هەوراز حوسێن هاوڵاتی، وارشۆ لە 48 کاتژمێری رابردوودا لە بەغدا هێرشکراوەتە سەر دوو خواردنگەی مریشکی سوورەکراوی کنتاکی، کە بە کەی ئێف سی ناسراوە. پۆلیس ژمارەیەک گومانلێکراوی بکەری تاوانەکەیان دەستگیرکردووە. رۆژی دووشەممە 27-5-2024، وەزارەتی ناوخۆی عێراق رایگەیاند، ژمارەیەک گومانلێکراویان بە تۆمەتی هێرشکردنە سەر دوو خواردنگەی کەی ئێف سیی ئەمریکی دەستگیرکردووە. پۆلیس باسی لەوەکردووە، لە لێکۆڵینەوەکاندا دەرکەوتووە، بکەرانی تاوانەکە لایان وایە براندە ئەمریکییەکانی وەک خواردنگەی کەی ئێف سی پاڵپشتیی هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر غەززە دەکەن. لە هێرشی یەکەمدا دوو پیاو کە بە سواری ماتۆڕسکیلەوە بوون، بۆمبێکییان فڕێداوەتە بەردەم یەکێک لە لقەکانی خواردنگەی کەی ئێف سی لەسەر شەقامی فەڵەستین لە رۆژهەڵاتی بەغدا. رۆژی دووشەممە، لقێکی دیکەی کەی ئێف سی هەر لە بەغدا هێرشی کراوەتە سەر و ژمارەیەک تۆمەتبار بە داردەستەوە خۆیان کردووە بە خواردنگەکەدا و پەنجەرە و کەلوپەلەکانیان شکاندووە. وەزارەتی ناوخۆ رایگەیاندووە، تۆمەتبارەکان پێش گەیشتنی پۆلیس بە شوێنەکە هەڵاتوون. ژمارەیەک ئەفسەری پۆلیسیش کە ئەرکیان پاراستنی شوێنەکەیە سزادراون و بڕیارە لێکۆڵینەوەیان لەگەڵ بکرێت.
هاوڵاتی د. نەرمین مەعروف، پەرلەمانتار له ئهنجومهنی نوێنهرانی عێراق رایگەیاند، تێچووی دهرهێنانی نهوتی ههرێم نابێت لهسهر پشكی ههرێم و خهرجی وهبهرهێنان ئهژماربكرێت. د.نهرمین مهعروف پهرلهمانتاری كورد، له ئهنجومهنی نوێنهرانی عێراق راگهیهندراوێكی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، "ئهمڕۆ دووشهممه 27ی ئایاری 2024، كۆبوونهوهی لیژنهی دارایی ئهنجومهنی نوێنهران تایبهت به گفتوگۆكانی ههمواری یاسای بودجه بۆ ساڵی 2024 به میوانداری ههردوو بهڕێزان وهزیری پلاندانان و دارایی فیدڕاڵ بهڕێوهچوو". ئەم پەرلەمانتارە ئەوەشی خستەڕوو،” كه تێچووی دهرهێنانی نهوتی ههرێم له بنهڕهتدا خهرجی سیادییه، بهڵام لهسهر خهرجی وهبهرهێنان ئهژمار كراوه". وتیشی، "یهكێك له تێبینییهكانم لهسهر پشكی ههرێم لهناو یاساكه ئهوهیه لهكۆی تهرخانكراوی بودجهی وهبهرهێنان بۆ عێراق كه زیاتر له 55 تریلیۆن دیناره بڕی 4 تریلیۆن و 954 ملیار و 240 ملیۆن دینار بۆ ههرێمی كوردستان تهرخانكراوه". راشیگەیاندووە،"ئهم شێوازه له ئهژماركردنی ئهو خهرجییانه بۆته هۆكاری گهوره نیشاندانی پشكی ههرێم و مایهی گازندهكردنی پارێزگاكانی تری عێراق دژی ههرێم".
