دۆناڵد ترەمپ سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا، جارێکى دیکە هەڕەشەى توند لە چین دەکات و دەڵێت چین باجی 34% هەڵنەوەشێنێتەوە لە 9ی ئەم مانگەوە باجی 50%ی بەسەردا دەسەپێنین. لەپەیامێکیدا لەسەر تۆڕى کۆمەڵایەتى تروس، بڵاویکردوەتەوە، دۆناڵد ترەمپ نوسیویەتى هەموو گفتوگۆكان لەگەڵ چین سەبارەت بە داواكارییەكەیان بۆ سازدانی كۆبوونەوە لەگەڵمان كۆتایی پێ دێت. هەروەها دەشڵیت هەر وڵاتێك بۆ تۆڵەسەندنەوە باجی گومرگیمان بەسەردا بسەپێنێت، دەستبەجێ روبەڕووی باجی نوێ و زۆر زیاتر دەبێتەوە. لەبەشێکى دیکەى نوسینەکەیدا، سەرۆکى ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا، ئەوە دەخاتەڕوو لە رۆژی 9ی ئەم مانگەوە، بەبەهای 50% باجی زیاتر بەسەر چیندا دەسەپێنین، ئەگەر بێتو ئەو باجە 34%ە هەڵنەوەشێنێتەوە كە سەپاندویەتی. ترەمپ سەرەتا 20٪ و دواتر 34٪ـی باجی خستەسەر کاڵا هەناردەکراوەکانی چین بۆ ئەمریکا، ئەگەر ئەم 50ـیەش بسەپێنێت، پێناسی گومرگیی چین دەبێتە 104٪. سەرۆکی ئەمریکا هەروەها گوتی: "هەموو گفتوگۆیەکی تایبەت بە پێناسی گومرگی لەگەڵ چین رادەگیرێن. جگە لە چین، لەگەڵ هەموو وڵاتانی جیهان گفتوگۆ دەکەین." پێش ئەم پۆستە، ترەمپ لە پۆستێکی دیکەدا نووسی: "هەموو وڵاتانی جیهان لەسەر پێناسە گومرگییەکان گفتوگۆمان لەگەڵدا دەکەن. پێناسە گومرگییەکان قورسن بەڵام دادپەروەرانەن." سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، بەیانیی ئەمڕۆ قسەی لەگەڵ شیگێرو ئیشیبا، سەرۆکوەزیرانی ژاپۆن کردووە. ئەو بە ترەمپی راگەیاندووە، تۆکیۆ تیمێک بۆ دانوستاندن دەنێرێتە واشنتن. ترەمپ لەبارەی ژاپۆن گوتی: "ژاپۆن لە رووی بازرگانییەوە مامەڵەیەکی زۆر خراپی لەگەڵدا کردووین. ئەوان ئۆتۆمبێلی ئێمە ناکڕن کەچی ئێمە ملیۆنان ئۆتۆمبێلی ئەوان دەکڕین." ترەمپ بەکورتی باسی چینیشی کرد و گوتی: "دەبێت هەموو شتێک لەگەڵ چین بگۆڕێن."
نورى مالیکى سەرۆکى هاوپەیمانى دەوڵەتى یاسا هۆشداریى هەڵوەشاندنەوەى عێراق و روودانى شەڕ دەدات، ئەگەر هەڵبژاردنى پەرلەمان دوابخرێت کە بڕیارە لەکۆتایی ئەمساڵدا بەڕێوەبچێت. مالیکى رۆژى دووشەممە ئاماژەى بەوەکرد، دەبێت ئاڵوگۆڕى دەسەڵات لە رێگەى هەڵبژاردنەوە بێت و هەر هەوڵێک بۆ پێکهێنانى حکومەت لەدەرەوەى هەڵبژاردن رەتدەکەنەوە. قسەکانى مالیکى لەو بارەیەوە هاوکاتە لەگەڵ نزیکبوونەوەى هەڵبژاردنى پەرلەمانى عێراق کە بەپێی یاسا، دەبێت وادەی دەنگدان لانى کەم 45 ڕۆژ پێش کۆتاییهاتنی خولی ئێستای پەرلەمان دیارى بکرێت، بەو پێیەش دەبێت پێش 25ی تشرینی دووەمی 2025 وادەى هەڵبژاردن دیارى بکرێت. بۆ هەڵبژاردنى داهاتووى پەرلەمانى عێراق زیاتر لە 29 ملیۆن دەنگدەر مافى دەنگدانیان هەیە کە زیاتر لە ملیۆنێک کەسیان یەکەمجارە مافى دەنگدانیان هەیە. لەگەڵ نزیکبوونەوەى وادەى هەڵبژاردن، پێشنیازى هەموارى چوارەمى یاساى هەڵبژاردنەکان لە عێراق پێشکەشى سەرۆکایەتى پەرلەمان کرا کە تێیدا داواکراوە کاندیدى لایەنەکان سنوردار بکرێت و 30%ى کورسییەکانى هەر بازنەیەک بۆ کاندیدانى سەربەخۆ و لیستى کراوە تەرخان بکرێت.
