هاوڵاتی

تەندروستی ڕۆژئاوا ئەمڕۆ پێنجشەممە لەبارەی هێرشەکانی ئەم چەند ڕۆژەی تورکیا ڕاگەیەندراوێکی بڵاوکردەوەو دەڵێت، پەرەسەندنی ئۆپراسیۆنی نوێی سەربازی تورکیا لە ماوەی دوو ڕۆژی ڕابردوودا تەواوی ناوچەکانی ئیدارەی خۆسەری لەخۆگرتبوو جگە لە شەهیدبونی هاوڵاتی مەدەنی زیانی بە چەندین نەخۆشخانەو و دام و دەزگای حکومی گەیاندووە و " بۆردومانکردنیان بە ئەنقەست بوو".

سەبارەت بە زیانەکانی ئەو بۆردومانە تەندروستی ڕۆژئاوا ڕایگەیاند، "دامودەزگاکانی سەر بە کەرتی تەندروستی لە بۆردومانی تورکیا ڕزگار نەبوون و لەناوچوونی تەواوی وێستگەی ئۆکسجینی ناوەندی و سەنتەری شۆردنی گورچیلە بووە هۆی ئەوەی کە بە تەواوی لە خزمەتگوزاری دەربچێت، ئەو وێستگەیە بوو کە گازی ژیانی (ئۆکسجین)ی بۆ دەیان کەسی تایبەت و گشتی دابین دەکرد نەخۆشخانەکان و زۆرێک لە بنکە تەندروستییەکان. جگە لە زیانێکی گەورە بە سەنتەری شۆردنی گورچیلە، تاکە سەنتەرە لە ناوچەکەدا، کە خزمەتگوزاری پێشکەش بە نزیکەی ١٠٠ نەخۆش دەکات بە ڕێژەی ٢٥٠ دانیشتن لە هەفتەیەکدا".

لە ڕاگەیەندراوەکەدا سەبارەت بە شاری کۆبانی تەندروستی ڕۆژئاوا، وێرانبوونی تەواوەتی یەکێک لە بنکە تەندروستییە سەرەکییەکانی ئەو شارەی ڕاگەیاند و دەڵێت بووەتە هۆی وەستاندنی بەردەوامی پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری تەندروستی بۆ نزیکەی 400 نەخۆش کە ڕۆژانە  سوودمەند بوون لە خزمەتگوزارییەکانی ئەو سەنتەرە.

دەقی بەیاننامەکە:

بەیاننامەی ڕای گشتی دەستەی تەندروستی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سوریا .... وەک هەمیشە کاتێک وادەی هەر شایستەیەکی هەڵبژاردن لە تورکیا نزیک دەبێتەوە، حکومەتی پارتی داد و گەشەپێدان پەنا دەباتە بەر پەرەسەندنی سەربازی لە دەرەوەی سنوورەکانی، بۆ دەرچوون لە قەیرانە ناوخۆییەکان، بۆ ئەوەی دەنگدەرانی تورکیا سەرقاڵ بکات، بەرەو سندوقەکانی دەنگدان بیانبات، بە پاڵنەری... وەهم لە ئاسایشی نیشتمانی، و فشار و شەرمەزارکردنی ئۆپۆزسیۆن. لەبەر ڕۆشنایی ئەو هەلومەرجە ئاڵۆزەی لە هەرێمی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ڕوودەدات، و نزیکەی سێ مانگ ماوە بۆ هەڵبژاردنی شارەوانییەکانی داهاتوو، کە لەرێگەیەوە پارتی دەسەڵاتدار و سەرۆک کۆماری تورکیا ئەردۆغان چاویان لە وەرگرتنەوەی گەورەترین شارەوانییەکانە بۆ ئەوەی کۆنترۆڵی خۆی بەسەر جومگەکانی… دەوڵەت بکات، دوای قۆرخکردنی سەرۆکایەتی و پەرلەمان لە هەڵبژاردنەکانی مانگی ئایاری ڕابردوودا، حکومەتی تورکیا پەنای بۆ پەرەسەندنی سەربازی برد بۆ ئەوەی داهاتەکانی لە سندوقەکانی دەنگدانی شارەوانییەکان بە بیانووی ئاسایشی نیشتمانی خەرج بکات، کە هێشتا ڕەهەند و سنوورەکانی نەزانراوە. پەرەسەندنی ئۆپراسیۆنی نوێی سەربازی تورکیا لە ماوەی دوو ڕۆژی ڕابردوودا تەواوی ناوچەکانی ئیدارەی خۆسەری لەخۆگرتبوو، کە لە دێریک، تەربەسبەی، قامیشلۆ، و عامودا دەست پێدەکات تا کۆبانی و گوندەکانی لادێکانی مەنبەج. وەک دەرئەنجامی سەرەتایی دەستدرێژی نوێی تورکیا بووە هۆی گیانلەدەستدانی نۆ هاوڵاتی مەدەنی و برینداربوونی دەیان کەسی دیکە. ئەنقەرە سیناریۆی دەستدرێژیی پێشووی سێ مانگ لەمەوبەر دووبارە کردەوە و ژێرخانی مەدەنی و دامەزراوە خزمەتگوزارییەکان و دامەزراوە گشتییەکان و دامەزراوە گرنگەکان و تەنانەت دامەزراوە تایبەتەکان و وۆرکشۆپەکانی کردە ئامانج، جگە لەوەش دامودەزگاکانی سەر بە کەرتی تەندروستی لە بۆردومانی تورکیا ڕزگار نەبوون، نەیان هێشت ئەم دامەزراوانە خزمەتگوزارییەکانیان پێشکەش بە هەموو هاوڵاتیان بکەن، و پارێزبەندی یاسایی دەیانگرێتەوە وەک لەنێو ئەو شتە مەدەنیانەی کە دەبێت بێلایەن بکرێن لە کردەوە سەربازییەکان، بۆ ڕوونکردنەوە، لە ئەنجامی ئەو بۆردومانەدا کە پێشتر باسمان کرد، لەناوچوونی تەواوی وێستگەی ئۆکسجینی ناوەندی و سەنتەری شۆردنی گورچیلە بووە هۆی ئەوەی کە بە تەواوی لە خزمەتگوزاری دەربچێت، ئەو وێستگەیە بوو کە گازی ژیانی (ئۆکسجین)ی بۆ دەیان کەسی تایبەت و گشتی دابین دەکرد نەخۆشخانەکان و زۆرێک لە بنکە تەندروستییەکان. جگە لە زیانێکی گەورە بە سەنتەری شۆردنی گورچیلە، تاکە سەنتەرە لە ناوچەکەدا، کە خزمەتگوزاری پێشکەش بە نزیکەی ١٠٠ نەخۆش دەکات بە ڕێژەی ٢٥٠ دانیشتن لە هەفتەیەکدا. ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ زیانگەیاندن بە بەشە گرنگەکانی ئەم سەنتەرە، وەک وێستگەی شوشتگەی کەل و پەل، کە بووە هۆی وەستاندنی کارکردنی هەموو ئامێرەکانی جل شۆردن، بەمەش ژیانی ئەو نەخۆشانە بەرەو مەترسییەکی زۆر دەبات. سەبارەت بە شاری کۆبانی، وێرانبوونی تەواوەتی یەکێک لە بنکە تەندروستییە سەرەکییەکانی بووە هۆی وەستاندنی بەردەوامی پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری تەندروستی بۆ نزیکەی 400 نەخۆش ڕۆژانە کە سوودمەند