هاوڵاتی نوسینگەی ڕاگەیاندنی سودانی لەبارەی بەبانكیكردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم راگەیەندراوێكی بڵاوكردەوە و رایگەیاند، محمەد شیاع سودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق، سەرۆكایەتی كۆبوونەوەیەكی تایبەتی كرد بە بەدواداچوون بۆ ئەو ڕێوشوێنانەی كە گیراونەتەبەر بۆ بەبانكیكردنی مووچە و فەرمانی كرد پەلەبكرێت لە تەواوكردنی تۆماری داتای فەرمانبەرانی هەرێم. ئەوەش خراوەتەڕوو ، لە كۆبوونەوەكەدا سەرۆک وەزیران جەختی لە جێبەجێكردنی بڕیارەكەی دادگای فیدراڵی كردەوە بۆ بە بانكیكردنی مووچەی فەرمانبەران، بەدواداچوونی بۆ جێبەجێكردنی رێكارەكان كرد لەگەڵ بانكی ناوەندیی عێراق و بانكە حكومییەكان بۆ بەبانكیكردنی مووچە. راشگەیەنراوە، محەمەد شیاع سودانی، جەختیكردووەتەوە لەسەر پێویستی خێراكردن لە تەواوكردنی تۆماركردنی داتای فەرمانبەرانی هەرێم و خۆبەدوورگرتن لە دواخستنی مووچەكانیان.
هاوڵاتی وەزیری دارایی عێراق، "ئەو بڕەی بۆ مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان لە بودجەدا دیاریکراوە، هەموو مانگێک لەکاتی خۆیدا دەنێردرێت". ئەمڕۆ دووشەممە 27ی ئایاری 2024، لیژنەی دارایی نوێنەرانی عێراق بە ئامادەبوونی تەیف سامی، وەزیری دارایی عێراق، کۆبوونەوە، تێیدا چەند پرسێک گفتوگۆی لەبارەوە کرا. لە کۆبوونەوەکەدا تەیف سامی سەبارەت بە مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، "لەگەڵ پابەندبوونی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە رادەستکردنی داهاتی نانەوتی و پرۆسەی 'تەوتین'کردنی مووچەی فەرمانبەران، ئەو بڕەی بۆ مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان لە بودجەدا دیاریکراوە، هەموو مانگێک لەکاتی خۆیدا دەنێردرێت". وتیشی، "هیچ کێشەیەکمان لەگەڵ مووچەی هێزە ئەمنییەکان نییە و ئێستا لیستیی مووچەکانیان لەلایەن دیوانی چاودێری دارایی عێراقەوە وردبینی تێدادەکرێت و دواتر پارەکەیان بۆ دەنێردرێت".
هاوڵاتی شاندێکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بۆ پرسی زەوییە كشتوكاڵییەكانی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم سەردانی بەغدا دەکات. ئەمڕۆ دووشەممە 27ی ئایاری 2024، دەستەی گشتیی ناوچە كوردستانییەكان رایگەیاند، "ئەمڕۆ شاندێکی حكومەتی هەرێمی کوردستان بە سەرپەرشتی فەهمی بورهان، سەرۆكی دەستەی گشتی ناوچە كوردستانییەكان دەچێتە بەغدا". ئاماژە بەوەشکراوە، "شاندەکە بەدواداچوون بۆ پرسی زەوییە كشتوكاڵییەكانی ناوچە كوردستانییەكان دەكات و لەگەڵ لێپرسراوانی حكومەتی فیدراڵ كۆدەبنەوە". ئەم سەردانەی شاندی هەرێمی کوردستان لە کاتێکدایە، كێشەی خاوەندارێتی زەوییە كشتوكاڵییەكان لە سنووری ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێمی کوردستان بەردەوامە و عەرەبە هاوردەكان كێشە بۆ جوتیارانی كورد دروستدەكەن.