ڕۆژنامەی هارێتزی ئیسرائیلی بڵاویکردەوە، بۆ خۆبەدورگرتن و بەكارهێنانی ئاسمانی ئەو وڵاتانەی كە مەترسی جێبەجێكردنی فەرمانەكەی دادگای تاوانە نێودەوڵەتییەکانی لاهای كە بڕیاری دەستگیركردنی بەتۆمەتی ئەنجامدانی تاوانەكانی جەنگ لەغەززە هەیە. بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل ناچار بو گەشتێکی درێژخایەن لە بوداپێستی هەنگاریا بۆ واشنتۆن كە نزیكەی (400) كیلۆمەتر درێژترە لە رێگەیەكی گونجاو ئەنجام بدات. ئاماژەی بەوەشکردوە، بۆ بەشداریکردن لە کۆبونەوەیەکی بەپەلە و بەرنامە بۆ داڕێژراو لە کۆشکی سپی لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمەریکا، نەتانیاهۆ لە بوداپێستەوە راستەوخۆ گەشتی واشنتۆنی کردوە، ئەوەش بۆ خۆبەدورگرتن لە نیشتنەوەی فریاگوزاری ناچاریدا ئەو رێگە دورەی هەڵبژاردوە. ڕۆژنامە رونیكردوەتەوە، دوای هەڵسەنگاندن بۆ گەشتەكە كتوپڕەكەی نەتانیاهۆ، مەترسی هەبو كە هەریەك لە ئیرلەندا و ئایسلەندا و هۆڵەندا فەرمانەکەی دادگای تاوانە نێودەوڵەتییەکان لە لاهای دژی سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل جێبەجێ بکەن، بۆیە بەناچاری فڕۆکەکە سەرۆك بەسەر ئاسمانی کرواتیا و ئیتاڵیا و فەرەنسادا فڕیوە. رۆژنامەی هارێتزی ئیسرائیلی رایگەیاندوە: لە سەرەتای دەستپێکردنی جەنگەوە سەرجەم گەشتەکانی نەتانیاهۆ بۆ ئەمەریکا بە ئاسمانی یۆنان و ئیتاڵیا و فەرەنسادا گەشتیان کردوە و لەوێشەوە زەریای ئەتڵەسییان بەرەو ئەمەریکا بڕیوە.
سەرەڕای ئەوەی ئێران سەبارەت بە دانوستانی ناڕاستەوخۆ هیچ وەڵامێکی لەلایەن ئەمریکاوە وەرنەگرت، بەڵام وەزیری دەرەوەی ئێران ئامادەیی وڵاتەکەی بۆ ئەنجامدانی دانوستانی ناڕاستەوخۆ لەگەڵ واشنتۆن بە نێوەندگیری سوڵتانی عومان دووپاتکردەوە. عەباس عەراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران هەموو ئەو هەواڵانەی لەبارەی دانوستانی ڕاستەوخۆی نێوان وڵاتەکەی و ئەمریکا ڕەتکردەوە. بە پێی ڕاپۆرتی ئاژانسی هەواڵی تەسنیم ڕۆژی دووشەممە لە بەیاننامەکانیدا وەزیری دەرەوەی ئێڕان دەڵێت: ئێمە پێشنیاری دانوستانی ڕاستەوخۆ بە هۆکارێک کە چەندین جار باس کراون قبوڵ ناکەین، بەڵام ئامادەین بۆ دانوستانی ناڕاستەوخۆ لە ڕێگەی دەوڵەتی عومانەوە. ناوبراو زیادی کرد: ئێستا تۆپەکە لە گۆڕەپانی ئەمریکایە بۆ وەڵامدانەوەی پێشنیارەکەی ئێران، هەرچەندە ئێمە هیچ پەلەیەکمان نییە. سەبارەت بە بەشێک لەو ناوانەی کە وەک دانوستانکار ئاماژەیان پێکراوە، ئاراغچی ڕوونیکردەوە "هەموو ئەو گریمانانەی کە خراونەتەڕوو نادروستن، بەڵام دڵنیایە بەرپرسیارێتی دانوستانی ئەگەری لەگەڵ وەزارەتی دەرەوە و بەڕێوەبردنەکەی دەکەوێتە سەر شانی وەزیری دەرەوە". ساڵی 2015، رێککەوتنێکی نێودەوڵەتی لەنێوان ئێران و پێنج دەوڵەتی ئەندامی هەمیشەیی ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان، کە بریتین لە ئەمریکا، رووسیا، چین، فەرەنسا و بەریتانیا، لەگەڵ ئەڵمانیا واژۆکرا بۆ کۆنتڕۆڵکردنی چالاکییە ئەتۆمییەکانی. بە گوێرەی رێککەوتنەکە، دەبوو بەرنامەی ئەتۆمیی ئێران سنووردار بکرێت و لە بەرامبەر ئەوەدا، سزا ئابوورییەکانی سەر ئێران لاببرێن. لە ساڵی 2018ـدا، لە ماوەی یەکەم خوولی سەرۆکایەتیی ترەمپدا، ئەمریکا لە رێککەوتنەکە کشایەوە و سزاکانی سەر ئێرانی چالاککردنەوە. لە کاردانەوەی ئەوەدا، ئێران پابەندبوونی خۆی بە رێککەوتنەکە راگرت و بەرنامە ئەتۆمییەکەی خێراتر بەرەو پێش برد. رۆژی دووشەممە، عەلی لاریجانی، راوێژکاری نزیکی رێبەری ئێران، هۆشداری دا کە تاران سەرەڕای ئەوەی هەوڵی بەدەستهێنانی چەکی ئەتۆمی نادات، "ئەگەر هێرشی بکرێتەسەر، هیچ بژاردەیەکی دیکەی لەبەردەمدا نامێنێت جگە لە بەدەستهێنانی".
سەرچاوەیەکی باڵا لە وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان ڕاگەیاند، تاوەکو ڕۆژى پێنج شەممە لیستی مووچە ئامادە دەبێت و هەفتەی داهاتوو ڕەوانەی بەغداد دەکرێت. ئەو سەرچاوەیە دەڵێت، دەبێت تاوەکو رۆژی پێنجشەممە هەموو گەنجینەکان لیستی مووچەی مانگی چواریان لە فەرمانگە و وەزارەتەکان وەرگرتبێت و بە ئامادەکراوی رادەستی وەزارەتی دارایی بکەن، چونکە دەیانەوێت لە سەرەتای هەفتەی داهاتوو لیستی مووچەی مانگی چوار بێ کەموکورتی رادەستی وەزارەتی دارایی عێراق بکەن. دەشڵێت، هاوشێوەی مانگەکانی رابردوو، تیمی تەکنیکی وەزارەت لیستەکە دەبەنە بەغداد و رادەستی وەزارەتی دارایی عێراقی دەکەن، دڵنیاشن لەوەی کە هیچ کێشەیەک لەبەردەم ناردن و دابەشکردنی مووچە لەکاتی خۆیدا نابێت. هاوکات سەرچاوەیەک لە گەنجینەی دووی سلێمانی دەڵێت، لە سەرجەم فەرمانگەکان تاوەکو درەنگی شەو فەرمانبەرانی بەشی کارگێڕی و ژمێریاری و ئای تی، سەرقاڵی ئامادەکردنی لیستی مووچەی فەرمانبەرانیانن بۆ ئەوەی بە زوویی تەواوبکرێت. وتیشى: بەڵام بۆ ئەم مانگە لیستەکە لە سلێمانی بە سیستمی پایرۆڵ ئامادە دەکرێت و پێویستی بە شارەزایی و وردەکاری زیاترە و بەشێک لە فەرمانبەرەکان شارەزای سیستەمەکە نین، بەڵام هەوڵدەدرێت بە زووی لەگەڵ سیستەمە رابێن، چونکە ئامادەکردنی لیستی مووچەی خێراتر کردووە.
نرخی بیتکۆین گەورەترین زیانی لە 24 کاتژمێردا بەرکەت و لەو ماوەیەدا، بەرێژەی نزیکەی 8٪ دابەزی. پاش ئەوەی دۆناڵد ترەمپ، لە کۆتایی مانگی کانوونی دووەمی ئەمساڵ دەسەڵاتی کۆشکی سپی گرتە دەست، بیتکۆین بەرزترین نرخی لە نزیکەی 104 هەزار دۆلاردا تۆمارکرد، بەڵام ئەمڕۆ نرخی یەک بیتکۆین بۆ 76 هەزار و 680 دۆلار دابەزی. هۆکاری سەرەکیی دابەزینی نرخی گەورەترین دراوی ئەلیکترۆنی دەگەڕێتەوە بۆ ئەو شەڕە بازرگانییەی ئەمریکا بەسەرۆکایەتیی ترەمپ دەستیپێکردووە، کە لەماوەی رابردوودا گەورەترین پاڵپشتیی دراوەکە بووە، پاش ئەوەی باجی خستەسەر 185 وڵات، متمانە بە سیاسەتی دارایی ئەمریکا لاواز بووە و رێگەکانی بازرگانیکردن لەگەڵ ئەمریکا بەرتەسک بوونەتەوە. دراوە ئەلیکترۆنییەکانی دیکە هاوشێوە بیتکۆین دابەزینیان تۆمارکردووە، بەجۆرێک نرخی یەک ئیسریۆم دابەزیوە بۆ یەک هەزار و 507 دۆلار، نرخی یەک سۆلانە دابەزیوە بۆ 99 دۆلار و 74 سەنت و نرخی یەک ریپڵ دابەزیوە بۆ یەک دۆلار و 70 سەنت، لەکاتێکدا، ترەمپ بەنیاز بوو وەکو یەدەگی ستراتیجیی ئەمریکا پشتیان پێببەستێت.
تۆڕی هاوپەیمانی 19 ڕاگەیەندراوێکى بڵاوکردەوەو داوا لە وەزیری پێشمەرگە دەكات زانیاری و رونكردنەوەی پێویست لەبارەی هۆكاری دەستگیركردنی (ئیسلام زێباری) بخاتە روو و رێگربێت لە بەلارێبردنی دۆسییەكەی. هەر لەو ڕاگەیەندراوەدا هاتووە، ئیسلام زێباری، ئەفسەری سەربازی وەزارەتی پێشمەرگەیە بەڵام ماوەی ساڵێكە موچەو پلەكەشی راگیرابوو، گوازراوەتەوە بۆ ئومرەی وەزارەت. هەروەها دەشڵین: ئێمە رێز لە یاساو رێوشوێنەكانی ئینزباتی عەسكەری وەزارەت دەگریتن، بەڵام ئەو پرسیارەش رەوایە و ئەوانەی ئایدیای جیاوازییان هەیە هەمان چارەنووسی ئەویان دەبێت. دەقى ڕاگەیەندراوەکە موچەو پلەكەیان راگرت، روبەرووی دادگای سەربازی كرا تۆڕی هاوپەیمانی 19 داوا لە وەزیری پێشمەرگە دەكات زانیاری و رونكردنەوەی پێویست لەبارەی هۆكاری دەستگیركردنی (ئیسلام زێباری) بخاتە روو و رێگربێت لە بەلارێبردنی دۆسییەكەی. ئیسلام زێباری، ئەفسەری سەربازی وەزارەتی پێشمەرگەیە بەڵام ماوەی ساڵێكە موچەو پلەكەشی راگیرابوو، گوازراوەتەوە بۆ ئومرەی وەزارەت، خاوەنی دوو بڕوانامەی بەكالۆریۆسە لە زانستی سەربازی و پەیوەندییە دیبلۆماسی و نێودەوڵەتیەكان رۆژی یەكشەممە 6ی نیسان 2025 لەكاتی سەردانی بەرێوەبەرایەتی پاسپۆرتی ئاكرێی، پێیان ووتوە فەرمانی