هاوڵاتی - ئێمە دوای هیچ ئۆتۆمبێلێکی بێسەرەتا ناکەوین. - بەشێکی زۆری ئۆتۆمبێلە بێسەرەتاكان لای ئەو کەسانەیە کە لەگەڵ بەرپرسان کاردەکەن. - هاتووچۆکردنی ئۆتۆمبێلی بێسەرەتا لەناو شاردا قەدەغەیە. خالید ماوەتی بەڕێوەبەری ئاسایشی سلێمانی رایگەیاند، بەپێی ئەو بڕیارەی بەدەستیانگەیشتووە رێگەنادەن هیچ ئۆتۆمبێلێکی بێسەرەتا بەناوشاردا هاتووچۆ بکات. خالید ماوەتی، ڕايگەیاند: ئێمە دوای هیچ ئۆتۆمبێلێکی بێسەرەتا ناکەوین، بەڵام بەپێی ئەو بڕیارەی بەدەستمانگەیشتووە هاتووچۆکردنی ئۆتۆمبێلی بێسەرەتا لەناو شاردا قەدەغەیە و رێگە بە هاتووچۆکردنیان نادەین. ئاماژەی بەوەشدا: بافڵ تاڵەبانی پێیوتووین ئەگەر ئۆتۆمبێلەکەی خۆشم بێسەرەتا بوو ئەوە دەستیبەسەردابگرن، بۆیە تائێستا بڕیارەکە بەمجۆرەیە و ئێمەش جێبەجێی دەکەین. ئاماژەی بۆئەوەشکرد: بەشێکی زۆری ئۆتۆمبێلە بێسەرەتاكان لای ئەو کەسانەیە کە لەگەڵ بەرپرسان کاردەکەن بۆیە تەنها لای خەڵکی هەژار و ئاسایی نییە، بەپێی بڕیارەکەش سەرەتا غەرامە دەکرێن و دواتر گرێبەست لەگەڵ خاوەنەکانیان دەکرێت تا ببرێنە دەرەوەی شار. ماوەی چەند رۆژێکە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی سلێمانی و هەولێرەوە بڕیاری قەدەغەکردنی هاتوچۆی ئۆتۆمبێلە بێسەرەتاکان لەناوشاردا دراوەو داوا لە خاوەنەکانیان کراوە بیانبەنە دەرەوەی شارەکان، بەپێچەوانەوە دەستیبەسەردا دەگیرێت.
هاوڵاتی - ئێمە دوای هیچ ئۆتۆمبێلێکی بێسەرەتا ناکەوین. - بەشێکی زۆری ئۆتۆمبێلە بێسەرەتاكان لای ئەو کەسانەیە کە لەگەڵ بەرپرسان کاردەکەن. - هاتووچۆکردنی ئۆتۆمبێلی بێسەرەتا لەناو شاردا قەدەغەیە. خالید ماوەتی بەڕێوەبەری ئاسایشی سلێمانی رایگەیاند، بەپێی ئەو بڕیارەی بەدەستیانگەیشتووە رێگەنادەن هیچ ئۆتۆمبێلێکی بێسەرەتا بەناوشاردا هاتووچۆ بکات. خالید ماوەتی، ڕايگەیاند: ئێمە دوای هیچ ئۆتۆمبێلێکی بێسەرەتا ناکەوین، بەڵام بەپێی ئەو بڕیارەی بەدەستمانگەیشتووە هاتووچۆکردنی ئۆتۆمبێلی بێسەرەتا لەناو شاردا قەدەغەیە و رێگە بە هاتووچۆکردنیان نادەین. ئاماژەی بەوەشدا: بافڵ تاڵەبانی پێیوتووین ئەگەر ئۆتۆمبێلەکەی خۆشم بێسەرەتا بوو ئەوە دەستیبەسەردابگرن، بۆیە تائێستا بڕیارەکە بەمجۆرەیە و ئێمەش جێبەجێی دەکەین. ئاماژەی بۆئەوەشکرد: بەشێکی زۆری ئۆتۆمبێلە بێسەرەتاكان لای ئەو کەسانەیە کە لەگەڵ بەرپرسان کاردەکەن بۆیە تەنها لای خەڵکی هەژار و ئاسایی نییە، بەپێی بڕیارەکەش سەرەتا غەرامە دەکرێن و دواتر گرێبەست لەگەڵ خاوەنەکانیان دەکرێت تا ببرێنە دەرەوەی شار. ماوەی چەند رۆژێکە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی سلێمانی و هەولێرەوە بڕیاری قەدەغەکردنی هاتوچۆی ئۆتۆمبێلە بێسەرەتاکان لەناوشاردا دراوەو داوا لە خاوەنەکانیان کراوە بیانبەنە دەرەوەی شارەکان، بەپێچەوانەوە دەستیبەسەردا دەگیرێت.
هاوڵاتی - داوا لە پەرلەمانتاران دەکات کاتژمیر 11ی پێشنیوەڕۆی سێشەممەی داهاتوو لە پەرلەمان ئامادە بن. - تا ئێستا کارنامەی دانیشتنەکە ڕانەگەیەندراوە. محەمەد سلێمان سەرۆکی یەکەم دانیشتنی پەرلەمانی کوردستان داوا لە پەرلەمانتاران دەکات ڕۆژی سێشەممە لە پەرلەمان ئامادە بن. ئەمڕۆ یەکشەممە، محەمەد سلێمان، ڕایگەیاند، داوا لە پەرلەمانتاران دەکات کاتژمیر 11ی پێشنیوەڕۆی سێشەممەی داهاتوو لە پەرلەمان ئامادە بن. تا ئێستا کارنامەی دانیشتنەکە ڕانەگەیەندراوە. ڕۆژی دووشەممەی ڕابردوو یەکەم دانیشتنی خوولی نوێی پەرلەمانی کوردستان بەڕێوەچوو و تێیدا پەرلەمانتاران سویندی یاسایین خوارد. دوای ته‌واوبوونی ڕێوڕه‌سمی سوێندخواردنه‌كه، سه‌رۆكی دانیشتنه‌كه ده‌رگای خۆپاڵاوتنى بۆ هه‌رسێ پۆسته‌كانی (سه‌رۆكی په‌رله‌مان، جێگرى سه‌رۆكى په‌رله‌مان، سكرتێری په‌رله‌مان) كرده‌وه و له‌لایه‌ن فراكسیۆنه‌كانی پارتی دیموكراتی كوردستان و یه‌كێتیی نیشتیمانیی كوردستان و جوڵانه‌وه‌ى نه‌وه‌ی نوێ، ژماره‌یه‌ك كاندید بۆ ئه‌م پۆستانه پێشکەش كران. بۆ پۆستی سه‌رۆكی په‌رله‌مان هه‌ریه‌ك له هه‌ڵگورد نه‌جیب عوسمان، ڤالا فه‌رید ئیبراهیم، شاڵاو كۆسره‌ت ڕه‌سول عه‌لی، میران محه‌مه‌د عه‌باس، كورده‌وان جه‌مال محه‌مه‌د خۆیان کاندید كرد. بۆ پۆستی جێگری سه‌رۆكی په‌رله‌مان هه‌ریه‌ك له به‌هجه‌ت عه‌لی ئیبراهیم، مه‌رد عه‌لی ڕه‌سول، ئازاد محه‌مه‌دئه‌مین حه‌سه‌ن، ئومێد عه‌لی حه‌مه‌ساڵح، عه‌دنان حوسێن حه‌سه‌ن خۆیان کاندید كرد. بۆ پۆستی سكرتێری په‌رله‌مانیش هه‌ریه‌ك له هاڤین سه‌عید خزر، شیرین یونس عه‌بدوڵا، شلێر غه‌فوور ساڵح، سه‌وسه‌ن كاكه مه‌م محه‌مه‌د، ڕامی نورى عۆدیش، نه‌جده‌ت نورى محه‌مه‌د خۆیان کاندید كرد. به‌ر له ئه‌نجامدانى ڕێككاره یاساییه‌كانی پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن بۆ ده‌سته‌ی سه‌رۆكایه‌تی، به‌هۆی ئاماده‌نه‌بوونی ڕێژه‌ی یاسایی ئه‌ندامانی په‌رله‌مانی له‌ناو هۆڵى دانیشتن، سه‌رۆكی دانیشتنه‌كه بڕیاریدا پشوویه‌ک وەربگیرێت تاوه‌كو ڕێژه‌ی یاسایی ئاماده‌بووان دروست ده‌بێت. دوای وه‌رگرتنی پشووه‌كه، دانیشتنه‌كه ده‌ستیپێكرده‌وه، به‌ڵام به‌هۆی ئاماده‌نه‌بوونی ڕێژه‌ی یاسایی ئه‌ندامانى په‌رله‌مان دانیشتنه‌كه بۆ كاتێكی نادیار هه‌ڵگیرا.
