هاوڵاتى قوباد تاڵهبانى بهبۆنهى ساڵیادى دامهزراندنى بزوتنهوهى گۆرانهوه پهیامێک ئاراستهى رێکخهرى گشتى بزوتنهوهکهو ههڵسوراوانى دهکات و دهڵێت:" وهک یهکێتى و گۆران ئامانجه هاوبهشهکانمان زیاتره"، دهشڵێت:" ئهرکى یهکێتى و گۆڕانه له سهرکردایهتییهوه تا بنکه جهماوهرییهکان بهجۆش و خرۆشهوه "هاوپهیمانى کوردستان" سهربخهن". دهقى پهیامى قوباد تاڵهبانى: بهڕێز کاک عومهرى سهید عهلى رێکخهرى گشتیى بزووتنهوهى گۆڕان پاش ڕێز و سڵاو یادى دامهزراندنى بزووتنهوهى گۆڕان له ههموو ههڵسوڕاوان و لایهنگرانى گۆڕان پیرۆز دهکهم، بههیوام ببێته دهستپێکى قۆناغێکى نوێى پهرهسهندن و گهشهسهندنى ئهم بزووتنهوهیهى که یادگارى کاک نهوشیروانه. لهم بۆنهیهشدا بهپێویستى دهزانم جهخت له ههماههنگى و کارى پێکهوهیى یهکێتیى نیشتمانیى کوردستان و بزوتنهوهى گۆڕان بکهمهوه که دوا سپارده و ئامانجى ههردوو سهرکردهى مهزن مام جهلال و کاکه نهوه بوو. ئێمه له یهکێتى نیشتمانى کوردستان له دهستپێکێکى نوێ و له قۆناغێکى نوێداین، پێشمانوایه بهردى بناغهى چاکسازى و بهرهوپێشچوون له بههێزکردنى ڕایهڵهکانى پهیوهندیى هێزه سیاسییهکانى کوردستاندا دێتهدی، بهتایبهت یهکێتى و گۆڕان که ئامانجه هاوبهشهکانیان زیاتره له جیاوازییهکانیان، لهگهڵ ئهمهشدا ئێمه پێداگرین لهسهر بهرهنگاربوونهوهى توندى گهندهڵى و یاساشکێنى لهپێناو ئهوهى بگهینه حوکمڕانییهکى دروست و ڕهشید که خهونى چهندین ساڵهى گهلهکهمانه. ئهرکى یهکێتى و گۆڕانه له سهرکردایهتییهوه تا بنکه جهماوهرییهکان بهجۆش و خرۆشهوه "هاوپهیمانى کوردستان" سهربخهن له ههڵبژاردنى چاوهڕوانکراوى ئهنجومهنى نوێنهرانى عێراق. ئێمه پێکهوه بههێزین و پێکهوهش دهتوانین زۆر دهسکهوت بهدهست بهێنین، بههاوکارى ههموولاش دهتوانین یهکدهنگییهکى کوردستانى لهسهر نهگۆڕه نیشتمانى و نهتهوهییهکان له عێراق دروست بکهین و بهمهش ڕۆحى شههیدهکان ئاسووده دهکهین و دڵى دۆستانمان لهههموو دنیا خۆش دهکهین، ههر لهو رێگایهشهوه مافه دهستوریى و نهتهوهییهکانى کۆمهڵانى خهڵکى کوردستان دهستهبهر دهکهین. یهکێتیى نیشتمانى لهسهر گفت و بڕیارى خۆیهتی، بهگیانێکى تازهو بهکردهیى ئهمجارهیان کار بۆ چاکسازى و گۆڕانکاریى دهکات و به دهستێکى ئاسنین بهگژ خواروخێچیییهکاندا دهچێتهوه، کۆمهڵانى خهڵکیش دڵنیا دهکهینهوه له ئهمڕۆ به دواوه دهرهنجامى ههوڵهکانمان بۆ چاکسازى و کۆتاییهێنان به گهندهڵى دهبینن. لهم ئهرکه نوێیهش که خستوومانهته بهردهم خۆمان چاومان له پشتیوانى هاوپهیمان و دۆستهکانمانه و کورد دهڵێت "چهپڵه به دهستێک لێنادرێت". ههر شاد و سهربهرز و سهرکهوتوو بن
هاوڵاتى وتهبێژى جێگری سەرۆكی حكومەت رایگهیاند :" ئەنجومەنی باڵای ئابوری ھەرێم بڕیاریدا موچەی مووچەخۆران بەتەواوەتی تەمویل بكرێت و ھیچ بڕە پارەیەكی لێ كەمنەكرێتەوە و سبەینێ دەست بە دابەشکردنی بکرێت ". ئەمڕۆ یەکشەممە 25ی تهمموزی 2021، سهمیر ههورامى، وتهبێژى جێگرى سهرۆكوهزیرانى ههرێم له ئهكاوونتى فهرمى خۆى له تۆڕى كۆمهڵایهتى فهیسبووك رایگهیاند:" ئەنجومەنی باڵای ئابوری ھەرێم بەسەرۆكایەتی سەرۆكی حكومەت و جێگری سەرۆكی حكومەت كۆبوویەوە و بە لەبەر چاوگرتنی داهاتەکانی حکومەت موچە بەتەواوی و بێ لێبڕین دابەشبکرێت". وتهبێژى جێگرى سهرۆكوهزیریرانى ههرێم راشیگهیاند، ئەنجومەنی باڵای ئابوری ھەرێم ئ كۆبوونەوەیەكی تایبەتی لەبارەی بارودۆخی ئابوری ئەنجامدا و بڕیاریدا؛ مووچەی مووچەخۆرانی ھەرێمی كوردستان بەتەواوەتی تەمویل بكرێت و ھیچ بڕە پارەیەكی لێ كەمنەكرێتەوە". دهشڵێت، ئەم بڕیارەی حكومەتی ھەرێم، پاش ئەوە دێت كە حكومەتی عێراق لەسەر بنەمای یاسای بودجەی 2021 عێراق بڕە پارەیەك كە 200 ملیارە وەك سلفەی دارایی بۆ ھەرێم دەنێرێت.
هاوڵاتى سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند:' موچەی ئەم مانگەی فەرمانبەران بەبێ لێبڕین دابەشدەکرێت. ئهمڕۆ شهممه 24ى تهموزى 2021 مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، لەگەڵ قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکوەزیران، ئاوات شێخ جەناب وەزیری دارایی، کەمال ئەترووشی وەزیری سامانە سرووشتییەکان و د.دارا رەشید وەزیری پلاندانان کۆبوونەوە و سەرۆکی حکومەت رایگەیاند :" پێمخۆشە بە مووچە خۆرانی هەرێمی کوردستان رابگەیێنم کە بڕیاری ئەنجوومەنی باڵای ئابووری و بڕیاری ئەنجوومەنی وەزیرانیشە کە لەم مانگەوە لێبڕینی مووچە نامێنێت و بەبێ لێبڕین مووچە دابەش دەکرێت". سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان ئاماژەی بەوەدا کە ئەرکی لە پێشینەی حکومەت دابینکردنی مووچە بووە. "ئەگەر حکومەتی فیدراڵیش بەردەوام بێت لە جێبەجێکردنی بەڵێنەکەی و ناردنی ئەو بەشە بودجەیەی کە لە چوارچێوەی یاسای بودجەی فیدراڵی لەسەری رێککەوتووین، ئەوە حکومەتی هەرێمی کوردستانیش بەردەوام دەبێت لە پێدانی مووچە لە کاتی خۆی و بە تەواوی." دابەشکردنی مووچە بەبێ لێبڕین بۆ مانگەکانی داهاتوو، وەکو مەسرور بارزانی باسی کرد دەمێنێتەوە سە ئەوەی حکومەتی فیدراڵی بەڵێنەکەی جێبەجێ دەکات یان نا." وتیشی، "هیوادارین بتوانین لە ئاییندەدا بەبێ لێبڕین مووچە دابەش بکەین."
هاوڵاتى پارێزگاری هەولێر رایگەیاند:" لیژنەی باڵای روبەڕوبونەوەی کۆرۆنا لە هەرێمی کوردستان کۆدەبێتەوە و بەپێی هەڵسەنگاندنی بارودۆخی ئێستا، بڕیار لە رێکاری نوێی خۆپارێزی لەو بڵاوبوونەوە خێرایەی ڤایرۆسی کۆرۆنا دەدرێت. ئەمڕۆ یەکشەممە 25ی تهمموزی 2021، ئومێد خۆشناو، پارێزگاری هەولێر، لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانییدا رایگەیاند:"هەرێمی کوردستان لە تەوژمی سێیەمی کاریگەیەرییەکانی کۆرۆنادایە، رۆژانە ژمارەی تووشبووان و مردووانیش بەهۆی ڤایرۆسەکە زیاتر دەبێت، ئێستا لە تەواوی نەخۆشخانەکانی تایبەت بە کۆرۆنا لۆد و قەرەباڵغی دەستی پێ کردووەتەوە و ژمارەی ئەو نەخۆشانەی پێویستیان بە چاودێرییە لە نەخۆشخانەکان لە بەرزبوونەوەدایە بۆیە جارێکی دیکە جەخت دەکەینەوە، تاکە هۆکار کە بتوانین کۆنترۆڵی دۆخەکە بکەین، هاووڵاتییان خۆیانن بە خۆپارێزییەکانیان". پارێزگاری هەولێر، ئاماژەی بەوەشکرد:"ئەو دەنگۆیانەی کە باس دەکرێت لەسەر رێکارە نوێکانی خۆپارێزی کە چۆن دەبێت و جارێکی دیکە قەدەغەی هاتوچۆ رادەگەیەندرێت یان نا، بۆ ئەمانە رۆژی سێشەممە لیژنەی باڵای روبەڕوبونەوەی کۆرۆنا کۆدەبێتەوە و بڕیاری پێویست دەدرێت و دواتریش بەهەڵسەنگاندنی دۆخەکە لە ژووری ئۆپەراسیۆنی پارێزگاکان و یەکە کارگێڕییەکان رێکارەکان دەست پێ دەکات".
.jpg)
هاوڵاتى جێگری سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان رایگەیاند:" لەم هەفتەیە حکومەت کۆدەبیتەوە و هەواڵی خۆش دەبیستن". ئەمڕۆ یەکشەممە 25ی تهمموزی 2021، هێمن هەورامی، جێگری سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا رایگەیاند:" لەم هەفتەیەدا حکومەتی هەرێم لەبارەی چەند پرسێك كۆدەبێتەوە كەیەكێك لە پرسەكان مووچەی مووچەخۆرانە و هەواڵی خۆش دەبیستن". جێگری سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان راشیگەیاند:" پرۆژەیاسای بودجە بیتە پەرلەمانیش سودی نابێت چونکە مانگێکی دەوێت لە پەرلەمان لە وەزارەتی دارایش مانگێک تا دەردەچێت، بۆیە ئامادەکاری بۆ یاسای بودجەی ساڵی داهاتوو بکرێت و بەیانی دارایش بۆ ئەمساڵ هەبێت". سەبارەت بە پرسى کشانەوەى پارتى لە هەڵبژاردنەکانى عێراق هەورامى کە ئەندامى سەرکردایەتی پارتیشە، روونیکردەوە، هیچ بریارێکی لەو جۆرە نییەو ئەگەر پرسى کشانەوە هەبێت ئەوا هەموو لایەنە کوردستانییەکان یەک هەڵوێستی نیشتیمانیان دەبێت کە بکشێنەوە یان بەشدارى بکەن. وابریار بوو ئەمرۆ حكومەت لەسەر چەند پرسێك كۆبۆتەوە و بەڵام بەپێی زانیاریەكان بەهۆی ئامادەنەبونی جێگری سەرۆكی حكومەت، قوباد تاڵەبانی، كۆبونەوە بۆ كاتێكی نادیار دواخرا.
.jpg)
هاوڵاتى سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە يادى دوازدە ساڵهی دامهزراندنی بزووتنەوەی گۆڕاندا، پیرۆزبایی له عومهر سهید عهلی، ڕێكخهری گشتی بزووتنەوەی گۆڕان و ئهندامانی بزووتنەوەکە دهکات. ئەمڕۆ یەکشەممە 25ی تهمموزی 2021، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان، لە يادى دوازدە ساڵهی دامهزراندنی بزووتنەوەی گۆڕاندا، پەیامێكی بڵاوكردەوە و رایگەیاند:" بزووتنەوەی گۆڕان وەک لایەنێکی کاریگەر، ڕۆڵ و سەنگی بەرچاوی لە کایە و پرۆسەی سیاسیی کوردستاندا ههیه، ئەو پرۆسەیەی ئەمڕۆ لە هەرکات زیاتر یەکڕیزی و پێکەوەیی لە هەموو لایەک دەخوازێت". سەرۆكی هەرێمی كوردستان، هیوا دەخوازێت ئەم یاد و بۆنانە ببنە دەرفەتی قووڵکردنەوەی گیانی تەبایی، پتەوکردنی پەیوەندی و هاوخەباتیی نێوان لایەنەکان، کاری هاوبەش بۆ چارەی قەیران و گرفتەکان بەرەو پاراستنی ماف و دهسکهوتهکان و بەدیهێنانی ژیان و گوزەرانێکی باشتر بۆ گەلی کوردستان. دەقی پەیامەكەی سەرۆكی هەرێم نێچیرڤان بارزانی پیرۆزبایی له بزووتنهوهی گۆڕان دهکات بەڕێز عومهر سهید عهلی، ڕێكخهری گشتیی بزووتنەوەی گۆڕان، له يادى دوازدە ساڵهی دامهزراندنی بزووتنەوەی گۆڕاندا، به گهرمی پیرۆزبایی له بهڕێزتان و ئهندامانی خانەی ڕاپەڕاندن و جڤاتی نیشتمانی و سەرجەم ئەندام و لایهنگرانی بزووتنەوەکەتان دهكهم. بزووتنەوەی گۆڕان وەک لایەنێکی کاریگەر، ڕۆڵ و سەنگی بەرچاوی لە کایە و پرۆسەی سیاسیی کوردستاندا ههیه، ئەو پرۆسەیەی ئەمڕۆ لە هەرکات زیاتر یەکڕیزی و پێکەوەیی لە هەموو لایەک دەخوازێت. هیوادارم ئەم یاد و بۆنانە ببنە دەرفەتی قووڵکردنەوەی گیانی تەبایی، پتەوکردنی پەیوەندی و هاوخەباتیی نێوان لایەنەکان، کاری هاوبەش بۆ چارەی قەیران و گرفتەکان بەرەو پاراستنی ماف و دهسکهوتهکان و بەدیهێنانی ژیان و گوزەرانێکی باشتر بۆ گەلی کوردستان. دووباره پیرۆزباییتان لێدهكهم و هیوای سهركهوتنتان بۆ دهخوازم. نێچیرڤان بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان
.jpg)
هاوڵاتى پارێزگاری سلێمانی داوا لە حزبەكەی دەكات بە خۆیدا بچێتەوە و دەڵێت: " گۆڕان پێویستی به بهخۆداچونهوهو خۆڕهخنهكردن و ههڵسهنگاندنی لۆژیكی و زانستی و سیاسی خۆی ههیه، پێویستی بهخۆدۆزینهوهو خۆناسینهوهو خۆگهشهپێدانێكی وهها ههیه كه بتوانێت ههمیشه وهك قهزییه نهك حیزب، بهرپرسیارێتی ئهم قۆناغه ههستیاره ههڵبگرێت". ئهمڕۆ شهممه 24ى تهموزى 2021 هەڤال ئەبوبەكر ، پارێزگاری سلێمانی، لە تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك نوسینێكی بەبۆنەی ساڵیادی دامەزراندنی گۆرانەوە بڵاوكردۆتەوە و ڕایگەیاند:" گۆڕان پێویستیی به بهخۆداچونهوهو خۆڕهخنهكردن و ههڵسهنگاندنی لۆژیكیی و زانستیی و سیاسیی خۆی ههیه، پێویستیی بهخۆدۆزینهوهو خۆناسینهوهو خۆگهشهپێدانێكی وهها ههیه كه بتوانێت ههمیشه وهك قهزییه نهك حیزب، وهك ئامڕاز نهك ئامانج، وهك خهم و خواستی گشتیی نهك تایبهتیی، به وتارێكی كۆكهرهوه نهك پهرتكهر، ئهرك و بهرپرسیارێتیی ئهم قۆناغه ههستیاره ههڵبگرێت و وهك هێزه سیاسییه تهقلیدییهكان چاوی لهسهر زیادكردنی تهمهنی حیزبیی خۆی نهبێت". دەقی نوسینەكەی هەڤاڵ ئەبوبەكر بیستوپێنجیحهوت، ئهو ژمارانهی بوون بهناو، بوون به ناوهڕۆك و بوون به ناونیشانی قۆناغێكی نوێ، بوون به جوڵهیهكی مهدهنیی سهرتاپاگیری ڕهوا، بزوتنهوهی گۆڕان وهك نوێنهرایهتیكردنی دۆزی ڕهوای نیشتمانیی و وهك پێویستییهكی سیاسیی ژیانیی و ژیاریی بۆ گۆڕانكاریی له دۆخی چهقبهستوی خود و كهس و كۆمهڵ و ژینگهو سیستمی گشتیی و مۆدێلی تهقلیدیی حیزبڕانیی و حكومڕانیی له كوردستاندا؛ هاتهكایهوه. له ماوهی تهمهنی سیاسیی خۆیدا، توانی زۆرترین نهخشهڕێگاو پلان و پاكێج و پڕۆژهو پێشنیاز، به شێوارێكی یاسایی و دادپهروهرانه له سهر بنهمای لێپرسینهوه و شهفافییهت و نهزاههت، دور له قۆرخكاریی و ههڵسوكهوتی بێباكانه، له پێناوی نههێشتنی گهندهڵیی و ستهمكارییدا؛ پێشكهشبكات و زۆرترین قوربانیی له پێناوی باوهڕو بهرنامهكانیدا، دور له بهرژهوهندیخوازیی؛ بدات. تا ئهمڕۆ، هیچ بهرنامهیهكی سیاسیی تر؛ ستراتیژی وتاری نیشتمانیی گۆڕانی تێنهپهڕاندووهو ڕۆحی گۆڕانكاریش له پنتێكی بچوكی دهستهیهكی زۆر كهمی گردی زهرگهتهو تاراوگهوه؛ چۆته ناو ویژدانی زیندوویی ههر مرۆڤێكی كوردو ههر هاووڵاتییهكی كوردستان و ههر تهوژم و ڕهوت و هێزو حیزب و لایهنێكی سیاسیی و ههر كایهیهكی گشتیی و تایبهتی وڵات و ڕهوهندی كوردیشهوه. بهڵام ئهمڕۆ، دوای ههموو ئهو گۆڕانكارییانهی له ئاستی جیهان و ناوچهكهو عیراق و ههرێمی كوردستاندا هاتونهته كایهوه، گۆڕان پێویستیی به بهخۆداچونهوهو خۆڕهخنهكردن و ههڵسهنگاندنی لۆژیكیی و زانستیی و سیاسیی خۆی ههیه، پێویستیی بهخۆدۆزینهوهو خۆناسینهوهو خۆگهشهپێدانێكی وهها ههیه كه بتوانێت ههمیشه وهك قهزییه نهك حیزب، وهك ئامڕاز نهك ئامانج، وهك خهم و خواستی گشتیی نهك تایبهتیی، به وتارێكی كۆكهرهوه نهك پهرتكهر، ئهرك و بهرپرسیارێتیی ئهم قۆناغه ههستیاره ههڵبگرێت و وهك هێزه سیاسییه تهقلیدییهكان چاوی لهسهر زیادكردنی تهمهنی حیزبیی خۆی نهبێت، بهڵكو به دوای وهڵامدانهوهی دۆخ و قۆناغهكهوه بێت؛ به دروستكردنی مۆدێلێكی نوێی سیاسیی و حكومڕانیی و دهوڵهتداریی و ههمیشه له بیری ئهوهدا بێت كه ههڵوێستی ڕاست و ئامادهیی ڕهواو تێكهڵیی لهگهڵ خهڵكدا و نوێنهرایهتیكردنی خهڵكه خاوهنماف و پهراوێزخراوو دورهدهستهكان و داكۆكیكردن له ڕهوایهتییه نیشتمانیی و نهتهوهییهكان، گۆڕان وهك هێزێكی بزاوتنی كۆمهڵایهتیی سیاسیی كارا؛ دههێڵنهوه، ههر كاتێكیش گۆڕان نهیتوانی به كردار؛ گوزارشت لهو بهرنامهیه بكات، یان كهسهكان نهیانتوانی به ڕهفتار؛ گوزارشت له ڕهوایهتیی گۆڕان بكهن، ئهوا مهرج نییه بۆ ههمیشه گۆڕان داكۆكیی له مانهوهی خۆی له دهرهوهی خواست و پێویستیی خهڵك و قۆناغهكهدا بكات. بزوتنهوهی گۆڕان؛ پیرۆزبێت، تا ئهو كاتهی پردێكی پتهو دهبێت بۆ گهیاندنی هاووڵاتیان به كهنارێكی ئارام، به گهیاندنی كۆمهڵگا به ژیانێكی باشتر، به گهیاندنی حكومڕانیی به حكومهتێكی خزمهتگوزارو به گهیاندنی دهوڵهت به دهوڵهتی یاسا، به گۆڕینی حیزبسهنتهریی به هاووڵاتیسهنتهریی، بهگۆڕینی دهسهڵاتداریی به حكومڕانییهكی ڕهواو ڕهشید. لهم یادهدا پێویسته؛ نهوشیروان مستهفابین، نهك تهنها ڕێبوارێكی ماندوی ڕێگاو ڕێبازی نهوشیروان مستهفابین.
هاوڵاتى سەرۆکوەزیرانی عێراق ئەمڕۆ بەرەو ئەمریکا بەڕێکەوت بۆ کۆبوونەوە لەگەڵ سەرۆکی ئەمریکا و سەرپەرشتیکردنی گەڕی چوارەمی گفتوگۆی ستراتیژیی نێوان عێراق و ئەمریکا. نووسینگەی راگەیاندنی سەرۆکوەزیرانی عێراق، ئەمڕۆ یەکشەممە 25ی تهمموزی 2021، لە راگەیێندراوێکدا رایگەیاند: "مستەفا کازمی، سەرۆکوەزیرانی عێراق ئەمڕۆ بە سەرۆکایەتی شاندێکی حکومەت بەرەو ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا بەڕێکەوت بۆ تاوتوێکردنی پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و ئەمریکا لە هەموو بوارەکاندا". بەپێی راگەیێندراوەکە؛ کازمی پێش بەڕێکەوتنی بەرەو ئەمریکا رایگەیاندووە، "ئەم سەردانە لە چوارچێوەی هەوڵەکانی عێراقدایە بۆ جێگیرکردنی پەیوەندییە بەهێزەکان لەگەڵ ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا لەسەر بنەمای رێزگرتن و هاوئاهەنگی دوولایەنە لە هەموو بوارەکاندا، ئەم سەردانە هەروەها بەرهەمی هەوڵێکی درێژخایەن و کاری چڕە لە گەڕەکانی گفتوگۆی ستراتیژی بۆ رێکخستنی پەیوەندییە ئەمنییەکانی نێوان عێراق و ئەمریکا لەسەر بنەمای بەرژەوەندیی نیشتمانیی عێراق." بڕیارە سبەی دووشەممە بە بەشداری مستەفا کازمی، سەرۆکوەزیرانی عێراق گەڕی چوارەمی گفتوگۆی ستراتیژی لە نێوان عێراق و ئەمریکا لە واشنتن بەڕێوەبچێت، بڕیاریشە هەر سبەینێ کازمی لەگەڵ جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا کۆببێتەوە. هەروەها فوئاد حوسێن، وەزیری دەرەوەی عێراق؛ کە ئێستا لە ئەمریکایە بۆ سەرۆکایەتیکردنی شاندی دانوستاندکاری عێراق لە گەڕی چوارەمی گفتوگۆی ستراتیژی لەنێوان عێراق و ئەمریکا، هەینی رابردوو لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانی هاوبەشدا لەگەڵ ئەنتۆنی بلینکن، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لە واشنتن رایگەیاند: "لەگەڵ ئەوەی رێکخراوی داعشی تیرۆریست رێکخراوێکی ناوخۆییە و لەنێو عێراقدا چالاکە، بەڵام لە هەمان کاتدا، رێکخراوێکی هەرێمی و نێودەوڵەتییە، هەروەها ئایدیۆلۆژیاکەی نێودەوڵەتییە؛ بۆیە پێویستمان بە کاری نێودەوڵەتییە بۆ رووبەڕووبوونەوەی داعش و ئایدیۆلۆژیاکەی."
هاوڵاتى بەمەبەستی رێگرتن لە شێوازەكانی قۆپیە لە ناوەند و هۆڵەكانی تاقیكردنەوەكانی ئەمساڵی قۆناغی 12ی ئامادەیی، لە سبەی یەکشەممە تا دوا رۆژی تاقی كردنەوەكان لەکاتژمێر 6:30 بۆ کاتژمێر 10:30ی خولەکی بەیانی، سەرجەم ھێڵەکانی ئینتەرنێت لە ھەرێم رادەگیرێن. لەسەر داواکاری وەزارەتی پەروەردەی هەرێمی کوردستان و بەمەبەستی رێگرتن لە شێوازەكانی (غش) قۆپیە لە ناوەند و هۆڵەكانی تاقیكردنەوەكانی ئەمساڵی قۆناغی 12ی ئامادەیی، ، وەزارەتی گواستنەوە و گەیاندن بڕیاریداوە بە هەماهەنگی كۆمپانیاكانی ئینتەرنێت لەكوردستان لە سبەی یەکشەممە تا دوا رۆژی تاقی كردنەوەكان لەکاتژمێر 6:30 بۆ کاتژمێر 10:30ی خولەکی بەیانی، سەرجەم ھێڵەکانی ئینتەرنێت لە ھەرێم رادەگیرێن. لەدوای کاتژمێر 10:30ی خولەکی بەیانی ھێڵەکانی ئینتەرنێت ئاسایی دەبێتەوە و بەشداربووان دەتوانن سوودمەند بن لە خزمەتگوزاریەكانی ئینتەرنێت. تاقیکردنەوەکانی پۆلی 12ی ئامادەیی لە رۆژی یەکشەممە 25-07-2021 دەستپێدەکات و رۆژی چوارشەممە 18-8-2021 کۆتایی دێت.
هاوڵاتى وەزارەتی کارەبای عێراق رایگهیاند:" بەهۆی پابەندنەبوونی پارێزگاکانی باشوور بووەهۆی لەدەستدانی حەوت هەزار مێگاوات کارەبا". ئهمڕۆ شهممه 24ى تهموزى 2021، وەزارەتی کارەبای عێراق، لە راگەیێندراوێکدا رایگەیاند، "بەهۆی پابەندنەبوونی پارێزگاکانی باشووری عێراق بە بەشەوزەی خۆیان و راکێشانی کارەبای زیاتر لەوەی کە تۆڕەکانی گواستنەوەی کارەبا دەتوانن بیگوازنەوە؛ پاش نیوەڕۆی ئەمڕۆ سیستمی کارەبا لە عێراق تێکچوو و بووەهۆی لەدەستدانی نزیکەی حەوت هەزار مێگاوات کارەبا، لە کاتێکدا تیمەکانی وەزارەتی کارەبا هەوڵدەدەن بەرهەمهێنانی تەزووی