هاوڵاتی ڕاوێژکاری داراییو ئابوریی سەرۆک وەزیرانی عێراق ڕایگەیاند:" لەبودجەی ساڵی داهاتوی عێراقدا نرخی یەک بەرمیل نەوت بە60 دۆلار دیاریدەکرێت، دهشڵێت:"ئهمه لەکاتێکدایه لهبودجەی ساڵی 2021، نرخی یەک بەرمیل نەوت بە45 دۆلار دیاریکراوه". ئەمڕۆ پێنجشەممە، 4ی تشرینی دووهمی 2021، مەزهەر ساڵح ڕاوێژکاری داراییو ئابوریی حکومەتی عێراق لەمیانی لێدوانێکی ڕۆژنامەوانیدا ئاشكرایكرد، "هێشتا پڕۆژەیاسای بودجەی ساڵی 2022ی عێراق پێشکەشنەکراوەو چاوەڕێی پەرلەمانی نوێی عێراقین هەرچەندە بەگوێرەی بڕیار و رێنماییە کارپێکراوەکان دەبێت لەمانگی (تشرینی یەکەمی/10) هەمو ساڵێکدا رەشنوی بودجە بنێردرێت بۆ پەرلەمان، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا فەرمانبەرانی دڵنیا دەکەنەوە کە دواکەوتنی پێشکەشکردنی پڕۆژەیاسای بودجەی ساڵی 2022 کاریگەری نابێت لەسەر دواکەوتنی موچەی فەرمانبەران." بەگوێرەی وتەی مەزهەر ساڵح، "لەبودجەی 2022ی عێراقدا نرخی یەک بەرمیل نەوت لەنێوان 50 بۆ 60 دۆلار دادەنرێت". تائێستا دیارنییە حکومەتی عێراق لەبودجەی ساڵی داهاتودا یەک دۆلار بەرامبەر بەدیناری عێراقی لەچ نرخێکدا جێگیردەکات، بهڵام نرخى بهرمیلێك نهوتى لهڕێژهیهكى بهرزدا داناوه.
هاوڵاتی سامان بهرزنجى وهزیرى تهندروستى حكومهتى ههرێم ڕایگهیاند:"دواى سكاڵاو پهیوهندیهكانى هاوڵاتیان پێمانهوه لیژنهى پشكینینو بهدواداچونمان لهوهزارهت دهستى بهڕێكارهكانى خۆى كرد". ئەمڕۆ پێنجشەممە، 4ی تشرینی دووهمی 2021، لهكۆنگرهیهكى ڕۆژنامهوانیدا دواى كۆبونهوهى لهگهڵ لیژنهى تهندروستى پهرلهمانى كوردستان، سامان بهرزنجى وهزیرى تهندروستى حكومهتى ههرێم ڕایگهیاند، "دواى سكاڵاو پهیوهندیهكانى هاوڵاتیان پێمانهوه لیژنهى پشكینینو بهدواداچونمان لهوهزارهت دهستى بهڕێكارهكانى خۆى كرد". وتیشى:"دواى لێكۆڵینهوه بۆمان دهركهوت، لهنهخۆشخانه تایبهتهكان پارهى زیاده لههاوڵاتیان وهرگیراوهو سهرپێچى بڕیارو ڕێنماییهكانى حكومهتو وهزارهتى تهندروستى كراوه". ئاشكراشیكرد، "كۆى ئهو پارهیهى لههاوڵاتیان بهزیاده وهرگیراوه بریتیه له710 ملیۆن دینار كه نزیكهى 480 ههزار دۆلاره، سهرجهم ئهو پارهیهش بۆ هاوڵاتیان دهگهڕێندرێتهوه". لهپهیامێكیشدا هۆشداریدا لهوهى، "بههیچ شێوهیهك جارێكى دیكه ئهوه قبوڵناكهینهوه تهرم بهكهسوكارى قوربانیان نهدرێتهوه تا ئهوكاتهى پاره بهنهخۆشخانهكه نهدرێت، ئهوهى ڕویدا ههرگیز ڕێگه بهدوبارهبونهوهى نادرێت".
هاوڵاتی تورکیا پلانی داناوە بەدەیان هەزار چەکداری گروپە میلیشیاکانەوە هیرش بکاتەسەر کۆبانێ و داگیری بکات هاوشێوەی داگیرکردنی عەفرین لەساڵی ٢٠١٨دا. رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا سەرەتای ئەم هەفتەیە لەگەڵ جۆ بایدنی سەرۆکی ئەمریکا کۆبووەوە، بەڵام بەپێی میدیاکانی تورکیا ئەردۆغان نەیتوانیوە قەناعەت بەبایدن بکات بۆ ئەنجامدانی ئەو هیرشە سەربازییە. کۆبانێ نایەڵێ تورکیا بخەوێت ئاژانسی «بلوومبێرگ» بڵاوی کردوە کەئامانجی تورکیای بۆ دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆنێکی نوێی سەربازیی بۆ سەر هێزەکانی سوریای دیموکرات بریتییە لەداگیرکردنی شاری کۆبانێ و بنکەی ئاسمانیی « مینگ» لە رۆژئاوای حەلەب. ئاژانسەکە بەپشتبەستن بەسەرچاوەی دیبلۆماسیی گواستوویەتییەوە کەدەسەڵاتدارانی تورکیا رۆژی سێشەممەی هەفتەی رابردوو وەک ئامادەکارییەک بۆ هێرشکردنەسەر هێزەکانی سوریای دیموکرات، سەدان سەربازیی بەرەو سوریا گواستۆتەوە. ئاماژە بەوەشکراوە کە ئەو ئۆپراسیۆنەی پلانی بۆدانراوە داخستنی سێیەکی سنووری تورکیاو سوریایە کە 910 کیلۆمەترە، ئاشکراشی کردووە کەئەنکەرە دەیەوێت دەست بەسەر شاری کۆبانێدا بگرێت کە رۆژهەڵات و رۆژئاوای رووباری فوڕات بەیەکەوە دەبەستێتەوە، ئەوە جگە لە کۆنترۆڵکردنی بنکەی ئاسمانیی «مینگ» لەنزیک شارۆچکەی ئەعزاز لەگوندەواری رۆژئاوای حەلەب. ئاژانسەکە جەختیکردۆتەوە کەئەو هەنگاوەی تورکیا لەباریداهەیە پەیوەندییەکانی نێوان تورکیاو ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا لەناوبەرێت، هەروەک رەجەب تەییب ئەردۆغانی سەرۆکی تورکیاش دوژمنایەتیی خۆی بۆ واشنتۆن رادەگەیەنێت. هاوکات پێگەی ئەلمۆنیتۆر بڵاویکردەوە، چەند سەرکردەیەکی گروپی میلیشیاکانی سەر بەتورکیا کۆبوونەوەیان لەگەڵ سوپای تورکیا ئەنجامداوەو ئامادەکاری دەکەن بۆ هێرشکردنەسەر رۆژئاوای کوردستان و ئیدارەی خۆبەڕێوەبەری باکورو رۆژهەڵاتی سوریا. پێگەکە ئاماژەی بۆ ئەوە کردووە تورکیا نزیکەی 35 هەزار چەکداری ئامدە کردووەو پێش ئۆپەراسیۆنەکە لەنزیکەوە چاودێری جموجوڵی ناوچە بەئامانجگیراوەکان دەکات. ئەوەش هاوکاتە لەگەڵ چاودێری و هێرشە بەردەوامەکانی تورکیا لەڕۆژئاوای کوردستان لەماوەی رابردوودا دووجار لەناو شاری کۆبانێ هێرشی ئاسمانی ئەنجامداوە. پێگەکە لەزاری یەکێک لەگروپە میلیشیاکانەوە گواستویەتیەوە، کۆبوونەوەی چڕوپڕی نێوان میلیشیاکان و بەرپرسانی سوپای تورکیا بەشێوەیەکی بەردەوام بەڕێوەدەچێت بۆ ئامادەکاری بۆ شەڕ دژی هێزەکانی سوریای دیموکرات. باسی لەوەشکردووە کە ئەو دیدارانە ئەنجمادراون لەئەنقەرەی پایتەختی تورکیا یان لەناو خاکی تورکیاو ناوچەکانی ژێر دەستی میلیشیاکان. یەکێک لەفەرماندە سەربازییەکان وتوویەتی کە سوپای تورکیا ئامادەباشیی کەتیبە سەربازییەکانیان بەرزکردۆتەوەو هێزی سەربازیی زیاتریان ناردووە بۆ ناوچە سنورییەکان. مستەفا سێجری، یەکێک لە فەرماندەی ئەو میلیشیایانەیە بە ئەلمۆنیتۆری راگەیاندووە «ئێمە ئەو مەشق و ئامادەکارییە سەربازییانەی کەپێویستە بۆ ئۆپراسیۆنی سەربازیی داهاتوو تەواومان کردووەو هەزاران شەڕکەرمان ئامادەن بۆ ئۆپەراسیۆنی سەربازی». عەبدولسەلام عەبدولڕەزاق، یەکێکی دیکەیە لەفەرماندە چەتەکان بەئەلمۆنیتۆری وتووە کە ناوچەکانی تەلڕەفعەت و کۆبانێ ئامانجێکی ستراتیژییە بۆ سوپای تورکیاو میلیشیاکان ئەوەش هاوکاتە لەگەڵ ساڵیادی رۆژی جیهانی کۆبانێ کە ساڵڕۆژەکە تایبەتە بەسەرکەوتنی هێزەکانی یەکینەکانی پاراستنی گەل یەپەگە بەسەر داعشدا. ئەو ئامادەکاریانەش دوای ئەوە دێت کە رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا سەرەتای ئەم هەفتەیە لەگەڵ جۆو بایدن سەرۆکی ئەمریکا کۆبووەوەو بە نیگەرانیەوە لەکۆبوونەوەکە هاتە دەرەوە، بەگوێرەی میدیاکانی ئەمریکاش بایدن لەبارەی باکورو رۆژهەڵاتی سوریاوە رەتیکردووەتەوە رێی بدات هێش بکاتەسەر ئەو ناوچانە. بایدن ئهردۆغان نائومێد دەکات رۆژی یەکشەممە 31-10-2021 جۆو بایدن، سەرۆکی ئەمریکاو رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا لە رۆما کۆبوونەوەو باسیان لە چەند پرسێک کرد.. بەڵام جۆو بایدن سەرۆکی ئەمریکا هیچ بهڵێنێكی بە رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا نەداوە سەبارەت بەچاوپۆشیکردنی لەهێرشکەرنە سەر رۆژئاوای کوردستان. رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک كۆماری تورکیا رایگەیاند «له 16 هەمین لوتکەی سەرکردەکانی G20 کەئیتاڵیا میواندارێتی کرد، لهمیانی كۆبوونهوهم لهگهڵ جۆو بایدن سهرۆكی ئهمریكا دڵگرانی خۆمم لەبارەی ھاوکاری ئەمریکا بۆ رێکخراوی تیرۆریستی پەکەکە/پەیەدە لەسوریا پێ راگەیاند». ئەردۆغان لەبارەی ھاوکاری ئەمریکا بەپێدانی چەک بەپهكهكه و پهیهده وتی: «پێموایە قۆناغی داھاتوو بەم شێوەیە بەردەوام نابێت». میدیاكانی توركیا دهڵێن «بایدن هیچ بهڵێنێكی دڵخۆشكهری به ئهردۆغان نهداوه لهبارهی پهكهوهو پهیهدهوه، تهنانهت هۆشداری پێداوه لهبارهی كڕینی موشهكی S400ی روسی و دهستتێوهردانی زیاتر لهسوریا». هەروەها میدیاكانی ئهمریكاش بڵاویانكردهوه، كه بایدن ئهردۆغانی ئاگاداركردووهتهوه لهسهرهنجامی ئهو ههڵسوكهوتانهی كه بووهته هۆی تێكچوونی پهیوهندییهكانی توركیاو ئهمریكا. هاوکات کۆشکی سپی بڵاویکردەوە، بایدن بەئەردۆغانی وتووە کە «ئەمریکا خوازیاری پاراستنی پەیوەندیی بەرهەمدارو هەروەها فراوانکردنی هاوئاهەنگییەکانە لەگەڵ تورکیا». سەرۆکی ئەمریکا «جەختی لەنەهێشتنی جیاوازییەکان لەگەڵ تورکیا کردووەتەوە؛ هەردوو سەرکردە تاووتوێی پرۆسەی سیاسیی سوریا، دۆخی رۆژهەڵاتی دەریای نێوەڕاست و لیبیایان کردووە.» بەپیی راگەیەنراوەکەی کۆشکی سپی «سەرۆک بایدن نیگەرانی خۆی لەکڕینی سیستمی ئێس 400ی روسی لەلایەن تورکیاوە دەربڕیوەو جەختی لەگرنگی بەهێزیی دامەزراوە دیموکراسییەکان، رێزگرتن لەمافەکانی مرۆڤ و سەروەریی یاسا کردووەتەوە». هەروەها رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیاش لەبارەی کۆبوونەوەکە رایگەیاند، یەکێک لەبابەتەکانی دیدارەکەیان بریتی بووە لەهاوکارییەکانی ئەمریکا بۆ هەسەدە. ئەردۆغان دەڵێت، نیگەرانیی خۆی لەوبارەیەوە بە بایدن راگەیاندووەو وتی، «رێکخراوە تیرۆریستییەکانی وەکو پەکەکەو پەیەدە کە لەسوریادان، بەتایبەتی لەبابەتی ئەو پشتیوانییانەی لەئەمریکاوە پێیاندەگات، جێگەی نیگەرانیی ئێمەیەو نیگەرانیی خۆشمان لەو بارەوە پێ راگەیاند. باسمان لەو نیگەرانییانە کرد کە ئەو بابەتە بۆ ئێمەی دروستکردووە وەک ئەندامی ناتۆ. هەروەها وتمان ئەم هەنگاوانە زیان بەهاوئاهەنگی نێوانمان دەگەیەنێت». ئەردۆغان رۆژی 24-9-2021 لەبارەی پەیوەندییەکانی لەگەڵ بایدن بەمیدیای وڵاتەکەی راگەیاند، تاوەکو ئێستا لەگەڵ هیچ سەرۆکێکی ئەمریکا لەدۆخێکی هێندە خراپدا نەبووە. جۆو بایدن لەوەتەی بووەتە سەرۆکی ئەمریکا، دوو جار لەگەڵ ئەردۆغان کۆبووەتەوە. یەکەمیان لەحوزەیرانی ئەمساڵ و لەبرۆکسلی پایتەختی بەلجیکا لەپەراوێزی لووتکەی ناتۆدا بوو. تورکیا هێزی زیاتر رەوانەی سنووری رۆژئاوای کوردستان دەکات وەک ئامادەکارییەک بۆ ئۆپەراسیۆنی سەربازیی، تورکیا هێزی زیاتری ناردە سنووری کۆبانێ و سەرێکانی. بەگوێرەی زانیارییەکانی روانگەی سوریا بۆ مافەکانی مرۆڤ «سوپای تورکیا کاروانێکی نوێی سەربازیی، کە لەبارهەڵگری پڕ لەچەک و تەقەمەنی پێکهاتووە، لەسەر سنوور لەبەرامبەر کۆبانێ کۆکردووەتەوە، هەروەها کاروانێکی سەربازیی ناردووەتە سەرێکانی». کۆکردنەوەی ئەو هێزە لەکاتێکدایە ماوەیەکە تورکیا هەڕەشەی ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازیی دەکات، لە رۆژئاوای کوردستان. رۆژی سێشەممەی رابردوو 26/10/2021، یاداشتنامەی سەرۆکایەتی کۆماری تورکیا بۆ درێژکردنەوەی دەسەڵاتەکانی سەرۆک کۆمار، بۆ ناردنی سوپای تورکیا بۆ عێراق و سوریا و ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆن لەودیو سنوور لەکاتی پێویستدا لەو دوو وڵاتە بۆ ماوەی دوو ساڵ، لەئەنجومەنی گشتیی پەرلەمانی تورکیا بەدەنگی «بەڵێ»ی ئاکپارتی، مەھەپە و ئیی پارتی لەبەرامبەر دەنگی «نەخێر»ی جەھەپە و ھەدەپەدا پەسەند کرا. ئەمجارە جگە لەهەدەپە، بۆ یەکەمجار پارتی گەلی کۆماری (جەهەپە) کە دووەم پارتی گەورەی تورکیایە لەناو پەرلەمانی تورکیا دژی دەنگدان بوو بەو یاداشتە. بۆیە ئەردۆغان لەکۆبوونەوەیدا لەگەڵ فراکسیۆنی پارتەکەی (ئاکپارتی) وتی: «بابەتی گرنگ ئەوەیە جەھەپە کە دووەم گەورە پارتی تورکیایە، خۆی رادەستی هەدەپە کردووە کە یارییەکە بەدەست رێکخراوی تیرۆریستییەوە».
هاوڵاتی پارێزگاری هەولێر ڕایگەیاند:" هەر ماڵێکی زیانلێکەوتوو لەپڕۆژەی زێڕین سیتی بڕى سێ هەزار دۆلار قەرەبوی دەدرێتێ". ئەمڕۆ پێنجشەممە، 4ی تشرینی دووهمی 2021، ئومێد خۆشناو، پارێزگاری ههولێر له كۆنگرهیهكی رۆژنامهوانیدا رایگهیاند:" حكومهتی عیراق بڕی سێ ملیار دیناری وهك قهرهبوو بۆ زیانلێكهوتوانی لافاوهكهی ههولێر ناردووه، ئهوانیش لهسهر بنهمای ئهو پارهیه قهرهبووی زیانلێكهوتوان دهكهنهوه". وتیشی: "ههر ماڵێك كه زیانی بهركهوتووه بڕی سێ ههزار دۆلار (30 وهرهقه)ی پێدهدرێت، ئهوانهشی زیان به ئۆتۆمبێلیان كهوتووه ئۆتۆمبێلهكانیان بۆ چاك دهكرێتهوه". رۆژی سێشهممه 2ی تشرینی دووهمی 2021، جوتیار عادل، وتهبێژی حكومهتی ههرێمی كوردستان رایگهیاند:" بهغدا سێ ملیار دینار بۆ قەرەبووکردنەوەی زیانلێکەوتووانی لافاوەکەی چەند رۆژی رابردووی ھەولێر خهرج دهكات. رۆژی شەممەی رابردوو 30ی تشرینی یهكهمی 2021، بەهۆی بارینی شەپۆلێکی بارانی بەخوڕ لافاو له بەشێکی شاری هەولێر روویدا، بهگوێرهی خهمڵاندنی بەرێوەبەرایەتی رووبەڕووبوونەوەی قەیرانەکانی پارێزگای ههولێر 500 خێزان ناوماڵ و کەلوپەلەکانیان بەتەواوتی لهناوچووە. هاوكات 130 ئۆتومبێل بەر لافاو کەوتن و لەکارکەوتوون، 127 خانوو زیانیان بەرکەوتووه، دوو قوتابخانە و چەند پڕۆژەیەکی دروستکردنی شەقام و تۆڕکانی کارەبا، ئاو و ئاوەڕۆکان زیانیان بەرکەوتووە، بهڵام هیچ زیانێکی گیانی نەبوو.
هاوڵاتی وەزارەتی دارایی و ئابووری حکومەتی هەرێمی کوردستان لیستی دابەشکردنی مووچەی سەرەتای هەفتەی داهاتووی ڕایگەیاند:" رۆژی یەکشەممەی هەفتەی داهاتوو 7ی تشرینی دووەم، مووچەی ئەنجوومەنی ئاسایش، خانەنشتنی پێشمەرگە و دەزگای ئاسایشی گشتی دابەش دەکرێت". ئەمڕۆ پێنجشەممە، 4ی تشرینی دووهمی 2021، سهرچاوهیهك لە وەزارەتی دارایی و ئابووری حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند: "رۆژی یەکشەممەی هەفتەی داهاتوو مووچەی ئەنجوومەنی ئاسایش، خانەنشتنی پێشمەرگە و دەزگای ئاسایشی گشتی دابەش دەکرێت". لە رۆژی 25ی تشرینی یەکەمی 2021ەوە لەلایەن وەزارەتی دارایی و ئابووری حکومەتی هەرێمی کوردستان دابەشکردنی مووچەی مانگی تشرینی یەکەم دەستیپێکرد و وەزارەتی تەندروستی و وەزارەتی پێشمەرگە و وەزارەتی پەروەردە مووچەیان وەرگرت و تا ئێستاش زۆرێک لە وەزارەتەکان مووچەیان وەرنەگرتووە. ئەمە لەکاتێکدایە، دەستپێکردنی دابەشکردنی مووچە لەلایەن حکومەتی ھەرێمەوە ھاوکات بوو لەگەڵ رەزامەندی حکومەتی عیراق لەسەر ناردنی 200 ملیارەکەی بەغدا بۆ ھەرێمی کوردستان.
هاوڵاتی بهڕێوهبهرى گشتیی بارزگانى حكومهتى ههرێم ڕایگهیاند:" بهشى شهشهمى پارهى جوتیاران دابهشدهكرێت". ئەمڕۆ پێنجشهممه 4ی تشرینی دووهمی 2021، نەوزاد شێخ کامیل بەڕێوەبەری گشتیی بازرگانی ئاشكرایكردوه، ئاگادارکراون کە چەکی بانکی بەشی شەشەمی پارەی جوتیاران بۆ ساڵی 2021 گەیشتوهو بەشی شەشەمی پارەی جوتیاران دابەشدەکرێت. ڕونكردنهوهى زیاترى لهوبارهیهوه ئاشكراكردوهو وتویهتى:"پارهكهش بهشێوهیهكه، سلێمانی 616 ملیۆن دینارهو هەولێر 393 ملیۆنو دهۆکیش 59 ملیۆن دیناره". ئهوهشى وتوه، "پاشئەوەی لەڕێگهی بانکەکانی هەرێم ڕاستاندنی بۆ دەکرێت، لەئایندەیەکی نزیکدا پارهكه بەسەر جوتیارانی ههرێمى كوردستان دابەشدەکرێت".
هاوڵاتی جێگری وەزیری دەرەوەی ئێران ڕایگەیاند:" 29ی ئەم مانگە سەر لەنوێ دەست بە دانوستانەکانی رێککەوتنی ئەتۆمی لە ڤیەننا پایتەختی نەمسا دەکەنەوە، دەشڵێت، گفتوکۆمان دەستپێکردووە بە مەبەستی ھەڵگرتنی گەمارۆکانی ئەمەریکا لەسەر ئێران. ئەمڕۆ پێنجشەممە، 4ی تشرینی دووهمی 2021، عەلی باقری جێگری وەزیری دەرەوەی ئێران لە تویتێکدا رایگەیاند:" سەبارەت بە رێککەوتنی ئەتۆمی پەیوەندییەکی تەلەفۆنیی لەگەڵ جێگری سکرتێری گشتیی ئاژانسی پەیوەندییەکانی دەرەوە و بەڕێوەبەری سیاسیی یەکێتی ئەورووپا، ئینریکی مۆرا، ئەنجامداوە". ئەوەشیخستۆتەڕوو، لەگەڵ ئینریکی مۆرا لەسەر دەستپێکردنەوەی گەڕی شەشەمی دانوستانەکانی رێککەوتنی ئەتۆمی لە (29)ی تشرینی دووەم لە ڤیەننا "بە مەبەستی ھەڵگرتنی گەمارۆکانی ئەمەریکا لەسەر ئێران"، رێککەوتون. دانوستانەکانی رێککەوتنی ئەتۆمی کە لەگەڵ گرتنه دهستی سهرۆكایهتی ئهمەریكا لهلایهن جۆ بایدنهوه، لە (6)ی نیسانەوە لە ڤیەننا پایتەختی نەمسا دەستی پێکردەوە و شەش گەڕی بەڕێوەچووە، بەھۆی گۆڕینی حکوومەت لە ئێران، بۆ ماوەیەک راگیرا. لە دوای ئهوهی حکوومەتی ئێران رایگهیاند، دووبارە دهگهڕێنهوه بۆ دانوستانەکان، ئینریکی مۆرا، لە (14)ی تشرینی یەکەم لەگەڵ جێگری وەزیری دەرەوەی ئێران، لە تاران کۆبوونەوە و دانوستانەکانی نێوان ئێران و یەکێتی ئەورووپا دەست پێکرایەوە.
هاوڵاتی وهزارهتى پلاندانانى عێراق وادهى ئهنجامدانى سهرژمێری گشتى دانیشتوانى لهسهرتاسهرى عێراق بهههرێمى كوردستانیشهوه ئاشكرادهكات، وتهبێژى ئهو وهزارهتهش دهڵێت:"حكومهت بڕى 120 ملیار دینارى بۆ ئهو پرۆسهیه تهرخانكردوه". عهبدولزههره هینداوی وتهبێژی وهزارهتی پلاندانانی عێراق ئاشكرایكرد، لهمانگی (تشرینی دوهمی 2022 ـ واته مانگى 11ى ساڵى داهاتوو) پرۆسهى سهرژمێریی گشتیی لهتهواوی عێراق بهههرێمی كوردستانیشهوه بهڕێوهدهچێت. بهوتهى وتهبێژى وهزارهتى پلاندانان، "ئامادهكارییهكان بۆ ئهنجامدانی سهرژمێریی گشتیی دانیشتوان بهردهوامهو ژمارهیهك تاقیكردنهوهی ئهو پڕۆسهیهش لهههریهك له(بهسره، ئهنبار، كهربهلاو ههولێر) ئهنجامدراوهو ئێستاش تێستی پڕۆسهکه لهپارێزگای دهۆك بهڕێوهدهچێت". سهبارهت بهپارهى تهرخانكراو بۆ پرۆسهكه وتهبێژهكه دهڵێت:"وهزارهتی پلاندانانى عێراق بڕی 120 ملیار دیناری تهرخانكردوه".
هاوڵاتی وەزارەتى دارایی هەرێم رێنمایی نوێی لەبارەى لێبڕینى مووچەی ئەو کەسانە دەرکرد کە دوو مووچە وەردەگرن. ئەمڕۆ پێنجشەممە، 4ی تشرینی دووهمی 2021، وەزارەتى دارایى و ئابورى حکومەتى هەرێمى کوردستان رێنماییەکى ئاڕاستەى گشت وەزارەتەکان و فەرمانگەکانى نەبەستراو بە وەزارەتەکان کرد و رایگەیاند، لێبڕینى مووچە لەو مووچەخۆرانەى کە دوو مووچەیان وەرگرتووە لەپێش 1-7-2021 لێیان وەرناگیرێتەوە، بەڵام ئەوانەى دواى ئەو بەروارە لێیان وەردەگیرێتەوە. بەگوێرەى رێنماییەکە، هەر مووچەخۆرێک لەدواى 1-7-2021 دوو مووچەى وەرگرتبێت مووچە زیادەکەى لێ وەردەگیرێتەوە و تەنها یەک مووچە وەردەگرێت. نووسراوەکە ئاراستەی سەرجەم وەزارەتەکان و فەرمانگە نەبەستراوەکانی وەزارەت کراوە و تێیدا هاتووە، بەپێی ماددەی 14/ یەکەم لە یاسای چاکسازی ژمارە 2ی ساڵی 2020 کە ناوەڕۆکەکەی (جێبەجێکردنی حوکمەکانی ئەم یاسایە ئاسەواری دارایی و دادوەری لێ ناکەوێتەوە بۆ حاڵەتەکانی پێش کەوتنەبواری جێبەجێکردنی یاساکە لەسەر ئەو کەسانەی کە دەیانگرێتەوە). بڕیارماندا بە دەرکردنی ئەو رێنماییانەی خوارەوە: 1. بڕی ئەو مووچانەی کە وەرگیراوە لەلایەن ئەو مووچەخۆرانەوە کە زیاتر لە مووچەیەکیان وەرگرتووە پێش 1-07-2020 لێیان وەرناگیرێتەوە. 2. ئەوانەی لە دوای 1-07-2020 زیاتر لە مووچەیەکیان وەرگرتووە لێیان وەردەگیرێتەوە و تەنیا ئەو مووچەیە وەردەگرێت کە خۆی هەڵی بژاردووە. هەر بڕە پارەیەکیش لە پێش ئەو بەروارە لێیان وەرگیرابێت، بۆیان دەگەڕێندرێتەوە. 3. بڕی لێوەرگیرانەوەکە لە مووچەخۆر کە لە بڕگەی 2 هاتووە بە رێژەی (5/1)ی کۆی مووچەکەی [بنەڕەتی و دەرماڵە] زیاتر نەبێت. وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان ئاماژە بەوە دەدات کە ئەو رێنماییە لە رۆژنامەی وەقائعی کوردستان بڵاودەکرێتەوە و لە رۆژی دەرچوونییەوە کاری پێدەکرێت.
سازدانی: مەزهەر كەریم سەرۆكی سەندیكای دەرمانسازانی كوردستان ئاماژە بەوە دەدات كەهاوردەكردنی دەرمانی قاچاغ بۆ هەرێمی كوردستان بەردەوامەو زیادیشی كردووە، دەشڵێت: «ئەو قودرەتە نیە هەموو دەرمانێك فەحس بكرێت، بۆ پڕكردنەوەی ئەو بۆشاییەش، هەموو جۆرە دەرمانێك بەقاچاغ دێتە كوردستانەوە». د. بارێف زاهیر سەرۆكی سەندیكای دەرمانسازانی كوردستان لەم چاوپێكەوتنەیدا لەگەڵ هاوڵاتی ئەوە دووپاتدەكاتەوە كە «پێدانی ئەم هەموو جۆر دەرمانە لەسەر ئەساسی پزیشكی نەبێت ئەوكاتە ئێمە رێك بیرمان بۆ ئەوە دەچێت، لەوە دەچێت كۆمپانیاكانی دەرمان یاخود ئەو كەسانەی كە بەجۆرێك لەجۆرەكان شتی نائەخلاقی تەندروستیو پزیشكییان ئەنجامداوە، دەبێت ئەو كەسە رووبەڕووی دادگا بكرێتەوە كەدزینی پارەیە لەنەخۆش». هاوڵاتی: جۆرێك لەئاڵۆزیو فەوزا دەبینرێت لەهاوردەكردنی دەرماندا بۆچی؟ د.بارێف زاهیر: لەهاوردەكردنی دەرماندا سەدو هەشتا بۆ دووسەد كۆمپانیای فەرمی هەیە لەعێراقو هەرێمی كوردستان دەرمان هاوردە دەكات لەدەرەوە بۆ ناوخۆی كوردستان، ئەگەر فەوزا هەبێت لەهاوردەكردنی دەرمان بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە، زۆربەی كات شوێنی نافەرمی یاخود قاچاغ دەرمان ئاوردە دەكات، ناویان تۆمارنەكراوە لەوەزارەتی تەندروستی هیچ كەسێك ئاگادارنیە، ئێمە نازانین كێن، بەڵام ئەگەر زۆر وردبینەوە لەشارەكانو سنورەكان دەزانرێت كێنو ئەوانە دیاری بكرێن، بەڵام كاری هێنانی دەرمانی قاچاخ لەوەتەی من بەبیرم دێت هەر هەبووە، لەئێستادا تەسەور دەكەم زیادی كردبێت، چونكە ئەو قودرەتە نیە هەموو دەرمانێك فەحس بكرێت، بۆ پڕكرنەوەی ئەو بۆشاییەش، بۆیە بەشێك لەدەرمان بە قاچاخ دێتە هەرێمی كوردستان، كە جۆری دیاری كراوی نیە هەموو جۆرە دەرمانێك دێت. هاوڵاتی: لەئێستادا مۆڵەتی مەدخەلی دەرمان لەلایەن وەزارەتی تەندروستییەوە راگیراوە هۆكارەكەی چیە ئایا رێكدەخرێتەوە؟ د.بارێف زاهیر: مۆڵەتی مەدخەری دەرمان نیە، بەڵكو كۆمپانیای هێنانو هاودەكردنی دەرمانەو لەئێستادا راگیراوە، بۆچی راگیراوە، كردنەوەی كۆمپانیای دەرمان كەیو چۆن دەكرێتەوە ناتوانم وەڵامێكی دەقیق بدەمەوە، جگە لەوەزارەتی تەندروستی، بەڵام تەنیا دەتوانم وەك رێگەپیشاندەرێك لەوبارەیەوە قسە بكەم، وەزارەتی تەندروستی دەیانەوێت بەپێی رێنماییەكانی هاوردەكردنی دەرمانو فەحسكردنی دەرمانو فروشتنو هێنانو بڵاوكردنەوەی لەنەخۆشخانەكاندا رێنمایی تازەی بۆ دەربكەن. هاوڵاتی: ئێوە وەك سەندیكای دەرمانسازان تەنیا بەرگری لەكارمەندەكانتان دەكەن یان بەرگریش لەو خەڵكەش دەكەن كەدەچێتە بەردەم پزیشكێكو لەڕەچەتەیەكدا چەندین دەرمانی بۆ دەنووسێت؟ د. بارێف زاهیر: ئێمە سەندیكای دەرمانسازانین، بەڵام سەندیكای دەرمانسازان مانای ئەوە نیە تەنیا ئیش بۆ ئەوەبكات دەرمانساز خۆش بژی، سەندیكای دەرمانسازان یەكێك لەهەدەفەكانی ئەوەیە كەبتوانێت دەرمان بەشێوەیەكی سالمو رێکوپێكو تەندروست بگاتە دەستی نەخۆش، ئەمە یەكێكە لەئەهدافەكان لەیاساكانی ئێمەدا نووسراوەتەوە، ئەمە واتای ئەوەیە لەهەر شوێنێكدا نەخۆشێك بەشێوەیەكی ناتەندروست یاخود بەنرخێكی ناتەندروست یاخود بەشێوەیەكی ناڕێكوپێك دەرمان بگاتە دەستی، جا سەبەبكار هەركەسێك بێت ئێمە ئیجرائاتی لەگەڵ دەكەین ئەگەر هاتوو سەبەبكارەكە پەیوەندی بەدەرمانخانەكانی ئێمەوە بوو، ئیجرائاتەكانیش بەم شێوەیەیە ئەگەر هاتوو سەرپێچی لەجلوبەرگدا بێت ئەوا ئاگادار دەكرێتەوە پاشان دەرمانخانەی پێدادەخرێت ئەگەر پەیوەندی بەنەخۆشەوە بوو ئەوا رووبەڕووی یاسا دەكرێتەوە ، یاخود پەیوەندی بەپزیشكێكەوە هەبوو یان هەر كەسێكی دیكە بوو ئەگەر شوێنەكە شوێنێكی فەرمی بوو وەك عەیادەی پزیشكێك. ئێمە چەندین جار نووسراومان كردووە بۆ سەندیكای پزیشكان تاحاڵەتێك روویداوەو بەدواداچوونی بۆ بكەن، بەڵام ئەگەر شوێنێكی نافەرمی بوو وەك لاكۆڵانەكان، كە بەداخەوە لەئێستادا زۆر زۆر شایعەو لە لاكۆڵانەكاندا هەیە، ئەوە دەچێتە قاڵبێكی دیكەوە، دەچێتە قاڵبی ئەمنی قەومییەوە، ئەمە دەچێتە قاڵبی پەیڕەوكردنی یاسا لەلایەن حكومەتەوە بەرامبەر ئەو كەسانە، ناتوانم بچم ئیجرائات لەگەڵ شوێنێكدا بكەم كەخۆی بۆخۆی نافەرمیە. هاوڵاتی: زۆرترینی خەڵك گلەیی ئەوە دەكەن كەپزیشك لەدوای دیاریكردنی نەخۆشیەكەی چەندین جۆر دەرمانی جیاوازی بۆ دەنووسێت؟ د. بارێف زاهیر: ئەم پرسیارە دوو روانگەی هەیە، یەكەم پزیشك خۆی دەزانێت چی بۆ نەخۆش دەنووسێت، كەس ناتوانێت ئیجباری بكات، چونكە ئەو پشكنین بۆ نەخۆشەكە دەكات، دیاری دەكات، ئەو دەزانێت ئەو نەخۆشە چی دەوێت، لەوە دەچێت دە جۆر دەرمانی بوێت، لەوە دەچێت بەیەك دەرمان حەلی بكات، بەڵام دەبێت لەسەر ئەساسێكی زانستی بێت كە دەبێت سەندیكای پزیشكان ئەوە دیاری بكەن، پێدانی دەرمانەكە لەسەر ئەساسی پزیشكی بووە یان زانستی بووە یان لەسەر هەر ئەساسێكی دیكە بووبێت، روانگەی دووەم پێدانی ئەم دەرمانە یان پێدانی ئەم هەموو جۆر دەرمانە لەسەر ئەساسی پزیشكی نەبێت، ئەوكاتە ئێمە رێك بیرمان بۆ ئەوە دەچێت، لەوە دەچێت كۆمپانیاكانی دەرمان یاخود ئەو كەسانەی كە بەجۆرێك لەجۆرەكان شتی نائەخلاقی تەندروستیو پزیشكیان ئەنجامداوە، دەبێت ئەو كەسە رووبەڕووی دادگا بكرێتەوە كەدزینی پارەیە لەنەخۆش، بۆیە ئەمە شتێكی زۆر نائەخلاقیە، هەركەسێك ئەو كارە بكات لەئەخلاقی پزیشكی لایداوە، كەحاڵەتی وەهابووەو هەیە، بەڵام خۆشبەختانە زۆر نیە. هاوڵاتی: پزیشكانی وڵاتان بە نەخۆشەكانیان دەڵێن ئیسراحەت بكە یان تەنیا ئاو بخۆ، بۆ لای ئێمە پزیشك ئەوە جێبەجێ ناكات، نمونەی زیندوی ئەوەش چەند پزیشكێكی بەریتانی هاتوونەتە هەولێر لە باسی ئەوە دەكەن فەوزا هەیە لەپێدانی دەرمان بەنەخۆش ؟ د. بارێف زاهیر: ئاو بخۆو ئیسراحەت بكە، ئەمە تەنیا بۆ هەموو نەخۆشێك نیەو بەهەموو نەخۆشێك ناڵێن، لەئەوروپاش ئەگەر یەكێك ئیلتیهاباتی ڤایرۆسی هەبوو ئەوا پێیدەڵێن بڕو ئیسراحەت بكەو ئاو بخۆ، چونكە ڤایرۆس ماوەی حەفتاو دوو كاتژمێری خۆی تەواو دەكاتو تەواو دەبێت یاخود نەخۆشی سكچون دەرمانی بۆ نانووسن یان تا لێهاتن دەرمانی بۆ نانووسن، دەڵێن بڕۆ لەماڵەوە ئیسراحەت بكە، خواردنەكانت شەكرو خوێی تێدابێت بۆ قەرەبووكردنەوە، بەڵام كەیەكێك بزانن بەڕاستی نەخۆشە لەهەر جێگەیەك بێت دەرمانی بۆ تەرخان دەكەن، بەڵام ئەوەی ئێمە دەیبینین دەرمان بەڕێژەیەكی زۆر دەنووسرێت كە زۆر كات نەخۆش تەحەمولی ئازار ناكات و داوای دەرمان دەكات. هاوڵاتی: كوالێتی كۆنتڕۆڵی دەرمان لەكوردستان كاری پێناكرێت، بۆ نموونە دەرمان هاتووەتە كوردستان لەدەرمانخانەكان دەفرۆشرێت كوالێتی زۆر نزمە بۆچی رێگەدەدەن دەرمانی كوالێتی نزم بێت؟ د. بارێف زاهیر: ناتوانین بڵێین كوالێتی كۆنتڕوڵ كاری پێناكرێت، كاری پێدەكرێت، بەڵام بەپێی پێویست دەرەقەتی ئەو هەموو دەرمانە نایەت و ناتوانێت سەیتەرە بكات، چونكە دەرمان بەڕێژەیەكی زۆر دەهێنرێتە كوردستان، هیچ كەوالێتی كۆنتڕۆلێك نیە بتوانێ هەموو دەرمانێك فەحس بكات، لەجێگەی كوالێتی كۆنتڕۆلێك دوو كوالێتی كۆنتڕۆڵ هەیە یان سیان هەیە، ئێمە یەك دائیرەمان هەیە، ئەمەش پێویستی بەوەیە توانایەكی زۆری بدرێتێ، تەنیا كاری پشكنین بێت، بەڵام كاریان زۆر پێسپێردراوە كەژمارەی فەرمانبەرو ئامێریان كەمە. هاوڵاتی: ئێوە لەگەڵ لیژنەی تەندروستی لەپەرلەمانی كوردستان قسەتان كردووە ئەم كێشانە چارەسەر بكرێت یان نا؟ د. بارێف زاهیر: كۆنتاكتمان زۆر باشە لەگەڵ لیژنەی پەرلەمان، عادەتەن لەكاتی یاسادانانو یاسا قبوڵ كردن ئێمە كارمان پێیان دەبێت، ئەوانیش بەهەمان شێوە، ئەوان زیاتر موتابەعە دەكەنو پرسیار دەكەن. هاوڵاتی: لەئێستادا وەك چۆن دوكانو ماركێت لەگەڕەكەكاندا زۆر بووە ئەوەهاش دەرمانخانە زۆر بووە، ئێوە وەك سەندیكا چاودێری ئەم دەرمانخانانە دەكەن یان نا، نموونە خەڵك هەبووە دەرمانی كڕیوە ماوەیەكی كەمی ماوە تا بەسەربچێت؟ د. بارێف زاهیر: ئێمە زۆر زۆر پێخۆشحاڵینو سەرمان بەرزە ژمارەی دەرمانخانە بەشێوەیەكی وەها زیاد بكەین كەخەڵك پێمان بڵێت ماشەڵا بەقەدەر هێندەی سۆپەرماركێت دەرمانخانە هەیە، ئەمە سەربەرزیە بۆ ئێمە، لەهەموو كوچەو كۆڵانێکدا بەشێوەیەكی فەرمی خزمەتی نەخۆش بكەین، كەژمارەیان نزیكەی دوو هەزار دەرمانخانە دەبێت لەشارەكانی هەرێم، وەك چاودێریش لەڕێگەی لیژنەكاتی تەندروستیو بەڕێوەبەرایەتیە گشتییەكانی تەندروستیو لیژنەكانی قایمقامیەتەوە چاودێری دەكەین. هاوڵاتی: لەكابینەی حەوتەمی حكومەتی هەرێمدا باس لەوەكراوە حكومەت كۆمپانیایەكی گشتی دەرمان پێكدەهێنێت بەهاوبەشی لەگەڵ كەرتی تایبەت ئەوە چی بەسەرهات؟ د. بارێف زاهیر: كاتی خۆی ئەو كارە نەكرا كەكابینەی پێشوو، وەزیری تەندروستی كابینەی پیشوو لەكاردابوو، ئەوكات ئەو كارە نەچووە پێش و لەئێستادا هیچ نەكراوەو وەك خۆی ماوەتەوە. هاوڵاتی : ئەگەر مۆڵەت بكرێتەوە بۆ دەرمانساز تەنها مۆڵەت بەسە یان پێویستی بەڕێكارەكانی كۆمپانیاكانی كردنەوەی مەدخەلی دەرمان كەمتر بكرێتەوە، هەموو كەسێك نەتوانێت ئەوە بكات؟ د. بارێف زاهیر: تەنیا مۆڵەت نیە، بەڵكو بیستو هەشت خاڵمان وەك شەرتو مەرج لەسەر دەرمانخانە داناوە كاتێك دەكرێتەوە، دەبێت هەموو مەرجەكانی تێدابێت بەپێی یاسا كەزۆرە ئەوەها باس ناكرێت. هاوڵاتی: كۆمپانیاو كارگە هەیە بۆ دروستكردنی دەرمان لەسلێمانی كاری بۆ كردووە ئەو دەرمانەنەی ئەوان بەرهەمی دەهێنن چاودێری بكەن تابزانن كەوالێتیەكی باشە لەچاو ئەو دەرمانەی لەدەرەوەی وڵاتەوە دەهێنرێت؟ د. بارێف زاهیر: ئەوەی من دەیزانمو ئێمە دەیبینین نەك كارگەی دەرمان لەسلێمانی، هەردوو كارگەی دەرمان لەهەرێم جۆریەتیان زۆر باشە، هاتنەناوەی دەرمانی بیانیش بەهۆی بازاڕی ئازادەوەیە كەدێتە كوردستان نەك خراپی دەرمانی خۆمان.
هاوڵاتی بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی سلێمانی داوا لە هاووڵاتییان دەکات کە ڤاکسینی کۆرۆنا وەربگرن، دەشڵێت:" تا ئێستا نزیکەی لەسەدا ١٣ی هاووڵاتییانی سلێمانی ڤاکسینی کۆرۆنایان وەرگرتووە". ئەمڕۆ پێنجشهممه 4ی تشرینی دووهمی 2021، سەباح هەورامی، بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی سلێمانی لە کاتی راگەیاندنی هەڵمەتی نیشتمانی کوتان دژی کۆرۆنا لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند:"مەترسی ڤاکسینی کۆرۆنا لە هەموو کاتێک زیاترە، بەڵام ئێستا ڤاکسین هەیە دەتوانین رێگری لێ بکەین".هاوكات ئەمڕۆ وەزیری تەندروستیی حکومەتی هەرێمی کوردستان سەردانی پەرلەمان دەکات و لەگەڵ لیژنەی تەندروستی کۆدەبێتەوە، لەبارەی تەشەنەکردنی کۆرۆنا و بیمەی تەندروستی گفتوگۆ دەکەن. بەڕێوەبەری گشتی تەندروستی سلێمانی وتیشی:" داوا لە حکومەت و کۆمپانیاکانی کەرتی تایبەت دەکەم خەڵک ناچار بکەن ڤاکسین وەربگرن بۆ پاراستنی هاووڵاتییان". سەباح هەورامی ئاماژەی بەوەشکرد، لە هەفتەی داهاتووە لە بەڕێوەبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانی کارتی ڤاکسین دەدرێتە هاووڵاتییان کە بۆ گەشتی دەرەوەی وڵات بەکاردێت.
هاوڵاتی دەستەی دۆستایەتی کورد لە پەرلەمانی ئەوروپا داوا دەکات لێژنەیەکی نێودەوڵەتی پێکبهێندرێت بەمەبەستی لێکۆڵینەوە لە بەکارهێنانی چەکی کیمیایی لەلایەن دەوڵەتی تورکیا لە باشوری کوردستان. ئەمڕۆ پێنجشهممه 4ی تشرینی دووهمی 2021، هەریەک لە ئەندامانی دەستەی دۆستایەتی کورد فرانسوا ئەلفۆنسی (پارتی سەوز/ ئیفا، فەرەنسا)، ئەندریاس شیدەر (ئێس دی، نەمسا)، نیکۆلاج ویلیامسۆن (چەپ، دانیمارک) لە پەرلەمانی ئەوروپا داوای لێکۆڵینەوەیەکی نێودەوڵەتیان لەسەر ئەو چەکە کیمیاییانە کرد، کە دەوڵەتی تورک لە باشووری کوردستان بەکاریان دەهێنێت. ئەندامانی پەرلەمانی ئەوروپا لە راگەیاندنێکی هاوبەشیاندا ڕایانگەیاند: “لە کوردستانی عێراق (باشوور) سەدان پەرلەمانتار، ڕۆژنامەنووس، ڕۆشنبیر، چالاکوانی مافی ژنان، چالاکوانانی مافی مرۆڤ و ڕێکخراوە مەدەنییەکان هۆشداری دەدەن، کە دەوڵەتی تورک لە کاتی ئۆپراسیۆنە سەربازییەکانیدا لەسەر خاکی عێراق چەکی کیمیایی بەکار دەهێنێت”. ئەندامانی پەرلەمانی ئەوروپا داوا لە سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان و ڕێکخراوی قەدەغەکردنی چەکی کیمیایی (OPCW) و نوسینگەی کاروباری چەکداماڵینی نەتەوە یەکگرتووەکان دەکەن لێکۆڵینەوەیەک لەوبارەیەوە دەستپێبکەن و کۆمسیۆنێکی سەربەخۆ لەو پێناوەدا دابمەزرێنن. راشیانگەیاندووە، “تورکیا لە سوریا (رۆژئاوا) و عێراق (باشوور) لە ناوچە کوردییەکاندا سیاسەتی هێرشبەرانەى زیاتر کردووە و ماف و یاسا نێونەتەوەییەکان بە شێوەیەکی سیستماتیک و بەرنامە بۆ دانراو پێشێل دەکات”. بە وتەی ئەندامانی دەستەی دۆستایەتی کورد لە پەرلەمانی ئەوروپا، ئەگەر دەستێوەردانێکی بەهێز و دەستبەجێ ئەنجام نەدرێت، تورکیا لە ئەنجامدانی ئەو کردەوە دژە ئاشتی و دژە مرۆڤایەتیانەدا بوێری کردەوەی دیکەی هاوشێوەی دەبێت. دەستەى دۆستایەتیی کورد لە پەرلەمانی ئەوروپا پشتیوانی لەو بانگەوازەش دەکات، کە دەیەوێت ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان دەستبەجێ دەستبەکار بن و شاندێکیش بۆ لێکۆڵینەوە رەوانەى ناوچەکە و شوێنی بەکارهێنانی چەکە کیمیاوییەکان بکەن.
هاوڵاتی وەزارەتی بەرگریی ئەمریکا ڕایگهیاند:" چین زۆر بە خێرایی سەرقاڵی فراوانکردنی پێگە ئەتۆمییەکەیەتی، دەتوانێت تاوەکو ساڵی 2030 ببێتە خاوەنی 1000 کڵاوەی ئەتۆمی، هاوکات دەتوانێت ئەو کڵاوە ئەتۆمییانە لە رێگەی وشکانی، دەریایی و ئاسمان تاقیبکاتەوە. ئەمڕۆ پێنجشهممه 4ی تشرینی دووهمی 2021، پێنتاگۆن لە راپۆرتێکی ساڵانەیدا ئاماژەی بە توانا سەربازییەکانی چین داوە، دەڵێت، پەلەکردن بۆ فراوانکردنی پێگەی ئەتۆمیی چین وادەکات وڵاتەکە تاوەکو 2027 ببێتە خاوەنی 700 کڵاوەی ئەتۆمی، تاوەکو ساڵی 2030یش دەتوانێت 300 کڵاوەی دیکە زیادبکات. لە راپۆرتی پێشتریدا، کە خرایە بەردەم کۆنگرێس و لە یەکی ئەیلوولی 2020 بڵاوکرایەوە، وەزارەتی بەرگریی ئەمریکا رایگەیاند چین ئێستا 200 کڵاوەی ئەتۆمی هەیە، راشیگەیاند لە ماوەی 10 ساڵی داهاتوودا ئەو ژمارەیە دوو هێندەی لیدێت. راپۆرتەکە ئاماژە بەوەدەکات چین دەستیکردووە بە فراوانکردنی پلاتفۆرمە دەریایی، وشکانی و ئاسمانییەکانی بۆ هاوێشتنی چەکە ئەتۆمیەکانی، هاوکات سەرقاڵی بونیادنانی پێداویستییەکانی ئەو پلاتفۆرمانەیە. راپۆرتەکە ئەوەش دەڵێت کە چین دەستیکردووە بە دروستکردنی لانیکەم سێ وێستگەی بەرهەمهێنانی مووشەکی کیشوەربڕ. توانا ئەتۆمییەکانی چین هێشتا نەگەیشتوونەتە ئاستی هیچ کام لەوانەی ئەمریکا و رووسیا، کە بە هەردووکیان پشکی شێریان لە کۆی چەکە ئەتۆمییەکان بەردەکەوێت کە بەجیهاندا بڵاوبوونەتەوە، ئەمریکا بەتەنیا 3750 کڵاوەی ئەتۆمی هەیە.
هاوڵاتی وەزارەتى پێشمەرگە راگەیەندراوێکى لەبارەى هێرشەکەى شەوى رابردووى داعش بۆ سەر سەنگەرەکانى پێشمەرگە لە میحوەرى پردێ بڵاوکردەوە و دەڵێت:" هیچ زیانێکی گیانی نەبووە". لە راگەیەندراوەکەی وەزارەتدا هاتووە، کاتژمێر١٠:٣٠ی شەوی رابردوو تیرۆریستانی داعش پەلاماری خاڵێکی فەوجی۲ی لیوای۱۰ی پیادەیان دا، لە سنوری میحوەری پردێ- دبس. دەشڵێت:"پێشمەرگە ئازاکانمان بەخێرایی لێیان هاتنە دەست و ڕاویان نان، خۆشبەختانە هیچ زیانێک بە پێشمەرگە نەگەیشتووە". لە کۆتایی راگەیەندراوەکەدا هاتووە، ئەمە بۆ چەندین جارە داعش بۆشایی نێوان هێزی پێشمەرگەو سوپای عێراقی دەقۆزێتەوە بۆ پەلاماردانی هێزەکانی پێشمەرگە. ئەمە لە کاتێکدایە شەوى ٣٠-١٠-٢٠٢١ چەکدارانی داعش لەهەمان میحوەر هێرشیانکردە سەر هێزەکانی پێشمەرگە و دوو پێشمەرگە شەهیدبوون.
هاوڵاتی بەپێی بەڵگەنامەیەکی وەزارەتی دارایی و ئابووری حکومەتی هەرێمی کوردستان دامەزراندن و بەهەمیشەییکردنی فەرمانبەرانی گرێبەست ساڵانە 33 ملیار و 661 ملیۆن دینار بۆ حکومەت دەگەڕێنێتەوە. بەپێی نووسراوی ژمارە 4367ی وەزارەتی دارایی و ئابووریی حکومەتی هەرێمی کوردستان، کە لە رۆژی 27-9-2021 لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی گشتی بودجەوە ئامادەکراوە و ئاڕاستەی سەرۆکایەتی ئەنجوومەنی وەزیران کراوە کۆی ئەو پارەیەی مانگانە بۆ فەرمانبەرانی گرێبەست لەهەرێمی کوردستان خەرجدەکرێت مانگانە بریتییە لە 10 ملیار و 320 ملیۆن و 725 هەزار دینار، لەکاتێکدا ئەگەر بکرێن بەهەمیشەیی ئەوا مووچە و دەرماڵەی شایستەی مانگانەیان بریتییە لە بڕی 7 ملیار و 525 ملیۆن و 623 هەزارو 350 دینار، بەو پێیە ئەگەر ئەو فەرمانبەرانە دابمەزرێندرێن، مانگانە 2 ملیار و 805 ملیۆن و 101 هەزار و 650 دینار بۆ حکومەتی هەرێمی کوردستان دەگەڕێتەوە. وەزارەتی دارایی و ئابووری بۆچوونی خۆشی لەبارەی فەرمانبەرانی گرێبەستەوە بەمشێوەیە دەخاتەڕوو: "سەبارەت بە رای وەزارەتمان بەو تەرخانکراوەی کە ئێستا مووچەی گرێبەستی لێوەردەگرن دەتوانرێت بکرێن بەهەمیشەیی و هیچ بارگرانییەکی دارایی نەکەوێتە ئەستۆی وەزارەتمان".
