.png)
- روسیا رایگەیاند لەچەند رۆژی ڕابردوودا ئۆكرانیا دوو هێرشی كردووەتە سەریان بە مووشەكی ئەتاكمسی ئەمریكی. - مووشەكەكان ئامانجی خۆیان پێكاوە و دوو سەربازی ڕوسی برینداربون و ڕادارێكیشی تێكشكاندووە. ئامادەکردنی: هاوڵاتی ڕوسیا ڕایگەیاند ئۆكرانیا بە مووشەكی ئەمریكی هێرشی كردووەتە سەريان. ئەمڕۆ سێشەممە روسیا رایگەیاند لەچەند رۆژی ڕابردوودا ئۆكرانیا دوو هێرشی كردووەتە سەریان بە مووشەكی ئەتاكمسی ئەمریكی. وەزارەتی بەرگری ڕوسیا لە بەیاننامەیەكدا رونیكردەوە هێزەكانی ئۆكرانیا چەند دامەزراوەیەكیان لە ناوچەی كۆڕسكی ڕوسی سنوری بۆردومان كردووە. وتیشی: مووشەكەكان ئامانجی خۆیان پێكاوە و دوو سەربازی ڕوسی برینداربون و ڕادارێكیشی تێكشكاندووە. پێشتر ڕوسیا هۆشداریدا بە ئۆكرانیا ئەگەر بێتو ئەو مووشەكە ئەمریكیە بەكاربهێنێت لە دژی بەتوندی وەڵامی دەداتەوە
.png)
- رێژەی دانیشتوانی کوردستان لەکۆی گشتیی عێراق دەگاتە 14.028%. - ئەمەش بە واتای زیادبونی پشکی هەرێمە لە بودجەدا. ئامادەکردنی: هاوڵاتی نەبیل مەرسومی شارەزایی ئابوری عێراق ڕایگەیاند، بەگوێرەی ئەنجامەكانی سەرژمێریی گشتی دانیشتوان دەبێت پشكی هەرێمى كوردستان لە بودجەى عێراقدا بەرزببێتەوە. نەبیل مەرسومی ئەمڕۆ سێشەممە لە ڕاگەیەندراوێكدا لە پەڕەی تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك بڵاویكردەوە، بە پشتبەستن بە سەرژمێری گشتی دانیشتوان، ژمارەی دانیشتوانی عێراق گەیشتوەتە 45 ملیۆن و 407 هەزار کەس، بەپێی قسەی وەزیری پلاندانانی کوردستان، ژمارەی دانیشتوانی هەرێمی کوردستان گەیشتوەتە شەش ملیۆن و 370 هەزار کەس. ئاماژەی بەوەشكرد، ئەوە بەو مانایە دێت کە رێژەی دانیشتوانی کوردستان لەکۆی گشتیی عێراق دەگاتە 14.028%، ئەمەش بە واتای زیادبونی پشکی هەرێمە لە بودجەدا. وتيشى: پشكی هەرێم لە یاسایی بودجەدا بە رێژەی 12.67% دیاركرابو، بەڵام سەرژمێریی گشتی دانیشتوان پشکی هەرێم لە بودجە بەرزدەكاتەوە بۆ 14.028%.
-698 خوێندکارى دیکە لە زانکۆ حكومیەکانی هەرێمی كوردستان وەرگیران. - ئەو 698 خوێندکارە بەشێوازى (زانکۆلاین، پارالێل، ئێواران) ناویان لە زانکۆ و پەیمانگەکان هاتووەتەوە. ئامادەکردنی: هاوڵاتی وەزارەتى خوێندنى باڵا و توێژینەوەى زانستى حكومەتی هەرێمی كوردستان ڕایگەیاند لە ئەنجامى پڕکردنەوەى کورسى بەتاڵ، 698 خوێندکارى دیکە، بە هەرسێ شێوازی (زانکۆلاین، پارالێل، ئێواران) لە زانکۆ حكومیەکانی هەرێمی كوردستان وەرگیران. وەزارەتەكە ئەمڕۆ سێشەممە لە ڕاگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە، ئەنجامى پڕکردنەوەى کورسى بەتاڵ، 698 خوێندکاری دیکە لە زانکۆکانى هەرێمى کوردستان وەرگیران. ئاماژەی بەوەشكرد، وەزارەتى خوێندنى باڵا له پێناو ڕەخساندنى دەرفەتی زیاتر بۆ دەرچوانى قۆناغى 12ی ئامادەیى، ئەوانەى ناویان لەهیچ شوێنێک نەهاتبوەوە، دەرگاى پێشکەشکردنى کردەوە و ئەو خوێندكارانە وەرگیران. وتيشى: ئەو 698 خوێندکارە بەشێوازى (زانکۆلاین، پارالێل، ئێواران) ناویان لە زانکۆ و پەیمانگەکان هاتووەتەوە و بەگوێرەی کۆنمرەکانیان بۆ ساڵى خوێندنى 2024-2025 وەرگیران.
- یەكێك لە برا كوردەكان هات بۆ لام و پێی وتم: مەسعود بارزانی ئەیەوێت بتبینێت. - مەسعود بارزانی پێشوازیەكی گەرمی لێكردم و رێزێكی زۆری لێنام. - لێی پرسیم: چیت پێویستە بۆت بكەم؟. ئامادەکردنی: هاوڵاتی جەمال مستەفا زاوا و سكرتێری دووەمی سەدام حسێن سەرۆك كۆماری عێراقی لەسێدارەدراو ئاشكرای كرد كە مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان داوای كردووە بیبینێت و رێزێكی زۆری لێناوە. جەمال مستەفا لە گفتوگۆیەكی تایبەت لەگەڵ رۆژنامەی شەرقولئەوسەت رایگەیاند دوای ئەوەی لە حوزەیرانی 2021 لەزیندانی ئازاد كرام یەكێك لە هاوڕێكانم گەیاندمی تاكو هەولێر و لەویش لە ماڵی براكەم نیشتەجێبوم و میوانێكی زۆر ڕویتێدەكردم. وتیشی: یەكێك لە برا كوردەكان هات بۆ لام كە پەیوەندیەكی وەزشیمان هەبوو پێكەوە، پێی وتم: مەسعود بارزانی ئەیەوێت بتبینێت و بەیانی من دەتبەم بۆ لای. رونیشیكردەوە مەسعود بارزانی پێشوازیەكی گەرمی لێكردم و رێزێكی زۆری لێنام و دانیشتین و قسەمان كرد و سوپاسیم كرد كە دەرگای بۆ هەموو ئاوارە عەرەبەكانی عێراق كردووەتەوە و سوپاسی هەڵوێستی گەورەی نیشتیمانییم كرد و ئەویش لێی پرسیم: چیت پێویستە بۆت بكەم؟، منیش وتم: تەنها پاسپۆرتێك تاكو بگەمە لای خێزانەكەم، پاشان كەسێكی بۆ ناردم و وێنەیان گرتم و پەنجەمۆریان وەرگرتم و چاودێری مامەڵەكەیان كردم لە بەغدا، بەڵام حكومەتی عێراق رەتیكردەوە پاسپۆرتم بۆ دەربكات.
- هەندێك پرسمان هەیە تاكو ئێستا گفتوگۆی لەسەر دەكەین بە تایبەتی پشكی نەوتی هەرێم. - كشانەوەی هێزەكانی هاوپەیمانان بەبێ ئامادەكردنی سوپای عێراق كێشە دروست دەكات. - جیاوازیەكی زۆر لەنێوان ئۆپۆزسیۆنی ئێران و توركیا هەیە. مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتی دیموكراتی كوردستان پەیوەندیەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و ناوەند لە بەغدا بەباش وەسفكرد. مەسعود بارزانی لە لێدوانێكدا بۆ سكای نیوز رایگەیاند پەیوەندی نێوان هەرێمی كوردستان و ناوەندی بەغدا باشە، بەڵام هەندێك پرسمان هەیە تاكو ئێستا گفتوگۆی لەسەر دەكەین بە تایبەتی پشكی نەوتی هەرێم. وتیشی: سەبارەت بە بارودۆخی ناوخۆیی، رێكخراوی داعش تاكو ئێستا هەڕەشەیەكی جددیە و كشانەوەی هێزەكانی هاوپەیمانان بەبێ ئامادەكردنی سوپای عێراق كێشە دروست دەكات، چونكە عێراق لاوازیەكی راستەقینەی پێوە دیارە لە هێزە ئاسمانیەكانیدا. رونیشیكردەوە پەیوەندی كورد لەگەڵ ئێران و توركیا ئاساییە و لەبەرژەوەندی كورد نیە ئەو پەیوەندیانە تێكبچێت و رێگە بەكەسیش نادەین دەستوەردان لە كاروباری ناوخۆیی كوردستان بكات. باسی لەوەشكرد جیاوازیەكی زۆر لەنێوان ئۆپۆزسیۆنی ئێران و توركیا هەیە، ئۆپۆزسیۆنی ئێران دەست لە كاروباری ناوخۆیی عێراق وەرنادات و گوێڕایەڵی ڕینماییەكانە، بە پێچەوانەی پارتی كرێكارانی كوردستان كە دەستوەردان دەكات و گوێڕایەڵی ڕێنماییەكان نابێت.
- سەرۆکی دادگای باڵای فیدراڵی لەگەڵ شاندێکی فراكسۆنه‌كانی کوردستان تاوتوێی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێميان كرد. -ئامادەبووان گفتوگۆیان كرد لەسەر بڕیاری دادگای باڵای فیدراڵی سەبارەت بە مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان. دادوەر جاسم محمد عەبود سەرۆکی دادگای باڵای فیدراڵی لەگەڵ شاندێکی فراكسۆنه‌كانی کوردستان تاوتوێی بڕیاری دادگای تایبه‌ت بە مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم كرد. ڕاگه‌یاندنی دادگای باڵای فیدراڵی لە بەیاننامەیەکدا ڕایگەیاند سەرۆکی دادگای فیدراڵی لە بارەگای دادگا پێشوازی لە شاخوان عەبدوڵڵا جێگری سەرۆکی ئەنجوومەنی نوێنەران و شاندی یاوەری کرد كه‌پێكهاتبوو له‌مەریوان قەرنی جێگری سەرۆکی فراكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان و هه‌رێم كه‌مال سه‌رۆكی فراكسیۆنی یەکێتی نیشتیمانی كوردستان وسروە عەبدولواحید سەرۆکی فراكسیۆنی نەوەی نوێ وجەمال کۆچەر سەرۆکی فراكسیۆنی یەکگرتووی ئیسلامی و سۆران عومەر سەرۆکی فراكسیۆنی كۆمه‌ڵه‌ی دادگه‌ری ئیسلامی. ئاماژەی بەوەشکرد سەرۆکی دادگای باڵای فیدراڵی بەخێرهاتنی شاندەكەی كرد و ستایشی ڕۆڵی یاسادانان و چاودێریکردنی ئەنجومەنی نوێنەرانى کرد. ڕوونیشیکردەوە ئامادەبووان گفتوگۆیان كرد لەسەر بڕیاری دادگای باڵای فیدراڵی ژمارە 224 و ژمارە یەکگرتووەکەی 269/ فیدراڵی/2023، سەبارەت بە مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان و وردبینی جێبەجێکردنی ڕێکارەکانی سەبارەت بەم بڕیارە به‌شێوه‌یه‌ك کە خزمەت بە مافی تاکەکان بكات. ئاماژە بەوەشی كرد كه‌ئه‌ندامانی شانده‌كه ستایشی بڕیارە تۆكمه‌كه‌ی دادگایان كرد كه‌پشت به دەستوور ده‌به‌ستێت و جه‌ختیان له‌سه‌ر گرنگی له‌به‌رچاوگرتنی مافی عێراقییەکان بەبێ جیاوازی لە نێو پێکهاتەکانیدا كرده‌وه.
- بارانبارین له‌ناوچه جیاجیاكانی هه‌رێم و به‌فربارین له‌ناوچه شاخاویه‌كان به‌رده‌وام ده‌بێت - پله‌كانی گه‌رماش به‌ڕێژه‌یه‌كی به‌رچاو نزم ده‌بنه‌وه. به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌زانی هه‌رێمى كوردستان پێشبینیكرد ئه‌مڕۆ و سبه‌ینێ بارانبارین له‌ناوچه جیاجیاكانی هه‌رێم و به‌فربارین له‌ناوچه شاخاویه‌كان به‌رده‌وام ده‌بێت و پله‌كانی گه‌رماش به‌ڕێژه‌یه‌كی به‌رچاو نزم ده‌بنه‌وه. به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیەكە له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه، ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه له‌دوای نیوه‌رۆ ئاسمانی هه‌رێم ده‌گۆرێت بۆ هه‌وری ته‌واو پاشان كاریگه‌ری شه‌پۆڵی باران بارین چالاك ده‌بێته‌وه له‌سه‌رجه‌م ناوچه جیاجیاكان، ماوه‌ی دابارین له‌نێوان كاته‌كانی دوای نیوه‌ڕۆ تاوه‌كو دره‌نگانی شه‌و ده‌بێت، شێوازی دابارین له‌سه‌ر ناوچه شاخاوییه سنورییه‌كان به‌فر ده‌بارێت و له لوتكه‌ی شاخه به‌رزه‌كان به‌فرێكی كه‌م ده‌بێت، سه‌نته‌ری پارێزگاكان و قه‌زاو ناحیه‌كان بارانی مامناوه‌ند و هه‌ندێك كات نمه‌باران ده‌بێت. ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه، خێرايی با له‌سه‌رخۆ و مامناوه‌ند ده‌بێت له‌نێوان 10-20 كیلۆمه‌تر له‌كاتژمێرێكدا ده‌بێت و هه‌ندێك كات چالاك ده‌بێت بۆ سه‌روی 25 كیلۆمه‌تر له‌كاتژمێرێكدا. ئه‌وه‌شیخستۆته‌ڕو، سبه‌ی چوارشه‌ممه، ئاسمان ساماڵ و سارد ده‌بێت و پله‌كانی گه‌رما نزم ده‌بنه‌وه به‌نزیكه‌ی 2-5 پله، له‌ناوچه شاخاوییه سنورییه‌كان نزیك ده‌بێته‌وه له (سفر)ی پله‌ی سیلیزی وه هه‌ندێك ناوچه بۆ ژێر سفری پله‌ی سیلیزی . به‌رزترین پله‌كانی گه‌رمای پێشبینیكراو به پله‌ی سیلیزی : هه‌ولێر : 13 پله‌ی سیلیزی سلێمانی : 12 پله‌ی سیلیزی دهۆك : 8 پله‌ی سیلیزی كه‌ركوك : 14 پله‌ی سیلیزی هه‌ڵه‌بجه : 13 پله‌ی سیلیزی زاخۆ : 8 پله‌ی سیلیزی حاجی ئۆمه‌ران : 3 پله‌ی سیلیزی سۆران : 12 پله‌ی سیلیزی گه‌رمیان : 18 پله‌ی سیلیزی
- داوا له حكومه‌تی فیدراڵ ده‌كات، ڕێكاری زۆر توندتر بگرنه‌به‌ر بۆ ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی ئه‌و تاوانبارانه‌ی كه بازرگانی به ژیانی مرۆڤەوە ده‌كه‌ن. - پێویسته به توندترین شێوه ڕوبه‌ڕوی مافیاكان و بازرگانه‌كانی مادده‌ی هۆشبه‌ر ببینه‌وه و سزای توند بدرێن. - به‌شێوه‌یه‌كی زۆر به‌رفراوان و هه‌مه‌لایه‌نه كار له‌سه‌ر قه‌ڵاچۆكردن و ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی ئه‌م كێشه‌یه دەكەین. مه‌سرور بارزانی سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمى كوردستان داوا له حكومه‌تی فیدراڵ ده‌كات، ڕێكاری زۆر توندتر بگرنه‌به‌ر بۆ ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی ئه‌و تاوانبارانه‌ی كه بازرگانی به ژیانی مرۆڤەوە ده‌كه‌ن. سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێم ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه له شاری هه‌ولێر، به‌ردی بناغه‌ی سه‌نته‌ری هۆشیاری و شیاندنه‌وه‌ی ئالووده‌بوانی مادده هۆشبه‌ره‌كانی دانا و له وتارێكدا رایگه‌یاند، به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی مادده هۆشبه‌ره‌كان، پرسێكی زۆر گرنگه به لای حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستانه‌وه، بۆیه به‌شێوه‌یه‌كی زۆر به‌رفراوان و هه‌مه‌لایه‌نه كار له‌سه‌ر قه‌ڵاچۆكردن و ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی ئه‌م كێشه‌یه ده‌كات كه هه‌ڕه‌شه‌یه‌كی مه‌ترسیداره بۆ سه‌ر كۆمه‌ڵگه‌كه‌مان و زیانی هه‌مه‌لایه‌نه‌ی ته‌ندروستی و كۆمه‌ڵایه‌تی و ئابوری و ئه‌منی له هه‌مو بواره‌كانی ژیانمان ده‌دات و هۆیه‌كی سه‌ره‌كیی لاوازكردنی گه‌نج و لاوه‌كانمان و سه‌رمایه‌ی مرۆییشمانه، بۆیه ئێمه به هه‌مو شێوه‌یه‌ك كار بۆ ڕێگه‌گرتن له زیاتر ته‌شه‌نه‌كردنی ئه‌م هه‌ڕه‌شه گه‌وره‌یه ده‌كه‌ین. ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد حكومه‌تی هه‌رێم لیژنه‌یه‌كی باڵای بۆ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی مادده هۆشبه‌ره‌كان پێكهێناوه كه ژماره‌یه‌ك له وه‌زاره‌ت و داموده‌زگا په‌یوه‌ندیداره‌كان تێیدا به‌شدارن، هه‌روه‌ها سندوقێكیش بۆ په‌ره‌پێدان و شیاندنه‌وه و چاره‌سه‌ریی توشبوان و ئالووده‌بوانی مادده‌ی هۆشبه‌ر دروستكراوه و دروستكردنی ئه‌م سه‌نته‌ره‌ش، به‌شێكه له هه‌وڵه‌كانمان بۆ یارمه‌تیدانی توشبوان و ئالوده‌بوان و هاوكاریكردنیان بۆ دوباره شیاندنه‌وه‌یان و گه‌ڕاندنه‌وه‌یان بۆ ژیانی ئاسایی. ئه‌وه‌شیخسته‌ڕو خاڵێكی گرنگ هه‌یه كه له بابه‌تی به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ی مادده هۆشبه‌ره‌كان پێویسته باسی بكه‌ین و هه‌میشه له‌به‌رچاوی بگرین، ئه‌ویش ئه‌وه‌یه، كه ئێمه له كاتێكدا پێویسته به توندترین شێوه ڕوبه‌ڕوی مافیاكان و بازرگانه‌كانی مادده‌ی هۆشبه‌ر ببینه‌وه و سزای توند بدرێن، به‌ڵام ده‌بێت جیاوازی بكه‌ین له نێوان ئه‌و بازرگانه تاوانبارانه و ئه‌وانه‌ی به هه‌ر هۆیه‌كه‌وه، به‌داخه‌وه ده‌بنه قوربانی و ئاڵووده‌ی مادده هۆشبه‌ره‌كان ده‌كرێن. وتيشى: زۆر به‌داخه‌وه ئێستا ئه‌م دیارده‌یه زۆر زیادی كردوه و ئێمه ڕۆژانه ده‌بینین كه هه‌ڵمه‌تی ده‌ستگیركردنی كۆمه‌ڵێك بازرگان بڵاو ده‌كرێنه‌وه له ده‌زگاكانی ڕاگه‌یاندن، ڕاسته ده‌ستگیركردنی ئه‌مانه زۆر جێی ده‌ستخۆشییه، به‌ڵام له دڵه‌وه زۆر نیگه‌رانین كه ده‌بینین ئه‌م دیارده‌یه به شێوه‌یه‌ك ته‌شه‌نه‌ی كردوه كه بوه‌ته هه‌واڵی ڕۆژانه. ئه‌وه‌شی راگه‌یاند، داوا له حكومه‌تی فیدراڵ ده‌كه‌م كه ڕێكاری زۆر زۆر توندتر بگرنه‌به‌ر بۆ ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی ئه‌و تاوانبارانه‌ی كه بازرگانی به ژیانی ئینسان ده‌كه‌ن، به ژیانی خه‌ڵك ده‌كه‌ن، وا ده‌كه‌ن دایك له منداڵی خۆی بێبه‌ش بێ، منداڵ له نازی دایك بێبه‌ش بێت، باوك له كوڕ دور بخرێته‌وه، هاوسه‌ره‌كان له یه‌ك جیا بكرێنه‌وه، ئه‌مه گه‌وره‌ترین تاوانه كه تاوانبارێك ده‌توانێت به‌رامبه‌ر به كۆمه‌ڵگه‌كه‌ی بكات، بۆیه پێویسته هه‌مومان له ڕێگه‌ی په‌رله‌مان و یاسادانان، له ڕێگه‌ی توندتركردنی ڕێكاره یاساییه‌كان، ڕوبه‌ڕوبونه‌وه‌ی ئه‌م دیارده ترسناكه هه‌رچی پێویسته بكه‌ین، تاكو بتوانین كۆمه‌ڵگه‌ی خۆمان له‌م دیارده مه‌ترسیداره، پاك بكه‌ینه‌وه. ئه‌وه‌شی رونكرده‌وه، "داوام وایه هیچ پاساوێك نه‌مێنێ، نه پێگه‌ی سیاسی، نه ده‌سه‌ڵات، نه هێز، هیچ شتێك نه‌بێته پاساو بۆ ئه‌وه‌ی چاوپۆشی له‌و بازرگانانه بكرێن كه له ژێر هه‌ر ناوێك، ئێستا وایانكردوه خه‌ڵكێكی بێتاوان، ببنه قوربانیی یه‌كه‌می ئه‌م مه‌ترسییه. ئه‌وه‌ی له‌سه‌ر حكومه‌تی هه‌رێمه پێویسته ، ده‌یكات بۆ ڕوبه‌ڕوبونه‌وه، له لایه‌كی تریشه‌وه پێویسته هه‌مو هه‌وڵێك بده‌ین له‌گه‌ڵ ده‌زگا په‌یوه‌ندیداره‌كان، ڕێكخراوه نێوده‌وڵه‌تییه‌كان، وه‌زاره‌تی ته‌ندروستی، په‌روه‌رده و لایه‌نه په‌یوه‌ندیداره‌كانی تر، تاكو ئه‌م جۆره سه‌نته‌رانه په‌ره پێ بده‌ین و ئاماده‌كاری بكه‌ین بۆ جیاكردنه‌وه‌ی تاوانباران و بازرگانان له‌وانه‌ی كه توشبون و به‌داخه‌وه بونه‌ته قوربانیی ئه‌م دیارده‌یه.
- لیستی مووچەی فەرمانبەرانى هەرێم لەلایەن وەزارەتی دارایی کوردستانەوە ڕادەستی وەزارەتی دارایی حکومەتی فیدراڵ کرا. - لەمانگی 12ی ساڵی 2024 نزیك دەبینەوە و تاكو ئێستا فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان موچەی مانگەكانی 10 و 11یان وەرنەگرتوە. وەزارەتی دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستان رایگەیاند لیستی مووچەی مانگی تشرینی دووەمی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان ڕادەستی وەزارەتی دارایی حکومەتی فیدراڵ کرا. وەزارەتەكە لە بەیاننامەیەكدا دووپاتیكردەوە ڕۆژی سێ شەممە ( ٢٠٢٤/١١/٢٦ ) لیستی مووچەی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان، لەلایەن نوێنەری وەزارەتی دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستانەوە ڕادەستی وەزارەتی دارایی حکومەتی فیدراڵ کرا. لەمانگی 12ی ساڵی 2024 نزیك دەبینەوە و تاكو ئێستا فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان موچەی مانگەكانی 10 و 11یان وەرنەگرتوە. جێگای باسە سەرەڕای بەڵێنە یەك لەدوای یەكەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدڕاڵی عێراق كە موچەخۆرانی هەرێم هاوشێوەی موچەخۆرانی هەموو ناوچەكانی دیكەی عێراق كێشە بۆ موچەكانیان دروست نەكرێت، بەڵام تاكو ئێستا كێشەی ئەو موچەخۆرانە چارەسەر نەكراوە و بەردەوامە.
- هۆی دواكەوتنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان پابەند نەبونی حكومەتی هەرێمی كوردستانە بە بڕیارەكانی دادگای فیدڕاڵی و یاساوە. - حكومەتی هەرێمی كوردستان داهاتی ناوخۆ ڕادەستی بەغدا ناكات، ئامادە نییە تەوتینی موچەی فەرمانبەرانی هەرێم بكات و كێشەی نەوت چارەسەر ناكات. - وەزیری دارایی حكومەتی فیدڕاڵی تێبینی ئەوەی هەیە كه حكومەتی هەرێم لە دەرەوەی دەسەڵاتی خۆیی و زیاد لە پێویست خەرجی تۆماركردووە. سۆران عومەر ئەندامی لیژنەی ئابوری لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند هۆی دواكەوتنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان پابەند نەبونی حكومەتی هەرێمی كوردستانە بە بڕیارەكانی دادگای فیدڕاڵی و یاساوە. سۆران عومەر لە لێدوانێكی تایبە بە هاوڵاتی راگەیاند هۆی دواكەوتنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی حكومەتی هەرێمی كوردستان داهاتی ناوخۆ ڕادەستی بەغدا ناكات و ئامادە نییە تەوتینی موچەی فەرمانبەرانی هەرێم بكات و كێشەی نەوت چارەسەر ناكات و كات دەكوژێت. وتيشى: حكومەتی هەرێمی كوردستان سەرپێچی لە بڕیارەكەی دادگای فیدڕاڵی كردووە و بە ئارەزووی خۆی خەرجیەكانی زیاد لە پێویست و لەدەرەوەی دەسەڵاتی خۆی تۆمار كردووە، هەروەها كێشەی لیستەكانیش تاكو ئێستا چارەسەر نەكراوە. رونیشیكردەوە تەیف سامی وەزیری دارایی حكومەتی فیدڕاڵی میزان موراجەعەكانی هێناوە و تێبینی ئەوەی هەیە كه حكومەتی هەرێم لە دەرەوەی دەسەڵاتی خۆیی و زیاد لە پێویست خەرجی تۆماركردووە و داهاتی ناوخۆشی لەسەر حكومەتی هەرێم هەژمار كردووە و خەرجی تۆماركردووە و دەڵێت: پشكی هەرێم تەواو بووە لە بودجەدا. لەمانگی 12ی ساڵی 2024 نزیك دەبینەوە و تاكو ئێستا فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان موچەی مانگەكانی 10 و 11یان وەرنەگرتوە. جێگای باسە سەرەڕای بەڵێنە یەك لەدوای یەكەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدڕاڵی عێراق كە موچەخۆرانی هەرێم هاوشێوەی موچەخۆرانی هەموو ناوچەكانی دیكەی عێراق كێشە بۆ موچەكانیان دروست نەكرێت، بەڵام تاكو ئێستا كێشەی ئەو موچەخۆرانە چارەسەر نەكراوە و بەردەوامە.
-تێچوی زیانه ئابورییه‌كانی شه‌ڕی لوبنان زیاتر له 20 ملیار دۆلارە زياتره. - شه‌ڕه‌كه 10 ساڵ وڵاته‌كه‌مانی برده‌وه دواوه. ئه‌مین سه‌لام وه‌زیری ئابوری لوبنان ڕایگه‌یاند، تێچوی زیانه ماددیه‌كان و زیانه ئابورییه‌كانی شه‌ڕی لوبنان زیاتر له 20 ملیار دۆلار زياتره و 10 ساڵیش وڵاته‌كه‌یانی بردۆته دواوه. ئه‌مین سه‌لام له لێدوانێكی رۆژنامه‌وانیدا رایگه‌یاند ئه‌م شه‌ڕه 10 ساڵ لوبنانی برده دواوه، له نێوان 3 بۆ 5 ساڵی سه‌ختیشدا بۆ لوبنان ته‌نها له كێشه‌ی ئاواره‌بون و ئاوه‌دانكردنه‌وه چاكبوه‌ته‌وه. دوێنێ شەو كۆشكی سپی رایگەیاند گەیشتن بە ڕێكەوتنێك بۆ ڕاگرتنی شەڕ لە لوبنان نزیكبۆتەوە. جۆن كێربی وتەبێژی ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتیمانی لە كۆشكی سپی لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند گەیشتن بە ڕێكەوتنێك لە نێوان ئیسرائیل و حزبوڵـڵا لە كارە هەرە پێشەكانی سەرۆك جۆ بایدنە. وتیشی: ڕاگرتنی شەڕ لە لوبنان نزیكبۆتەوە و تا ئێستاش دانوستانەكان بەردەوامن و سەرۆك بایدن لە نزیكەوە چاودێری دانوستانەكان دەكات. رونیشیكردەوە هەنگاوەكان ئەرێنین و سەرۆك بایدن لەگەڵ سەرۆكی فەڕەنسا باسیان لە ڕاگرتنی شەڕ كردووە لە لوبنان و ئێمە بەرەو ڕێكەوتنێك هەنگاو دەنێین.
-11 كەس لە هێرشی هەسەدە بۆ سەر گرووپە چەكدارەكان لە سەرێكانی كوژران. - هێرشەکە لە ناوچەی ساڵحییە بووە لە نزیک گوندی عەریشەی سەرێکانی. - هێزەکانی هەسەدە هێرشیان کردووەتە سەر بازگەیەکی سەربازی گرووپە چەکدارەکانی لایەنگری تورکیا . ڕوانگەی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ رایگەیاند 11 كەس لە هێرشی هەسەدە بۆ سەر گرووپە چەكدارەكان لە سەرێكانی كوژران. ڕوانگەكه لە بەیاننامەیەكدا بڵاویكردەوە لە هێرشی هێزەکانی سووریایی دیموکرات (هەسەدە) بۆ سەر پێگەی گرووپە چەکدارەکانی لایەنگری تورکیا لە ناوچەیەکی سەرێکانی رۆژئاوای کوردستان، 11 کەس کوژراون، لە نێویاندا ژنێک و دوو منداڵ هەن. وتيشى: هێرشەکە لە ناوچەی ساڵحییە بووە لە نزیک گوندی عەریشەی سەرێکانی کە دەکەوێتە نێو سنووری ئۆپەراسیۆنی بەناو (کانیی ئاشتی) لە باکووری رۆژئاوای حەسەکە. رونیشیكردەوە هێزەکانی هەسەدە هێرشیان کردووەتە سەر بازگەیەکی سەربازی کە گرووپە چەکدارەکانی لایەنگری تورکیا بۆ بە قاچاخبردنی خەڵک بۆ تورکیا بەکاریاندەهێنا و سێ چەکداری لایەنگری تورکیایان کوشتووە، پاشان بارەگاکەیان بۆمبڕێژکردووە و لێی کشاونەتەوە، دواتر هەسەدە بارەگاکەی تەقاندووەتەوە و هەشت کەسی دیکە بەو هۆیەوە کوژراون، کە چواریان چەکدار و چواریان سڤیل بوون، سڤیلەکان پێکهاتبوون لە ژنێک لەگەڵ دوو منداڵەکەی و پیاوێک، لە هەمان تەقینەوەدا پیاوێکی دیکەی سڤیل بریندار بووە. تورکیا و گرووپە چەکدارە سوورییەکانی لایەنگری لە ساڵی 2016 وە بەشێکی باکووری سووریا و رۆژئاوای کوردستانیان کۆنترۆڵکردووە، ئەوەش دوای ژمارەیەک لەشكرکێشیی یەک لەدوای یەک کە زۆربەیان دژی هەسەدە بوون.
- گەیشتن بە ڕێكەوتنێك لە نێوان ئیسرائیل و حزبوڵـڵا لە كارە هەرە پێشەكانی سەرۆك جۆ بایدنە. - سەرۆك بایدن لە نزیكەوە چاودێری دانوستانەكان دەكات. كۆشكی سپی رایگەیاند گەیشتن بە ڕێكەوتنێك بۆ ڕاگرتنی شەڕ لە لوبنان نزیكبۆتەوە. جۆن كێربی وتەبێژی ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتیمانی لە كۆشكی سپی لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند گەیشتن بە ڕێكەوتنێك لە نێوان ئیسرائیل و حزبوڵـڵا لە كارە هەرە پێشەكانی سەرۆك جۆ بایدنە. وتیشی: ڕاگرتنی شەڕ لە لوبنان نزیكبۆتەوە و تا ئێستاش دانوستانەكان بەردەوامن و سەرۆك بایدن لە نزیكەوە چاودێری دانوستانەكان دەكات. رونیشیكردەوە هەنگاوەكان ئەرێنین و سەرۆك بایدن لەگەڵ سەرۆكی فەڕەنسا باسیان لە ڕاگرتنی شەڕ كردووە لە لوبنان و ئێمە بەرەو ڕێكەوتنێك هەنگاو دەنێین.
- به‌فه‌رمانی دادوه‌ری لێكۆڵینه‌وه‌ی ئاسایشی هه‌ولێر سێ تۆمه‌تباری بازرگانیكردن به‌مادده‌ی هۆشبه‌رمان ده‌ستگیر كرد. - تۆمه‌تباره‌كان كه‌سانی بیانین و له‌مه‌رزی باشماخه‌وه ده‌ربازی هه‌رێمی كوردستان بون. به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ئاسایشی هه‌ولێر رایگه‌یاند، سێ بازرگانی مادده‌ی هۆشبه‌ریان ده‌ستگیركردوه كه بڕێك مادده‌ی هۆشبه‌ریان له‌سه‌ر شێوه‌ی كه‌پسول قوتداوه و له‌گه‌ده‌یان شاردبۆوه. ئاسایشی هه‌ولێر له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه، دوای ئه‌نجامدانی به‌دواداچون له لایه‌ن هێزه‌كانمانه‌وه، به‌فه‌رمانی دادوه‌ری لێكۆڵینه‌وه‌ی ئاسایشی هه‌ولێر سێ تۆمه‌تباری بازرگانیكردن به‌مادده‌ی هۆشبه‌رمان ده‌ستگیر كرد به‌ناوه‌كانی (ب ، و ، ز) و (ب ، ع ، ح) و (ش ، ع ، ح). ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه تۆمه‌تباره‌كان كه‌سانی بیانین و له‌مه‌رزی باشماخه‌وه ده‌ربازی هه‌رێمی كوردستان بون و بڕێك مادده‌ی هۆشبه‌ریان له‌جۆری (هیرۆین) له‌سه‌ر شێوه‌ی كه‌پسول (قوت) داوه و له (گه‌ده) ی خۆیان هه‌ڵیان گرتوه و به‌نیاز بون له شاری هه‌ولێر بازرگانی پێوه‌بكه‌ن.
.png)
- لەلایەن چەند لایەنێكی تایبەتمەندەوە دەروازە سنوریەكان چاودێریەكی چڕ و توند دەكرێن، بە دەروازە سنوریەكانی هەرێمی كوردستانیشەوە. - هەرێمی كوردستان بە یاسای گومرگی فیدڕاڵی كار دەكات و ملكەچی ڕێكارەكانیشمان نابێت. ئامادەکردنی: هاوڵاتی حەسەن عگێڵی بەڕێوەبەری دەستەی گشتی گومرگەكانی عێراق رایگەیاند دەروازە سنوریەكانی هەرێمی كوردستان چاودێریەكی توندی حكومەتی عێراقی لەسەرە. عگێڵی تایبەت بە هاوڵاتی راگەیاند هەموو دەروازە سنوریەكان كۆنتڕۆڵكراون و چاودێریەكی توند و چڕی حكومەتی عێراقی لەسەر . وتیشی لەلایەن چەند لایەنێكی تایبەتمەندەوە دەروازە سنوریەكان چاودێریەكی چڕ و توند دەكرێن، بە دەروازە سنوریەكانی هەرێمی كوردستانیشەوە. رونیشیكردەوە لەڕوی گومرگەوە هەرێمی كوردستان سەربەخۆیە و ملكەچی چاودێری گومرگەكانی فیدڕاڵی نابێت، سەرەڕای ئەوەی بەپێی یاسای گومرگی فیدڕاڵی بەركار ژمارە 23ی ساڵی 1984 كارەكانی ئەنجام دەدات.
.jpg)
