.jpg)
هاوڵاتى ره‌وتى سه‌در پرۆژه یاساى به‌تاوان هه‌ژمارکردنى ئاسایکردنه‌وه‌ى په‌یوه‌ندییه‌کان له‌گه‌ڵ ئیسرائیل ده‌باته په‌رله‌مانه‌وه‌و گورزى خۆى ده‌وه‌شێنێت و ده‌یه‌وێت له‌م رێگه‌یه‌وه شیعه‌کان کۆبکاته‌وه بۆ ئاماده‌بوون له په‌رله‌ماندا. ڕه‌سوڵ عه‌بدولجه‌بار حلفى ئه‌ندامى ره‌وتى سه‌در له په‌رله‌مانى عێراق رایگه‌یاند:"له‌دواى پشوه‌کانى جه‌ژنى ره‌مه‌زانه‌وه، په‌رله‌مان کاروبارى لیژنه‌کان و ئه‌ندامه‌کان ته‌واو ده‌کات و ئه‌م دۆسیه‌یه‌ش به مه‌به‌ستى جێبه‌جێکردنى یاسادانان کۆتایى پێدێت". هه‌روه‌ها راشیگه‌یاند:"گرنگترین پڕۆژه‌یاسا که ڕه‌وتى سه‌در پاڵپشتى ده‌کات پرۆژه‌یاساى به‌تاوان هه‌ژمارکردنى ئاساییکردنه‌وه‌یه له‌گه‌ڵ قه‌واره‌ى ئیسرائیل و له‌و ڕوه‌شه‌وه ده‌ست به‌هه‌نگاوه‌کان ده‌که‌ین". هاوکات ئه‌وه‌شى دووپاتکرده‌وه که له یه‌که‌م دانیشتنى دواى پشووى جه‌ژنى ڕه‌مه‌زاندا پرۆژه‌یاساکه ده‌خرێته‌به‌رده‌ست و دواى خوێندنه‌وه‌ى یه‌که‌م، ده‌نگى له‌سه‌ر ده‌درێت و په‌سه‌ند ده‌کرێت. ئه‌مه له‌کاتێکدایه که چه‌ند وڵاتێکى عه‌ره‌بى رێککه‌وتنیان له‌گه‌ڵ ئیسرائیل ئه‌نجام داوه له‌بوارى ئابوورى و بازرگانى و په‌یوه‌ندییه‌کانیان ئاسایی کردووه‌ته‌وه.
هاوڵاتى موراد قه‌ره‌یلان، فه‌رمانده‌ى بڕیارگه‌ى ناوه‌ندى پاراستنى گه‌ل(نه‌به‌گه) زانیارى نه‌بیستراو له‌باره‌ى شکستى سوپاى تورکیا ده‌خاته‌روو ده‌شڵێت:" هه‌موو گه‌ریلایه‌ک وه‌ک شێر له دژى دوژمن ده‌جه‌نگن". موراد قه‌ره‌یلان، فه‌رمانده‌ى بڕیارگه‌ى ناوه‌ندى پاراستنى گه‌ل(نه‌به‌گه) له چاوپێکه‌وتنێکیدا له‌گه‌ڵ رادیۆى ده‌نگى وڵات زانیارى نه‌بیستراو له‌باره‌ى ئۆپه‌راسیۆنه‌که‌ى سوپاکه‌ى ئه‌ردۆغان ئاشکرا ده‌کات و ئه‌وه دووپاتده‌کاته‌وه که‌دوژمن تا ئێستا نه‌یتوانیووه به‌هیچ شێوه‌یه‌ک بکه‌وێته ناو گۆڕه‌پانه‌کان، به‌پێى ئه‌و ژماره‌یه‌ى که هه‌ڤاڵانمان ئاشکرایان کردوه و به‌و ئه‌ندازه‌ى که ئێمه چاودێریمان کردوه، نزیکه‌ى ٣٠٠ کوژراویانداوه. ئاشکرایه که ئه‌ردۆغان و باخچه‌لى مردنى به‌سه‌دان و به‌هه‌زاران سه‌ربازیان له‌پێش چاویان داناوه". هاوکات ئه‌وه‌ش ده‌خاته‌روو که ده‌یانه‌وێت سه‌ربازانیان دابه‌زێنن، به‌ڵام ناتوانن و هه‌لیکۆپته‌ره‌کانیان ده‌گه‌ڕێنه‌وه. پاش کاتژمێرێک، دوو کاتژمێر هه‌وڵده‌ده‌ن سه‌رباز دابه‌زێنن، گه‌ریلا ده‌ستیان لێده‌که‌نه‌وه و ناتوانن سه‌رباز دانێن. "ئه‌و سه‌ربازانه به‌هۆى ئه‌وه‌ى ناتوانن بگه‌ڕێنه‌وه بۆ بنکه‌کانى خۆشیان له‌و نێوه‌دا ده‌مێننه‌وه. واتا به‌سه‌ربازه‌کان ده‌ڵێن، یا مردن یا ئه‌وه‌تا خۆتان به‌جێ بکه‌ن. گه‌ڕانه‌وه‌یان بۆ نییه." قه‌ره‌یلان شه‌ڕى زاپ و ئاڤاشینى به شه‌ڕێکى نه‌ته‌وه‌یى وه‌سفکرد، که ئاینده‌ى گه‌لى ناوچه‌که دیارى ده‌کات. قه‌ره‌یلان وتیشی: "دوژمن ئێستا به بنبه‌ست گه‌یشتووه، بۆیه هه‌ر چییه‌کى له ده‌ست بێت ئه‌نجامى ده‌دات". قه‌ره‌یلان ڕایگه‌یاند، گه‌ریلاکان له زاپ و ئاڤاشین ماوه‌ى 15 ڕۆژه به‌رخۆدانێکى شایسته و هێژایان ئه‌نجام داوه و وتی: "هیچ دۆزێک له دۆزى ئازادیى گه‌لى کورد دۆزێکى مافدارتر نییه. هه‌ر گه‌ریلایه‌ک وه‌ک شێرێک به‌رامبه‌ر به دوژمن ده‌وه‌ستێته‌وه. ئێمه بڕوامان به عه‌قڵ و ڕێگا و ڕێبازه‌کانى خۆمان هه‌یه. ئێمه به ڕوانگه‌ى شه‌ڕى گه‌لى شۆڕشگێڕى بڕوامان هه‌یه و پێى پشت قایمین. به‌و بڕوا و بڕیاره‌وه له دژى دوژمن ده‌جه‌نگین. دوژمنیش ده‌یه‌وێت به رێگا و شێوازى نائه‌خلاقانه ئه‌نجام به‌ده‌ست بهێنێت، بۆیه سه‌رکه‌وتن بۆ دوژمن نابێت، به‌ڵکو بۆ ئێمه ده‌بێت، سه‌رکه‌وتن بۆ گه‌ریلاکانى ئازادیى کوردستان ده‌بێت" قه‌ره‌یلان ئه‌وه‌شى خسته‌روو که ده‌سه‌ڵاتى ئاکه‌په - مه‌هه‌په ده‌سه‌ڵاتێکى ئاسایى نییه. ئه‌م حکومه‌ته بۆ تێکشکاندنى تێکۆشانى ئازادیى کوردستان و له‌ناوبردنى ده‌ستکه‌وته‌کانى گه‌لى کورد دامه‌زراوه. " ساڵى رابردوو ویستى به هێرشکردنه سه‌ر گاره سه‌رکه‌وتن به‌ده‌ست بهێنێت، به‌ڵام به به‌رخۆدانى گه‌ریلا شکستیان هێنا، ئێستا به هێرشکردنه سه‌ر هه‌رێمه‌کانى پاراستنى مه‌دیا ده‌یانه‌وێت ئه‌و ئامانجه به‌ده‌ست بهێنن، که ساڵى ڕابردوو نه‌یانتوانى به ده‌ستى بهێنن. ئه‌وان ته‌نها ئه‌مساڵیان به ده‌سته‌وه ماوه، ئه‌مه کۆتا ساڵه بۆ ئه‌م حکومه‌ته. ئه‌گه‌ر له‌و هێرشانه‌ى دژ به ئێمه سه‌ربکه‌ون، ئه‌وا له دژى گه‌لى کورد سه‌رده‌که‌ون، ده‌سه‌ڵاتى خۆیان هه‌میشه‌یى ده‌که‌ن، به‌ڵام ئه‌گه‌ر شکستیان هێنا ئه‌وه له‌ناو ده‌چن. بۆیه ئه‌م دۆخه بۆ ئه‌وان دۆخى مان و نه‌مانه". موراد قه‌ره‌یلان ده‌شڵێت:" ئه‌مه شه‌ڕى مان و نه‌مانه، شه‌ڕى زاپ شه‌ڕێکى نه‌ته‌وه‌ییه له ئاڤاشین، ئه‌و شه‌ڕه‌یه، که ئاینده‌ى گه‌له‌که‌مان و گه‌لى ناوچه‌که دیارى ده‌کات. ئه‌گه‌ر دوژمن له دژى ئێمه سه‌ربکه‌وێت سیاسه‌تى فاشیزم و جینۆساید له کوردستان زاڵ ده‌بێت و پرۆسه‌یه‌کى تاریک باڵ به‌سه‌ر ناوچه‌که‌دا ده‌کێشێت". قه‌ره‌یلان پێیوابوو که" له‌هه‌مووشى گرنگتر ئه‌وه‌یه که هێڵى خیانه‌تى له‌نێو کوردان باشتر ئاکتیڤ کردووه. له‌م چوارچێوه‌یه‌دا بۆ ئه‌وه‌ى بتوانێت له‌لاى باشووره‌وه په‌لامارى گه‌ریلا بدات له‌گه‌ڵ په‌ده‌که هه‌ندێ چاوپێکه‌وتنیان ئه‌نجامداوه و هه‌ندێ به‌ڵێنى ژێربه‌ژێریان به په‌ده‌که داوه، په‌ده‌که‌ش بۆ دۆژمن ئاماده‌کارى کرد. پیلانى دۆژمن ئه‌وه بوو که گه‌ریلا له‌زاپ گه‌مارو بدات و به‌مشێوه‌یه‌ش سه‌ربکه‌وێت". فه‌رمانده‌ى بڕیارگه‌ى ناوه‌ندى پاراستنى گه‌ل(نه‌به‌گه) ئه‌وه‌ش ده‌خاته‌روو که هێڵى خیانه‌تى کورد به‌ته‌نیا له‌باشور نا، به‌ڵکو ویستیان له‌باکوریش ئه‌م هێڵه چالاک بکه‌ن و به‌شدارى ئۆپه‌راسیۆنیان پێ بکه‌ن. "جاشه‌کانیان له‌کوردستان کۆکرده‌وه و هه‌موویان به‌شدارى ئۆپه‌راسیۆن ده‌که‌ن، هه‌روه‌ها ئه‌و چه‌تانه‌ى پاش ماوه‌ى داعش به‌تایبه‌تى ئه‌و چه‌تانه‌ى به‌ره‌چه‌ڵه‌ک تۆرکمانن به‌شدارى پێ ده‌که‌ن. به‌رێگه‌ى ته‌کنه‌لۆجیاى هه‌ره پێشکه‌وتوو، به‌هاوکارى کوردى نۆکه‌ر، به‌تایبه‌تیش به‌به‌کارهێنانى چه‌کى کیمیایى ده‌یانه‌وێت ئه‌نجام به‌ده‌ست بهێنن". موراد قه‌ره‌یلان باس له‌ورده‌کارى ئۆپه‌راسیۆنى"جنگى قوفڵ" و هێماى بۆ ئه‌وه‌کرد که هێرشى دۆژمن له ١٧ى نیساندا ده‌ستى پێ کردوه، به‌ڵام له‌بنه‌مادا هێرش له ١٤ى نیسانه‌وه ده‌ستى پێ کردوه." له ١٤ى نیساندا به‌رێگه‌ى فرۆکه، ئۆبۆس و هاوه‌ن ده‌ستیان به‌هێرش کرد. پاشانیش سه‌رله‌ئێواره‌ى ١٧ى نیسان له‌کاتژمێر ٨:٣٠ ویستیان به‌رێگه‌ى هه‌لیکۆپته‌ر سه‌ربازه‌کانیان له‌زاپ و زۆر شوێنى تر دابه‌زێنن. ویستیان له ٩ بۆ ١٠ شوێن له‌یه‌ک کاتدا سه‌ربازانیان دابه‌زێنن بۆ ئه‌وه‌ى سه‌ر له‌گه‌ریلا بشێوێنن. به‌م تاکتیکه و به‌م ره‌وشه ویستیان هه‌رێمه‌که داگیر بکه‌ن.". هه‌روه‌ها وتیشى:" واتا پلانیان کرد له‌ماوه‌ى رۆژێکدا له‌و هه‌رێمانه به‌جێ ببن. به‌ڵام له‌به‌رامبه‌ر به‌وان گه‌ریلاى فیدایى کوردستان راوه‌ستابوون. له‌زاپ و ئاڤاشین گه‌ریلا به‌فیداکارى و به‌ئاگایى له‌دۆژمن هاتنه ده‌ست و ئه‌م ده‌ستوه‌شاندنه‌ى گه‌ریلاش جێگاى پێزانینه. هه‌ڤاڵان قاره‌مانیه‌تیه‌کى مه‌زنیان نواند. هه‌ڤاڵان له‌و ٥-٦ رۆژه‌دا له‌هه‌ر هه‌رێمێک که دۆژمن ویستى سه‌رباز دابه‌زێنن له‌دۆژمنیان خست، پێش به‌دۆژمنیان گرت و سینه به‌سینه له‌گه‌ڵ دۆژمندا شه‌ڕیان کرد. ئه‌گه‌ر هه‌ڤاڵان له‌کات و شوێنى خویدا ده‌ستێوه‌ردانیان نه‌کردبا ئه‌وا دۆژمن ده‌یتوانى خوى بگه‌ێنیته هه‌ندێ شوێنى ستراتیژى و سه‌رکه‌وتنى به‌ده‌ست بهێنایه. به‌ڵام هۆشیارى هه‌ڤاڵان و وڵامدانه‌وه‌ى فیدایانه و قاره‌مانانه و زیره‌کى رێگه له‌پلانى دۆژمنان گرت و پلانه‌که‌یان پۆچه‌ڵ کردنه‌وه". قه‌ره‌یلان ده‌شڵێت:"دوژمن نه‌یتوانى سه‌ربازانى خۆى له‌زۆر شوێندا دابه‌زێنێت. راسته له‌هه‌ندێ شوێندا سه‌ربازیان دابه‌زاند، به‌ڵام ئه‌وه‌ش دواى پێنج، شه‌ش رۆژ له‌هێرش و پێکدادانى قورس پێکهاتووه و ئێستاکه‌ش له‌وێدا چه‌قیووه. وه‌کو نموونه، ئه‌و سه‌ربازانه‌ى له‌کۆره‌ژارۆ دابه‌زیووه‌ن، ئێستا زۆر ته‌نگاوبوونه و زۆر زه‌حمه‌تى ده‌کێشن. دوژمن ویستى له‌پێده‌شتى شێڵادزێه‌وه سه‌ربازانى له‌وێدا رزگار بکات. کۆژراوێکى زۆریانداوه. شه‌ڕێکى مه‌زن به‌رێوه ده‌چێت. دۆژمن به‌فرۆکه، هه‌لیکۆپته‌ر و ئۆبۆس و به‌به‌کارهێنانى هه‌موو چه‌کێک له‌ئاسمان و زه‌وییه‌وه هێرشى کرد. له‌لاى باکوریشه‌وه به‌رێگه‌ى زه‌مینى هێرشیان کرد. به‌مشێوه‌یه ویستیان هه‌ڤاڵان چاوترسن بکه‌ن و له‌و قه‌ره‌باڵغیه‌دا ئه‌نجام به‌ده‌ستبهێنن. به‌ڵام هه‌ڤاڵانمان به‌قاره‌مانیه‌تى و ئێراده‌یه‌کى مه‌زنه‌وه به‌زیره‌کى وه‌ڵامى هێرشه‌کانیان دایه‌وه و دۆژمنیان تێکۆپێکدا". هاوکات ئه‌وه‌شى باسکرد که له‌م شه‌ڕه‌دا که نزیکه‌ى پانزده رۆژه به‌رده‌وامه، گه‌ریلاکانى ئازادى کوردستان سه‌رکه‌وتنى مه‌زنیان قازانج کردوه." به‌م بۆنه‌وه و له‌رێگه‌ى ئێوه‌وه، ئه‌و هه‌ڤاڵه فیدایانه له‌زاپ و ئاڤاشین به‌دڵ و گیان سڵاو ده‌که‌م. به‌بۆنه‌ى ئه‌و به‌رخۆدانیه‌ى ده‌ینوێنن، پیرۆزبایى له‌هه‌مووتان ده‌که‌م. گه‌له‌که‌شمان ده‌بێت پیرۆزبایى له‌و قاره‌مانانه بکه‌ن. چونکه رێگه‌یان له‌پێش مه‌ترسى گه‌وره گرتووه و رێگه‌یان به‌دۆژمن نه‌داوه، ئه‌نجام به‌ده‌ست بهێنن". فه‌رمانده‌که‌ى نه‌به‌گه ئه‌وه‌شى دووپاتکرده‌وه که ئه‌ردۆغان و باغچه‌لى کوژراوێکى زۆریانداوه. "به‌پێى ئه‌و ژماره‌یه‌ى که هه‌ڤاڵانمان ئاشکرایان کردوه و به‌و ئه‌ندازه‌ى که ئێمه چاودێریمان کردوه، نزیکه‌ى ٣٠٠ کوژراویانداوه. ئاشکرایه که ئه‌ردۆغان و باخچه‌لى مردنى به‌سه‌دان و به‌هه‌زاران سه‌ربازیان له‌پێش چاویان داناوه. وه‌کو نموونه، ده‌یانه‌وێت سه‌ربازانیان دابه‌زێنن، به‌ڵام ناتوانن و هه‌لیکۆپته‌ره‌کانیان ده‌گه‌ڕێنه‌وه. پاش کاتژمێرێک، دوو کاتژمێر هه‌وڵده‌ده‌ن سه‌رباز دابه‌زێنن، هه‌ڤاڵان ده‌ستیان لێده‌که‌نه‌وه و ناتوانن سه‌رباز دانن. ئه‌و سه‌ربازانه به‌هۆى ئه‌وه‌ى ناتوانن بگه‌ڕێنه‌وه بۆ بنکه‌کانى خۆشیان له‌و نێوه‌دا ده‌مێننه‌وه. واتا به‌سه‌ربازه‌کان ده‌ڵێن، یا مردن یا ئه‌وه‌تا خۆتان به‌جێ بکه‌ن. گه‌ڕانه‌وه‌یان بۆ نییه".
هاوڵاتى به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى که‌شناسى و بومه‌له‌رزه‌زانى هه‌رێم پێشبینییه‌کانى که‌شوهه‌واى ئه‌مڕۆ و سبه‌ى شاره‌کانى هه‌رێمى راگه‌یاند و جه‌ختیکرده‌وه، بۆ سبه‌ینێ له به‌شێک له شاره‌کانى هه‌رێم ئه‌گه‌رى به‌رزبونه‌وه‌ى تۆز و خۆڵ هه‌یه. ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه، 5ى ئایارى 2022، به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى که‌شناسى و بومه‌له‌رزه‌زانى هه‌رێم بڵاویکردوه‌ته‌وه، ئه‌مڕۆ له سنورى پارێزگاى هه‌ولێر، ئاسمان له‌نێوان نیمچه هه‌ور و په‌ڵه هه‌ور ده‌بێت، بۆ سبه‌ینێ ئاسمان نیمچه هه‌ور ده‌بێت هه‌ندێک جار بۆ هه‌ورى ته‌واو ده‌گۆڕێت له‌گه‌ڵ بروسکه و تاوه باران له‌ناوچه شاخاویه‌کاندا و ئه‌گه‌رى به‌رزبونه‌وه‌ى تۆز وخۆڵ هه‌یه له‌ناوچه کانى باشورى پارێزگادا. هه‌روه‌ها له سنورى پارێزگاى سلێمانى بۆ ئه‌مڕۆ ئاسمان نیمچه هه‌ور ده‌بێت له‌گه‌ڵ بونى تۆزوخۆڵێکى چر که پێشبینى ده‌کرێت بۆ کاته‌کانى ئێواره کاریگه‌ریه‌که‌ى که‌مببیته‌وه، بۆ سبه‌ینێش ئاسمان نیمچه هه‌ور ده‌بێت که‌هه‌ندێک جار بۆ هه‌ورى ته‌واو ده‌گۆڕێت له‌گه‌ڵ ئه‌گه‌رى بروسکه و تاوه باران له‌ناوچه جیا جیاکاندا به‌رێژه‌ى زیاتر ناوچه‌شاخاویه‌کاندا و ئه‌گه‌رى به‌رزبونه‌وه‌ى تۆز وخۆڵ هه‌یه له‌کاته‌کانى دوایى نیوه‌ڕۆدا تاکو کاته‌کانى ئێواره. هاوکات له سنورى پارێزگاى دهۆک، ئاسمان نیمچه هه‌ور ده‌بێت، سبه‌ینێش ئاسمان نیمچه هه‌ورده‌بێت هه‌ندێ جار ده‌گۆڕێت بۆ هه‌ورى ته‌واو له‌گه‌ل بروسکه و تاوه باران له زۆربه‌ى ناوچه‌کانى پارێزگادا. به‌پێى پێشبینییه‌کان ئه‌مڕۆ له پارێزگاى که‌رکوک ئاسمان ساماڵ ده‌بێت، بۆ سبه‌ینێش ئاسمان له‌نێوان ساماڵ و نیمچه هه‌ور ده‌بێت له‌گه‌ڵ ئه‌گه‌رى به‌رزبوونه‌وه‌ى تۆزو خۆڵ له‌کاته‌کانى دوایى نیوه‌ڕۆدا. سه‌باره‌ت به که‌شوهه‌واى پارێزگاى هه‌ڵه‌بجه، که‌شناسى هه‌رێم ئه‌وه‌ى خستۆته‌روو که ئاسمان نیمچه هه‌ور ده‌بێت له‌گه‌ڵ بونى تۆزوخۆڵێکى به‌هێز کاته‌کانى ئێواره کاریگه‌رى لاواز ده‌بێت، بۆ سبه‌ینێش ئاسمان نیمچه هه‌ورده‌بێت هه‌ندێک جار بۆ هه‌ورى ته‌واو ده‌گۆڕێت له‌گه‌ڵ بروسکه و تاوه باران له‌کاته‌کانى ئێواره له‌ناوچه شاخاویه سنوریه‌کانى رۆژهه‌ڵاتى پارێزگاکه‌دا.
هاوڵاتى هه‌په‌گه نوێترین ئامارى چالاکیه‌کانى گه‌ریلاى له هه‌ر سێ هه‌رێمه‌کانى ئاڤاشین و زاپ و خواکوڕه‌ک بڵاوکرده‌وه و تێیدا به تاکتیکى نوێ زه‌ربه‌ى توندیان له سوپاکه‌ى ئه‌ردۆغان وه‌شاندووه. هێزه‌کانى پاراستنى گه‌ل (هه‌په‌گه) له ڕاگه‌یه‌ندراوێکدا بڵاویکرده‌وه و تێیدا هاتووه:" به‌رخۆدانى مێژوویى هێزه‌کانمان له دژى هێرشى داگیرکاریى ده‌وڵه‌تى تورک به‌رده‌وامه هێزه‌کانمان به‌رده‌وام به تاکتیکى گه‌ریلایى سه‌رده‌مى نوێ و به پێشه‌نگایه‌تى یه‌ژا ستار 14 داگیرکه‌ر سزادران و چه‌ند شوێنمێکى داگیرکه‌ران تێکدران". هه‌په‌گه له باره‌ى چالاکیه‌کانى گه‌ریلا له ئاڤاشین ئه‌وه‌ى خستۆته‌روو که ڕۆژى 3ى ئایار له به ناوچه‌ى پاراستنى وه‌رخه‌لى هێزه‌کانیان هێرشیان کرده سه‌ر داگیرکه‌ران له گردى وه‌خه‌لى و داگیرکه‌رێکیان سزاداوه. له باره‌ى چالاکیه‌کانى هه‌رێمى زاپ ڕایگه‌یاندووه، چه‌ندین داگیرکه‌ریان له چالاکى جیاوازى هێزه‌کانى گه‌ریلادا سزادراون. هاوکات، ئاماژه‌ى به‌وه‌شکردووه له هه‌رێمى خواکوڕه‌ک چوار داگیرکه‌ر سزادراون و چه‌ند شوێنێکى داگیرکه‌رانیش تێکدراون و 19 جاریش له‌لایه‌ن داگیرکه‌رانه‌وه بۆردوومانى ناوچه‌که کراوه.
هاوڵاتى برایه‌کى سه‌رده‌شت عوسمان له په‌یامێکدا به‌بۆنه‌ى تێپه‌ربوونى 12 ساڵ به‌سه‌ر تیرۆرکردنیدا، په‌یامێکى بڵاوکرده‌وه‌و تێیدا ده‌ڵێت:" پێداگرى و سوربوونى سه‌رکردایه‌تى پارتى له‌سه‌ر ئه‌م تاوانه دڕندانه‌یه و په‌نادانى تیرۆرستان و بکوژان. به‌ڵگه‌ى حاشاهه‌ڵنه‌گرى دوژمنایه‌تى کوێرانه‌ى ئه‌م حزب و ده‌سه‌ڵاته‌یه له‌گه‌ڵ ساده‌ترین ماف و ئازادیه‌کانى خه‌ڵکى کوردستان. ده‌قى په‌یامى بنه‌ماڵه‌ى سه‌رده‌شت عوسمان: دۆسیه‌ى سه‌رده‌شت، به هه‌ڕه‌شه و سیناریۆسازى داناخرێت ئێمه و خه‌ڵکى ئازادیخوازى کوردستان له تاوانى تیرۆرى سه‌رده‌شت و ده‌نگه ئازاده‌کان خۆش نابین. 12 ساڵ به‌سه‌ر تیرۆرى سه‌رده‌شت تێده‌په‌ڕێت، 12 ساڵه ئێمه له خوێنى جه‌سته‌ى سه‌رده‌شت گیان و ڕوح و دڵمان خوێناوى لێ ده‌تکێت، 12 ساڵه ئازاردان و سزادانى ڕوحى و جه‌سته‌یى سه‌رده‌شت و ئێمه درێژه‌ى هه‌یه. ١٢ ساڵه هه‌رچى دڵڕه‌قى و دڕنده‌ییه له‌سه‌رمان تاقى ده‌کرێته‌وه و ژیان و بونمانى هه‌نجن هه‌نجن ده‌کات و ده‌مانهاڕێت. ئێستا به‌دواى دوانزده ساڵ له تیرۆرى سه‌رده‌شتى ئازیز، کارنامه‌ى ڕه‌شى تاوانکارى ئه‌و ده‌سه‌ڵاته جه‌لاد و مافیاییه بووه به کێوێکى ڕه‌ش. له‌م 12ساله‌دا تیرۆرى سه‌رده‌شته‌کان هه‌روا به‌رده‌وام بووه‌و ئه‌مه بوه‌ته دێوه‌زمه‌ى سه‌ر دڵى هه‌رکه‌سێک که بیه‌وێ وشه‌ى حه‌ق به‌م ده‌سه‌ڵاته زاڵم و سه‌رکوتگه‌ره خێڵه‌کیه بڵێت. هه‌ربۆیه ئه‌مڕۆ وه‌ک یه‌که‌مین ڕۆژه‌کانى تیرۆرى سه‌رده‌شت پێداگرین له‌سه‌ر داواکاریو مافه‌کانمان بۆ به‌سزاگه‌یاندنى تاونباران‌و بکوژانى ئه‌و. دواى 12 ساڵ له تیرۆرى سه‌رده‌شتدا، هێشتا بکوژانى سه‌رده‌شت له لوتکه‌ى ده‌سه‌ڵات و تیرۆرستان به‌ئازادى و به‌ئاشکرا ده‌سورێنه‌وه و به‌رده‌وامن له سته‌م و تاوانکاری. ١٢ ساڵ پێداگرى و سوربوونى سه‌رکردایه‌تى پارتى له‌سه‌ر ئه‌م تاوانه دڕندانه‌یه و په‌نادانى تیرۆرستان و بکوژان. به‌ڵگه‌ى حاشاهه‌ڵنه‌گرى دوژمنایه‌تى کوێرانه‌ى ئه‌م حزب و ده‌سه‌ڵاته‌یه له‌گه‌ل ساده‌ترین ماف و ئازادیه‌کانى خه‌ڵکى کوردستاندا. ئه‌وه سێ ده‌هه‌یه کۆمه‌ڵگه‌و خه‌ڵکى سته‌مدیده‌ى کوردستان یه‌خسیرى ده‌سه‌ڵاتى به‌زۆر داسه‌پاوى دوو بنه‌ماڵه و ده‌ست و پێوه‌نده‌کانیانن. دوو بنه‌ماڵه بۆ به‌رده‌وامیدان به ژیانى فیرعه‌ونى و ده‌سه‌ڵاتى ملهورانه‌ى خۆیان له هیچ تاوان و سه‌رکوت و سته‌مکاریه‌ک ده‌ست ناپارێزن. سه‌رده‌شت و سه‌دانى وه‌کو سه‌رده‌شت، قوربانى به گژاچونه‌وه‌ى جه‌سورانه‌ى ملهوریه‌کانى ئه‌م ده‌سه‌ڵاته‌ن. له ڕاستیدا ئه‌مرۆ شتێک نیه به‌ناوى ده‌سه‌ڵاتى مه‌ده‌نى و سیاسی، هه‌موو خه‌ڵکى کوردستان ئه‌و راستیه ده‌زانن ئه‌وه‌ى له‌م مه‌مله‌که‌ته‌دا ناوى نراوه حکومه‌ت و حوکمڕانی، ته‌نها چه‌ند حزبێکى میلیشیایین به‌زه‌برى چه‌ک کۆنترۆڵى ده‌سه‌ڵاتیان کردووه. ئه‌و حزبانه‌ش له‌لایه‌ن چه‌ند بنه‌ماڵه‌یه‌ک کۆنترٶڵکراون. له کۆتاییدا ئه‌م کۆمه‌ڵگایه یه‌خسیرى دوو بنه‌ماڵه‌ى گه‌نده‌ڵ و تاوانکارن، کۆمه‌ڵێک دز و چه‌ته و مافیایان به ناوى سیاسه‌تمه‌دار کۆکردۆته‌وه و ده‌سه‌ڵاتى خۆیانیان پێ ده‌چه‌رخێنن. ئه‌گه‌ر بۆ ته‌نها یه‌ک ڕۆژ دادگایه‌کى سه‌ربه‌خۆ، به‌پێى ستاندارده جیهانیه‌کانى ئه‌مرۆ، له کوردستان بوونى هه‌بێت. ئه‌وا ئه‌م ده‌سه‌ڵاته کوردیه. به هه‌موو به‌رپرسه باڵاکانیه‌وه، وه‌کو قاتل و دز و جه‌رده و فریوکار و تیرۆریست و گه‌نده‌ڵ و به‌کرێگیراو، راپێچى زیندان ده‌کرێن. ئه‌و ده‌سه‌ڵاته وسه‌رانى له‌به‌رامبه‌ر خه‌ڵک و کۆمه‌ڵگاى کوردستان دونیایه‌ک تاوانکارى ئه‌نجامداوه، ته‌نها به زه‌برى چه‌ک و تیرۆر و داپڵۆسین و خنکاندنى ده‌نگه‌ناڕازیه‌کان خۆى به‌پێوه راگرتووه. دوایین به‌ڵگه‌ى سه‌رکوتگه‌رى ئه‌م ده‌سه‌ڵاته ئه‌و دۆسیه ریسوایه‌یه که بۆ هه‌ڵسوراوان و ڕۆژنامه‌نووسانى بادینانى هۆنیه‌وه… دۆسیه‌ى رۆژنامه‌نوسان و چالاکوانانى بادینان، له فۆرمدا شانۆگه‌ریه‌کى یاسایى بوو بۆ سه‌رکوتکردنى ڕۆژنامه‌نوس و هه‌ڵسوڕاوانى سیاسى و جه‌ماوه‌ری. به‌کرده‌وه به‌یانى ڕاگه‌یاندنى سه‌رکوتگه‌رى سیاسى بوو بۆ ده‌سه‌ڵاتێکى پۆلیسى و دیکتاتۆر. ده‌سه‌ڵاتى کوردى به ئاشکرا و ڕه‌وان به هه‌مووانى ڕاگه‌یاند، که نه‌یارى سیاسى ئه‌و ده‌سه‌ڵاته سزاى له‌سه‌ره و سزاى زیندانى و تیرۆره. ئه‌وان له‌سه‌ر ئه‌وه دادگایى و زیندانى نه‌کراون که کردویانه، له‌سه‌ر ئه‌وه زیندانى کراون که هه‌ن… ساڵانه بودجه‌یه‌کى خه‌یاڵى چه‌ندین ملیۆن دۆلارى سه‌رفده‌کرێت بۆ ده‌زگا ئه‌منیه‌کان، به‌ناوى ئه‌وه‌ى هاوڵاتیانى هه‌رێمى کوردستان بپارێزن، به‌ڵام ئه‌و چه‌ندین ملیۆن دۆلاره سه‌رفده‌که‌ن بۆ ئه‌وه‌ى هێرش بکه‌نه سه‌ر خه‌ڵک و که‌سانى ئازاو بوێر، هێرش بکه‌نه سه‌ر ئازادیخوازان، رۆژنامه‌وان و هه‌ڵسوراوانى مه‌ده‌نى که داواى مافى خه‌ڵکى کوردستان ده‌که‌ن. ئه‌م ده‌سه‌ڵاته شایانى خه‌ڵکى کوردستان و حورمه‌ت و شکۆى مرۆڤ نیه! سه‌رده‌شت گیانى خۆى نایه پێناو وه‌ستانه‌وه به‌رامبه‌ر ئه‌م ده‌سه‌ڵاته قاتل و تیرۆریست و سه‌رکوتگه‌ر و دز و کۆنه‌په‌رسته و په‌رده‌هه‌ڵماڵین له‌سه‌ر روخسارى راسته‌قینه‌ی. به‌ڵام ئه‌و رێچکه‌یه‌ى سه‌رده‌شته‌کان نیشانى کۆمه‌ڵگه‌یان داوه، به تیرۆر و کوشتار و سه‌رکوت و سیناریۆسازى داناخرێت. واقعى تاڵ و کاره‌ساتبارى ئه‌م کۆمه‌ڵگه‌یه، بنه‌ماى ئه‌وه‌یه که تیرۆرى هه‌ر سه‌رده‌شتێک چه‌ندین سه‌رده‌شتى تر ده‌هینیته سه‌ر شانۆى سیاسى و ڕێگایان هه‌موار و هه‌موارتر ده‌کات. بێگومان تێپه‌رینى کات ناتوانێ سه‌رده‌شت و دۆسیه‌که‌ى بکات به ڕابردوو… ئێمه و خه‌ڵکى ئازادیخوازى کوردستان له تاوانى تیرۆرى سه‌رده‌شت و ده‌نگه ئازاده‌کان خۆش نابین. له‌گه‌ل تێپه‌رینى کات له په‌نادان و پاراستنى تاوانکاران و بکوژاندا. رق و توڕه‌ییمان له‌م تاوانکارى و سته‌مگه‌ریه زیاتر ده‌بیت و له‌سه‌ر دادگایى و سزاى عادلانه‌ى تیرۆرى سه‌رده‌شت و هه‌موو تاوانکاره ده‌ست خوێناویه‌کان هه‌موو کاتێک پێداگر و پێداگرتر ده‌بین. هه‌میشه و دایم پێداگرین که دۆسیه‌ى تیرۆرى رۆژنامه‌نوس سه‌رده‌شت عوسمان و دۆسیه‌ى تیرۆر و سه‌رکوتى ده‌نگه ئازاده‌کان، لاى ئێمه و ئازادیخوازانى کوردستان به کراوه‌یى ماوه‌ته‌وه، تا ئه‌و کاته‌ى تاوانباران له دادگایه‌کى عادلانه و بێلایه‌ن و سه‌ربه‌خۆدا سزاى خۆیان وه‌رده‌گرن، هه‌ر به کراوه‌یى ده‌مێنێته‌وه. به دڵنیایى دۆسیه‌ى سه‌رده‌شت عوسمان یه‌کێک له‌و دۆسیانه‌یه که سه‌رانى ده‌سه‌ڵاتدارى کوردى له‌سه‌رى دادگایى ده‌کرێ. ئه‌وانه‌ى له پشتى تیرۆره‌که وه‌ستاون، ئه‌وانه‌ى هه‌ڵساون به ئه‌نجامدانى تاوانه‌که، لێژنه‌ى لێکۆڵینه‌وه و ئه‌وانه له‌پشتى داڕشتنى سیناریۆى هه‌ڵبه‌ستراو به حه‌قى سه‌رده‌شت و خانه‌واده‌که‌ی، ئه‌وانه‌ى به ناوى دادگا شانۆگه‌ریه‌کى قێزه‌ونیان نمایش کرد. ئه‌وانه‌ى هه‌ڕه‌شه‌یان ده‌کرد… چه‌ندین تاوان و پێشێلکاریتر له‌سه‌ر ئه‌و دۆسیه و مه‌سه‌له‌یه. هه‌موو ئه‌وانه به‌شێکى ڕاسته‌وخۆ و به‌شدارن له تاوانى تیرۆرى سه‌رده‌شت عوسمان و په‌نادانى تاوانکاران و تیرۆرستان. ئه‌گه‌ر ئه‌مڕۆش ئیدعایه‌کى عه‌داله‌ت هه‌یه، ئه‌وه دۆسیه‌ى تیرۆرى رۆژنامه‌نوس سه‌رده‌شت عوسمان به کراوه‌یى له‌به‌رده‌س هه‌مواندایه، ئه‌گه‌ر له کوردستاندا شتێک هه‌یه به ناوى ماف و یاسا، دادگا و داد و داواکارى گشتی، ئه‌گه‌ر شتێک هه‌یه به پروپاگه‌نده و بانگیشه‌یه‌ک هه‌یه به ناوى دیموکراسى و په‌له‌مان و حکومه‌تى هاوڵاتی، ئه‌گه‌ر شتێک هه‌یه به ناوى عه‌داله‌ت و ویژدانى مرۆڤایه‌تی. ئه‌مڕۆ بکوژانى سه‌ده‌شت عوسمان ئاشکران، فه‌رموو با به کرده‌وه بانگیشه‌که‌ى خۆیان نیشانبده‌ن له دادگایى و سزادانى ئه‌و تاوانکارانه‌دا. • به‌رز و به‌ڕێز بێت یادى سه‌رده‌شت و هه‌موو ئه‌و مرۆڤانه‌ى له پێناو ژیان و عه‌داله‌ت و ئازادیدا گیانیان به‌خشی. • ئازادى بۆ ده‌ستگیرکراوانى بادینان و هه‌ڵسوراوانى سیاسى و مه‌ده‌نى له کوردستان. به‌کر عوسمان 2022-05-04
هاوڵاتى موقته‌دا سه‌در رابه‌رى ره‌وتى سه‌در، ده‌ستپێشخه‌رییه‌که‌ى راگه‌یاند و په‌یامێکى ئاراسته‌ى چوارچێوه‌ى هه‌ماهه‌نگى و په‌رله‌مانتاره سه‌ربه‌خۆکان کرد و تێدا ده‌ڵێت:" چوارچێوه‌ى هه‌ماهه‌نگى له پێکهێنانى حکومه‌ت شکستیان هێنا". موقته‌دا سه‌در ئه‌مرۆ چوارشه‌ممه 4ى ئایارى 2022، دواى چاوه‌روانى و راگرتنى په‌یامى سیاسى له مانگى ره‌مه‌زاندا، تویتێکى کرد و رایگه‌یاند: ماوه‌ى 40 رۆژمان دا به چوارچێوه‌ى هه‌ماهه‌نگى که داواى حکومه‌تى ته‌وافوقى ده‌کرد، به‌ڵام ئه‌وان له پێکهێنانى حکومه‌ت شکستیان هێنا. هه‌روه‌ها ده‌شڵێت که ماوه‌ى 15 رۆژ دیارى ده‌کات که حکومه‌تێکى سه‌ربه‌خۆ پێکبهێنن و به‌ڵێنى پێدان که گه‌وره‌ترین کوتله‌ى په‌رله‌مانى ده‌نگ به‌و حکومه‌ته بدات به کوتله‌ى سه‌دریشه‌وه، هه‌روه‌ها به‌ڵێنیشى پێدان که ره‌وتى سه‌در هیچ وه‌زاره‌تێک له‌و حکومه‌ته‌دا وه‌رنه‌گرێت. هاوکات رابه‌رى ره‌وتى سه‌در له خاڵى سێیه‌مدا رایگه‌یاندوه که هاوپه‌یمانیى سێقۆڵیى رزگاریى نیشتمان خاوه‌نى بیرۆکه‌ى زۆرینه‌ى نیشتمانییه، به‌ڵام به‌هۆى بڕیاره‌که‌ى دادگاى عێراقه‌وه که سێ یه‌کى په‌کخه‌رى کارا کرده‌وه، هاوپه‌یمانێتییه‌که له پێکهێنانى حکومه‌تى زۆرینه دواکه‌وت.
هاوڵاتى ڤیان ده‌خیل، نوێنه‌رێکی ئێزیدییه‌کان له‌په‌رله‌مانی عێراق رایگه‌یاند له‌ماوه‌ی دوو رۆژدا به‌هۆى یه‌به‌شه‌وه زیاتر له چوار هه‌زار که‌سى مه‌ده‌نی له‌شنگال ئاواره‌بوون. ڤیان ده‌خیل ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه 4ى ئایارى 2022 له به‌یاننامه‌یه‌کدا رایه‌یاند: "پلانی جێبه‌جێکردنی یاسا که سوپای عێراق له شه‌نگال جێبه‌جێی ده‌کات بووه‌ته هۆی پێکدادان له‌نێوان سوپا و هێزه‌کانی یه‌به‌شه سه‌ر به په‌که‌که". هه‌روه‌ها راشیگه‌یاند که"ئه‌و هێزانه هه‌ستاون به برینی ڕێگا له گوند و شاره‌کان له‌به‌رده‌م هاوڵاتییاندا، ئه‌وه‌ش بووه‌ته هۆی ئاواره‌بوونی زیاتر له چوار هه‌زار ئێزیدی که ژن و منداڵ و پیاوانی به‌ساڵاچوویان تێدایه و چوون به‌ره‌و دهۆک". ئه‌مه له‌کاتێکدایه هێزه‌کانى پاراستنى شه‌نگال(یه‌به‌شه) له خه‌ڵکانى ئێزیدى دانیشتووى شه‌نگال پێکهاتوون و له رزگارکردنى شه‌نگال له‌ژێر ده‌ستى داعش رۆڵیان هه‌بووه‌و سه‌دان شه‌هیدیان داوه.
هاوڵاتى سێ رێکخراوى جیهانى بوارى رۆژنامه‌گه‌رى و ئازادى بیروڕا پێیانوایه له تیرۆرکردنى سه‌رده‌شت عوسماندا ئاماژه‌ى باوه‌ڕپێکراویان دۆزیه‌وه‌ته‌وه که" ده‌سه‌ڵاتدارانى کورد به‌رپرس بن له ڕفاندن و تیرۆرکردنى سه‌رده‌شت". هه‌ریه‌ک له رێکخراوه‌کانى رۆژنامه‌وانیى ئازادى بێسنور، په‌یامنێرانى بێسنور و کۆمیته‌ى پاراستنى رۆژنامه‌نووسان له باره‌ى تیرۆرکردنى رۆژنامه‌نووس سه‌رده‌شت عوسمانه‌وه له راپۆرتێکدا ده‌ڵێن" جیهانێکى ئارامتر بۆ ڕاستى ٢٠٢٢ تیرۆرکردنى سه‌رده‌شت عوسمان ئه‌وه ده‌خه‌نه‌ڕوو که" لێکۆڵینه‌وه له ڕفاندن و تیرۆرکردنى ئه‌و رۆژنامه‌نوسه شکستى هێناوه له جێبه‌جێکردنى ستاندارده نێوده‌وڵه‌تییه‌کان بۆ لێکۆڵینه‌وه وه‌ک پرۆتۆکۆلى مینیسۆتا". هه‌روه‌ها له راپۆرتیه‌که‌شدا هاتووه "ئه‌نجامه‌کانمان چه‌ندین گیروگرفت له شیکردنه‌وه‌ى فه‌رمى بۆ ڕووداوه‌کان و ئه‌نجامى دواترى لیژنه‌که خستۆته ڕوو". هاوکات، ئه‌و سێ ریکخراوه جه‌خت ده‌که‌نه‌وه " ناکۆکى له ڕاپۆرتى توێکارى و دواکه‌وتن له گه‌یاندنى به خانه‌واده‌ى سه‌رده‌شت؛ باوه‌ڕپێنه‌کراوى ئه‌وه‌ى که ئه‌نسارولئیسلام تواناى ڕفاندن و گواستنه‌وه‌ى سه‌رده‌شتى هه‌بێت به به‌رچاوى ده‌زگا ئه‌منییه‌کان و به‌ناو بازگه‌کانى پشکنین که له‌لایه‌ن پاسه‌وانه‌وه چاودێرى ده‌کرێن". ئاماژه بۆ ئه‌وه‌ش ده‌که‌ن " کشانه‌وه‌ى تاکه به‌ڵگه‌ى به‌کارهاتوو؛ هه‌روه‌ها هه‌ڕه‌شه‌کانى دواتر بۆ سه‌ر خانه‌واده‌ى سه‌رده‌شت له‌لایه‌ن به‌رپرسانى حکومه‌ته‌وه". سێ رێکخراوه‌که ئه‌وه‌ش ده‌خه‌نه‌ڕوو " ده‌زگا ئه‌منییه‌کان ده‌ستیان هه‌بووه له فشارخستنه سه‌ر ئه‌ندامانى خێزان و هاوڕێیانى سه‌رده‌شت و هه‌ڕه‌شه‌کردن لێیان بۆ ئه‌وه‌ى بێده‌نگ بن". رۆژى ٤ ى نیسانى ٢٠١٠ له‌به‌رده‌م زانکۆى سه‌لاحه‌دین له هه‌ولێر به رۆژى نیوه‌ڕۆ سه‌رده‌شت عوسمان خوێندکار و رۆژنامه‌نووس رفێندراو بۆ رۆژى دواتر ته‌رمه‌که‌ى به کوژراوى له موسڵ دزۆرایه‌وه، سه‌ره‌تا ده‌زگا ئه‌منیه‌کانى هه‌رێم ده‌ستیان به‌لێکۆڵینه‌وه کردو تاوانه‌که‌یان خسته‌پاڵ رێکخراوى جوند ئیسلام، به‌ڵام ئه‌م لێکۆڵینه‌وه‌یه حوکمى تیا ده‌رنه‌چوو شکستى خواردو تا ئێستا لیکۆڵینه‌وه له‌و دۆسیه‌یه هه‌ڵپسێردراوه.
هاوڵاتى چوارچێوه‌ى هه‌ماهه‌نگى ده‌ستپێشخه‌رییه‌کى نوێى راگه‌یاند بۆ ده‌رچون له‌و قه‌یرانه‌ى ئێستاى که عێراقى تیادایه و ده‌ڵێن پێویسته لایه‌نه کوردستانییه‌کان رێککبکه‌ون و ده‌ڵێن:" پێویسته سه‌رۆک کۆمار ره‌فتارى چاک بێت". ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه 4ى ئایارى 2022، ده‌ستپێشخه‌ریه‌که‌ى بڵاویکردوه‌ته‌وه له دوبه‌ش پێکهاتوه، به‌شى یه‌که‌مى نۆ خاڵ له‌خۆ ده‌گرێت و تایبه‌ته به یه‌کلایى کردنه‌وه‌ى پرسى سێ سه‌رۆکایه‌تییه‌که‌ى عێراق و داوا له ته‌واوى لایه‌نه‌کان ده‌کات، به‌بێ مه‌رجى پێشوه‌خته ئاماده‌ى دانوستان بن و تیایدا هاتووه، "له‌سه‌ر بنه‌ماى هه‌ستکردن به به‌رپرسیارێتى شه‌رعى و ئه‌خلاقی، ئه‌م ده‌ستپێشخه‌رییه نه‌ته‌وه‌ییه گشتگیره ڕاده‌گه‌یه‌نین بۆ ده‌ربازبون له‌و قه‌یرانه‌ى ئێستا و گه‌مارۆ سیاسییه‌کانى ئه‌م دواییه، که له ئه‌نجامى هه‌ڵبژاردنه‌کان و شکسته‌کانى دانوستانه‌کانى رابردو هاتونه‌ته کایه‌وه". هه‌روه‌ها ئه‌وه‌یان خستۆته‌روو که به له‌به‌رچاوگرتنى مه‌رجه ده‌ستورییه‌کان و بۆ پاراستنى پڕۆسه‌ى دیموکراسی، داوا له هه‌مو لایه‌ک ده‌که‌ن له‌سه‌ر مێزى دیالۆگ دابنیشن و گفتوگۆ له‌سه‌ر چاره‌سه‌ریه‌کان بکه‌ن. چوارچێوه‌ى هه‌ماهه‌نگى پێیانوایه که پۆستى سه‌رۆک کۆمار گرنگه و پارێزه‌رى ده‌ستور و سیمبولى یه‌کێتیى وڵات و سه‌روه‌ریى و پاراستنى یه‌کێتى خاکى عێراقه، پێویسته سه‌رۆک کۆمار که‌سێکى لێهاتو و دڵسۆز و مێژو و ره‌فتارى چاک بێت، "له‌سه‌ر پارته کوردستانییه‌کان پێویسته هه‌وڵبده‌ن لێک تێبگه‌ن و رێککه‌وتن له‌سه‌ر که‌سێک بکه‌ن، که خاوه‌ن ئه‌و تایبه‌تمه‌ندییانه بێت له چوارچێوه کارپێکراوه‌کاندا". " به‌هۆى گرنگیى پۆستى سه‌رۆک وه‌زیران و هاوکات ره‌چاوکردنى مافى زۆرینه و گه‌وره‌ترین پێکهاته، پێویسته کاندیدى سه‌رۆک وه‌زیران ره‌زامه‌ندى ته‌واوى ئه‌و هێزانه‌ى هه‌بێت که به‌شدارى حکومه‌ت ده‌که‌ن و به‌رپرسیارێتى شکست و سه‌رکه‌وتن و لێپرسینه‌وه‌ى له ئه‌ستۆ ده‌گرن، هه‌روه‌ها پێویسته کاندیدى سه‌رۆکى وه‌زیران کارامه‌یی، نه‌زاهه و ئه‌زمونى سیاسى و ئابورى هه‌بێت"، چوارچێوه‌ى هه‌ماهه‌نگى وا ده‌ڵێن. هاوکات به‌شى دوه‌مى ده‌ستپێشخه‌رییه‌که، تایبه‌ته به ته‌واوى گرێبه‌ست و قه‌رزه‌کان، له‌گه‌ڵ هه‌موارکردنه‌وه‌ى یاساى هه‌ڵبژاردن و گۆڕینى کارمه‌ندانى کۆمسیۆنى هه‌ڵبژاردن و رێکخستنه‌وه‌ى په‌یوه‌ندییه‌کانى نێوان حکومه‌تى فیدڕاڵى و حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان.
هاوڵاتى فه‌رمانده‌یه‌کى باڵاى حه‌شدى شه‌عبى له‌سه‌ر دۆخى شنگال هاته‌ده‌نگ‌و ده‌ڵێت:"هه‌رکه‌س بڵێت یه‌به‌شه هێزێکى ناڕه‌سمیه بێئاگایه"، و ده‌شڵێت:" تورکیا به‌بیانووه‌و چاوى بڕیوه‌ته نه‌وتى ناوچه‌که، تورکیا ئه‌گه‌ر بیه‌وێت هێرشبکاته‌سه‌ر شنگال به‌دڵنیاییه‌وه به‌هه‌موو هێزمان ڕوبه‌ڕووى ده‌بینه‌وه". خاڵ عه‌لى فه‌رمانده‌ى فه‌وجى لالشى حه‌شدى شه‌عبى له‌شنگال رایگه‌یاند که:"یه‌به‌شه به‌شێکه له‌ده‌سته‌ى حه‌شدى شه‌عبى‌و هێزێکى یاساییه، یه‌به‌شه فه‌وجى 80 حه‌شدى شه‌عبیه". هه‌روه‌ها راشیگه‌یاند که"باره‌گاى نێوان یه‌به‌شه‌و سوپا یه‌ک دیواره‌و یه‌ک ڕێگه‌ى 30 مه‌ترى نێوانیانه، له‌ناو شنگالیش هه‌موو هێزه‌کانى ده‌ره‌وه‌ى سوپا کشاونه‌ته‌وه‌و ته‌نها نوسینگه‌یان ماوه". هۆشداریى به‌تورکیا و سوپاکه‌ى ئه‌ردۆغان ده‌دات و ئه‌وه دووپاتده‌کاته‌وه که "تورکیا به‌بیانووه‌و چاوى بڕیوه‌ته نه‌وتى ناوچه‌که، وه‌ک چۆن 50 بنکه‌ى سه‌ربازیى له‌هه‌رێمى کوردستان هه‌یه، هاوکات به‌و شێوه‌یه‌ش ده‌یه‌وێت شنگالیش داگیربکات، چونکه ده‌زانێت شنگال هێڵێکى ستراتیژیه، تورکیا ئه‌گه‌ر بیه‌وێت هێرشبکاته‌سه‌ر شنگال به‌دڵنیاییه‌وه به‌هه‌موو هێزمان ڕوبه‌ڕووى ده‌بینه‌وه". ئه‌و فه‌رمانده ئێزدیه‌ى حه‌شدى شه‌عبى ڕێکه‌وتنه‌که‌ى نێوان حکومه‌تى هه‌رێم‌و عێراق له‌باره‌ى شنگال ڕه‌تده‌کاته‌وه ده‌ڵێت:"ئێمه پێشتریش وتمان قائیمقامێکى سه‌ربه‌خۆى ئێزدى دابنێن پێمان خۆشه، به‌ڵام به‌داخه‌وه داواکاریه‌کانمان جێبه‌جێکرا، دواتر ده‌بێت ئه‌وه‌ش بزانن، به‌هیچ شێوه‌یه‌ک قبوڵمان نییه هێزێک له‌هه‌رێمى کوردستانه‌وه بهێندرێت‌و له‌شنگال جێگیربکرێن یان که‌سێک له‌هه‌رێمه‌وه بهێندرێت‌و بکرێته قائیمقام".
هاوڵاتى قوباد تاڵه‌بانی، جێگرى سه‌رۆکى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان رایگه‌یاند، رۆژنامه‌نوسان و نوسه‌ران، کاتێک له‌سه‌ر پیشه‌که‌یان یان ئازادى و بیروڕا تیرۆر ده‌کرێن په‌ڵه‌ى شه‌رمه به‌سه‌ر ناو و ناوبانگى هه‌رێمى کوردستان. سه‌نته‌رى میترۆ بۆ داکۆکى له مافى رۆژنامه‌نوسان له راگه‌یه‌نراوێکدا بڵاویکرده‌وه، ئه‌مرۆ 3ى ئایارى 2022، له شارى سلێمانى به بۆنه‌ى رۆژى جیهانى ئازادى رۆژنامه‌گه‌ری، قوباد تاڵه‌بانى جێگرى ئه‌نجومه‌نى وه‌زیرانى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان سه‌ردانى ئۆفیسى سه‌ره‌کى سه‌نته‌رى میترۆى کردوه. هه‌روه‌ها ئاماژه‌ى به‌وه‌شکردوه، له‌کۆبونه‌وه‌که‌دا سه‌نته‌رى میترۆ هه‌ندێک وێستگه‌ى گرنگى راپۆرتى ره‌وشى ئازادى رۆژنامه‌نوسى خسته‌ڕو و به تایبه‌تیش باسیان له ره‌وشى ژنانى میدیاکار کرد. قوباد تاڵه‌بانى رایگه‌یاندووه که" رۆژنامه‌نوسان و نوسه‌ران، کاتێک له‌سه‌ر پیشه‌که‌یان یان ئازادى و بیروڕا تیرۆر ده‌کرێن په‌ڵه‌ى شه‌رمه به‌سه‌ر ناو و ناوبانگى هه‌رێمى کوردستان". هه‌روه‌ها رایگه‌یاندووه که بۆیه "بیرۆکه‌ى ئه‌وه‌م هه‌یه پێکه‌وه کار بکه‌ین بۆ دروستکردنى مۆنۆمێنتێک بۆ قوربانییه‌کان، هه‌روه‌ها پلانمان هه‌یه شوێنێک بۆ کارى هاوبه‌شى رۆژنامه‌نوسان دروست بکه‌ین بێبه‌رامبه‌ر ئۆفیسى خۆیانى تێدا دابنێن".
هاوڵاتى موراد قه‌ره‌یلان، فه‌رمانده‌ى بڕیارگه‌ى ناوه‌ندیى (نه‌په‌گه) ڕایگه‌یاند:" ده‌وڵه‌تى تورک وا بیرده‌کاته‌وه ئه‌گه‌ر زاپ و ئاڤاشین داگیربکات، ئه‌وا ده‌توانێت هه‌موو ده‌ستکه‌وته‌کانى گه‌لى کورد له‌ناوببات، “به‌ڵام ئه‌مڕۆ ته‌واوى وڵاتپارێزانى کوردستان دڵیان له زاپ لێده‌دات و مێژوویه‌کى نوێى لێ ده‌نووسرێته‌وه"، راشیگه‌یاند:" ئێوه له‌وێ به‌ته‌نها نین، هه‌موو گه‌له‌که‌شمان له‌گه‌ڵ ئێوه‌دایه، دڵى گه‌له‌که‌مان له‌وێ لێده‌دات". موراد قه‌ره‌یلان، فه‌رمانده‌ى بڕیارگه‌ى ناوه‌ندیى نه‌په‌گه له‌ڕێگه‌ى بێته‌ل-ه‌وه په‌یامێکى دیکه‌ى ئاراسته‌ى گه‌ریلاکان کرد و رایگه‌یاند" ئه‌مڕۆ ته‌واوى وڵاتپارێزانى کوردستان دڵیان له زاپ لێده‌دات، له‌به‌ر ئه‌وه‌ش گه‌له‌که‌مان له هه‌موو شوێنێک له چالاکیدان، چونکه به‌رخۆدانى زاپ به‌رخۆدانى ته‌واوى گه‌لى کوردستانه". هه‌روه‌ها راشیگه‌یاند:" زاپ و ئاڤاشین له جوگرافیاى کوردستاندا، له مێژووى ئێمه‌دا شوێنێکى ئاسایى نییه، هه‌موو کات زاپ له‌سه‌ر دڵى دوژمن بووه‌ته مه‌راق و ترس و تۆقین، له بنه‌ڕه‌تدا دوژمنیش ئه‌و ڕاستییه ده‌زانێت". موراد قه‌ره‌یلان به گه‌ریلاکانى راگه‌یاند له زاب و ئافاشین و کوره‌ژارۆ که "ئه‌وه‌ى ئه‌مڕۆ ئێوه له‌وێ ده‌یکه‌ن، نووسینه‌وه‌ى مێژوویه‌کى دیکه‌یه، ئێوه له‌وێ به‌ته‌نها نین، هه‌موو گه‌له‌که‌شمان له‌گه‌ڵ ئێوه‌دایه، دڵى گه‌له‌که‌مان له‌وێ لێده‌دات". هاوکات، ئاماژه‌ى به‌وه‌شکرد، که ده‌وڵه‌تى تورک ده‌یه‌وێت له زاپ و ئاڤاشینه‌وه هه‌موو ده‌ستکه‌وته‌کانى گه‌لى کورد له‌ناوببات و وتیشی:" ئه‌وان هێرشه‌که‌یان ناوناوه په‌نجه‌ى کلیل، وابیرده‌که‌نه‌وه که ئه‌گه‌ر زاپ و ئاڤاشین بگرن، ده‌توانن هه‌موو شوێنێکى کوردستانیش بخه‌ن، هه‌موو ده‌ستکه‌وته‌کانى گه‌لى کورد له ناو ببه‌ن، لێکدانه‌وه‌یان به‌و جۆره‌یه، به‌ڵام ئێمه له‌و بڕوایه‌داین، ئێوه هه‌ڤالانى به‌نرخ، قاره‌مانانى زاگرۆس، عه‌گیده‌کانى زاگرۆس، ئه‌و خه‌ون و خۆزگه‌یه‌ى دوژمن له له‌گۆێ ده‌نێن".
هاوڵاتى لقى 17ى پارتى دیموکراتى کوردستان له شنگال له‌باره‌ى ئاڵۆزییه‌کانى ئه‌م چه‌ند رۆژه‌ى قه‌زاکه رایگه‌یاند:" له‌کاتى په‌لامارى داعش بۆسه‌ر شنگال هه‌موو ئه‌و هێز و لایه‌نانه‌ى موزایه‌ده ده‌که‌ن به یه‌کێتى و په‌که‌که و حکومه‌تى عیراقیشه‌وه له شنگال بوون، که‌سیان به‌رگرییان له شنگال نه‌کرد". ده‌قى راگه‌یه‌ندراوى لقى 17ى پارتى: له‌باره‌ى بارودۆخى شنگال و ئه‌و نه‌هامه‌تیانه‌ى به‌سه‌ر خه‌ڵکى خۆشه‌ویستى شنگالدا هاتووه، له لایه‌ن هه‌ندێ لایه‌نى نابه‌رپرس دیسان موزایه‌دات له دژى پارتى دووباره ده‌بێته‌وه. لێره‌دا به بیر هه‌موو لایه‌ک ده‌هێنینه‌وه که خه‌ڵکى شنگال خۆیان شاهیدى ئه‌وه‌ن کێ بۆ شنگال قوربانى و خوێنى داوه. له‌کاتى په‌لامارى تیرۆریستانى داعش بۆسه‌ر شنگال هه‌موو ئه‌و هێز و لایه‌نانه‌ى موزایه‌دات ده‌که‌ن به یه‌کێتى و په‌که‌که و حکوومه‌تى عیراقیشه‌وه له شنگال بوون، که‌سیان به‌رگرییان له شنگال نه‌کرد و، ته‌نیا پارتى به‌رگرى کرد و خوێنى دا. له پڕۆسه‌ى ئازادکردنى چیاى شنگال و رێگه‌کانى شنگال له مانگى کانوونى یه‌که‌مى 2014 و له ئۆپه‌ڕاسیۆنى ئازادکردنى شنگال له تشرینى دووه‌مى 2015 ئه‌وه پارتى و پێشمه‌رگه‌کانى پارتى بوون به ته‌نیا و به خوێنى خۆیان شنگالیان ئازادکرد و تۆڵه‌یان له تیرۆریستانى داعش کرده‌وه. دواى پیلانى شازده‌ى ئۆکتۆبه‌رى 2017ـش پێشمه‌رگه‌کانى پارتى له‌سه‌ر داواى خه‌ڵکى شنگال و بۆ ئه‌وه‌ى شه‌ێ نه‌که‌وێته شنگال و له‌نێوان شنگالییه‌کاندا گرفت دروست نه‌بێت، له شنگال پاشه‌کشه‌یان کرد به‌و مه‌رجه‌ى که خه‌ڵکى شنگال خۆیان کاروبارى خۆیان به‌ڕێوه ببه‌ن و ئامانجى پارتیش ئه‌وه بوو ده‌رفه‌ت بدرێته دانیشتوانى شنگال که خۆیان حوکمى خۆیان بکه‌ن. به‌ڵام ئه‌وه حکوومه‌تى عێراقى بوو به‌ڵێنه‌کانى پێشێلکرد و شنگالى دایه ده‌ستى قه‌ده‌ر و حوکمى چه‌کدارانى په‌که‌که و میلیشیاى نایاسایى که کاریان ته‌نیا قاچاخ و موخه‌ده‌رات و رێگه‌گرتن له گه‌ڕانه‌وه‌ى ئاواره‌کان و یاریکردن به چاره‌نووسى شنگال بووه. هه‌موو لایه‌ک ئه‌و راستییه باش ده‌زانن به‌هۆى داوا و ویستى خه‌ڵکى شنگال، پارتى له شنگال پاشه‌کشه‌ى کرد ئه‌گینا چۆن پارتى له پردێ و سحێلا لووتى چه‌کدار و میلیشیاکانى شکاند ئه‌وه‌هاش ده‌یتوانى لووتى ده‌ستدرێژیکاران و چه‌کداره قاچاقچیه‌کان له شنگال بشکێنێت. به‌لاى پارتییه‌وه چاره‌نووسى خه‌ڵکى شنگال و گه‌ڕانه‌وه‌ى ئاواره‌کان و جێگیربوونى ژیان و سه‌قامگیرى بۆ خه‌ڵکى مه‌زلوومى شنگال ئه‌وله‌وییه‌تى سه‌ره‌کییه، ئه‌وه هه‌مان ئه‌و سیاسه‌ته دروسته‌یه که به‌رژه‌وه‌ندیى شنگالیه‌کانى ده‌وێت و خه‌ڵکى خۆشه‌ویستى شنگالیش زۆر باش له‌و سیاسه‌ته‌ى پارتى تێده‌گه‌ن و پشتیوانى لێ ده‌که‌ن. به‌ڵگه‌ش له‌سه‌ر ئه‌وه هه‌ڵبژاردنه‌کانى ئۆکتۆبه‌رى رابردووى عێراق بوو خه‌ڵکى شنگال ته‌نیا ده‌نگیان به پارتیدا و ئه‌وه پارتى بوو کورسییه‌کانى شنگالى برده‌وه. پارتى دیموکراتى کوردستان پێیوایه ده‌بێ دۆخى شنگال ئاسایى ببێته‌وه و هێزى نایاسایى و قاچاقچى و میلیشیا له‌وێ ده‌ربچن و واز له خه‌ڵکى شنگال بهێنن. پێویسته هه‌رچى زووتر زه‌مینه بۆ گه‌ڕانه‌وه‌ى ئاواره‌کان بڕه‌خسێندرێت و شنگال بۆ خه‌ڵکى ره‌سه‌نى شنگال بگه‌ڕێته‌وه. پارتى ناشتوانێت چیتر چاوه‌ڕێى ئه‌وه بێت خه‌ڵکى شنگال له‌ژێر هه‌ڕه‌شه و کۆڵه‌مه‌رگى و ئاواره‌ییدا بژیێت و یارى به چاره‌نووسیان بکرێت. لقى حه‌ڤده‌ى پارتى دیموکراتى کوردستان 3ى ئایارى 2022
عه‌مار عه‌زیز به‌رێوه‌به‌رى ئه‌نجومه‌نى خۆسه‌رى دیموکرات ئاشکراى ده‌کات:" سوپاى عێراق خاڵه سه‌ربازییه‌کان راده‌ستى ئاسایشى ئێزیدخان ده‌کاته‌وه"، ده‌شڵێت:" هێزه‌کانى یه‌به‌شه‌و ئاسایشى ئێزیدخان له‌ناوچه‌کانى سنونێى ، دووگرێ، خانه‌نسور وله‌چه‌ند ناوچه‌یه‌کى ترى شنگال بڵاوبوونه‌ته‌وه". هێزه‌کانى پاراستنى شه‌نگال(یه‌به‌شه) و ئاسایشى ئێزیدخان سه‌ر به ئه‌نجومه‌نى خۆسه‌رى دیموکراتن. خودێدا ئه‌لیاس، به‌رێوه‌به‌رى ئه‌نجومه‌نى خۆسه‌رى دیموکرات له‌لێدوانێکدا به هاوڵاتى وت" ئێواره‌ى دوێنێ به‌رپرسانى حه‌شدى شه‌عبى و چه‌ند لایه‌نێکى تر ناوبژیوانیوانیان کرد بۆ چاره‌سه‌رکردنى کێشه‌کانی نێوان ئێمه و سوپا". هه‌روه‌ها ئاماژه‌ى به‌وه‌شکرد که دواى گفتۆگۆیه‌کى زۆر سوپاى عێراق رازى بو ئه‌و دوو خاڵه‌ى ئاسایشى ئێزدیخان راده‌ست بکاته‌وه ئه‌وه‌ش دواى ئه‌وه‌ى گرژى و ئاڵوزى له‌نێوان سوپاى عێراق و یه‌به‌شه‌و ئاسایشى ئێزیدخان. خودێدا ئه‌لیاس ووتیشی"هێزه‌کانى یه‌به‌شه‌و ئاسایشى ئێزیدخان له‌ناوچه‌کانى سنونێى ، دووگرێ، خانه‌نسور وله‌چه‌ند ناوچه‌یه‌کى ترى شنگال بڵاوبوونه‌ته‌وه". هاوکات به‌رێوه‌به‌رى ئه‌نجومه‌نى خۆسه‌رى دیموکرات ئه‌وه‌شى دووپاتکرده‌وه که ئه‌وان شه‌ڕ خوازنین هیج جارێک نایانه‌وێت شه‌ر رووبدات، به‌ڵام ئه‌گه‌ر لایه‌نێک بیه‌وێت هێرش بکاته سه‌ریان بێگۆمان وه‌ڵامیان ده‌بێت. له شه‌ڕه‌که‌ى دوێنێ شه‌ڤانێکى یه‌به‌شه کوژرا له‌گه‌ڵ برینداربوونى شه‌ڕڤانێکى دیکه، هه‌روه‌ها سه‌ربازێکى سوپاى عێراقیش کوژراوه‌و 12ى دیکه‌یان بریندارن.
هاوڵاتى ئه‌میندارى گشتى یه‌کێتى جیهانى زانایانى مسوڵمان نامه‌یه‌ک ئاراسته‌ى مه‌سعود بارزانى و بافڵ تاڵه‌بانى ده‌کات و داوا ده‌کات ئاشتببنه‌وه. د. عه‌لى قه‌ره‌داغی، ئه‌میندارى گشتى یه‌کێتیى جیهانى زانایانى مسوڵمان نامه‌یه‌ک ئاڕاسته‌ى مه‌سعود بارزانى و بافڵ تاڵه‌بانى ده‌کات و داوا ده‌کات له‌پێناو خزمه‌تکردنى خه‌ڵکى هه‌رێمى کوردستان و باشترکردنى ژیان و گوزه‌رانى خه‌ڵکداو له‌گۆڕنانى خه‌ونى ناحه‌زانى گه‌لى کورد ده‌ستپێشخه‌رى بکه‌ن بۆ پێکه‌وه دانیشتن و چاره‌سه‌رکردنى کێشه‌کان و بڕیارى ئاشته‌وایى یه‌کجاره‌کی. ده‌قى نامه‌که‌ى دکتۆر عه‌لى قه‌ره‌داغى:
