون وەك خۆی دەڵێت:»حەوت ساڵە بەكرێكاری و هەزاران ناخۆشی كۆمەڵێك كەلوپەلی ناوماڵم كڕی، بەڵام لە رۆژی 4ی حوزەیران لەماوەی چەند خولەكێكدا هەموویان سووتان ، هیچ شتێكمان نەماوە، تەنیا توانیمان گیانی خۆمان لەئاگرەکە پاراست». ژنانی داعش لەكەمپی هوڵی رۆژئاوا گەڕانەوە ناوچەكانی خۆیان و هێشتا ئێمە لەناو خێمەداین ، تاكە داواكاریمان ئەوەیە هەموولایەك هاوكاریمان بكات بگەڕێینەوە زێدی خۆمان تا بەیەكجاری لەو هەموو ناخۆشییە رزگاربین، رۆژێك ئاگر بەردەبێتە كەمپ، رۆژێك تووشی كێشەیەكی تر دەبین، بێزاربووین لەژیانی كەمپ، بەسە دەمانەوێت بگەڕێینەوە سینو بەشار ئاماژەی بەوەشكرد كەلوپەلەكانی بە بەهای هەشت ملێون دینار بووەوو بڕێك پارەشی هەبووەو هەموویان سووتاون، وتیشی:»یەك ئۆتۆمبێلی ئاگركوژانەوە لەناو كەمپدا بوو لەكاتی رووداوەكە تەلەفونمان بۆ بەڕێوەبەری كەمپ كرد، وتی ئۆتۆمبێلەكە لەكاركەوتووە، دوایی تەلەفونمان بۆ بەرگری شارستانی دهۆك كرد تائەوان هاتن ئاگرەكە زۆر گەورەبوو تاگەیشتنە ئەوەی نزیكەی (300) خێوەت بسووتێت». «ژنانی داعش لەكەمپی هوڵی رۆژئاوا گەڕانەوە ناوچەكانی خۆیان و هێشتا ئێمە لەناو خێمەداین ، تاكە داواكاریمان ئەوەیە هەموولایەك هاوكاریمان بكات بگەڕێینەوە زێدی خۆمان تا بەیەكجاری لەو هەموو ناخۆشییە رزگاربین، رۆژێك ئاگر بەردەبێتە كەمپ، رۆژێك تووشی كێشەیەكی تر دەبین، بێزاربووین لەژیانی كەمپ، بەسە دەمانەوێت بگەڕێینەوە»، سینو بەشار وای وت. كەمپی شاریا بەدووری (20) كم لەناوەندی دهۆكەوە دوورە ، دوو هەزارو (500) خێزان لێی دەژین ، لەو ژمارەیە (187) خێزانیان خێمەكانیان بەتەواوی پێداویستییەكانەوە سووتاون، بەشێك لەو خێزانانە دوو یان سێ خێمەیان هەبووە . بەڕێوەبەری نوێی كەمپی شاریا ئەوە دووپاتدەكاتەوە كە لەدوای رووداوی ئاگركەوتنەوەكە پەیوەندی كراوە بۆ كۆنتڕۆڵكردنی رووداوەكە، بەڵام ئوتومبێلی ئاگركوژێنەوەكە لەكاركەوتووە. هەكار موحەمەد ، بەڕێوەبەری كەمپی شاریا لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت:» ئاگرەكە بەهۆی شۆرتی كارەبا بووە، بەهۆی نزیكی خێوەتەكان لەیەكترو هاتنی هەوا لەكاتی رووداوەكە ، ئاگرەكە زوو بڵاوبووەوە، ئۆتۆمبێلی ئاگركوژێنەوە لەكەمپ هەبووە، بەڵام لەكاركەوتبوو، دوای ئەوە ئۆتۆمبێلی ئاگركوژێنەوە لەدهۆك و چەند ناوچەیەكی تر هاتوون بۆ كونتروڵكردنەوەی رووداوەكە». هەروەها ناوبراو باسی لەوەشكرد بەهۆی ئاگرەكەی 4ی حوەزیران (288) خێوەت بەتەواوی سووتان، جگە لەمەش (99) خێوەتی تر بەشێكیان سووتان و كۆی گشتی خێوەتەكان دەگاتە (387) خێوەتی ئاوارەكان و ئەوانەشی زیانیان پێگەیشتووە (187) سەرۆك خێزانن ، لەم ژمارەیە (136) خێزان هیچ شتێكیان بۆ نەماوەتەوەو هەموو پێداویستییەكانیان سووتاون. لێپرسراوی بەشی راگەیاندن لەبەرگری شارستانی دهۆك دەڵێت:» خێزانێك لەناو كەمپ داوەتێكیان هەبووە جلوبەرگی خۆیان ئوتوو كردووە، لەخێوەت دەرچوونەو ئوتووەكەش هەر ئیشی كردووەو ئەوەش شۆرتی كارەبای دروستكردووە». بێوار عەبدولعەزیز، لێپرسراوی بەشی راگەیاندن لەبەرگری شارستانی دهۆك لەلێدوانەكەیدا بۆ هاوڵاتى، هێمای بۆ ئەوەشكرد لیژنەیەك پێكهێنراوە بۆ ئاشكراكردنی هۆكاری ئاگركەوتنەوەكە، تائێستا هۆكاری دروست و 100%ی بۆ روون نەبووەتەوە، وتیشی:» خێزانێك لەناو كەمپ داوەتێكیان هەبووە جلوبەرگی خۆیان ئوتوو كردووە، لەخێوەت دەرچوونەو ئوتوەكەش هەر ئیشی كردووە، ئینجا نازانین ئەمە بووەتە هۆكاری شۆرتی كارەبا یان شتێكی تر بووە «. لێپرسراوی بەشی راگەیاندن لەبەرگری شارستانی دهۆك، ئەوەشی دووپاتكردەوە كە بەهۆی ئاگرەكەوە (288) خێمە بەتەواوی سووتان، (136) خێزانیش هەموو كەلوپەلەكانیان بەتەواوی سووتان، «تەنها لەڕۆژی رووداوەكە شەش كەس كە دوو لەوان پۆلیسی