پارتی: چاوەڕوانیمان لە خەڵک ئەوەیە پشتیوانیمان بکات

هاوڵاتی  نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە بەغدا ڕایدەگەیەنێت، كێشەی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم چارەسەربووە. ئەمڕۆ چوارشەممە 7ی ئابی 2024، فارس عیسا، نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە بەغدا كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، "حكومەتی هەرێمی کوردستان سەرجەم داتاكانی پەیوەست بە فەرمانبەرانی داوەتە دیوانی چاودێریی دارایی عێراق كە وردبینی دەكات و ئەوەش پێویستی بە كات هەیە". ئاماژەی بەوەشکرد، "وەک ئاشکرایە وردبینی لە لیستی مووچەدا کاتی دەوێت و رەنگە هەندێک تێبینی مابێت و لە ماوەیەکی نزیکدا بەغدا پارەی مووچە دەنێردرێت".  نزیکەی سێ هەفتەیە حکومەتی هەرێمی کوردستان لیستی مووچەی بۆ بەغدا ناردووە، بەڵام بەهۆی هەبوونی هەندێک کەموکورتی لە لیستەکەدا لەڕووی نەبوونی بایۆمەتری و چەند گۆرانکارییەک هێشتا وردبینی لە لیستەکە بەردەوامی هەیە.

هاوڵاتی هێزە ئەمنییەکانی عێراق چوار کەس بە تۆمەتی هێرشکردنە سەر بنکەی ئاسمانیی عەین ئەسەد دەستگیردەکەن. ئێوارەی ڕۆژی دووشەممە 5-8-2024، بە چەند مووشەکێک هێرشکرایە سەر بنکەی سەربازیی عەین ئەسەد و بەهۆیەوە پێنج سەربازی ئەمریکی برینداربوون.  سەرچاوەیەکی ئەمنیی عێراقی ئاشكرایكردووە: "هێزە ئەمنییەکان ئەمڕۆ چوار کەسیان بە تۆمەتی هێرشکردنە سەر بنکەی ئاسمانیی عەین ئەسەد دەستگیرکردووە".  گرووپی "الپوریون" کە خۆی وەک گرووپێکی سەر بە بەرەی مقاوەمەی ئیسلامی لە عێراق ناو دەبات، بەرپرسیارێتی خۆی لە هێرشە موشەکییەکەی سەر بنکەی عەین ئەسەد لە پارێزگای ئەنبار ڕاگەیاند.