هاوڵاتی - داوا لە پەرلەمانتاران دەکات کاتژمیر 11ی پێشنیوەڕۆی سێشەممەی داهاتوو لە پەرلەمان ئامادە بن. - تا ئێستا کارنامەی دانیشتنەکە ڕانەگەیەندراوە. محەمەد سلێمان سەرۆکی یەکەم دانیشتنی پەرلەمانی کوردستان داوا لە پەرلەمانتاران دەکات ڕۆژی سێشەممە لە پەرلەمان ئامادە بن. ئەمڕۆ یەکشەممە، محەمەد سلێمان، ڕایگەیاند، داوا لە پەرلەمانتاران دەکات کاتژمیر 11ی پێشنیوەڕۆی سێشەممەی داهاتوو لە پەرلەمان ئامادە بن. تا ئێستا کارنامەی دانیشتنەکە ڕانەگەیەندراوە. ڕۆژی دووشەممەی ڕابردوو یەکەم دانیشتنی خوولی نوێی پەرلەمانی کوردستان بەڕێوەچوو و تێیدا پەرلەمانتاران سویندی یاسایین خوارد. دوای ته‌واوبوونی ڕێوڕه‌سمی سوێندخواردنه‌كه، سه‌رۆكی دانیشتنه‌كه ده‌رگای خۆپاڵاوتنى بۆ هه‌رسێ پۆسته‌كانی (سه‌رۆكی په‌رله‌مان، جێگرى سه‌رۆكى په‌رله‌مان، سكرتێری په‌رله‌مان) كرده‌وه و له‌لایه‌ن فراكسیۆنه‌كانی پارتی دیموكراتی كوردستان و یه‌كێتیی نیشتیمانیی كوردستان و جوڵانه‌وه‌ى نه‌وه‌ی نوێ، ژماره‌یه‌ك كاندید بۆ ئه‌م پۆستانه پێشکەش كران. بۆ پۆستی سه‌رۆكی په‌رله‌مان هه‌ریه‌ك له هه‌ڵگورد نه‌جیب عوسمان، ڤالا فه‌رید ئیبراهیم، شاڵاو كۆسره‌ت ڕه‌سول عه‌لی، میران محه‌مه‌د عه‌باس، كورده‌وان جه‌مال محه‌مه‌د خۆیان کاندید كرد. بۆ پۆستی جێگری سه‌رۆكی په‌رله‌مان هه‌ریه‌ك له به‌هجه‌ت عه‌لی ئیبراهیم، مه‌رد عه‌لی ڕه‌سول، ئازاد محه‌مه‌دئه‌مین حه‌سه‌ن، ئومێد عه‌لی حه‌مه‌ساڵح، عه‌دنان حوسێن حه‌سه‌ن خۆیان کاندید كرد. بۆ پۆستی سكرتێری په‌رله‌مانیش هه‌ریه‌ك له هاڤین سه‌عید خزر، شیرین یونس عه‌بدوڵا، شلێر غه‌فوور ساڵح، سه‌وسه‌ن كاكه مه‌م محه‌مه‌د، ڕامی نورى عۆدیش، نه‌جده‌ت نورى محه‌مه‌د خۆیان کاندید كرد. به‌ر له ئه‌نجامدانى ڕێككاره یاساییه‌كانی پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن بۆ ده‌سته‌ی سه‌رۆكایه‌تی، به‌هۆی ئاماده‌نه‌بوونی ڕێژه‌ی یاسایی ئه‌ندامانی په‌رله‌مانی له‌ناو هۆڵى دانیشتن، سه‌رۆكی دانیشتنه‌كه بڕیاریدا پشوویه‌ک وەربگیرێت تاوه‌كو ڕێژه‌ی یاسایی ئاماده‌بووان دروست ده‌بێت. دوای وه‌رگرتنی پشووه‌كه، دانیشتنه‌كه ده‌ستیپێكرده‌وه، به‌ڵام به‌هۆی ئاماده‌نه‌بوونی ڕێژه‌ی یاسایی ئه‌ندامانى په‌رله‌مان دانیشتنه‌كه بۆ كاتێكی نادیار هه‌ڵگیرا.
هاوڵاتی - ڕاپەڕینی گەلی سوریای دراوسێ دڵی سەرجەم موسوڵمانان و خەباتگێڕانی جیهانيان خۆشکرد. - گرنگی تەنها بە سوریا بدەن و خۆتێوەنەگلان لە کێشەی گەلانیتر. عرفان علی عبدالعزیز ڕابەری گشتی بزووتنەوەی ئیسلامی لە کوردستان/عیراق ڕایگەیاند ڕاپەڕینی گەلی سوریای دراوسێ دڵی سەرجەم موسوڵمانان و خەباتگێڕانی جیهانيان خۆشکرد. دەقی بەیاننامەكە: بسم اللە الرحمن الرحیم وَيَوْمَئِذٍ يَفْرَحُ الْمُؤْمِنُونَ بِنَصْرِ اللَّهِ الحمد للە الذی انجز وعدە و نصر عبدە و هزم الاحزاب وحدە. بەیانی سەرکەوتنتان باش برای بەڕێزم فەرماندە احمد الشرع فەرماندەی ڕاپەڕینی گەلی سوریای دراوسێ و خۆشەویست و هاوڕێیانتان لە ژوری ئۆپەراسیۆنەکان، پێش خەڵکی سوریای شۆڕشگێڕ، دڵی سەرجەم موسوڵمانان و خەباتگێڕانی جیهانتان خۆشکرد بەو ڕاپەڕینە مەزنە، خوای گەورەو میهرەبان پشتیوانتان بێت و ماوەی ڕاگوزەری بە باشیی تێپەڕێنن، ئەوەی کە گرنگە جیهان ئێستا چاوی لەسەر ئێوەی ئازیزە چۆن ئەو قۆناغە تێدەپەڕێنن.. ١- سیستەمێکی مەدەنی لە سوریادا دابمەزرێنن، کە ببێتە سەرچاوەیەکی باش بۆ حوکمرانییەكی ڕەشید کە تەواوی هاوڵاتیانی سوریا لێی بەهرەمەندبن و ببێتە شانازی بۆ سەدان ملیۆن مسوڵمان. ٢- تێگەیشتن لەو پەیوەندییە ئاڵۆزە نێودەوڵەتیانە و بە هۆشیاری مامەڵەکردن لەگەڵ رووداوەكان كە دوور بێت لە عاتیفە. ٣- گرنگی تەنها بە سوریا بدەن و خۆتێوەنەگلان لە کێشەی گەلانیتر، چونكە هەر گەلەو تایبەتمەندی خۆی هەیە. 4.تێپەڕاندنی ئەو فیقهە سیاسییە كۆنەی كە لەگەڵ ئەم واقیعەی مسوڵمانان ناگونجێت و بەرهەمهێنانی فیقهی سیاسی نوێ بۆ ئەم واقیعە. وسلام علیکم براتان عرفان علی عبدالعزیز ڕابەری گشتی بزووتنەوەی ئیسلامی لە کوردستان/عیراق