ئێمە بوون بەسووكی برینداربوون، نزیكەی (30) كەسیش تووشی تەنگەنەفەسی بوون، ئێستا دۆخی هەمووان زۆرباشەو گەڕاونەتەوە ماڵەكانی خۆیان، زیانە داراییەكان یەكجار زۆرن، بەهۆی نەگەیشتنی راپۆرتی كۆتایی ناتوانم ئاماژە بەهیچ ژمارەیەك بدەم «. دوابەدوای رووداوی ئاگركەوتنەوەكەی كەمپی شاریا، بەفەرمانی پارێزگاری دهۆك، بەرێوەبەری كەمپەكە دوورخرایەوەو رۆژێك دوای ئەوە كەسێكی دیكە لە شوێنەكەی دانراوە. لەئێستادا فەرمانگەی ناوەندی هاوبەشی هەماهەنگی قەیرانەكان كەسەرپەرشتی هەموو كەمپەكانی ئاوارەیی دەكات لەگەڵ دەزگای خێرخوازی بارزانی زیانلێكەوتووان لەبڕی خێوەت بەبلۆك شوێنی مانەوەیان بۆ دابین دەكرێت. دوای رووداوەكە سەرۆكی دەزگای خێرخوازی بارزانی، بەنوێنەرایەتی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان، بڕیاری ئەوە درا كە ئەمجارە لەجیاتی خێوەت» بە بلۆك و كۆنكرێت ژووی حەوانەوەیان بۆ دروستبكرێت، هەفتەیەكە دەست بەدروستكردنی ژوورەكان كراوە بۆ ئاوارەكان و تائێستا لەسەدا 65%ی كارەكان تەواوكراون»، بەڕێوەبەری نوێی كەمپی شاریا وای وت. دەربارەی چۆنیەتی قەرەبووكرنەوەی ئاوارەكان، بەڕێوەبەری كەمپی شاریا ئەوەی روونكردەوە كەهەموو شتێك بۆ ئەو خێزانانە دەكەن، سندوقێكیان داناوە بۆ ئەو كەسانەی هاوكاری زیانلێكەوتووانی كەمپی شاریا دەكەن، وتیشی:»بەخۆشحاڵییەوە خەڵكێكی زۆر لەسەر ئاستی عێراق و كوردستان هاوكارییان پێشكەشكردووە، تائێستا بڕێكی باش لەپارە كۆكراوەتەوە لەگەڵ ژمارەیەكی زۆر لەكەلوپەلی ناوماڵ، لەدوای كۆتایی هاتنی هەڵمەتەكە بڕی پارەكەو كۆی كەلوپەلەكان رادەگەیەنین». هاوكات، بەڕێوەبەری نوێی كەمپەكە ئەوەی دووپاتكردەوە كەنوێنەری عەلی سیستانی، مەرجەعی باڵای شیعەكان چەندین كەلوپەل و پێداویستی رەوانەی كەمپەكە كردووەو دوای هەڵمەتی كۆكردنەوەی هاوكارییەكان دابەشی دەكەن بەسەر ئاوارەكاندا.
.jpg)
هاوڵاتى جێگرى دووەمى سەرۆکى پەرلەمانى عێراق رایگەیاند، بەرپرسانى تورکیا بەڵێنیان پێداون قەدەغەى گەشت لەسەر ئەو کەسانە هەڵبگرن کە بەپاساوى ریفراندۆمەوە مۆرى سور لە پاسپۆرتەکانیان دراوە. ئەمڕۆ سێشهممه 22ی حوزهیرانی 2021، بەشیر حەداد لەمێزگردێکدا لە کلەب ھاوس وتى "نزیکەى 10 کەس کە سیاسی و کەسانى ئاساییان تێدایە ئاگاداریان کردوونەتەوە کە بەپاساوى ریفراندۆم تورکیا مۆرى سورى لەپاسپۆرتەکانیان داوە و رێگەیان پێنادات بچنە ئەو وڵاتە". وتیشى لەگەڵ باڵیۆزى تورکیا قسەیان کردووە و کێشەکەیان پێگەیاندوون، بۆ ئەوەى قەدەغەى گەشت لەسەر ئەو کەسانە لاببرێت. بەشیر حەداد باسى لەوەکرد، باڵیۆزى تورکیا بەڵێنیداوە ئەو کێشەیە چارەسەر بکەن و مۆرى سور لەسەر پاسپۆرتى ئەو کەسانە هەڵبگرن و بتوانن سەردانى تورکیا بکەن.
هاوڵاتى وتەبێژی کۆشکی سپی رایگهیاند "سەرۆک جۆ بایدن، لەم دانووستانانەدا سەرکردەی ئێرانی عەلی خامنەیی وەکو ئەو کەسە دەبینێت کە بڕیار دەدات". جێن ساکی وتەبێژی کۆشکی سپی، وتی، "سەرۆک جۆ بایدن، لەم دانووستانانەدا سەرکردەی ئێرانی عەلی خامەنەیی وەکو ئەو کەسە دەبینێت کە بڕیار دەدات. ئەم دۆخە لە پێش ھەڵبژاردنەکاندا بەم شێوەیە بوو و ئەمڕۆش ھەر بەم شێوەیەیە، ئەگەری ھەیە لە داھاتووشدا ھەر ئاوھابێت". وتەبێژی کۆشکی سپی، دەڵێت: "سەرۆککۆماری نوێ، بە بەرپرسیار دادەنرێت لەو پێشێلکارییانەی کە بەرامبەر بە مافەکانی مرۆڤ ئەنجامیداوە". ساکی، جەختی لەوەش کردەوە کە دانووستانەکانی رێککەوتنی ئەتۆمی لەگەڵ ئێران بەردەوامە بەڵام ھێشتا نەگەیشتوونەتە ھیچ رێککەوتنێک و وتی، "ئێران، لە مافەکانی مرۆڤ و بابەتەکانی وەکو پەیوەندییەکانی لە ناوچەکە كارەكتەرێكى باش نییە لە جیھان. ئێمە بۆ بەرژەوەندی نیشتیمانیمان بەدوای رێککەوتنێکی ئەتۆمييەوەين بەڵام بەسەر ئەم خاڵەدا تێناپەڕێین".
هاوڵاتى ئەمڕۆ سێشهممه 22ی حوزهیرانی 2021، نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی برێنت لە بازاڕەکانی جیهاندا بە 75 دۆلار و 8 سەنتە. هاوکات لە بۆرسە بازارە جیهانییەکان، نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی ئەمریکیش بە 73 دۆلار و 63 سەنت مامەڵەی پێوە دەکرێت. ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز بڵاویکردەوە، دوای ئەوەی گفتوگۆکانی ئەمریکا بۆ هەڵگرتنی سزاکان لەسەر نەوتی ئێران بەشێوەیەکی کاتی راگیران و بەهای دۆلاریش لەبازارە داراییەکان بەرزبووەتەوە، ئەمڕۆ سێشەممە بەهای نەوت بەرزبوونەوەیەکی زیاتری بەخۆیەوە بینی.
هاوڵاتى بهپێى بهدواداچونهکانى هاوڵاتى که لهچهند شایهتحاڵێکهوه دهستى کهوتووه، نیو کاتژمێرلهمهوبهر، هێزى کۆماندۆى ئاڵتوونى سهر به بهرپرسێک له نزیک بیناى هۆتێل ئهبوسهناوه تهقهیان له هێزهکانى ئاسایش کردووه. ئهو شایهتحاڵانه ئهوهیان دووپاتکردهوه که هێزهکهى کۆماندۆى ئاڵتونى سێ مێکزهمینى بووهو دۆشکهى لهسهر بووه تهقهیان له ئاسایش کردووهو تهنانهت لهناو بازارهکهى سهرچنار ئوتومبێلێکى پۆلیسى فریاکهوتن ههوڵیداوه رایانبگرێت، بهڵام له ئوتومبێلهکهیانداوهو دهرچوون. بهپێى بهدواداچونهکان چهند بریندارێک لهههردوولا ههیه، بهڵام نازانرێت بریندارهکان زیاتر سهر بههێزهکانى ئاسایشى سلێمانى و پۆلیسى فریاکهوتنن یان هێزى کۆماندۆى ئاڵتونى.
هاوڵاتى ههنگاوهکان و جووڵهى هێزهکانى پارتى لهو ناوچانهى که شهرى سهختى تێدایه لهنێوان پارتى کرێکارانى کوردستان(پهکهکه) و سوپاى داگیرکهرى تورکیا و به"داخڵبوون بۆ شهر دژى گهریلا" دادهنرێت و کۆماجڤاکێن کوردستانیش لهوبارهیهوه چهندینجار هۆشدارى داوهو بهردهوام داواى کشانهوه و دوورکهوتنهوهى هێزهکانى پارتى دهکات. پارتى دیموکراتى کوردستان ئهمشهو لهرێگهى ئهنجومهنى ئاسایشهوه گرته ڤیدیۆیهکى بڵاوکردهوه لهبارهى رووداوهکهى مهتین که لهرێگهى زمانى "گهریلایهک"ى دهستگیرکراو که نازانرێت ئهو قسانهى لهسهر چ بنهمایهک کردووه و هێشتا کۆماجڤاکێن کوردستان (کهجهکه) هیچ روونکردنهوهیهکى لهسهر نهداوه، بڵاوبونهوهى ئهو ڤیدیۆیه رێگا خۆشکردنه بۆ شهری پێشمهرگهى پارتى و گهریلا. بهپێى ئهو زانیاری و بهدواداچونانهى که هاوڵاتى کردویهتى و دهستى کهوتووه له ههرێمى ئاڤاشین و قهڵاى بێدهوێ شهڕێکى زۆر دژوار ههیه و گهریلا له بهرامبهر سوپاى داگیرکهرى تورکیا خۆڕاگرییهکى سهخت ئهنجام دهدات و سوپاى تورکیا تووشى شۆک بووه و پارتى دهیهوێت پاسهوانى سنورى عێراق بباته ئهو ناوچهو وهکو قهڵغان بهکارى بهێنێت بۆ چوونه ناو ئهو ههرێمانهى گهریلاى تێدایه، که پاسهوانى سنورى عێراق که هێزێکى نیزامى و دهستورین لهو شهرهوه بگلێنن تا حکومهتى عێراق داخڵى ئهو شهره بکهن و شهرعییهت بدهنه شهرکردن دژى گهریلا. پارتى دیموکراتى کوردستان له ههوڵى ئهوهدایه که له پشتهوه هێزێک بجووڵێنێت بۆ (رهنجبراخ) که سێکوچکهى (سیدا و ساجا و چهمجو)یه و ناوهڕاست و دڵى ههرێمى گهریلایه. واتا (رهنجبراخ) ناوهڕاستى ههرێمهکانى زاگرۆسه و جهبههى پشتى ئهو شوێنانهیه که ئێستا گهریلا تیایدا خۆراگرى دهکات و بهرپهرچى سوپاى تورکیا دهداتهوه. بۆیه جووڵهکردنى هێزهکانى پارتى بۆ ئهو سێکوچکهیه لاى پهکهکه به واتاى دهستێوهردان دادهنرێت له شهر و خۆڕاگرى گهریلا دژ به داگیرکهرییهکانى سوپاى تورکیا. پێشتر موراد قهرهیلان یهکێک له بهرێوهبهرانى کۆماجڤاکێن کوردستان له چاوپێکهوتنهکهى لهگهڵ کهناڵى ستێرک تیڤى ئهوهى دووپاتکردهوه که "بائهوان سهروهر بن سهر سهرى ئێمه، بهڵام چى دهکهن لهناوچهکانى شهر با بچنه ئهولاترو دووربکهونهوه لهو شوێنانهى بهرخودانى گهریلاى تێدایه". ههروهها قهرهیلان داواى کرد که ئهوان 40 ساڵه لهو ناوچانهدان و پێشتر پێشمهرگه لهو ناوچانهدا بوونى نهبووه، ئێستا خێره دێنه ئهو ناوچانه، بهڵام سهرهراى هۆشدارییهکهى قهرهیلان جوڵهى هێزهکانى پێشمهرگهى پارتى بهردهوامهو تورکیا دهیهوێت و پیلانى ئهوهیه شهرى کوردو کورد دروست ببێت. کهجهکه چهندینجار ئهوهى دووپاتکردووهتهوه که هاتنى ئهو هێزانه بۆ نزیک ئهو شوێنانهى گهریلاى تێدایه واتا "خهنجهردان لهدڵى گهریلا" و راستهوخۆ وا دهبینرێت که هاوکارى و پشتیوانى سوپاى تورکیا دهکات بۆ لێدان له پارتى کرێکارانى کوردستان. له ساڵى 1988وه تا ئهمڕۆ هیچ کاتێک هێزهکانى پارتى دیموکراتى کوردستان له ناوچهکانى (سیدا و ساجا و چهمجو) نهبووه، بهڵام گهریلا له دهستپێکى ههڵگرتنى چهک دژى سوپاى تورکیا لهسهرهتاى ساڵى ههشتاکاندا لهو ههرێمهدا بوونى ههیه، له کاتێکى وهها ههستیاردا ناردنى هێزى پێشمهرگه بۆ ئهو شوێنانه به خزمهتى راستهقینه بۆ سوپاى تورکیا ههژمار دهکرێت. پارتى دیموکراتى کوردستان له ههوڵى ئهوهدایه که دهوڵهت و حکومهتى عێراق لهرێگهى هێزێکى پاسهوانى سنوور لهگهڵ خۆیدا بۆ ئهو شوێنانه ببهن که گهریلاى تێدا جێگیرهو بهناوى ئۆپهراسیۆنى هاوبهشهوه. پهکهکه ئهو جوڵه سهربازیانهى پارتى دیموکراتى کوردستان بۆ دۆخێکى نهخوازراو دهبینێت که بهماناى شهرى دژى گهریلاى دادهنێن، تهنانهت ئهگهر پێشرهوییهکانى پارتى لهوناوچانه بهردهوام بێت مهترسییهکانى دروستبوونى شهرى گهریلاو پێشمهرگهى پارتى زیاتر دهبێت که وهک دهڵێن"لهئان و ساتدا"یه. ئهمڕۆ دوو شهممه 21ى حوزهیران، رۆژنامهى هاوڵاتى له راپۆرتێکدا لهبارهى جووڵهکانى هێزهکانى پێشمهرگه له بادینان و چوونى پاسهوانى سنور بۆ ئهو ناوچانه بۆچوونى بابهکر زێبارى، سهرۆکى ئۆپهراسیۆنى پێشمهرگه لهپارێزگاى دهۆک وهرگرتووهو تێیدا ئهوه رهتدهکاتهوه که هیچ جووڵهیهک به هێزهکانى پێشمهرگه کرابێت و دهڵێت:" تا رادهیهک رهوشهکه ئارامهو مهترسى کهمبووهتهوه". ههروهها دهشڵێت:" بههیچ شێوهیهک هێزهکانى پێشمهرگه جووڵهیان پێنهکراوهو له شوێنهکانى خۆیاندا ماون، تهنها پاسهوانى سنورى سهر بهعێراق حهوت بۆ ههشت بنکهیان داناوهو تێیدا جێگیر بوون". هاوکات بابهکر زێبارى ئهوهش ئاشکرا دهکات که"لهههندێک شوێن هێزهکانى پهکهکه لهنێوان هێزهکانى پێشمهرگهو سوپاى تورکیادایه"، ئهم لێدوانه فهرمییه زانیارییهکانى هاوڵاتى پشتراستدهکاتهوه که پارتى نییهتى شهرى گهریلاى ههیه. بابهکر زێبارى لهژمارهى پێشووى (هاوڵاتی) لهچاوپێکهوتنێکیدا که له دوو توێى دوولاپهرهى رۆژنامهکهدا بڵاوکرایهوه جهختى لهوهکردهوه که"مهسعودبارزانى و سهرۆکى ههرێم لهگهڵ شهرى کوردو کورد نین و پهکهکهش ههر کورده". سهرهراى ئهوهى که چهندین کهسایهتى سیاسى و حزبه سیاسییهکانى ههرێمى کوردستان داوایان کردووه که ههردوولا دانوساندن ئهنجام بدهن و شهرى کوردو کورد جارێکى دیکه نابێت رووبدات، بهڵام جوڵهو ههنگاوهکانى هێزهکانى پارتى لهو سنورانهدا که شهرى سهخت لهنێوان پهکهکهو سوپاى تورکیادا ههیه مهترسییهکانى شهریش لهنێوان گهریلاو هێزهکانى پارتیدا زیاتر دهکات.
هاوڵاتى باڵیۆزى ئهمریکا له عێراق، سهردانى بارهگاى فهرماندهیى هێزهکانى پشتیوانى یهکى پێشمهرگهى کرد، لهبهرامبهر پهیوهندیکردن و چوونه ژێر فهرماندهیى وهزارهتى پێشمهرگهوه و رایگهیاند:" یهکگرتویى هێزى پێشمهرگه واته ههرێمێکى کوردستانێکى بههێزتر. ئهمڕۆ دووشهممه 21ى حوزهیرانى 2021، لهراگهیهندراوێکدا، کونسوڵخانهى ئهمریکا له ههولێر بڵاویکردهوه، ماتیۆ تۆلهر باڵیۆزى ئهمریکا له عێراق سهردانى بارهگاى فهرماندهیى هێزهکانى پشتیوانى یهکى وهزارهتى پێشمهرگهى کرد بۆ دهستخۆشیکردن له بڕیارى پهیوهندیپێکردنى فهرماندهییهکهیان به وهزارهتى پێشمهرگه و چونه ژێر فهرماندهییهکى یهکگرتوهوه که دهبێته هۆى پتهوکردنى ئاساییشى ههرێمى کوردستان. ههروهها بهپێى راگهیهندراوهکه، ماتیۆ تۆلهر تهماشاى ئهو هاوکاریانهى کرد که بهم دواییانه لهلایهن حکومهتى ئهمریکاوه دابینکرابون؛ که له مانگى 11ى ساڵى ڕابردوهوه، حکومهتى ئهمریکا به بڕى 250 ملیۆن هاوکارى بۆ وهزارهتى پێشمهرگه دابینکردوه له شێوهى ئۆتۆمبێل و ئامێرى ئاشکراکردنى مین و کهلوپهلى دیکه و ههروهها سازکردنى کۆرسى ڕاهێنانى بنهڕهتى و گرنگ بۆ ئهندامانى هێزهکانى پێشمهرگه. هاوکات، ماتیۆ تۆلهر ئهوهى دووپاتکردووهتهوه که ئهو کهلوپهل و ئامێرانهى که ویلایهته یهکگرتوهکانى ئهمریکا دابینیکردون نیشاندهرى بهردهوامى یهکێک له بهرجهستهترین و درێژخایهنترینى ئاماژهکانى پابهندبونى ئهمریکایه به خهڵکى عێراق و ههرێمى کوردستان، "یهکگرتویى هێزى پێشمهرگهش واته عێراقێکى بههێزتر و ههرێمێکى کوردستانێکى بههێزتر".
هاوڵاتى فهرماندهیى هێزهکانى یهکهى 70 ئامادهیى دهربڕیووه هێزهکانى پشتیوانى دووى سهر به یهکهکهى بخرێتهوه سهر وهزارهتى پێشمهرگه. ئهمڕۆ دووشهممه 21ى حوزهیرانى 2021، له ڕاگهیهندراوێکدا وهزارهتى پێشمهرگهى حکومهتى ههرێمى کوردستان ڕایگهیاند" لهنامهیهکى رهسمیدا، فهرماندهیى هێزهکانى یهکهى 70ى پێشمهرگه که ئاراستهى شۆڕش ئیسماعیل، وهزیرى پێشمهرگه کراوه، تیایدا ئامادهیى فهرماندهییهکه بۆ وهزیرى پێشمهرگه دهربڕاوه، که هێزهکانى پشتیوانى دووى یهکهى حهفتا، بخرێته سهر وهزارهتى پێشمهرگه". هاوکات بهپێى راگهیهندراوهکه، پهیوهست بهو پرسه وهزیرى پێشمهرگه، ستایشى بڕیارى گهڕانهوهى ههردوو هێزهکانى پشتیوانى (یهک و دوو)ى یهکهکانى حهفتاو ههشتا دهکات، له چهقى بهرپرسیاریهتى نیشتمانیى و نهتهوهییانهش، بۆ دروستکردنى هێزێکى یهکگرتوى سهربازیانهى سهردهمى داوا دهکات، لهههنگاوهکانى دادێت سهرجهم هێزهکان لهژێر چهترى وهزارهتى پێشمهرگهدا کۆببنهوه. ههروهها لهراگهیهندراوهکهدا ئهوهش هاتووه، ههنگاوى گهڕانهوهى هێزهکان بۆ سهر وهزارهتى پێشمهرگه لهئهنجامى خێراترکردنى پڕۆسهى رێفۆرمى سهربازیه و ئاراستهى کاروانى چاکسازیش لهوهزارهتى پێشمهرگه بهردهوامى دهبێت، لهسهر ئهو پرسهش ئهمڕۆ دوشهممه، ماتیۆ تولهر، باڵیۆزى ئهمریکا له عێراق لهمیانى دیدارى لهگهڵ وهزیرى پێشمهرگه، دهستخۆشى لهو ههنگاوانه کردو راشیگهیاند" دۆخى ئێستا و داهاتووى ناوچهکه، پێویستى به یهککڕیزى و یهکگرتوى هێزێکى نیشتمانى تۆکمهى پێشمهرگه ههیه و لهمبارهیهوه هاوکارى و ههمهئاههنگیهکانمان بۆ وهزارهتى پێشمهرگه بهردهوام دهبێت".
سازدانی: ئارا ئیبراهیم بریكاری پێشووی وەزارەتی دارایی عێراق ئاماژە بەوە دەدات كە» ئەگەر مانگانە لەبەغداوە بری (200) ملیار دینار بنێردرێت كێشەی لێبڕینی موچە چارەسەر دەبێت و ئەوكات حكومەتی هەرێمی كوردستان بەبێ لێبڕین دەتوانێت موچە دابەشبكات». دكتۆر فازڵ نەبی، بریكاری پێشووی وەزارەتی دارایی عێراق لەم چاوپێكەوتنەیدا لەگەڵ هاوڵاتی داوا لەحكومەتی هەرێمی كوردستان دەكات بەو پێیەی كۆمپانیا نەوتییەكان بەرژەوەندیان لەهەرێمدا هەیە دەتوانێت پێداچونەوە بە گرێبەستە نەوتییەكاندا بكات وەك ئەو دەڵێت:» كۆمپانیا نەوتییەكان بەرژەوەندییان لەهەرێمدا هەیە، رەنگە ئامادەبن بچنە ژێر باری هەندێك گۆڕانكاری لەگرێبەستەكاندا». ناوبراو دەشڵێت:» لەنزیكەوە ئاگادارم كە رەزامەندی دراوە بانكی TBIی وەرگرتنەوەی قەرزەكەی لەحكومەتی هەرێم بۆ ئەمساڵ كەمانگانە (55) ملیار دینارو كەسرێكە كەمبكاتەوە بۆ (25 تا 30) ملیار دینار تا پارەی زیاتر بۆ هەرێم رەوانە بكرێت». هاوڵاتى: رێككەوتن یاسای بودجەی 2021 لەقازانجی هەرێمە جێبەجێ بكرێت یان عێراق، لەكاتێكدا داوای داهاتی (250) هەزار بەرمیل نەوت بەنرخی سۆمۆ دەكەن كە لەسەروو (70) دۆلار زیاترەوە عێراق دەیفرۆشێت؟ فازڵ نەبی: تائێستاش یاسای بودجەی 2021ی عێراق ئەگەر جێبەجێ بكرێت لەقازانجی هەرێمی كوردستاندایە، راستە نرخی نەوت بەرزبووەتەوە ئەوەندە قازانجی هەرێم كەمدەبێتەوە لەو روانگەیەی کە عێراق داهاتی نەوت بەنرخی سۆمۆ وەردەگرێت، مەسەلەن كە نرخی نەوت بە (50 بۆ 55) بووە مومكینە مانگانە (200) ملیار دینار بهاتایە بۆ هەرێم، بەڵام مانگی یەك تا شەش كە نرخی نەوت بەرزبووەتەوە مومكینە مانگانە (50 بۆ 60) ملیار دینارێك بۆ هەرێم بنێردرێت، بەڵام هەر لەبەرژەوەندی هەرێمی كوردستاندایە. بەڵێ بۆ زانیاری تەئكیدم هەیەو لەگەڵ بەرپرسی ئەو دۆسییەیە لەنزیكەوە قسەمان كردووە كە بۆ ئەمساڵ نەك بۆ ساڵەكانی دیكە ئەو مەبلەغە كەمانگانە (55) ملیارو كەسرێكە كەمبكرێتەوە بۆ (25 تا 30) ملیار دینار، بەڵام هێشتا رێككەوتنی لەسەر نەكراوە، بەڵام رەزامەندی نیشاندراوە كە بۆ ئەمساڵ كەمبكرێتەوە هاوڵاتى: بڕیاری ناردنی 200 ملیار دینار وەك سولەفەیە تا وردبینی چاودێری دارایی لەنێوان هەردوولا جێبەجێ دەكرێت؟ یان بەغدا هەر ئەوەندە رەوانە دەكات؟ فازڵ نەبی: بڕیارەكەی ئەنجومەنی وەزیران دیاری دەكات، ئەگەر بڕیارەكە وەكو سولفە بێت و ناوی وا نرابێت تا ئەوكاتەی یاسای بودجە جێبەجێ دەكرێت ئەوە لەناحیەی قانونی راستە و دەبێت وەزارەتی دارایی جێبەجێی بكات، بەڵام ئەگەر ناوی سولفە لەنوسراوەكەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراقدا نەهاتبێت و تەنها ئەوە نووسرابێت كەمانگانە (200) ملیار دینار مانگانە بۆ هەرێم رەوانە بكرێت ئەوە لەناحیەی قانونی ئیشكالی تێدایە، بۆیە وەزارەتی دارایی تائێستا بڕیارەكەی جێبەجێ نەكردووە، چونكە ئەگەر لەناحیەی یاسایی كێشەی تێدابێت ناتوانی جێبەجێی بكەیت. جارێكی تر دەگەڕێمەوە سەر ئەوەی ئەگەر سولفە نووسرابێت لەبڕیارەكەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق كەسولفەش بۆ یەكجار دەنێردرێت تا تەسفیە لەنێوان هەردوولادا دەكرێت. قەرارێك كە لەئەنجومەنی وەزیرانی عێراقەوە دەرچووە كە (200) ملیار دینار بنێردرێت، بەڵام ئەگەر نووسرابێت سولفە تا ئەوكاتەی وردبینییەكان تەواو دەبێت هیچ كێشەی سیاسی تێدا نییەو دەبێت وەزارەتی دارایی ئەو بڕیارە جێبەجێ بكات هاوڵاتى: پێتانوایە دۆخی دارایی هەرێم بەناردنی 200 ملیار دیناری مانگانە باشتر دەبێت، بەتایبەت ئەوەی پەیوەندی بەموچەوە هەیە كە بێ لێبڕین دابەش بكرێت؟ فازڵ نەبی: بەڵێ بەتەئكید ئەگەر مانگانە لەبەغداوە بڕی (200) ملیار دینار بنێردرێت كێشەی لێبڕینی موچە چارەسەر دەبێت و ئەوكات حكومەتی هەرێمی كوردستان بەبێ لێبڕین دەتوانێت موچە دابەش بكات، بەڵام كێشەكە لێرەدایە ئایا مانگانە بەفعلی (200) ملیار دینار دەنێردرێت، چونكە بەپێی یاسای بودجەی 2021 مانگانە ئەو بڕە نانێردرێت و بەپێی یاساكەو بەپێی نرخی نەوت ئەو مەبلەغە دەگۆڕێت. قەرارێك كە لەئەنجومەنی وەزیرانی عێراقەوە دەرچووە كە (200) ملیار دینار بنێردرێت، بەڵام ئەگەر نووسرابێت سولفە تا ئەوكاتەی وردبینییەكان تەواو دەبێت هیچ كێشەی سیاسی تێدا نییەو دەبێت وەزارەتی دارایی ئەو بڕیارە جێبەجێ بكات، هەرچەندە وەزیری دارایی عێراق دەنگی بە بڕیارەكە نەداوە. هاوڵاتى: پێتانوایە بەغدا دەیەوێت یاسای بودجە جێبەجێ بكرێت ئەوەی پەیوەندی بەهەرێمەوە هەیە كە لەماددەی 11ی یاساكەدا هاتووە؟ فازڵ نەبی: بەغدا بەسەر دوو تیم دابەش بووە، تیمێك كە لەگەڵ سەرۆكی حكومەتی عێراقیدان زۆر حەز دەكەن یاسای بودجە جێبەجێ بكرێت لەگەڵ هەرێمی كوردستاندا، تیمێك هەیە كە نایەوێت یاساكە جێبەجێ بكرێت، ئنجا لەبەر بوونی دوو تیم پیاو ناتوانێت بۆچوونی راست بزانێت. هاوڵاتى: حكومەتی هەرێم نزیكەی حەوت ترلیۆن دیناری بانكی تی بی ئای قەرزارە بەپێی ماددەی 11ی بودجەی عێراق دەبێت مانگانە (50) ملیار بدرێتەوە بەو بانكە، پێتانوایە حكومەتی هەرێم لەتوانایدایە مانگانە ئەو پارەیە بداتەوە یان رەزامەندی دراوە ئەو بڕە كەمبكرێتەوە بۆ (30) ملیار دیناری مانگانە؟ فازڵ نەبی: بەڵێ بۆ زانیاری تەئكیدم هەیەو لەگەڵ بەرپرسی ئەو دۆسییەیە لەنزیكەوە قسەمان كردووە كە بۆ ئەمساڵ نەك بۆ ساڵەكانی دیكە ئەو مەبلەغە كەمانگانە (55) ملیارو كەسرێكە كەمبكرێتەوە بۆ (25 تا 30) ملیار دینار، بەڵام هێشتا رێككەوتنی لەسەر نەكراوە، بەڵام رەزامەندی نیشاندراوە كە بۆ ئەمساڵ كەمبكرێتەوە، بەڵام بۆ ساڵەكانی دیكە قەرەبووی ئەوە بكرێتەوە تا بۆ ئەمساڵ پارەیەكی زیاتر بۆ هەرێمی كوردستان رەوانە بكرێت. هاوڵاتى: رێباز حەملان یاریدەدەری سەرۆكی حكومەت باسی لەوەكرد كەمانگانە حكومەتی هەرێم 253 ملیۆن دۆلار قەرز دەداتەوە، واتا مانگانە زیاتر لە 379 ملیار دینار دەكات، پێتانوایە دەبێت ئەولەویەت بدرێت بەموچە و چارەسەری لێبڕین بكرێت؟ فازڵ نەبی: هەردووكی موهیم و گرنگە، دایمە لەهەموو چاوپێكەوتنەكان ئەو قسەیەم كردووە دەبێت دابەشكردنی مووچە ئەولەویەتی هەبێت، واتا دەبێت مووچە ئەولەویەتی هەموو شتەكانی دیكە بێت، بەڵام زۆرجار تۆ قەرزێكت كردووە كە ئەو قەرزانە ئەگەر دوابخرێت مومكینە دوو كێشەت بۆ دروست ببێت یەكیان ئەوەی كەئەوان قبوڵ نەكەن لەسەر ئەوەی ئەو جەدوەلەی قەرزانە دوابخرێت یان كەمبكرێتەوە كە رەنگە تووشی كێشەی دادگات بكات، كە ئەوانە وەسیقەی فەرمیان هەیە. هەروەها دواخستنی دانەوەی ئەو قەرزانە سوودی زۆر زیاتر دێتە سەر قەرزەكان، بۆیە حكومەتی هەرێم ئەو ملاحەزانەی بە نەزەری ئیعتبار وەرگرتووەو دەیەوێت ئەو قەرزانە لەكاتی خۆیدا بداتەوە. هاوڵاتى: بەڵام مەبەستم لەوەیە حكومەت كە 379 ملیار دینار قەرز دەداتەوە مانگانە كەمی بكاتەوە بۆ 200 ملیار دینار تا كورتهێنانی دابینكردنی موچەی پێ پڕبكاتەوە؟ فازڵ نەبی: ئەگەر حكومەتی هەرێم توانی بگاتە رێككەوتنێك لەگەڵ ئەوانەی قەرزی حكومەتیان لایە ئەوە دەبێت، بەڵام مەسەلەكە ئەوە نییە حكومەتی هەرێم بەكەیفی خۆی بێت چەند بداتەوە. ئینجا تەحدید كراوە مانگانە دەبێت چەند قەرز بداتەوە، بەڵام ئەگەر حكومەتی هەرێم بتوانێت لەگەڵیاندا قسە بكات و جەدوەلی قەرزەكە پێداچوونەوەی تێدا بكات ئەوە شتێكی باشە بۆ ئەوەی بتوانێت هەم موچەی تەواوی خەڵك بدات و هەم هەندێ خەرجی پێویستیی دابین بكات. چاكسازیكردن زۆر گرنگە لەداهات و خەرجییەكاندا كەحكومەتی هەرێم هەموو هەوڵەكانی بۆ ئەوە بێت كە ئیدارەی مالی بكات، بەڵام بەهەموو ئەو شتانەشەوە ناتوانین بگەڕێینەوە بۆ ساڵەكانی 2010 تا 2013 هاوڵاتى: پێتانوایە ئەگەر نرخی نەوتی خاو بەم نرخەی ئێستا بمێنێتەوە كە لەسەروو 73 دۆلارەوەیە بۆ هەر بەرمیلێك، پێتانوایە ئەگەر حكومەتی هەرێم پێداچوونەوە بەگرێبەستەكانی نەوت و باجی سەر كۆمپانیا نەوتییەكان بكات دەتوانێت ئیدارەیەكی باشتری دۆسەی نەوت بدات؟ فازڵ نەبی:چەند نرخی نەوت بەرزببێتەوە لەبەرژەوەندی هەرێمی كوردستان و عێراقیشدایەو هەموو ئەو دەوڵەتانەی كەخاوەنی نەوتن و ئیعتمادییان لەسەر نەوتە. هەموو ئەوانەی خاوەنی نەوتن كێشەكانیان شایستەی دارایی كۆمپانیاكانی نەوتە، ئەگەر حكومەتی هەرێم ئەو مەجالەی هەبێت و فعلەن لەگەڵ كۆمپانیاكانی نەوت بەگرێبەستەكانیاندا پێداچوونەوە بكات ئەوە ئیشێكی زۆر باشە، ئەوەش بەگفتوگۆو مفاوەزات، چونكە كۆمپانیا نەوتییەكان مەساڵحیان لەهەرێمی كوردستاندا بۆ دروستبووەو دەچنە ژێر باری هەندێك گۆڕانكاری لەگرێبەستەكانیاندا. هاوڵاتى: لقی بانكی ناوەندی لەهەولێر بوونی هەیە، بەڵام لقی بانكەكانی رەشیدو رافیدەن بوونی نییە، بەتایبەت كە بەشێك لە پەرلەمانتارانی كورد لەبەغدا چەندین جار داوایان كردووە بۆ ئەوەی فەرمانبەرانی هەرێم سودمەندبن لەو ئۆڤەرە جیاوازانەی بانكەكان پێشكەشی هاووڵاتیانی دەكەن؟ كاتی ئەوە نەهاتووە حكومەتی هەرێم گرنگی بەم پرسە بدات مادام هەرێمێكی فیدراڵین؟ فازڵ نەبی: خەلەلەكە لەبەغدایەو پرسەكە سیاسییە، ئەوكاتەی ئێمەش لەبەغدا بووین لەگەڵ كاك وشیار زێباری گفتوگۆمان لەگەڵ هەردوو بانكەكەدا كرد موافەقەتماندا هەتا داوامان لەبانكەكانی سناعی و تیجاری زراعی كرد ئەوانیش بێن و لەهەرێم لقی بانكەكانیان بكەنەوە، بەڵام جانبی سیاسی رێگرە لەكردنەوەی بانكەكان. هەر كەسێك بتوانێت قەناعەت بەجیهەتی سیاسی بەغدا بكەن گرنگە، چونكە بەڕێوەبەرە گشتییەكانیان دواتر موسائەلەی قانونیان لەگەڵ دەكرێت، بۆیە جانبی سیاسی رێگرە لەكردنەوەی لقی ئەو بانکانە لەپارێزگاكانی هەرێمی كوردستاندا. هاوڵاتى: پێتانوایە كەی چ كاتێك دۆخی دارایی هەرێم دەگاتە قۆناغێكی باش كەوەكو ساڵانی 2010 تا 2013 مان لێبێتەوە كە پارە زۆر بوو پرۆژە جێبەجێ دەكراو ئیشوكاریش زۆر بوو؟ فازڵ نەبی: زۆر زەحمەتە بگەڕێینەوە ئەو ساڵانە، چاكسازیكردن زۆر گرنگە لەداهات و خەرجییەكاندا كەحكومەتی هەرێم هەموو هەوڵەكانی بۆ ئەوە بێت كە ئیدارەی مالی بكات، بەڵام بەهەموو ئەو شتانەشەوە ناتوانین بگەڕێینەوە بۆ ساڵەكانی 2010 تا 2013.