هاوڵاتی ئەمڕۆ چوارشەممە، 7ی ئابی 2024، هاوسەرۆکایەتی کۆنسەی بەرێوەبەری کەجەکە، سەبارەت بە بڕیاری ئەنجوومەنی باڵای دادوەری عێراق بۆ داخستنی هەریەکە لە حزبەکانی تەڤگەری ئازادیی کۆمەڵگەی كوردستان، پارتی ئازادیی دیموكراتی ئێزدی، بەرەی تێكۆشانی دیموكراتی، ڕاگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە و ڕایگەیاند، سێ پارتی سیاسیی یاسایی کە لە عێراق کاری سیاسیی دەکەن، بە بیانووی ئەوەی پەیوەندییان لەگەڵ بزوتنەوەکەمان هەیە بریاری داخستنیان درا، ئاشکرایە کە حکومەتی عێراق لە سەر داوا و فشاری پارتی و دەوڵەتی تورکیا ئەو بڕیارەی داوە ئەوەشخراوەتەڕوو، داوا لە هێزە دیموکراتییەکان، ڕۆشنبیران، دامودەزگاکانی کۆمەڵگەی مەدەنی باشووری کوردستان و عێراق دەکەین لە دژی ئەم بڕیارە نادادپەروەرانەیە هەڵوێستی بە کۆمەڵى خۆیان نیشان بدەن. هاوسەرۆکایەتی کۆنسەی بەرێوەبەری کەجەکە لە ڕاگەندراوەکدا ئاماژە بەوەدەکات: سێ پارتی سیاسیی یاسایی کە لە عێراق کاری سیاسیی دەکەن، بە بیانووی ئەوەی پەیوەندییان لەگەڵ بزوتنەوەکەمان هەیە بریاری داخستنیان درا، ئاشکرایە کە حکومەتی عێراق لە سەر داوا و فشاری پەدەکە و دەوڵەتی تورک ئەو بریارەی داوە، هەربۆیە ئەو بڕیارە بە تەواوەتی سیاسییە، بریارێکی نادیموکراتیکە کە هیچ پەیوەندییەکی بە یاساوە نییە. بەهۆی ئەو بڕیارە نادیموکراتیکەوە بە توندی حکومەتی عێراق شەرمەزار دەکەن، حکومەتی عێراق سەری بۆ فشارەکانی پەدەکە و دەوڵەتی تورک دانەواندووە و بەم جۆرە دەوڵەت و کۆمەڵگای عێراقی خستووەتە ژێر تۆمەتێکی قورسەوە، ئەو بڕیارە نادیموکراتیکە بووەتە پەڵەیەکی ڕەش بۆ دەوڵەت و کۆمەڵگەی عێراق و بەو جۆرە دەچێتە ناو لاپەڕەکانی مێژووەوە پادێ، تەڤگەری ئازادیی و پارتی بەرەی تێکۆشانی دیموکراتیک بە گوێرەی دەستوری هەمیشەیی عێراق دامەزرابوون و لە چوارچێوەی دەستوری هەمیشەییدا کاری سیاسی دەکەن، هەربۆیە تۆمەتبارکردنیان بەوەی پەیوەندیان بە بزوتنەوەکەمانەوە هەیە و ئەوەش کراوەتە بیانووی داخستنی هەرسێ پارتەکە، مامەڵەیەکی بێ بنەما و ناتەبایە، جگە لە پەسەندکردنی ئەندێشەکانی ڕێبەر ئاپۆ ئەو سێ پارتە هیچ پەیوەندییەکی ڕێکخراوەییان بە بزوتنەوەکەمانەوە نییە. لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هێزی سەرەکی کە بزوتنەوەکەمان پەیوەندی لەگەڵ داناوە دەوڵەتی عێراقە، بزوتنەوەکەمان بە بێ هیچ چاوەڕوانیەک لە دژی داعش بە هانای گەلی عێراقەوە چوو، لە چوارچێوەی داواکاری و  بانگهێشتی حکومەتی عێراق هێزەکانمان ڕوویانکردە ئەو ناوچانە کە داعشی لێبوو و ئەو ناوچانەیان لە دەستی داعش ڕزگار کرد. حکومەتی عێراق ئەو کاتە دیداری لەگەڵ بەڕێوەبەرایەتی بزوتنەوەکەمان ئەنجامدا، لەبەردەم ڕای گشتی سوپاسی بزوتنەوەکەمانی کرد، بەڵام بەداخەوە حکومەتی عێراق ئێستا لەناو مامەڵەیەکی پێچەوانەدایە، لەگەڵ ئەو هێزانەی کە هەڵگری مێشکی داعشن پەیوەندی سازکردوە و لە دژی بزوتنەوەکەمان هەڵوێستی نیشان داوە، ئەوە بە شێوەیەکی ئاشکرا پێچەوانەکردن، هەڵگەڕاندنەوە و نکۆڵیکردنە لە ڕاستیەکان، بە هیچ جۆرێک لە بەرژەوەندی عێراقدا نییە. هەنگاونان لەگەڵ تەیب ئەردۆغان هەنگاونانە لەگەڵ داعش، هیچ جیاوازییەک لە نێوانیاندا نییە، ئێمە جارێکی دیکە ئەوە دەخەینەڕوو، کەوتنە دوای تەیب ئەردۆغان دەوڵەت و کۆمەڵگەی عێراق بەرەو مەترسی گەورە دەبات، دەوڵەتی تورک بە مێشکی نیۆعوسمانی لە هەڕێمەکەدا لە هەوڵی سازکردنی هەژموونی خۆیدایە، دەوڵەتی تورک لە ڕێگەی هەڵگیرساندنی شەڕەوە دەیەوێت ئەو ئامانجەی بپێکێت و کوردەکان، تورکەکان، عەرەبەکان، جووەکان، فارسەکان و گەل و ئایینزاکانی هەرێمەکە بەگژ یەکتردا بکات و بەم جۆرە ئامانجە کانی عوسمانییەکانی بهێنێتەدی. پەیوەندی لەگەڵ هێزێکی خاوەن ئەو مێشکە و هەڵچنینی هیوا لەسەری هەڵەیە، هەمیش بە واتای خزمەتکردنە بە هێزی دژبەر، هەربۆیە ئێمە جارێکی دیکە داوا لە هێزە سیاسیە عێراقیەکان، پارتی، ڕۆشنبیرانی عێراقی دەکەین کە بەرپرسیارانە مامەڵە بکەن، لە بەرامبەر ئەو پێشهاتە کە دەوڵەت و کۆمەڵگەی عێراق بەرەو مەترسی دەبات هەڵوێستی یەکلاکەرەوە و بڕیاردارانە نیشان بدەن. پادێ لە ناو خەڵکی شنگالدا خاوەن پێگەیەکە و سەرنجی خەڵکی شنگال بۆلای خۆی ڕادەکێشێت، زۆر واتادارە کە لە دەیەم ساڵیادی کۆمەڵکووژی شنگالدا بریاری داخستنی پادێ دراوە، ئەوە بە ڕوونی بە واتای هەڵوێستێکە بۆ لایەنگری لە قڕکردن و دڵخۆشکردنی تورکیا، پادێ لەلایەن ئەو کەسانەوە دامەزراوە کە لە کاتی هێرشەکەی داعشدا چوونە سەرچیا و شنگالیان جێنەهێشت، هەربۆیە ڕێکخستنێکی تێکۆشانی دیموکراتیکە کە لە دژی قڕکردن و جینۆساید دامەزراوە، ئێستا دەخوازرێت، پارتێکی بەو جۆرە دابخرێت و ئەو هێزانەی کە لە کاتی هێرشەکەی داعشدا هەڵاتن و خەڵکی شنگالیان لەناو قڕکردندا بەجێهێشت لە شنگال باڵادەست بکرێن. ئەو هەڵوێست و مامەڵە بەرامبەر بە گەلی شنگال، مامەڵە لەگەڵ قڕکردنی شنگال دەخاتەبەرچاو، لە هەمان کاتدا دەریدەخات کە عێراق لەسەر دەستی حکومەتی ئێستا بەرەو چ هەڵەیەک ئاڕاستە دەکرێت، سەرکوتکردنی ئیرادەی خەڵکی شنگال خزمەت بە چارەسەرکرندی کێشەکان لە شنگال ناکات، جگە لە قووڵکردنەوەی کێشەکان هیچ ئەنجامێکی نابێت، ئەوە مامەڵەیەکە کە هەم زیان بە خەڵکی شنگال و هەمیش عێراق دەگەیەنێت، داخستنی پادێ بە تەواوەتی پلانی دەوڵەتی تورک و پەدەکەیە، دەوڵەتی تورک و پەدەکە بۆ ئەوەی بتوانن پلانەکانیان جێبەجێ بکەن هەوڵ دەدەن کێشەکانی شنگال بەچارەسەرنەکراوی بهێڵنەوە و قووڵیان بکەنەوە، داخستنی پادێ بەهۆی ئەو نیاز و ئامانجەوەیە. ئێمە ئەو بڕیارە یەکجار هەڵە، مەترسیدار و نادیموکراتیکەی حکومەتی عێراق جارێکی دیکە شەرمەزار دەکەین، جارێکی دیکە دەمانەوێت سەرنجی هەموو کەسانی پەیوەندیدار ڕابکێشین بۆ سەر پێشهاتە هەنووکەییەکان، دەبێت بزانرێت کە ئێمە نەک هەر تەنیا حکومەت بەڵکو هەموو ئەوانەی بەرپرسیارن لەو بەرەوپێشچوونە دەخەینە ژێرباری بەرپرسیارێتیەوە. هەربۆیە جاڕێکی دیکە بانگەواز ئاڕاستەی هێزە عێراقیەکان دەکەین کە بەرپرسیارانە بجوڵێنەوە، هەروەها دەبێت هێزە دیموکراتیەکەکانی باشوری کوردستان و عێراق، ڕۆشنبیران، ڕێکخراوە مەدەنیەکان لە بەرامبەر ئەو بڕیارە ناڕەوا و نادیموکراتیکە کە لە سەر دەستی دەسەڵاتی دادوەری عێراق دراوە، هەڵوێست نیشان بدەن و شان بە شانی خەڵکی باشور، عێراق و شنگال بوەستن.