بوون لە خزمەتگوزارییەکانی ئەو سەنتەرە، ئەمە جگە لەوەی کە ئەمبولانسانەی ئێستا لە دەرەوە بوون لە کارکردن دەرچوونە ئەنقەرە کە شانازی بە گەشەسەندنی پیشەسازی سەربازی و خاوەندارێتی چەک و تەکنیکی بەرزەوە دەکات، نەیدەتوانی لە ئەنجامی هەڵەیەکدا هەموو ئەم ئامانجە مەدەنیانە بکاتە ئامانج، بەڵکو لە چوارچێوەی دارای و مەرامی سیاسی نێو هەڵبژاردنەکانی شارەوانی بە مەبەست ئامانجی هێرش و لەشکرکێشێ پێکهێناوە ، بۆیە... بۆردومانکردنیان بە ئەنقەست بوو. بێدەنگی و پشتگوێخستنی نێودەوڵەتی، بە جۆرێکی دیکە فاکتەری هاندەرە بۆ ئەوەی حکومەتی ئەنقەرە بەردەوام بێت لە سیاسەتی شەڕانگێزی خۆی بەرامبەر بە گەلانی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، کە لە ئەنجامی ئەو گەمارۆیەی بەسەریاندا سەپێنراوە، تووشی بارودۆخی ژیانی سەخت دەبن، هەروەها بەهۆی ئەنجامە کارەساتبارەکانی خودی دەستدرێژی تورکیا، و لەناوبردنی زۆرێک لە دامەزراوە گرنگەکان و دامەزراوە گشتیەکان، بە تایبەت لەگەڵ چوونە ناو زستان. یاسا نێودەوڵەتییەکان بە تایبەتی شتە مەدەنییەکانی لە شەڕی چەکداری و بە ئامانجکردنی سەربازی پاراستووە، وەک پەیماننامەی چوارەمی جنێڤی ساڵی ١٩٤٩، یاسای نەریتی مرۆیی نێودەوڵەتی، هەروەها یاسای نێودەوڵەتی هه موو موڵک و دامه زراوه خزمه تگوزارییه کانی له چوارچێوه ی پاراستنی به ڕزکراوه وه دیاری کردووه و هه موو ئه مانه لەکاتی شەڕ و ململانێ چه کدارییه کانیش له خۆ ده گرێت، ئه وه ی ئیرۆنی ئه وه یه که ئه وه ی ئه مڕۆ ڕووده دات دۆخێکی ململانێی چه کداری نییه که ئاڵوگۆڕی تێدا بێت ئاگر لە نێوان دوو لایەندا، بەڵکو دەستدرێژییەکی بەربەری ئاشکرایە کە لەلایەن لایەنێکەوە دەستیپێکردووە. مادەی هەشت/٨/ لە پەیڕەوی ناوخۆی ڕۆمای دادگای تاوانی نێودەوڵەتی ساڵی ١٩٩٨ بە تاوانی جەنگ دادەنرێت، واتە بە ئەنقەست و ڕاستەوخۆی کەلوپەلی مەدەنی، لەوانەش نەخۆشخانەکان. وە ئەو شوێنانەی کە نەخۆش و برینداری تێدایە، وە هیچ بەڵگەیەک نییە کە ئامانجی سەربازی بن. ئەنجوومەنی تەندروستی له باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، له کاتێکدا ئیدانەکردنی ده ستدرێژی تورکیا و بۆردومانکردنی دامه زراوه ته ندروستی و خزمه تگوزاریه کانی به ڕهه مهێنان نوێ ده کاته وه ، داوا له کۆمه ڵگه ی نێوده وڵه تی، له گه ڵ دامه زراوه کانی مافی مرۆڤ و ته ندروستی ده کات، هه ڵوێستێکی ڕوون هه بێت لەبارەی دەستدرێژی تورکیا، ئێمه لە ئەنجوومەنی ته ندروستی له باکور و ڕۆژهه ڵاتی سوریا، دامه زراوه و تاکه کان، بەردە وامبوونی ڕێگای چارەسەری سیاسی ئاشتیانه و دیموکراسی دووپات ده که ینه وه ، پێمان وایه تاقه پڕۆژه یه که زامنی یه کگرتوویی هه موو سوورییه کان ده کات، سەرەڕای هەموو بارودۆخە سەختەکان، ئەوانەی بەدلەی سپی لەبەر دەکەن لە دامودەزگاکانی کەرتی تەندروستیدا بە دڵسۆزی و ئەمەک دەمێننەوە بۆ کارەکەیان و ماناکانی ڕەنگی سپی و واتاکانی، کە هێمای ئاشتی و خۆشەویستی و هاوسەنگین. شکۆی ئەبەدی و لێخۆشبوون بۆ شەهیدە ڕاستگۆکانمان و سەرکردە ئەخلاقییەکانمان و چاکبوونەوەی خێرا بۆ بریندارەکانمان بژی سوریایەکی یەکگرتوو، دیموکراسی، فرەیی، لامەرکەزی بۆ هەموو خەڵکی بەشەرەف ڕەقە ١٢/٢٨/٢٠٢٣ دەسەڵاتی تەندروستی لە باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا