ئێوارەی ئەمڕۆ یەکشەممە ٢٢/١٢/٢٠٢٤ وەزیری دەرەوەی تورکیا هاکان فیدان و ئەحمەد شەرع لە دیمەشقی پایتەختی سووریا کۆبوونەوە و دوای کۆبوونەوەکەش لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیی هاوبەشدا، چەند خاڵێکیان ڕاگەیاند:   ئەحمەد شەرع گوتی لەدوای پێکهێنانی حکومەت، دەبێت هەموو هێزە چەکدارەکان چەکەکانیان ڕادەستی وەزارەتی بەرگری بکەن. پەیوەندیی ستراتیژیمان لەگەڵ تورکیا دەبێت. تورکیا هەموو کات لە پاڵ سووریا وەستابوو، پشتیوانیی تورکیامان دەوێت لە کشتوکاڵ و بانکدا. ڕێگە بە چەکی دەرەوەی دەسەڵاتی دەوڵەت نادەین بە هەسەدەشەوە   هەروەها هاکان فیدان ڕایگەیاند: بەڵێنمان لە ئیدارەی نوێی سووریا وەرگرت بۆ بەرەنگاربوونەوەی پە*کە*کە ئەمڕۆ بینیم گەلی سووریا چەندە بەئیرادەیە لە شەڕی دژی تیرۆر، دەبێت پە*کە*کە و یە*پە*گە بە زووترین کات هەڵبوەشێنرێنەوە. کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لەبارەی دەسەڵاتی پە*کە*کە – پە*یە*دە*وە بێدەنگە پە*کە*کە و یە*پە*گە لە داهاتووی سووریادا جێگەیان نابێتەوە.

هاوڵاتی - پێویستە لەگەڵ كورد بین لە سووریا و دڵنیا بین لەوەی کە ئەوەندە ئاسایشیان هەیە کە بتوانن بەردەوام بن لەوەی ئەو هاوبەشە باشە بن کە بونە. - پێویستە لەگەڵ کورد بین و سەرۆک بایدنیش دەیەوێت ئەوە بکا.   پێگەی فەرمی رۆژاڤا ئاشكرایكرد جێیک سولیڤان راوێژکاری ئاساییشی نیشتیمانیی ئەمریکی داوایكردووە هیزەكانی سووریای دیموكراتی هاوبەشی ئەمریكا بپارێزرێت. پێگەی فەرمی رۆژاڤا بڵاویكردەوە كه جێیک سولیڤان، راوێژکاری ئاساییشی نیشتیمانیی ئەمریکی له لێدوانێکدا ڕایگەیاندووە: ئێمە پێویستمان بە توانایەیەکە بۆ ئەوەی شەڕی داعش لە ڕۆژهەڵاتی سووریا بکەین و ئەوەش شتێکە کە ئێمە ئامۆژگاری ئیدارەی داهاتوی (ترەمپ)مان کردوە. جێیک سولیڤان دەڵێت: دووەم پرسی سەرەکی ئەوەیە کە چۆن دڵنیا بین لەوەی ئێمە پشتیوانی باشترین و نزیکترین هاوبەشی خۆمان لەو شەڕەی داعشدا دەکەین، واتە هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە)، کە لەلایەن کوردەوە سەرکردایەتییان دەکرێ، بەڵام ژمارەیەکی زۆر لە عەرەبەکانیش لەگەڵیانن. دووپاتیشیكردەوە پێویستە لەگەڵیان بین و دڵنیا بین لەوەی کە ئەوەندە ئاسایشیان هەیە کە بتوانن بەردەوام بن لەوەی ئەو هاوبەشە باشە بن کە بونە، و هەروەها بتوانن بەردەوام بن لە بەڕێوەبردنی زیندانە گەورەکان و کەمپەکانی زیندانەکان، هەزاران چەکداری داعش و دەیان هەزار ئەندامی خێزانانی (ژن و منداڵ)ی چەکدارانی داعش لەوێن، کە ئەگەر هەمویان دەربچن، دەبنە هەڕەشەیەکی  بەرچاو  بۆ سەر ناوچەکە و دواجار بۆ ئەمریکا؛ بۆیە پێویستە لەگەڵ کورد بین و سەرۆک بایدنیش دەیەوێت ئەوە بکا.

هاوڵاتی - ئەو دیدارەش لەسەر پێشنیاری، دەوڵەت باخچەلی، سەرۆکی پارتی بزوتنەوەی نەتەوەیی (مەهەپە) بوو، کە هاوبەشی حزبەکەی ئەردۆغانە لە حکومڕانی تورکیا. - رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆکی تورکیا رەزامەندی لەسەر ئەنجامدانی ئەو دیدارە دەربڕیوە.   دەسەڵاتدارانی تورکیا ڕایانگەیاند لەم هەفتەیەدا دیدارەکان لەگەڵ عەبدوڵڵا ئۆجەلان بە ڕەزامەندی ئەردۆغان دەستپێدەكەنەوە. پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان رایگەیاند دیدارەکان لەگەڵ عەبدوڵڵا ئۆجەلان سەرۆکی زیندانیکراوی پارتی کرێکارانی کوردستان لەم هەفتەیە دەستپێدەکاتەوە. ئەو دیدارەش لەسەر پێشنیاری، دەوڵەت باخچەلی، سەرۆکی پارتی بزوتنەوەی نەتەوەیی (مەهەپە) بوو، کە هاوبەشی حزبەکەی ئەردۆغانە لە حکومڕانی تورکیا. دەزگاکانی راگەیاندنی تورکیاش بڵاویانکردەوە رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆکی تورکیا رەزامەندی لەسەر ئەنجامدانی ئەو دیدارە دەربڕیوە.