هاوڵاتی ئەمڕۆ چوارشەممە، وەزارەتی تەندرووستی غەززە ڕایگەیاند، بە هۆی بۆردوومانەكانی ئیسرائیلەوە تا ئێستا 39 هەزار و 677 هاوڵاتی لە غەزە كوژراون. دەشڵێت، 91 هەزار و 645 هاوڵاتیش بریندار بوون. لە ڕاگەندراەکەدا ئەوەشخراوەتەڕوو، بە هۆی شەڕ و پێكدادان و بۆردوومانەكانی سوپای ئیسرائیل، لە ماوەی 24 كاتژمێری ڕابردوودا 24 كەس لە غەززە كوژراون و 110ی دیكەش بریندار بوون. ئاماژەش بەوەکراوە، 306 ڕۆژە هێرش و بۆردوومانەكانی ئیسرائیل بۆ سەر غەززە بەردەوامە، هەروەها 10 هەزار نەخۆشی شێرپەنجە هەیە، كە بەبێ چارەسەر ماونەتەوە. لە لایەكی دیكەشەوە، وەزارەتی تەندرووستیی ئیسرائیل بڵاویكردووەتەوە، ژمارەی كوژراوانی وڵاتەكەیان بەهۆی هێرشەكانی حەماسەوە گەیشتووەتە هەزار و 404 كەس، نزیكەی پێنج هەزاری دیكەش بریندار بوون.

هاوڵاتی  ئەمڕۆ چوارشەممە، 7ی ئابی 2024، بانکى ناوەندى عێراق بڵاوی کردەوە، ئەمڕۆ بڕى 274 ملیۆن و 280 هەزار و 749 دۆلار خراوەتە بازاڕەکانەوە. ئەوەشخراوەتەڕوو، لەو بڕە 12 ملیۆن و 600 هەزار دۆلار بە شێوەى نەقد فرۆشراوە و 261 ملیۆن 680 هەزار و 740 دۆلاریش بە شێوەى حەواڵە فرۆشراوە. جێگەی ئاماژەیە، ماوەى نزیکەى ساڵێکە نرخی دۆلارى ئەمریکى لە بازاڕەکانى عێراق و هەرێمى کوردستان بەرامبەر دینارى عێراقی بە شێوەیەکى بەرچاو بەرز بووەتەوە.

١. لە ناوچەی حێفتانین؛ ڕۆژی ٣/٨ کاتژمێر ٠٩:٣٠ خولەک، هێزەکانی پاراستنی گەل بە چەکی قورس سوپای داگیرکەری تورکیایان لە گۆڕەپانی کیشان کردە ئامانج. ڕۆژی ٣/٨ کاتژمێر ١٢:٠٠، هێزەکانی پاراستنی گەل بە چەکی نیمچە ئۆتۆماتیکی و چەکی قورس سەربازانی دوژمنیان لە گۆڕەپانی کانی بەی کردە ئامانج. ٢. لە ناوچەی شەهید دەلیل، ڕۆژئاوای زاب؛ لە ٢/٨ کاتژمێر ٧:٠٣ خولەک، شەڕڤانانی یەکینەکانی ژنانی ئازاد بە قەناس سیستەمی کامێرای چاودێرییان لە گۆڕەپانی بەرخۆدان لە گردی بەهار لەناوبرد. لە ٣/٨ ئاب، کاتژمێر ٠٩:٣٠خولەک،  شەڕڤانانی یەکینەکانی ژنانی ئازاد بە قەناس سیستەمێکی کامێرای چاودێرییان لە گۆڕەپانی بەرخۆدان لە گردی جودی لەناوبرد. ڕۆژی ٣/٨، کاتژمێر ٠٨:٠٥ خولەک، هێزەکانی پاراستنی گەل، بولدۆزەرێکی سوپای داگیرکەری تورکیایان کردە ئامانج  بە چەکی قورس، کە هەوڵی دروستکردنی ڕێگایەکی لە گۆڕەپانی بەرخۆدان لە گردی ئامێدیە دەدا، لە ئەنجامی ئەم ئۆپەراسیۆنەدا، گورزێکی بەهێز لە بولدۆزەرەکە وەشێنرا و جوڵەی سوپای دوژمن وەستێنرا. ڕۆژی ٣/٨ کاتژمێر ٠٨:٤٠ خولەک، چەکدارانی یەکینەکانی ژنانی ئازاد بە چەکی قورس سوپای داگیرکەری تورکیایان لە گۆڕەپانی بەرخۆدان لە گردی ئامێدیە کردە ئامانج و کاتژمێر ٠٩:٣٠ خولەک، بە قەناس سوپای داگیرکەری تورکیایان کردە ئامانج و لە ئەنجامدا ئەم دوو ئۆپەراسیۆنە کوشتنی سەربازێکی تورک و لەناوبردنی تەقەمەنییەکانی سوپای داگیرکەری لێکەوتەوە. ڕۆژی ٣/٨، کاتژمێر ٠٨:٣٢خولەک، هێزەکانی پاراستنی گەل بە چەکی قورس سوپای داگیرکەری تورکیایان لە گۆڕەپانی بەرخۆدان لە گردی بەهار کردە ئامانج و بەو هۆیەوە ٤ سەربازی تورکیا بریندار بوون، کە دوو سەربازیان پلەی عەریفیان هەبوو. ڕۆژی ٥/٨ کاتژمێر ٠٢:٣٠ خولەک، هێزەکانی پاراستنی گەل بە چەکی قورس سوپای داگیرکەری تورکیایان لە گۆڕەپانی بەرخۆدان لە گردی بەهار کردە ئامانج. ٣. هێرشی سوپای داگیرکەری تورکیا بە چەکی قەدەغەکراو؛ لە ٣ و ٤/ ٨، تونێلەکانی جەنگ لە گۆڕەپانی بەرخۆدان لە گردی ئێف ئێم ٩ جار بە چەکی قەدەغەکراو بۆردومان کران. ٤. هێرشەکانی سوپای داگیرکەری تورکیا؛ لە ٣ و ٤ /٨، فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا ١٢ جار، مەیدانەکانی لولان، شەهید شەریف، قەنداکولە و سێنینیان لە ناوچەی خاکورک بۆردوومان کرد،  ٧ جار، گۆڕەپانی دێریک، کۆزە، دەشتی کافیا، شێکفتیایان گ لە ناوچەی کاری بۆردوومانکرد، ٥ جار گۆڕەپانی بەرخۆدانیان لە گردی بەهار لە ناوچەی شەهید دەلیل، ڕۆژئاوای زاب،  جارێکش گۆڕەپانی بەرخۆدانیان لە شیلازێ لە ناوچەی مەتینا بۆردوومانکرد، کە کۆی گشتی دەکاتە ٢٥ جار بۆردومانکردن. ڕۆژی ٤ و ٥/ ٨، گۆڕەپانی بەرخۆدان لە گردی بەهار لە ناوچەی شەهید دەلیل لە ڕۆژئاوای زاب و گۆڕەپانی بەرخۆدان لە شیلازێ لە ناوچەی مەتینا و گۆڕەپانی کەندەکولە لە ناوچەی خاکورک، بە کۆپتەرەکانی هێرش بۆردومان کران. ٥/٨/ ٢٠٢٤ ناوەندی ڕاگەیاندنی هێزەکانی پاراستنی گەل

هاوڵاتی کەنەکە دەڵێت، ئەگەر بڕیاری هەڵوەشاندەوەی قەدەغەکردنی سێ پارتی کوردی لە عێراق نەدرێت و پێش بەم سیاسەتە ناڕەوایە نەگیرێت، هەموو خواستەکانی گەلی کوردستان، بە پێگەی فیدراڵی هەرێمی کوردستانیشەوە تێکدەشکێن. ئەمڕۆ چورشەممە، 7ی ئابی 2024، کۆنسەى بەڕێوەبەریی کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان-کەنەکە، لە بارەی بڕیاری قەدەغەکردنی سێ لایەنی سیاسیی لە عێراق لەلایەن دەستەی دادوەریی هەڵبژاردنەكان لە ئەنجوومەنی دادوەریی عێراق، لە بەیاننامەیەکدا ڕایگەیاند، دەستەی بەڕێوەبەریی کەنەکە، بڕیاری قەدەغەکردنی “پادێ، تەڤگەری ئازادیی، بەرەی تێکۆشان و دیموکراسی” بە بڕیارێکی سیاسیی و لە ژێر گوشاری دەوڵەتی تورکیا پێناسە کردووە. دەشڵێت، بڕیاری قەدەغەکردنی پارتی ئازادیی و دیموکراسی ئێزدییەکان لە یادی 10ساڵەی جینۆسایدی شەنگالدا بە ڕێکەوت نییە، بەڵکو بڕیاری دەستوەردان لە ویست و ئیرادە و باوەڕدارانی ئێزدی، بەردەوامیی هێرشەکانی داعشە بۆ سەر گەلی ئێزدی. کەنەکە سەبارەت بە بڕیارەکەی عێراق بۆ هەڵوەشنادنەوەی سێ پارتی کوردی ئەوەی خستۆتەڕوو، ڕەنگە ئەم بڕیارە و ئەم کردەوەیە لە دژی هەندێک لایەنی کوردستان دەردەکەوێت، بەڵام لە کۆتاییدا دژی هەموو خەڵکی کوردستانە و ئامانجی تێکدانی بەرژەوەندی گەلەکەمانە، بەم بڕیار و کردەوانە هێواش هێواش حکومەتی عێراق دەکەوێتە سەر لۆژیک و هێڵی حزبی بەعس. باسلەوەشدەکات، ئەگەر پێش بەم سیاسەتە ناڕەوایە نەگیرێت، هەموو خواستەکانی گەلی کوردستان، بە پێگەی فیدراڵی هەرێمی کوردستانیشەوە تێکدەشکێن. کەنەکە لە ڕاگەندراوەکەدا ئاماژەی بەوەشداوە، ئەم ڕێگا داخراوەی عێراق ڕێگایەکی هەڵەیە و پێویستە بە زووترین کات ئەو بڕیارە سیاسییە هەڵوەشێننەوە، جگە لەوەش داوایان لە هەموو هێز و لایەن و دامودەزگاکانی کوردستان کردووە دژی ئەم بڕیارە بووەستن و بەرژەوەندی گەلی کوردستان بپارێزن. جێگەی ئاماژەیە، 1ی ئابی 2024، دەستەی دادوەریی هەڵبژاردن کە سەربە ئەنجوومەنی باڵای دادوەریی عێراقە، بڕیاری ڕاگرتنی لایەنەکانی تەڤگەریی ئازادیی کۆمەڵگەی کوردستان، پارتی ئازادیی دیموکراسیی ئێزدخان و بەرەی تێکۆشانی دیموکراسی لە عێراق ڕاگەیاند.