کارەبا لەو ئاستە بهێڵنەوە کە بەدیهاتووە و تەنانەت زیاتریشی بکەن." وەزارەتی کارەبای عێراق ئاماژەی بەوەشکردووە، "داوا لە هەموو حکومەتە خۆجێییەکان و پارێزگارەکان دەکەین پابەندی بەشەوزەی پارێزگاکانی خۆیان بن و توانای تۆڕەکانی گواستنەوەی کارەبا و بەرژەوەندیی نیشتمانی و تۆڕی کارەبا لە هەموو عێراق لەبەرچاو بگرن." لە سەرەتای مانگی تەممووزی 2021 دا بەهۆی لەکارکەوتنی هێڵێکی سەرەکی گواستنەوەی تەزووی کارەبا لە ناوەڕاستی عێراق سیستمی دابەشکردنی تەزووی کارەبا لە هەموو عێراق کوژایەوە، ئەوەش بووە هۆی بچڕانی کارەبا لە زۆربەی پارێزگاکان لە کاتێکدا پلەی گەرما لە عێراق گەیشتووەتە نزیکی 50 پلەی سیلیزی، بەڵام دوای نزیکی حەوت کاژێر کارەبا لە پارێزگاکانی عێراق دابینکرایەوە. ئەوە لە کاتێکدایە ئەنجوومەنی وزاریی ئاسایشی نیشتمانیی عێراق دەڵێ؛ بەرهەمهێنانی تەزووی کارەبا لە عێراق ئێستا گەیشتووەتە زیاتر لە 20 هەزار مێگاوات و ئەوە بەرزترین ئاستی بەرهەمهێنانی کارەبایە بەدرێژایی مێژووی عێراق، لەگەڵ ئەوەشدا وەزارەتی کارەبای عێراق دەڵێت؛ بۆ دابینکردنی کارەبا رۆژانە 24 کاژێر پێویستمان بە بەرهەمهێنانی زیاتر لە 28 هەزار مێگاوات کارەبایە
.jpg)
هاوڵاتى ژوورى ئۆپهراسیۆنى پارێزگاى ههولێر، بههۆى ههڵکشانى تووشبوون و گیان لهدهستدان به کۆرۆنا سهرجهم دامهزراوه و فهرمانگه و بهڕێوهبهرایهتییه حکومییهکان و فهرمانبهرانى سنوورى پارێزگاى ههولێرى ئاگادارکردهوه. راگهیهندراوى ژوورى ئۆپهراسیۆنى پارێزگاى ههولێر: یهکهم: پێویسته سهرجهم فهرمانگه و بهڕێوهبهرایهتییهکان و فهرمانبهرانى سنوورى پارێزگاى ههولێر، تهواوى مهرجه تهندروستییهکان و رێکارهکانى خۆپارێزی، جێبهجێبکهن، بهتایبهتى بهستنى (ماسک) و دروستنهکردنى قهرهباڵغی، هیچ هاووڵاتییهک بۆ راییکردنى مامهڵهکانى بۆى نییه به بێ بهستنى (ماسک) بچێته هیچ فهرمانگه و دامودهزگایهک، ههر بهڕێوهبهرایهتى و فهرمانگهیهک و فهرمانبهرێک، سهرپێچى لهو بڕیاره بکات، بهڕێوهبهر و بهرپرسانى ئهو فهرمانگهیه بهرپرسیارن. دووهم: سبهى یهکشهمه، یهکهم ڕۆژى دهوامکردنى فهرمانبهرانه، دواى پشووى رۆژانى جهژن، بهههموو شێوهیهک سهردانیکردنى فهرمانگه و بهڕێوهبهرایهتییه گشتییهکان بۆ مهبهستى پیرۆزبایى جهژن و رێکخستنى مهراسیمى تایبهت به جهژنه پیرۆزه قهدهغه، بهپێچهوانهوه ههر بهڕێوهبهرایهتى و فهرمانگهیهک و فهرمانبهرێک، سهرپێچى لهو بڕیاره بکات، بهڕێوهبهر و بهرپرسانى ئهو فهرمانگهیه بهرپرسیارن.
هاوڵاتى له یادى دامهزراندنى حزبهکهیدا، بزوتنهوهى گۆڕان پهیامێکى بڵاوکردهوه و دهڵێت "بزوتنهوهى گۆڕان پڕۆژهى سیاسیه بۆ ئێستا و داهاتوى ههرێمى کوردستان، بهڵام واقع و دۆخى شێواوى کایهى سیاسیى له عێراق و ههرێم دهرفهتى نهداوه وهک پێویست گۆڕانکارییهکان بچهسپێت." دهقى پهیامى بزوتنهوهى گۆڕان: ٢٥ى ٧ رۆژى ئیرادهى گهلێک بۆ دادپهروهری هاونیشتیمانیانى کوردستان.. ههڵسوڕاو و گۆڕانخوازانى پێ ئیراده.. (١٢)ساڵ لهمهوبهر و له (٢٥ی٧ی٢٠٠٩)، لیستى گۆڕان له ههڵبژاردنى خولى سێیهمى پهرلهمانى کوردستان سهرکهوتنێکى گهورهى به پشتیوانى و دهنگى خهڵک بهدهستهێنا. ئهو رۆژه له مێژوى هاوچهرخى ههرێمى کوردستان وهک جهژنى دیموکراسى و دروستبونى هێزێکى مهدهنى بهرگریکار له خواست و داواکارییهکانى خهڵک ناسرا. هێزێک له رێى سندوقى دهنگدان و ململانێى مهدهنى خهباتى بۆ سهروهرى یاسا، بهگژداچونهوهى گهندهڵی، دادى کۆمهڵایهتی، شهفافیهت و بهرفراوانکردنى ئازادییهکان دهستپێکرد. ئهمهش بووه وهرچهرخانێکى سیاسیى گرنگ له نهخشهى سیاسیى ھهرێمى کوردستان. ئێمه لهکاتێکدا ئهو یاد و مێژوه پڕشنگداره به بیر خهڵک و گۆڕانخوازانى کوردستان دههێنینهوه، جهخت لهوه دهکهینهوه بزوتنهوهى گۆڕان پڕۆژهى سیاسیه بۆ ئێستا و داهاتوى ههرێمى کوردستان، پڕۆژهیهک ههڵقوڵاوى داخوازییهکانى هاونیشتمانیان و وهڵامدهرهوهى پێداویستیه دیموکراتیهکانه، پڕۆژهیهک رۆژ دواى رۆژ زهرورییهتى جێبهجێکردنى بۆ چارهسهرکردنى کێشه بنهڕهتیهکانى ههرێمى کوردستان زیاتر دهبێت، ههر ئهم فاکتهرهش واى کردوه بهرنامهى سیاسیى بزوتنهوهى گۆڕان ببێته خواستێکى گشتگیر و تهنانهت ئێستا وڵاتانى هاوپهیمانیش فشار بۆ جێبهجێکردنى بکهن. ئهزمونى سهرکهوتوى بزوتنهوهى گۆڕان له ههڵبژاردنى پهرلهمانى کوردستاندا؛ دهرخهرى چهندین لێکهوتى ئهرێنى بو له کایهى حوکمڕانى و گۆڕانکارى له نهریتى سیاسیی، لهوانه بهها و نرخى دهنگى هاوڵاتیان زیادى کرد، کارکردنى راستهوخۆ لهسهر کێشه و داخوازییهکانى خهڵک بوه پێشمهرجى کارى سیاسیی، بازنهکانى هۆشیارى سیاسیى لاى هاونیشتمانیان فراوان بو، پهیبردن به ئهرک و مافه سهرهتاییهکان بهرهوپێشچو، تا ئاستێکى باش خهباتى پهرلهمانى و گفتوگۆى کراوه و وتوێژى بهردهوام جێى به ململانێى چهکدارى و بهکاربردنى رێگهچارهى توندوتیژى بۆ سهپاندنى بیروڕا لهق کرد، داکۆکیکردن له ماف و ئازادییهکان چووه قۆناغى راستهقینهوه، تهرازوى هێزى خهڵک بهسهر دهسهڵاتى حیزبهکان بههێزتر بو. هاونیشتمانیان و گۆڕانخوازان.. جهژنى دیموکراسى خهڵکى کوردستان له ٢٥ی٧ی٢٠٠٩دا، چیرۆکى سهرکهوتنى ئیرادهى هاوڵاتیان و ههمو ئهو دهنگدهر و پشتیوان و ههڵسوڕاوانهیه که بهگیانى بهرزى نیشتمانى و چاکسازییهوه پشتیوانیان له بزوتنهوهى گۆڕان کرد، ههربۆیه ئهمڕۆ رۆژى شانازییه بۆ نهتهوهیهکى زیندو که دهتوانێت گۆڕانکارى لهسهر شانۆى سیاسیى بکات و به دیدێکى نهتهوهیى و دیموکراتیانه ههنگاو بۆ ئایندهیهکى پڕشنگدارتر بنێت. بزوتنهوهى گۆڕان له ئهزمونى ئۆپۆزسیۆنى و له قۆناغى چونه دهسهڵاتیش ئامانجى خزمهتکردنى خهڵک و جێبهجێکردنى بهرنامه سیاسیهکهى بو، بهڵام واقع و دۆخى شێواوى کایهى سیاسیى له عێراق و ههرێم دهرفهتى نهداوه وهک پێویست گۆڕانکارییهکان بچهسپێت. ههربۆیه سهرکهوتنى بهرنامهى سیاسیى گۆڕان، بهنده به زیادبونى پشتگیرى جهماوهرى و فشارى زیاترى دامهزراوهکانى چاودێرى و لێپرسینهوه بۆ پهیڕهوکردنى چاکسازى گشتگیر و ههمهلایهن، هاوکاتیش بۆ به نیشتیمانیکردنى دامهزراوهکان، بۆ سهربهخۆکردنى دادگاکان، بۆ راهێنان و یهکخستنهوهى هێزهکانى پێشمهرگه و ئاسایش و پۆلیس وهک هێزى نیشتیمانى دابڕاو له حیزب، بۆ شهفافیهت له داهات و چۆنیهتى خهرجکردنی، بۆ حکومهتى هاوڵاتى و مامهڵهکردنى یاسایى لهسهر بنچینهیى هاوڵاتیبون، بۆ ئازادى تاک و چهسپاندنى سیستمى دیموکراتى لهناوخۆدا، بۆ بههێزکردنهوهى پهیکهرهى کۆمهڵایهتى و قهوارهى سیاسیى ھهرێم، بۆ بیناکردنهوهى متمانهى ناوخۆیى و بههێزکردنهوهى تواناکانى بهرهنگارى بهرامبهر ئهو ئاڵنگارى و مهترسیانهى روبهڕوومان دهبێتهوه. لهم یاده پێ شکۆیهدا، ئهوهش به بیر دههێنینهوه نهتهوهکهمان لهبهردهم ههڵبژاردنێکى چارهنوسسازى ئهنجومهنى نوێنهرانى عێراقه، ئهم ههڵبژاردنهش له کاتێکدایه که دۆخى سیاسیى و ئیدارى و ئهمنى و خزمهتگوزارى و سهقامگیرى عێراق خراپه، لهناو ئهم هاوکێشه ئاڵۆزهدا کێشه بنهڕهتیهکانى کورد لهوانه مادهى (١٤٠) و مهلهفهکانى پێشمهرگه و دارایى و سهرچاوه سروشتیهکان به چارهسهرنهکراوى و ههڵپهسێردراوى ماوهتهوه، ههربۆیه یهکڕیزى ھێزه کوردستانیهکان و داڕشتنهوهى گوتارى کوردستانى به دیدێکى نیشتیمانى و پهیڕهوکردنى سیاسهتێکى هاوسهنگ پێویستیهکى له پێشینهى ئهم قۆناغهیه؛ بهشێوهیهک بتوانین بون و پێگهى خۆمان له عێراق و پردى پهیوهندیمان لهگهڵ نهتهوه و پێکھاته و نوێنهرهکانیان بههێزتر بکهین، تا بهو دیده داکۆکى له مافه به دهستھاتوهکانى کورد له دهستور و زامنى ژیانێکى شایسته بۆ ھاوڵاتیان بکهین. بزوتنهوهى گۆڕان ٢٤ی٧ی٢٠٢١
هاوڵاتى وهزارهتى تهندروستى حکومهتى ههرێمى کوردستان رایگهیاند، لهماوهى 24 کاتژمێرى رابردوودا شهش ههزارو 796 پشکنینى کۆرۆنا کراون، لهنێویاندا ههزارو 10 توشبوى نوێى کۆرۆنا تۆمارکراون و 902 توشبو چاکبونهوه، 15 توشبوو گیانیان لهدهستداوه.
هاوڵاتى سبهینێ کاتژمێر ھهشتى سهرلهبهیانى له 10 شوێنى جیاوازى شارى سلێمانیدا مهفرهزه ھاوبهشهکانى دهزگا ئهمنیهکان پڕۆسهى دهست بهسهراگرتنى ئۆتۆمبێلى تابلۆ ڕهش و بێ سهرهتا و جام ڕهش و چهکى بێ مۆڵهت دهست پێ دهکهن. بریاره سبهینێ یهکشهممه 25ى تهموزى 2021، له 10 شوێنى جیاوازى شارى سلێمانیدا مهفرهزه هاوبهشهکانى دهزگا ئهمنییهکان پڕۆسهى دهست بهسهراگرتنى ئۆتۆمبێلى تابلۆ ڕهش و بێ سهرهتا و جام ڕهش و چهکى بێ مۆڵهت دهست پێبکهن. سهرکهوت ئهحمهد، وتهبێژى پۆلیسى سلێمانى رایگهیاند:" سبهى یهکشهممه مهفرهزهکان ھاوبهشدهبن له نێوان ئاسایش و پۆلیس و پۆلیسى ھاتوچۆ و لیواى پاراستنى سلێمانى و له ده شوێنى شار مهفرهزه دادهنێن ھیچ کهس و هیچ ئوتومبێلێک چاوپۆشى لێ ناکرێت بهتایبهت ئهو ئوتومبێلانهى ساڵى رابردوو داخلى ھهرێم کراون. هاوکات بهڕێوهبهرى هاتوچۆى ناو شارى سلێمانى لهچاوپێکهوتنێکى رۆژنامهوانیدا رایگهیاند:" نزیکهى 19 ههزار ئۆتۆمبێلى بێسهرهتا له ههرێمى کوردستاندا ههن و ههر ئۆتۆمبێلێک تابلۆکهى ساخته بێت به دوو ملیۆن دینار سزا دهدرێت. عهقید سهعدوڵڵا عهزیز، بهڕێوهبهرى هاتوچۆى ناوشارى سلێمانى رایگهیاند:"ئهو ئۆتۆمبێلانهى سهرهتایان نییه ژمێردراون نهک تۆمار کرابن، ئهوهیش وایکرد نرخیان ههندێک بهرز ببێتهوه". ههروهها ئاماژهى بهوهشکرد زیاتر له 19 ههزار ئۆتۆمبێلى بێسهرهتا له ههرێمى کوردستان ههن. لهناو سلێمانى نزیکهى سێ ههزار ئۆتۆمبێل ههن، له ههولێر نزیکهى ههزارو 500 و له دهۆک نزیکهى دوو ههزار ئۆتۆمبێل و له ههڵهبجه 700 و له گهرمیان 900 و له سۆران 9 ههزار و له راپهڕین دوو ههزارو 600 ئۆتۆمبێلن." بهڕێوهبهرى هاتوچۆى ناوشارى سلێمانى ئاماژهى بهوه دا، ئهو ئۆتۆمبێلانه به قاچاخ هاتون، لهنێو کۆنتێنهرى کهلوپهلى دیکهدا داخڵکراون. له چهند رۆژى رابردویشدا چهند کهسێک لهسهر قاچاخ له سنورهکان دهستگیر کراون.
هاوڵاتى سەرۆکی دەزگای لووتکە بۆ کاروباری ئاوارە و پەنابەرانی هەرێمی کوردستان و عێراق ڕایگەیاند، بەپێی دواهەمین بەدواداچوونەکان، لە ڕووداوی نوقمبوونی بەلەمی کۆچبەران کە ڕۆژی پێنجشەممەی لە نزیک دورگەی کریتی یۆنان لە دەریای ئیجە ڕووی دا، هەشت لەو کەسانەی بێسەروشوێنن کوردن. ئاری جەلال سەرۆکی دەزگای لووتکە بۆ کاروباری ئاوارە و پەنابەرانی هەرێمی کوردستان و عێراق ڕایگەیاند، "دوای ڕووداوەکەی دورگەی کریت، ژمارەیەک کۆچبەر بێسەروشوێن بوون کە بەشێکیان هاووڵاتیی هەرێمی کوردستان بوون، دەستمان بە بەدواداچوون کرد و دەرکەوت کە لە ڕووداوەدا 10 کەس بێسەروشوێنن کە دوانیان خەڵکی میسر و یەکێکیان کوردی ڕۆژهەڵاتی کوردستان و حەوت کەسیشیان هاووڵاتیی هەرێمی کوردستانن". باسیلەوەشکرد، "دەزگای لووتکە بە هاوکاریی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، ئامادەکاریی تەواوی کردووە بۆ بەدواداچوونەکانی بەمەبەستی هاوکاری و کارئاسانی بۆ ڕزگاربووانی ڕووداوەکە و بۆ ئەو مەبەستەش داوا لە کەسوکاری ئەو کۆچبەرانە دەکەین پەیوەندیمان پێوە بکەن و بەڵگە پێویستەکانمان بۆ بنێرن". جێی ئاماژەیە، ڕۆژی پێنجشەممە بەلەمێکی هەڵگری کۆچبەران کە 45 سەرنشینی پێ بووە و لە ئەنتاڵیای تورکیاوە بەرەو یۆنان بەڕێ کەوتبوو، لە نزیک دورگەی کرێتی یۆنان لەناو دەریای ئیجە ژێر ئاو کەتووە و توانراوە، 35 کەسیان ڕزگار بکرێت و 10 کەسیشیان هەتا ئێستا بیسەروشوێنن.
