داواکارییەکانی شاندەکەی پارتی لە بەغدا چییە؟

هاوڵاتى فەرمانگەی میدیا و زانیاریی حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند:" بەمەبەستی تەواوکردنی شەقامی 150 مەتریی هەولێر، کە شەقامێکی بازنەیی گرنگی شاری هەولێرە، مەسرور بارزانی سەرۆکی حکومەتی ھەرێمی کوردستان، رەزامەندی پێشاندا بە دەستپێکردن و تەواوکردنی بەشێکی دیکەی ئەو شەقامە".  فەرمانگەی میدیا و زانیاری حکومەتی هەرێمی کوردستان بڵاویکردەوە، بەمەبەستی تەواوکردنی شەقامی 150 مەتری ھەولێر، کە شەقامێکی بازنەیی گرنگی شاری ھەولێرە، مەسرور بارزانی ڕەزامەندی پیشاندا بە دەستپێکردن و تەواو کردنی بەشێکی دیکەی ئەو شەقامە کە شەقامی ھەولێر- کۆیە تاوەکو (ھەولێر - شەقڵاوە) دەگرێتەوە و درێژییەکەی (7.2) کیلۆمەتر دەبێت لەگەڵ دروستکردنی شەقامی خزمەتگوزاری دوو ساید بە پێی یاسا و ڕێنماییەکان. ئاماژەی بەوەشکردوە، کارەکانی شەقامی بازنەیی 150 مەتری ھەولێر لەلایەن کۆمپانیای ھێمن گروپەوە جێبەجێ دەکرێت و تاوەکو ئێستاش بەشێکی ئەو شەقامە کە لە شەقامی (ھەولێر- بەحرکە) تاوەکو (ھەولێر-شەقڵاوە)یە تەواو بوە و بە تەواوبونی ئەو شەقامە بەشێکی زۆر لە قەڵەباڵغی ناو شاری ھەولێر کەم دەکاتەوە. ئەو بەشەی کە تەواو دەکرێت، دەکەوێتە نێوان رێگای (هەولێر- کۆیە) تاوەکو (هەولێر - شەقڵاوە) و درێژییەکەی (7.2) کیلۆمەتر دەبێت لەگەڵ دروستکردنی شەقامی خزمەتگوزاری دوو ساید بەپێی یاسا و رێنماییەکان. پرۆژه‌كه‌ به‌ پێنج قۆناغ جێبه‌جێ ده‌كرێت، له‌ قۆناغی یه‌كه‌میدا 14 كیلۆمه‌تری ته‌واو کرا، كه‌ به‌حركه‌ به‌ رێگای شەقڵاوە دەگەیێنێت. شەقامی 150 مەتری ھەولێر، یەکێکە لە پڕۆژە ستراتیژییەکان، کە درێژییەکەی 70 کیلۆمەترە و شەقامەکە بە شێوەیەکی بازنەییی خێرا کە ھیچ وەستانێکی تێدا نییە باوەش بە ھەولێردا دەکات، کۆی پڕۆژەکە بەسەر 5 قۆناغدا دابەش بوە، بەشی یەکەمی پڕۆژەکە لە شەش ئەندەرپاس و ھەشت ئۆڤەر پاس و پردی پەڕینەوە ( بەرزە پرد، ژێر پرد) ھەروەھا شەقامی لاوەکی لەخۆ دەگرێت.

هاوڵاتى سەرۆکی ھاوپەیمانی کوردستان رایگه‌یاند:" ھاوپەیمانی دەبێتە بەرەیەکی سیاسی بەھێز لە کوردستانەوە بەرەو بەغدا لەپێناو داکۆکیکردن لە مافە رەواو یاساییەکانی گەلی کوردستان و خزمەتکردنی زیاتری ھاوڵاتیان قوباد تاڵەبانی، سەرۆکی ھاوپەیمانی کوردستان ئەمڕۆ چوارشەممە لەگەڵ ئەندامانی سەرکردایەتی دەڤەری ڕاپەڕینی یەکێتی کۆبوەوە، لە کۆبونەوەکەدا رەوشی ناوخۆی یەکێتی و دوایین گۆڕانگارییەکانی سەر گۆڕەپانی سیاسی ھەرێم و ناوچەکە گفتوگۆیان لەسەرکرا. قوباد تاڵەبانی ئاماژەی بۆ ئەوەکرد، یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لەگەڵ بزوتنەوەی گۆڕان ھاوکار و ھەماھەنگ دەبن تا پێکەوە کاربکەن بۆ سەرخستنی کاندیدەکان لەپێناو پتەوترکردنی پێگەی کورد لە بەغدا. سەرۆکی ھاوپەیمانی کوردستان جەختی لەوەشکردەوە، ھاوپەیمانی کوردستان دەبێتە بەرەیەکی سیاسی بەھێز لە کوردستانەوە بەرەو بەغدا لەپێناو داکۆکیکردن لە مافە رەواو یاساییەکانی گەلی کوردستان و خزمەتکردنی زیاتری ھاوڵاتیان. بەپێی راگەیەندراوی کۆبونەوە، تەوەرێکی کۆبونەوەکە گفتوگۆکردن بو لەبارەی ئامادەکارییەکانی بانگەشەی ھەڵبژاردنی ئەنجومەنی نوێنەران و ھەوڵەکان بۆ سەرخستنی ھاوپەیمانی کوردستان و کاندیدەکانی.  

هاوڵاتى فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا سنووری گەلی ئەردایان لە سنووری ناحیەی مانگێشکێ بۆردوومان دەکات. کاتژمێر 11:30 خولەکی ئەمڕۆ فڕۆکە جەنگییەکانی تورکیا سنووری گەلی ئەردایان لە سنووری ناحیەی مانگێشکێ بۆردوومان کرد. ناحیەی مانگێشکێ سەر بە قەزای ناوەندی دھۆکە، ئەو شوێنەی بۆردوومان کراوە زیاتر لە 50 کیلۆمەتر دوورە لە شاری دھۆک. ئەوەش لەکاتێکدایە وەزارەتی بەرگری تورکیا رۆژی سێشەممە لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە:"هێزەکانمان بەردەوامن لەسەر ئۆپراسیۆنەکانیان و هێزەکانمان بە هاوئاهەنگی لەگەڵ دەزگای هەواڵگریی نیشتمانیدا، 28 ئامانجمان لە چیای ئاسۆس لە هەرێمی کوردستان کردوەتە ئامانج".  

هاوڵاتى  بەڕێوەبەری گشتی بازرگانی هەرێمی كوردستان رایگه‌یاند:" لەم ڕۆژانەدا بەشی سێیەمی پارەی جوتیاران بۆ ساڵی 2021 بەشێوەی چەكی بانكی دابەشی سەر ئەو جوتیارانە دەكات كەئەمسال گەنمیان رادەستی سایلۆكان كردوە". نەوزاد شێخ كامیل بەڕێوەبەری گشتی بازرگانی هەرێمی كوردستان بڵاویكردەوە: لەم ڕۆژانەدا بەشی سێیەمی پارەی جوتیاران بۆ ساڵی 2021 بەشێوەی چەكی بانكی دابەشی سەر ئەو جوتیارانە دەكات كەئەمسال گەنمیان رادەستی سایلۆكان كردوە. باسیلەوەشکرد، ''لەسە رەتای هەفتەی داهاتو ڕێكارە ئیداریە كان دەست پێ دەكات ودواتر دابەش دەكرێت بە سە رجوتیاراندا لە ڕێگای بەڕێوەبەرایەتیەكانی بازرگانی دانەوێڵەو بانكە كانی هەرێمی كوردستان". ئەوەشخراوەتەڕوو، بەم شێوەیە دابەشکردنەکە دەستپێدەکات، سلێمانی:3٫941سێ ملیارو نۆسەدو چل ویەك ملوێن دینار هەولێر: 3٫517دوملیارو پێنج سەدو حەفدە ملوێن دینار دهۆك:381 سێ سەدو هەشتاو یەك ملوین دینار.

هاوڵاتى دادگای‌ عیراق دەستگیرکردنی‌ گروپێکی‌ راگەیاند، کە ئامادەکارییان دەکرد بۆ ئەنجامدانی‌ ساختەکاریی‌ و گزیکردن لە هەڵبژاردنە پێشوەختەکەی‌ عیراق. ئەمرۆ پێنجشەممە 26ی ئابی 2021، ئاژانسی‌ هەواڵی‌ عیراق راگەیەندراوێکی‌ دادگای‌ عیراقیان بڵاوکردەوە و تیایدا ئاماژە بەوە کراوە گروپێک دەستگیرکراوون کە لە خۆئامادەکردندا بوون بۆ ئەنجامدانی‌ ساختەکاریی‌ و گزیکردن و گۆڕینی‌ ئەنجامەکانی‌ هەڵبژاردنە پێشوەختەکەی‌ عیراق کە بڕیارە لە 10ی‌ تشرینی‌ یەکەمی‌ 2021 ئەنجام بدرێت. بەگوێرەی‌ راگەیەندراوەکەی‌ دادگا گروپەکە دەیانویست بەو کارانەیان پشێوی‌ سیاسی‌ لە وڵات دروست بکەن و هەروەها یاریی‌ و گۆڕانکاریی‌ لە ئەنجامەکانی‌ هەڵبژاردنە پێشوەختەکەدا بکەن. هاوکات بەگوێرەی‌ راگەیەندراوەکەی‌ دادگا لە هەوڵی‌ ئەوەدا بوون سوکایەتی‌ بە کەسایەتییە سیاسیی‌ و کۆمەڵایەتییە دیارەکانی‌ عیراق بکەن. دادگا لە راگەیەندراوەکەدا بەبێ ئەوەی‌ ناوی‌ بهێنێت ئاماژە بەوە دەکات یەکێک لە سیاسەتمەدارەکان لەگەڵ گروپەکە کۆبووەتەوە و پێشنیازی‌ ئەوەی‌ بۆ کردوون بۆ ئەنجامدانی‌ کارەکانیان چەند پەیج و ئەکاونتێکی‌ ساختە دروست بکەن. ئاماژە بەوەش کراوە کە ئەندامانی‌ گروپەکە دەستگیرکراون و لێکۆڵینەوە لەگەڵیان بەردەوامە.

عەمار عەزیز دووجار لەژێر دەستی داعش دووگیان بووەو لەباری بردووە، كەسوكارەكەی بیست هەزار دۆلاریان دایە داعش تا لەشاری دێرەزووری سوریا رزگاریان بكەن، ئەحلام ئەو كچەی كە 25 جار وەك خۆی باسی دەكات كڕین و فرۆشتنی پێوە كراوەو بەزۆر دەستدرێژیی سێكسی كراوەتەسەر لەلایەن چەكارانی ئەو گروپەوە. كاتێك داعش دەست بەسەر شەنگالدا دەگرێت و داگیری دەكات، (ئەحلام میعە)ی تەمەن 26 ساڵان وەك سەدان كچی ئێزیدی لەلایەن داعشەوە دەستگیر دەكرێت و دوای گواستنەوەیان بۆ تەلەعفەر كڕین و فرۆشتنیان پێوە دەكرێت لەنێوان چەكدارانی داعشدا. ئەحلام میعە ، لەدایكبووی 1988و ئێستا تەمەنی بووە بە 33 ساڵ، خەڵكی قەزای شەنگالە، لەئابی 2014 لەگەڵ 23 كەس لەكەسوكارەكەی دەكەونە دەست چەكدارانی داعش، نزیكەی چوار ساڵ لەژێر دەستی داعشدا بووە ، لەكۆتاییەكانی ساڵی 2018 بەبڕی 20 هەزار دۆلار (دوو دەفتەر) لەشاری دێرەزووری سوریا لەدەست چەكدارانی داعش رزگار دەكرێت. بەپێی ئاماری نوسینگەی رزگاركراوانی دەستی داعش بێت تائێستا سێ هەزار ژن و كچی ئێزیدی رزگاركراون و زیاتر لەدوو هەزاریان بێسەروشوێنن و باس لەوەش دەكەن زیاتر لە 400 ژن و كچی ئێزیدی لەكەمپی هۆڵن لە رۆژئاڤای كوردستان و بەدوایاندا دەگەڕێن بەپێی وتەی بەرپرسانی نوسینگەی رزگاركراوانی دەستی داعش. ئەحلام میعە، باس لە رۆژی هاتنی چەكدارانی داعش دەكات بۆ شەنگال و لەم چاوپێكەوتنەیدا لەگەڵ هاوڵاتی وتی: »كاتژمێر 8ی بەیانی داعش گەیشە ناو كۆمەڵگای سیبا شێخ خدر لە 2014دا، هەوڵماندا خۆمان رزگاربكەین، دابەشبووین بەسەر دوو ئۆتۆمبێل، كەمێك بەناو كۆمەڵگا رویشتین دواتر داعش گەیشتە ئێمەو هەموومان كەوتینە دەستی داعش». ناوبراو وتیشی:» دوای ئەوە ئێمەیان گواستەوە بۆ ناوەندی كۆمەڵگا لەوێ‌ ژن و منداڵ و پیاویان لێك جیاكردەوە، دواتر هەندێك پاسیان هێنا بەگریان و بەزۆر ئێمەیان كردە ناو ئەو پاسانەو بەرەو تەلەعفەر بە رێكەوتین «. لەتەلەعفەر ژنێكی داعش هاتە ناو ئێمە چەند قسەیەكی كردو وتی: « دەبێت هەمووتان جلوبەرگی ئایینی ئیسلام بپۆشن و مزگەوتتان بۆ دروستدەكەین و دەبێت نوێژ بكەن و قورئان بخوێنن، «دوای ئەوەی هەندێك مونشەئەی جام رەشیان هێنایە تەلەعفەر، ژن و كچیان كردە ناو ئەو مونشەئانە و ئێمەیان گواستەوە بۆ هوڵی گالاكسی لەناوەندی شاری نەینەوا، لەموسڵ دەستیان بەكڕین و فرۆشتنی ژن و كچانی ئێزدییان كرد». ئەحلام دەڵێت:»چەكدارانی داعش بیست و پێنج جار كڕین و فرۆشتنیان بەمن كردووە، 37 جار دەستدرێژی بەزۆر لەگەڵ من كراوە، دووجار دووگیان بووم، بەڵام بەچەند رێگایەكی نهێنی توانیم هەردوو منداڵەكە لەبەر خۆم ببەم ، كاتێك زانیان ئەو كارەم كردووە چەكدارانی داعش ئەشكەنجەیان دام». هەروەها ئەو كچە ئێزیدیە ئەوەشی نەشاردەوە زۆرجار لەكاتی كۆبوونەوە و ئاهەنگی ئەوان بەشداردەبوون، «لەوێ‌ ژنان و كچانی ئێزیدی بەنهێنی حەبیان دەدا بەیەكتر تا دووگیان نەبن، بەڵام  زۆر بەنهێنی ئەو ئیشەمان دەكرد چونكە داعش زۆر حەزیان لەمنداڵ بوو بەقسەی ئەوان تا ژمارەی چەكدارانی داعش زیاد ببن». چەكدارانی داعش بەزۆر ئەحلام فێری نوێژكردن و قورئان خوێندن دەكەن وەك خۆی باسی دەكات،»چەكدارانی داعش بەزۆر بەمنیان وت دەبێت بەشداری لەخولێكی ئایینی بكەیت، ماوەی خولەكە 40 رۆژ بوو، هەموو رۆژێك لەبەیانی زوو دەچووم بۆ مزگەوتەكە تا ئێوارە لەناو مزگەوت بووم، ئێمەیان فێری نوێژكردن و قورئان خوێندن دەكرد، جارجاریش قورئانمان لەبەردەكرد، باش لەبیرم نیە 15 ئایەتی قورئانم لەبەركردبوو، ئەگەر جارێك نوێژم نەكردبا یان قورئانم بەهەڵە خوێندبا چەكدارانی داعش ئێمەیان ئەشكەنجە دەدا». هاوكات ئەحلام باس لەناخۆشترین شت دەكات  و وتی:»لەموسڵ بووم لەنیوە شەودا خەوتبووم، چەكدارێكی داعش هات و منی لەگەڵ خۆی برد، دواتر دەستدرێژی كردەسەرم، كاتێك ئەو داعشەم بینی زۆر ترسام هەموو شتێكی خراپی لەگەڵ كردم .... هەرگیز ئەو شەوە لەبیرناكەم». سەرەڕای ئەو هەموو ناخۆشی و ئازارانەی ئەحلام و كچانی ئێزیدی لەشەنگال بینیویانە، دەڵێت حكومەتی عێراقی هیچ شتێكی بۆ كچان و ژنانی ئێزیبدی نەكردووە» ئەگەر ئەمە لە وڵاتێكی دیكە بووایە هەموومان قەرەبووی ماددی و مەعنەوی دەكراین، بەڵام ئێمە بێ

  هاوڵاتى وەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی رایگه‌یاند:" رێگەنادات نرخی ته‌به‌قی ھێلکە بە پێنج ھەزار دینار زیاتر بفرۆشرێت". رۆژی چوار شەممە 25ی ئابی 2021، بەرێوه‌بەرایەتی چاودێری بازرگانی بەمەبەستی کۆنتڕۆڵکردنی نرخی ھێلکە و بۆئەوەی بازرگان و خاوەن دوکان و مارکێتەکان بەئارەزوی خۆیان نرخی ھێلکە بەرز نەکەنەوە بڕیاریان دا ھەر شوێنێک نرخی ته‌به‌قه‌ی ھێلکە لە پێنج ھەزار دینار زیاتر بفرۆشێت سزا دەدرێت و شوێنەکەی دادەخرێت. لە هەرێمی كوردستان 11 پرۆژەی بەخێوكردنی مریشك بۆ بەرهەمهێنانی هێلكە هەن، ساڵانە یەك ملیار و 200 ملیۆن هێلكە بەرهەمدەهێندرێن، 95%ـی هێلكەی بەرهەمهاتوو رەوانەی بازاڕەكانی ناوەڕاست و خوارووی عیراق دەكرێن و خه‌ڵكی كوردستان زیاتر هێلكه‌ی توركی و ئێرانی ده‌خۆن.

ماردین نورەدین بەشێك لەهونەرمەندانی هەرێمی كوردستان ململانێكانیان بووەتە زۆرترین بینەرو view لەڕێی (SUBSCIRBED) سەبسكرایبی یوتوبەوە بەبێ كاركردن و دیاری شوناسی هونەری رەسەنی كوردی كەتێیدا لاساییكردنەوەی بێگانەو لادان لەكلتور دەبینرێت. دیاری قەرەداخی: دیوێكی بۆ دروستكردنی پاڵەوانی سێبەرو وەهمە گۆرانی و میوزیكی كوردی وەك هەموو سێكتەرەكانی دیكەی ژیان بەر گۆڕانكاری كەوتوون، گڵۆباڵ هات و تەواوی رووخساری ژیانی گۆڕی، بۆیە ناكرێت میوزیك و گۆرانی لەدەرەوەی ئەو گۆڕانكاریەدا بێت. ناشبێت زۆر بترسین لەهەر تەوژمێك كە دێت و خۆی پێناسە دەكات و دەبێتە مۆدێل، بەو مەرجەی بنچینەو بناغەی هوونەرەكە رەگ و ریشەی داكوتابێت. دنیای سۆشیال میدیا بارێكی وەهای دروستكردووە كە ئەو ململانێیە دروستبێت، بۆ بەدەستهێنانی زۆرترین ژمارە، ژمارەی لایك، فۆڵۆو، ڤیوو. دیوێكی بەشداری زۆری خەڵكە بۆ ناسینی بەرهەمەكان، دیوێكی دروستكردنی پاڵەوانی سێبەرو وەهم كە لەماوەیەكی كەمدا دەتوانن زۆرترین بینەرو لایكت هەبێت، بەڵام راستی با هەموو كاڵاكەت ئەوە نەبێت، بتوانێت خاوەنی شووناس و داهێنان بێت. ئەم دنیای ڤیوو لایكە تاڕادەیەك بۆ قۆناغی زۆربەمان تازە بوو، واتا كاتێك بەرهەمهێنانی هونەری و كاری هونەری لەسەردەمی ئێمەدا ئەم بوارە نەڕەخسابوو، بۆیە شتێكی ئاسایی دەبێت كە ئێمە زۆر سەروو و بەندمان نەبێت لەگەڵیدا كە رووبەرێكی گەورەی داگیركردووە. دیلان هونەر: چەندەها هونەرمەندمان هەیە هەڵپەی ناسینیان هەبووە دەستیان بردووە بۆ شتی ناشرین و سنور بەزاندن چەندەها هونەرمەندمان هەیە بەشێوەیەكی جوان بێ ئەوەی خۆیان تێكبدەن و بێ ئەوەی دەستیان بۆ نوقتەیەكی ناشرین بردبێتت، تەكنەلۆجیایان كردووە بەسەكۆیەكی هونەری بۆ كارەكانیان، بەڵام لەلایەكی تریشەوە چەندەها هونەرمەندی ترمان هەیە نەیانتوانیوە بەڕێڕەوە راستەكە بڕۆن هەڵپەی ناسینیان هەبووەو دەستیان بردووە بۆ شتی ناشرین ناشرین و سنور بەزاندن كە لەگەڵ كۆمەڵگەی ئێمە هەتا ئەم دەقەیە پێی رانەهاتووین و حاڵەتە لەلامان. ئێستا هەر لەڕێگەی ئینستاگرام و فەیسبوكەوە هەر بەرهەمێكت هەبێت بڵاودەكرێتەوە بێگومان گوێگر دەبێت ئەو سەقافەتە هونەریەی هەبێت ببێتە فلتەرێك بۆ هەموو ئەو كەسانەی لەمەجالی هونەرو بزنس و بوارەكانی دیكە كاردەكەن، چەندەها بەرهەمی جوانكاری هەیەو هەزارەها كەسی سەقەت كردووە، چەندەها بەرهەمی جوانكاری هەیە كەهەزار كەس ئیستفادەی لێكردووە، چەندەها گۆرانیبێژمان هەیە خەڵكی ئیزعاج كردووە بەدەنگی و سنوربەزاندنی و كلیپە ناشرینەكانی، چەندەهاشمان هەیە دڵی خەڵكی خۆش كردووە. ئەگەر سێرچێك لە یوتوب بۆ گۆرانییەكانی پێشتر بكەین دەنوسێ زەكەریا عەبدوڵا 2010 و 2013، واتا ساڵی جارێك بەرهەمەكە بڵاودەكرایەوەو تۆش گوێت لێدەگرت ئەگەر گۆرانی ئێستاش بەم شێوەیە بێت دەمێنێتەوە. بابەتی كێبڕكێ لەسەر ڤیوو لای من بابەتێكی نۆرماڵە لەبەرئەوەی ئێستا باشترین سەكۆ بۆ بڵاوكردنەوەی بەرهەمێكی هونەری سۆشیال میدیایە، سۆشیال میدیاش پێویستە سەبسكرایبێكی باشت هەبێت و بینەرێكی باشت هەبێت، بەڵام قەت بەقیاسم نەزانیوە بۆ باشی یان خراپی كارێكی هونەری لەبەرئەوەی چەندەها كاری هونەریمان هەیە مستەوایەكی باشیان هەیەو باش ئەدا كراوە، بەڵام ڤیویەكی كەمی هەیە، چەنەها گۆرانی ترمان هەیە زۆر خراپە لەڕووی ئەداكردن و كوالێتی و  چەندین وردەكاری دیكەی هونەری كە هونەرمەندەكان و موزیسیانەكان لێی تێدەگەن، بەڵام ڤیویەكی زۆری هەیەو بەو قسە بازاڕیەی كە خەڵك دەیڵێت تەقیوەتەوە لەنێو خەڵكدا. حەمید عوسمان: حەمید عوسمان: هونەری كوردی بەم دۆخەوە بڕوات مۆركی كوردی لەدەستدەدات لەئێستادا هونەری كوردی ئەگەر بەم پێیەی ئێستا بڕوات و بەم شێوەیە بكرێت من دڵنیام بەزووترین كات مۆركی كوردی و ئەساس و ئەسڵی خۆی لەدەستدەدات، هەموو شێوازەكانی مقاماتی كوردی وەلا نراوە، تێكستە فۆلكلۆرییەكان خەریكە وردە وردە لەناودەچن  و نامێنن. دەتوانم بڵێم لەسەدا 90٪ی گۆرانیەكانی ئەم رۆژە هیچ رەبتێكی بەهونەری كوردییەوە نییە، گۆرانیەكی بیانیان هێناوە بەرگێكی كوردیانەیان كردۆتە بەری بەڵام بەئەساس تورك و یۆنانی و بولغارییە، ئەمە هیچ خزمەتێك نیە بەهونەری كوردی و ئەگەر وابڕوات هونەری كوردی نامێنێت و دەبێت بەهونەری بێگانە، لەبەرئەوەی ئەساسەكەی ئێمە ئەوە نییە ئەساسی هونەرو گۆرانی كوردی ئەو مەقاماناتە بوو كە مشكۆ و سەڵاح داودەو  سابیر كوردستانی و حەمەجەزاو ماملێ وتوویانە. ناسری رەزازی و نەجمەدینی غوڵامی كە ئێستا ماون، ئەمانە گۆرانییە جوانەكانن لەو سەردەمەدا بەو هەموو بێ ئیمكانیاتی و بێ وەزعیەوە ئەوان توانیویانە لەو ژیانە پێ‌ ئاڵۆزیەدا ئەو هونەرە كوردییە جوانە دەربكەن، هەندێ گۆرانی نەجمەدینی غوڵامی هەیە ئەسڵەن لەماڵانیش تۆمار نەكراوە لەژێر خێمەیەكدا بەچواردەوریا بەتانی دانراوەو تۆمار كراوە، ئەو گۆرانیانەشە كەئەمڕۆ من و هاوڕێكانم دەیڵێینەوە. ئەوەی بەلای منەوە هیچ گرنگییەكی پێنادەم بابەتی ڤیووە، بۆ خۆم كە گۆرانیەكم كردووە بەنموونە، حەفتا هەزار كەس یان شەست هەزار یان سەد هەزار كەس سەیری كردووە، ئەو سەد هەزارە بۆ من سەد ملیۆنە، لەبەرئەوەی من گوێگرەكانم بەحەقیقی ئەو سەد هەزارە سەیریان كردووە، بۆ نموونە من كاتی خۆی بەرهەمی (ئاوێنە)م كردووە كە ئەوكات باوی ڤیوو نەبوو ساڵی 2014 چوار پێنج ملیۆنی تێپەڕاند، ئێستا رەنگە گەشتبێتە 10 ملیۆن، یوتوبەرەكە نەیداینەوە كە پێمان وت تەسلیمانی بكەرەوە لەبەرئەوەی منیش یوتوبی خۆمم دروستكردووە دەیكەینە چەناڵەكەی خۆمان، ئەو قبوڵی نەبوو، ئێمەش نەمانهێشتەوە لەناو یوتوبەكەی ئەودا. بەو سەردەمەوە بەئێستاشەوە بڕوام بەو شتە نییە، ئەوە تەنها رەقەمێكە، گۆرانی (یارەكەم) لەگەڵ كاك پەیوەند جافدا شەش ملیۆنی تێپەڕاندووە كەئەوانە بینەری حەقیقین. «من پێم سەیرە گۆرانییەك لەماوەی 10 رۆژدا پێنج ملیۆن تێدەپەڕێنێت، ئەمە شتی وانییە، بۆچی گۆرانی (ئاوێنە) دوای دوو ساڵ بۆمان دەركەوت بووەتە  چوار ملیۆن و شتێك، كەواتە ئەم گۆرانییە بەم هەموو ساڵە جێگەی خۆی كردۆتەوە، لەبەرئەوە من وەك خۆم مادەم رەقەمەكان دەسكاری دەكرێت، ئێستا فێربوون دەسكاری رەقەمەكان دەكەن، تۆ ئەگەر سەد دۆلار یان پێنجسەد دۆلارت بدەن بۆ ئەوەی گۆرانییەكەت لەملیۆنێكەوە بۆ بكەن بەحەوت ملیۆن، ئەمە لای من سودی نیە، چاوی خەڵكی پێ هەڵدەخەڵەتێنن، ئەگینا ئەو گۆرانییە بەوەوە جوانە تۆ لەحەقیقەتدا حەزت لەگۆرانی (یارەكەم)ە بچی سێرچی بۆ بكەیت.

هاوڵاتى وەزیرى دارایى هەرێم، زیاتر لە 145 ملیۆن دینار بۆ نۆژەنکردنەوەى رێگاى سەنگاو - شاخی سەرگرمە - قەرەداغ خەرجدەکات، ئەوەش وەک قۆناغى یەکەم. بەپێى نوسراوێکى وەزارەتى دارایى کە ئیمزاى ئاوات جەناب نورى وەزیرى دارایى و ئابورى هەرێمى لەسەرە، وەزیرى دارایى بڕیاریداوە بە خەرجکردنى زیاتر لە 145 ملیۆن دینار بۆ نۆژەنکردنەوەى رێگاى سەنگاو - شاخی سەرگرمە - قەرەداغ. رێگاکە بە درێژایى زیاتر لە 21 کیلۆمەترە و ئەو پارەیەى بۆى خەرجکراوە وەک قۆناغى یەکەمە بەرێژەى (20%). نۆژەنکردنەوەکە، بەشێوەیەکى راستەوخۆ لەلایەن بەڕێوەبەرایەتى چاککردنەوە و پاراستنى رێگاوبانى سلێمانى جێبەجێ دەکرێت.

سازدانی: هاوڵاتى سەرۆكی شارەوانی سلێمانی زانیاری نوێ لەسەر ئەو پارچە زەویانە دەدات كە بەزەوییەكانی»دژەتیرۆر» لەبەكرەجۆ دەستاو دەتسیان پێكراوە ئاشكرا دەكات و دەشڵێت:» ئەوانەی زەوی دژە تیرۆریان لەبەكرەجۆ كڕیوە زەرەرمەند نابن، بەڵام دەبێت مافی موڵكی گشتیش وەربگیرێت. توانا كەمال، سەرۆكی شارەوانی سلێمانی لەم چاوپێكەوتنەیدا لەگەڵ هاوڵاتى دەڵێت هەموو ئەو زیادەرۆییانەی كراونەتە سەر موڵكی گشتی بە كۆنوسێك تەسلیمی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێم كراوەو چاوەڕێی تێبینی و سەرنجەكانیانن پەسەندی دەكات یان داوای روونكردنەوەو پێداچوونەوە دەكات. سەرۆكی شارەوانی سلێمانی باسی پرۆژەی 20 20 دەكات كە 23 هەزار دۆنم زەوی بۆ تەرخان كراوەو بەشاری سلێمانی نوێ ناسراوەو ئەوە دووپاتدەكاتەوە كەدەرگایان بۆ وەبەرهێنەران و سەرمایەداران كردووەتەوە تا بەپێی ماستەرپلانی شارەوانی پرۆژە جێبەجێ بكەن. هاوكات توانا كەمال سەرۆكی شارەوانی سلێمانی جەخت لەوەش دەكاتەوە كە ناوەندی هەولێر بەروارد ناكرێت بەسلێمانی و لەدەسەڵاتی ناوەندی حكومەتەوە نزیكەوە دەیبینێت، بەڵام ئیدارەی پێشووی سلێمانی بۆچوونی وابووە كە خزمەتگوزارییەكان بگەیەنێتە قەزاو ناحییەكان و ئەنجامیشی داوە. هاوڵاتى: سیمای شاری سلێمانی و شەقامەكان تاڕادەیەك خەڵك پێی وابوو فەرامۆشكراوە، بەڵام دوو سێ هەفتە پێش ئێستا بودجەیەكی تایبەتی لەلایەن ئیدارەی گشتییەوە بۆ تەرخانكرا و حكومەت نەیتوانی بۆتان جێبەجێبكات، خۆتان داواتان كرد؟ توانا كەمال: ئەو پارەیەی كە دادەنرێت بۆ خزمەتكردنی سەوزاییەكانی شەقامەكانی شاری سلێمانی، كە بریتیە لەهەردوو بلواری شەقامی بازنەیی مەلیك مەحمودو بلواری سلێمانی تاسڵوجە، ساڵی رابردوو هیچ بودجەیەكی بۆ تەرخاننەكرا. بۆ پاركی هەواری شاریش ئەمساڵیش سودمەندنەبووین، پارەكەی بۆ دانراوە، بەڵام سودمەندنەبوین و چۆتە پرۆژەی تەندەرینەوەو بەبڕوای ئێمە مانگێك بۆ 20 رۆژی دیكەی پێدەچێت، بۆیە كاری تەندەرین و وەرگرتنی ئەوە هۆكاری دواكەوتنەكەیە، ئەگینا بودجەكە لەلایەن سەرۆكی حكومەتەوە بڕیاری لێدراوە، بۆیە تەنیا بەهۆی شتی رۆتیناتەوە دواكەوتووە و لەپێنجی مانگەوە لەپارێزگای سلێمانی تەندەرەكەی بۆ كراوەتەوەو ئینجا دەچێتەوە وەزارەت و  گرێبەستەكەی بۆ دەكرێت، بۆیە لەمانگی نۆدا دەستبەكاردەبێت. بۆیە ئەمساڵ و پاریش ئەوە دواكەوت و بۆیە بیرمان لەوە كردەوە شتێك بكەین هەرچۆنێك بێت بیپارێزین، بۆیە لەئیدارەی گشتییەوە دووجار بڕە پارەی كەم كەممان بۆ دابینكراو هەندێك وەبەرهێنەر وەك بەخشین پێشكەشی سلێمانی كردووە، بۆ ئەوەی ئەو شوێنانەی ماون و وشك نەبوون وشكتر نەبن، تا بتوانین خزمەتێكی بكەین بەئاودانێك تەنیا بۆ مانەوەیان، بۆیە جێگری سەرۆكی حكومەت لەسەر راسپاردەی بافڵ تاڵەبانییەوە بڕیار درا لەلایەن ئیدارەی گشتییەوە بڕە پارەیەكمان بۆ دیاریبكەن لەسنوری یەك ملیار دینار، بۆیە ناوی لێنرا جوانكاری بۆ ئەوەی جیابكرێتەوە لەئەو بڕە پارەیەی تر. بۆیە ئێمە بەشێك لەو پارانەمان  پێگەیشتتووەو كارمان دەستپێكردووەو چەندین لیژنەمان پێكهێناوە بۆ ئەوەی لەیەك كاتدا پێش وەرزی باران و قوڕ ئەوە تەواو بكەین، جوانكاریەكە خۆی دەبینێتەوە لە بۆیاخكردنی قەراغی شۆشتەكان و رێكخستنیان، ئەو شوێنانەی وشكبوون لەبلواری مەلیك مەحمودو هەندێك لە بلوارەكانی شەقامی ناو شاری سلێمانی، ئێستا هاتووینە سەر قیرتاوكردنی شەقامەكان، چونكە پرۆژەی یەك ملیارەكە ئەوانەش دەگرێتەوە،  ئەوانەی قیرەو تێكچووەو چاڵ و چۆڵییە هەموویمان چاككردووە. هاوڵاتى: پێتانوایە گرنگترین شت بەردەوامبوونی ئاودان و سەوزكردنەوەیانە؟ توانا كەمال: ئەمانە هەمووی دەكەونە پرۆسەیەكەوە، چونكە ئەمە گرنگترین شتی بەردەوامبوونە، چونكە ئێمە خۆمان وەك شارەوانی و حكومەتیش كە بزانرێت توانای نیە یەك جار وازی لێبهێنرێت باشترە. هەموو ساڵێك دەبێت ئەو بڕە پارەیەی لێ‌بدرێت، چونكە ساڵێك نەكرێت بۆ ساڵی دواتر، پێویستە چەندین قاتی ئەو پارەیە دابنرێت تا دووبارە سەوزدەكرێتەوەو دروست دەكرێتەوە، ئەو بلوارانەی باسمان كردن و بودجەكەیان بۆ دانراوە چەندین ملیار دیناریان تێچووە تائێستا ئێمە ئەیڵێین تەنیا بۆ جوانكردن و رێكخستن و ئاودانە، یان بۆ گوڵە وەرزیەكان و پاككردنەوەی بۆری و سۆندە و مزەخەكان  بۆ پاركی هەواری شارو بلوارەكان، بۆیە كە سەیربكرێت ساڵانەكە پێنج ملیارو 700  ملیۆن دینارە  بۆ ئەو شوێنانە. ئێمە ناڵێین ئەو پارەیە هیچ نیە و كەمە، بەڵام دەبێت بزانی بۆچی ئەو پارەیە دانراوەو ئەوانە زەرورەو پێویستە، بۆیە ئەمە ساڵانە ئەوەندەی پێویستە، كە دووساڵ نەكرا ئەوە خۆی وێران دەبێت و وشك دەبێتەوەو بەو بڕە پارەیە دروست نابێتەوە، پێویستە حكومەت رێنمایی تایبەتمان بداتێ‌ بۆ ئەوە، كە ساڵی داهاتوو پارەی بۆ دابینناكرێت، بۆیە ئەو بڕە پارەیەی لەبەردەستدایە، ئەوانەی پێبكرێت كە سودی دەبێت بۆ ساڵی داهاتوو. هاوڵاتى: بڕیاربوو سلێمانی دوو بازاڕی هاوچەرخ لە رۆژئاواو رۆژهەڵاتی سلێمانی دروستبكرێت هاوشێوە یان لێچووی بازاڕی ئێستا، چی كراوە بۆ ئەوە؟ توانا كەمال: ئێمە بەنزیكەیی 27 بۆ 28 پارچە زەویمان دیاریكردووە بۆ ئەوە لەزەوی جۆراوجۆر و پاراستومانە، بۆ ئەوەی بتوانین ئەو پڕۆژەیە جێبەجێبكەین، بەڕاستی ئێمە چاوەڕێی پرۆسەی یاساو رێنمایی (PP) پیپی -مان كرد بۆ ئەوەی هەم ببێت بەداهات بۆ شارەوانی و هەم بۆ ئەو كەسەی كارەكە دەكات، چونكە رەبتی كەین و شارەوانی تێدابێت بۆ دیاریكردنی نرخەكان  و شێوازی كاركردنەكە و دیاریكردنیان، هەموو ئەمانە پرۆسەی پیپی-یە، بەڵام پرۆژەكە لەلایەن حكومەت و وەزارەتی پلاندانانەوە و زۆر چەقیوەو قورس بووەو هەندێك رێنماییان دەركردووە وەك یاساكە، بەڵام پێویست بەڕێنمایی دیكە دەكات. زۆر دەمێكە ئەو رێنماییانەی پێ دەرنەچووە كە ئاسانكاریەك بێت بۆ ئێمە كە بیخاتە بەردەستمان بڵێ‌ ئەمە پیپیەكەی تۆیەو تۆ بۆت هەیە لەم سنورەدا كار لەسەر ئەم جۆرە شتانە بكەی، چونكە ئێمە زۆر شتمان هەیە. بۆ نمونە بازاڕی دەبۆكە، موڵكی شارەوانییە، بەڵام ئەو ویرانەیە كە دەیبینی، پاركەكەی كارناكات، قاتی سەرەوەی كراوە بەمەخزەن و سودی لێوەرناگیرێت، كە دەتوانرێت چەندین قاتی دیكەشی لەسەر دروست بكرێت، بۆیە پێویستە بەو موشارەكەیە بیكەیت، ئەو موشارەكەیەش شتێكی تازە نیە، لەوڵاتان و شارانی تر زۆر بەكارهاتووەو لەحكومەتی عێراقیدا چەندین ساڵە ئەو پیپیانە هەیە و ناوی ناوە موشارەكە، لەیاسای بەڕێوەبەرایەتی شارەوانیەكانیشداهەیە، بەڵام بەڕاستی ئەو دەسەڵاتانە وەرگیراوەتەوە، چۆتە شوێنی بەرزتر لەشارەوانی، ئێمە زەویەكانمان حازرە، ئەوەی ماوەتەوە جۆری پرۆژەكەیە، چاوەڕێی ئەوەمان كرد، بۆیە كەچاوەرێی ئەوەمان نەكردایە، دەتوانرا زووتر بكرایە، رووبەری زەوییەكان جۆراوجۆرە، چونكە بیركردنەوەكەی كە بیرمان لێ‌كردۆتەوە بازاڕی جۆراوجۆرە، وەك ئەوەی بازاڕێك دروستبكرێت تەنیا بۆ بابەتی مۆبایل و كارەبایی و وردەواڵە، بۆ هاووڵاتیان سودی زۆرە و قەرەباڵغی ناو بازاڕ كەمدەكرێتەوە. ماستەرپلانی هەردوو بازاڕی هاوچەرخی رۆژهەڵات و ڕۆژئاوای سلێمانی لەتەواوبوندایە و دەكەوێتە بواری جێبەجێكردنەوە   بەم نزیكانە بازاڕە هاوچەرخەكان لە رۆژهەڵات و رۆژئاوای سلێمانی دەكرێت، ئێمە بابەتەكانمان و شێوازەكەیمان داڕشتووە، بۆیە كە بزانین ئەو موشارەكەیە دوادەكەوێت ناچار دەبین بەزیادكدرنی ئاشكرا یان بەجۆرێكی وەبەرهێنان بیدەین، مەرجی تێدا دابنرێت كە كابرا ئینزامكەین كە بەردەوام بێت، بەتایبەتی وا بیرمان لێكردۆتەوە ئەمە خزمەتی ئەو چین و تووێژانە بكات كەتوانای داراییان كەمە، چونكە ئەوانیش جێگەیان بێتەوە، لەوانەیە یەكێك لەو زەویانە هەمووی بكرێت بەكۆشك یان بەمێز بۆ ئەوەی خەڵكانێك بێن وەریبگرن و رۆژانە كاری خۆی تێدا بكات. هاوڵاتى: ئەو پێشانگایانەی تەنیشت تاسڵوجە كە بە علوجەكان ناسراوە، دەگوازرێنەوە یان نا؟ ئەی ئەوانەی ناوچەی پیشەسازی یەك دەوترێت ماستەرپلانی نوێتان بۆی هەیە؟ توانا كەمال: نەمبیستووە ئەوە ئاوا بكرێت، بەڵام ئەوانە لە زمنی پرۆژەی تەرمیناڵەكە پێشانگایەكی زۆری تیدایە و پرۆژەی تریشمان هەیە، كەهەر خۆی پیشەنگایە و لەلایەن وەبەرهێنی ترەوە دروستكراوە. پێشانگاكانی دیكەش ئەمانە خۆیان دەبێت دواتر بگوازنەوە، لەماستەر پلانی خۆماندا هەیەو وەك ناوچەی پیشەسازی ناوزەند ناكرێت، ناوچەی پیشەسازی گوازراوەتەوە بۆ هوانە، بۆیە لەڕێگەی وەبەرهێن و خۆبەخشەوە كاری تەختكردنی زەویەكان و ئاوو ئاوەڕۆ و تیكەڵەڕێژێكی بۆ بكەین بۆ ئەو كەسانەی كە پیشەوەرن دەگوازنەوە بۆ ئەو شوێنانە بتوانێت بچێت لەو شوێنە تەختانەدا بیناكەی خۆی دروست بكات، ئەو پیشەوەرانە ببرێنە دەرەوەو ناوچەی پیشەسازی یەك بەناوی پیشەسازیەوە نامێنێت و شوێنی تازەی پیشەسازی لێناكەین. ماستەر پلانی تازەی بۆ دەكەین و وەك هەموو بەشەكانی دیكەی شاری سلێمانی بازاڕی تێدایە و پێشانگای تری تێدایە و بینای بازرگانی و ئەو بابەتانەی تێدایە، پیشەسازی بچووك و پاركی تێدایە، گەنجینەی دەرمان، شتی بەهادار و بەقیمەت كە نزیك شار بێت و زوو بگات، یان ئەو شتانەی زوو خراپ دەبن و ماستەر پلانی دانراوە نزیكە لەتەواوبوون. ئەوانەی لەناوچەی پیشەسازی یەكن بۆ نموونە پێشانگایە بەپێی ماستەر پلانەكە مامەڵەی لەگەڵ دەكرێت، پێی بوترێت ئەم شوێنەی تۆ بۆ گەنجینەیە یان بۆ پێشەنگای جۆراوجۆر وەك ناوچەیەكی پیشەسازی نامێنێت. هاوڵاتى: لیژنەیەك لەلایەن جێگری سەرۆكی حكومەتەوە دروست كرا بۆ بەدواداچوونی ئەو زیادەڕۆییانەی كە لەسلێمانیدا دەكرا، بەڕێزتان ئەندامی لیژنەكە بوون و چەند كەسێكی دیكەی تێدابوو؟ كاری ئەو لیژنەیە بەچی گەیشت؟ توانا كەمال: ئەو لیژنەیە لەلایەن جێگری سەرۆكی حكومەتەوە دانرابوو، لەشوێنی تریشەوە لیژنەی بچووك هەر هەبووە و كارمان تێداكردووە پێشتر، بەڵام ئەوە لیژنەیەكی حكومی بوو لەلایەن قوباد تاڵەبانییەوە دانرابوو خۆشی ئامادەبوو و رێنمایی تەواویان كردین كە چۆن بكرێت، ئەو بڕگانە چیە كە دەبێت ئێمە كاری تێدابكەین، لەسەر ئەوە رێككەوتووین و چەند مانگێكە زۆر سەرقاڵی ئەوە بووین و مەهام و كاری لیژنەكەمان تەواو كردووە و كۆنووسی خۆمان نووسیوە و پێشكەش جێگری سەرۆكی حكومەتمان كردووە و چاوەڕێی بڕیاری بەڕێزیانین، ئێمە زۆر بابەتیانە كارمان لەسەر كردووە، دواتر ئەم لیژنەیە تەواوكەری دەبێت، ئەو كۆنووسە یان پەسەند دەكرێت یان رەخنە و تێبینی لەسەری دەبێت و ئێمە دەبێت چاكی بكەین. رێژەی زیادەرۆییەكان زۆرن، هەمووی دیاریكراوەو هەیە زۆر زۆر كۆنە، تیایەتی، كە لەساڵی 2000 كراوە لە تاسڵوجەو چەند شوێنێكی دیكە كە هەر بووە بەگەڕەك كە كارەباو ئاوو ئاوەڕۆی بۆ چووە، خەڵكی تێدا دانیشتووە و كراوە بەفۆرم، زۆرمان هەیە لەئەوانە، ناكرێت تا پەسەند نەكرێت كۆنووسەكە زیاتر باس بكرێت، ئێمە كارمان لەسەر هەموو خاڵێكی كردووە. هاوڵاتى: زەویەكانی بەكرەجۆ كە بەناوی زەوی «دژەتیرۆر» لەناو خەڵكدا باسدەكرێت كڕین و فرۆشتنی زۆری پێوە كراوە چۆن چارەسەری ئەو پرسە دەكەن كە كەوتووەتە دەست خەڵك بەگشتی؟ توانا كەمال: ئێمە لە لیژنەكەداو بەپێی رێنمایی جەنابی كاك قوباد و كاك بافڵ  لەسەر ئەم تەوەرانە هەمووی قسە كراوە، بەڕاستی هەمووی چاوی لەسەر چارەسەرە، كە مافی خەڵك و ئەوانەی كە كڕیویانە و ئەوانەی لەچین و تووێژێكی دیاریكراون، لەهێزەكانی پێشمەرگە و دژتیرۆرو ناوخۆ یان هەیە فەرمانبەرێكە و چووە بەقەرزو قۆڵە كڕیویەتی، چونكە پێشتر ئەم دیاردەیە هەر هەبووە. شەش بۆ پێنج پارچە زەوی هەیە كەئێستا بۆتە خانوو لەتاسڵوجە و ئەو ناوانە كە لەساڵی 2007-ەوە خەڵكی تێدا دەژی و چەندین جار كڕین و فرۆشتنی تێدا كراوە، بۆیە كە تۆ بێیت و بانگی بكەیت و تاپۆی فەرمیشت بۆ دەكەمەوە نایەن، چونكە 10 ساڵە تیای دەژی و كێشەی نەبووە. بۆ چارەسەری ئەوانە رێنماییەكەی ئێمە بۆ چارەسەری ئەوانەیە، چارەسەری  بنبڕی بكەین، بەشێك لەو خەڵكانە بوونەتە زەحیە و بەشێكیش وەك بازرگانی كڕیویانەو ئێستا چوونەتە دەستێكی تر. زەوی هەیە چەندین دەستی كردووەو كەسیش هەیە چەندین پارچەزەوی كڕیوە، ئێمە بابەتیانە چارەسەری دەكەین و ئەو خەڵكانەی كە خۆیان چین و تووێژن و خۆیان بەپێی یاسا مافی زەوی وەرگرتنی هەیە، راستە دابەشكردن و ئیفرازكردنی زەوی وەستاوە، كە ئەمەش یەكێك بووە لەو بابەتانەی كە ئەم بابەتی زیادەرۆییەی زۆر زیاتر كردووە. بۆیە كە ساڵانی پێشوو بودجەی دیاریكراو هەبوایەو ئیفرازی زەوی و زار بكرایە، بەپلان بكرایەو ئەوەی بۆ نیشتەجێبون بوایە جیابكرایەتەوە، بەڕاستی كەس نەیدەتوانی ئەو زیادەڕۆییە بكات، چونكە زەویەكە سورەت قەیدێكی دەبوو بەناو شارەوانی یان بەناوی كەسێكەوە، ئەمە هۆكار بوون و زیاتر زەمینەی رەخساندووە، ئێمە هەوڵمانداوە چارەسەری بكەین بەئاراستەی ئەوەی مافی دەوڵەت نەفەوتێت و قەرەبووی ئەو زەویانە چۆن بكرێتەوە و مافی گشتی نەفەوتێت و زەویەكان زەوی تر بخەینەوە شوێنی. هیچ كەس بەمانای زەرەر زەرەرمەند نەبێت، بەڵام كە هاتەسەر ئەوەی كە بۆیان تاپۆ بكرێت، بۆیان بە یاسایی بكرێت و رەچاوی مافی حكومەت و بەرژەوەندی گشتی بكرێت، نابێت بەرژەوەندی گشتی بفەوتێت، بڕە پارەیەكی مامناوەند و گونجاوی لێوەربگیرێت كە كەس زەرەرمەند نەبێت، راسپاردەكەمان و رێنماییەكان هەمووی بەو ئاراستەیە بووە. هاوڵاتى: كۆمەڵێك لە خەڵكی پارەدارو دەوڵەمەند زەویەكی زۆریان كڕیوە خەڵك هەیە 45 دۆنمی كڕیوە لەسەر شەقامی سەدمەتری یان نزیكی شەقامەكە، ئایا گرفتیان بۆ دروست نابێت كە هێشتا شەقامی خەدەماتیش دروست نەكراوە؟ توانا كەمال: ئێمە هەر لەسەرەتاوە، لە رێگەی سەرۆكایەتی شارەوانی سلێمانی و پارێزگاری سلێمانی و ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانیشەوە، هەر هەمووی پێكەوە بانگەوازمان كردووەو بۆ بەڕێوبەرایەتییەكان، بۆ شارەوانییەكان و بۆ یەكە ئیدارییەكانی ئەو سنورانە و قەزا و ناحیەكان كە بەهیچ جۆرێك هیچ پابەندبوونێكی نوێ‌ وەك ئەو گرێبەستە كشتوكاڵییانەی كە باسی دەكەیت نابێت بكرێت، لەكەناڵەكانیشەوە داوامان لەخەڵكی كردووە خۆیان سەرقاڵ نەكەن بە بابەتی كڕینی ئەو پارچەزەویانەوە. بە نسبەت شەقامی سەد مەترییەوە، ئێمە 200 مەترمان هەیە لە پانتایی شەقامەكە، پاشان شەقامی خەدەمی و سەد مەتری و زۆر بابەتی دیكە هەیە، بۆیە ئەو كەسە كە ئێستا دەچێت دەیكڕێت  وابزانێت ئێمە لەسەر شەقامی سەد مەترییەوە دوكان و بازاڕ و بەنزینخانە دروست دەكەین، نەخێر وانییە، بۆیە هیچ جۆرە شتێكی دیكە دروستناكرێت تا شەقامەكە تەواو دەكرێت. ئینجا لەسەر شانەكانی یان ئەمبەرو ئەوبەری، ئێمە دامەزراوە دروستناكەین، چونكە ئەوە رێگایەكی خێرایە، چونكە لەدوای ئەو شەقامەكە شەقامی خەدەمی هەیە، شەقامی خزمەتگوزاری هەیە بلوارو باخچەو ئەو شتانە هەیە، ئەم شەقامە لەم رۆژەدا دروستدەكرێت پێویستی بەجوانی و رازاندنەوە هەیە، ئینجا ئەمە لەژێر دەستی خۆماندایە دەتوانین ستانداردەكانی بەسەردا جێبەجێبكەین، بۆیە دوایی نەیكەینەوە بەلۆمە. كەسێك دەچێت لەنزیكی شەقامەكە پارچە زەویەك دەكڕێت، بۆ بەنزینخانە یان دوكان، نەخێر ئەمە شتی تری بۆ دەكرێت، بۆیە نازانم چۆن و لەسەر چ ئەساسێك لەوێیا پارچەزەوی دەكڕدرێت، لەحاڵەتێكدا تاپۆی كشتوكاڵیشی هەبێت تەنیا لەسەدا 20یان هەیە، لەسەدا 12 قەرەبوو دەكرێتەوە، بۆیە ئێمەش نووسراومان كردووەو تا خەڵك خۆشی تووشی زەرەرو زیان نەكات، چونكە ئەوانەی كە لەوێدان و لەسەدا 12 مافی قەرەبوویان هەیە هەمووی تۆماركراوە و پێداچوونەوەی بۆكراوە لەلایەن وەزارەتی كشتوكاڵەوە، بۆیە پێویستە ئەو فەرمانگانەش مولتەزیم بن بەئەوانەوە و ئاگاداریشمان كردووە لەدوای راگەیاندنی ئەو شەقامەوە هەر گرێبەستێكی تازە بكرێت قەرەبوو وەرناگیرێتەوە. هاوڵاتى: پرۆژەی بیست بیست، یان شاری سلێمانی نوێ بەچی گەیشتووە توانا كەمال: پرۆژەی پارچەزەوی 20 ، 20 هەمووی وەك یەكە، بەپێی بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران، پەردەیەكی ترە دادەخرێت لەسەر ماستەر پلانی شاری سلێمانی و شەقامەكە. ئێمە هەموو ماستەر پلانەكەمان گۆڕیوە كە پێی دەوترێت ماستەر پلانی 20 ،20 راستە  هەندێك ماستەر پلانی كۆنی سلێمانی بۆتە ئەمری واقع وەك عەلوەی سلێمانی، ئەوە پێشتر كراوەو فەرمین و هەن، بۆیە ئەوانە مافەكانیان پارێزراوەو لەناو ماستەر پلانە تازەكەدا شوێنی بۆ كراوەتەوەو شوێنەكانی دیكە هەمووی گۆڕاوە، ئەوە نەماوە كە لە ماستەرپلانە كۆنەكەدا هەیە. ئیستا خۆمان تەواومان كردووەو بەشێكی دیكەی ماستەرپلانەكە ماوە، ئەوە تەفاسیلی جادەو بان و ئاوەڕۆی سندوقی و كارەبا و تەفاسیلی ئەندازیارییە، ئێستا كۆمپانیایەك كاری تێدا دەكات و بەبێ‌ بەرامبەر و گریبەستێكی یاسایمان لەگەڵ كردووە، لەسەدا 50ی ئیشەكانی ئەو ماستەر پلانەی كە شارەوانی خۆی كردوویەتی ئیستا تەواو بووەو لەیەك دوو هەفتەیەكدا دەخرێتە بەردەم ئەنجومەنی شارەوانی سلێمانی بۆ روونكردنەوە. ئێمە ئەوەی ئێستا لە بیست بیست دەیكەین پەیمانگاو زانكۆ و كەمپەكەی ئاسایش و شاری ئابوریناسان و مامۆستایان و كۆمەڵگەی تری تێدایەو  ئەمانە هەمووی لە بابەتی بیست بیست-دایە. مافی هەموو ئەوانە پارێزراون كە پێشتر هەبوون و لە ماستەر پلانەكەدا جێگەی كراوەتەوە، ئەوەی لەم دوو ساڵەدا كراوە وەك كۆمەڵگەی نیشتەجێبوون و گەنجینەیەكی زۆر و چەندین پرۆژەی ستراتیژی تر. هاوڵاتى: گرفتی سەرەكی جێبەجێنەكردنی خزمەتگوزاری گەڕەكەكانی شار چییە؟ توانا كەمال: بەداخەوە سیستمەكە هەر ئەوەیە كە لەلایەن حكومەتدا پەیڕەو دەكرێت، سیستمی زۆر زۆر هەیە، كرانەوەیەك هەبێت، زۆر پلانی دیكە هەیە و لەوڵاتان هەمووی بەكاردەهێنرێت، دەیان ساڵ و سەدان ساڵە، چۆن تۆ خۆت ژێرخانی خۆت دروستبكەیت بۆ ئەوەی ژێرخان دروست بكەیت، بەشێوەیەك بێت حكومەت بودجەیەكی هەبێت تا بتوانێت بودجەی بۆ تۆ هەبێت، لەهەموو كاتێكدا، لەو كاتانەی كە لوتكەی هەبوونی بودجە بوو لەهەرێمداو پرۆژە تەرخانكرابوو، لەو كاتەدا ئەندازیارمان نەبوو، هەر ئەندازیارەی سێ بۆ چوار پرۆژەی گەورە گەورەی لابوو، لەوكاتەشدا كێشەی كەمی بودجەمان هەر هەبووە، چونكە خواست زۆرەو وڵاتەكەت تازەیەو حكومەت تازە بۆی دەركەوتووە، ئەو وڵاتانەی كە چەندین ساڵە دەستیان كردووە بەپرۆژە ئێمە تازە ناگەینەوە بەئەوان، چونكە تۆ پرۆژەیەكی زۆرت هەیە، چەندین بەنداوت هەیە، كەهەر لەدەوروبەری سلێمانی سێ بەنداوی زۆر گەورەو چاك هەیە، هەیانە كە نیوەی ئاو بردوویەتی و ویران بووە، رووخاوە، دەبێت پارەیەكی بۆ دابنرێتەوە، یان بەنداوی ترت هەیە كەدەبێت دروستبكرێت، یان كارگەت هەیە، ئەمانە مەرج نین هەمووی دروستبكرێت، رێگەی تریش هەیە بۆ دروستكردنیان،  بەداخەوە ئەو رێنمایی و یاسا ئاشكراو روونەی كە دەسەڵاتی لەسەر بدرێت، كەهەر هەیئەتێك یان هەر دامودەزگایەك یەكەیەكی لەم یەكەو فەرمانگەیە بتوانێت ئەو دەسەڵاتانەی لەبەردەستدا بێت بۆ ئەوەی هەر یەكەی ئیشی خۆی بكات، چونكە بەو رێگەیە زۆر ئاسانە بچی لەدوكانەوە بۆریەكی تری ئاو بهێنیت، بەبێ‌ ئەوەی بودجەی بۆ دابین بكرێت. هاوڵاتى: كەسانێك پێیان وایە هەولێر شارە، بەڵام سلێمانی بووەتە گوندێكی گەورە؟ توانا كەمال: ئەم قسەیە واریدەو هەیە منیش ئەوە دەبینم كە لەهەولێر پرۆژە دەكرێت، چونكە هەولێر پایتەختە و لەمەركەزی دەسەڵاتەكەوە نزیكە و مەركەزی دەسەڵاتەكە لەبەرچاوی خۆیدایەتی و دەبینرێت و جیاوازی زۆرە. *چەندین پرۆژەی نوێ‌و ســتراتیژی لەســلێمانی ئـامادەیــــەو وەبەرهێنەران‌و سەرمایەداران دەتوانن جێبەجێی بكەن   پرۆژەیەك لەناوچەیەكی تر بكرێت كە دوورە لێیەوە، ئەمانە جیاوازی هەیە، ئەو گرنگی پێدانەی كە باس دەكرێت زیاتر لەسەر پایتەختە یاخود لەسەنتەری پایتەختەوە بۆ شوێنەكانی تر، لەهەموو وڵاتێكیشدا وایە. راستە كە بێیتە سلێمانیش دەڵێیت ئەوەندەی گرنگی دەدرێت بە سلێمانی گرنگی نادرێت بەقەزاو ناحیەكان. كابینەكانی ئیدارەی سلێمانی بۆچوونی وابوو زیاتر خزمەتی قەزاو ناحیەكان بكرێت، چونكە لەقەزا و ناحیەكاندا پرۆژە خزمەتگوزارییەكان هەمووی كراوە، بڕە پارەكانی هەولێر زۆر بێ‌شومارە، لەكاتێكدا هەندێك گەڕەكی هەیە ئاوەرۆی بۆ نەكراوە، لەكاتێكدا سلێمانی لەزووەوە ئاوەڕۆی بە رێكوپێكی بۆ كراوە، گرنگی زۆر دراوە بە خزمەتگوزاری ئاوو ئاوەڕۆو تیكەڵەرێژ كردن، بۆیە ئەمانە شتی حەقن دەبێت بوترێت. هاوڵاتى: ئەوەندەی ئاگاداربین وەبەرهێنەران و سەرمایەداران ئامادەن پرۆژە جێبەجێ بكەن لەسلێمانیدا، هاوكارییان دەكەن. توانا كەمال: بەڵێ‌ ئامادەین، چونكە تۆ دەكەویتە ناو دەرگای كۆمەڵێك پرۆژەی ترەوە كە ئەو پرۆژانە سەرتاسەرییە یا تا پەنجا ساڵە یان تەندەری لەسەر دەكرێت، یان دەگەڕێتەوە بۆ حكومەت، ئەم وەبەهێنەرانەی سلێمانی ئامادەن ئەمە بكەن، بۆیە دەرگایەگ دەكاتەوە  بۆ كۆمەڵێك پرۆژەی تر، وەبەرهێنێك كە پارەكەی پێبێت با نەیەت هەر كۆمەڵگایەكی نیشتەجێبوون دروستبكات، بابێت بیر لەوە بكاتەوە ئەو دوكان و بازاڕە هاوچەرخەی لە رۆژهەلات و رۆژئاوای سلێمانی پێشتر باسمان كرد بیكات، وەبەرهێنی ئێمە هیچی لەبەردەستدا نیە، دەبێت یان بازاڕ دروستبكات یان كۆمەڵگەی نیشتەجێبوون یان ئوتێل دروستبكات، بۆیە وەبەرهێنێك بێت لەپرۆژەی بیست بیست دا پرۆژە ئەنجام بدات، خۆی سودی لێوەردەگرێت و پارەكەی خۆی دابین دەكاتەوەو قازانج دەكات و بەدرێژایی ئەو چەند ساڵەش بڕێكی كەمی داوە بەحكومەت.

  هاوڵاتى یەکینەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان (یەرەکە) لەبارەی هێرشە ئاسمانییەکانی تورکیا لە 24ی ئاب دا بۆ سەر ناوچەکانی پێنجوێن و شارباژێڕ رایگەیاند: " ئەو دەوڵەتە فاشیستە دەیەوێت ترس و خۆف دروست بکات تاوەکو دانیشتوانی ناوچەکە دەست لە خاکی خۆیان هەڵگرن. بە تایبەتیش گەلەکەمان لە باشوور دەیانەوێت بەرامبەر ئەو هێرشانە بێدەنگ نەبن و هەڵوێستی خۆیان نیشان بدەن و بزانن، کە ئەمڕۆ ئەو دەوڵەتە داگیرکەرە دەیەوێت هەموو دەستکەوتەکانی گەلی کورد لەناوببات و کوردستان داگیر بکات". لە ڕاگەیاندروەکەی یەکینەکانی رۆژهەڵاتی کوردستاندا هاتووە:" لە ئەنجامی ئەو بۆردومانانەدا ئێمە هیچ زیانێکمان پێنەگەیشت. ئەو هەواڵانەى دەوڵەتی تورکی فاشیست بڵاویکردوونەتەوە هیچیان راست نین. هێزەکانمان لەو هێرشانەدا هیچ زیانێکیان پێنەگەیشتووە، بەڵام زیانێکی ماددیی زۆر بە گەلەکەمان لە پێنجوێن گەیشتووە. هەر خۆی ئەوان بە ئەنقەست و هۆشیارییەوە شەڕی خۆیان بۆ دوژمنایەتیکردنی کورد بەڕێوەدەبەن. دوژمن، کە لە بەرامبەر گەل و گەریلا تێکشکاوە، دەیەوێت تۆڵەى خۆی لە گەلە وڵاتپارێزەکەمان بکاتەوە راگەیاندراوەکەى یەرەکە دەوڵەتى تورکی داگیرکەر، لەم مانگانەى دوایدا هێرشەکانی خۆی بۆ سەر بزووتنەوەى ئازادیی زیاتر کردووە، هەر چەند بزووتنەوەی ئاپۆیی وەک بیانوو و پاساو بۆ هێرشەکانی نیشان دەدات، بەڵام لە بنەڕەتدا هێرشەکانی خۆی بۆ سەر هەر چوارپارچەى کوردستان لە دژی گەلی کورد بەڕێوەدەبات. بە بەرچاوی دونیاوە، هێرشی کردە سەر شەنگال و رۆژئاوا، هەروەها هێرشی داگیرکردنی باشوور بەبێ سنوور بەڕێوەدەبات. لە مانگی ئابدا دەیانجار فڕۆکەى بێفڕۆکەوانی چاودێری و فڕۆکەى جەنگی بە ئاسمانی ئاسۆس دا سوڕاونەتەوە. هەروەها لە ١٠ی ئابەوە بە بەردەوامی فڕۆکەى چاودێری بە ئاسمانی ناوچەى پێنجوێندا دەسوڕایەوە. لە ٢٤ی ئابی ٢٠٢١دا و لە کاتژمێر ٣:٠٠ دا و لە پێش گزنگی بەیانییەوە فڕۆکەی چاودێری دووبارە دەستیان کرد بە سوڕانەوە بە ئاسمانی پێنجوێندا و لە کاتژمێر ٦:٣٠ تاوەکو ٧:٣٠ فڕۆکە جەنگییەکان بە بەردەوامی چەندین شوێنی پێنجوێن، کە کاری کشتوکاڵییان تیادا دەکرا و گوندیان تیادایە، بە شێوەی هەڕەمەکی بۆردومانیان کردن. لە ئەنجامی ئەو بۆردومانانەدا ئێمە هیچ زیانێکمان پێنەگەیشت. ئەو هەواڵانەى دەوڵەتی تورکی فاشیست بڵاویکردوونەتەوە هیچیان راست نین. هێزەکانمان لەو هێرشانەدا هیچ زیانێکیان پێنەگەیشتووە، بەڵام زیانێکی ماددیی زۆر بە گەلەکەمان لە پێنجوێن گەیشتووە. هەر خۆی ئەوان بە ئەنقەست و هۆشیارییەوە شەڕی خۆیان بۆ دوژمنایەتیکردنی کورد بەڕێوەدەبەن. دوژمن، کە لە بەرامبەر گەل و گەریلا تێکشکاوە، دەیەوێت تۆڵەى خۆی لە گەلە وڵاتپارێزەکەمان بکاتەوە، بۆیە چەندین زەوی و باخچەى گەلی کردە ئامانج و لە ئاکامدا زیانی ماددیی لێکەوتەوە. دەوڵەتى تورک هەوڵ دەدات وای نیشان بدات، کە لە شوێنی هێزەکانی ئێمەی داوە، بەڵام وەک هەموان لە ڤیدیۆکان و وێنەکاندا بینیان، تەنها باخ، بێستان و زەویی کشتوکاڵی گەلەکەمان کراونەتە ئامانج و ئەوەش سەلمێنەری ئەوەیە، کە دەوڵەتی تورکی فاشیست دوژمنایەتیی خۆی بەرامەر بە گەلەکەمان لە چ ئاستێکدا بەڕێوەدەبات. بە تایبەتی هەم لە شارباژێر و هەم لە پێنجوێن گەل لە جموجوڵ و سوڕانەوەى فڕۆکە چادێرییەکانی دەوڵەتی تورکی فاشیست نیگەرانن و بە هیچ شێوەیەک ئەو دۆخە قبوڵ ناکەن.  گەلەمان باش دەزانێت کە ئەو دەوڵەتە فاشیستە دەیەوێت ترس و خۆف دروست بکات تاوەکو دانیشتوانی ناوچەکە دەست لە خاکی خۆیان هەڵگرن. بە تایبەتیش گەلەکەمان لە باشوور دەیانەوێت بەرامبەر ئەو هێرشانە بێدەنگ نەبن و هەڵوێستی خۆیان نیشان بدەن و بزانن، کە ئەمڕۆ ئەو دەوڵەتە داگیرکەرە دەیەوێت هەموو دەستکەوتەکانی گەلی کورد لەناوببات و کوردستان داگیر بکات. بابەتێکی تریش بە تایبەتی هاوپەیمانی و رێککەوتنە لە نێوان هێزە داگیرکەرەکانی کوردستان دا، پێش ئەوەى هێرشی سەر شەنگال، پێنجوێن و سلێمانی رووبدات، کازمی لە رێگەى تەلەفونەوە لەگەڵ ئیبراهیم رەئیسی سەرۆک کۆماری ئێرانی داگیرکەر و رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری دەوڵەتی تورکی داگیرکەر قسەی کردبوو و دوای ئەوە ئەو هێرشانە روویاندا. ئێمە ئەو هێرش و پەیوەندییانە بە شتێکی مانادار دەزانین. ئێمە وەک هێزەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لەلایەن هێزەکانی دەوڵەتی تورکی فاشیستەوە هێرش دەکرێتە سەرمان، چونکە کێشەى ئەو دەوڵەتە فاشیستە تەنها باکوور و پەکەکە نییە، بەڵکۆ ئامانجی هەموو گەلی کوردە و هێرشەکانی ئەمدواییە بۆ سەر پێنجوێن جارێکیتر ئەوەی سەلماندەوە، کە لە هەر شوێنێکی جیهان کورد هەبێت و بیەوێت بە مافەکانی خۆیەوە بژی، ئەو دەوڵەتە فاشیستەى تورک دوژمنایەتییەکی بێسنووری بەرامبەر دەکات. هێرشەکانی ئێستا لەسەر ئەو بنەمایە و لەو چوارچێوەیەدا بەڕێوەدەبرێن.  ئێمە لەو بڕوایەداین گەلەکەمان لە سلێمانی بە تایبەتیش گەلە وڵاتپارێزەکەمان لە پێنجوێن بە باشی لەو نزیکایەتی و هەڵسوکەوتەی تورکیای داگیرکەر تێگەیشتوون و زۆر باش دەزانن، کە ئەو هێرشانە، هێرشن بۆ پاکتاوکردنی گەلی کورد و بەو هێرشانە دەیانەوێت گەلەکەمان بترسێنن و دەستکەوتەکانی گەلەکەمان لە باشوور لە ناو ببەن. ئەو یاری و گەمانەى بەڕێوەدەبرین بە روونی لە بەرچاون و هەرگیز گەلەکەمان بەو یاری و گەمانە فریوناخوات.   ئێمە وەک هێزەکانی پاراستنی رۆژهەڵاتی کوردستان، ئەو هێرشانەى دەوڵەتی تورکی داگیرکەر بۆ سەر خاکی کوردستان دەبینین و ئێمە هەرگیز ناهێڵێن بەبێ وەڵام بمێنێتەوە و بۆ ئازادیی گەلەکەمان هەر فیداکارییەک پێویست بێت ئەنجامی دەدەین. تاوەکو ئێمە ئەو داگیرکەرانە تێکنەشکێنین، ئازادیی رێبەرەکەمان، گەل و خاکی خۆمان مسۆگەر نەکەین، ئێمە ئەو تێکۆشانەمان بە بەردەوامی بەڕێوەدەبەین".

هاوڵاتى  فەرمانگەی میدیا و زانیاری رایگەیاند:" زیاتر لە ملیۆنێک ژەمە ڤاکسین گەیشتووەتە هەرێمی کوردستان". ئەمڕۆ چوارشەممە 25ی ئابی2021  فەرمانگەی میدیا و زانیاریی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ماڵپەڕی خۆیان رایگەیاند:" زیاتر لە ملیۆنێک ژەمە ڤاکسین گەیشتووەتە هەرێمی کوردستان کە پێکهاتوون لە 524 هەزار و 160 ژەمی فایزەر، 216 هەزار و 230 ژەمی ئەسترازێنیكا و 423 هەزار و 790 ژەمی سینۆفارم، كە كۆی گشتی دەکاتە ملیۆنێك و 164 هەزار و 180 ژەمە، لەو بڕەش 95 هەزارژەمی ئەسترازێنیكا لەلایەن حكومه‌تی ئوردنەوە بە هەرێمی كوردستان بەخشراوە. بەپێی ئاماری وەزارەتی تەندروستی هەرێمی کوردستان، تێكڕای ئەوانەی لە سنووری هەرێمی كوردستان كوتراون، ژمارەیان 581 هەزار و 56 كەس بووە، لە تەواوی ئەو ژمارەیەدا كە كوتراون 308 هەزار و 860 كەس فایزەر و 162 هەزار و 266 كەس ئەسترازێنیكا و 109 هەزار و930 كەسیش سینۆفارمیان وەرگرتووە، لە كۆی گشتیی ئەو رێژەیەیش 395 هەزار و 427 كەس قورچکی یەكەم و 184 هەزار و 629 كەسیش قورچکی دووەمیان وەرگرتووە. وەزارەتی تەندروستی ئەوەشی خستوەتە ڕوو، كە رۆژانە 10 هەزار ژەمی ڤاكسین لە هاووڵاتیان دەدرێت. هەروەها وەزارەتی تەندروستی لەبارەی ئاماری دابەشکردنی ڤاکسین لە شارەکانی هەرێمی کوردستان رایدەگەیێنێت، لە هەولێر 174 هەزار و 50 کەس ڤاکسینی وەرگرتووە، لەو رێژەیە 78 هەزار و 785 ی فایزەریان وەرگرتووە و 52 هەزار و 182 ئەسترازێنیكا و 43 هەزار و 83ـیان سینۆفارمیان وەرگرتووە، كۆی گشتیی ئەو كەسانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە دەکاتە لە 117 هەزار و 256 كەس و هەروەها كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی دووەمیان وەرگرتووە 56 هەزار و 794 كەس بووە. بەپێی ئاماری وەزارەتی تەندروستی، لە سلێمانی127 هەزار و 458 کەس ڤاکسینیان وەرگرتووە، لەو رێژەیە 75 هەزار و 732 كەس فایزەر و 30 هەزار و 582 كەس ئەسترازێنیكا و 21 هەزار و 144 كەس سینۆفارمیان وەرگرتووە، كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 87 هەزار و 296 و ئەوانەی ژەمی دووەمیان وەرگرتووە 40 هەزار و 162 كەس بووە. هەر بەپێی ئامارەکە، لە دهۆك 206 هەزار و 796 وەرگر هەبووە، لەو رێژەیە 107 هەزار و 501 كەس فایزەر و 61 هەزار و 712 كەس ئەسترازێنیكا و 37 هەزار و 583 كەس سینۆفارمیان وەرگرتووە، كە كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 138 هەزار و 976 كەس و ئەوانەی قورچکی دووەمیان وەرگرتووە 66 هەزار و 820 كەس بووە. لە سنووری ئیدارەی راپەڕین، بەپێی ئاماری وەزارەتی تەندروستی، 29 هەزار و 698 وەرگری ڤاکسین هەبووە، لەو رێژەیە 19 هەزار و 461 كەس فایزەر و 7 هەزار و 720 كەس ئەسترازێنیكا و 2 هەزار و 517 كەس سینۆفارمیان وەرگرتووە، كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 21 هەزار و 432 كەس و ئەوانەی قورچکی دووەمیان وەرگرتووە 8 هەزار و 266 كەس بووە. لە گەرمیان 14 هەزار و 8 وەرگر هەبووە، لەو رێژەیە 5 هەزار و 740 كەس فایزەر و 5 هەزار و 873 كەس ئەسترازێنیكا و 2 هەزار و 395 كەس سنۆفارمیان وەرگرتووە، كە كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 10 هەزار و 447 كەس و 3 هەزار و 561 كەسیش قورچکی دووەمیان وەرگرتووە. هەروەها بەپێی ئاماری وەزارەتی تەندروستی، لە هەڵەبجە 111 هەزار وەرگری ڤاکسین هەبووە، لەم رێژەیە 8 هەزار و 621 كەس فایزەر و هەزار و 567 كەس ئەسترازێنیكا و 935 كەسیش سینۆفارمیان وەرگرتووە، لەو رێژەیەش كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 8 هەزار و 767 كەس و ئەوانەی قورچکی دووەمیان وەرگرتووە 2 هەزار و 356 كەس بووە. لە کۆیە 16 هەزار و 923 وەرگری ڤاکسین هەبووە، لەو رێژەیە 13 هەزار و 20 كەس فایزەر و 2 هەزار و 630 كەس ئەسترازێنیكا و هەزار و 273 كەس سینۆفارمیان وەرگرتووە، كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 10 هەزار و 753 كەس و ئەوانەی قورچکی دووەمیان وەرگرتووە 6 هەزار و 170 كەس بووە.

هاوڵاتى مەسعود بارزانی لە سەلاحەدین پێشوازیی لە نووری مالیکی کرد و هەردوولا جەختیان لەوە کردەوە کە "پێویستە هەڵبژاردنەکان لە وادەی خۆیدا ئەنجام بدرێت". بارەگای بارزانی لە راگەیێندراوێکدا بڵاویکردەوە، رۆژی چوارشەممە 25ـی ئابی 2021 لە سەلاحەدین مەسعود بارزانی پێشوازیی لە نووری مالیكی، سەرۆكی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا و شاندێكی یاوەری كرد. وەکو لە راگەیێندراوی بارەگای بارزانی-دا هاتووە، لەو دیدارەدا بارودۆخی سیاسی لەسەر ئاستی عێراق و ناوچەكە و هەڕەشەكانی تیرۆر و ئاڵنگارییەکانی بەردەم پرۆسەی سیاسیی عێراق تاوتوێ كران. لە كۆبوونەوەکەدا باس لە هەڵبژاردنەكانی داهاتووی عێراق کراوە و "هەردوولا جەختیان لەوە كردەوە كە بۆئەوەی هەڵبژاردن ببێتە هۆی سەقامگیری و راستەڕێبوونی پرۆسەی سیاسی، پێویستە هەڵبژاردنەكان لە وادەی خۆیدا ئەنجام بدرێت و گەرەنتیی ئەوەش هەبێت كە هەڵبژاردنێكی پاك و ئازاد و دادپەروەرانە لە ژینگەیەكی ئارام و دوور لە دەستكاری بەڕێوەبچێت، هەموو لایەكیش رێز لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكان و ئیرادەی گەل بگرن".

هاوڵاتى جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان  رایگەیاند: "دەبێت وەزارەتی پێشمەرگە بە یەک ئاراستەی نیشتمانی کار بکات". بەپێی راگەیێندراوی حکومەت، قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە کۆبوونەوەیەکی تایبەت بە چاکسازییەکانی وەزارەتی پێشمەرگە رایگەیاند "دەبێت وەزارەتی پێشمەرگە بە یەک ئاراستەی نیشتمانی کار بکات و هەنگاوەکانی چاکسازیش جێبەجێ بکرێن لەپێناو رێکخستنەوەی باشتری هێزەکان". کۆبوونەوەکە رۆژی چوارشەممە 25-08-2021 لە هەولێر بە ئامادەبوونی وەزیری کاروباری پێشمەرگە، لەلایەن جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە سەرپەرشتی کرا و تایبەت بوو بە چاکسازییەکانی وەزارەتی کاروباری پێشمەرگە. وەزیری پێشمەرگە لە کۆبوونەوەکەدا باسی لە هەنگاوەکانی چاکسازی کردووە کە گەیشتوونەتە چ ئاستێک و پێویستییەکانی قۆناخی داهاتوو بۆ جێبەجێکردنی هەموو ئەو هێڵانەی کە دیاریکراون بۆ چاکسازی لە وەزارەت و هێزەکانی پێشمەرگە چین. قوباد تاڵەبانی جەختی لەوە کردووەتەوە، دەبێت بەردەوامی بدرێت بە چاکسازییەکان لەسەر بنەمای ئەو پلان و هەنگاوانەی کە بە ‌هاوبە‌شی لە‌گە‌ڵ هێزی هاوپەیمانان دیارییان کردووە و وتیشی "دەبێت وەزارەتی پێشمەرگە بە یەک ئاراستەی نیشتمانی کار بکات و هەنگاوەکانی چاکسازیش جێبەجێ بکرێن لەپێناو رێکخستنەوەی باشتری هێزەکان". جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە بەرپرسانی وەزارەتی پێشمەرگەی راگەیاند "راستە هەنگاوەکانی چاکسازی ئاسان نین، بەڵام دەبێت بکرێن و ببینە خاوەن هێزێکی رێکخراوتر و ئێمەش لە‌ سە‌رۆكایە‌تیی ئە‌نجوومە‌نی وە‌زیران هاوکارتانین لەپێناو سەرخستنی پلانەکانتان". بەپێی راگەیێندراوی حکومەتی هەرێمی کوردستان، لە کۆتایی کۆبوونەوەکەشدا چۆنێتیی چارە‌سە‌ركردنی گرفت و لەمپەرەکان خراوەتەڕوو.

هاوڵاتى به‌رپرسێكی ژووری بازرگانی سلێمانی ڕایگه‌یاند:" دوای هه‌وڵێكی زۆر له‌گه‌ڵ كونسووڵخانه‌ی ئێران، وه‌رگرتنی پاره‌ی پشكنینی كۆرۆنا له‌ سنووری ئێران و هه‌رێمی كوردستان لادرا. ئەمڕۆ چوارشەممە 25ی ئابی2021 ئەحمەد کەلاری، ئەندامی ئەنجومەنی کارگێری ژوری بازرگانی و پیشەسازی سلێمانی به‌ ئاژانسی هه‌واڵی میهری ئێرانی راگه‌یاند: "بە ھەوڵدانێکی زۆر و گفتوگۆکردن لەگەڵ کونسوڵخانەی ئێران و بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوەی ئێران، توانیمان ئەو پڕە پارەیە لابەرین کە لە ھاوڵاتیان و بازرگانان وەردەگیرا لە دیوی ئێرانەوە". ئاماژەی بەوەشکرد: "ھاوڵاتیان و بازرگانان و خوێندکاران و نەخۆشان کاتێک سەردانی کۆماری ئیسلامی ئێرانیان دەکرد لە رێگەی ده‌روازه‌ سنووریه‌كانی نێوان هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ ئێران، لە دیوی ھەرێمی کوردستان پشکنینیان پێ دەکرا، بەڵام لە دیوی ئێران قەبوڵ نەدەکرا و بڕێك پاره‌یان لێوەردەگیرا لەبەرامبەر دوبارە ئەنجامدانی پشکینی کۆرۆنا". ئەندامەکەی ئەنجومەنی کارگێڕی ژوری بازرگانی و پیشەسازی سلێمانی ئەوەشی خستەڕوو: ''ئەو رێکارە، ببوە بارگرانی زۆر بۆ ھاوڵاتیان، خۆشبەختانە توانیمان ئەو کێشەیە چارەسەر بکەین و لە چەند رۆژی داھاتوودا ئەو رێکارە لادەبرێت و کار بە پشکنینی ھەرێمی کوردستان دەکرێت، ئه‌و كه‌سانه‌ی كه‌ له‌ ده‌روازه‌ سنوورییه‌كان و فرۆكه‌خانه‌كانه‌وه‌ سه‌ردانی ئێران ده‌كه‌ن دووباره‌ پشكنینی كۆرۆنایان بۆ ناكرێت، ته‌نها یه‌كجار پشكنین ده‌كرێت و بۆ ماوه‌ی چوار رۆژ كاری پێده‌كرێت".