هەوراز حوسێن هاوڵاتی، وارشۆ شانشینی سعودیە بۆ جاری یەکەم دوای 12 ساڵ باڵیۆزخانەکەی لە سووریا دەکاتەوە و باڵیۆزێکیش بۆ ئەو وڵاتە دیاری دەکات. رۆژی یەکشەممە 26-5-2024، میدیای سعودی رایگەیاندووە، فەیسەڵ بن سعود ئال موجفیل وەک باڵیۆزی سعودیە لە دیمەشق دیاریکراوە. باڵیۆزە نوێیەکەی سعودیە لە سووریا لە راگەیێنراوێکدا سوپاسگوزاری خۆی بۆ شا سەلمان، پادشای سعودیە و محەممەد بن سەلمان، شازادەی جێنشینی سعودیە دەربڕیوە. دەڵێت، شەرەفمەندبووە بە دیاریکردنی وەک باڵیۆزی سعودیە لە سووریا. لە پێشووتردا فەیسەڵ ئال موجفیل باڵیۆزی سحودیە بووە لە کامیرۆن و لە هێزی سەربازیی سعودیەشدا جەنەراڵ بووە. سعودیە لە ئاداری ساڵی رابردوودا پەیوەندییەکانی لەگەڵ سووریا ئاساییکردەوە، ئەوەش دوای 11 ساڵ لە دابڕینی پەیوەندی بەهۆی سەرکوتکاری حکومەتی سووریا بەرامبەر خۆپێشاندەرانی سووریا کە لە دواتردا سەری کێشا بۆ شەڕی ناوخۆ و 500 هەزار کەس لەو کاتەوە کوژراون. ئاساییکردنەوەی پەیوەندییەکان دوای بومەلەرزە بەهێزەکەی شوباتی 2023 بوو کە تورکیا، باکووری کوردستان، سووریا و بەشێک لە رۆژئاوای کوردستانی هەژاند. سعودیە دەستی بە ناردنی هاریکاریی مرۆیی کرد بۆ زیانلێکەوتووانی بومەلەرزەکە و تیمی فریاکەوتنی بۆ رزگارکردنی بریندارەکان نارد. سووریا هەر دوای ئەوە گەڕایەوە نێو کۆمکاری عەرەب و بەشار ئەسەد، سەرۆکی سووریا بەشداری لە لوتکەی کۆمکارەکە لە جەددە کرد.
هاوڵاتی بەشی چوارەمی پێدانی قەرز لە لایەن بانکی رەشید راگەیەنرا، کە بڕەکەی 20 ملیۆن دینارە. ئەمڕۆ یەکشەممە، 26ئی ئایاری 2024, بانکی رەشید رایگەیاند، کە بەشی چوارەمی پێدانی قەرز دەستپێدەکەن، کە هەریەک لە گەنج، دەرچووان و ئەوانە دەگرێتەوە بەدوای کاردا دەگەڕێن و ئەو کەسانەشی دەیانەوێت قەرز لە بانکەکە بکەن. ئەوەش خراوەتەڕوو، بۆ وەرگرتنی قەرزەکە هاوڵاتیان دەتوانن لەرێگای بانکەکەوە داواکاری پێشکەش بکەن و لەماوەیەکی کورتدا پارەکەیان پێدەدرێت، کە بڕەکەی 20 ملیۆن دینارەوە دەست پێدەکات و پێشکەشکردنەکەش تەنها لەڕێگای بانکی رەشیدەوە دەبێت و پێویستی بە هیچ ناوەندێک نییە.
