هۆشیار زێبارى: هەڵبژاردنی ئەم جارە ساختەکاری دەکرێت

  جارێكی تر لایەنگرانی (بەرەی توركمانی) لە ناحیەی پردێ هاتنەوە سەر شەقام. گۆڕینی بەڕێوەبەری شارەوانی ئەم ناحیەیە (محەمەد نەجیب) لە پێكهاتەی توركمان و دانانی كەسێكی كورد لە شوێنەكەی توركمانەكانی توڕە كردووە.  بەرەی توركمانی كە خۆی لە بنەڕەتەوە بەشداری حكومەتی خۆجێی كەركوكی نەكردووە، ئێستا لەسەروبەندی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقدا دەیەوێت پرسی نادادپەروەریی لە دابەشكردنی پۆستەكانی ئیدارەی خۆجێی كەركوك بوروژێنێت و وا نیشان بدات توركمانەكان ستەمیان لێكراوە. لە پاڵ پرسی ناڕەزایەتیی دژی گۆڕینی بەڕێوەبەری شارەوانی (پردێ) كە توركمانەكان بە (ئاڵتون كۆپری) ناوی دەبەن، بەرەی توركمانی بە ئاشكرا داوا لە سودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق دەكات پرۆسەی پێكهێنانی ئیدارەی خۆجێی كەركوك دووبارە بكاتەوە دوای ئەوەی لایەنگرانی بەرەی تورکمانی لە پردێ خۆپێشاندانیان کرد و رێگەی سەرەکی نێوان هەولێر و کەرکووکیان داخست، رێگەکە ئێستا کراوەیە.    ئەمڕۆ پێنجشەممە، سێی تەممووزی 2025، لایەنگرانی بەرەی تورکمانی لە پردێ رژانە سەر شەقام و گرژی کەوتە نێوان خۆپێشدەران و هێزە ئەمنییەکان.   تورکمانەکانی پردێ بۆ زیاتر لە کاژێرێک رێگەی سەرەکی نێوان هەولێر- کەرکووکیان داخست. دواتر هێزە ئەمنییەکان رێگەکەیان کردەوە و لیژنەیەک بۆ بەدواداچوون لە داوای تورکمانەکان پێکهێندرا.    پۆستەکانی ناحیەی پردێ کشەیان لەسەرە و تاوەکو ئێستا یەکلایی نەکراونەتەوە. بەڕێوەبەری ناحیەکە دەڵێت، تورکمانەکان لە کۆی 17 پۆست، 12 پۆستیان لەژێر دەستە.    تورکمانەکان داوای پۆستی بەڕێوەبەری ناحیەکە دەکەن، بەڵام ئیدارەی کەرکووک ئەمڕۆ داواکەی رەتکردنەوە و گرژییەکی زۆر لەنێوان خۆپێشاندەران و هێزە ئەمنییەکان دروستبوو

  لیژنەی ئەمنی پارێزگای هەڵەبجە سەبارەت سەبارەت بە ماتۆڕسكیل و ئۆتۆمبێلی بێسەرەتا ڕاگەیەندراوێکى بڵاوکردەوەو دەڵێن: ڕێگەپێدراو نین بە هیچ شێوەیەک بچنە ناو سەنتەری شارو شوێنە گشتییەکان و ناوچە گەشتیارییەکان.  دوابەدوای کۆبوونەوەی لیژنەی ئەمنی لە پارێزگای هەڵەبجە، ئاڵوگۆڕی سەرنج و پێشنیازەكان لەبەر بەرژەوەندی گشتی و سکاڵا و داواکاری زۆری هاوڵاتیان لیژنەکە چەند بڕیارێکی پەسەند کرد ئەوانیش: سەبارەت بە ماتۆڕسکیل، بە تایبەت ئەو ماتۆڕسکیلانەی کە کاری دلیڤەری دەکەن، خاوەن کارەکانیان ئاگادار دەکەینەوە، لە شەقامی سەرەکیدا بە هیچ شێوەیەک ڕێگەپێدراو نییە ماتۆڕسکیلەکانیان پاڕک بکەن، بەڵکو پێویستە بخرێتە گەراجی تایبەتەوە، بە پێچەوانەوە ئیجرائاتی تەواویان لەگەڵدا دەکرێت. ئۆتۆمبێلی بێ سەرەتا و ماتۆڕسکیل ڕێگەپێدراو نین بە هیچ شێوەیەک بچنە ناو سەنتەری شارو شوێنە گشتییەکان و ناوچە گەشتیارییەکان. بە پێچەوانەوە ئیجرائاتی تەواویان لەگەڵدا دەکرێت و سزا دەدرێن. ڕاگەیاندراوێک لە لیژنەی ئەمنی پارێزگای هەڵەبجەوە سەبارەت بە ماتۆڕسكیل و ئۆتۆمبێلی بێسەرەتا دوابەدوای کۆبوونەوەی لیژنەی ئەمنی لە پارێزگای هەڵەبجە، ئاڵوگۆڕی سەرنج و پێشنیازەكان لەبەر بەرژەوەندی گشتی و سکاڵا و داواکاری زۆری هاوڵاتیانی خۆشەویستی پارێزگاکەمان، لیژنەی ئەمنی پارێزگای هەڵەبجە چەند بڕیارێکی پەسەند کرد ئەوانیش: یەکەم: دروستکردنی لیژنەیەکی ئەمنی هەمیشەیی تایبەت بە جێبەجێکردنی بڕیارەکانی لیژنەی ناوبراو لەسەرجەم لایەنە ئەمنیەكانی پارێزگاكە. دووەم: سەبارەت بە ئۆتۆمبێلی بێ سەرەتا، پێویستە ئەو شوفێرانەی ئۆتۆمبێلەکانیان بێ سەرەتان و تا کو ئێستا ناساندنیان بۆ نەکردووە لە بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی شارەزوور، بەشی جموجوڵ، لە ماوەی هەفتەیەکدا سەردانی بەڕێوەبەرایەتی ناوبراو بکەن و ئۆتۆمبێلەکانیان بناسێنن، و پابەندی سەرجەم ڕێنماییەکانی هاتووچۆ بن لە پارێزگای هەڵەبجە. سێیەم: سەبارەت بە ئۆتۆمبێلی جام ڕەش و ئەو ئۆتۆمبێلانەی بێ سەرەتان و جامیان ڕەشە، بە هیچ شێوەیەک ڕێگەپێدراو نییە و ئیجرائاتی تەواویان لە لایەن لیژنەی ئەمنییەوە لەگەڵدا دەکرێت. چوارەم: سەبارەت بە ماتۆڕسکیل، بە تایبەت ئەو ماتۆڕسکیلانەی کە کاری دلیڤەری دەکەن، خاوەن کارەکانیان ئاگادار دەکەینەوە، لە شەقامی سەرەکیدا بە هیچ شێوەیەک ڕێگەپێدراو نییە ماتۆڕسکیلەکانیان پاڕک بکەن، بەڵکو پێویستە بخرێتە گەراجی تایبەتەوە، بە پێچەوانەوە ئیجرائاتی تەواویان لەگەڵدا دەکرێت. پێنجەم: ئۆتۆمبێلی بێ سەرەتا و ماتۆڕسکیل ڕێگەپێدراو نین بە هیچ شێوەیەک بچنە ناو سەنتەری شارو شوێنە گشتییەکان و ناوچە گەشتیارییەکان. بە پێچەوانەوە ئیجرائاتی تەواویان لەگەڵدا دەکرێت و سزا دەدرێن. شەشەم: سەرجەم دانیشتووانی خۆشەویستی سنووری پارێزگاکەمان بە هەر چوار ناحیەکەوە ئاگادار دەکەین، ئەو شوفێرانەی خاوەنی ماتۆڕسکیل یاخود ئۆتۆمبێلی بێ سەرەتان، پێویستە پابەند بن بە بڕیارەکانی لیژنەی ئەمنی. بە پێچەوانەوە ئیجرائاتی تەواو و سزای پابەند نەبوون دەدرێن.

  بەرپرسێکی باڵای ئیسرائیل ڕایگەیاند سوپای ئیسرائیل ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی لە غەززە چڕتر دەکاتەوە، ئەمەش بە گەورەترین پەرەسەندنی دادەنرێت لەماوەی چەند مانگى ڕابردوودا. سەرچاوە پزیشکییەکانیش باسیان لە کوژرانی ٦٣ هاووڵاتیی فەلەستینی کردووە لە بەرەبەیانی ڕۆژی پێنجشەممە، لە ئەنجامی تۆپبارانەکانی ڕژێمی زایۆنی بۆ سەر ناوچە جۆربەجۆرەکانی کەرتی غەززە. بە گوێرەی ئاژانسی پەخشی ئیسرائیل ئەو بەرپرسە ڕایگەیاندووە، زیادبوونی فشارە سەربازییەکان بەشێکە لە پلانێک پێش گەیشتن بە ڕێککەوتنی ئاگربەست و ئاڵوگۆڕی زیندانییەکان.  ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو ئەرکانەی کە ماونەتەوە بریتین لە دەستبەسەرداگرتنی کۆنترۆڵی بەیت حەنون و شاری غەززە، جگە لە هەڵوەشاندنەوەی دوو لیوای حەماس. ئاژانسی هەواڵ و زانیاریی فەلەستین لە زاری سەرچاوەکانی فەلەستینەوە بڵاویکردەوە، "لە نێو ئەوانەی لەلایەن هێزە داگیرکەرییەکانەوە کوژراون، 28 هاووڵاتی هەبوون کە لە ناوەڕاست و باشووری کەرتی غەززە چاوەڕوانی یارمەتی مرۆیی بوون". بەگوێرەی ناوەندی زانیاریی فەلەستین، "هێزە داگیرکەرەکان کۆمەڵکوژییەکیان ئەنجامدا، دوای ئەوەی قوتابخانەی مستەفا حافزیان بۆردومانکرد، کە پەناگەی ئاوارەکانی ڕۆژئاوای شاری غەززە بوو". رۆژی چوارشەممە، دووی تەممووزی 2025، تاهیر نونو، سەرکردەی حەماس لە لێدوانێکی رۆژنامەڤانیدا رایگەیاند، بزووتنەوەکەیان، "ئامادە و جدییە سەبارەت بە گەیشتن بە رێککەوتن ئامادەشە هەر دەستپێشخەرییەک قبووڵ بکات، کە بە روونی ببێتە هۆی کۆتاییهێنانی تەواوەتی شەڕ."   بەگوێرەی میدیای ئەمریکا، چاوەڕوان دەکرێت شاندێکی حەماس ئەمڕۆ چوارشەممە لە قاهیرە لەگەڵ نێوەندگیرە میسری و قەتەرییەکان کۆببێتەوە بۆ گفتوگۆکردن لەسەر پێشنیازەکەی ئەمریکا.   بەرەبەیانی رۆژی چوارشەممە، ترەمپ لە پۆستێکدا لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی سۆشیال تروس رایگەیاند، ئیسرائیل رازی بووە بە مەرجەکانی ئاگربەستێکی 60 رۆژە لە غەززە. داوای لە حەماس کرد پێش ئەوەی دۆخەکە خراپتر بێت، رێککەوتنەکە قبووڵ بکات.   سەرۆکی ئەمریکا گوشارەکانی لەسەر حکومەتی ئیسرائیل و حەماس زیاد کردووە بۆ گەیشتن بە رێککەوتنێکی ئاگربەست و ئازادکردنی بارمتەکان و کۆتاییهێنانی جەنگ.

  وەزیری کار و کاروباری کۆمەڵایەتیی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، داهاتى نانەوتی بەشى چارەکە مووچە ناکات و داهاتی نەوتیش بۆ حکومەت سفرە. راشیگەیاند، 160 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە دەدرێتە پاڵاوگە ناوخۆییەکان. لەچاوپێکەوتنێکى تەلەفزیۆنیدا، کوێستان محەمەد، وەزیری کار و کاروباری کۆمەڵایەتیی هەرێمی کوردستان دەڵێت، ئەو نەوتەی ئێستا بەرهەمدەهێندرێت، 160 هەزار بەرمیلی بۆ پاڵاوگە ناوخۆییەکانە و ئەوی دیکە کە دەمێنێتەوە، بۆ کۆمپانیاکانی بەرهەمهێنی نەوتە. دەشڵێت، حکومەتی هەرێمی کوردستان قازانج لەو نەوتە بەرهەمهاتووە ناکات و "داهاتی نەوت قازانجەکەی بۆ حکومەتی هەریمی کوردستان سفرە و ئەو نەوتەى بەرهەمدەهێنرێت هیچى بۆ خۆمان نییە". کوێستان محەمەد دەشڵێت، حکومەتی عێراق داوای 250 هەزار بەرمیل نەوتی کردووە و بەشێکی بۆ کۆمپانیاکان خۆیانە، بەشێکی بۆ حکومەتی عێراق و بەشەکەی دیکە بۆ پاڵاوگەکانە بۆ بەرهەمهێنانی نەوت و بەنزین. کوێستان محەمەد، وەزیرى کاروکاروبارى کۆمەڵایەتى سەبارەت بە دابەشکردنی مووچە بە داهاتی ناوخۆ، وتى: داهاتى نانەوتی بەشى چارەکە مووچەش ناکات، ئەو داهاتەى لەبەردەست وەزیرى داراییە 160 ملیار دینارە. راشیگەیاند، "سەرجەم وەزیرەکان لەگەڵ ئەوەدابووین، کە لەگەڵ بەغداد دوا هەوڵ بدرێت بۆ چارەسەرکردنى مووچە، چونکە ئەوە مافێکى یاسایی و دەستووریى مووچەخۆرانى هەرێمى کوردستانە". کوێستان محەمەد گوتیشی، چاوەڕێى رەزامەندیى سودانى دەکەن بۆ ئەو رێککەوتنەى کراوە، دەبێت مووچەى دوو مانگ بۆ مووچەخۆرانى هەرێمى کوردستان رەوانە بکرێت.

