قەرەیلان: ئۆجەلان ئازاد نەبێت و زیندانەکان پڕبن گەریلا چۆن چەک دابنێت؟

هاوڵاتی رۆژنامەی فایننشاڵ تایمزی بەریتانی بڵاویکردەوە کە ئەمریکا فشاری لەسەر ئێران دروستکردووە تا ئەوەی فرۆشتنی درۆنی ئێرانی بە روسیا رابگرێت، بەڵام تاران دەڵێت، درۆنەکانی ئەوان لەلایەن روسیاوە لە جەنگی ئۆکرانیا بەکار نایەت. لە راپۆرتێکیدا فایننشاڵ تایمز لە سازی سەرچاوەیەکی ئاگادار نوسیویەتی، ئەمریکا فشاری خستووەتە سەر ئێران بەوەی فرۆشتنی درۆن بە رووسیا رابگرێت و رێککەوتننامەیەکی نەنووسراو لە نێوانیاندا هەیە بە مەبەستی کەمکردنەوەی ناکۆکییەکان و کۆنتڕۆڵی بەرنامەی ئەتۆمی ئێران." بەپێی ئەم راپۆرتە ئەم گفتوگۆیانە هاوکات لەگەڵ گفتووگۆ بۆ ئازادکردنی زیندانییەکان بەڕێوەچووە کە لە هەفتەی رابردووەوە ئازاد کردنی زیندانییەکان و لە بەرامبەردا ئازاد کردنی شەش میلیار دۆلار پارەی ئێران چووەتە قۆناغی جێبەجێکردنەوە. بەڵام چەند بەرپرسێکی ئێران بە فایننشاڵ تایمزیان راگەیاندووە، "تاران بە فەرمی ئەوەی رەت کردووەتەوە کە درۆنی ئێرانی لە جەنگی ئۆکرانیا لە لایەن رووسیاوە بەکارهاتبێت و چەندین جار داوای لە مۆسکۆ کردووە بەکارهێنانی ئەو فڕۆکانە رابگرێت، بەڵام واشنتن خوازیاری هەنگاوی جیدیتر و کاریگەرترە." ئەمریکا و ژمارەیەکیتر لە وڵاتانی رۆژئاوایی و بە تایبەت ئۆکراین ، بەردەوام ئێران بەوە تۆمەتبار دەکەن کە درۆنەکانی خۆی خستووەتە خزمەت رووسیاوە و مۆسکۆ لەهێرشە ئاسمانییەکانیدا بەکاری هێناوە دژ بە ئۆکرانیا. ئەم راپۆرتەی فایننشاڵ تایمز لە کاتێکدایە کە لە رۆژانی رابردوودا پێشانگای سەربازی رووسیا بەڕێوەچوو و ئێران بەشداری چالاکانەی لەو پێشانگایەدا هەبوو کە تێیدا چەند چەکێکی نمایش کرد.

هاوڵاتی به‌هۆى تێوه‌گلانیان له‌دۆسیه‌ى (دزیی سه‌ده‌) فه‌رمانى ده‌ستگیركردن بۆ چواركه‌سى نزیك له‌ مسته‌فا كازمى بڵاوكرایه‌وه‌. بە گوێرەی ئەو هەواڵانەی میدیا عێراقییەکان بڵاویانکردۆتەوە فه‌رمانى ده‌ستگیركردن بۆ هه‌ریه‌كه‌ له‌، عه‌بدول ئه‌میر حسون عه‌لى ته‌ها وه‌زیرى پێوشووى دارایی عێراق و رائد جوحى حمادى به‌رپرسى هه‌واڵگرى عێراق و ئه‌حمه‌د محمد نه‌جاتى به‌رپرسى نوسنگه‌ى تایبه‌تى مسته‌فا كازمى و  عباس حسن حسین ڕاوێژكارى تایبه‌تى سه‌رۆك وه‌زیرانى پێشووى عێراق ده‌رچوه‌. لە ماوەی رابردوودا دادگای تایبەتمەند بە دۆسیەكانی گەندەڵی, فەرمانی دەستگیرکردنی بۆ ئیحسان عەبدولجەبار, وەزیری پێشووی نەوتی عێراق دەرکرد ئەمە وەک هەنگاوی سەرەتا سەیرکرا و والێکدرایەوە کە بەدوایدا كۆمەڵێك هەنگاوی تر دێت, كە وەزیرو بەرپرسانی تری حكومەتی مستەفا كازمی دەگرێتەوە عەلی توركی, ئەندامی لیژنەی دەستپاكی پەرلەمانی عێراق, ئاشكرایكرد لە رۆژانی داهاتوودا فەرمانی دەستگیركردن بۆ مستەفا كازمی دەردەچێت, بەوپێیەی ناوبراو بڕیارە هەڵەكانی دەركردووەو ئەوەش بە بەڵگەنامە سەلماوە, كە ئەو فەرمانی دامەزراندنی بۆ بەرێوەبەری گشتی دەستەی باجەكان دەركردووە, كە گومانی روونی لەسەرە. سەرجەم ئەو کەسانەی فەرمانی دەستگیرکردنیان بۆ دەرچووە گومانیانلێدەکرێت تێوەگلابن لە ڕوداوی (دزیی سه‌ده‌) کە ئەویش ڕوداوی دزینى پاره‌ى باجه‌كان بوو له‌عێراق له‌سه‌رده‌مى حكومه‌تى مسته‌فا كازمى كه‌ بڕه‌كه‌ى زیاتر له‌ دوو ملیارو 500 ملیۆن دۆلاربوو.

هاوڵاتی نازیلا مەعرووفیان، رۆژنامەنووسی شاری سەقز بۆ جاری سێیەم لەلایەن هێزە ئەمنییەکانی ئێرانەوە دەستگیرکرایەوە، ئەمەش دوای ئەوەی بۆ ماوەی رۆژێک ئازادکرا. رۆژی یەکشەممە 13ی ئابی 2023 نازیلا بەشێوەیەکی کاتی ئازادکرا بەڵام دوای تەنها رۆژێک و لە رۆژی دووشەممە دیسان دەستگیرکرایەوە و لە زیندانی قرچک لە ئێستادا دەستبەسەرە. رۆژنامەنوسەکە خوێندکاری زانکۆی تەباتەبایی تارانە و لەکاتی خۆیپیشاندانەکانی ساڵی رابردووی ئێران بەهۆی کوژرانی ژینا ئەمینییەوە لە 30 تشرینی یەکەمی 2022 دەستگیرکرا دوای ئەوەی گفتۆگۆیەکی تایبەتی لەگەڵ ئەمجەد ئەمینی باوکی ژینا بڵاوکردەوە. نازیلا مەعرووفیان رۆژی 11ی تەمموزی 2023 بۆ جاری دووەم لە لایەن هێزە ئەمنیەکانەوە دەستگیرکرا و لە زیندانی ئیڤین دەستبەسەربوو. لە ماوەی دەستبەسەربوونیدا بە هۆکاری کێشەی هەناسەدان و لێدانی دڵ لە نەخۆشخانەی تاڵەقانی لە ژێر چاودێری پزیشکدا بوو. دوای زیاتر لە یەک مانگ دەستبەسەربوون، بە شێوەی کاتی ئازاد کرا. لەگەڵ ئازادبوونی وێنەیەکی خۆی لە تویتەر بڵاوکردەوە کە گوڵێکی بە دەستەوەیە. لە ماوەی ساڵێکدا، ئەمە سێیەم جارە نازیلا مەعرووفیان دەستگیر دەکرێت. ئەم رۆژنامەنووسە سەقزییە، تۆمەتی هەوڵدان بە تێکدانی ئاسایشی وڵات و بڵاوکردنەوەی زانیاری ناڕاستی دراوەتەپاڵ.    

هاوڵاتی وەزارەتی دەرەوەی ئێران رایگەیاند، سەلمان بن عەبدولعەزیز، پادشای سعودیە بانگهێشتی فەرمی ئاڕاستەی ئیبراهیم رەئیسی، سەرۆکی ئێران کردوە بۆ سەردانکردنی ریاز، بەڵام تائێستا وادەی سەردانەکە دیارینەکراوە. بەگوێرەی ئاژانسی هەواڵی ئێران ئیرنا، ئەگەری ئەوە هەیە سەرۆکی ئێران سەردانی سعودیە بکات، دوای ئەوەی بانگهێشتنامەیەکی فەرمی لە پادشای سعودیەوە پێگەیشتوە، بەڵام تائێستا وادەی ئەم سەردانە دیارینەکراوە".  ئاماژەی بەوەشکرد، پەیوەندییەکانی نێوان سعودیە و ئێران هەنگاو بە هەنگاو بەرەوپێش دەچن و ئەم سەردانەش لە کاتێکی گونجاودا، لە چوارچێوەی ئیرادەی سیاسیی هەردو وڵاتدا پلانی بۆ دادەنرێت. کارنامەی سەردانەکەش تاوتوێکردنی پرسە جۆراوجۆرەکان، دۆسییە ناوچەیی، نێودەوڵەتی و ئابورییەکان لەخۆدەگرێت".   مانگی (ئازار/3) ئەمساڵ، شانشینی سعودیە و ئێران بە سەرپەرشتی چین رێککەوتن لەسەر دەستپێکردنەوەی پەیوەندییە دوقۆڵییەکانیان و کردنەوەی باڵیۆزخانە و نێردە دیپلۆماسییەکانیان لە خاکی یەکتریدا.

هاوڵاتی محەمەد شیاع سودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق و فەرماندەیی گشتی هێزە چەکدارەکان ڕاگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە و تێیدا هاتوە، لە میانی کۆبونەوە لەگەڵ چەند بەرپرسێکی باڵای سەربازیدا ڕایگەیاندوە، وڵاتەکەی پێویستی بە هێزی شەڕکەری بیانی نییە. سەرۆکوەزیرانى عێراق لەگەڵ ژمارەیەک لە بەرپرسانى سەربازیی عێراق کۆبووەوە کە بەشدارییان لە پرۆسەی کۆنترۆڵکردنەوەی پارێزگاى نەینەوا لە دەستى چەکدارانى داعش کردبوو.  بەگوێرەى راگەیێندراوێکی نووسینگەى رۆژنامەوانی سودانی، لەو کۆبوونەیەدا رایگەیاندووە، عێراق پێویستى بە هێزى شەڕکەری بیانی نەماوە و ئاماژەی بەوەشکردووە، گەیشتوونەتە ئاستێکى پێشکەوتووى گفتوگۆ لەبارەى شێوازى پەیوەندى و هاریکاری داهاتوو لەگەڵ هاوپەیمانیی نێودەوڵەتى دژی داعش بە سەرۆکایەتیی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا.  لە درێژەی قسەکانیدا سودانی ئاماژەی بەوەکردوە، هێزە چەکدرارەکان پێویستە پابەندی دەستور و یاسابن لە چوارچێوەی بەرەوپێشچون و سەپاندنی ئاسایش و ئاشتی و پارێزگاریکردن لە ژیانی ڕۆڵەکانی وڵات. لە حوزەیرانی 2014 چەکدارانى داعش شارى موسڵیان کۆنترۆڵکرد و دواتریش بەشێکی پارێزگاکانی سەڵاحەدین، کەرکووک و دیالە و ئەنبار، عێراق توانی  لە ساڵى 2017، سەرکەوتن بەسەر ئەو رێکخراوەدا رابگەیێنێت و تا ئێستاش ئۆپراسیۆنەکانیان بەردەوامە بۆ لەناو بردنی پاشماوەکانی ئەو ڕێکخراوە.

  هاوڵاتی چەند چەکدارێک هێرشیان کردەسەر ناوەندێکی ئایینی لە شاری شێراز ئێران و لە روداوەکە کەسێک کوژرا و هەشت کەسی تریش برینداربوون. بەپێی هەواڵی میدیا ئێرانییەکان، هێرشەکە ئێوارەی رۆژی یەکشەممە ١٣ی ئاب ئەنجامدراوە لە ناوەندی شاهچراغ کە ناوەندێکی ئایینیە لە شاری شیراز و تێیدا کەسێک کوژراوە و هەشتی تریش برینداربوون. میدیا ئێرانییەکان دەڵێن رایگەیاندووە یەکێک لە تەقەکەرەکان دەستبەسەرکراوە و دانی بەکارەکەی خۆیدا ناوە. دەربارەی ناسنامەی کەسەکەش هەر ئەوەندە راگەیەندراوە کە خەڵکی تاجیکستانە. لەسەر روداوەکە میدیاکانی ئێران ئاشکرایان کردووە کە لانیکەم ١٠ کەس دەستگیرکراون کە هەموویان بیانین و هیچیان ئێرانی نین. تا ئێستە هیچ گرووپ و تاقمێک بەرپرسایەتی ئەم کردەوەیەی نەگرتۆتە ئەستۆ، بەڵام بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی، داعش بە بەرپرسی ئەم کردەوەیە ئەزانن. ئەمە دووهەم هێرشی چەکدارانەیە بۆ ئەم ناوەندە ئایینییە و ساڵی رابردوو  ٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٢، هێرشی چەکداری کرایە سەر (شاهچراغ) و 13 کەس کوژران و 20 کەسی تر بریندار بوون و داعش بەرپرسایەتی کردەوەکەی گرتە ئەستۆ.  لە رۆژی 8ی حوزەیرانی ٢٠٢٣ ئەنجامدەرانی روداوەکە لەبەرچاوی خەڵک لەسیدارە دران.

هاوڵاتی پەرلەمانتارێکی ئەڵمانی بە رەگەز کورد رایگەیاند، لەسەر چەند پۆستێکی لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بۆ ماوەی چەند کاتژمێرێک لە تورکیا دەستگیرکراوە و دەشڵێت، دووبارە سەردانی تورکیا دەکاتەوە و بەردەوام دەبێت لە قسەکانی دژی حکومەتی تورکیا. ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز بڵاویکردەوە، گۆکەی ئاکبوڵوت، پەرلەمانتارە ئەڵمانییەکە، لەسەر دەستگیرکردنەی رایگەیاندووە، لە رۆژی 3ی ئابی 2023 لە فرۆکەخانەی ئەنتاڵیا لەلایەن پۆلیسی تورکیاوە بە تۆمەتی دروستکردنی "پروپاگەندەی تیرۆر" دەستگیرکراوە و پاش پەیوەندی کردنی بە وەزارەتی دەرەوەی ئەڵمانیا ئازاد کراوە. ئاکبوڵوت بە رەگەز کوردە و لەسەر پشکی پارتی چەپی ئەڵمانیا لەساڵی 2017ەوە پەرلەمانتارە. ئاکبوڵوت نەیوتووە لەسەر چ پۆستێکی تۆرە کۆمەڵایتییەکانی لەلایەن پۆلیسی تورکیاوە دەستگیرکراوە بەڵام ئەوەی ئاشکرا کردووە کە پۆستەکە هی ساڵی 2019 بووە. بەپێی زانیارییەکانی لە وێبسایتەکەی خۆی، ئاکبوڵوت رەخنەی توند لە حکومەتی تورکیا دەگرێت "لەسەر شەڕ هەڵگیرساندنی بێبەزەییانە بەرامبەر دانیشتوانی کورد لە دەرەوە و ناوەوەی سنوری" تورکیا. دوای ئازادبوونی، پەرلەمانتارەکە لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس (تویتەر) نوسیویەتی، "لە مانگی تشرینی یەکەم سەردانی تورکیا دەکەمەوە... وەک هەمیشە وشەکانم ناگۆڕم." ئاکبوڵوتی تەمەن 40 ساڵ چەندین جار لە پەرلەمانی ئەڵمانیا داوای کردووە کە قەدەغەی سەر پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) لە ئەڵمانیا هەڵبگیرێت.

هاوڵاتی ھاوسەرۆکی پارتی یەکێتی دیموکرات (پەیەدە) رایگەیاند، تورکیا لە هەوڵی ئەوەدایە دەوڵەتێک بۆ تورکمانەکان لە باکور و رۆژهەڵاتی سوریا دروست بکات و حکومەتی سوریاش ناتوانێت رێگری لێبکات. ساڵح موسلیم، هاوسەرۆکی پەیەدە لە لێدوانێکدا ئاشکرایکرد، لە ئێستادا تورکیا کار لەسەر نەخشەیەکی تایبەت دەکات بۆ تورکمانەکان چونکە لەو ناوچانە چەندین بنکەی راهێنان و چەکداری بۆ خەڵک کردووەتەوە و دەیەوێت لەو رێگەیەوە دەوڵەتێک بۆ تورکمانەکان لە باکور و رۆژهەڵاتی سوریا دابمەزرێنێت. ساڵح موسلیم دەشڵێت، سوریا ناتوانێت رێگری لێبکات چونکە "ناتوانێت هێزەکانی تورکیا لە خاکی وڵاتەکەی بکاتە دەرەوە" بەوپێیەی دیمەشق لەژێر کاریگەری سیاسەتی روسیا و ئێرانە، ئەو دوو وڵاتەش بەرژەوەندیان لەگەڵ ئەنقەرە هەیە و نایانەوێت هێزەکانی تورکیا لە سوریا بکشێنەوە.

هاوڵاتی هێزە دەریاییە رۆژئاواییە جێگیرکراوەکان لە رۆژهەلاتی ناوەڕاست بە رێبەری ئەمریکا، دوێنێ شەممە ١٢ی ئاب، ئەو کەشتیانەیان ئاگادار کردەوە کە لە گەرووی هۆرمۆزەوە گەشت دەکەن، لە هێزە چاکدارەکانی ئێران دوور بکەونەوە،بەهۆی مەترسی دەستبەسەردا گرتنیان لە لایەن ئێرانەوە. ئاژانسی  ئەسۆشەیتێدپرێس، لە ڕاپۆرتێکدا لەم بارەیەوە ڕایگەیاند " ئەم ئاگادارییانەو بونی  رێکەوتنی ئەمریکا و ئێران لەسەر ئازاد کردنی پێنج هاوڵاتی ئەمریکی لە لایەن ئێرانەوە لە بەرامبەر شەش میلیارد دۆلار دارایی راگیراوی ئێران لە کۆریای باشوور، دەرخەری ئەوەیە ململانێی ئەو دوو وڵاتە لە ئاستێکی باڵادایە". ئەسۆشەیتێد پرێس پێستریش لەزاری پێنج بەرپرسی باڵای سەربازی ئەمریکاوە رایگەیاند کە ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکا خەریکی تاوتوێکردنی جێگیرکردنی هێزی سەربازیین لەسەر ئەو کەشتییە بازرگانیانەی کە لە گەرووی هۆرمۆزەوە گوزەر ئەکەن.  

هاوڵاتی كۆمسیۆنی باڵای سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كانی عێراق، كۆی ئه‌و هاوپه‌یمانی و لایه‌نانه‌ی ئاشكرا كرد كه‌ به‌شداری هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكانی عێراق ده‌كه‌ن . عیماد جه‌میل، سه‌رۆكی تیمی ڕاگه‌یاندنی كۆمسیۆنی هه‌ڵبژاردنه‌كان، له‌ لێدوانێكیدا بۆ رۆژنامه‌ی الشرق لاوسط وتی: "كۆی ئه‌و پارتانه‌ی له‌ هۆبه‌ی پارته‌كانی كۆمسیۆنی هه‌ڵبژاردنه‌كان مۆڵه‌تیان وه‌رگرتووه‌، گه‌یشتووه‌ به‌ 296 پارت و 50 هاوپه‌یمانی سیاسی، ئه‌مه‌ پێش یه‌ك رۆژ له‌ داخستنی ناو تۆماركردن كه‌ بڕیاره‌ به‌یانی ئه‌مڕۆ یه‌كشه‌ممه‌، ده‌رگای خۆتۆماركردن دابخرێت" هاوکات عیماد جەمیل پێشبینی ئه‌وه‌ ده‌كات "ماوه‌ی ناو تۆماركردن بۆ كاتێكی دی درێژبكرێته‌وه‌". باسی لەوەشکردوە "198 پارتی مۆڵه‌تدراو له‌و 296 پارته‌، له‌ چوارچێوه‌ی 50 هاوپه‌یمانیدا، به‌شداری هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ ده‌كه‌ن، 98 پارتی دیكه‌ به‌ ته‌نها به‌شداری هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ ده‌كه‌ن و 63 پارتی دی هێشتا چاوه‌ڕێی ناو تۆماركردن ده‌كه‌ن". ئاماژه‌شی به‌وه‌دا "كۆمسیۆن ئه‌مڕۆ دانیشتنێكی نائاسایی سازده‌كات، بۆ ئه‌وه‌ی بڕیاری كۆتایی له‌سه‌ر درێژكردنه‌وه‌ی تۆماركردنی هاوپه‌یمانه‌تییه‌كان بدات یا نه‌یدات". ژمارەی هاوپەیمانییەکان بۆ هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکانی عێراق: بەغدا: 18 هاوپەیمانی ئەنبار: 17 هاوپەیمانی بەسرە: 16 هاوپەیمانی نەینەوا: 16 هاوپەیمانی کەرکووک: 16 هاوپەیمانی واست: 15 هاوپەیمانی بابل: 14 هاوپەیمانی موسەننا: 14 هاوپەیمانی کەربەلا: 14 هاوپەیمانی زیقار: 13 هاوپەیمانی قادسیە: 13 هاوپەیمانی دیالە: 11 هاوپەیمانی نەجەف: 11 هاوپەیمانی میسان: 10 هاوپەیمانی سەلاحەدین: 10 هاوپەیمانی   بڕیارە رۆژی 18-12-2023، هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکانی عێراق بکرێت.

هاوڵاتی وەزارەتی دارایی عێراق رەتیکردەوە  مانگانە بڕی هەزار دۆلار بە نرخی بانکی ناوەندیی بەهەر هاوڵاتییەکی شاری بەغدا بفرۆشێت . ئەمڕۆ شەممە،  عێراق ژمارەیەک ڕێکاری جیاجیای گرتۆتە بەر بۆ جێگیرکردنی بەهای دۆلار لە بازاڕەکاندا ولەم پەیوەندەدالە میدیاکانی عێراق بەناوی نوسینگەی راگەیاندنی وەزارەتی دارایی عێراق بڵاویانکردەوە کە  وەزارەتی دارایی بڕیاری داوە؛ مانگانە بڕى 1000 دۆلار بەنرخی بانکی ناوەندی بەهاوڵاتییانی شاری بەغداد دەفرۆشرێت . وەزارەت دارایی عێراق لە راگەیەنراوێکیدا رەتیکردوەتەوە کە تاوەکو ئێستا رێنمایی لەو جۆرەیان لەلایەن ئەنجومەنی وەزیرانەوە پێگەیشتبێت. ئەمەشلەکاتێکدایە کە تەنها لە ماوەی  هەفتەى رابردودا، بانکى ناوەندى زیاتر لە ملیارێک دۆلارى خستوەتە بازاڕەکانەوە زۆرترین بڕیش کە خستویەتییەڕو زیاتر لە 212 ملیۆن دۆلار بوە. تا ئێستاش بەهاى دۆلار لە بازاڕەکانى ئاڵوگۆڕى دراو لە عێراق و هەرێمى کوردستان بە ناجێگیریی و بەرزى ماوەتەوە و لە سەروى 150 هەزار دینارەوە مامەڵەى پێوە دەکرێت و بۆ ئەمڕۆش بەهاى 100 دۆلارى ئەمەریکى لە بازاڕەکانى هەرێمى کوردستان بەرامبەر بە 152.550 هەزار دینارە.

هاوڵاتی جێگری سەرۆک کۆماری ئێران لە تویتێکدا دوێنی هەینی سەبارەت بە ئازادکردنی زیندانییە ئەمەریکییەکانی لە ئێران دەستبەسەرن ڕایگەیاند، تاکۆی پارە دەستبەسەرکراوەکانی ئێران ئازاد نەکرێن ئەو زیندانییانە لە ئێران دەمێننەوە. محەممەد جەمشیدی جێگری سیاسی ئیبراهیم رەئیسی سەرۆک کۆماری ئێران،دوێنێ هەینی ١١ی ئاب، لە تویتێکدا ڕایگەیاند: " رەوتی ئازاد کردنی کۆی سەرمایەی ئێران لە کۆریای باشووریش دەستی پێکردوە. تا کۆی پارەکە نەگاتە دەستمان ئەو زیندانیانەی ئەمریکا مەبەستیەتی لە ئیران دەمێننەوە." هەر لەم بارەیەوە دوو ڕۆژ پێش ئێستا ( ١٠ی ئاب)، لە لایەن بەرپرسانی ئەمریکاوە هەوڵی جدی بۆ ئازادکردنی ئەوپێنج هاوڵاتییە ئەمەریکییە  دەستی پێکردووەولە ئێستادا گواستراونەتەوە بۆ هۆتێلێک، هەرچەندە ناوی هۆتێلەکە ئاشکرا نەکراوە. بە پێی ئەو زانیارییانەی بڵاو کراونەتەوە، ئێران لە بەرامبەر ئازاد کردنی ئەو پێنج هاوڵاتییە ئەمریکییە جگە لە ئازاد کردنی چەند هاوڵاتییەکی ئێرانی کە لە ئەمریکا دەستبەسەرن بە هۆی ئەوەی لە کاتی گەمارۆکاندا کاریان بۆ سیستەمی سیاسی- ئەمنییەتی ئێران کردووە، داوای ئازاد کردنی ٦ میلیارد دۆلاری ئێران ئەکات کە بە هۆی گەمارۆکانەوە لە کۆریای باشوور دەستی بەسەردا گیراوە. لەو پێنج هاوڵاتییە ئەمریکییە کە لە ئێران دەستبەسەرن ناوی سیانیان ئاشکرا بووە کە بریتین لە " سیامەک نەمازی"، "موراد تاقباز" و "عیماد شەرقی" و ناوی دوو هاوڵاتییەکەی دیکە نەزانراوە یادرین ڤاتسۆن، وتەبێژی کۆشکی سپی، هەواڵی گواستنەوەی ئەو پێنج زیندانییەی بۆ هۆتێلێک بە هەنگاوێکی باش وەسف کرد.  جەختیشی لەسەر ئەوە کردەوە کە حکومەتەکەی جۆ بایدن، لە نزیکەوە چاودێری دۆخەکە ئەکات و تا سەرجەم ئەو هاوڵاتییە ئەمریکیانە نەگەڕێنەوە وڵاتەکەیان بەردەوامدەبن لە هەوڵەکانیان هەر لەم پەیوەندەدا، مایک پەمپێئۆ، وەزیری دەرەوەی سەردەمی دۆناڵدترامپ لە لیستی کۆمارییەکان، ئەم مامەڵەیەی بە مامەڵەیەکی زۆر خراپ و ترسناک ناوبرد و لە تویتێکدا نووسی :" ئازادکردنی شەش میلیارد دۆلار تەنها بۆ ئەوەی " بارمتەگیراوە" ئەمەریکییەکان بچنە جۆرێکیتر لە زیندان، " مامەڵەیەکی ترسناکە" و نابێ ڕێگەبدرێت ئێران هاوڵاتیانی ئەمریکی بەکاربهێنێت بۆ بەرژەوەندییەکانی خۆی.  جیم ریش، ئەندامی کۆمیتەی پەیوەندییەکانی دەرەوەی ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکا  لە سەر لیستی کۆمارییەکان خۆشحاڵی خۆی بۆ ئازاد کردنی ئەو هاوڵاتییە ئەمرییکیانە کە بە شێوەی نایاسایی لە ئێران دەستبەسەرکراون دەربڕی، بەڵام ئازادکردنی شەش میلیارد دۆلاری بە شتێکی مەترسیدار ناوبرد . ئەو سێناتۆرە  نووسیویەتی:" جۆبایدن و دەوڵەتەکەی ئەبوایە سزای ئەو کەسانەیان بدایەت کە هاوڵاتییە ئەمریکییەکان بە بارمتە ئەگرن بە مەبەستی کەڵکی سیاسی و ئابووری بۆ ئەوەی بەردەوام نەبن لەم کارەیان". حوسێن عەبدوڵڵاهیان وەزیری دەرەوەی کۆماری ئیسلامی، رۆژی چوارشەممە ٩ی ئاب،رایگەیاند:" ماوەی چەند مانگێکە لە رێگای قەتەر و عوممانەوە پەیوەندیمان لەگەڵ ئەمریکاییەکان هەیە و لە گفتوگۆین لەگەڵیان دەربارەی گۆڕینەوەی زیندانییەکان. " وەزیری دەرەوەی ئیران رایگەیاند:" پرسی ئازاد کردنی زیندانییەکان پرسێکی ئینسانییە و ئێمە هیچ مەرجێکمان نییە بۆ ئازادکردنی زیندانییەکان،بە قەتەر و عوممانمان راگەیاندووە لە چوارچێوە رێکەتنەکاندا ئامادەین بۆ گۆڕینەوە زیندانییەکان."