هاوڵاتی - 10 دۆلار (140 هەزار لیرەی سووری) بۆ هەر ژوورێک لە گوندەوارەکان، خانووی گەڕەکە میللییەکان، دەورووبەری شارەکان و باڵەخانە کۆنەکانی نێو شارەکان. - بەگوێرەی نووسراوەکە هەر کەسێک سەرپێچی ئەو گشتاندنە بکات، رێکاری یاسایی بەرامبەر دەگیرێتەبەر   بەڕێوەبەرایەتی خۆسەر بەگوێرەی ژوور و شوێنەکان، کرێی خانووی لە ناوچەکانی ئیدارەی خۆسەر دیاری کرد.  سەرۆکایەتیی هاوبەشی دەستەی بەڕێوەبردنە خۆجێییەکان لە بەڕێوەبەرایەتیی خۆسەری دیموکراتی لە هەرێمی باکوور و رۆژهەڵاتی سووریا، گشتاندنێکی بۆ دیاریکردنی کرێی خانوو کردووە.  لە نووسراوەکەدا ئاماژە بەوەکراوە، لەبەر بەرژەوەندیی گشتی، لەبەرچاوگرتنی دۆخی هەنوکەیی و مرۆیی و پابەندبوون بە بەها و پرەنسیپە مرۆییەکان و  پەیڕەوی نێوخۆیی یەکێتیی پیشەوەرەکان لە باکوور و رۆژهەڵاتیی سووریا. ئەنجوومەنی جێبەجێکار لە باکوور و رۆژهەڵاتی سووریا بڕیاری داوە بە پابەندکردنی خاوەن خانوو و نووسینگەکانی خانووبەرە بە دیاریکردنی کرێی خانووبەرە، ئەوەش بەگوێرەی ژمارەی ژوورەکان دەبێت.   کرێکان بەم شێوەیە دانراون:   -10  دۆلار (140 هەزار لیرەی سووری) بۆ هەر ژوورێک لە گوندەوارەکان، خانووی گەڕەکە میللییەکان، دەورووبەری شارەکان و باڵەخانە کۆنەکانی نێو شارەکان.   -15  دۆلار (نزیکەی 210 هەزار لیرەی سووری) بۆ هەر ژوورێکی خانووی شارەکان، بۆ ئەو خانووانەی کە نوێن.   - ناندین و گەرماو بە یەک ژوور هەژمار دەکرێن.   بەگوێرەی نووسراوەکە هەر کەسێک سەرپێچی ئەو گشتاندنە بکات، رێکاری یاسایی بەرامبەر دەگیرێتەبەر و رێکارەکانیس بەمشێوەیە دەبن:   - بە دەستنووس سەرپێچکار (خاوەنی نووسینگەکانی خانووبەرە) ئاگاداردەکرێنەوە و بە پێبژاردنی دارایی بە بڕی 200 دۆلار سزادەدرێن.   - لە ئەگەری دووبارەبوونەوەی سەرپێچییەکە، مۆڵەت لە خاوەن نووسینگەکانی خانووبەرە وەردەگیرێتەوە، هەموو بەرپرسیاریەتییەکی یاسایی دەکەوێتە ئەستۆ و دەبێت بە بڕی 1000 دۆلار پێبژاردنی دارایی بدات.   - خاوەن خانوو کە خانووەکەی لە رێگەی نووسینگەکانی خانووبەرە بەکرێ دەدات و پابەندی گشتاندنەوەکە نەبێت، بەگوێرەی پەیڕەوی ناوخۆ رێکاری لە بەرامبەر دەگرنەبەر و لایەنی جێبەجێکار مافی خۆیەتی هەر رێکارێکی یاسایی لەبەرامبەر بگرێتەبەر.

هاوڵاتی - 10 دۆلار (140 هەزار لیرەی سووری) بۆ هەر ژوورێک لە گوندەوارەکان، خانووی گەڕەکە میللییەکان، دەورووبەری شارەکان و باڵەخانە کۆنەکانی نێو شارەکان. - بەگوێرەی نووسراوەکە هەر کەسێک سەرپێچی ئەو گشتاندنە بکات، رێکاری یاسایی بەرامبەر دەگیرێتەبەر   بەڕێوەبەرایەتی خۆسەر بەگوێرەی ژوور و شوێنەکان، کرێی خانووی لە ناوچەکانی ئیدارەی خۆسەر دیاری کرد.  سەرۆکایەتیی هاوبەشی دەستەی بەڕێوەبردنە خۆجێییەکان لە بەڕێوەبەرایەتیی خۆسەری دیموکراتی لە هەرێمی باکوور و رۆژهەڵاتی سووریا، گشتاندنێکی بۆ دیاریکردنی کرێی خانوو کردووە.  لە نووسراوەکەدا ئاماژە بەوەکراوە، لەبەر بەرژەوەندیی گشتی، لەبەرچاوگرتنی دۆخی هەنوکەیی و مرۆیی و پابەندبوون بە بەها و پرەنسیپە مرۆییەکان و  پەیڕەوی نێوخۆیی یەکێتیی پیشەوەرەکان لە باکوور و رۆژهەڵاتیی سووریا. ئەنجوومەنی جێبەجێکار لە باکوور و رۆژهەڵاتی سووریا بڕیاری داوە بە پابەندکردنی خاوەن خانوو و نووسینگەکانی خانووبەرە بە دیاریکردنی کرێی خانووبەرە، ئەوەش بەگوێرەی ژمارەی ژوورەکان دەبێت.   کرێکان بەم شێوەیە دانراون:   -10  دۆلار (140 هەزار لیرەی سووری) بۆ هەر ژوورێک لە گوندەوارەکان، خانووی گەڕەکە میللییەکان، دەورووبەری شارەکان و باڵەخانە کۆنەکانی نێو شارەکان.   -15  دۆلار (نزیکەی 210 هەزار لیرەی سووری) بۆ هەر ژوورێکی خانووی شارەکان، بۆ ئەو خانووانەی کە نوێن.   - ناندین و گەرماو بە یەک ژوور هەژمار دەکرێن.   بەگوێرەی نووسراوەکە هەر کەسێک سەرپێچی ئەو گشتاندنە بکات، رێکاری یاسایی بەرامبەر دەگیرێتەبەر و رێکارەکانیس بەمشێوەیە دەبن:   - بە دەستنووس سەرپێچکار (خاوەنی نووسینگەکانی خانووبەرە) ئاگاداردەکرێنەوە و بە پێبژاردنی دارایی بە بڕی 200 دۆلار سزادەدرێن.   - لە ئەگەری دووبارەبوونەوەی سەرپێچییەکە، مۆڵەت لە خاوەن نووسینگەکانی خانووبەرە وەردەگیرێتەوە، هەموو بەرپرسیاریەتییەکی یاسایی دەکەوێتە ئەستۆ و دەبێت بە بڕی 1000 دۆلار پێبژاردنی دارایی بدات.   - خاوەن خانوو کە خانووەکەی لە رێگەی نووسینگەکانی خانووبەرە بەکرێ دەدات و پابەندی گشتاندنەوەکە نەبێت، بەگوێرەی پەیڕەوی ناوخۆ رێکاری لە بەرامبەر دەگرنەبەر و لایەنی جێبەجێکار مافی خۆیەتی هەر رێکارێکی یاسایی لەبەرامبەر بگرێتەبەر.