دوو ئەندامی کۆنگرێسی ئەمریکا پرۆژەیاسایەکیان ئامادەکردووە بۆ رێگەدان بە ئەمریکا بۆ ئەوەی فڕۆکەی B-2 بداتە ئیسرائیل لە ئەگەری ئەوەی سەلمێنرا ئێران خەریکی دووبارە پەرەپێدانە بە چەکی ئەتۆمی. کەناڵی فۆکس نیوز بڵاویکردووەتەوە هەریەکە لە ئەندامانی کۆنگرێس جۆش گۆتهایمەر و مایک ڵۆلەر پڕۆژەیاسایەکەیان ئامادەکردووە بۆ ئەوەی لە کۆنگرێس دەنگی لەسەر بدرێت و بەگوتەی ئەوان ترەمپ دەستکراوە دەکات هاوکاری ئیسرائیل بکات و وڵاتەکە بۆ هەر ئەگەرێکی نەخوازراو ئامادەبێت لە حاڵەتی ئەوەی ئێران هەوڵ بدات بۆمبێکی ئەتۆمی بەرهەم بهێنێت. مایک ڵۆلەر دەڵێت، ئەم پڕۆەژەیاسایە دەسەڵات دەدات بە سەرۆک ترەمپ تا هاوکاری ئیسرائیل بکات بە دابنیکردنی چەک و راهێنان و ئەوەی پێویستە هەیبێت تاوەکو بتوانێت ئێران لە هەبوونی بۆمبی ئەتۆمی پاشگەزبکاتەوە. لە 22ـی مانگی رابردوو ئەمریکا لە ئۆپەراسیۆنێکیدا بەناوی “چەکوشی نیوەشەو” فڕۆکەی جەنگی B-2 کە ناسراوە بە جنۆکەی ئاسمانی دژی ئێران بەکارهێنا و بۆ یەکەمجاریش 14 بۆمبی GBU-57ـی ئاراستەی هەر سێ بنکەی ئەتۆمی فۆردۆ، ئەسفەهان و نەتەنز کرد. لەدوای هێرشەکە دۆناڵد ترەمپ گوتی، پرۆگرامی ئەتۆمی ئێرانیان بەتەواوی سڕیوەتەوە و خاپووریان کردووە. فڕۆکەیB-2 تەنها ئەمریکا خاوەنییەتی و 20 دانەی لێدروستکراوە و ئێستا سوپای ئەمریکا 19 دانەی لەبەردەستدایە. فڕۆکەکە بەوە ناسراوە دەتوانێت لە سیستمەکانی بەرگریی خۆی بدزێتەوە و ئاشکرا نەبێت، تەنها ئەویش دەتوانێت بۆمبیGBU-57 هەڵبگرێت کە کێشەکەی 13 تۆنە. هەرچەندە ئیدارەی ترەمپ بڕوایوایە پرۆگرامی ئەتۆمی ئێران لەناوچووە، بەڵام میدیای ئەمریکا باس لەوە دەکات هێرشەکەی واشنتن تەنها بە چەند مانگێک پرۆگرامەکەی دواخستووە. هاوکات رافایل گرۆسی، سەرۆکی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم لە Cاوپێکەوتنێکیدا لە سەرەتای ئەم هەفتەیە گوتی، رەنگە ئێران لە چەند مانگی داهاتوودا بتوانێت دەستبکاتەوە بە پیتاندنی یۆرانیۆم.

  وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا دەڵێت، پێویستە بەپەلە هەناردەکردنەوەی نەوتی کوردستان لەڕێگەی بۆری عێراق - تورکیاوە دەست پێبکاتەوە، چونکە داخستنی زیانی بە سێ کۆمپانیای ئەمریکی گەیاندووە و ئەمەش "قەبووڵنەکراوە". تامی بروس وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەوانیدا، داوای كرد دەستبەجێ هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان لە رێگەی بۆریی عێراق-توركیا دەستپێبكاتەوە، ئاماژەی بەوەشدا راگرتنی هەناردەكردنی نەوتی هەرێم كاریگەری لەسەر سێ كۆمپانیای ئەمریكی هەبووە كە ئەوەش جێگای قبوڵكردن نییە. بروس راشیگەیاند، زۆر گرنگە حكومەتی عێراق و حكومەتی هەرێم و كۆمپانیاكانی نەوت و  لایەنە پەیوەندیدارەكان بەپەلە كاربكەن بۆ دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێم. وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا ئاماژەی بەوەشكرد، راگرتنی نەوت تەنیا رێگر بووە لە گەشەی ئابوری عیراق و بەرژەوەندی كۆمپانیا ئەمریكییەكان، ئەوە جگە لەوەی كە بووە بە هۆكارێك بۆ زیادبوونی هەژموونی ئێران لە ناوچەكەدا، وتیشی، پێویستە بە زووترین كات ئەو پرسە چارەسەر بكرێت. بروس جەختی لەوە شكردەوە بۆری بەندەری جەیهان رێگەیەكی گرنگە بۆ گواستنەوەی نەوت بۆ بازاڕە جیهانییەكان، ئەمەش سودی بۆ ئابووری عیراق و هەرێم و هەروەها كۆمپانیا ئەمریكیەكانیش هەیە، بۆیە دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوت لە بەرژەوەندی ئەمریكا و هەرێم و عیراق و ناوچەكەشدایە.

  وتەبێژى پنتاگۆن ڕایگەیاند، هێرشە ئاسمانییەکانی ئەمریکا بۆ سەر شوێنە ئەتۆمییەکانی ئێران، بەرنامە ئەتۆمییەکەی تاران تا دوو ساڵ دواکەوتووە. شۆن پارنێل وتەبێژی پنتاگۆن لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ئەم خەمڵاندنەی خستەڕوو و ئاماژەی بەوەشکرد، خەمڵاندنە فەرمییەکە "پێدەچێت لە دوو ساڵ نزیکتر بێت". ناوبراو لە درێژەی قسەکانیدا وتی: ئەنجامی هێرشەکانی ئەمریکا بۆ سەر دامەزراوە ئەتۆمییەکانی ئێران دوای نەهێشتنیان وەک خۆی دەمێنێتەوە. ڕۆژی 22ی حوزەیران، ڕۆژێک دوای هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران، ئەمریکا سێ شوێنی ئەتۆمی ئێرانی بۆردومان کرد. دوابەدوای ئەمەش ئێران بنکەی ئەلعودەیدی ئەمریکای لە قەتەر بۆردومان کرد و ڕاگرتنی هاوکارییەکانی لەگەڵ ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆمی ڕاگەیاند. دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتوەکانی ئەمریکا ڕایگەیاند، ئەو لێدانانەی وڵاتەکەی لەدژی بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێران دەستیپێکرد، "بەهێز و وێرانکەرن". ناوبراو زیادی کرد: ئەو شوێنانەی لە ئێران لێمان دا بە تەواوی وێران بوون. عەباس عەراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران ئەمڕۆ چوارشەممە لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ کەناڵی سی بی ئێس نیوز ڕایگەیاند، بۆردومانی پێگەی ئەتۆمی فۆردۆی ئێران لەلایەن ئەمریکاوە "زیانێکی زۆر و وێرانکەری" بەو دامەزراوەیە گەیاندووە.

  ئەندامێکی کۆنسەی جێبەجێکاری کۆما جڤاکێن کوردستان (کەجەکە) رایگەیاند، هێرشەکانی سوپای تورکیا بۆ سەر پێگەکانیان لە هەرێمی کوردستان بەردەوامن ''ئەمەش واتە؛ چینێک لە نێو دەوڵەت (تورکیا) هەن، دەیانەوێت بەربەست بۆ پرۆسەکە (پرۆسەی چارەسەری) دروست بکەن''. مستەفا قەرەسوو  راگەیاند گرووپێک لە دڵی دەوڵەتی تورکیا هەوڵی تێکدانی پڕۆسەی چارەسەری دەدات، جگە لەوەی حکومەتی تورکیا هەنگاوی پێویستی نەناوە، بەردەوامە لە هێرشە سەربازییەکانی، دۆخی زیندانیی عەبدوڵا ئۆجالان لە دوورگەی ئیمراڵی باشتر نەکراوە. مستەفا قەرەسوو، ئەندامی کۆنسەی جێبەجێکاری کەجەکە لە بەرنامەیەکی تەلەڤیزیۆنیدا رایگەیاند، وێڕای ئەوەی پەکەکە بڕیاری خۆهەڵوەشاندنەوە و کۆتاییهێنان بە خەباتی چەکداری داوە، بەڵام هێرشەکانی سوپای تورکیا بۆ سەر پێگەکانیان لە هەرێمی کوردستان بەردەوامن. هەروەها جەختی کردەوە، گۆشەگیریی ئۆجالان وادەکات پرۆسەکە بە سستی بەڕێوەبچێت، بەڵام پەکەکە دەیەوێت پڕۆسەکە بەردەوامبێت و بەخێرایی گەشە بکات.   کۆما جڤاکێن کوردستان (کەجەکە)، باڵی سیاسیی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە)یە.   قەرەسوو گوتی، گەریلاکانی پەکەکە ''مافی خۆیانە'' لە بەرامبەر هێرشەکانی سوپای تورکیا بەرگری لەخۆیان بکەن، گوتیشی: ''ئەو هێرشانە واتە؛ چینێک لە نێو دەوڵەت (تورکیا) هەن، دەیانەوێت بەربەست بۆ پرۆسەکە دروست بکەن''.   ئەندامی کۆنسەی جێبەجێکاری کەجەکە رایگەیاند: ''ئێمە ئەوەی پێویست بوو کردمان. کۆنگرەمان بەست، بڕیاری خۆهەڵوەشاندنەوە و کۆتاییهێنان بە خەباتی چەکداریمان دا. ئێستا دەبێت حکومەت هەنگاو بنێت''.   قەرەسوو پێیوایە، ئەگەر حکومەتی تورکیا دەیەوێت پرۆسەی چارەسەری سەربکەوێت، ''دەبێت هزر، سیاسەت و هەڵوێستەکانی بگۆڕێت. پێویستە هەڵوێست و تێگەیشتنی نوێی هەبێت''.   لە یەکی تشرینی یەکەمی پار هەنگاوێک بۆ پرۆسەی چارەسەری لەلایەن حکومەتی تورکیاوە نرا. ئەم پرۆسەیە لەلایەن تورکیا بە "تورکیایەکی بێ تیرۆر" لەلایەن دەم پارتیشەوە بە "چارەسەرکردنی پرسی کورد" ناودەهێندرێت.   عەبدوڵڵا ئۆجەلان، رێبەری زیندانیکراوی پەکەکە، 27ی شوباتی ئەم ساڵ داوای لە پارتەکەی کرد، کۆنگرە ببەستێت، خۆی هەڵبوەشێنێتەوە و چەک دابنێت.   12ـی ئایاری 2025، پەکەکە ئەنجامی کۆنگرەی 12ـی خۆی راگەیاند کە لە 5-7ـی ئایار بەڕێوەچووبوو. پەکەکە بڕیاری خۆهەڵوەشاندنەوە و کۆتاییهێنان بە خەباتی چەکداری دا.

  وەزیری دەرەوەی ئێران رایگەیاند، هێزە چەکدارەکانی ئێران بەهەموو توانایانەوە بۆ رووبەڕووبوونەوەی هەر جووڵەیەکی ئیسرائیل و پشتیوانەکانی ئامادەن. عەباس عێراقچی لە میانەی پەیوەندییەکی تەلەفۆنی لەگەڵ وەزیری دەرەوەی فەنزوێلا رایگەیاند، ئەم دەستدرێژییە کە پێشێلکارییەکی گەورەی بنەماکانی نەتەوەیەکگرتووەکان و یاسای نێودەوڵەتی بوو، ئاشتی و ئاسایشی ناوچەکە و جیهانی خستووەتە ژێر هەڕەشەیەکی بێوێنەوە و دووڕوویی پشتیوانانی ئیسرائیلی زیاتر ئاشکراکرد. عێراقچی دەستدرێژی سەربازی ئەمریکا بۆ سەر دامەزراوە ئەتۆمییە ئاشتیخوازەکانی ئێرانی بە خیانەت لە دیپلۆماسی و زەبرێکی بێوێنە لە یاسای نێودەوڵەتی وەسف کرد. جەختیشیکردەوە کە هەموو پشتیوانانی ئیسرائیل لە تاوانەکانیدا هاوبەشن. لەلایەکى دیکەوە موحسین رەزایی، فەرماندەی سوپای پاسداران ڕایگەیاند، جەنگی ئەمجارە تا لەناوبردنی رژێمی زایۆنی و چوونەدەرەوەی ئەمریکا لە ناوچەکە بەردەوامدەبێت. گوتیشی، ئەمە یەکەم جارە جەنگێکی لەو شێوەیە راستەوخۆ لەلایەن عەلی خامنەیی رێبەری باڵای ئێرانەوە فەرماندەیی بکرێت. هەروەها فەرماندەی پاسداران دەڵێت، ئەم شەڕە بە هاوکاریی ناوەندی گشتیی هێزە چەکدارەکان و بنکەی خاتەمولئەنبیا ئەنجامدرا، سەرجەم فەرمانەکان لەلایەن خامنەیی بۆ فەرماندەی گشتیی هێزە چەکدارەکان دەرچوون.

  بڕیارە لەچەند ڕۆژى ئایندەدا، ٣٠ گەریلاى پەکەکە، بەبەرچاوى میدیا ناوخۆیی و جیهانیەکانەوە چەکەکانیان لەناو ببەن و دواتر بگەڕێنەوە بۆ شوێنێکى نادیارو خۆیان تەسلیم ناکەن. سەرچاوەیەکى ئاگادارو تایبەت بەهاوڵاتى ڕاگەیاند: لەچەند ڕۆژى داهاتوودا پەکەکە پرۆسەیەکى چەکدانانى سمبولیکى جێبەجیدەکات، ئەو گەریلایانە ژمارەیان ٣٠ کەسەو چەند بەرپرسێکى دیاریان لەگەڵدایە. بەپێى ئەو زانیاریانەى لەسەرچاوەیەکى تایبەتەوە دەستى هاوڵاتى کەوتووە  لەپرۆسەکەدا بەبەرچاوى میدیا ناوخۆیی و جیهانیەکانەوە چەکەکانیان لەناودەبەن واتە ڕادەستى هیچ کەس و لایەنێکى ناکەن، دواتر ئەو گەریلایانە دەچن بۆ شوێنێکى نادیار، واتە خۆیان ڕادەستى تورکیا ناکەن، چونکە دووجارى دیکە ئەم پرۆسەیە ئەنجامدراوەو گەریلاکانى پەکەکە خراونەتە زیندانەکانى تورکیاوە، بۆیە خۆیان تەسلیم ناکەن. لەلایەکى دیکەوەئاژانسی هەواڵیی فرانس پرێسی فەرەنسی (AFP) بڵاویکردووەتەوە، "بەگوێرەی دوو سەرچاوەی نزیک لە پرۆسەکە، ئەو هەنگاوە دەبێتەهۆی دروستکردنی متمانە لە بەڕێوەچوونی ئەو پرۆسە سیاسییەی ئێستا لە تورکیا هەیە."   ئەم هەنگاوە تەنها شەش هەفتە دوای ئەوە دێت کە پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) ڕایگەیاند کە زیاتر لە چوار دەیە شەڕی گەریلا کۆتایی پێدەهێنن. سێزای تەمێلی، جێگری سەرۆکی پەرلەمانیی دەم پارتى ڕۆژی دووشەممەى ڕابردوو بە پەرلەمانتارانی وت: پێدەچێت ئەم پێشهاتانە هەفتەی داهاتوو ڕوو بدەن. وتی شاندێکی پەرلەمانتاران بەنیازن "لە 8 یان 9ی تەمموزدا چاویان بە ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا بکەوێت دوای ئەوە سەردانی لایەنە سیاسییەکان دەکەن پاشان دەچنە ئیمرالی"ئەو دوورگەیەی ئۆجالان لە ساڵی 1999ەوە زیندانی کراوە. هەفتەی ڕابردوو ئەردۆغان هەروەها ڕایگەیاندبوو کە لە چەند ڕۆژی داهاتوودا لەگەڵ شاندی دەم پارتى کۆدەبێتەوە.

  ترسی شەڕی جیهانی بە بەکارهێنانی چەکی ئەتۆمی سیناریۆیەکی ترسناک و نیگەرانکەر بۆ زۆرێک لە وڵاتان و گەلانی جیهانە. ئەمەش دەرگای زۆر پرسیاری کردۆتەوە و بەردەوامە لە کردنەوەیدا سەبارەت بەوەی کە چۆن خۆی لە شەڕێکی لەو شێوەیە بپارێزێت ئەگەر سەریهەڵدا. شارەزایانی سەربازی پشتڕاستی دەکەنەوە کە هەر شەڕێکی ئەتۆمی وێرانکەر دەبێت، تیشکەکان نزیکەی هەموو گۆشەکانی جیهان بڵاودەبنەوە و بەشێکی زۆری گەردوون پیس دەبێت و نەخۆشیەکى زۆر بڵاودەکاتەوەو ناتوانرێت بۆ ژیان بەکاربهێنرێت. ڕۆژنامەی بەریتانی، دەیلی مەیلی بەریتانی، لە ڕاپۆرتێکدا کە لەلایەن کەناڵی ئەلعەرەبیەوە پێداچوونەوەی بۆ کراوە، بە پشتبەستن بە ئانی جاکۆبسن، شارەزای ناوەکی، ڕایگەیاندووە، لە ئەگەری ڕوودانی شەڕێکی ئەتۆمی وێرانکەر، تەنیا دوو شوێن لە جیهاندا سەلامەت دەبن، ئەوانیش ئوسترالیا و نیوزلەندا. جاکۆبسن ئاماژەی بەوەشکردووە، وڵاتانی دراوسێ لە نیوەگۆی باشوور تاکە شوێن دەبن کە دەتوانن "پشتیوانی کشتوکاڵ بکەن" لە ئەگەری ڕوودانی کارەساتی ئەتۆمی لە نیوەگۆی باکووردا، واتە تاکە دوو شوێنی سەلامەت ئوسترالیا و نیوزلەندا دەبن. جاکۆبسن باسی لە هێڵی کاتیی ترسناک کرد کە تێیدا شەڕی ئەتۆمی زۆربەی هەسارەکە لەناو دەبات. ئاماژەی بەوەشکردووە، "شوێنەکانی وەک ئایۆوا و ئۆکرانیا تەنها بۆ ماوەی ١٠ ساڵ بەفر دادەپۆشرێن". "کەواتە کشتوکاڵ شکستی دەهێنا، کاتێکیش شکستی دەهێنا، خەڵک دەمرن." جاکۆبسن دەڵێت: "لە سەرووی ئەوەشەوە ژەهراویبوون بە تیشکەوە هەیە، چونکە چینە ئۆزۆنەکە ئەوەندە تێکدەچوو و لەناو دەچوو، کە نەتدەتوانی لەبەر خۆردا بچیتە دەرەوە". ئاماژەی بەوەشکردووە، "خەڵک ناچار دەبن لەژێر زەویدا بژین، بۆیە دەبێت خەڵک لەژێر زەویدا بخەیتە بەرچاوت، جگە لە نیوزلەندا و ئوسترالیا لە هەموو شوێنێکدا خەبات دەکەن بۆ خۆراک". پێش ئەوەی قەیرانەکان لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست پەرە بسێنن، جاکۆبسن کتێبێکی بە ناوی "جەنگی ئەتۆمی: سیناریۆیەک" بڵاوکردەوە، کە بە وردییەکی شۆککەر وردەکارییەکانی چۆنیەتی پەرەسەندنی ئاپۆکالیپس لە کاتی جەنگی جیهانی سێیەمدا خستەڕوو. ئاماژەی بەوەشکردووە، گومانی تێدا نییە سەدان ملیۆن کەس بەهۆی تۆپە ئاگرینەکانەوە دەمرن. بەڵام جاکۆبسن ئاماژەی بەوەشکردووە، توێژینەوەیەکی ساڵی ٢٠٢٢ی پرۆفیسۆر ئۆین تون کە لە گۆڤاری (Nature Food) بڵاوکراوەتەوە، بانگەشەی ئەوە دەکات کە ژمارەی مردووان بە خێرایی زۆرینەی دانیشتوانی جیهان لەناو دەبات. جاکۆبسن وتی: پرۆفیسۆر تون و تیمەکەی بیرۆکەی زستانی ئەتۆمی لەسەر بنەمای خۆراک نوێکردەوە و ئەو ژمارەیەی کە هەیانە پێنج ملیار کەسە کە دەمرن. لە شەڕێکی تەواودا کە زۆرێک لە شارەکان بۆمبی ئەتۆمی لێدەدرێن، ئەم تەقینەوەکان دەبنە هۆی ئاگرکەوتنەوەیەکی گەورە و سووتانی بینا و دارستان و پێکهاتەکانی دیکە.  پرسیار لە جاکۆبسن کرا: ژمارەی دانیشتوانی ئێستای هەسارەکە هەشت ملیارە، بۆیە سێ ملیار کەس بە زیندووی دەمێننەوە، مرۆڤ دەچێتە کوێ بۆ ئەوەی یەکێک بێت لەو سێ ملیارە؟ جاکۆبسن لە وەڵامدا وتی: "ئەوە ڕێک ئەو شوێنەیە کە تۆ دەچیت: ئوسترالیا یان نیوزلەندا". "ئەوانە تاکە شوێنن کە بەڕاستی دەتوانن پشتگیری لە کشتوکاڵ بکەن."

حکومەتی هەرێم ڕایدەگەیەنێت هەر پابەندییەک لەسەر ئێمە بووە بە زیادەوە جێبەجێمان کردووە، هەموو نەرمییەکمان نواندووە بۆ هەناردەکردنەوەی نەوت لەڕێی سۆمۆوە. هاوکات ئەوەش دەخەنەڕو ئێمە و کۆمپانیا نەوتییەکان ئامادەیی هاوکاریمان لەگەڵ عێراق پیشانداوە، هەموو لایەک چاوەڕێی بڕیاری حکومەتی فیدڕاڵ دەکەن، بە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوت هیچ بیانوویەک لە بەردەم دارایی فیدڕاڵ نامێنێت. ئەمڕۆ چوارشەممە 2ی تەممووزی 2025، بە سەرپەرشتی سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی، ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان کۆبووەوە، لەڕاگەیەندراوێکدا ناوەڕۆکى کۆبوونەوەکەى خستوەتەڕوو. تەوەری سەرەکی کۆبوونەوەکە ، گفتوگۆکردن بوو لەبارەی ئەنجامی کۆبوونەوەکانی ئەم دواییەی نێوان هەر دوو شاندی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵ کە لە هەولێر و بەغدا، بە ئامادەبوونی نوێنەری کۆمپانیا نەوتییەکان ئەنجامدران، کە تایبەت بوون بە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان لە ڕێگەی کۆمپانیای سۆمۆ و بەدواداچوونی خەرجکردنی مووچەکانی هەردوو مانگی پێنج و شەشی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان. ئەنجومەنی وەزیران دووپاتی کردەوە، کە هەر پابەندییەک لە سەر هەرێمی کوردستان بووە، بەزیادەوە جێبەجێی کردووە و هەرێم هەموو نەرمییەکی نواندووە بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نەوتی هەرێم لە ڕێگەی کۆمپانیای سۆمۆ و گەڕاندنەوەی داهاتی فرۆشتنی نەوتی هەرێم بۆ وەزارەتی دارایی فیدڕاڵ. ئێستا هەرێمی کوردستان و کۆمپانیا نەوتییەکان، بە هەموو شێوەیەک ئامادەیی هاوکاریان لە گەل حکومەتی فیدڕال پێشان داوە بۆ هەناردە کردنەوەی نەوت ئەویش لە پێناوی بڕینی هەموو ئەو پاسا و بیانووانەی کە بەغدا بەکاریهێناون بۆ نەناردنی مووچەی موچەخۆرانی خەڵکی کوردستان. کۆبوونەوەکە جەختی کردەوە کە ئێستا هەموو لایەک چاوەڕێی بڕیاری حکومەتی فیدڕاڵ دەکەن بۆ پەسەندکردنی ئەو لەیەکتێگەیشتنە هاوبەشانەی کە لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا لە نێوان هەردوولا بە ئامادەبوونی نوێنەری کۆمپانیا نەوتییەکان هاتووەتە ئاراوە، کە بە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوت، هیچ بیانوویەک لە بەردەم وەزارەتی دارایی فیدڕاڵ نامێنێت بۆ خەرجنەکردنی شایستە دارايیەکانی هەرێم، بە تایبەتیش کە هەموو بابەتەکانی پەیوەندیدار بە لیستی مووچە و ژمارەی وەزیفیی و تەرازووی پێداچونەوەی مانگانە و وردبینی هاوبەشی هەردوو دیوانی چاودێریی دارایی فیدڕاڵ و هەرێم و بە بانکیکردنی مووچەی هەرێم و ناردنی ڕێژەی گەنجینەی فیدڕاڵیی لە داهاتی ناوخۆی هەرێم جێبەجێکراون و حكومەتی هەرێم، بەردەوامیشە لەسەر جێبەجێکردنی ئەم پابەندییانە، بۆیە بەغدا دەبێت کۆتایی بە سیاسەتی نەناردنی مووچەی خەڵکی کوردستان بهێنێت کە مووچە، مافێکی ئاسایی و یاسایی و دەستووری مووچەخۆرانی هەرێمە و بە هەموو یاسا و ڕێسایەک، نابێت لەژێر هیچ پاساوێک ، لەم مافەی خۆیان بێبەش بکرێن. پاشان لە بڕگەی دووەمی کۆبوونەوەدا، کوێستان محەمەد وەزیری کار و کاروباری کۆمەڵایەتی، ڕاپۆرتێکی سەبارەت بە خانەنشینیی و دەستەبەری کۆمەڵایەتیی کرێکاران لە هەرێمی کوردستان خستەڕوو، کە چەندین ئامار و زانیاریی و ڕاسپاردە و پێشنیاری لەخۆ گرتبوو، بە مەبەستی پاراستنی مافی کرێکاران و کارمەندانی دامەزراوەکانی کەرتی تایبەت لە ڕێگەی برەودان بە سندوقی دەستەبەری کۆمەڵایەتی و دابینکردنی مافی خانەنشینی بۆ کارمەندانی کەرتی تایبەت لە هەرێمی کوردستان و چالاککردن و ڕێکخستنەوەی میکانیزمی وەرگرتنی ڕێژەی هاوبەشی خاوەنکارەکان لە دابینکردنی دەستەبەری کۆمەڵایەتی، تا لە داهاتوودا، بخرێتەوە خزمەتی ئەو کرێکار و کارمەندانەی کە شایستەی خانەنشینی و دەستەبەری کۆمەڵایەتی دەبن، بۆ ئەوەی سوودمەند بن لە مووچەی خانەنشینی و شایستەکانی دیکە و ئەو ئاسانکاریی و خزمەتگوزارییانەی لە یاسای خانەنشینی و دەستەبەری کۆمەڵایەتی هاتوون. ئەنجومەنی وەزیران، وێڕای دەستخۆشی لە وەزیری کار و کاروباری کۆمەڵایەتی ، گفتۆگۆی لەبارەی پێشنیار و ڕاسپاردەکان كرد و بڕیاردرا لێکۆڵینەوە و بەدواداچوونی زياتريان بۆ بکات بۆ ئەوەی بڕیاری پێویستی لەبارەوە بدرێت.

سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل سوێندی خوارد کە حەماس لەناو ببات، ئەمەش لە یەکەم لێدوانی گشتیدا بوو، دوای ئەوەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا پێشنیاری ئاگربەستی بۆ ماوەی ٦٠ ڕۆژ ڕاگەیاند. بزوتنەوەى حەماسیش ڕایگەیاند ڕێککەوتنێکمان دەوێت کۆتایی بە جەنگ بهێنێت و ئیسرائیل بەتەواوەتی بکشێتەوە. ئەمڕۆ چوارشەممە بنیامین ناتانیاهۆ، لەمیانی کۆبوونەوەیەکدا وتی: حەماس نابێت،  حەماسستان نابێت، ئێمە ناگەڕێینەوە بۆ دوواوە ئەوە کۆتایی هاتووە، وتیشى: هەموو دیلەکانمان ئازاد دەکەین و حەماس لە رەگ و ریشەی خۆی دەردەهێنین. ترەمپ ڕۆژی سێشەممە پشتڕاستی کردەوە کە ئیسرائیل ڕازی بووە بە مەرجەکانی ئاگربەست کە لەلایەن ئەمریکاوە پێشنیار کراوە، بڕیارە ئەمڕۆ دووشەممە ترەمپ لە کۆشکی سپی لەگەڵ نەتانیاهۆ کۆببێتەوە. وتەبێژێک بەناوى حەماسەوە دەڵێت: پێشنیازی نوێی ئاگربەستمان لە نێوەندگیرەکانەوە پێگەیشتووە و لێیدەکۆڵینەوە. دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا داوای لە حەماس کرد کە ڕازی بێت بەو شتەی کە بە "پێشنیاری کۆتایی" وەسفی کردووە بۆ ئاگربەستی ٦٠ ڕۆژە لەگەڵ ئیسرائیل لە غەززە، کە لەلایەن بەرپرسانی نێوەندگیری قەتەر و میسرەوە پێشکەش دەکرێت. ترەمپ لە پۆستێکیدا لە پلاتفۆرمی ڕاستی سۆشیالی خۆی ڕایگەیاندووە، نوێنەرانی کۆبوونەوەیەکی "درێژ و بەرهەمدار"یان لەگەڵ بەرپرسانی ئیسرائیل سەبارەت بە غەززە ئەنجامداوە. ترەمپ ئاماژەی بەوەشکرد، ئیسرائیل بە مەرجەکانی ئاگربەستی 60 ڕۆژە ڕازی بووە، "لەو ماوەیەدا لەگەڵ هەموو لایەنەکان کاردەکەین بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕەکە"، ئاماژەی بەوەشکرد، نوێنەرانی قەتەر و میسر "ئەم پێشنیازە کۆتاییە" دەگەیەننە حەماس.

  شاندی ئەورووپا کە لە چوارچێوەی کەمپینی "دەمەوێت لەگەڵ عەبدوڵا ئۆجالان دیدار بکەم"ـدا گەیشتنە ئەستەنبوڵ، ڕاگەیاندراوێکیان خوێندەوەو داوایانکرد ئۆجەلان و زیندانیانی تری سیاسی بەبێ مەرج ئازاد بکرێن. لە وڵاتانی جیاوازی ئەورووپاوە ٣٩ کەس لە چوارچێوەی کەمپینی "دەمەوێت لەگەڵ عەبدوڵا ئۆجالان دیدار بکەم" دوێنێ هاتنە ئەستەنبوڵ. شاندەکە کە لە ڕۆژنامەنوس، نوسەر، ئەکادیمی، سەندیکاوان، پەرلەمانتار و یاساناسان پێکهاتبوو، لە هۆتێلێکی تەقسیم مێزگردێکییان ڕێکخست. لە هۆڵی کۆبوونەوەکە پانکارتی "دیداری نێونەتەوەیی بۆ چارەسەریی ئاشتییانەی پرسی کورد و کۆتاییهێنان بە گۆشەگیری" دانرا. هاووتەبێژی کۆنگرەی دیموکراتیکی گەلان (هەدەکە) مەراڵ دانش بەشتاش، هاوسەرۆکی گشتی پارتی هەرێمە دیموکراتییەکان (دەبەپە) کەسکین بایندر و لە تەڤگەری ژنانی ئازاد (تەژەئا)وە سەباحەت تونجەلیش چەندین کەسی دیکە بەشداری کۆبوونەوەکە بوون. دوای کۆبوونەوەکە، دەقی پەیامی هاوبەش خوێندرایەوە. پەرلەمانتاری پارتی چەپی ئەڵمانیا فەرهاد کۆچاک پەیامە هاوبەشەکەی بە تورکی و بەرپرسی پەیوەندییەکانی دەرەوەی CUPـی کەتەلۆنیا  ئیولالیا ڕێگوانت کورا پەیامەکەی بە ئینگلیزی خوێندەوە. فەرهاد کۆچاک ئاماژەی بەوەکرد، ئەوان پشتیوانی لە گەلی کورد دەکەن و گوتی: "ئێمە بانگەواز لە دەسەڵاتدارانی تورک دەکەین بۆ دیالۆگێکی بونیاتنەر و ڕاست و دانوستانەکانی ئاشتی لەگەڵ تەواوی کۆمەڵگەی کورددا، هەنگاوی کاریگەر بنێن. ئێمە جارێکی تر بانگەوازی کاری هاوبەش بۆ سەرکەوتنی پڕۆسەکە لە هەموو تەڤگەر و پارتە پێشکەوتووخوازەکان و گەلانی تورکیا دەکەین. تەنها بە پابەندبوونی لەو شێوەیە دەکرێت گۆڕانکارییەکی هەمیشەیی و بەردەوام جێبەجێبکرێت، لەم ڕووەوە بەڕاستی ڕێگە بۆ تورکیایەکی دیموکراتیکی بکرێتەوە." کۆچاک لە بەردەوامیدا جەختی لەسەر ئەوە کردەوە پێویستە تورکیا ڕێز لە مافەکانی مرۆڤ بگرێت و بەرپرسیارێتییە نێونەتەوەییەکانی جێبەجی بکات و وتی: "لە کاتێکدا کە گۆڕەپانی نێونەتەوەیی زیاتر بەرەو ململانێ و شەڕانگێزی دەڕوات، دەرفەتێکی مێژووییە لە ڕێگەی دیالۆگ و دانوستانەوە پرسی کورد چارەسەر بکرێت. لە سەردەمێکدا کە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە نێو ئاگردایە و زۆرێک لە وڵاتان کەوتوونەتە پێشبڕکێیەکی بێسنووری بەکار هێنانی چەکەوە، بەڕێز ئۆجالان یەک لە بەهێزترین دەنگەکانی بەرگریکردن لە ئاشتی و چەکدانانە." هەروەها کۆچاک ئاماژەی بەوەدا کە ئایدیای "کۆنفیدرالیزمی دیموکراتیک"ی رێبەر ئاپۆ نەک تەنها بۆ تورکیا بەڵکو بۆ هەموو ناوچەکەش مۆدێلێکی گونجاوە و وتی: "بۆ ئەوەی پڕۆسەی دیموکراسی بگاتە ئاستی پێویستی تواناکانی، دەبێت دەستبەجێ و بێ مەرج بەڕێز ئۆجالان و هەموو زیندانیانی سیاسی کە مافە مرۆییەکانیان پێشێل کراوە ئازاد بکرێن، ئەمە شتێکی بنەڕەتییە، درێژبوونەوەی دەستگیکردنیان نیگەرانیەکی جدییە. ڕێزگرتن لە مافەکانی مرۆڤ لە کاتی زیندانیکردنییدا هەنگاوێکی بنەڕەتیە، بە تایبەتی گۆشەگیری سەپێنراوی ٢٦ساڵەی سەر بەڕێز ئۆجالان لە زیندانی ئیمرالی و هەروەها قەدەغەکردنی نایاسایی مافە بنەڕەتییەکانی، پێشێلکردنێکی ئاشکرای پێوەرە یاساییە ناوخۆیی و جیهانیەکانە."

  سەرۆک کۆماری عێراق ڕایگەیاند، ڕۆژانە پەیوەندی لە نێوان حکوومەتەکانی هەرێم و بەغدا بۆ چارەکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکان هەیە و بەردەوامە. چوارشەممە، 2ـی تەممووزی 2025، د. لەتیف جەمال ڕەشید، سەرۆک کۆماری عێراق لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ ڕۆژنامەی مۆندۆی ئیسپانی گوتی: سەبارەت بە ناکۆکی و کێشە هەڵپەسێردراوەکانی نێوان هەولێر و بەغدا، ڕۆژانە پەیوەندی لە نێوان حکوومەتی فیدراڵ و حکوومەتی هەرێمی کوردستان هەیە بۆ تاوتوێکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکان. سەرۆک کۆماری عێراق گوتیشی: بۆ چارەکردنی ئەو کێشانە دەبێت یاسای نەوت و غاز دەربکرێت. لەتیف ڕەشید، دەڵێت: عێراق هەر جۆرە پێشێلکارییەکی ئاسمانی وڵاتەکەی لە شەڕی 12 ڕۆژەی نێوان ئیسرائیل و ئێران ڕەتدەکاتەوە، ئاماژەی بەوەدا، دەبوو هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژی داعش بە سەرۆکایەتی ئەمەریکا لەو ماوەیەدا ئاسمانی عێراق بپارێزێت. جەختیشی کردەوە "ئێمە ئیدانەی پێشێلکردنی ئاسمانی عێراق لەکاتی شەيی نێوان هەردوولا دەکەین"، "ئێمە داوای کڕینی سیستەمی بەرگریی بۆ پاراستنی ئاسمانی خۆمان دەکەین." دەشڵێت "دەبوو هێزەکانی هاوپەیمانان پارێزگارییان لە ئاسمانی عێراق بکردایە." سەرۆک کۆماری عێراق لە درێژەی چاوپێکەوتنەکەیدا گوتی: بوونی هێزەکانی هاوپەیمانان لەسەر بنەمای ڕێککەوتنەکانی نێوان واشنتن و حکوومەتی عێراقە، هەروەها چارەنووسی بەردەوام بوونیان یان ڕۆیشتنیان، پەیوەستە بە دانوستانەکانی نێوان حکوومەت و ئەمەریکا. لەتیف ڕەشید هۆشداریی دا لە مەترسی گرووپە چەکدارەکان و ڕایگەیاند، داعش لە هەموو شوێنێک مەترسی دروست دەکات نەک تەنیا لە عێراق، بەڵام ئەوە ئەو مەترسییە نییە کە لە ڕابردوودا ڕووبەڕووی بووینەوە، چونکە شکستیان هێناوە، ئەو تاوانانەی کە بە تایبەتی دژی ئێزدییەکان ئەنجامیاندا، لەبیرمان ناچێتەوە. سەبارەت بەچەک هەڵگرتن گوتی: سیاسەتی حکوومەت ئاشکرایە، دەبێت چەک لە رێگەی هێزە ئەمنییە فەرمییەکانەوە لە دەستی دەوڵەت دابێت.  دەربارەی هەڵبژاردنی داهاتووی پەرلەمانی عێراق لەتیف ڕەشید ڕوونی کردەوە، داوا لە هەموو هێزە سیاسییەکان دەکەم بەشداری هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق بکەن، بەتایبەتی ئەو هێزانەی بایکۆتیان کردووە، جەختیشی کردەوە، پێویستە پێکەوە کاربکەین بۆ چارەکردنی کێشەکان و بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی و پرسەکانی دیکە، بەڵام بایکۆتیش دیاردەیەکی سروشتیە و لە هەموو وڵاتاندا ڕوودەدات.