.jpg)
هاوڵاتی - نەتەوە یەکگرتوەکان لە ڕێگەی نوێنەری تایبەتی خۆی لە سوریا، بەردەوام چاودێری دۆخ و کێشەکانی ئەوێ دەکات. - نوێنەری سکرتێری گشتی سەردانی دیمەشقی کرد و لەگەڵ چەند لایەنێک کۆبوەوە. - وەزیری دەرەوەی عێراق ڕونیکردەوە کە دۆخی سوریا ئاڵۆزە. ئەنتۆنیۆ گۆتێرێس سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتوەکان نیگرانی خۆى لە ئەگەری پێکدادانی گروپە چەکدارەکان و هێزەکانی سوریای دیموکرات دەربڕى. فوئاد حسێن وەزیری دەرەوەی عێراق و ئەنتۆنیۆ گۆتێرێس، سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتوەکان، گۆڕانکارییەکانی دۆخی ناوچەکەیان تاوتوێ کرد، گۆتێرێس نیگرانی خۆی لە ئەگەری پێکدادانی گروپە چەکدارەکان و هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) دەربڕی. وه‌زاره‌تی ده‌ره‌وه‌ی عێراق له به‌یاننامه‌یه‌كدا باسی له‌وه‌كردوه، ئەنتۆنیۆ گۆتێرێس پەیوەندییەکی تەلەفۆنی لەگەڵ فوئاد حسێن ئەنجامدا، تیایدا هەردولا باسیان لە پێشهاتەکانی دۆخی ناوچەکە بەتایبەتی لە سوریا كرد. گۆتێرێس جەختی لەوەکردەوە کە "نەتەوە یەکگرتوەکان لە ڕێگەی نوێنەری تایبەتی خۆی لە سوریا، بەردەوام چاودێری دۆخ و کێشەکانی ئەوێ دەکات"، ڕونیشیکردەوە کە "نوێنەری سکرتێری گشتی سەردانی دیمەشقی کرد و لەگەڵ چەند لایەنێک کۆبوەوە". جەختيشى لە "گرنگی پێشکەشکردنی پاڵپشتی بۆ گەلی سوریا" کردەوە و نیگەرانی خۆی دەربڕی "سەبارەت بە گرژییە ئەگەریەکانی نێوان هەندێک ڕێکخراو و گروپی چەکداری و هێزه‌كانی سوریای دیموكرات (هه‌سه‌ده)، لەگەڵ زیادبونی ئەگەری سەرهەڵدانی ململانێ لە نێوانیاندا"، وتی، "لەگەڵ تورکیا، قەتەر و هه‌سه‌ده له په‌یوه‌ندیدان بۆ گفتوگۆکردن لەسەر ڕێگاکانی هێورکردنەوەی دۆخەکە". لایخۆیەوە وەزیری دەرەوەی عێراق ڕونیکردەوە کە "دۆخی سوریا ئاڵۆزە، گروپە چەکدارە جیاوازەکان چەندین ناوچەیان کۆنتڕۆڵکردوە"، داعش دەستیکردوە بە ڕێکخستنەوەی ڕیزەکانی، بەسود وەرگرتن لەو ئاژاوەگێڕییانەی لە ئەنجامی داڕمانی سوپای سوریا و کشانەوەی هێزەکانی سوریای دیموکرات بۆ ڕۆژهەڵاتی ڕوباری فورات.
هاوڵاتی - دەزگای هەواڵگریمان دەڵێت ئەردۆغان بەنیازە هێرش بكاتە سەر سوریا، ئەو كارە نەكەن كوردەكان گەلێكی ئاشتیخوازن. - توركیا بووە بە كێشە، ئەگەر تاڵە موویەكی سەری كورد ئازار بدەیت، داوا لە كۆنگرێسی ویلایەتە یەكگرتووەكان دەكەم شتێك بكات. جۆن كیندی سیناتۆری كۆمارییەكان لە كۆنگرێسی ئەمریکا پەیامێكی بۆ رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆكی توركیا ناردوو ڕایگەیاند ئەردۆغان تۆ رقت لە كوردە، لێیان گەڕێ و وازیان لێبێنە كوردەكان دۆستی ئەمریكان. جۆن كیندی ڕونیكردەوە ئەردۆغان تۆ رقت لە كوردە، لێیان گەڕێ و وازیان لێبێنە كوردەكان گەلێكی ناوازەن و دۆستی ئەمریكان، ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد كه ژمارەیان 30 بۆ 40 ملیۆن كەسە. وتيشى: دەزگای هەواڵگریمان دەڵێت ئەردۆغان بەنیازە هێرش بكاتە سەر سوریا، ئەو كارە نەكەن كوردەكان گەلێكی ئاشتیخوازن، واز لە كورد بهێنە، واز لە خەڵكی سوریا بهێنە، توركیا بووە بە كێشە، ئەگەر تاڵە موویەكی سەری كورد ئازار بدەیت، داوا لە كۆنگرێسی ویلایەتە یەكگرتووەكان دەكەم شتێك بكات.
ئامادەكردنی: محمد فاتح حامد - لە ئێوارەی ئەمڕۆ پێنجشەممەوە هەور ئاسمانی باشوری عێراق دادەپۆشێت و بارانبارین لەهەموو شارەكان دەستپێدەكات. - بارانبارینەكە زۆر ناخایەنێت و لەشەوی هەینی بۆ بەیانی ڕۆژی شەممە كۆتایی بێدێت. - بۆی هەیە بارانی بەخوڕ لە سلێمانی و كەركوك و هەولێر و باكوری دیالە ببارێت. سادق عەتییە شارەزای كەشناسی عێراقی پێشبینیكرد لەئێوارەی ئەمڕۆوە پلەكانی گەرما نزمدەبنەوە و سبەینێش لە هەرێمی كوردستان باران دەبارێت. سادق عەتییە تایبەت بە هاوڵاتی ڕاگەیاند لە ئێوارەی ئەمڕۆ پێنجشەممەوە هەور ئاسمانی باشوری عێراق دادەپۆشێت و بارانبارین لەهەموو شارەكان دەستپێدەكات. وتیشی: بارانبارین لە شەوی پێنجشەممەوە لە ئەنبارەوە دەستپێدەكات دواتر بۆ ڕۆژی هەینی هەموو شارەكان دەگرێتەوە بە شارەكانی هەرێمی كوردستانیشەوە، بارانبارینەكە زۆر ناخایەنێت و لەشەوی هەینی بۆ بەیانی ڕۆژی شەممە كۆتایی بێدێت. ڕونیشیكردەوە: بۆی هەیە بارانی بەخوڕ لە سلێمانی و كەركوك و هەولێر و باكوری دیالە ببارێت، شەپۆلی ئەم باران و سەرمایە دوای ڕۆژی پێنجشەممە كەمدەبێتەوە و وردە وردە پلەكانی گەرما بەرزدەبنەوە، بەڵام كاریگەری زستان و سەرما هەر بەردەوام دەبێت.
هاوڵاتی - هێزه‌كانی ئه‌نجومه‌نی سه‌ربازی مه‌نبه‌ج به سه‌ركه‌وتویی ئه‌و هێرشانه‌یان به‌رپه‌رچ دایه‌وه كه له‌لایه‌ن چه‌كدارانی سه‌ر به توركیاوه ده‌ستیپێكردبوو. - له ئه‌نجامدا هێزه‌كان 37 چه‌كداریان له‌ناوبرد و ژماره‌یه‌كی زۆریشیان برینداركرد و چه‌ندین ئۆتۆمبێلی سه‌ربازیشیان تێكشكاند. هێزه‌كانی سوریای دیموكرات (هه‌سه‌ده) ڕایگەیاند بەرپەرچی هێرشی گرووپه چه‌كداره‌كانی سه‌ر به‌توركیامان له مه‌نبج دایەوە و 37 چه‌كداریش كوژراون. هه‌سه‌ده له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه، "هێزه‌كانی ئه‌نجومه‌نی سه‌ربازی مه‌نبه‌ج به سه‌ركه‌وتویی ئه‌و هێرشانه‌یان به‌رپه‌رچ دایه‌وه كه له‌لایه‌ن چه‌كدارانی سه‌ر به توركیاوه ده‌ستیپێكردبو، به‌جۆرێك فڕۆكه‌كانی UCAVی توركیا پاڵپشتی ده‌كردن بۆ سه‌ر به‌نداوی تشرین له باشوری ڕۆژهه‌ڵاتی مه‌نبه‌ج". ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه، "له ئه‌نجامدا هێزه‌كان 37 چه‌كداریان له‌ناوبرد و ژماره‌یه‌كی زۆریشیان برینداركرد و چه‌ندین ئۆتۆمبێلی سه‌ربازیشیان تێكشكاند". باسی له‌وه‌شكردوه، "به پاڵپشتی فڕۆكه سیخوڕیه‌كانی توركیا، هێرشه‌كانی گروپه چه‌كداره‌كانی سه‌ر به توركیا سه‌رله‌به‌یانی ئه‌مڕۆ له سێ میحوه‌ره‌وه ده‌ستیانپێكرد و به‌هۆیه‌وه شه‌ڕ و پێكدادانی توند له‌نێوان هێزه‌كانی ئه‌نجومه‌نی سه‌ربازی منبج و ئه‌و چه‌كدارانه دروستبو". ئه‌وه‌شیخستۆته‌ڕو، دوای پوچه‌ڵكردنه‌وه‌ی هێرشه‌كان، هێزه‌كانی ئه‌نجومه‌نی سه‌ربازی منبج له ده‌وروبه‌ری به‌نداوی تشرین و ده‌وروبه‌ری ده‌ستیان به ئۆپه‌راسیۆنی ورد كرد، ئه‌م ئۆپه‌راسیۆنه‌ش هێشتا به‌رده‌وامن".
هاوڵاتی - هێزه‌كانی ئه‌نجومه‌نی سه‌ربازی مه‌نبه‌ج به سه‌ركه‌وتویی ئه‌و هێرشانه‌یان به‌رپه‌رچ دایه‌وه كه له‌لایه‌ن چه‌كدارانی سه‌ر به توركیاوه ده‌ستیپێكردبوو. - له ئه‌نجامدا هێزه‌كان 37 چه‌كداریان له‌ناوبرد و ژماره‌یه‌كی زۆریشیان برینداركرد و چه‌ندین ئۆتۆمبێلی سه‌ربازیشیان تێكشكاند. هێزه‌كانی سوریای دیموكرات (هه‌سه‌ده) ڕایگەیاند بەرپەرچی هێرشی گرووپه چه‌كداره‌كانی سه‌ر به‌توركیامان له مه‌نبج دایەوە و 37 چه‌كداریش كوژراون. هه‌سه‌ده له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه، "هێزه‌كانی ئه‌نجومه‌نی سه‌ربازی مه‌نبه‌ج به سه‌ركه‌وتویی ئه‌و هێرشانه‌یان به‌رپه‌رچ دایه‌وه كه له‌لایه‌ن چه‌كدارانی سه‌ر به توركیاوه ده‌ستیپێكردبو، به‌جۆرێك فڕۆكه‌كانی UCAVی توركیا پاڵپشتی ده‌كردن بۆ سه‌ر به‌نداوی تشرین له باشوری ڕۆژهه‌ڵاتی مه‌نبه‌ج". ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه، "له ئه‌نجامدا هێزه‌كان 37 چه‌كداریان له‌ناوبرد و ژماره‌یه‌كی زۆریشیان برینداركرد و چه‌ندین ئۆتۆمبێلی سه‌ربازیشیان تێكشكاند". باسی له‌وه‌شكردوه، "به پاڵپشتی فڕۆكه سیخوڕیه‌كانی توركیا، هێرشه‌كانی گروپه چه‌كداره‌كانی سه‌ر به توركیا سه‌رله‌به‌یانی ئه‌مڕۆ له سێ میحوه‌ره‌وه ده‌ستیانپێكرد و به‌هۆیه‌وه شه‌ڕ و پێكدادانی توند له‌نێوان هێزه‌كانی ئه‌نجومه‌نی سه‌ربازی منبج و ئه‌و چه‌كدارانه دروستبو". ئه‌وه‌شیخستۆته‌ڕو، دوای پوچه‌ڵكردنه‌وه‌ی هێرشه‌كان، هێزه‌كانی ئه‌نجومه‌نی سه‌ربازی منبج له ده‌وروبه‌ری به‌نداوی تشرین و ده‌وروبه‌ری ده‌ستیان به ئۆپه‌راسیۆنی ورد كرد، ئه‌م ئۆپه‌راسیۆنه‌ش هێشتا به‌رده‌وامن".
لە حکومەتی کاتیی سووریادا پۆستی وەزیری تەندروستی بە برایەکی ئەحمەد شەرع دەدرێت. مەترسی دووبارەبوونەوەی هەمان ڕێرەوی دەسەڵاتی پێشوو لەئارادایە. لە دەسەڵاتی نوێشدا سناریۆکانی دەسەڵاتی پێشوو دوبارە ببێتەوە ئامادەکردنی هاوڵاتی: حکومەتی کاتیی سووریا بۆ بەرێکردنی مامەڵەی ڕۆژانەی هاوڵاتیان دەستی بە کارەکانی کردووە، پۆستی وەزیری تەندروستیش دراوە بە ماهر شەرع برای ئەحمەد شەرعی فەرماندەی دەستەی تە*حر*یر*شام. هاوکات هەندێک لایەن دەڵێن بەکارهێنانی ناوی وەزیر هەڵەیە، ماهر شەرع تەنها کاروبارەکانی وەزارەتی تەندروستی بەرێوە دەبات. وەرگرتنی پۆستی وەزیری تەندروستیش لەلایەن ماهری برای ئەمحەد شەرع مەترسیی ئەوەی لای هاوڵاتیانی سووریا دروست کردووە، کە لە دەسەڵاتی نوێشدا سناریۆکانی دەسەڵاتی پێشوو دوبارە ببێتەوە و ئەو کارەش ماهری برای بەشار ئەسەدیان بیر دێنێتەوە.
.png)
کۆمپانیا جیهانییەکان دەڵێن بەرهەمهێنانی نەوتیان لە هەرێم لە ساڵی ٢٠٢٤دا بەرزکردووەتەوە. حکومەتی هەرێمیش داهاتی ئەو نەوتەی نە لە بواری مووچە و نە لە پرۆژەدا خەرج نەکردووە و زانیاریش لەبارەیەوە ئاشکرا ناکات. زیادبوونی بەرهەمهێنانی نەوتیش لەکاتێکدایە حکومەتی هەرێم هیچ بڕە پارەیەکی بۆ مووچە و وەبەرهێنان لە فرۆشتنی نەوت و داهاتی ناوخۆ لە ساڵی ٢٠٢٤دا خەرج نەکردووە ئامادەکردنی هاوڵاتی: کۆمپانیای گەڵف کیستۆن Gullf Keystone ئاشکرای کرد دەرهێنانی نەوتیان لە کێڵگەی شێخان لە پارێزگای دهۆک بۆ دوو هێندە بەرز کردووەتەوە. لەوبارەیەوە ئەو کۆمپانیا بەریتانییە لە بەیاننامەیەکدا دەڵێت: دەرهێنانی نەوتیات لە کێڵگەی شێخان بۆ ئەمساڵ گەیاندووەتە ٤٠ هەزار و ٢٠٠ بەرمیل نەوت لە ڕۆژێکدا لە کاتێکدا ساڵی ڕابردوو بەرهەمهێنانی نەوت لەو کێڵگەیە تەنها ٢١ هەزار و ٨٩١ بەرمیل نەوت بووە لە ڕۆژێکدا. کۆمپانیای گەڵف کیستۆن دەڵێت: نەوتەکە ڕەوانەی بازاری ناوخۆی هەرێمی کوردستان کراوە و خوازیاریشن هەناردەی نەوتی هەرێم بۆ دەرەوە لە ڕێی بەندەری جەیهان دەست پێ بکاتەوە. بەرێوەبەری کۆمپانیاکەش ڕایگەیاند ئامادەن بۆ حکومەتی ناوەندی و حکومەتی هەرێم ڕوونکردنەوە بدەن لەبارەی مەرجە سەرەکییەکانیان بۆ تەواوکردنی ڕێکەوتن و گرێبەستەکان پێش دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نەوت. تا ئێستاش ناکۆکیی سەرەکیی نێوان هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق لەسەر تێچووی بەرهەمهێنانی نەوتە لەلایەن ئەو کۆمپانیایانەی لە بواری نەوت لە هەرێمی کوردستاندا کار دەکەن. زیادبوونی بەرهەمهێنانی نەوتیش لەکاتێکدایە حکومەتی هەرێم هیچ بڕە پارەیەکی بۆ مووچە و وەبەرهێنان لە فرۆشتنی نەوت و داهاتی ناوخۆ لە ساڵی ٢٠٢٤دا خەرج نەکردووە، تەنانەت بۆ کورتهێنانی مووچەی مانگی ١٠ش کە ماوەی نزیکەی ٨٠ ڕۆژ دواکەوت وەزارەتی دارایی ڕابگەیاندبوو پارەی پێویستی لەبەردەست نییە کورتهێنانەکە پڕ بکاتەوە.