هاوڵاتی -ئەمڕۆ یەکشەممە ئاسمان نیمچە هەور دەبێت لە دوای نیوەڕۆ دەگۆڕێت بۆ هەورى تەواو - لە دوانيوەڕۆی ئەمڕۆوە بەفرو بارانبارین دەستپێدەکات. بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی هەرێمى كوردستان پێشبینیكرد ، لە دوانيوەڕۆی ئەمڕۆوە بەفرو بارانبارین دەستپێدەکات و ئیدارەی ڕاپەڕین و شارۆچکەی کۆیە و دوکان زۆرترین بڕی بارانی لێدەبارێت. بەپێی ڕاگەیەندراوی بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی هەرێم، ئەمڕۆ یەکشەممە ئاسمان نیمچە هەور دەبێت لە دوای نیوەڕۆ دەگۆڕێت بۆ هەورى تەواو، لە ئەنجامى کاریگەرى نزمە پاڵەپەستۆى دەریای سوور ڕوو لە ناوچە جیا جیاکانی هەرێم دەکات لە کاتەکانى ئێوارەدا. باسی لەوەشکردووە: کاریگەرى ئەم ناسەقامگیریە لە سەر سنوورى پارێزگای سلێمانى و بەشێک لە پارێزگاى هەولێر و کەرکوک و بەشێک لە ئیدارەى گەرمیان دەبێت. ئەوەشی وتووە: شێوازی دابارین نمە باران و بارانى مام ناوەند هەندێ کات هەورە تریشقە دەبێت سەبارەت بە بەفر بارین ناوچە سنوورییەکان و بەشێک لە لووتکەى شاخە بەرزەکان دەبێت، لە ماوەى کاریگەری ئەم شەپۆلە ئەم شوێنانە باران بارینى زیاتر دەبێت (ئیدارەى ڕاپەرین و سنوورى شارۆچکەى کۆیە و دوکان) لە درەنگانى شەودا کاریگەرى ئەم شەپۆلە لاواز دەبێت. کەشناسی ئاماژەی بەوەشداوە: پلەکانی گەرما کەمێک نزم دەبیتەوە بەراورد بە تۆمارەکانی دوێنێ. لە بارەی کەشوهەوای سبەینێ دووشەممە، کەشناسی هەرێم دەڵێت: “ئاسمان نیمچە هەور دەبێت، ئەگەرى نمە بارانێکى کەم لەسەر بەشێک لە ناوچە شاخاوییەکان لەدوای نیوەڕۆ ئاسمان بۆ ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت. پلەکانی گەرما کەمێک بەرز دەبێتەوە لە تۆمارەکانی ئەمڕۆ وەک لە خوارەوە ئاماژەیان پێدراوە”. بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی هەولێر : 18 سلێمانی : 15 دهۆک : 19 زاخۆ : 19 هەڵەبجە : 16 کەرکوک : 19 سۆران : 14 حاجی ئۆمەران : 7 گەرمیان : 21
- هەڤاڵ مورڤەت گوڵسێڤار کە بە ژیان ناسراوە، لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٣ لە هەرێمەکانی پاراستنی مەدیا شەهید بووە. - هەندێک دەزگای ڕاگەیاندن و کەناڵی ناوخۆیی هەرێمیش ئەو هەواڵەی میتی تورکیایان بڵاو کردووەتەوە و پاساوی ناڕاستیان بۆ هێناوەتەوە. ئامادەکردنی هاوڵاتی: دەزگای میتی تورکیا هەواڵێکی چەواشەکارانە بڵاو دەکاتەوە گوایە ئەمڕۆ فەرماندەیەکی پژاکی تیرۆر کردووە، لە کاتێکدا ئەو فەرماندەیە ساڵی ڕابردووە شەهید بووە و هەندێک دەزگای ڕاگەیاندن و کەناڵی ناوخۆیی هەرێمیش ئەو هەواڵەی میتی تورکیایان بڵاو کردووەتەوە و پاساوی ناڕاستیان بۆ هێناوەتەوە. هەڤاڵ مورڤەت گوڵسێڤار کە بە ژیان ناسراوە، لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٣ لە هەرێمەکانی پاراستنی مەدیا شەهید بووە، بەڵام لە هەواڵێکی ناڕاست و چەواشەکاریدا، میدیای فەرمیی تورکیا لە زاری دەزگای هەواڵگریی میتەوە ئەمڕۆ هەواڵی تیرۆرکردنی بڵاو کردووەتەوە گوایە ئەو فەرماندەیەیان لە شارۆچکەی پێنجوێنی پارێزگای سلێمانی شەهید کردووە.