هاوڵاتی ئۆتۆمبێلێک لەسنوری ناحیەی ناڵپارێز لە پێنجوێن لەلایەن درۆنێکەوە کرایە ئامانج و رووداوەکەش قوربانی لێکەوتووەتەوە. ئەمڕۆ 11ی ئابی 2023، ئۆتۆمبێلێکی جۆری تۆیۆتا-کامری لە نزیک ناحیەی ناڵپارێز لە پێنجوێن لەلایەن درۆنێکەوە کرایە ئامانج و بەپێی زانیارییە سەرەتاییەکان سێ کەس گیانیان لەدەستداوە.  هێمن ئیبراهیم، بەڕێوەبەری ناحیەی ناڵپارێز دەڵێت، قوربانییەکان ناسنامەیان دیار نییە و ناتوانرێت بزانرێت کە ژنن یان پیاو چونکە بەتەواوی جەستەیان سووتاوە. چەند رۆژێک لەمەوبەریش ئۆتۆمبێلێکی دیکە لە قەزای دوکان بە درۆن کرایە ئامانج و تێیدا کەسێک گیانی لەدەستدا.

هاوڵاتی هەڵمەتێکی فراوان بۆ ئازادکردنی شێروان شێروانی لە هەرێمی کوردستان و دەرەوەی وڵات بە هاشتاگی #ئازادی_بۆ_شێروانی #الحریة_لشیروانی #freedom_for_sherwani دەستیپێکردووە بەمەبەستی فشارخستەنەسەر سەر دادگا بۆ هەڵوەشاندنەوەی ماوەی سزای رۆژنامەنوسەکە. ژمارەیەک لە چالاکوان، رۆژنامەنوسان و نوسەران لە هەرێمی کوردستان و دەرەوەی وڵات هەڵمەتەکەیان دەستپێکردووە بە ئامانجی ئەوەی فشار لەسەر دادگای تەمیز دروست بکەن بۆ هەڵوەشاندنەوەی بڕیاری درێژکردنەوەی ماوەی زیندانیکردنی شێروانی لەلایەن دادگای هەولێرەوە. لە 20ی مانگی رابردوو شێروان شێروانی بە تۆمەتی ساختەکاری سزای چوار ساڵ زیندانی بەسەردا سەپێندرا. بڕیارەکە کاردانەوەیەکی گەورەی بەدوایخۆیدا هێنا و رێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی و رۆژنامەنوسان و چالاکوانان بە "نادادپەروەرانە" وەسفیان کرد کە بەپێی تۆمەتەکە شێروان شێروانی لەبری هاوڕێکانی پەنجەمۆری ساختەی کردووە. ئەم بڕیارە وایکرد کە شێروان شێروانی ماوەی زیندانییەکەی درێژببێتەوە بەوپێیەی دەبوو مانگی داهاتوو ئازاد بکرایە. لە مانگی ئابی 2020 شێروان شێروانی و چەندین رۆژنامەنوس و مامۆستا لە پارێزگای دهۆک بەتۆمەتی سیخوڕیکردن سزای شەش ساڵ زیندانییان بەسەردا سەپێنرا. ئەو هەڵمەتە فراوانەی دروست بووە مەبەست لێی ئەوەیە تەواوی نوسەران و ئازادیخوازان و چالاکوانان لە بڵاوکردنەوە و بەرفراوانکردنیدا بەشداربن بۆ ئەوەی فشارێکی ڕاستەقینە دروست ببێت و دەسەڵاتی دادوەریی پێداچوونەوەی جدی بە دۆسیەکەی شێروان شێروانیدا بکات.  

هاوڵاتی وەزارەتی بەرگری تورکیا رایگەیاند شەش سەربازیان لە هێرشێکی پەکەکەدا کوژراون لە ناوچەی زاپ کە تێێدا ئۆپەراسیۆنی چنگ-قوفڵ بەڕێوەدەچێت. وەزارەتی بەرگری تورکیا لە تویتەری فەرمی خۆی لە رۆژی پێنجشەممە 10ی ئابی 2023  کوژرانی پێنج سەربازی راگەیاند و ئەمڕۆش هەیینی کوژرانی سەربازیكی تری راگەیاند کە لە ناوچەی زاپ لە هێرشێکی پەکەکەدا کوژراون. لەکاتێکدا تورکیا تەنها کوژرانی ئەم شەش سەربازەی راگەیاندووە، بەڵام پەکەکە بڵاویکردەوە کە 32 سەربازی تورکیا بەدەستی گەریلاکانی پەکەکە کوژراون و حەوتی تریش بریندارکراون لەماوەی 48 کاتژمێری رابردوودا.