هاوڵاتی - لەگەڵ هێزەکانی سوریای دیموکرات و تورکیا لە گفتوگۆداین. - گرژی و ئاڵۆزی لەمێژینە لە نێوان تورکیا و ئەم گرووپانەدا هەیە. - ئەوەی ئێمە دەمانەوێت دامەزراندنی حکومەتێکی نیشتمانی سوریایە کە هەموو گرووپە نەتەوەییە جیاوازەکانی ناو سوریا لەخۆبگرێت. ماتیو میللەر وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا ڕایگەیاند کار بۆ کەمکردنەوەی گرژییەکانی نێوان تورکیا و هەسەدە دەکەین. ماتیو میللەر لە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیدا، لەبارەی ئاڵۆزییەکانی سەر سنووری کۆبانێی ڕۆژئاوای کوردستان، ڕایگەیاند: لەگەڵ هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) و تورکیا لە گفتوگۆداین، نەک ئێمە، تەواوی هاوبەشەکانمان بەهەمان شێوە قسە لەگەڵ تورکیا دەکەن. باسی لەوەشکرد: کار دەکەین بۆ کەمکردنەوەی گرژییەکان، گرژی و ئاڵۆزی لەمێژینە لە نێوان تورکیا و ئەم گرووپانەدا هەیە، بۆیە ئاسان نییە و ئێمەش بەدوای دۆزینەوەی ڕێگەچارەیەکین. وتیشی: ئەوەی ئێمە دەمانەوێت دامەزراندنی حکومەتێکی نیشتمانی سوریایە کە هەموو گرووپە نەتەوەییە جیاوازەکانی ناو سوریا لەخۆبگرێت و لە کۆتاییدا هیچ میلیشیایەکی دیکەت پێویست نابێت، ئێمە لەگەڵ دەرکردنی چەکدارە بیانییەکانین.
هاوڵاتی - پلەکانی گەرما کەمێک بەرزتر دەبێتەوە. - ئاسمان بە گشتی ساماڵ دەبێت. بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی هەرێمى كوردستان پێشبینیكرد ، ئەمڕۆ ئاسمان بە گشتی ساماڵ دەبێت و لە سبەینێوە پلەکانی گەرما ڕوو لە بەرزبوونەوە دەکەن. بەپێی ڕاپۆرتی بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی هەرێم، ئەمڕۆ چوارشەممە ئاسمان بە گشتی ساماڵ دەبێت، پلەکانی گەرما نزیک دەبێتەوە لە تۆمارکراوەکانى دوێنێ. باسی لەوەشکردووە: سبەینێ پێنجشەممە ئاسمان بەگشتی ساماڵ دەبێت، پلەکانی گەرما کەمێک بەرزتر دەبێتەوە لە تۆمارکراوەکانى ئەمڕۆ. بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی: هەولێر: 16 پلەى سیلیزى سلێمانی: 14 پلەى سیلیزى دهۆک: 15 پلەى سیلیزى کەرکوک: 16 پلەى سیلیزى هەڵەبجە: 14 پلەى سیلیزى زاخۆ: 15 پلەى سیلیزى حاجی ئۆمەران: 5 پلەى سیلیزى سۆران: 12 پلەى سیلیزى گەرمیان: 19 پلەى سیلیزى