هاوڵاتی - نێچيرڤان بارزانى، سوپاس و پێزانينی بۆ پشتگيرى و هاوكاريى ئيتاڵيا بۆ هه‌رێمى كوردستان له‌ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى تيرۆر و تێكشكاندنى داعشدا دووپات كرده‌وه. - وه‌زيرى به‌رگريى ئيتاڵيا ستايشى ڕۆڵى پێشمه‌رگه‌ى له‌ شه‌ڕى دژى تيرۆر و تێكشكاندنى داعشدا كرد و ڕۆڵ و پێگه‌ى هه‌رێمى كوردستانى له‌ ناوچه‌كه‌دا به‌زر نرخاند.   نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان و گويدۆ كرۆسێتۆ وەزیری بەرگریی ئیتاڵیا ڕایانگەیاند هاوڕاین كه‌ هێشتا داعش مه‌ترسییه‌كی ڕاسته‌قینه‌یه‌ و هه‌‌ڕه‌شه‌ له‌ ئاسایش و سه‌قامگیریی عێراق و سووریا و ناوچه‌كه‌ ده‌كات. سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان لە بەیاننامەیەكدا بڵاویكردەوە به‌يانيى ئه‌مڕۆ يه‌كشه‌ممه‌ نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، پێشوازيى له‌ گويدۆ كرۆسێتۆ، وه‌زيرى به‌رگريى ئيتاڵيا كرد و له‌ كۆبوونه‌وه‌يه‌كدا په‌يوه‌ندييه‌كان و هاريكاريى هاوبه‌شى سه‌ربازى و ئه‌منيى ئيتاڵيا له‌گه‌ڵ عێراق و هه‌رێمى كوردستان، پشتگيرى و ڕۆڵى هێزه‌كانى ئيتاڵيا له‌ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى تيرۆر، دۆخى عێراق و هه‌رێمى كوردستان و مه‌ترسييه‌كانى سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ى داعش، تاوتوێ كران. وتيشى: نێچيرڤان بارزانى، سوپاس و پێزانينی بۆ پشتگيرى و هاوكاريى ئيتاڵيا بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان له‌ هه‌موو بواره‌كاندا، به‌تايبه‌تى له‌ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى تيرۆر و تێكشكاندنى داعشدا دووپات كرده‌وه‌، هه‌روه‌ها ئاماده‌يى و خواستى هه‌رێمى كوردستانى بۆ بره‌ودانى زياتر به‌ هاريكاريى هاوبه‌ش و پاراستنى ئارامى و سه‌قامگيرى له‌ ناوچه‌كه‌دا ده‌ربڕى. لاى خۆيه‌وه‌ وه‌زيرى به‌رگريى ئيتاڵيا جه‌ختى كرده‌وه‌ كه‌ وڵاته‌كه‌ى وه‌ك هاوبه‌شێكى گرنگ، به‌ بايه‌خه‌وه‌ له‌ په‌يوه‌ندييه‌كانى له‌گه‌ڵ عێراق و هه‌رێمى كوردستاندا ده‌ڕوانێت، بۆ ئه‌وه‌ش له‌ هه‌موو بواره‌كاندا له‌ پشتگيرى و هاوكاريييه‌كانى به‌رده‌وام ده‌بێت، هه‌روه‌ها ستايشى ڕۆڵى پێشمه‌رگه‌ى له‌ شه‌ڕى دژى تيرۆر و تێكشكاندنى داعشدا كرد و ڕۆڵ و پێگه‌ى هه‌رێمى كوردستانى له‌ ناوچه‌كه‌دا به‌زر نرخاند. ڕونیشیكردەوە/ هه‌ردوولا باسيان له‌ جموجووڵ و هه‌وڵه‌كانى خۆڕێكخستنه‌وه‌ى داعش كرد و هاواڕا بوون كه‌ هێشتا مه‌ترسييه‌كى ڕاسته‌قينه‌يه‌ و هه‌‌ڕه‌شه‌ له‌ ئاسايش و سه‌قامگيريى عێراق و سووريا و ناوچه‌كه‌ ده‌كات، بۆيه‌ به‌رده‌واميى پشتگيريى هاوپه‌يمانيى نێوده‌وڵه‌تييان بۆ عێراق و هه‌رێمى كوردستان، به‌ پێويست زانى، هه‌روه‌ها جه‌ختيان له‌ گرنگيى تێوه‌نه‌گلانى عێراق له‌ كێشه‌ و ئاڵۆزييه‌كانى ناوچه‌كه‌، كرده‌وه‌. دوايين پێشهاته‌كانى دۆخى ناوچه‌كه‌، به‌تايبه‌تى گۆڕانكارييه‌كانى سووريا و كاريگه‌رييه‌كانى له‌گه‌ڵ چه‌ند پرسێكى جێى بايه‌خى هاوبه‌ش، ته‌وه‌رێكى ديكه‌ى كۆبوونه‌وه‌كه‌ بوو.

