هاوڵاتی - قەیوم بۆ گەورە شارەوانییه‌كانی مێردین و ئێلیهـ و خەلەفەتی لە باکوری کوردستان دانرا. - هێزە ئەمنییەکان لە شاری مێردین بەردەم بینای گەورەشارەوانیی شارەکەیان گەمارۆدا. - فەرمانی وەزارەتی ناوخۆى توركيا لەبارەی دانانی قەیوم گەیاندراوەتە ئەحمەد تورک هاوسەرۆکی گەورەشارەوانیی مێردین. وەزارەتی ناوخۆی تورکیا قەیومی بۆ گەورە شارەوانییه‌كانی مێردین و شارەوانیی ئێلیهـ و شارەوانیی خەلەفەتی لە روهای باکوری کوردستان دانا. میدیای فه‌رمی توركیا بڵاویكرده‌وه، به‌بڕیاری وەزارەتی ناوخۆی تورکیا، قەیوم بۆ گەورە شارەوانییه‌كانی مێردین و شارەوانیی ئێلیهـ و شارەوانیی خەلەفەتی لە روهای باکوری کوردستان دانراون. بەگوێرەی زانیارییەکان، بەیانیی ئەمڕۆ (دووشەممە، چواری تشرینی دووەم) هێزە ئەمنییەکان لە شاری مێردین بەردەم بینای گەورەشارەوانیی شارەکەیان گەمارۆدا و فەرمانی وەزارەتی ناوخۆیان لەبارەی دانانی قەیووم گەیاندووەتە ئەحمەد تورک، هاوسەرۆکی گەورەشارەوانیی مێردین. بە بڕیاری وەزارەتی ناوخۆی تورکیا، تونجای ئاککۆیون، پارێزگاری مێردین لە شوێنی ئەحمەد تورک، هاوسەرۆکی گەورەشارەوانیی مێردین دانرا. ئەحمەد تورک، لە هەژماری خۆی لە سۆشیاڵمیدیا رایگەیاند، "هەرگیز کۆڵ نادەین و لە خەبات بۆ دیموکراسی و ئاشتی و ئازادی، هەنگاو بۆ دواوە نانێین. ئێمە رێگە بە دەستبەسەرداگرتنی ئیرادەی گەل نادەین." پارێزگای مێردین دوای بڕیاری دانانی قەیووم، ئەنجامدانی هەموو جۆرە چالاکییەکی وەک خۆپیشاندان، رێپێوان، لێدوانی رۆژنامەڤانی، گردبوونه‌وه، خێوه‌تهه‌ڵدان و سه‌كۆدانانی بۆ ماوی 10 رۆژ قەدەخە کرد. لەلایەکی دیکەوە، بەیانی ئەمڕۆ قەیووم بۆ شارەوانیی ئێلیهـیش دانراوە. فەرمانی وەزارەتی ناوخۆ لەبارەی دانانی قەیووم گەیێندراوەتە گوڵستان سۆنووک، هاوسەرۆکی شارەوانی و لە شوێنی ئەو ئەکرەم جانئاڵپ، پارێزگاری ئێلیهـ بە قەیووم دانراوە. لە پارێزگای رووها، قەیووم بۆ شارەوانیی شارۆچکەی خەلفەتی دانرا و لە شوێنی محەممەد قەرەیڵان، هاوسەرۆکی شارەوانی خەلفەتی، هاکان باشئۆغڵو، قایمقامی خەلفەتی دانرا. ئەم سێ شارەوانییەی قەیوومیان لەسەر دانراوە، سەر بە پارتی یەکسانی و دیموکراسی گەلان (دەم پارتی)ـن.
هاوڵاتی - بانكی بازرگانی عێراق واژۆكردنی گرێبه‌ستێك له‌گه‌ڵ هه‌ژماری من بۆ ته‌وتینی موچه‌ی فه‌رمانبه‌رانی هه‌رێم ڕاده‌گه‌یه‌نێت. - گرێبەستەكە به‌گوێره‌ی بڕیاره‌كانی دادگای باڵای فیدڕاڵی و له‌سه‌ر بنه‌مای ڕێنماییه‌كانی سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراقه. بانكی بازرگانی عێراق (TBI) واژۆكردنی گرێبه‌ستێك له‌گه‌ڵ پڕۆژه‌یه‌كی (هه‌ژماری من) بۆ (ته‌وتین)ی موچه‌ی فه‌رمانبه‌رانی هه‌رێمی كوردستان ڕاده‌گه‌یه‌نێت و به‌پێی گرێبه‌سته‌كه‌ش، ئه‌و گرێبه‌سته له‌چوارچێوه‌ی جێبه‌جێكردنی بڕیاری دادگای فیدڕاڵیه بۆ ته‌وتینی موچه. بانكی بازرگانی عێراق له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه، گرێبه‌ستێكیان واژۆكردوه له‌گه‌ڵ پرۆژه‌ی هه‌ژماری من بۆ ته‌وتینی موچه‌ی فه‌رمانبه‌رانی هه‌رێمی كوردستان له نێوان بانكه‌كه‌یان و حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان. ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه، ئه‌و گرێبه‌سته به‌گوێره‌ی بڕیاره‌كانی دادگای باڵای فیدڕاڵی و له‌سه‌ر بنه‌مای ڕێنماییه‌كانی محه‌مه‌د شیاع سودانی سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراقه بۆ پێویستی به‌شداریكردنی بانكی بازرگانی عێراقی له پڕۆسه‌ی ته‌وتینی موچه‌ی فه‌رمانبه‌رانی هه‌رێمی كوردستانی عێراق. لەلایان خۆیەوە فه‌رمانگه‌ی میدیا و زانیاری حكومه‌تی هه‌رێم بڵاویكردۆته‌وه، بانکی بارزگانیی عێراق گرێبەستی بەشداریی لەگەڵ پرۆژەی "هەژماری من" کرد و بە فەرمی گرێبەستیان لەگەڵ پرۆژەی هەژماری من کردوە تاکو لە پرۆژەکەدا بەشدار بن، کە تایبەتە پرۆسەی تەوتینی موچەی موچەخۆرانی هەرێمی کوردستان.
هاوڵاتی وه‌زاره‌تی ناوخۆ - هه‌ركه‌سێك سیمكارت به‌بێ تۆماركردن به‌ناوی كڕیار بفرۆشێت به‌مانای هاوبه‌شیكردنه له‌تاوان. - سه‌رپێچیكار به‌رامبه‌ر هه‌ر سیمكارتێكی ده‌ست به‌سه‌رداگیراو بڕی سێ ملیۆن دینار سزا ده‌درێت. - سزای ژماره‌یه‌ك فرۆشگا درا و داخران و به‌دواداچونی رۆژانه‌ش به‌رده‌وامه. وه‌زاره‌تی ناوخۆی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان رایگەیاند هه‌ركه‌سێك سیمكارت به‌بێ تۆماركردن به‌ناوی كڕیار بفرۆشێت، به‌مانای هاوبه‌شیكردنه له‌تاوان و جگه له‌وه‌ش سزای گه‌وره‌ی دارایی ده‌كرێت. وه‌زاره‌تی ناوخۆ له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه، دوای كۆبونه‌وه یەكی هاوبه‌شی نێوان وه‌زاره‌تی ناوخۆ، وه‌زاره‌تی گواستنه‌وه و گه‌یاندن و حه‌وت كۆمپانیای مۆبایل و ئینته‌رنێت، به‌مه‌به‌ستی خێراكردنی رێوشوێنه‌كانی كۆنترۆڵكردنی فرۆشتنی سیمكارت له ده‌ره‌وه‌ی رێوشوێنی یاسایی تۆماركردن، لیژنه تایبه‌تمه‌نده‌كان له پارێزگا و ئیداره سه‌ربه‌خۆكان راسپێردران كه رێكاری یاسایی به‌رامبه‌ر هه‌ر فرۆشگایه‌ك بگرنه به‌ر كه سیمكارت ده‌فرۆشن بێ پرۆسه‌ی تۆماركردنی یاسایی، له‌مباره‌یه‌وه سزای ژماره‌یه‌ك فرۆشگا درا و داخران و به‌دواداچونی رۆژانه‌ش به‌رده‌وامه. ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه، ئاگاداری هاوڵاتیان و فرۆشگا و بریكاری كۆمپانیاكانی مۆبایل و ئینته‌رنێت ده‌كه‌ین كه فرۆشتنی سیمكارت له بازاڕ بێ تۆماركردن، ده‌رگاكردنه‌وه و ده‌رفه‌ت دروستكردنه بۆ تاوانكاران تا به‌و سیمكارتانه تاوان ئه‌نجام بده‌ن و هه‌وڵ بده‌ن خۆیان له یاسا بشارنه‌وه، ئه‌مه‌ش به‌شداریكردنه له تاوان و وه‌زاره‌تی ناوخۆ رێكاری یاسایی ده‌گرێته‌به‌ر بۆ پاراستنی هاوڵاتیان. وه‌زاره‌تی ناوخۆ دووپاتیكردەوە ئاگادارتان ده‌كه‌ین كه رێوشوێنی یاسایی توند له‌به‌رامبه‌ر هه‌ر كه‌س و فرۆشگا و بریكارێك ده‌گیرێته‌به‌ر كه سیمكارت له بازاڕ بفرۆشێ و تۆماریان نه‌كات به ناوی كڕیار. رونیشیكردۆته‌وه، به گوێره‌ی بڕگه‌ی دوه‌م له مادده‌ی شه‌ش له رێنمایی وه‌زاره‌تی ناوخۆ ژماره (8) ی ساڵی (2021) ی هه‌مواركراو، سه‌رپێچیكار به‌رامبه‌ر هه‌ر سیمكارتێكی ده‌ست به‌سه‌رداگیراو بڕی سێ ملیۆن دینار سزا ده‌درێت، بریكارانی سه‌ره‌كی و لاوه‌كی فرۆشتنی سیمكارت پێویسته به زوترینكات خۆیان له وه‌زاره‌تی ناوخۆ/ به‌رێوه‌به‌رایه‌تی گشتی دیوان/ به‌رێوه‌به‌رایه‌تی كۆمپانیا ئه‌منییه‌كان و مۆڵه‌تپێدان تۆمار بكه‌ن. جه‌ختیشیكردۆته‌وه، تا پرۆسه‌ی تۆماركردن ته‌واو ده‌بێت، پێویسته بریكاره‌كان سیمكارت به گوێره‌ی سیستمی تۆماركردن بفرۆشن، به پێچه‌وانه‌وه فرۆشگاكانیان داده‌خرێت، به گوێره‌ی رێنمایی ئاماژه‌بۆكراوی سه‌ره‌وه پێبژاردنی دارایی ده‌درێن، هه‌روه‌ها كۆمپانیاكان مۆڵه‌تی بریكاردارێتیان لێ وه‌رده‌گرنه‌وه.
