وەزارەتی ناوخۆی هەرێم هۆشدارى دەداتە عێراق

هاوڵاتی لە پارێزگای كەركوك ژنێكی  تەمەن 25 ساڵ بەهۆی  نەخۆشی تای خوێنبەربوون گیانیلەدەستدا. ئەمڕۆ هەینی 31ی ئایاری 2024، بەشی ڕاگەیاندنی بەڕێوەبەرایەتی ڤێرتەرنەری كەركوك رایگەیاند، "ژنێكی تەمەن 25 ساڵی خەڵکی پارێزگای کەرکوک بەهۆی  نەخۆشی تای خوێنبەربوون گیانیلەدەستدا، هەڵمەتێكی چڕیش بۆ ڕشتنی دەرمان لە گوند و كێڵگەكان بۆ كۆنترۆڵكردنی نەخۆشییەكە ئەنجامدەدرێت.". دەشڵێت، "لەدوای ئەنجامدانی پشکنین بۆی دەرکەوتووە ئەو ژنە توشی نەخۆشی تای خوێنبەربوون بووە بەهۆیەوە گیانیلەدەستداوە". هاوكات د.سەباح نوری لە بەڕێوەبەرایەتی نەخۆشخانەی ڤێرتەرنەری فێركاری لە كەركوك ڕایگەیاند، "هەڵمەتێكی چڕ بۆ ڕشتنی دەرمان لە گوندەكان دەستپێدەكەن، بە تایبەت لە گوندی مەقام، كە ئەو حاڵەتی تێدا دەركەوتووە". راشیگەیاند، "هۆشداری لەبارەی نەخۆشییەكە و ڕێگەكانی خۆپارێزی بڵاودەكەنەوە".

هاوڵاتی  سەرۆکایەتی پەرلەمانی عێراق لە رێگەی نوسراوێکەوە رایگەیاند، رۆژی 3ی حوزەیران بۆ پەسەندکردنى خشتەکانى بودجەى گشتى عێراق دیاریکراوە و دانیشتنێک دەکەن بۆ پەسەندکردنی. ئەمرۆ هەینی31ی ئایاری 2024، سەرۆکایەتى پەرلەمانى عێراق لە رێگەی راگەیاندراوێکەوە، رۆژى دووشەممە 3ى حوزەیرانى بۆ پەسەندکردنى خشتەکانى بودجەى گشتى عێراق دیاریکرد. بەگوێرەى راگەیەندراوەکەی سەرۆکایەتی پەرلەمان، کە ئاڕاستەى ئەندامانى پەرلەمان کراوە، "دانیشتنەکە کاتژمێر سێی پاشنیوەڕۆ رۆژی دوشەممە دەستپێدەکات". ئەمەش لە کاتێکدایە، پەرلەمانى عێراق بۆ پەسەندکردنى خشتەکانى بودجەى 2024 وەرزى یاسادانانى بۆ ماوەى مانگێک و تاوەکو نۆى حوزەیران درێژکردووەتەوە، بەڵام زیاتر لە 80 پەرلەمانتار بۆ بەجێهێنانى فەریزەى حەج چوونەتە سعودیە، ئەوەش پەسەندکردنى خشتەکانى بوجەى 2024 لە ماوەى درێژکراوەى وەرزى یاسادانان ئەستەم دەکات. بەگوێرەى زانیارییەکان، پێش جەژنى قوربان، خوێندنەوەى یەکەم و دووەم بۆ خشتەکانى بودجەی 2024 دەکرێت، بەڵام پەسەندکردنیان دەکەوێتە دواى جەژن. جێگای ئاماژەیە، رۆژى 19ی ئایار ئەنجوومەنى وەزیرانى عێراق خشتەکانى بودجە و کورتهێنانى پەسەندکرد و رۆژى 20 ئایار ئاڕاستەى سەرۆکایەتیى پەرلەمان کرد.

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، وارشۆ سوپای ئیسرائیل رایگەیاندووە، تەواوی سنووری نێوان باشووری غەززە و میسریان کۆنترۆڵکردووە. سوپای ئیسرائیل دەیەوێت بە کۆنترۆڵکردنی تەواوەتی ئەو ناوچەیە بتوانێت زیاتر هێزی خۆی بەسەر حەماسدا بسەپێنێت. رۆژی پێنجشەممە 30-5-2024، دانیاڵ هاگاری، گوتەبێژی سوپای ئیسرائیل رایگەیاند، کۆنترۆڵی تەواوەتی سنووری غەزەیان لەگەڵ حەماسدا کردووە، کە سوپای ئیسرائیل بە گەرووی فلادیلفیا ناوی برد. هاگاری گوتی، "گەرووی فیلادلفیا وەک هێڵێکی ئۆکسجین وابوو بۆ حەماس، کە لە رێگەیەوە چەکی بۆ ناو غەززە دەهێنا". ئەو سنوورەی غەززە و میسر تەنیا سنووری غەززە بوو کە ئیسرائیل کۆنترۆڵی نەکردبوو. سوپای ئیسرائیل بەردەوامە لە هێرشەکانی بۆ سەر رەفەح کە ئێستا نیوەی زیاتری دانیشتوانە 2 ملیۆن و 300 هەزارییەکەی غەززەی تێدا ئاوارەن. ئەمە لەکاتێکدایە دادگەی باڵای نەتەوەیەکگرتووەکان زیاتر لە هەفتەیەکە داوای لە ئیسرائیل کردووە، هێرشەکانی رابگرێت. هەروەها رۆژی چوارشەممە 29ی ئەم مانگە، ئیسرائیل بۆ جاری یەکەم تانکی بۆ ناوەندی شاری رەفەح نارد، ئەمەش لەکاتێکدایە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی داوایان لێکردبوو کاری لەو جۆرە نەکات. لە حەوتی تشرینی یەکەمی ساڵی رابردوودا، چەکدارانی بزوتنەوەی حەماس پەلاماری ئیسرائیلیاندا و 1200 هاووڵاتی سڤیلیان کوشت و زیاتر لە 250 کەسیشیان بە بارمتەگرت. دوای ئەو رووداوە، ئیسرائیل بانگەوازی جەنگی دژی بزوتنەوەکە راگەیاند و تاوەکو ئێستاش جەنگەکەی بۆ سەر غەززە بەردەوامە. لە هێرشەکانی ئیسرائیلدا بۆ سەر ئەو ناوچەیەی فەڵەستین، تاوەکو ئێستا 36 هەزار کەس کوژراون.

هاوڵاتی  ئەمڕۆ پێنجشەممە 30ی ئایاری 2024، جومانە غەلای، وتەبێژی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان لە لێدوانێكدا بۆ میدیاكان رایگەیاند، لە پارێزگاكانی هەرێم زیاتر لە 143 هەزار دەنگدەر كارتی دەنگدانیان نوێكردووەتەوە و هەفتەی داهاتوو دەست بە دابەشكردنی دەكەن. جومانە غەلای، وتیشی، كۆمسیۆن كارتی بایۆمەتری ئەو دەنگدەرانەی هەرێمی كوردستانی چاپكردووە كە لە ماوەی 1ی شوبات تا 10ی ئازاری رابردوو داتاكانیان نوێكردۆتەوە. ئەوشی خستەڕوو، ئەو دەنگدەرانەی كارتی بایۆمەترییان بۆ چاپكراوە گەیشتووەتە 143 هەزار و 632 كەس كە بەسەر پارێزگاكانی سلێمانی، هەولێر و دهۆك دابەشبوون. سەبارەت بە ژمارەی کارتەکانی دەنگدان لە هەرێمی کوردستان ئاماژەیبەوەکرد، كارتەكان بەپێی پارێزگاكان، سلێمانی 42 هەزار و 856 كارت، هەولێر 67 هەزار و 476 و دهۆكیش 33 هەزار و 300 كارتە. دەشڵێت، لە هەفتەی داهاتووەوە دەستدەكرێت بە دابەشكردنی كارتەكان لە 173 ناوەندی تۆماركردن.

هاوڵاتی ئەمڕۆ پێنجشەممە 30 ئایاری 2023، پێشەوا هەورامانی، گوتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، "مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، لەگەڵ بەرپرسانی عێراق کۆبوونەدەکات بۆ ئەوەی چارەسەری ریشەیی کێشەکان بکات". دەشڵێت،"لە کۆبوونەوەکانی ئەمڕۆیدا مەسرور بارزانی تەوەری مێزی گفتوگۆکردنی بریتی دەبێت لە چارەسەری ڕیشەیی کێشەی موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان، موچەی نەهاتووی هێزە ئەمنییەکان و پرسی دووبارە دەستپێکردنەوەی ناردنە دەرەوەی نەوت و گەنمی جوتیاران و چەند دۆسیەیەکی دیکە". ئەوەشی خستۆتەڕوو، "هەرێمی کوردستان نیەتی جددی و ڕاستگۆیانەی هەیە بۆ چارەسەری سەرجەم کێشەکان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ  لەسەر بنەمای دەستور و هەروەها پاراستنی مافەکانی خەڵکی هەرێمی کوردستان باوەڕی تەواوی سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانییە لەیەکەم رۆژی دەستبەکاربونی کابینەکەی لەم روانگەیەشەوە بۆ هەموو گفتوگۆیەکی بونیادنەرانە دەستپێشخەرین".

هاوڵاتی ئەمڕۆ پێنجشەممە 30ی ئایاری 2024،مەسرور بارزانى، سه‌رۆكى حکومەتی هه‌رێمى كوردستان، بۆ کۆبوونەوە لەگەڵ محەمەد شیاع سودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق و بەرپرسانی دیکەی حکومەتی فیدراڵ و سەرکردە و بەرپرسانی لایەنە سیاسییەکانی عێراق گەیشتە بەغدا.   حكومه‌تی هه‌رێم بڵاویكرده‌وه‌، لە کۆبوونەوەکاندا، جیا لە تاوتوێکردنی دوایین گۆڕانکاری و پێشهاتەکانی دۆخی سیاسی و ئەمنی عێراق، گفتوگۆ لەبارەی پێویستی چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵ لە سەر بنەمای دەستوور، بەتایبەتی دابینکردنی مووچە و ماف و شایستە داراییەکانی خەڵکی کوردستان دەکرێت.   دەشڵێت، "هەروەها برەودان بە هاریکاری و هاوئاهەنگیی نێوان هەردوولا لە پێناو پاراستنی ئاسایش و سەقامگیریی عێراق و هەرێمی کوردستان"، ئه‌مه‌ش به‌پێی راگه‌یه‌ندراوه‌كه‌ی حكومه‌تی هه‌رێم”.

هاوڵاتی بەرەبەیانی ئەمڕۆ پێنجشەممە 30ی ئایاری 2024، کاتژمێر 1:30 لە شاری بەغدا لە دوو هێرشی جیاوازدا، كۆمپانیایەكی ئەمریكی و پەیمانگایەكی بەریتانی لەلایەن چەند کەسانێکی نەناسراوەوە کرانە ئامانج. هێرشەکان لە ناوچەی جادریەی بەغدا بینای كۆمپانیای كەتەربلەری ئەمریكی بە بۆمبێكی دەستكرد و پاش كەمتر لە پێنج خولەكیش لە شەقامی فەڵەستین پەیمانگای كامبرجی بەریتانی هێرشەکان روویانداون. هێرشەکان زیانی گیانیان نەبووە و تەنها زیانی مادیان هەبووە، لە دوای هێرشەکان هێزەئەمنیەکان گەیشتوونەتە شوێنی رووداوەکان و لێکۆڵینەوە لە رووداوەکان بەردەوامە. ئەم دوو هێرشەش لەكاتێكدایە كە رۆژانی یەکشەممە و دووشەممە سێ چێشتخانەی ئەمریكی لە ناوەندی بەغداد كرانە ئامانج، كە بەهۆیەوە وەزارەتی ناوخۆی عێراق فەرماندەی لیوایەكی دوورخستەوە و ژمارەیەك گومانلێكراویشی دەستگیركرد.

هاوڵاتی سبەینێ‌ هەینی 31ی ئایاری 2024، لە 18 پارێزگای عێراق سەرژمێری گشتی دانیشتوانی ئەزموونی بەڕێوەدەچێت، کە ماوەی 14 رۆژ دەخایەنێت و 764 لێكۆڵەرەو كارمەندی هونەری و كارگێڕی لە فەرمانبەرانی سەربە دەستەی ئامار لە وەزارەتی پلاندانانی عێراق بەشداری تیادا دەكەن. ئەمڕۆ پێنجشەممە 30 ئایاری 2024، رۆژنامەی الصباح، بڵاوی کردەوە، کە سبەینێ هەینی سەرژمێری دانیشتوانی ئەزموونی لە سەرجەم پارێزگاكانی عێراق بەڕێوەدەچێت, كە لە 86 ناوچەی جیاواز 18 پارێزگا ئەنجامدەدرێت. راشیگەیاند، پرۆسەكە ماوەی 14 رۆژ بەردەوام دەبێت, 764 لێكۆڵەرەو كارمەندی هونەری و كارگێڕی لە فەرمانبەرانی سەربە دەستەی ئامار لە وەزارەتی پلاندانانی عێراق بەشداری تیادا دەكەن. لەم بارەوە محەمەد تەمیم, وەزیری پلاندانانی عێراق رایگەیاندووە، لێكۆڵەرو ژمێركارەكان لەنێوان كاتژمێر 8 بۆ 9ی بەیانی دەگەنە ئەو ناوچانەی كە سەرژمێرییەكە دەیگرێتەوە, كارەكەیان تا كاتژمێر 4 پاشنیوەڕۆ بەردەوام دەبێت, بە درێژایی رۆژانی سەرژمێری ئەزموونی. وەزیری پلاندانان، ئەوەشی خستۆتەڕوو، هاوكاریكردنی خێزانەكان بنەمای سەركەوتنی پرۆژەكەیە, جەخت لە پابەندبوون دەكەین بە نهێنی بوونی داتاكان و پاراستنی تایبەتمەندی كەسەكان, بۆ هیچ مەسبەستێكی تر بەكارناهێنرێت جگە لە ئامانجەكانی گەشەپێدان. ئەو ناوچانەی سەرژمێری ئەزموونی دەیانگرێتەوە, ژمارەیان 86 گەڕەكە و 450 بلۆك, كە بەسەر سەرجەم پارێزگاكانی عێراقدا دابەشبوون, كە هەر لە پارێزگایەك 20 بۆ 30 بلۆك لە خۆدەگرێت. لە هەریەك لە پارێزگاكانی بەغداد و بەسرە 6 گەڕەك, نەینەوا 5 گەڕەك, زیقار 8 گەڕەك, كەركوك 4 گەڕەك, لە هەریەك لە نەجەف و بابل 6 گەڕەك, دیالە 3 گەڕەك, میسان 7 گەڕەك, كەربەلا 3 گەڕەك, دیوانیە 2 گەڕەك, ئەنبار 7 گەڕەك , موسەننا 4 گەڕەك. ئەمەش لە کاتێکدایە، بە کۆی گشتی هەرسێ پارێزگاکانی هەرێمی کوردستان هەولێر و سلێمانی و دهۆک لە 19 گەڕەک پرۆسەی سەرژمێری دانیشتوانی ئەزموونی ئەنجامدەدرێت، زیاتر لە 750 کارمەندی وەزارەتی پلاندانان بەشدار دەبن تێیدا.

هاوڵاتی ماڵپەڕی تەسنیمی سەر بە سوپای پاسداران راپۆرتێکی بڵاوکردووەتەوە باس لەوە دەکات کۆماری ئیسلامی "تەکنۆلۆژیای"ی مووشەکی بالیستیکی دژە کەشتی داوە بە حووسییەکانی یەمەن. ناوەندی فەرماندەیی هێزەکانی ئەمریکا ( سێنتکۆم) چەند رۆژ لەوە پێش باسی لەوە کرد حووسییەکان پێنج مووشەکی بالیستیک و پێنج درۆنیان بەرەو دەریای سوور هەڵداوە هێرشیان کردووەتە سەر کەشتییە بازرگانی و سەربازییەکان لە دەریای سوور. ماڵپەڕی تەسنیم رۆژی چوارشەممە 29ی ئایاری 2024 لە راپۆرتێکدا باسی لەوە کردووە یەکەم مووشەکی بالیستیکی دەریایی کۆماری ئیسلامی بە ناوی ''قەدر" گەیەنراوەتە دەست حووسییەکانی یەمەن. کۆماری ئیسلامی پێشتر چەندجار ئەوەی رەت کردبۆوە کە ئێران یارمەتی سەربازی حووسییەکان ئەدات . ئەمیر سەعید ئیرەوانی، باڵیۆز و نوێنەری هەمیشەیی کۆماری ئیسلامی لە نەتەوە یەکگرتووەکان رۆژی 18ی شوباتی 2024 لە نامەیەکدا بۆ ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان رایگەیاند کۆماری ئیسلامی بە هیچ شێوەیەک چەک و چۆڵ و تەقەمەنی ناگەیەنێتە دەست حووسییەکان و راپۆرتی پێشتری سێنتکۆمی بە ناراست زانی کە باسی لە هاوکاری سەربازی و پشتیوانی ئێران لە حووسییەکان کردبووە. ماڵپەڕی تەسنیمی دەربارەی مووشەکی قەدر نووسیویەتی "ئەم مووشەکە لە بیرۆکەکەوە تا دروست بوونی بە تەواوەتی ، لە لایەن حەسەن تێهرانی بەڕێوەبەری رێکخراوی جیهادی خۆبژێوی سوپای پاسداران بوە کە 12ی تشرینی دووهەمی 2011 بە هۆی تەقینەوەیەکی گەورە لە دامەزراوەی مووشەکی (بیدگێنە) لە مێلارد کوژرا".

هاوڵاتی بەڕێوەبەری گشتی راگەیاندن و دەنگ و رەنگی کۆماری ئیسلامی رایگەیاند، شەش هەواڵنێر و ئامادەکاری بەرنامە، کە کاریان بۆ گرووپی " بعثە ایران" دەکرد و سەر بە ئایەتوڵڵا خامنەیی رێبەری باڵای کۆماری ئیسلامی ئێران بوون، دوای چەند کاتژمێر دەستبەسەربوون لە سعوودییە دەرکراون. ئەم 6 کەسە کە لە لایەن "پەیمان جەبەلی" بەڕێوەبەری گشتی راگەیاندن و دەنگ و رەنگی کۆماری ئیسلامییەوە، وەک ئەندامانای " گرووپی میدیایی بەعسە کۆماری ئیسلامی لە مەدینە" ناوبراون، پێش نیوەڕۆی رۆژی چوارشەممە ٢٩ی ئایار گەڕانەوە بۆ تاران. نوێنەرایەتی عەلی خامنەیی رێبەری ئێران بۆ کار و باری حەج "بعثە"ی بە مانای ناردنی دەستەو تاقم یان وەفدی سەربازی، سیاسی، کەلتووری بۆ شوێنێک یان ئەرکێکی پێسپێردراو مانا کردۆتەوە. بەڕێوەبەری گشتی دەنگ و رەنگی ئێران رایگەیاندووە، ئەم کەسانە لە کاتی جێبەجێکردنی ئەرکە میدیاییەکانی خۆیان و تۆمارکردنی قورعان خوێندنەوە لە مەزگەوتی نەبی ، دەستگیرکراون و دوای لێپرسینەوە نێردراونەتەوە بۆ ئێران. میدیاکانی ئێران تا ئێستا لەمبارەوە هیچیان نەدرکاندووە.

هاوڵاتی  ئەمڕۆ چوارشەممە 28ی ئایاری 2024، کۆڵبەرێکی خەڵکی سەردەشت بە ناو سینا رەسووڵزادە لە ناوچە سنوورییەکانی بانە لە لایەن هێزە سنوورییەکانەوە  کوژرا. بە پێی هەواڵێک، کە ماڵپەڕی کۆڵبەر نیوز بڵاویکردۆتەوە، هێزە چەکدارەکانی ئێران لە سنووری سەرتەزێنی بانە، تەقەیان لە کارونێکی کۆڵبەرەکان کردووە و بەو هۆیەوە کۆڵبەرێکی تەمەن 19 ساڵ بە  ناوی سینا رەسووڵزادە خەڵکی گوندی نەڵاسی شاری سەردەشت بە تەقەی راستەوخۆ هێزە سنووریەاکان کوژرا. بە پێی ئامارەکان، لە سەرەتایی ساڵی 2024ەوە تا ئێستا 13 کۆڵبەر لە ناوچە سنوورییەکان کوژراون و دەیان کۆڵبەریش بریندار بوون.

هاوڵاتی پەسەندکردنی خشتەکانی یاسای بودجە دوادەکەوێت بەهۆی ئەوەی زیاتر لە 80 پەرلەمانتاری عێراق ئەم ساڵ بەشداریان لە فەریزەی حەجدا کردووە پەسەندکردنی یاسای بودجەی 2024 دوادەخات. ئەمڕۆ چوارشەممە 29ی ئایاری 2024، غەریب ئەحمەد، سەرۆکى لیژنەى ئەوقافى ئەنجوومەنى نوێنەرانى عێراق راگەیاند، "زیاتر لە 80 پەرلەمانتار بەشداریى فەریزەى حەجى ئەمساڵ دەکەن، ئەوەش پەسەندکردنى خشتەکانى بوجەى 2024 لە ماوەى درێژکراوەى وەرزى یاسادانان ئەستەم دەکات". سەبارەت بە خوێندنەوە بۆ خشتەکانی بودجەش دەڵێت،" پێش جەژنى قوربان، خوێندنەوەى یەکەم و دووەم بۆ خشتەکانى بودجە دەکرێت، بەڵام پەسەند کردنیان دەکەوێتە دواى جەژن". ئەمەش لە کاتێکدایە، کە ئەنجوومەنى نوێنەرانى عێراق، بۆ پەسەندکردنى خشتەکانى بودجەى 2024 وەرزى یاسادانانى بۆ ماوەى مانگێک، تاوەکو نۆى حوزەیران درێژ کردووەتەوە.

هاوڵاتی بە گوێرەى نوسراوێکى کۆمیسۆنى باڵاى هەڵبژاردنەکانی عێراق، کە ئاراستەى سەرۆکایەتى هەرێمى کوردستانى کردووە، پێشنیازیکردووە رۆژى پێنجى ئەیلولى 2024 هەڵبژاردنى گشتیى پەرلەمانى کوردستان بەڕێوەبچێت. ئەمڕۆ چوارشەممە 29ی ئایاری 20124، کۆمیسیۆنى باڵاى هەڵبژاردنەکانى عێراق لە ڕێگەی نوسراوێکەوە پێشنیازێک ئاراستەی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان کردووە، رۆژى پێنجى ئەیلولى 2024 هەڵبژاردنى گشتیى پەرلەمانى کوردستان بەڕێوەبچێت. لە نوسراوەکەدا بە ئاماژەدان بە فەرمانى  لایەندارى دادگاى باڵاى فیدراڵى بۆ سکاڵاى تۆمارکراو ژمارە 126ى فیدراڵى 2024 لە لایەن سەرۆکوەزیرانى هەرێمى کوردستان لە دژى کۆمیسۆنى باڵاى هەڵبژاردنەکان و لێکەوتەکانى فەرمانى لایەندارى دادگاى باڵاى فیدراڵى  کە بریتیی بوو لە هەڵپەساردنى رێکارە هونەریی و داراییەکانى تایبەت بە هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستانى عێراق بە گوێرەى  بڕیارى ئەنجوومەنى کۆمیسیاران. ئەوەشخراوەتەڕوو، لە دواى دەرچوونى بڕیارى دەستەى دادوەرى کۆمیسۆنى هەڵبژاردنەکان لە 20ى ئایارى 2024،  بڕیارەکە دەخوازێک سەرۆکایەتى هەرێمى کوردستان مەرسومێکى هەرێمى دەربکات بۆ دیاریکردنى وادەیەکى نوێ بۆ هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستان، کۆمیسیۆن پێشنیاز دەکات رۆژى پێنجى ئەیلولى 2024 هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستان بەڕێوەبچێت، لەکاتێکدا  خشتەى ئۆپراسیۆنەکانى کۆمیسۆن شیاوى درێژکردنەوە نیین.

هاوڵاتی ناوەندی هەواڵی رۆیتەرز و ئەڵمانیا، رۆژی سێشەممە 28ی ئایاری 2024، لە زاری چەند هاوڵاتییەکی فەلەستینییەوە رایانگەیاندووە، "تانکەکانی ئیسرائیل چوونەتە ناوەندی شاری رەفەح لە باشووری کەرتی غەزە". ئیسرائیل سەرەڕای نیگەرانییە نێودەوڵەتییەکان بەوەی کە قەیرانی مرۆیی روودەدات ئەگەر هێزەکانی ئیسرائیل هێرش بکەنە سەر رەفەح، سێ هەفتە پێش ئێستا هێرشەکانی خۆی بۆ ئەم ناوچەیە لە سنووری میسر دەستپێکرد. هاوکات ئیسپانیا رۆژی سێشەممە رایگەیاند، "فەلەستین وەک وڵاتێکی سەربەخۆ ئەناسێت و نەرویج و تایلەند رایانگەیاندووە ئەوانیش فەلەستین وەک وەڵاتێک ئەناسن. چەند شاهێدێکی نزیکی رووداوەکان بە رۆیتەرزیان وتووە، "تانکەکانی ئیسرائیل گەیشتوونەتە نزیک مزگەوتی (العودە) لە ناوەندی شاری رەفەح". سوپای ئیسرائیل هێشتا بە شێوەی فەرمی چوونە ناوەوەی هێزەکانیان بۆ ناوەندی رەفەحی پشتڕاست نەکردووەتەوە و رایانگەیاندووە، "لە داهاتوودا زانیاری لەو بارەوە بڵاو ئەکەنەوە. رۆیتەرز هەروەها لە راپۆرتەکەیدا ئاماژەی بەوە داوە تانک و فڕۆکە جەنگییەکانی ئیسرائیل شەو دووشەممە و بەرەبەیانی سێشەممە چەند شوێنێکیان لە رەفەح کردووەتە ئامانج، تا ئێستا لانیکەم 45 کەس بە هۆی هێرشەکانی ئیسرائیلەوە بۆ سەر رەفەح کوژراون". بەرپرسانی بەشی تەندروستی غەزە کە بەدەست حەماسەوەیە، دەڵێن، لە هێرشەکانی نیوەشەوی دووشەممەدا لانیکەم 16 هاوڵاتی فەلەستینی کوژراون. شەوی یەکشەممە 26ی ئایاری 2024، فڕۆکە جەنگییەکانی ئیسرائیل هێرشیان کردە سەر کەمپی ئاوارە فەلەستینییەکان لە رەفەح و بەو بۆنەوە لانیکەم 45 کەس کوژران کە 23 کەسیان ژن و مناڵبوون. نەتەوە یەکگرتووەکان لە راگەیاندنێکدا وێڕای ئەوەی نیگەرانی خۆی لە بەردەوامی هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر رەفەح دەربڕیوە، ئاماژەیان بەوە داوە لانیکەم یەک میلیۆن کەس لە رەفەح بە بۆنەی هێرشەکانی سوپای ئیسرائیلەوە ئاوارەبوون.

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، وارشۆ یەکێتی ئەوروپا زیاتر 2 ملیار یۆرۆ وەک هاریکاریی مرۆیی بۆ سووریا و رۆژئاوای کوردستان خەرجدەکات. ئەوەش بەهۆی ئەو دۆخە ناجۆرەی خەڵکی ئەو وڵاتەی تێکەوتووە. رۆژی سێشەممە 28-5-2024، جۆزێف بۆرێڵ، جێگری سەرۆکی کۆمسیۆنی یەکێتی ئەوروپا رایگەیاند، "ئەمڕۆ یەکێتی ئەوروپا و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی جارێکی دیکە نیشانیاندایەوە کە پاڵپشتی خەڵکی سووریا و ئەو کەسانەن کە لەوێ ئاوارەن". بڕی ئەو هاریکارییەی یەکێتی ئەوروپا بۆ سووریا و رۆژئاوای کوردستانی تەرخانکردووە 2 ملیار و 120 ملیۆن یۆرۆیە و تەنیا لەمساڵدا 560 ملیۆن یۆرۆی لە شێوەی هاریکاریی مرۆییدا دەنێردرێت بۆ خەڵکی سووریا. لە دوای دەستپێکی شەڕی ناوخۆوە لە لە 2012دا لە سووریا، یەکێری ئەوروپا لانیکەم 30 ملیار یۆرۆی وەک هاریکاریی مرۆیی، بەرەوپێشبردن، ئابووری و سەقامگیرکردن ناردووە بۆ خەڵکی سووریا. بڕیارەکەی یەکێتی ئەوروپا لەکاتێکدایە، ئاژانسی ئەمریکا بۆ بەرەوپێشبردنی نێودەوڵەتی رایگەیاندووە، لانیکەم 16 ملیۆن و 700 هەزار کەس لە سووریا پێویستیان بە هاریکاریی مرۆیی هەیە، هەروەک 12 ملیۆن و 900 هەزار کەسیش خۆراکی رۆژانەی پێویستیان نییە. لە راپۆرتەکەی ئەمریکادا هاتووە، لە 2012ـەوە تاوەکو ئێستا، واشنتن 17 ملیار و 463 ملیۆن دۆلاری وەک هاریکاریی مرۆیی پێشکێشی رۆژئاوای کوردستان و سووریا کردووە. بەهۆی شەڕی ناوخۆ، هاتنی داعش و داگیرکاریی تورکیا بۆ سەر رۆژئاوای کوردستانەوە، بەشێک لە خەڵکی سووریا ئاوارەی ناوخۆی وڵاتەکە بوون. ئاژانسە ئەمریکییەکە باس لەوە دەکات، 7 ملیۆن و 200 هەزار ئاوارە لە نێو سووریادا هەن.