هاوڵاتی -ئەمڕۆ یەکشەممە ئاسمان پەڵە هەور و نیمچە هەور دەبێت و پلەکانی گەرما کەمێک بەرزدەبێتەوە. - سبەی دوشەممە ئاسمان لە ساماڵ و پەڵە هەورەوە دەگۆڕێت بۆ نیمچە هەور. - ئەگەرى نمەباران لەسەر بەشێک لە ناوچە شاخاوییەکان هه‌یه‌.    به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌زانی هه‌رێمی كوردستان پێشبینیكرد ئەمڕۆ  ئاسمان پەڵە هەور و نیمچە هەور دەبێت و پلەکانی گەرما کەمێک بەرزدەبێتەوە و سبه‌ینێش ئاسمان لە ساماڵ و پەڵە هەورەوە دەگۆڕێت بۆ نیمچە هەور، ئەگەرى نمەباران لەسەر بەشێک لە ناوچە شاخاوییەکان هه‌یه‌.  به‌ڕێوه‌به‌رایهتیەكە بڵاویكرده‌وه‌، ئەمڕۆ یەکشەممە ئاسمان پەڵە هەور و نیمچە هەور دەبێت و پلەکانی گەرما کەمێک بەرزدەبێتەوە بەراورد بە  تۆمارکراوەکانى دوێنێ، خێراىی با لەسەر خۆ دەبێت. ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه‌، سبەی دوشەممە ئاسمان لە ساماڵ و پەڵە هەورەوە دەگۆڕێت بۆ نیمچە هەور، ئەگەرى نمەباران لەسەر بەشێک لە ناوچە شاخاوییەکانى پارێزگاى هەولێر و ناوچە شاخاوییەکانى پارێزگاى دهۆک و سەنتەرى پارێزگاى دهۆک هەیە.   بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی: هەولێر: 16 پلەى سیلیزى سلێمانی: 15 پلەى سیلیزى دهۆک: 16 پلەى سیلیزى کەرکوک: 18 پلەى سیلیزى هەڵەبجە: 14 پلەى سیلیزى زاخۆ:  16 پلەى سیلیزى حاجی ئۆمەران: 6 پلەى سیلیزى سۆران: 10 پلەى سیلیزى گەرمیان:   19 پلەى سیلیزى

هاوڵاتی - ناساندنی فەرمیی ئیدارەی خۆسەرە لە دەستووری سووریادا. - هێشتنەوەی تایبەتمەندیی هێزەکانی سووریای دیموکراتە لەنێو سیستمی بەرگریی سوریادا. - هەموو وردەکارییەکانی دیکەش شایانی گفتوگۆن.   ئیدارەی ڕۆژاڤا دوو داواکاریی سەرەکی خستەڕوو بۆ دانوستان لەگەڵ دەسەڵاتدارانی نوێی دیمەشق. ئیدارەی ڕۆژاڤا لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند یەكێك لە داواكاریەكانمان هێشتنەوەی تایبەتمەندیی هێزەکانی سووریای دیموکراتە لەنێو سیستمی بەرگریی سوریادا. وتيشى: داواکاریی دووەمیشمان ناساندنی فەرمیی ئیدارەی خۆسەرە لە دەستووری سووریادا وهەموو وردەکارییەکانی دیکەش شایانی گفتوگۆن.

هاوڵاتی - ناساندنی فەرمیی ئیدارەی خۆسەرە لە دەستووری سووریادا. - هێشتنەوەی تایبەتمەندیی هێزەکانی سووریای دیموکراتە لەنێو سیستمی بەرگریی سوریادا. - هەموو وردەکارییەکانی دیکەش شایانی گفتوگۆن.   ئیدارەی ڕۆژاڤا دوو داواکاریی سەرەکی خستەڕوو بۆ دانوستان لەگەڵ دەسەڵاتدارانی نوێی دیمەشق. ئیدارەی ڕۆژاڤا لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند یەكێك لە داواكاریەكانمان هێشتنەوەی تایبەتمەندیی هێزەکانی سووریای دیموکراتە لەنێو سیستمی بەرگریی سوریادا. وتيشى: داواکاریی دووەمیشمان ناساندنی فەرمیی ئیدارەی خۆسەرە لە دەستووری سووریادا وهەموو وردەکارییەکانی دیکەش شایانی گفتوگۆن.