فێنك ئەحمەد فێنك ئەحمەد: - بەرەی گەل داوای كردوە تاكو وردبینی لەو ساختەكاریانە نەكرێت كە ئەنجامدراون كۆبونەوەی پەرلەمانی كوردستان نەكرێت. - ئامێرەكانی دەنگدان ژمارەیەكی زۆری دەنگدەرانی نەخوێندۆتەوە. - كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عێراق هیچ زانیاریەكیان لەبارەی سۆفت وێری ئامێرەكەوە نیە. فێنك ئەحمەد سەرپەرشتیاری دامەزراوەی هەڵبژاردنی بەرەی گەل رایگەیاند ساختەكاریەكی زۆرمان ئاشكرا كردووە لە كۆی پرۆسەی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی هەرێمی كوردستان. سەرپەرشتیاری دامەزراوەی هەڵبژاردنی بەرەی گەل لە لێدوانێكدا بۆ هاوڵاتی ئاشكرا كرد ئەوان دوو تانەیان لە هەڵبژاردنەكان داوە و داوایان كردوە تاكو وردبینی لەو ساختەكاریانە نەكرێت كە ئەنجامدراون، كۆبونەوەی پەرلەمانی كوردستان نەكرێت. وتيشى: تانەیان لە كۆی پرۆسەی هەڵبژاردنەكە داوە و ئامێرەكانی دەنگدان ژمارەیەكی زۆری دەنگدەرانی نەخوێندۆتەوە، سەرەڕای ئەوەی كۆمسیۆنی سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق هیچ زانیاریەكیان لەبارەی سۆفت وێری ئامێرەكەوە نیە. دووپاتیشیكردەوە، تانەمان لە ئەنجامی هەڵبژاردن داوە و بەردەوام دەبین لە ئاشکراکردنی ئەو ساختەکارییەی لەدەنگی دەنگدەرانی هەرێمی کوردستاندا کراوە و بەلگەیەکی زۆرمان هەیە، کە ئامێری دەنگدان دەنگێکی زۆری پوچەڵ کردووەتەوە.
هاوڵاتی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عێراق: - وادەی وەرگرتنی تانە تەواو بوو. - 41 تانە لەسەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان تۆماركراوە. - كۆمسیۆن ماوەی (7) رۆژی لەبەردەمدایە بۆ ئامادەكردنی وەڵامی تانەكان كۆمسیۆنی سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق رایگەیاند وادەی وەرگرتنی تانە تەواو بووە و 41 تانە لەسەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان تۆماركراوە. جومانە غلای وتەبێژی كۆمسیۆنەكە لە لێداونێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند ئەمڕۆ وادەی وەرگرتنی تانەكان لەبارەی ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی كوردستان كۆتایی هات. وتيشى: بە گشتی 41 تانە لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردن پێشكەشكراوە، 25ى له سلێمانی و 12ى له هەولێر و 1 تانە له هەڵەبجە و 3 تانە له دهۆك. رونیكردەوە كۆمسیۆن ماوەی (7) رۆژی لەبەردەمدایە بۆ ئامادەكردنی وەڵامی تانەكان و رەوانەكردنیان بۆ دەستەی دادوەریی هەڵبژاردنەكان و دەستەی دادوەریی هەڵبژاردنەكانیش ماوەی (10) رۆژی لەبەردەمدایە بۆ بڕیاردان لەسەر تانەكان.
هاوڵاتی كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكانی عێراق: - وادەی وەرگرتنی تانە تەواو بوو. - 41 تانە لەسەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان تۆماركراوە. - كۆمسیۆن ماوەی (7) رۆژی لەبەردەمدایە بۆ ئامادەكردنی وەڵامی تانەكان كۆمسیۆنی سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق رایگەیاند وادەی وەرگرتنی تانە تەواو بووە و 41 تانە لەسەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان تۆماركراوە. جومانە غلای وتەبێژی كۆمسیۆنەكە لە لێداونێكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند ئەمڕۆ وادەی وەرگرتنی تانەكان لەبارەی ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی كوردستان كۆتایی هات. وتيشى: بە گشتی 41 تانە لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردن پێشكەشكراوە، 25ى له سلێمانی و 12ى له هەولێر و 1 تانە له هەڵەبجە و 3 تانە له دهۆك. رونیكردەوە كۆمسیۆن ماوەی (7) رۆژی لەبەردەمدایە بۆ ئامادەكردنی وەڵامی تانەكان و رەوانەكردنیان بۆ دەستەی دادوەریی هەڵبژاردنەكان و دەستەی دادوەریی هەڵبژاردنەكانیش ماوەی (10) رۆژی لەبەردەمدایە بۆ بڕیاردان لەسەر تانەكان.
هاوڵاتی ڕەوتی هەڵوێست: پێویستە هەڵبژاردنى پەرلەمانی کوردستان هەڵبوەشێنرێتەوە عەلی حەمە ساڵح: -ڕەوتی هەڵوێستی نیشتمانی تانه له هەڵبژاردنەکانی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان دەدات. - چەندین ساختەکاری و پێشێلکاريمان بۆ دەستەی دادوەری هەڵبژاردنەکان ناردوه. - پاش سەلماندنى ساختەكاریەكان پێویستە هەڵبژاردنى پەرلەمانی کوردستان هەڵبوەشێنرێتەوە. ڕەوتی هەڵوێستی نیشتمانی رایگەیاند تانەی فەرمی خۆی لەسەر هەڵبژاردنەکانی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان پێشکەشکردوه. عەلی حەمە ساڵح سەرۆكی رەوتەكە لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند لەتانەکەدا بەوردی هەموو بوارەکانی خروقات و ساختەکاری و دەیان لایەنی کێشەی هەڵبژاردنەکان لە ڕوی یاسای و تەکنیکیەوە خراوەتەڕوو. وتیشی: بەدەر لە ساختەکاریەکان؛ (٢١٠ هەزار دەنگ ) سوتێندراوە، زیاتر لە (١٠٠ هەزار کەس) بەبیانوی پەنجەمۆر بێبەشکراون لە دەنگدان، كۆی ئەم سەرپێچیانەش دەكاتە (١٥ کورسی پەرلەمان) ئاشكراشیكرد چەندین وردەکاری پەیوەست بە ساختەکاری و پێشێلکارییەکان بۆ دەستەی دادوەری هەڵبژاردنەکان ڕوونکراوەتەوە و بۆ راستکردنەوەی رێکارەکانی هەڵبژاردن لەکوردستان و عیراقدا داوای لێکۆڵینەوەی وردی یاسایی و تەکنیکيمان كردوه بۆ سەلماندنی ساختەکاری، پاش سەلماندن پێویستە هەڵبژاردنەکانی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان هەڵبوەشێنرێتەوە.
هاوڵاتی -راگەیاندنی ئەنجامی وەرگیرانی دەرچووانی 12ـی ئامادەیی لە زانکۆ و پەیمانگەکان. - بۆ ئەمساڵ 51579 خوێندکار لە زانکۆ و پەیمانگە حکومییەکان وەرگیراوون. - دەرچووانی 12ـی ئامادەیی دەتوانن ئەنجامی وەرگرتنیان لە زانکۆ و پەیمانگەکان لە وێبسایتی regayzanko) ) وەربگرنەوە. وەزارەتی خوێندنی باڵای هەرێمی کوردستان ئەنجامی وەرگیرانی دەرچووانی 12ـی ئامادەیی لە زانکۆ و پەیمانگەکان راگەیاند د.ئارام محەمەد، وەزیری خوێندنی باڵای هەرێمی کوردستان لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا، ئەنجامی وەرگیرانی دەرچووانی 12ـی ئامادەیی راگەیاند و ئاماژەی بەوە کرد بۆ ئەمساڵ 51579 خوێندکار لە زانکۆ و پەیمانگە حکومییەکان وەرگیراوون. بۆ زانینی ئەنجامی زانكۆلاین، كلیك لەو لینكەی خوارەوە بكە https://general.regayzanko.com/student/ بەگوێرەی راگەیەندراوی وەزارەتی خوێندنی باڵای هەرێمی کوردستان دەرچووانی 12ـی ئامادەیی دەتوانن لە کاتژمێر 1ـی پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆوە ئەنجامی وەرگرتنیان لە زانکۆ و پەیمانگەکان لە وێبسایتی regayzanko) ) وەربگرنەوە.
هاوڵاتی - وه‌زاره‌تی دارایی و ئابوری نوێترین زانیاری له‌باره‌ی موچه‌ی مانگی 10 ئاشكرا ده‌كات. - لیستی موچەی مانگی تشرینی یەکەم ڕادەستی وەزارەتی دارایی عێراق کرا. وه‌زاره‌تی دارایی و ئابوری حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان رایگه‌یاند، لیستی موچەی مانگی تشرینی یەکەم ڕادەستی وەزارەتی دارایی عێراق کرا. وه‌زاره‌تی دارایی و ئابوری حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان له ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا رونیكردەوە، ئه‌مڕۆ یه‌كشه‌ممه لیستی موچەی مانگی تشرینی یەکەمی 2024ی فەرمانبەران و موچەخۆرانی هەرێمی کوردستان لەلایەن نوێنەری وەزارەتی دارایی وئابووری هەرێمی کوردستانەوە ڕادەستی بەڕێوبەرایەتی گشتی ژمێریاری لەوەزارەتی دارایی حکومەتی فیدراڵ کرا. فه‌رمانبه‌رانی هه‌رێمی كوردستان تائێستا موچه‌ی مانگی 10ی ئه‌مساڵیان وه‌رنه‌گرتوه، له‌كاتێكدا له پارێزگاكانی دیكه‌ی عێراق ئاماده‌كاری بۆ دابه‌شكردنی موچه‌ی مانگی 11 ده‌كرێت. پێشتر وەزارەتی دارایی و ئابوری هەرێمی كوردستان له ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا باسی له‌وه‌كردبو، لەگەڵ وەزارەتی دارایی حکومەتی فیدراڵ ڕێکكەوتون تا کۆتایی ئەمساڵ سەرجەم کێشە تەکنیکیەکانی لیستی موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان چارەسەر بکەن، هەمو هەوڵێکی وەزارەتیشمان بە ئاڕاستەی دور خستنەوەی بابەتی موچەیە لە هەمو کێشە و ململانێیەکی سیاسی.
هاوڵاتی -لە زۆربەی قوتابخانەكانی پارێزگاكانی هەرێم و عێراق پشوو راگەیەندرا. - بەهۆی بارانبارینی بەخوڕ لەچەند ناوچەیەكی عێراق لافاو دروستبووە. بە هۆی رێژەی بارانبارینێكی زۆرەوە، زۆربەی قوتابخانەكانی هەرێمی كوردستان و عێراق پشوویان راگەیاند. بە پشتبەست بە ڕاپۆرتی كەشوهەوا و لەگەڵ بارانبارینی بەخوڕ، دەوامی خوێندن لە چەند ناوچەیەكی هەرێمی كورستان ڕاگیران، لەوانە پەروەدەردەكانی هەڵەبجە، شارباژێڕ، سەیدسادق، ڕاپەڕین و پێنجوێن. لە عێراقیش بەهەمان شێوە بەهۆی بارانبارینی بەخوڕ و دروستبوونی لافاو، بە شێوەیەكی فەرمی دەوامی خوێندن لە بەغدای پایتەخت و پارێزگاكانی دیالە و سەڵاحەدین و كەركوك و ئەنبار و نەینەوا، راگیران. لە دوێنێ شەممەوە بارانبارینێكی بەخوڕ دەستیپێكردووە و بەهۆیەوە لافاو لەچەند ناوچەیەكی عێراق درووستبوە و بەپێی پێشبینیەكانی كەشناسی عێراق شەپۆلی بارانەكە بەردەوام دەبێت.
ھاوڵاتی ھاوسەرۆکی دەم پارتی لە باکووری کوردستان ڕایدەگەیەنێت: تورکیا بە چارەسەرکردنی پرسی کورد دووچاری تەنگژە نابێت، وتیشی ئەگەر ئومێدێکی بچووکیش ھەبێت، ئێمە دەمانەوێت ئەو ئومێدە گەورە بکەین تولای حاتیمۆغولاری، ھاوسەرۆکی پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان (دەم پارتی) باسی لە کاریگەریی خراپی چارەسەرنەکردنی پرسی کورد لە تورکیا کرد و وتی: "ئەگەر ئەمڕۆ لە رۆژھەڵاتی نێوەڕاست تورکیا لاواز بێت و دووچاری قەیرانی ئابووری بووبێت، ھۆکارەکەی ئەوەیە پرسی کورد چارەسەر نەکراوە." سەبارەت بە ھەنگاوەکانی ئەم دواییەی ئاکپارتی و مەھەپە، ھاوسەرۆکی دەم پارتی وتی: "ئایا بەڕاستی چارەسەرکردنی پرسی کورد بەشێوەیەکی ئاشتیانە و دیموکراسییانە لە پشت ئەو ھەنگاوەی ئەوان ھەیە؟ تاوەکوو ئیستا دڵنیا نین. ئێوە لەلایەک دەستتان درێژ دەکەن (تەوقە دەکەن) و لەلایەکی دیکەوە شەق و زللە دەوەشێنن. پرۆسەی چارەسەری بەو شێوەیە نابێت." تولای حاتیمۆغولاری جەختیشی لە پاڵپشتیی پارتەکەی بۆ پرۆسەی چارەسەری کردەوە و رایگەیاند: "ئەگەر ئومێدێکی بچووکیش ھەبێت، ئێمە دەمانەوێت ئەو ئومێدە گەورە بکەین. کێشەی کورد بە چەک و شەڕ چارەسەر نابێت. پێویستە شەڕ و پێکدادان کۆتایی بێت و پرۆسەیەکی ئاشتی و دیموکراسییانە دەستپێبکات." شایانی باسە دەوڵەت باخچەلی سەرەتای مانگی رابردوو لەگەڵ ژمارەیەک لە پەرلەمانتارانی دەم پارتی تەوقەی کرد و لە کۆبوونەوەی فراکسیۆنی پارتەکەیدا داوای کرد عەبدوڵڵا ئۆجەلان، رێبەری زیندانیکراوی پەکەکە بچێتە کۆبوونەوەی فراکسیۆنی دەم پارتی لە پەرلەمان و ھەڵوەشاندنەوەی پەکەکە رابگەیێنێت و بەو جۆرەش شەڕی نێوان پەکەکە و سوپای تورکیا کە زیاتر لە 40 ساڵە بەردەوامە کۆتایی پێ بێنێت. ھاوکات ڕەجەب تەییب ئەردۆغان، سەرۆک کۆماری تورکیاش رایگەیاندبوو، "ئەگەر خوا تەمەن و دەرفەت بدات، نیازمان ھەیە ئەم پرسە (پرسی کورد) لە رۆژەڤی وڵاتەکەمان بە تەواوی دەربھێنین و تاج بخەینە سەر 40 ساڵەی سیاسیمان کە بە خزمەتی گەل تێپەڕیوە".
ھاوڵاتی لەلێدوانێکی ڕۆژنامەنووسیدا بەڕێوەبەری گشتی کشتوکاڵی ھەڵەبجە راِیگەیاند تاوەکو ئێستا ھیچ بازرگانێکی نێوخۆیی داواکاری بۆ ھەناردەکردنی ھەناری ھەڵەبجە پێشکەش نەکردوون، ئاماژە بەوەشدەکات پار لەم کاتانەدا ھەنار ھەناردە دەکرا. لەوبارەیەوە ستار مەحموود، بەڕێوەبەری گشتیی کشتوکاڵی ھەڵەبجە بە کەناڵی ڕووداوی راگەیاندووە "تاوەکو ئەمڕۆ ھیچ داواکارییەکمان لەلایەن بارزگانە نێوخۆییەکانەوە بەدەستنەگەیشتووە کە داوا بکەن ھەناری شارەکەمان بۆ دەرەوەی وڵات ھەناردە بکەن. پار لەم کاتانەدا ھەنار ھەناردە دەکرا." رۆژی ٣١ـی مانگی رابردوو ڤیستیڤاڵی ساڵانەی ھەنار لە ھەڵەبجە دەستیپێکرد. بەگوێرەی گەشتوگوزاری ھەڵەبجە، رۆژی یەکەمی فێستیڤاڵی ھەنار ٨٠ ھەزار و رۆژی دووەم ١١٠ ھەزار کەس سەردانی فێستیڤاڵەکەیان کردووە. بەڕێوەبەری گشتیی کشتوکاڵی ھەڵەبجە وتیشی، "مەزەندە دەکرێت بەرھەمی ھەناری ئەم ساڵی ھەڵەبجە ٢٥ بۆ ٣٠ ھەزار تۆن بێت." ھاوکات زێدا محەممەد، بەڕێوەبەری گشتیی پلاندانان و بەدواچوون لە وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو رایگەیاندووە "تاوەکو ئەمڕۆ ھیچ نووسراوێکمان بۆ ھەناردەکردنی ھەناری ھەڵەبجە بۆ دەرەوە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی کشتوکاڵی ھەڵەبجەوە بەدەستنەگەیشتووە". زێدا محەممەد دەشڵێت، "ھەناردە کردنی ھەنار بۆ خواروو و نێوەڕاستی عێراق بەردەوامە. سەرەڕای ئەوە، بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی کشتوکاڵی ھەڵەبجە دەتوانێت بێ گەڕانەوە بۆ وەزارەت، لەرێگەی دەروازەکانی سنووری خۆیانەوە ھەنار ھەناردە بکەن". بەگوێرەی ئاماری وەزارەتی کشتوکاڵی ھەرێمی کوردستان، بەرھەمی ساڵانەی ھەناری ھەرێمی کوردستان زیاتر لە ٨٠ ھەزار تۆنە کە نزیکەی ٣٠ ھەزاری لە پارێزگای ھەڵەبجەیە.
هاوڵاتی - نرخی ئه‌مپێری كاره‌بای مۆلیده ئه‌هلییه‌كان بۆ مانگی تشرینی یەكەم. - نرخی ئه‌مپێر له‌نێوان 8 هه‌زار بۆ 12 هەزار دینار دایه. نرخی ئه‌مپێری كاره‌بای مۆلیده ئه‌هلییه‌كان له شاره‌كانی دهۆك و سلێمانی و هه‌ڵه‌بجه دیاریكرا و بەپێی شارەكان نرخەكە دەگۆڕێت. قارەمان مەولود سه‌رۆكی ئه‌نجوومه‌نی موه‌لیده ئه‌هلییه‌كانی هه‌ولێر رایگه‌یاند كاتژمێره‌كانی كاركردنی موه‌لیده ئه‌هییه‌كان له‌نێو شار 205 كاتژمێر بۆ 298 كاتژمێر بووه و نرخی ئه‌مپێر له‌نێوان 8 هه‌زار و 750 دینار بۆ 12 هه‌زار و 750 دیناردایه، بێجگە لە چه‌ند موه‌لیده‌یه‌ك كه كاری زیاتریان كردووه و نرخی ئه‌مپێریان ده‌گاته 13 هه‌زار دینار. وتيشى: له ده‌وروبه‌ری هه‌ولێر نرخی ئه‌مپێرێك موه‌لیده له‌نێوان 6 هه‌زار بۆ 13 هه‌زار و 500 دیناردایه. لای خۆیه‌وه عوسمان محه‌مه‌د سه‌رۆكی كۆمه‌ڵه‌ی موه‌لیده ئه‌هلییه‌كانی سلێمانی رایگه‌یاند كه نرخی ئه‌مپێرێك موه‌لیده بۆ مانگی 10 له سلێمانی، له‌نێوان 6 هه‌زار بۆ 7 هه‌زار و 500 دیناردایه. سەبارەت به نرخی ئه‌مپێری كاره‌بای موه‌لیده له دهۆك، هه‌كار هرووری به‌رپرسی لیژنه‌ی موه‌لیده ئه‌هلییه‌كانی دهۆك رونیكردەوە نرخی ئه‌مپێری موه‌لیده بۆ مانگی 10 نزیكەی 9 هه‌زار و 500 دیناره. هاوكات له شاری هه‌ڵه‌بجه‌ش نرخی ئه‌مپێرێك موه‌لیده بۆ مانگی 10 هاوشێوه‌ی سلێمانی له‌نێوان 6 هه‌زار بۆ 7 هه‌زار و 500 دیناردا ده‌بێت.
هاوڵاتی - چەند حوكمێكی توند لە پارێزگاكانی هەولێر و دهۆك و سلێمانی دژ بە رۆژنامەنووسان دەركراوە. - ریژەی سكاڵا دژ بە رۆژنامەنووسان لە هەرێمی كوردستان گەیشتووەتە زیاتر لە 37%. - زیاتر لە 500 رۆژنامەنووس لە 2003وە كوژراون بەبێ ئەوەی لێپرسینەوە لە بكوژەكانیان بكرێت. رێكخراوی یونیسكۆ رایگەیاند دەسەڵاتدارانی هەرێمی كوردستان حوكمى تونديان دژ بە رۆژنامەنووسان دەركردوە و ریژەی سكاڵاش لە دژيان گەیشتووەتە زیاتر لە 37%. دكتۆر زیا سەرای نوێنەری رێكخراوی یونیسكۆ لە عێراق بەیاننامەیەكی رێكخراوەكەی ناردووە بۆ هاوڵاتی و تیاییدا هاتووە، عێراق بەرزترین رێژەی تۆماركردووە لە دەربازبوون لەسزا بەرامبەر بە ئەنجامدانی تاوان دژ بە رۆژنامەنووسان و داوا لە حكومەتی فیدڕاڵی عێراق دەكەین بەرپرسیارێتی لێكۆڵینەوەیەكی گشتگیر و شەفاف بگرێتە ئەستۆ، سەبارەت بە هەموو ئەو تاوانانەی دژ بە رۆژنامەنووسان ئەنجام دەدرێن و زانیاری لەسەر لێكۆڵینەوەكان پێشكەش بە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و ئەنجومەنی مافی مرۆڤ بكات، هەروەها داوای لە دەسەڵاتدارانی عێراق كرد بە سیاسەتەكانیاندا بچنەوە سەبارەت بە ئازادی رادەربڕین و سەلامەتی رۆژنامەنووسان. بەپێی یونیسكۆ عێراق پێشەنگە لە لیستی ئەو وڵاتانەی رۆژنامەنووسەكانی دەناڵێنن بە دەست دەربازبوونی دەستدرێژیكەرانی سەریان لە سزا و رووبەڕووی هەڕەشە، سەرەڕای زۆربونی سكاڵای یاسایی لە دژیان بەمەبەستی ترساندنی رۆژنامەنووسان و دەمكوتكردنیان. رونیشیكردەوە، تەنها لە ساڵی 2023، زیاتر لە 600 سكاڵای یاسایی لە عێراق دژ بە رۆژنامەنووسان تۆماركراوە و ریژەی ئەو سكاڵایانەش لە هەرێمی كوردستان گەیشتووەتە زیاتر لە 37%، لەگەل دەركردنی چەند حوكمێكی توند لە پارێزگاكانی هەولێر و دهۆك و سلێمانی. ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد بەرزبونەوەی رێژەی دەربازبوون لە تاوانەكانی كوشتنی رۆژنامەنووسان لە عێراق، پێویستە ببێتە جێگای بایەخی نێودەوڵەتی و نێوخۆیی، كە لە 98% تێپەڕاندووە و زیاتر لە 500 رۆژنامەنووس لە ساڵی 2003وە تاكو ئێستا كوژراون بەبێ ئەوەی لێپرسینەوە لە بكوژەكانیان بكرێت.
هاوڵاتی بڕیاردەری فراکسیۆنی پارتی: -فۆرم دابەشكردنى یەکێتی بۆ تەوتین چەواشەی فەرمانبەرانە. - هەنگاوەكانی یه‌كێتی بۆ رەتكردنەوەی هەژماری من و جێبەجێكردنی تەوتین هیچ بنەمایەکی یاسای نیە. - ئەو کارەى یه‌كێتی جۆرێکە لە کاری نایاسایی. - بانکی مەرکەزی و حکومەتی عێراق و وەزارەتی دارایی عێراق مامەڵە لەگەڵ حکومەتی هەرێمدا دەکات. شوان کەلاری بڕیاردەری فراکسیۆنی پارتی لە په‌رله‌مانی عێراق رایگەیاند هەنگاوەكانی یه‌كێتی بۆ رەتكردنەوەی هەژماری من و جێبەجێكردنی تەوتین کارێکی خراپە. بڕیاردەری فراکسیۆنی پارتی بە دەنگی ئەمریکای ڕاگەیاند، هەژماری من پرۆژەیەکی فەرمیە و حکومەتی هەرێمی کوردستان بڕیاری لە سەرداوە و هەنگاوی زۆر باش لە هەژماری من چوەتە پێشەوە و بابەتەکە پەیوەستە بە ئەلیکترۆنیکردنی موچەی فەرمانبەران کە تەوتینیش هەمان ئامانجی هەیە، بۆیە پێمان وایە ئەوەی یەکێتی دەیکات کارێکی باش نیە. وتيشى: جگە لەوەی ئەو کارەى یه‌كێتی جۆرێکە لە کاری نایاسایی، چونکە ئەوه کاری حکومەتی هەرێمی کوردستانە و بانکی مەرکەزی و حکومەتی عێراق و وەزارەتی دارایی عێراق مامەڵە لەگەڵ حکومەتی هەرێمدا دەکات. پێشیوایە ئەم هەنگاوەی یەکێتی کارێکی خراپی و کاریگەری لەسەر پەرتەوازەی نێو ماڵی کوردی دروست دەکات و ئەوەی یەکێتی دەیکا و سەرۆکی حزبەکەی ڕوبەڕوی بڕیاری حکومەتی هەرێم دەبێتەوە ئەمە تەواو نایاساییە و بەڕاستی ئەوەی دەیکەن و فۆرم دابەش دەکەن چەواشەی فەرمانبەرانە و هیچ بنەمایەکی یاسای تێدا نیە. كاروان یاروه‌یس ئه‌ندامی فراكسیۆنی یه‌كێتی له په‌رله‌مانی عێراق رایگه‌یاندهەڵمەتی کۆکردنەوەی ئیمزای پەرلەمانتارانی عێراق بۆ پشتیوانی و فشار بۆ جێبەجێکردنی بڕیاری دادگای ئیتحادی لەبارەی تەوتینی موچەی هەرێمی کوردستان به‌رده‌وامه و تائێستا 115 پەرلەمانتارو سەرۆکی 10 فراکسیۆنی کوردستانی و عێراقی ئیمزایان کردوە و هەڵمەتەکەش بەردەوام دەبێت تا زۆرترین پەرلەمانتارو فراکسیۆن پشتیوانی داوای موچەخۆرانی کوردستان بکەن بۆ تەوتینی موچە.
.jpg)