هاوڵاتی - نەك تەنها لە رۆژئاوای كوردستان بەڵكو لەهەر چوار پارچەی كوردستان بۆ گەلی كورد بەگشتی دەرفەتێكی زێڕین لە بەردەستماندایە. - نەخشەی ناوچەكە دەگۆڕێت و شەڕی جیهانی سێیەم دەستپێدەكات و گەلی كورد هەوڵی ئەوەی داوە سەرپەرشتی گۆڕانكاریەكان بكات. - بەپێویستیشی دەزانین شاندێكی هەرێم سەردانی رۆژئاوای كوردستان بكات زۆر گرنگە بۆ ئێمە. دكتۆر چاڤیدان كەمال نوێنەری پەیەدە لە باشووری كوردستان ڕایگەیاند لەگەڵ پێشهات و ڕووداوەكانی سوریا ئێمە بەرەو سەركەوتن ئەڕۆین. دكتۆر چاڤیدان كەمال لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا لە شاری سلێمانی ڕایگەیاند لەگەڵ كۆچكردن و جینۆسایدی كورد و پیلانگێڕیەكانی دەوڵەتی توركیا دژ بە كوردبە، باوەڕمان بە هێز و ئیرادەی خۆمان هەیە و بەرەو سەركەوتن ئەڕۆین. وتيشى: نەك تەنها لە رۆژئاوای كوردستان بەڵكو لەهەر چوار پارچەی كوردستان بۆ گەلی كورد بەگشتی دەرفەتێكی زێڕین لە بەردەستماندایە لەم قۆناغە كە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەگشتی بە گۆڕانكاریەكی زۆر گەورەدا دەڕوات. رونیشیكردەوە: نەخشەی ناوچەكە دەگۆڕێت و شەڕی جیهانی سێیەم دەستپێدەكات، گەلی كورد هەوڵی ئەوەی داوە سەرپەرشتی گۆڕانكاریەكان بكات بە هێزی ناوخۆیی خۆی، بە ئیرادەی خۆی، بە بیروباوەڕی خۆی. دەسپێكی سەركەوتنەكانیش لەم دەساڵەی ڕابردوودا لە رۆژئاوای كوردستان بوو ، هێزی سوریا دیموكرات بە تەواوەتی لە ئامادەباشیدان بۆ پاراستنی رۆژئاواى كوردستان و پێشڕەویان كردووە. باشی لەوەشكرد پلانێكی گەورەی دەوڵەتی توركیا هەیە لە دژی گەلی كورد، دەوڵەتی توركیا دەیەوێت بەهەموو شێوەیەك دەرفەتێك بدۆزێتەوە بۆ جینۆسایدكردنی كورد و دۆزی گەلی كورد بەرەو نادیار و تاریكایی بەرێت، دۆخی ئێمە لە شەهبا و ناوچەكانی ئەشرەفییە و شێخ مەقسود لە حەلب توشی مەترسیەكی گەورە بووین، هەمیشە پلانی دەوڵەتی توركیا ئەوە بوو خۆسەری باكور رۆژهەڵاتی سوریا سەرنەكەوێت و گەلی كورد مافی خۆی بەدەست نەهێنێت، هەمیشە لەهەوڵی ئەوەدابوو جینوسایدی گەلی كورد بكات و نەهێڵێ كورد نزیكی دەریای ناوڕاست بێت، توركیا بەردەوام پلانی دژ بە كورد داڕشتووە دوا پلانی لەڕێگەی دەستەی تەحریر شام بوو، لەگەل سوپای سوریای نیشتیمانی كە كۆمەڵێك گرووپی چەتە و بەكرێگیراوی توركیان ،بۆ هێرشكردنە سەر گەلی كورد . وتيشى: لەم گۆڕانكاریە گەورەیەدا هێرشكرایە سەر شەهبا و ئەشرەفیە و شێخ مەقسود، هێزی ئێمە هەوڵیاندا ڕێڕەوێك بكەنەوە چونكە ناوچەكانی شەهبا دابڕاوە لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست كە خۆسەری ئێمە لەوێ زیاتر بەهێزترە بۆ ئەوەی گەلی خۆمان بپارێزین یان ڕێگری لەوە بكەین رووبەڕووی جینۆساید نەبنەوە لە سوریا ، بەهەمان شێوە ڕێگەمان كردەوە لە نێوان شەهبا و ئەشرەفیە و شێخ مەقسود، پلانێكی گەورەی توركیا هەیە بۆ ئەوەی گەلی كورد لە رۆژئاوای ڕووباری فوڕات بمێنێت. ئاماژەشیكرد وەك ئامار لە ناوچەی شەهبا نزیكەی 200 هەزار گەلی كورد لەوێبون پلانێك هەبوو جینۆساید بكرێن هەروەها لەناوچەكانی ئەشرەفیە و شێخ مەقسودیش نزیكەی 250 هەزار بۆ 300 هەزار كوردی لێيه ،كۆمەڵێك كاروانی گەلی ئێمە لە شەهباوە ڕوویان كردە ناوچە ئارامەكانی خۆمان كۆمەڵێك ماون ئێمە لە هەوڵداین ئەوانیش بگوازینەوە. سەبارەت به ناوچەكانی ئەشرەفیە و شێخ مەقسودیش ئێمە ئێستا لە گفتوگۆداین لەگەڵ ئەو هێزانە كە بەتەواوەتی حەلەبیان داگیركردووە لەگەل هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لەگەڵ روسیا لەگەل هەمویان لە گفتوگۆداین ، بەڵام پیمان باش نییە ئەوانیش حەز ناكەن ناوچەكانی خۆیان بەجێبهێڵن ئەمە گۆڕانكاریەكی دیمو گرافی ڕوودەدات و پلانی دەوڵەتی توركیاش جێبەجێدەكرێت و كورد بە تەواوەتی لە ڕوژئاوای ڕوباری فورات نامێنێت ،ئەمە خاڵێكی زۆر گرنگە ئێمە بتوانین بیانپارێزین لەسەر خاكی خۆیان لەگەڵ هێزە نێودەوڵەتیەكان گفتوگۆ بكرێت كە ئەم گەلە پارێزراوبێت. دووپاتیكردەوە وەك ئیدارەی خۆمان لە رۆژئاوای كوردستان ئێمە هەمیشە ئامادەین بۆ گفتوگۆكردن لەگەڵ هەموو لایەنە سیاسیەكان بۆ ئەوەی سوریایەكی ناوەندی دابمەزرێنین ، عێراقیش دوور نییە لەم پلانانە وەكو چۆن حەلەب بە ویلایەتێكی توركی دەبینن موسڵیش بە ویلایەتێكی توركی دەبینێت دەرفەتێكی بۆ بڕەخسێت نە هەرێمی كوردستان ئەهێڵێت نە رۆژئاوای كوردستان . داوا دەكەین لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی ناوچەیەكی دژە فڕین دابمەزرێت بۆ رۆژئاوای كوردستان بەگشتی، بەردەوامین لەناردنی هاوكاریەكان بەڵام قورسە ئەم كارە چونكە تاكە دەرگایەك هەیە لەنێوان باشوری كوردستان و رۆژئاوای كوردستان دەرگای سێمالكایە ،پێویستە شاندێك دروستكەین و لەگەڵ پارتی و پەرلەمانی كوردستان و سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان قسە بكەین تاكو ئەم دەرگایە بكریتەوه و فشار دروست بكرێت بۆ گەیاندنی هاوكاریەكان بۆ رۆژئاوای كوردستان، داواش لەهەموو ئەو هێزانە دەكەین كە لە سوریان بەئەركی مێژوویی خۆیان هەستن و گەلی كورد بپارێزن، بەپێویستیشی دەزانین شاندێكی هەرێم سەردانی رۆژئاوای كوردستان بكات زۆر گرنگە بۆ ئێمە رۆڵێكی زۆری دەبێت و فشارێكیش دروست دەبێت بۆ ئەوەی دەرگای سێمالكا بكرێتەوە، دەرفەتێكی زێڕینە لەسەركەوتن نزیكین بەڵام دەرگای برادەرانی ئێمە بەڕوماندا داخراوە ئەبێت هەوڵبدەین بیكەینەوە دەرفەتەكە زیاتر دەبێت.
نەتەوەیەکگرتووەکان: لە شەڕ و پێکدادانەکانی چەند ڕۆژی ڕابردووی سووریا ٣٧٠ هەزار کەس ئاوارە بوون ئامادەکردنی هاوڵاتی: وتەبێژی سکرتێری گشتیی نەتەوەیەکگرتووەکان ڕایگەیاند: بەهۆی ئەو شەڕ و پێکدادانەی لە ماوەی چەند ڕۆژی ڕابردوودا سووریای گرتووەتەوە لانیکەم ٣٧٠ هەزار کەس ئاوارەبوون، کە زۆرینەیان ژن و منداڵن. ئەو لێدوانەی نەتەوەیەکگرتووەکانیش لەکاتێکدایە چەکدارە تووندڕەوەکانی سەر بە تورکیا بوونەتە مایەی هەڕەشە بۆ سەر هاوڵاتیانی کوردی ئەو ناوچانەی لەم چەند ڕۆژەدا کۆنتڕۆڵیان کردوون، سەرباری ئاوارەبوونی ژمارەیەکی زۆریان مەترسیی کۆمەڵکوژیش لە ئارادایە بۆ ئەو هاوڵاتیانەی ماڵ و حاڵی خۆیان جێنەهێشتووە.
بارودۆخی سووریا ناجێگیرە و سەرۆکی سووریاش وڵاتی بەرەو ئێران جێهێشتووە سوودانی ڕەتی کردووەتەوە سوپای عێراق ڕەوانەی سووریا بکات. گرووپەکانی بەرەی مقاوەمە لە ئەلبوکەمال داوای ڕێڕەوێکی پارێزراو دەکەن بۆ پاشەکشێکردنیان ئامادەکردنی هاوڵاتی: ھێزەکانی ئەسەد لە مەیادین و ئەلبوکەمال کشاونەتەوە، ھێزەکانی ئێرانیش سەرقاڵی خۆئامادەکردنن بۆ پاشەکشێ و ھەسەدە جێگەیان دەگرێتەوە. وەزیری دەرەوەی ئێران داوای لە سوودانی کردووە حکومەتی عێراق بە ھێزی فەرمی بەشداریی لە بەرپەرچدانەوەی ھێرشی گرووپەکانی ئۆپۆزسیۆن بکات، بەڵام سوودانی ڕەتی کردووەتەوە سوپای عێراق ڕەوانەی سووریا بکات. پاش بێئومێدبوونیان گرووپەکانی بەرەی مقاوەمە لە ئەلبوکەمال داوای ڕێڕەوێکی پارێزراو دەکەن بۆ پاشەکشێکردنیان بەرەو عێراق، چونکە ترسیان ھەیە لە کاتی کشانەوەی ھێزەکانیان بکرێنە ئامانجی ھێرشی فڕۆکە جەنگییەکانی ئەمەریکا. ئەو گرووپانە لە ڕابردوودا لە ئەلبوکەمالەوە سەدان ھێرشی مووشەکییان کردوەتە سەر کێڵگە نەوتییەکان و ھێزەکانی ئەمەریکا لە ناوچەکانی ژێردەسەڵاتی ھەسەدە لە دێرەزوور. بەرەی مقاوەمە لە دروشمی ڕووخانی ئەمەریکا و ئیسرائیلەوە ھاتوونەتە سەر پاشەکشێ لە سووریا بەرێگەیەکی پارێزراوە. گرووپەکانی بەرەی مقاوەمە چەندین ساڵە کورد و سوننەی پێ سەرکوت دەکرێت.
پەیمانگەی نێودەوڵەتی بۆ توێژینەوە ستراتیژییەکان کە ڕێکخەری دیالۆگی مەنامەیە، بە بانگێشتێکی تایبەت (لاهور شێخ جەنگی) بانگێشتی کۆڕبەندەکە کردووە. دیالۆگی مەنامە ئەمساڵ تیشک دەخاتە سەر بووژاندنەوە و ئاسایشی ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و کاریگەرییەکانی لەسەر ئاسایشی جیهانی. ئامادەکردنی هاوڵاتی: لاهور شێخ جەنگی، کەسایەتی سیاسیی عێراقی، لە بیستەمین دیالۆگی مەنامە لە شانشینی بەحرێن بەشداری دەکات. ئەم کۆنفرانسە نێودەوڵەتییە کە بۆ ماوەی ٢٠ ساڵە بەڕێوەدەچێت، ئەمساڵ بە بەشداریی نوێنەرانی ٤٥ وڵات و ڕێکخراوی نێودەوڵەتی بەڕێوەدەچێت وەک نوێنەر و بەرپرسانی (ئەمەریکا، چین فەرەنسا، قەتەر و سعودییە) و نوێنەری چەندین وڵاتی گەورەی دیکە. لە عێراقیش فوئاد حسەین وەزیری دەرەوە و قاسم ئەعرەجی ڕاوێژکاری ئاسایشی عێراق بەشدارە. پەیمانگەی نێودەوڵەتی بۆ توێژینەوە ستراتیژییەکان کە ڕێکخەری دیالۆگی مەنامەیە، بە بانگێشتێکی تایبەت (لاهور شێخ جەنگی) بانگێشتی کۆڕبەندەکە کردووە. دیالۆگی مەنامە کە لە ساڵی ٢٠٠٤ەوە دەستی پێکردووە، ئەمساڵ تیشک دەخاتە سەر بووژاندنەوە و ئاسایشی ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و کاریگەرییەکانی لەسەر ئاسایشی جیهانی. بەشداریی کەسایەتییەکی وەک لاهور شێخ جەنگی لەم کۆنفرانسە نێودەوڵەتییەدا، دەرفەتێکی گرنگە بۆ گفتوگۆ لەسەر دۆخی عێراق و ناوچەکە لەگەڵ بەرپرسان و بڕیاربەدەستانی وڵاتانی بەشداربوو. کۆڕبەندەکە تا ٨ی ئەم مانگە بەرداوام دەبێت.
لە بەیاننامەیەکدا حکومەتی سووریا دەستبەرداربوونی بەشار ئەسەد لە دەسەڵات ڕەتدەکاتەوە وەزارەتی ڕاگەیاندنی ڕژێمی سووریا ڕایگەیاند بڵاوبوونەوەی گرتەیەکی ڤیدیۆیی بەشار ئەسەد دوورە لەڕاستییەوە گوایە دەستبەرداری دەسەڵات بووە و کۆی دەسەڵاتەکانی ڕادەستی سەرۆکی ئەنجومەنی گەل کردووە. ئەو وەزارەتە لە بەیاننامەیەکدا دەڵێت: پێویستە بە وریاییەوە مامەڵە لەگەڵ بڵاوکراوەی ڕێکخراوە تیرۆریستییەکان بکرێت، کە تێیدا زیرەکیی دەستکرد لە دروستکردنی ڤیدیۆکاندا بەکاردەهێنن. لەوبارەیەوە ئاژانسی هەواڵی سووریا (سانا) بڵاویکردەوە مەبەست لە بڵاوکردنەوەی ئەو جۆرە ڤیدیۆیانە ئاژاوەنانەوە و پشێوییە لەناو هاوڵاتیان و دامودەزگەکانی دەوڵەت.