ئامادەكردنی: محمد فاتح حامد - ئەوەی ڕێگرە لەبەردەم هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێم كۆمپانیاكانی بورای نەوتە كە لە هەرێم كاردەكەن. - گرێبەستەكانیان پێچەوانەی دەستور و یاسای عێراقه و حكومەتی عێراق و پەرلەمان عێراق بەهیچ جۆرێك ڕازی نابن بە گرێبەستی كۆمپانیا نەوتیەكانی هەرێمی كوردستان. - ئەو كۆمپانیانە خەیاڵیان خاوە بتوانن لەڕێگەی بەكارهێنانی فشارەكانی ئەمریكاوە حكومەتی عێراق ملكەچی گرێبەستەكانیان بكەن.   حەمزە جەواهیری شارەزای بواری نەوت ڕایگەیاند تا كۆمپانیا نەوتیەكانی هەرێمى كوردستان پابەندی دەستور و یاسای عێراق نەبن، نەوتی هەرێم هەناردە ناكرێتەوە. حەمزە جەواهیری تایبەت بە هاوڵاتی ڕاگەیاند وەزارەتی نەوتی عێراق پێی خۆشە دۆسێی نەوتی هەرێمی كوردستان ڕێكبخاتەوە و دووبارە لەڕێگەی بەندەری جیهانی توركیاوە نەوتی هەرێم هەناردەبكرێتەوە. وتيشى: ئەوەی ڕێگرە لەبەردەم هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێم كۆمپانیاكانی بورای نەوتە كە لە هەرێم كاردەكەن و تاكو ئێستا ڕەتیدەكەنەوە گرێبەستەكانیان چاكبكەنەوە، چونكە گرێبەستەكانیان پێچەوانەی دەستور و یاسای عێراقه و حكومەتی عێراق و پەرلەمان عێراق و گەلی عێراق بەهیچ جۆرێك ڕازی نابن بە گرێبەستی كۆمپانیا نەوتیەكانی هەرێمی كوردستان. ڕونیشیكردەوە: ئەو كۆمپانیانە خەیاڵیان خاوە كەوا لێكیبدەنەوە بتوانن لەڕێگەی بەكارهێنانی فشارەكانی ئەمریكاوە حكومەتی عێراق ملكەچی گرێبەستەكانیان بكەن و دەستور و یاساكانی عێراق پێشیل بكەن. دووپاتیشیكردەوە: هەناردەكردنی نەوتی هەرێم تاكو ئێستا بەهەڵواسراوی ماوەتەوە و دەبێت ئەو كۆمپانیا نەوتیانەی لە هەرێم كاردەكەن بچن بۆ بەغدا تاكو گرێبەستەكانیان چاكبكەنەوە بە جۆرێك لەگەڵ یاسا و دەستوری عێراق یەكبگرنەوە.

ئامادەكردنی: محمد فاتح حامد - ئەگەر هێرشی ئاسمانی بكرێتە سەر بارەگاكانی گرووپە چەكدارەكانی عێراق، دەبێتە هۆی دروستبونی شەڵەژان لە بارودۆخی ناوخۆی عێراقدا. - بارودۆخی ئەمنی هەرێم پەیوەستە بە گۆڕانكاریەكانی نێوان هێزەكانی سووریای دیموكرات و دەستەی تەحریر شام و توركیاوه.   سەرمەد بەیاتی شارەزاى بواری ئەمنی ڕایگەیاند پەرەسەندنی كێشەی نێوان توركیا وهێزەكانی سووریای دیموكرات (هەسەدە) كاریگەری لەسەر هەرێمی كوردستانیش دەبێت. سەرمەد بەیاتی تایبەت بە هاوڵاتی ڕاگەیاند ئەگەر بێتوو هێرشی ئاسمانی بكرێتە سەر بارەگاكانی گرووپە چەكدارەكانی عێراق، دەبێتە هۆی دروستبونی شەڵەژان لە بارودۆخی ناوخۆی عێراقدا، بەڵام مەترسیەكی گشتی لەسەر عێراق دروست ناكات. وتيشى: بارودۆخی ئەمنی هەرێم پەیوەستە بە گۆڕانكاریەكانی نێوان هێزەكانی سووریای دیموكرات (هەسەدە) و دەستەی تەحریر شام و توركیاوه، ئەم كێشەیە بۆی هەیە پەرەپسێنێت، چونكە هێزەكانی سووریا زۆرێك لەسەركردە تیرۆرستەكان لەخۆدەگرێت.

ئامادەكردنی: محمد فاتح حامد - ئەگەر هێرشی ئاسمانی بكرێتە سەر بارەگاكانی گرووپە چەكدارەكانی عێراق، دەبێتە هۆی دروستبونی شەڵەژان لە بارودۆخی ناوخۆی عێراقدا. - بارودۆخی ئەمنی هەرێم پەیوەستە بە گۆڕانكاریەكانی نێوان هێزەكانی سووریای دیموكرات و دەستەی تەحریر شام و توركیاوه.   سەرمەد بەیاتی شارەزاى بواری ئەمنی ڕایگەیاند پەرەسەندنی كێشەی نێوان توركیا وهێزەكانی سووریای دیموكرات (هەسەدە) كاریگەری لەسەر هەرێمی كوردستانیش دەبێت. سەرمەد بەیاتی تایبەت بە هاوڵاتی ڕاگەیاند ئەگەر بێتوو هێرشی ئاسمانی بكرێتە سەر بارەگاكانی گرووپە چەكدارەكانی عێراق، دەبێتە هۆی دروستبونی شەڵەژان لە بارودۆخی ناوخۆی عێراقدا، بەڵام مەترسیەكی گشتی لەسەر عێراق دروست ناكات. وتيشى: بارودۆخی ئەمنی هەرێم پەیوەستە بە گۆڕانكاریەكانی نێوان هێزەكانی سووریای دیموكرات (هەسەدە) و دەستەی تەحریر شام و توركیاوه، ئەم كێشەیە بۆی هەیە پەرەپسێنێت، چونكە هێزەكانی سووریا زۆرێك لەسەركردە تیرۆرستەكان لەخۆدەگرێت.

هاوڵاتی - به‌ توندی سه‌ركۆنه‌ی ئه‌و زنجیره‌ هێرشانه‌ ده‌كه‌ین كه‌ حكومه‌تی توركیا له‌ دژی پیرۆزی خاك و ئاسمانی عێراق ئه‌نجامیان ده‌دات. - ئه‌مڕۆ به‌ هێرشی ئاسمانی گه‌یشته‌ لوتكه‌ و چه‌ندین ناوچه‌ و گوندی كرده‌ ئامانج. - داوا له‌ حكومه‌تی عێراق ده‌كه‌ین به‌ خێرایی هه‌نگاو بنێت و هه‌موو ئه‌و ڕێوشوێنانه‌ بگرێته‌به‌ر كه‌ كۆتایی به‌مجۆره‌ هێرشانه‌ ده‌هێنێت.   هادی عامری سه‌رۆكی هاوپه‌یمانی نه‌بنی داوای له‌ حكومه‌تى عێراق كرد كۆتایی به‌ هێرشه‌كانی توركیا بۆ سه‌ر عێراق بهێنێت. هادی عامری له‌په‌یامێكدا بڵاویكردۆته‌وه‌، به‌ توندی سه‌ركۆنه‌ی ئه‌و زنجیره‌ هێرشانه‌ ده‌كه‌ین كه‌ حكومه‌تی توركیا له‌ دژی پیرۆزی خاك و ئاسمانی عێراق ئه‌نجامیان ده‌دات، كه‌ ئه‌مڕۆ به‌ هێرشی ئاسمانی گه‌یشته‌ لوتكه‌ و چه‌ندین ناوچه‌ و گوندی كرده‌ ئامانج. ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد، "ئه‌مه‌ نوێنه‌رایه‌تی پێشێلكارییه‌كی قبوڵنه‌كراو و ناڕه‌وای سه‌روه‌ری عێراق ده‌كات له‌ژێر هه‌ر بیانویه‌كدا بێت". باسی له‌وه‌شكردوه‌، "داوا له‌ حكومه‌تی عێراق ده‌كه‌ین به‌ خێرایی هه‌نگاو بنێت و هه‌موو ئه‌و ڕێوشوێنانه‌ بگرێته‌به‌ر كه‌ كۆتایی به‌مجۆره‌ هێرشانه‌ ده‌هێنێت، كه‌ بونه‌ته‌ هه‌ڕه‌شه‌یه‌كی ڕاسته‌وخۆی رۆژانه‌ بۆ سه‌ر ژیان و سه‌روه‌ت و سامانی عێراقییه‌كان.

هاوڵاتی - به‌ توندی سه‌ركۆنه‌ی ئه‌و زنجیره‌ هێرشانه‌ ده‌كه‌ین كه‌ حكومه‌تی توركیا له‌ دژی پیرۆزی خاك و ئاسمانی عێراق ئه‌نجامیان ده‌دات. - ئه‌مڕۆ به‌ هێرشی ئاسمانی گه‌یشته‌ لوتكه‌ و چه‌ندین ناوچه‌ و گوندی كرده‌ ئامانج. - داوا له‌ حكومه‌تی عێراق ده‌كه‌ین به‌ خێرایی هه‌نگاو بنێت و هه‌موو ئه‌و ڕێوشوێنانه‌ بگرێته‌به‌ر كه‌ كۆتایی به‌مجۆره‌ هێرشانه‌ ده‌هێنێت.   هادی عامری سه‌رۆكی هاوپه‌یمانی نه‌بنی داوای له‌ حكومه‌تى عێراق كرد كۆتایی به‌ هێرشه‌كانی توركیا بۆ سه‌ر عێراق بهێنێت. هادی عامری له‌په‌یامێكدا بڵاویكردۆته‌وه‌، به‌ توندی سه‌ركۆنه‌ی ئه‌و زنجیره‌ هێرشانه‌ ده‌كه‌ین كه‌ حكومه‌تی توركیا له‌ دژی پیرۆزی خاك و ئاسمانی عێراق ئه‌نجامیان ده‌دات، كه‌ ئه‌مڕۆ به‌ هێرشی ئاسمانی گه‌یشته‌ لوتكه‌ و چه‌ندین ناوچه‌ و گوندی كرده‌ ئامانج. ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد، "ئه‌مه‌ نوێنه‌رایه‌تی پێشێلكارییه‌كی قبوڵنه‌كراو و ناڕه‌وای سه‌روه‌ری عێراق ده‌كات له‌ژێر هه‌ر بیانویه‌كدا بێت". باسی له‌وه‌شكردوه‌، "داوا له‌ حكومه‌تی عێراق ده‌كه‌ین به‌ خێرایی هه‌نگاو بنێت و هه‌موو ئه‌و ڕێوشوێنانه‌ بگرێته‌به‌ر كه‌ كۆتایی به‌مجۆره‌ هێرشانه‌ ده‌هێنێت، كه‌ بونه‌ته‌ هه‌ڕه‌شه‌یه‌كی ڕاسته‌وخۆی رۆژانه‌ بۆ سه‌ر ژیان و سه‌روه‌ت و سامانی عێراقییه‌كان.