هاوڵاتی - ئەگەر تورکیا ئاگربەست رانەگەیەنێت لەگەڵ کوردی سوریا و ناوچەی خاڵی لە چەک قبوڵ نەکات ئەوا سزای بەسەردا دەسەپێنین. - ئەنتۆنی بلینکن، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا درێژکردنەوەی ئاگربەستی نێوان هێزەکانی سوریای دیموکرات و کوتلە چه‌كداره بەكرێگیراوەكانی تورکیا تا کۆتایی هەفتە ڕاگەیاند. هەردوو سیناتۆری ئەمریكی ڤان هولین و لیندسی گراهام ڕایانگەیاند ئەگەر تورکیا ئاگربەست رانەگەیەنێت لەگەڵ کوردی سوریا و ناوچەی خاڵی لە چەک قبوڵ نەکات ئەوا سزای بەسەردا دەسەپێنین. ئەو دوو سیناتۆرە دەشڵێن لەم هەفتەیەدا کار بۆ ئامادەکردنی پرۆژە یاسایەک دەکەن بۆ سەپاندنی سزا بەسەر تورکیا ئەگەر پێشنیارەکانی ئەمریکا قبوڵ نەکات لەبارەی ئاگربەست و پێشنیاری مەزڵوم عەبدی فەرماندەی هێزەکانی سوریای ديموکرات بۆ دروستکردنی ناوچەی خاڵی لە چەک. پێشتر ئەنتۆنی بلینکن، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا درێژکردنەوەی ئاگربەستی نێوان هێزەکانی سوریای دیموکرات (هه‌سه‌ده) و کوتلە چه‌كداره بەكرێگیراوەكانی تورکیا تا کۆتایی هەفتە ڕاگەیاند. مەزلوم كۆبانێ، فەرماندەی گشتی هێزەکانی سوریای دیموکرات ئامادەیی بۆ دامەزراندنی ناوچەیەکی بێچەک لە شاری کۆبانێ ڕاگەیاند و ده‌ڵێت، ئامادەن بۆ پێشكەشكردنی پێشنیارێک بۆ دامەزراندنی ناوچەیەکی "داماڵراو لە چەك" لە شاری کۆبانێ و دابەشكردنەوەی هێزەكان لەژێر چاودێری و بە ئامادەبونی ئەمریکا، دەشڵێت، "ئەم دەستپێشخەرییە بەئامانجی چارەسەرکردنی نیگەرانییە ئەمنییەکانی تورکیایە".
هاوڵاتی - شه‌ڕڤانانی هه‌سه‌ده ڕۆڵی بەردەوام و گرنگ دەگێڕێن لە ڕێگریکردن لە سەرهەڵدانەوەی داعش. - ئێمە بەردەوامین لە پەیوەندی زۆر لە نزیکەوە لەگەڵ هێزه‌كانی سوریای دیموكرات. - هێزه‌كانی سوریای دیموكرات وەک هاوبەشێکی گرنگی واشنتن دەمێنێتەوە. جەنەڕاڵ پات ڕیدەر وته‌بێژی وه‌زاره‌تی به‌رگری ئه‌مریكا (پنتاگۆن) ڕایگەیاند هێزه‌كانی سوریای دیموكرات (هه‌سه‌ده) وەک هاوبەشێکی گرنگی واشنتن دەمێنێتەوە. جەنەڕاڵ پات ڕیدەر، له كۆنگره‌یه‌كی رۆژنامه‌وانیدا له‌باره‌ی دۆخی سوریاوه، ڕایگه‌یاند، "تورکیا هاوپەیمانێکی زۆر بەنرخی ناتۆیە و بەردەوامین لە هێشتنەوەی هێڵەکانی پەیوەندیکردن بە کراوەیی بەوپێیەی پەیوەندی بە دۆخی سوریاوە هەیە، وەک چۆن پەیوەندی بە بەرژەوەندییە ئەمنییەکانی ناوچەکەوە هەیە وەک داعش، من هیچ شتێکم نییە لەڕوی هیچ گۆڕانکارییەک لە هەڵوێستی هێزی ئەمریکا یان چۆنێتی نزیکبونەوەمان لە ئەرکی شکستی داعش، بەڵام دڵنیام کە بەردەوام دەبین لە ئەنجامدانی ئەو گفتوگۆیانە لەگەڵ تورکیا و هاوبەشە ناوچەییەکانی دیکە لەسەر ئەم بابەتە". له‌باره‌ی وته‌كه‌ی هاكان فیدان، وەزیری دەرەوەی تورکیا كه وتی، "ده‌بێت هێزه‌كانی سوریای دیموكرات و یه‌په‌گه چه‌ك دابنێن و ڕاده‌ستی سوپای سوریای بكه‌ن یان سوریا به‌جێبهێڵن"، وته‌بێژی پێنتاگۆن ده‌ڵێت، "هیچ کۆمێنتێکم نییە لەسەر وته‌كانی وەزیری دەرەوەی توركیا بیخەمەڕوو، ئەوەی من دەیڵێم ئەوەیە کە هه‌سه‌ده وەک هاوبەشێکی گرنگ دەمێنێتەوە، پێموایە گرنگە لەبیرمان بێت کە داعش توانای چیی هەیە، وەک لە ڕابردودا بینیمان و هەمومان بەرژەوەندییەکی تایبەتمان هەیە بۆ دڵنیابون لەوەی کە ناتوانن سەرهەڵبده‌نەوە". ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه، "ئێمە لەگەڵ هاوتا تورکەکانمان و ئەوانی دیکە لە ناوچەکە قسە دەکەین وەک ئەوەی پەیوەندی بەو تەحەددایانە هەیە کە پەیوەندییان بە داعشەوە هەیە، هەروەها شه‌ڕڤانانی هه‌سه‌ده ڕۆڵی بەردەوام و گرنگ دەگێڕێن لە ڕێگریکردن لە سەرهەڵدانەوەی داعش، بۆیە ئێمە بەردەوام دەبین لە ئەنجامدانی ئەو گفتوگۆیانە". ئه‌وه‌شی خسته‌ڕوو، "ناچمە ناو سیاسەتی ناوخۆیی سوریاوە جگە لەوەی بڵێم، دیسانەوە، ئێمە دان بەوەدا دەنێین کە دۆخی ئێستا لە سوریا ناسکە، بەتایبەتی کە دوای ڕوخانی ڕژێمی ئەسەد، هێزەکانی ئەمریکا ساڵانێکە لە نزیکەوە لەگەڵ هێزه‌كانی سوریای دیموكرات (هه‌سه‌ده) كارده‌كه‌ین لەسەر ئەرکی شکستی داعش و ئەوەش بەردەوامە لە گرنگیدانمان". له‌باره‌ی پێشنیاری مه‌زڵوم كۆبانێ، فه‌رمانده‌ی گشتی هه‌سه‌ده بۆ ناوچه‌یه‌كی داماڵڕاو له چه‌ك له كۆبانێ، وته‌بێژی پنتاگۆن وتی، "ئێمە بەردەوامین لە پەیوەندی زۆر لە نزیکەوە لەگەڵ هێزه‌كانی سوریای دیموكرات وەک هاوبەشی شکستی داعش، بەڵام لە ئێستادا هیچ گۆڕانكاریه‌كی نوێ نییە لە ڕوی گۆڕینی ئەرکەوە".
.png)
گۆڕانکارییەکانی سووریا پێویستی بە هاریکاری و هەماهەنگیی وڵاتانی ناوچەکە هەیە مالیکی بۆ باڵیۆزی تورکیا لە عێراق: ئەنقەرە بەرپرسە لە ئاسایش و سەروەریی سووریا. لە کۆبوونەوەی ئەمڕۆی نوری ملیکی سەرۆکی ئیئتلافی دەوڵەتی یاسا لەگەڵ ئانڵ بۆرا ئینان، باڵیۆزی تورکیا لە عێراق، مالیکی پاراستنی ئاسایش و سەروەریی سووریای خستووەتە ئەستۆی تورکیا. بەپێی بەیاننامەیەک کە نوسینگەی مالیکی بڵاوی کردووتەوە لەو کۆبوونەوەیەدا مالیکی ڕایگەیاندووە گۆڕانکارییەکانی سووریا پێویستی بە هاریکاری و هەماهەنگیی وڵاتانی ناوچەکە هەیە بۆ پارستنی ئاسایش و سەقامگیری و بەرگرتن لە هەر پشێوییەک.
خامنەیی: بۆچوونی ئەمەریکا و ئیسرائیل دەرحەق بە کۆتاییهاتنی مقاوەمە هەڵەیە خامنەیی جارێکی تریش هەڕەشەی سڕینەوەی ئیسرائیل لەسەر نەخشە دەکات. عەلی خامنەیی، ڕابەری باڵای کۆماری ئیسلامیی ئێران ڕایگەیاند: دوژمنان پێیان وایە پرسی (مقاوەمە) لەگەڵ ڕووخانی بەشار ئەسەد کۆتایی هاتووە. خامنەیی جارێکی تریش هەڕەشەی سڕینەوەی ئیسرائیل لەسەر نەخشە دەکات. بەرپرسێکی باڵای حەوزەی (قوم)یش دەڵێت: ئەگەری زۆرە پەیوەندی لەگەڵ بەرپرسە نوێیەکانی سووریا بونیاد بنێین بە ئامانجی زامنکردنی بەرژەوەندییەکانی تاران.