هاوڵاتی ئەمڕۆ چوارشەممە، 7ی ئابی 2024، سێ بوومەلەرزەی یەک لەدوای یەک پارێزگای ئەدەنەیان هەژاند کە دەکەوێتە باشووری تورکیاوە. سه‌رۆكایه‌تی بەڕێوەبردنی كاره‌سات و باری له‌ناكاوی تورکیا ڕایگەیاند، سێ بوومەلەرزە بە گوڕی 4.6 و 4.5 و 4 پلە بە پێوەری ڕێختەر شارۆچکەی کۆزانیان لە پارێزگەی ئەدەنە هەژاند. دەشڵێت، بوومەلەرزەکان لە کاتژمێر 5:32 و 5:33 و 5:34 خولەکی ئەم بەیانییە ڕوویانداوە. جێگەی ئاماژەیە، عەلی یەرلیکایا وەزیری ناوخۆی تورکیا ڕایگەیاند، هیچ ئاگادارکردنەوەیەکیان سەبارەت بە ئەگەری کەوتنەوەی زیان لە بوومەلەرزەکان پێ نەگەیشتووە.  

هاوڵاتی دەستەی دادوەریی هەڵبژاردنەکانی عێراق سێ حزبی "عێراقی و کوردستانی بەتۆمەتی پەیوەندییان لەگەڵ پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە) هەڵوەشاندەوە، بڕیارەکەش ناڕەزایی سێ حیزبەکەی لێکەوتەوە. زیاتر لە سێ مانگە حكومەتی عێراق، پەكەكەی وەک ڕێكخراوێكی "قەدەغەكراو" ناساندووە و هەموو مۆڵەتپێدانێكیشی بە كۆبوونەوەی ئەندامان و ڕێكخراوەكانی نزیك لەو پارتە ڕاگرتووە.  پێشتر لە مانگی ئاداری ئەمساڵ، حكومەتی عێراق پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە)ـی وەك ڕێكخراوێكی قەدەغەكراو ناساند، لە مانگی تەمموزیش ئەمینداریێتیی گشتیی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق نووسراوێكی بۆ دامەزراوەكان ناردووە و تێیدا هاتووە: "بە بڕیاری محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆكوەزیرانی عێراق، دەبێت پارتی كرێكارانی كوردستان بە پارتێكی قەدەغەكراو ناوببرێت". بڕیارەکە لەچییەوە هاتووە "لەسەر بنەمای زانیارییەكانی دەزگای هەواڵگریی نیشتمانیی عێراق و نووسراوی سەرۆكوەزیرانی عێراق و دەزگایەکی ئەمنیی لە هەرێمی کوردستان، زانیاریی لەسەر ئەو پارتانە پشتڕاست كراونەتەوە، بەپێی بڕگەی یەكەم و دووەم لە ماددەی 25ـی یاسای حیزبە سیاسییەكانی ژمارە 36ـی ساڵی 2015، بڕیاردراوە بە هەڵوەشاندنەوەی هەریەك لە پارتی ئازادی و دیموكراسیی ئێزدی، بەرەی تێكۆشانی دیموكراسی، تەڤگەری ئازادی و داخستی بارەگا و دەستبەرداگردنی داراییان لە ماڵ و موڵك". یه‌كێك له‌و پارتانە ڕایده‌گه‌یه‌نێت، "بڕیاره‌كه‌ به‌گوشارى توركیا بووه‌و" ئێمه‌ش سكاڵاى یاسایی تۆمارده‌كه‌ین، چونكه‌ مۆڵه‌تى فه‌رمیى كاركردنمان له‌عێراق‌و هه‌رێمیش هه‌یه‌". دەستەی دادوەریی هەڵبژاردنەکان سەر بەئەنجومەنی باڵای دادوەری عێراق بڕیاریدا، هەریەک لەتەڤگەری ئازادی کوردستان، پارتی ئازادی‌و دیموکراتی ئێزدییەکان‌و بەرەی تێکۆشانی دیموکراتی هەڵبوەشێنێتەوە. بە وتەی دەستەکە ئەو حزبانە بەهۆی پەیوەندییان لەگەڵ "پارتی کرێکارانی کوردستان"ی قەدەغەکراو و لەسەر داوای ڕاوێژکاریی ئاسایشی نەتەوەیی عێراق هەڵوەشێندراونەتەوە". لەبڕیارەکەدا هاتوە:"بارەگاکانی ئەو حزبانە دادەخرێن‌و دەستیش بەسەر ماڵ‌و موڵکیاندا دەگیرێت". بەڵام بڕیارەکە بواری تانەدانیشی هێشتووەتەوە. له‌وباره‌یه‌وه‌ تەڤگەری ئازادیی کۆمەڵگەی کوردستان له‌سه‌ر ئه‌و بڕیاره‌ هاته‌ده‌نگ‌و ڕایگەیاند:" بڕیارەکەی دەستەی دادوەریی هەڵبژاردن بۆ قەدەغەکردنی پارتەکەیان نادادی تێدایەو پێیوایە بڕیارەکە سیاسییە نەوەک یاسایی‌و بەگوشاری تورکیا بووە".   سەلام عەبدوڵڵا هاوسەرۆکی تەڤگەری ئازادیی کە یەکێکە لەو سێ پارتە سیاسییەی لەلایەن دەستەی دادوەریی هەڵبژاردنەکانی عێراق قەدەغەکراوه‌ ڕایگەیاند:"هەڵوێستمان لەبارەی ئەو بڕیارە دەبێت کە پێمانوایە نادادی تێدایە، چونکە ئێمە پارتێکی ڕێگەپێدراوین‌و لەعێراقەوە مۆڵەتی کارکردنمان هەیە، بڕیارەکەش بەبڕیارێکی سیاسی دەزانین نەوەک یاسایی". دەستەی دادوەریی هەڵبژاردن لەبڕیارەکەیدا کە ڕۆژی یەکی ئەم مانگە دەرچووە، ئاماژەی بەداواکارییەکی ڕاوێژکاریێتی ئاسایشی نیشتمانیی عێراق داوە بۆ قەدەغەکردنی ئەو سێ حزبە، بەڵام سەلام عەبدوڵڵا وتویه‌تى"هێشتا ڕون نەبوەتەوە بڕیاری قەدەغەخستنەسەر پارتەکەمان لەسەر داواکاریی راوێژکارێتی ئاسایشی نەتەوەیی عێراق بوە یان نا، لەقۆناغی کۆکردنەوەی زانیاریداین". به‌وته‌ى سەلام عەبدوڵڵا، "ئه‌و بڕیاره‌ى ده‌ركراوه‌ بەگوشاری تورکیا بووە، تورکیا بەهێزێکی نزیک لەپەکەکەمان دەزانێت، بەڵام ئێمە پارتێکین لەچوارچێوەی هەرێمی کوردستان‌و عێراق کاردەکەین‌و هەڵوێستەکانمان لەگەڵ یەکپارچەیی عێراقدا بوە، بۆیە سەد لەسەد ئەو بڕیارە بەگوشاری تورکیا بووە، بۆیه‌ ئێمه‌ پەنا دەبەینەبەر یاسا، بەڵام هێشتا یەکلایی نەبوینەتەوە ئایا لەدادگای فیدراڵی سکاڵا دەکەین یان لەدادگای دیکە، بەڵام ڕێگەی یاسایی دەگرینەبەرو کاری بۆ دەکەین بۆ گێڕانەوەی مافەکانی خۆمان".  دیوی پشتەوەی ڕووداوەکە چییە؟   سەردانەكەی ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆککۆماری تورکیا بە سەرەتای هەڵگەڕانەوەی عێراق لە پەكەكە دادەنرێت، ئەویش بەهۆی ئەو دەستکەوتانەی تورکیا پێشکەشی عێراقی کرد. لە مانگی نیسانی ئەمساڵ بە سەرۆكایەتی شاندێكی باڵا ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەردانی عێراقی كرد، ئەو دوو وڵاتە چەندین ڕێككەوتن و هەماهەنگی و لێكتێگەیشتنیان كرد، ئەوەی لەو بارەیەشەوە دەوترێت ئەوەیە "وشككردنی پەكەكە و جموجۆڵە سیاسییەكانی پارتە نزیكەكانی و ڕێكخراو و گرووپەكانی لە عێراق داواكاری توركیا بووە، عێراقیش ڕەزامەندی لەسەر داوە و ئەم هەنگاوەش لەژێر ڕۆشنایی ئەو لێكتێگەیشتنانە دەرچووە". ئەمە بەوتەی سەرچاوەیەکی باڵای نێو گفتوگۆکانی عێراق و تورکیا و هەرێمی کوردستان. زانیاریی لەبارەی پارتەکان  بەرەی تێكۆشانی دیموكراسی لە ئەیلوولی ساڵی 2016 لەژێر ناوی "بەرەی دیموكراسی گەل" دامەزرا، بەڵام بەھۆی ئەوەی كە ڕێكخراوێكی دیكە لەژێر ئەو ناوە ھەبوو نەیتوانی مۆڵەتی چالاكی وەربگرێت، دوای ئەوە ناوی ڕێكخراوەكە گۆڕا بە "بەرەی تێكۆشانی دیموكراسی"، لە كانوونی دووەمی 2021 لە كۆمیسیۆنی ھەڵبژاردنی عێراق مۆڵەتی فەرمی وەرگرت. چالاكی و كارەكانی ئەم پارتە لە پارێزگاكانی كەركووك و بەغدا و بەشێك لە پارێزگاكانی دیكە عێراق بوون. تەڤگەری ئازادیی كۆمەڵگای كوردستان ناسراو بە (تەڤگەری ئازادی) ئەم پارتە لە ساڵی 2014 دامەزراوە و لە هەرێمی كوردستان و عێراقدا چالاكی دەكرد، خۆی وەكو بزووتنەوەیەكی سیاسی كۆمەڵایەتی دەناسێنێت، لە هەڵبژاردنەكانی ئایاری ساڵی 2018ـی پەرلەمانی عێراق، بە هاوپەیمانێتییەك لەگەڵ جوڵانەوەی نەوەی نوێ بەشداری لەو هەڵبژاردنەدا كرد، ئەو تەڤگەرە خاوەن كورسییەكی پەرلەمانی عێراق بوو. لە كۆتاكانی ساڵی 2018 بۆ 2019، بارەگاكانی تەڤگەری ئازادی لە شارەكانی سلێمانی، گەرمیان و ڕاپەڕین و كۆیە داخران، تەڤگەر لە دوای ئەم ڕووداوە، كۆنگرەكانی خۆی لە شارەكانی كەركووك و خانەقین بەستووە. پارتی ئازادی و دیموكراسی ئێزدی پارتی ئازادی و دیموكراسیی ئێزدییەكان ناسراو بە (پادێ)، پارتێكی سیاسییە و  لە ساڵی 2016 لەگەڵ ڕزگاركردنی شنگال  لە داعش، وەك تەڤگەرێك لەژێر ناوی تەڤگەری ئازادی و دیموكراسیی ئێزدی (تەڤدا) چالاكی دەكرد. لە حوزەیرانی 2016، لە كۆنفرانسی شەشەمی تەڤگەری ئازادی و دیموكراسیی ئێزدی بڕیار درا كە ئەم ڕێكخراوە ببێت بە پارتێكی سیاسی و وەكو پارتێكی فەرمی لەلایەن عێراقەوە ناسێنرا و لە كۆمەڵگەی ئێزدی بە تایبەت لە ناوچەی شنگالدا چالاكی دەكات.

هاوڵاتی ئەمڕۆ چوارشەممە، 7ی ئابی 2024، نرخی نەوتی برێنت لە دوای کردنەوەی بازاڕەکانی ئاسیا دابەزی، بەهۆی بەرزبوونەوەی قەبارەی نەوتی کۆگاکراو لە ئەمریکا.   ئەمەش لە کاتێکدایە، نرخی نەوتی برێنتی دەریای باکوور 21 سەنت دابەزی و بەرمیلێکی بە 76 دۆلار و 27 سەنت مامەڵەی پێوەکرا.   نرخی نەوتی سووکی تەکساسی ئەمریکاش 25 سەنت دابەزی و بە 72 دۆلار و 95 سەنت مامەڵەی پێوەکرا.   جێگەی ئاماژەیە، نرخەکانی نەوت ئێستا لە کەمترین ئاستی خۆیاندا لە ماوەی زیاتر لە 12 مانگی رابردوو مامەڵەیان پێودەکرێت.

هاوڵاتی هێزه‌كانی سوریای دیموكرات (هه‌سه‌ده‌) به‌یانی ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه‌ له‌ ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه‌، تاقمێک لە هێزەکانی ڕژێم و کەسانی دیکەی بەناو (بەرگریی نیشتمانی) لە کاتژمێرەکانی درەنگانی  شه‌و و بەرەبەیانی ئەمڕۆدا هێرشێکی زەمینییان بۆ ناوچه‌كانی کەناری ڕوباری فورات لە ڕۆژهەڵاتی دێرەزوو‌ر دەستپێکرد. لە ڕاگەندراوەکەدا هاتووە، شه‌ڕ و پێكدادان له‌ نێوانی هێزەکانی ئەنجوومەنی دێرەزوور و هەجین ئەلعەسکەرییە و گروپە هێرشبەرەکان لە دەوروبەری گوندەکانی دیبان و ته‌وه‌ و حەمام ڕووویدا. ئەوەشخراوەتەڕوو، هێزەکانی ڕژێم بۆردومانی بێ جیاوازی و كرده‌ سه‌ر ناوچه‌ بەرفراوانەکان کە خەڵکی سڤیل تێیدا نیشتەجێ بوون، لە دیبان و گەڕەکی ته‌وه‌ و دوو هاوڵاتی سڤیل شەهیدبوون و پێنج کەسی دیکەش برینداربوون. هەسەدە باس لەوەش دەکات، "لەبەرامبەر هێرشەکەدا هێزەکانمان مافی خۆیان بەکارهێنا بۆ بەرگریکردن لە ناوچەکە و گەلەکەیان، ئێستا لەو خاڵانەی گروپە هێرشبەرەکان دزەیان کردووه‌، تا ئێستاش ئۆپەراسیۆن بەردەوامە".  

هاوڵاتی بزووتنەوەی حەماس لە ڕاگەیەندراوێکدا بە کورتی ڕایگەیاند، یەحیا سینوار لە شوێنی ئیسماعیل هەنییە وەکو سەرۆکی مەکتەبی سیاسیی بزووتنەوەی حەماس دیاریکراوە. لە یەکەم کاردانەوەشدا لە دوای دیاریکردنی یەحیا سینوار، بەرپرسێکی سوپای ئیسرائیل ڕایگەیاند، "هەڵەمان کرد لە تیرۆرکردنی ئیسماعیل هەنییە، لەبەر ئەوەی یەحیا سینوار بووە سەرۆکی حەماس". بەپێی هەواڵی میدیاکانی ئیسرائیل بێت، ئیسرائیل دانانی سینوار وەک سەرۆکی بزووتنەوەی حەماس بە مەترسیدار دادەنێت، چونکە وەک سوپای ئیسرائیل ئاماژەی پێکردووە، "یەحیا سینوار تیرۆریستێکی داواکراوە". بەرەبەیانی رۆژی چوارشەممە 31-07-2024 لە تارانی پایتەختی ئێران ئیسماعیل هەنییە، بەرپرسی مەکتەبی سیاسیی بزووتنەوەی حەماس لەنێو ژووری پشوودانی کرایە ئامانج.

هاوڵاتی ئەمڕۆ سێشەممە، 06-08-2024، بزووتنەوەی حەماس رایگەیاند، یەحیا سینوار لە شوێنی ئیسماعیل هەنییە وەکو سەرۆکی مەکتەبی سیاسیی بزووتنەوەی حەماس دیاریکراوە. یەحیا ئیبراهیم حەسەن ئەلسینوار لە 29ی تشرینی یەکەمی 1962 لە کەمپی خان یونس لە دایکبووە، سیاسەتمەدارێکی فەڵەستینی و سەرکردەی حەماسە، لە 13ی شوباتی 2017 سەرۆکی مەکتەبی سیاسی ئەو بزووتنەوەیەیە لە کەرتی غەززە. یەحیا سینوار، یەکێک بوو لە دامەزرێنەرانی ئامێری ئەمنی حەماس کە ناوی ئامێری ئاسایش و بانگەشەی (مەجد) بوو. بەرەبەیانی رۆژی چوارشەممە 31-07-2024 لە تارانی پایتەختی ئێران ئیسماعیل هەنییە، بەرپرسی مەکتەبی سیاسیی بزووتنەوەی حەماس لەنێو ژووری پشوودانی کرایە ئامانج.    

هاوڵاتی تەڤگەری ئازادی كوردستان لەبارەی بریاری دەستەی دادوەری هەڵبژاردنەكان لە ئەنجومەنی دادوەری عێراق بۆ هەڵوەشاندنەوەی حیزبەکەیان هاتەدەنگ. ئێوارەی ئەمڕۆ سێشەممە 6ی ئابی 2024، تارا حسێن، هاوسەرۆکی تەڤگەری ئازادی كوردستان لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، "بڕیاری قەدەغەکردنمان دەستی دەرەکی و خیانەتکاریی لەنێودایە، چونکە ئێمە هێزێكی مەدەنی و دیموكراتین". ئاماژەی بەوەکرد، "ئەوكاتەی ئەردۆغان سەردانی عێراقی كرد داوای كرد ئەو هێزانەی لە پەكەكە نزیكن قەدەغەبكرێن یان دابخرێن، ئێستا بینیمان بڕیارەكانی ئەردۆغان لە عێراق بەناوی ئەنجومەنی دادوەریەوە دەردەكرێن". ئەمەش لەکاتێکدایە، دەستەی دادوەری هەڵبژاردنەكان لە ئەنجومەنی دادوەری عێراق بڕیاریدا بە هەڵوەشاندنەوەی هەریەك لە (تەڤگەری ئازادی كوردستان، حزبی ئازادی دیموكراتی ئێزدی، حزبی بەرەی تێكۆشانی دیموكراتی)، هەروەها ىڕیاریدا بارەگاكانیان دابخرێت و دەستبەسەر كەلوپەل و داراییاندا بگیرێت، چونکە دەستەی دادوەری دەڵێت، "ئەم سێ حیزبە نزیكن لە پارتی كرێكارانی كوردستانەوە".

هاوڵاتی سزای سێدارەی ڕەزا ڕەسایی، بەندکراوی سیاسیی کورد و لە پەیڕەوانی ئایینی یارسان کە لە ڕەوتی بزووتنەوەی ژن ژیان ئازادی دەستبەسەرکرابوو، بە شێوەی نهێنی لە بەندیخانەی ناوەندیی کرماشان جێبەجێ کرا. ڕێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو ڕایگەیاند، "بەرەبەیانی ئەمڕۆ سێشەممە 6ی ئابی 2024، سزای سێدارەی ڕەزا ڕەسایی، بەندکراوی سیاسیی تەمەن 34 ساڵی خەڵکی شاری سەحنە سەر بە پارێزگای کرماشان، بەنهێنی و بێ ئاگاداربوونی بنەماڵەکەی لە بەندیخانەی ناوەندیی کرماشان جێبەجێ کرا". بە وتەی سەرچاوەیەکی ئاگادار، ناوەندە ئەمنییەکان ئەمڕۆ بەیانی بنەماڵەی ڕەساییان ئاگادار کردووەتەوە کە کوڕەکەیان لەسیدارە داوە و هۆشدارییان پێیان داوە کە مافی ئەوەیان نییە تەرمی ڕۆڵەکەیان لە زێدەکەی خۆی واتە شاری سەحنە بە خاکبسپێرن. ساڵی ڕابردوو دۆسیەی ڕەزا ڕەسایی لەلایەن محەممەد ڕەسوڵ حەق‌ نەجاتی، سەرۆکی لقی دووی دادگای تاوانەکانی یەکی کرماشان و ئەو دادوەرەی کە سزای سێدارەی بەسەر ئەو بەندکراوە سیاسییەدا سەپاندووە، بۆ ژووری جێبەجێکرانی سزاکانی دادگوستەریی تەواوی پارێزگای کرماشان نێردرابوو. سزای سێدارەی ڕەزا ڕەسایی، دوو هەفتە پێش ناردنی دۆسیەی ناوبراو لەلایەن دیوانی باڵای کۆماری ئیسلامیی ئێرانەوە پشتڕاست کرابووەوە. ڕەزا ڕەسایی لە نیوەی سەرەتایی مانگی ئەیلولی ساڵی ڕابردوو، لەلایەن لقی دووی دادگای تاوانەکانی یەکی پارێزگای کرماشان بە تۆمەتی کوشتنی نادر بەیرامی، سەرۆکی ئیتلاعاتی سوپای پاسدارانی شاری سەحنە، سزای سێدارەی بەسەردا سەپێندرا. ڕەزا ڕەسایی، دوو ساڵ پێش ئێستا لە شاری کەرەج لەلایەن هێزە حکومەتییەکانەوە دەستبەسەر کرا، ناوبراو دوای لێپرسینەوە لە دەستبەسەرگەی ڕێکخراوی ئیتلاعاتی سوپای پاسداران بۆ بەندیخانەی دیزڵئاوای کرماشان گواسترایەوە.