هاولاتی نێچیرڤان بارزانی لە هەولێر، پێشوازی لە ئەحمەد بن حەسەن ئەلحمادی، ئەمینداری گشتی وەزارەتی دەرەوەی قەتەر کرد و لەسەر چەند پرسێکی گرنگ کۆبوونەوە. پاشنيوهڕۆى ئهمڕۆ يهكشهممه 2024/5/26 نێچيرڤان بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان، لەگەڵ ئهحمهد بن حەسەن ئەلحمادی ئەمینداری گشتی وەزارەتی دەرەوەی قەتەر، کۆبونەوەکی ئەنجامدا، تیدا، باڵیۆزی قەتەر لە عێراق و کونسوڵی گشتیی قەتەر لە هەولێر ئامادهى بوون، ههردوولا جهختيان له برهودان به پهيوهندييهكانى قهتهر لهگهڵ عێراق و ههرێمى كوردستاندا كردهوه، ههروهها دهربارهى دهرفهت و بوارهكانى وهبهرهێنانى قهتهرى له عێراق و ههرێمى كوردستان، بيروڕايان گۆڕييهوه. شاندەکە ئەوەیان خستەڕوو، كه وڵاتی قەتەر متمانهى به عێراق و ههرێمى كوردستان ههيه و خوازياره له بوارى ئابوورى و بازرگانيدا زياتر برهو به پهيوهندييهكانى بدات، بۆ ئهم مهبهستهش ئهمڕۆ به فهرمى كونسوڵخانهى گشتيى قهتهر له ههولێر دهكهنهوه. باسیانلەوەشکرد، ئامادەن، كه له بوارهكانى وزه، گهشتيارى، كشتوكاڵ، خوێندن و پهروهرده، تهندروستى و چهندين بوارى ديكهدا وهبهرهێنان و سهرمايهگوزارى بكهن. لاى خۆيهوه نێچيرڤان بارزانى، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، وێڕاى پيرۆزبايى لە شاندی قەتەر، خۆشحاڵيى خۆى بۆ كردنهوهى كونسوڵخانهى گشتيى قهتهر له ههرێمى كوردستان نيشان دا. جهختى لهوهش كردهوه، كه زهمينهى وهبهرهێنانى قهتهرى له عێراق و ههرێمى كوردستان لهباره، بهتايبهتى له پرۆژهكانى ژێرخاندا، ههروهها سوپاس و پێزانينى بۆ پشتگيرى و هاوكاريى وڵاتی قهتهر بۆ عێراق و ههرێمى كوردستان دهربڕى ،کە زۆر هاوبهشييان لهگهڵ قهتهردا ههيه.
هەوراز حوسێن هاوڵاتی، وارشۆ حەماس بە مووشەک لە غەززەوە هێرشی کردەوە سەر ئیسرائیل و دەنگی زەنگی ئاگادارکردنەوە لە تەل ئەڤیڤی پایتەختی ئەو وڵاتە دەبیسترێت. ئەمڕۆ یەکشەممە 26-5-2024، بزوتنەوەی حەماس رایگەیاند، هێرشی مووشەکی لە غەززەوە بۆ سەر تەل ئەڤیڤی پایتەختی ئیسرائیل کردووە. ئەوە چوار مانگە یەکەم جارە حەماس هێرشی راستەوخۆ بۆ سەر ئیسرائیل بکات، میدیای فەرەنسی دەڵێت، یەک کەس لە هێرشەکەدا برینداربووە و حکومەتی ئیسرائیلیش دەڵێت، هیچ زیانێکی گیانی نەبووە. حەماسیش لە تەلەگرام رایگەیاندووە، "هێرشێکی گەورەی مووشەکیی بۆ سەر تەلئەڤیڤ کردووە. حەماس بە هەشت مووشەک لە رەفەحەوە هێرشەکەی بۆ سەر تەل ئەڤیڤ کردووە و زۆرینەی مووشەکەکان لەلایەن سیستمی بەرگریی ئیسرائیلەوە خراونەتە خوارەوە". جەنگی ئیسرائیل لەگەڵ حەماسدا لە دوای رووداوەکانی حەوتی تشرینی یەکەمی ساڵی رابردووەوە دەستی پێکرد کە چەکدارانی بزوتنەوەکە پەلاماری ئیسرائیلیاندا و 1139 هاووڵاتی، منداڵ و پۆلیسیان کوشت و 240 کەسیشیان بە بارمتە گرت.
هاوڵاتی بانکی ناوەندیی عێراق لەبارەی چاپکردنی دراوی 100 هەزار دیناری روونکردنەوە دەدات و ئاماژە بەوەشدەکات، سەرپێچیکاران سزادەدرێت. ئەمڕۆ یەکشەممە 24ی ئایاری 2024، بانكی ناوهندیی عێراق رایگەیاند، "دراوی نوێی 100 ههزار دیناریمان دهرنهكردووه، ئهو دراوهی تۆڕه كۆمهڵایهتییهكان بڵاوبووهتهوهو وێنهی (زوها حهدید) تهلارسازی كۆچكردووی عێراقی لهسهره، وێنهیهكی ساختهیه". ئاماژە بەوەشکراوە، "داوا له هاوڵاتییان دهكهین ئاگادار بن و مامهڵهی پێوه نهكهن، ئهگهر هاتوو ههندێك كهس بهمهبهستی ساختهكاری بهكاریانهێنا. هیچ نیازێك نییه بۆ چاپكردنی دراوی نوێ لهم كاتهدا، هەروەها رێكاری یاسایی لهبهرامبهر سهرپێچیكاران و ئهوانهی بانگهشه بۆ ئهو دراوه ساخته دهكهن، دهگرینهبهر".
هاوڵاتی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق ئاشکرای کرد، کە هەموو ئامادەکارییەکانی بۆ هەڵبژاردنی پهرلهمانی ههرێمی كوردستان کۆتایی هاتووە. ئەمڕۆ یەکشەممە 26ی ئایاری 2024، حەسەن هادی زایر، ئەندامی تیمی راگەیاندنی كۆمیسۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق به رۆژنامهی سهباح-ی راگهیاندووە "درێژكردنهوهی تهمهنی كۆمسیۆنی باڵای ههڵبژاردنهكانی عێراق لهلایهن پهرلهمانهوه دەرفەتێک دەڕەخسێنێت بۆ دیاریکردنی وادەیەکی نوێ بۆ هەڵبژاردنی پهرلهمانی كوردستان بە هەماهەنگی نێوان حكومەتی فیدڕاڵ و حكومەتی هەرێم و كۆمسیۆن". ئاماژەی بەوەشکردووە، "دوای ئەوەی دادگای فیدڕاڵی تانە لە بڕگەی دوەمی سیستمی تۆمارکردن دەدات، لایەنە نوێیەکان دەرفەتیان دەبێت بۆ خۆتۆماركردن تا لهرێگهیهوه بهشداری ههڵبژاردنی پهرلهمانی كوردستان بكهن". وتوشیەتی، "هەموو ئامادەکارییەکانی بۆ هەڵبژاردنی پهرلهمانی ههرێمی كوردستان کۆتایی هاتووە و چاوەڕێی وادەی نوێین کە دیاری دەکرێت". ئەمەش لەکاتێکدایە، تاوەکو ئێستا سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان هیچ وادەیەکی نوێی بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دیارینەکردووە و چاوەڕوان دەکرێت لە سەرەتای مانگی داهاتوو وادەیەکی نوێ دیاریبکات.
هاوڵاتی ژینا مودڕس گورجی، رۆژنامەنووس و چالاکی بواری مافەکانی ژنان لە لایەن دادگای شۆڕشی شاری سنەوە، سزای 21 ساڵ زیندانی بەسەردا داسەپا. دادگای شۆڕشی شاری سنە، ژینا مودڕس گورجی بە تۆمەتی "pێکهێنانی دار و دەستەی نایاسایی بە مەبەستی رووخاندنی حکومەت"ی بە 10 ساڵ زیندانیکردن سزادا، هەروەها بە تۆمەتی "هاوکاری لەگەڵ حزب و دەوڵەتە دوژمنەکان" بە 10 ساڵ زیندان و بە تۆمەتی " پڕووپاگەندە دژی دەسەڵات" سزای یەک ساڵ زیندانی بەسەردا داسەپاندووە، کە بە گشتی دەکاتە 21 ساڵ زیندانی، هەروەها سزا دراوە بەوەی دوور بخرێتەوە بۆ زیندانی هەمەدان. پارێزەرەکانی ژینا مودڕس گورجی ناڕەزایەتی خۆیان دژ بەم سزا قورسە دەربڕێوە و دۆسییەکەی بۆ پێداچوونەوە، نێردراوەتە دادگای پێداچوونەوەی پارێزگای سنە.
هاوڵاتی مەزھەر محەمەد ساڵح راوێژکاری دارایی محەمەد شیاع سودانی سەرۆکوەزیرانی عێراق رایگەیاند، گۆڕانکاریکردن لە خشتەی یاسای بودجەی 2024 بەپێی یاسای 13ی ساڵی 2023ی یاسای بوجەی گشتی سێ ساڵەوە بووە بە تایبەت ئەو بابەتانەی پەیوەستن بە کورتھێنانی بودجەوە. ئەم ڕاوێژکارە ئەوەشی خستۆتەڕوو، گۆڕانکاریکردن لە خشتە داراییەکانی بودجە بە ئامانجی کەمکردنەوەی خەرجی و زیادکردنی داھات و کەمکردنەوەی کورتھێنانە. وتیشی: چەند رێکارێک دانراون بۆ ڕێکخستنی داھاتی نانەوتی و تێچووی خەرجی وەبەرھێنان، سنورێکیش دانراوە بۆ ئەوەی داھاتی ناوخۆی زیادبکرێت ئەوەش لە ڕێگەی ڕاگەیاندنی چەند پڕۆژەیەکەوە. ئاماژەی بەوەشکرد، نرخی بەرمیلێک نەوت بە 70 دۆلار لە بودجەدا جێگریکراوە، بەڵام نرخی ئێستا لەسەرو 70 دۆلارە و ڕێژەی گۆڕانکاری رێگەپێدراو تا 16% پەسەند کراوە لە نرخەکەیدا و پێویستە ھاوسەنگی لە نێوان ھەناردەکردن و بەڕێوەبردنی نەوتدا رابگیرێت
هاوڵاتی وەزارەتی پلاندانانی عێراق لە راگەیەنراوێکدا رایگەیاند، بۆ خەرجکردنی بەشە بودجەی ھەرێمی کوردستان، مەرجە نەوت لە رێگەی کۆمپانیای سۆمۆوە هەناردە بکرێت. ئەمڕۆ شەممە25ی ئایاری 2024، وەزارەتی پلاندانانی عێراق لە راگەیەنراوێکدا رایگەیاند، بۆ خەرجکردنی بەشە بودجەی ھەرێمی کوردستان، مەرجە نەوت لە رێگەی کۆمپانیای سۆمۆوە هەناردە بکرێت و داهاتەکەشی بۆ وەزارەتی دارایی عێراق بگەڕێندرێتەوە.
هاوڵاتی بڕیارە سبەی وەزیری دارایی عێراق لەگەڵ لیژنەی دارایی ئەنجومەنی نوێنەران لەبارەی پرسی بودجەوە کۆبوونەوەیەک ئەنجام بدات. ئەمڕۆ شەممە 25ی ئایاری 2024، جەمال کۆچەر، ئەندامی لیژنەی دارایی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند، "سبەی یەکشەممە 26ی ئایاری 2024 لیژنەی دارایی بە مەبەستی تاوتوێکردنی خشتەکانی بودجەی 2024 میوانداری تەیف سامی، وەزیری داداریی و شاندێکی وەزارەتەکە دەکات". ئاماژەی بەوەشکرد، "وەزیری دارایی لەبارەی خشتەکانی بودجەی 2024 وەڵامی پرسیاری پەرلەمانتاران دەداتەوە و دیارترین ئەو پرسیارانەش کە ئاڕاستەی دەکرێت هۆکاری کەمبوونەوەی بودجەی پارێزگاکان و زیادبوونی بودجەی وەزارەتەکان و چۆنییەتی پڕکردنەوەی کورتهێنانە کە 64 ترلیۆن دینارە".