ئامادەكردنی: محمد فاتح حامد - خەڵكی هەرێمی كوردستان بوونە قوربانی ئەو تەوافوقە سیاسیانەی لەكاتی پێكهێنانی حكومەتی عێراقدا كراوە. - حكومەتی فیدڕاڵی ئامادە نییە لە داهاتی بەسرە و پارێزگاكانی تری عێراق كەموكوڕیەكانی هەرێم پڕبكاتەوە. - بابەتی پاشەكەوتی مووچە پەیوەستە بە حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە و هیچ پەیوەندی بە حكومەتی فیدڕاڵی عێراقەوە نییە. ئازاد دۆسكی ڕاوێژكاری دەستوری ڕایگەیاند چارەسەركردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم بریتیە لە دووبارە هەناردەكردنەوەی نەوتی هەرێمی كوردستان و ڕادەستكردنی داهاتی نانەوتی. ئازاد دۆسكی تایبەت بە هاوڵاتی ڕاگەیاند كێشەی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان لە 2014وە سەری هەڵدا بەهۆی ئەوەی نوری مالكی سەرۆكی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا پشكی هەرێمی كوردستانی بڕی. وتيشى: كێشە ئابوریەكانی نێوان حكومەتی هەرێم و حكومەتی فیدڕاڵی زیاتر سیاسین و خەڵكی هەرێمی كوردستان بوونە قوربانی ئەو تەوافوقە سیاسیانەی لەكاتی پێكهێنانی حكومەتی عێراقدا كراوە. رونیشیكردەوە: بەپێی بڕیاری دادگای فیدڕاڵی، حكومەتی هەرێم دەبێت ڕۆژانە 400 هەزار بەرمیل نەوت ڕادەستی عێراق بكات لەبەرامبەردا پشكی مووچە بۆ هەرێمی كوردستان دابین دەكرێت. باسی لەوەشكرد لەبرسیكردنی هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان هەردوو حكومەتەكە كەمتەرخەمن، چ حكومەتی فیدڕاڵی عێراق و چ حكومەتی هەرێمی كوردستانیش، ئەگەر نەوتی هەرێمی كوردستان هەناردەی دەرەوە نەكرێت كێشەی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان چارەسەر ناكرێت و حكومەتی فیدڕاڵی ئامادە نییە لە داهاتی بەسرە و پارێزگاكانی تری عێراق كەموكوڕیەكانی هەرێم پڕبكاتەوە. دووپاتیشیكردەوە: چارەسەركردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم بریتیە لە دووبارە هەناردەكردنەوەی هەرێمی كوردستان و ڕادەستكردنی داهاتی نانەوتی و دەبێت پشكی بودجەی هەرێمی كوردستان سەرف بكرێت لەلایەن حكومەتی فیدڕاڵی عێراقەوە، بەڵام بابەتی پاشەكەوتی مووچە پەیوەستە بە حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە و هیچ پەیوەندی بە حكومەتی فیدڕاڵی عێراقەوە نییە.
هاوڵاتی -بەشێک لە مووچەی مانگی 11 خرایە سەر هەژماری بانکی وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان. - بەغدا631 ملیار و 335 ملیۆن دیناری بۆ مووچەی مانگی 11ی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان خستە سەر هەژماری بانکی وەزارەتەکەیان. وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، بەغدا بڕێ پارەی بۆ مووچەی مانگی 11ی فەرمانبەرانی هەرێم ناردووە. وەزارەتەكە لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند بەغدا631 ملیار و 335 ملیۆن دیناری بۆ مووچەی مانگی 11ی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان خستە سەر هەژماری بانکی وەزارەتەکەیان. وتيشى: ڕۆژی سێ شەممە ڕێکەوتی ( ٢٠٢٤/١٢/١٧ ) لەلایەن وەزارەتی دارایی حکومەتی فیدراڵیەوە بڕی تەنها ( ٦٣١،٣٣٥،٠٠٠،٠٠٠ ) شەش سەدو سی و یەک ملیارو سێ سەدو سی و پێنج ملیۆن دینار لە کۆی تەمویلی مووچەی مانگی تشرینی دووەمی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان خرایە سەر هەژماری بانکی وەزارەتمان لەلقی هەولێری بانکی ناوەنی عێراق.