هاوڵاتى سهرۆکى ههرێمى کوردستان لهگهڵ باڵوێزى ئهمریکا له عێراق کۆبوییهوهو تێیدا نێچیرڤان بارزانى رایگهیاند:"پابهندیى ئهمهریکا به بهردهوامیى هاریکارى و هاوبهشى لهگهڵ هاوپهیمانهکانى له عیراق و ناوچهکه به پهیامێکى گرنگ و مایهى دڵنیایى له قهڵهم دهدهین". ئهمڕۆ دووشهممه 21ى حوزهیرانى 2021، نێچیرڤان بارزانى لهگهڵ ماتیو تولهر باڵوێزى ئهمریکا لهعێراق کۆبوویهوه. دهقى راگهیهندراوى سهرۆکایهتى ههرێمى کوردستان: پاشنیوهڕۆى ئهمڕۆ دووشهممه 2021/6/21 بهڕێز نێچیرڤان بارزانى، سهرۆکى ههرێمى کوردستان، پێشوازى له بهڕێز ماتیو تولهر باڵیۆزى ئهمهریکا له عیراق کرد. له کۆبوونهوهیهکدا دۆخى عیراق و ههرێمى کوردستان و ناوچهکه بهگشتى، پهیوهندییهکانى ئهمهریکا لهگهڵ عیراق و ههرێمى کوردستان، مهترسییهکانى تیرۆر و ههڕهشهکانى داعش، ههڵبژاردنهکانى پێشوهختهى عیراق و داهاتووى پرۆسهى سیاسى له وڵات، ڕۆڵ و سیاسهتى ئیدارهى تازهى ئهمهریکا له عیراق و ڕۆژههڵاتى ناوهڕاست، تاوتوێ کران. بهڕێز باڵیۆزى ئهمهریکا دووپاتى کردهوه که ئهمهریکا له هاوبهشى و هاریکارى لهگهڵ هاوپهیمانهکان و دۆستانى له عیراق و ناوچهکه بهردهوام دهبێت و لهگهڵ سهرۆک نێچیرڤان بارزانى هاوڕا بوو که تیرۆر و مهترسییهکانى داعش له عیراق و ناوچهکه هێشتا ههڕهشهى جددى و راستهقینهن و هاریکارى و ههماههنگى و بهردهوامیى ئهرکى هاوپهیمانیى نێودهوڵهتى، بۆ بهرهنگاربوونهوهیان پێویستن. سهرۆک نێچیرڤان بارزانى پابهندیى ئهمهریکاى به بهردهوامیى هاریکارى و هاوبهشى لهگهڵ هاوپهیمانهکانى له عیراق و ناوچهکه به پهیامێکى گرنگ و مایهى دڵنیایى له قهڵهم دا و جهختى له خواستى ههرێمى کوردستان به برهودانى زیاترى پهیوهندییهکانى عیراق و ههرێمى کوردستان لهگهڵ ئهمهریکا و فراوانکردنى بوارهکانى هاریکارى و هاوبهشیى نێوانیان کردهوه. له تهوهرێکى دیکهى کۆبوونهکهدا بهڕێز باڵیۆزى ئهمهریکا خۆشحاڵیى خۆى به دهرچوونى خولێکى دیکهى زانکۆى ئهمهریکیى کوردستان له دهۆک نیشان دا و پیرۆزبایى له دهرچووان کرد، ههروهها پشتگیریى وڵاتهکهى له پرۆسهى چاکسازى له وهزارهتى پێشمهرگه و ههنگاوهکانى یهکخستنى پێشمهرگه دووپات کردهوه. بهرنامهى کارى سهردانى بهڕێز باڵیۆزى ئهمهریکا بۆ ههرێمى کوردستان و بهسهرکردنهوهى مهڵبهندێکى کهلهپوورى سریانى، پرۆسهى پهروهرده و خوێندنى باڵا له ههرێمى کوردستان، پێشهاتهکانى ڕۆژههڵاتى ناوهڕاست و چهند پرسێکى دیکهى جێى بایهخى هاوبهش، تهوهرێکى دیکهى کۆبوونهکه بوو.
هاوڵاتى موقتهدا سهدر رێبهرى رهوتى سهدر له تویتێکدا داوا له هێزهکانى پێشمهرگه و چهکدارانى حهشدى شهعبى دهکات تێڕوانین و پهیوهست بوونیان نیشتمانیانهوه ههبێت. ئهمڕۆ دووشهممه 21ى حوزهیرانى 2021، لهپهیامهکهیدا موقتهدا سهدر رێبهرى رهوتى سهدر دهشڵێت: "پێشمهرگه و حهشدى شهعبى له چوارچێوهى هێزه ئهمنییهکانى عێراقدان، بۆیه دهبێت پابهندبن به نیشتیمانهوه و رێز له سهروهرى و شکۆى دهوڵهت بگرن." موقتەدا سەدر دەشڵێت:"عێراق خاوەنی کۆمەڵێک تایبەتمەندی جیاوازە، ئەگەرچی دوو تایبەتمەندی عەرەبی بوون و شێعەبوونی تێدایە، بەڵام مانای ئەوەنییە کە سونە و کورد بوونیان نەبێت و رێزی زۆرمان هەیە بۆیان." رێبەری رەوتی سەدر راشیگەیاندووە: "ئێمە رێز لە رەگ و ریشەی عەرەبی بوونمان و مەزهەبەکەشمان دەگرین و داواش دەکەین هەردوولا دراوسێیەتی باشمان لەگەڵدا بکەن، چونکە نامانەوێت خۆمان بۆ لایەنێک ساغ بکەینەوە لەسەر حسابی لایەنێکی دیکە."