هەڕەشەکانی تورکیا بەردەوامە، هەسەدە ئامادەکاریی تەواوی کردووە ئامادەکردنی هاوڵاتی: مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی گشتی هێزەکانی سووریای دیموکرات (هە*سە*دە) لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، لە ماوەی دوو مانگی ڕابردوودا خۆیان بۆ هەڕەشەکانی تورکیا ئامادە کردووە. مەزڵووم عەبدی باسی لەوە کرد، ئێستا ٢٥٠ هەزار کورد لە گەڕەکە کوردنشینەکانی حەلەب دەژین و هێزەکانیان هەوڵی پاراستنی کورد دەدەن لەو ناوچانە. فەرماندەی هە*سە*دە ئاشکرای کرد، کە پەیوەندییان لەگەڵ دەستەی تەحریر شام هەیە و ئامادەن لەگەڵ هەموو لایەنەکان گفتوگۆ بکەن بۆ چارەسەرکردنی قەیرانی سووریا. هەروەها جەختی لەوە کردەوە، هاوکاری لەگەڵ هێزە نێودەوڵەتییەکان دژی داعش بەردەوام دەبێت و پەیوەندییەکانیان لەگەڵ ئەمریکا و ڕوسیا بۆ گواستنەوەی شەڕ بۆ ڕۆژهەڵاتی فورات درێژەی دەبێت.
هێزەکانی تە*حر*یر شام لە پێشڕەویدان - حومس یەکێکە لە گرنگترین شارەکانی سووریا - هێزەکانی تە*حر*یر شام پێشڕەوییەکی بەرچاویان لە ناوچەی حومس کردووە ئامادەکردنی هاوڵاتی: هێزەکانی تە*حر*یر شام پێشڕەوییەکی بەرچاویان لە ناوچەی حومس کردووە، بەپێی سەرچاوەهەواڵییەکان ئەم هێزانە توانیویانە کۆنترۆڵی چەندین گوند و ناوچەی ستراتیژی لە دەورووبەری شاری حومس بکەن. هێزەکانی حکومەتی سووریا لە زۆربەی ناوچەکان پاشەکشەیان کردووە و بەرەو ناوچە سەرەکییەکانی ژێر دەسەڵاتیان کشاونەتەوە. ئەمەش وای کردووە کە تە*حر*یر شام بتوانێت بە خێرایی پێشڕەوی بکات. شایەنی باسە کە: - حومس یەکێکە لە گرنگترین شارەکانی سووریا - شارەکە لە ڕووی ستراتیژییەوە گرنگی تایبەتی هەیە - کۆنترۆڵکردنی ئەم شارە دەتوانێت هاوکێشەی هێز لە ناوچەکەدا بگۆڕێت چاودێرانی سیاسی پێیان وایە ئەم گۆڕانکارییانە کاریگەریی گەورەی لەسەر داهاتووی ململانێکان دەبێت.
هاوڵاتی - نابێت قوتی خەڵکی هەرێم بە هۆکاری گەندەڵی و یاسا شکێنی کێشەی بۆ دروست بکرێت. - ئەو کێشەیەی زیاتر لە دە ساڵە بەرۆکی خەڵکی کوردستانی گرتوە دەبێ بە ریشەیی چارەسەر بکرێ. لاهور شێخ جەنگی سەرۆكی بەرەی گەل و نورى مالكی سەرۆکی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسه هاوڕابون كە نابێت قوتی خەڵکی هەرێم بە هۆکاری گەندەڵی و یاسا شکێنی کێشەی بۆ دروست بکرێت. لاهور شێخ جەنگی سەرۆكی بەرەی گەل ڕایگەیاند لە بەغدای پایتەخت، سەردانی نوری مالکی سەرۆک وەزیرانی پێشوتری عێراق و سەرۆکی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسام کرد. وتيشى: لەو سەردانەدا چەند تەوەرێکی گرنگمان تاوتوێ کرد، لە سەروی هەمویانەوە پرسی کێشەی مووچەخۆرانی هەرێم و دواکەوتنی مووچەکانیان و هەردولا جەختمان کردەوە کە نابێت قوتی خەڵک بە هۆکاری گەندەڵی و یاسا شکێنی کێشەی بۆ دروست بکرێت و ئەو کێشەیەی زیاتر لە دە ساڵە بەرۆکی خەڵکی کوردستانی گرتوە دەبێ بە ریشەیی چارەسەر بکرێ، ئەوەش بە شەفافیەت و یاساسەروەری دەکرێت. رونیشیكردەوە دۆخی ئەمنی عێراق و ناوچەکە و ئەو پەرەسەندنانەی هاتونەتە ئاراوە لە ئاستی هەرێمایەتی تەوەرێکی تری گفتوگۆکانی نێوان ئێمە و جەنابی مالکی بوو، هەروەها بە بایەخەوە باسمان لە هەڵبژاردنەکانی ساڵی ئایندەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق کرد و کۆک بوین لەسەر هەماهەنگی و لێکتێگەیشتنی زیاتر لە نێوانماندا.
.jpg)