هاوڵاتی - ده‌بینین پیلانێكی شه‌ڕانگێزی دژ به‌ ڕۆژئاڤای كوردستان له‌لایه‌ن ده‌وڵه‌تی توركیا و گروپه‌ به‌كرێگیراوه‌كانی سه‌ر به‌ توركیا ده‌ستی پێكردوه‌. - ئه‌ركی هه‌مو حیزبه‌ كوردستانییه‌كانی هه‌رێمی كوردستانه‌، رۆڵی مێژویی خۆیان ببینن بۆ پاراستنی ڕۆژئاڤا و پاراستنی ناسنامه‌ی كوردبون و كوردستانیبونی ڕۆژئاڤا. - ئه‌ركی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستانه‌، پابه‌ندییه‌كانی خۆی به‌رانبه‌ر به‌ ڕۆژئاوای كوردستان له‌ دابینكردنی خۆراك و داوده‌رمان و پێداویستی مرۆیی جێبه‌جێی بكات.   ژماره‌یه‌ك  نووسه‌ر و چالاكوان و رێكخراوه‌كانی بواری جینۆساید ڕایانگەیاند ئامانجی توركیا جینۆساید و قڕكردن و له‌ناوبردنی كورده‌ له‌ ڕۆژئاڤا و داوای پاراستنیان دەكەین. داواشيان له حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، پابه‌ندییه‌كانی خۆی به‌رانبه‌ر به‌ ڕۆژئاڤا له‌ دابینكردنی خۆراك و داوده‌رمان و پێداویستی مرۆیی جێبه‌جێبكات.   ده‌قی بانگه‌وازه‌كه‌ی ژماره‌یه‌ك ژماره‌یه‌ك له‌ نوسه‌ران و چالاكوانان و رێكخراوه‌كانی بواری جینۆساید: وه‌ك ئاشكرایه‌، ڕوداو و گۆڕانكارییه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی سوریا، كه‌ كۆتایی به‌ حكومڕانی 53 ساڵی ڕژێمی سته‌مكاری به‌عس هێنا، زه‌مینه‌یه‌كی له‌باری بۆ پێكه‌وه‌ ژیان و دابینكردنی مافی گه‌لان له‌ سوریادا ڕه‌خساندوه‌، كه‌ هه‌موان تیایدا یه‌كسان و سه‌ربه‌ست بژین. ئه‌مڕۆ، پێچه‌وانه‌ی یاسا و ڕێسا نێوده‌وڵه‌تییه‌كان و بنه‌ماكانی مافی مرۆڤ و مافی ژیانێكی شكۆدار بۆ هه‌مو مرۆڤه‌كان، هه‌روه‌ها پێچه‌وانه‌ی مافه‌ بنه‌ڕه‌تییه‌كانی نه‌ته‌وه‌كان له‌ سوریا، ده‌بینین پیلانێكی شه‌ڕانگێزی دژ به‌ ڕۆژئاڤای كوردستان له‌لایه‌ن ده‌وڵه‌تی توركیا و گروپه‌ به‌كرێگیراوه‌كانی سه‌ر به‌ توركیا ده‌ستی پێكردوه‌.. ئه‌و هه‌ڵمه‌ته‌ داگیركارییه‌ فراوانخوازییه‌، هاونیشتمانیانی كورد و پێكهاته‌كانی دیكه‌ی ڕۆژئاڤای كوردستان كه‌ به‌ "ڕۆژهه‌ڵات و باكوری سوریا"ـش ناوزه‌د ده‌كرێت، كردۆته‌ ئامانج. ئه‌م پێشهاته‌ مه‌ترسیداره‌، زه‌نگی سه‌ره‌تایه‌كی ڕونه‌ بۆ جینۆساید وقڕكردن و له‌ ناوبردنی كورد له‌ ڕۆژئاڤای كوردستان و سوریا، به‌ تایبه‌تیش دوای گۆڕانكارییه‌كان و ئه‌و شڵه‌ژان و ناسه‌قامگیرییه‌ ڕاسته‌وخۆیه‌ی له‌ ناوچه‌كه‌دا هاتۆته‌ ئاراوه‌. له‌ وه‌ها دۆخێكیشدا، ئه‌ركی هه‌مو ده‌سته‌بژێری سیاسی و حیزب و لایه‌نه‌ كوردستانییه‌كان و هه‌مو هاوڵاتییه‌كی كورد و هه‌مو ئازادیخوازێكه‌ ڕێگری له‌ داگیركاری بكات و دژ به‌و شه‌ڕانگێزی و فراوانخوازییه‌ی توركیا بوه‌ستێته‌وه‌. لێره‌دا نوسه‌ران و چالاكوانان و رێكخراوه‌كانی بواری جینۆساید، له‌م ساته‌وه‌خته‌ مێژوییه‌دا، بانگی هه‌مو خه‌ڵكی كوردستان ده‌كه‌ن، له‌سه‌ر هه‌مو ئاسته‌ حیزبی و مه‌ده‌نی و هاوڵاتییانی هه‌ر چوار پارچه‌ی كوردستان، رۆڵی مێژویی خۆیان ببینن و ڕوبه‌ڕوی فرواناخوازی ده‌وڵه‌تی تورك و گروپه‌ به‌كرێگیراوه‌كانی ببنه‌وه‌، له‌پێناو ئاشتی و ژیانێكی به‌ ڕومه‌ت بۆ دانیشتوانی رۆژئاڤای كوردستان، كه‌ له‌ئێستادا هه‌وڵی له‌ناوبردن و سڕینه‌وه‌ی ناسنامه‌یان ده‌درێت. له‌م ساته‌وه‌خته‌دا، ئه‌ركی هه‌مو حیزبه‌ كوردستانییه‌كانی هه‌رێمی كوردستانه‌، رۆڵی مێژویی خۆیان ببینن بۆ پاراستنی ڕۆژئاڤا و پاراستنی ناسنامه‌ی كوردبون و كوردستانیبونی ڕۆژئاڤا، به‌ گرتنه‌به‌ری هه‌مو میكانیزمه‌ یاسایی و دیپلۆماسییه‌كان، له‌ پێناو فشارخستنه‌ سه‌ر ده‌وڵه‌تی تورك و به‌كرێگیراوه‌كانی بۆ ده‌ست هه‌ڵگرتن له‌ ڕۆژئاڤا و سه‌پاندنی ئاشتی سه‌رتاسه‌ری. هه‌روه‌ها ئه‌ركی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستانه‌، له‌ چوارچێوه‌ی ڕێكاره‌ یاساییه‌كان و به‌پێی بڕیاری په‌رله‌مانی كوردستان، ژماره‌ (24)ی ساڵی 2014، پابه‌ندییه‌كانی خۆی به‌رانبه‌ر به‌ ڕۆژئاوای كوردستان له‌ دابینكردنی خۆراك و داوده‌رمان و پێداویستی مرۆیی جێبه‌جێی بكات. له‌ كۆتاییدا؛ ئێمه‌ وه‌ك نوسه‌ران و چالاكوان و رێكخراوه‌كانی بواری جینۆساید، به‌هه‌موان ده‌ڵێین ئیدی نابێت جینۆساید دوباره‌ ببێته‌وه‌.. بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش هۆشداری به‌ هه‌مو لایه‌ك ده‌ده‌ین، كه‌ ئامانجه‌كانی ڕژێمی توركیا، زه‌نگی سه‌ره‌تایه‌كی ڕونه‌ بۆ جینۆساید و قڕكردن و له‌ ناوبردنی كورد له‌ ڕۆژئاڤای كوردستان و سوریا.   نوسه‌ران و چالاكوانان و رێكخراوه‌كانی بواری جینۆساید ــ رێككه‌وتی 2024/12/21. 1- رێكخراوی كوردستان بێ جینۆساید - KWG 2- گۆڤاری تۆپزاوه‌ ـ تایبه‌ت به‌ پرسی ئه‌نفال و جینۆساید 3- ناوه‌ندی داكۆكی پشده‌ر بۆ قوربانیان و جینۆسایدكراوان 4- تۆڕی ئایكان كوردستان ــ IKN 5ـ رێكخراوی قه‌ده‌غه‌كردنی چه‌كی كۆكوژ له‌ كوردستان ــ OAWMD 6- رێكخراوی چیرۆكه‌كانی ئه‌نفال 7- تۆڕی رێكخراوه‌ كوردستانیییه‌كان له پێناو دادگای تاوانی نێوده‌وڵه‌تی - koncicc 8- رێكخراوی هه‌ڵمه‌تی دادپه‌روه‌ری ــ OJC 9-رێكخراوی مانه‌وه‌ بۆ پرسی شه‌هیدان و ئه‌نفالكراوان 10-رێكخراوی دادپه‌روه‌ری و ئاشتی جیهانی بۆ مافی مرۆڤ 11-  رێكخراوی چاودێری كوردۆساید - چاك 12- ڕۆژنامه‌ی نوگره‌سه‌لمان 13- رێكخراوی جیهانێكی بێ چه‌كی كیمیاوی و بایۆلۆجی 14- هه‌ڵمه‌تی ژیان دژ به‌ ئیعدام له‌ كوردستان 15- رێكخراوی داكۆكی له‌ قوربانیانی گۆره‌ به‌كۆمه‌ڵه‌كان 16- هێمن حه‌سیب ــ نوسه‌ر و چالاكوانی بواری جینۆساید 17ــ عه‌لی مه‌حمود ــ نوسه‌ر و چالاكوانی بواری جینۆساید 18- عه‌داله‌ت عومه‌ر ــ نوسه‌رو لێكۆڵه‌ری بواری جینۆساید 19- محه‌مه‌د حمه‌ ساڵح تۆفیق ــ نوسه‌ر و لێكۆڵه‌ری بواری جینۆساید 20- د. ئیبراهیم مه‌لا زاده‌ ــ نوسه‌رو لێكۆڵه‌ری بواری جینۆساید 21- شاخه‌وان شۆڕش ــ نوسه‌ر و لێكۆڵه‌ری بواری جینۆساید 22- هاوڕێ پێشڕه‌و ــ پێشمه‌رگه‌ی دێرین و كه‌سوكاری ئه‌نفالكراو 23- ئه‌حمه‌د مه‌جید ــ چالاكوانی بواری جینۆساید و كه‌سوكاری ئه‌نفالكراو 24- هه‌ژار هوشیار ــ لێكۆڵه‌ری بواری جینۆساید 25- خه‌لیل ره‌حیم ــ چالاكوانی بواری جینۆساید 26- جه‌بار ئه‌حمه‌د ــ توێژه‌ر له‌بواری جینۆساید 27- حمه‌ زرنگ ــ چالاكوانی بواری جینۆساید 28- هابیل ئه‌حمه‌د كه‌ریم ــ به‌ڕێوه‌به‌ری مۆنۆمێنتی ئه‌نفال 29- گه‌رده‌ مامه‌ حه‌مه‌ ــ چالاكوانی بواری مافی مرۆڤ 30- دلێر كه‌ریم ــ نوسه‌ر و چالاكوانی بواری مافی مرۆڤ 31- ئیبراهیم هه‌ورامانی ــ نوسه‌ری بواری جینۆساید 32- سالار مه‌حمود ــ نوسه‌ری بواری جینۆساید 33- هوشیار مرادخان ــ نوسه‌ری بواری جینۆساید 34- رۆشنا جه‌مال مه‌حمود ــ چالاك و پسپۆری جینۆساید 35-  ئارام هه‌ڵه‌دنی ــ نوسه‌ر و ڕۆژنامه‌نوس 36- ره‌شید عه‌لی سه‌عید ــ نوسه‌ر له‌بواری جینۆساید 37- مه‌لاشاخی ــ نوسه‌ر له‌بواری جینۆساید 38- گوڵناز عه‌زیز ــ نوسه‌ری بواری جینۆساید 39- قاسم كازم ــ چالاكوانی بواری جینۆساید 40- ناجی تالیب ــ چالاكوانی بواری جینۆساید