دەستگیكردنت هەیە. شەوی رابردوو عەلی حەمە ساڵح سەرۆكی رەوتی هەڵوێست، تۆمارێكی دەنگی (ئیسلام زێباری) بڵاوكردەوە، كەتیایدا "بابەتەكە سیاسییە، چوون لیژنەی لێكۆڵینەوەیان لەسەر دروستكردم لەسەر ئەو بابەتانەی كە لە ئەنتەرنێت بڵاویاندەكەمەوە لە بارەی گەندەڵی و حزبایەتی لەناو وەزارەتی پێشمەرگە، نەچووم بۆ لیژنەكە فەرمانی دەستگیركردنیان بۆ دەركردم " رەوتی هەڵوێستی نیشتمانی، راگەیەندراوێكی بۆ رای گشتی نوێنەرایەتی وڵاتان لەهەرێمی كوردستان بڵاوكردەوە هۆكاری دەستگیركردنی كادری باڵای رەوتەكەیان (ئیسلام زێباری) بە "هەنگاوی سیاسی" و "كارێكی حزبی و دۆسیەیەكی سیاسی " دەسەڵات دژ بە رەوتەكەیان وەسفدەكات. لە راگەیەنراوەكەدا هاتووە" لەرابردوودا ئیسلام زێباری دەیان دۆسیەی لەسەر خراپی دۆخی پێشمەرگەو گەندەڵی لە سلكی سەربازی و بەحیزبیكردنی هێزی سەربازی بڵاوكردوەتەوە" دۆسییەی (ئیسلام زێباری) كە لە ماوەیەكی كەمدا موچەو پلەكەیان راگرت رروبەرووی دادگای سەربازی كرا، دەرگا بە رووی ئەو پرسیارە واڵا دەكات كە ئاخۆ وەزارەتی پێشمەرگە تەنها وەزارەتی پێشمەرگەكانی یەكێتی و پارتین؟ ئێمە رێز لە یاساو رێوشوێنەكانی ئینزباتی عەسكەری وەزارەت دەگریتن، بەڵام ئەو پرسیارەش رەوایە و ئەوانەی ئایدیای جیاوازییان هەیە هەمان چارەنووسی ئەویان دەبێت. تۆڕی هاوپەیمانی 19 داوا لە وەزیری پێشمەرگە دەكات زانیاری و رونكردنەوەی پێویست لەبارەی هۆكاری دەستگیركردنی (ئیسلام زێباری) بخاتە روو و رێگربێت لە بەلارێبردنی دۆسییەكەی. لەبارەی تۆڕی 19 كۆمەڵێك رێكخراو داكۆكیكارانی مافی مرۆڤ داینمەزراندوە، سەنتەری میترۆ سەرپەرشتی دەكات، داكۆكی لە پرنیسپەكانی جاڕنامەی گەردەنی مافی مافی مرۆڤ و بەڵگەنامە نێودەوڵتەییەكانی تری تایبەت بە ماف و ئازادییەكان دەكات، بە تایبەتیش بەندی 19ی جاڕنامەكە.
مانگی ئازاری ئەمساڵ خراپترین بووە بۆ درۆنە تورکییەکان، بەجۆرێک تەنها لە ماوەی دوو هەفتەدا، بەلایەنی کەمەوە دوو درۆنی ئاکنجی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەفەریقا خراونەتە خوارەوە. بەپێی راپۆرتێکی گۆڤاری فۆربیس-ی ئەمەریکی، سەرەڕای بانگەشەکردن بۆ بەهێزی و کارایی درۆنە تورکییەکان، بەڵام لە ماوەکانی رابردوو ژمارەیەک درۆنی تورکی لە ناوچە و بارودۆخی جیاوازدا خراونەتەخوارەوە، ئەوەش گومانی لەسەر کارایی درۆنە تورکییەکان دروستکردووە. وەک لە راپۆرتەکەی گۆڤاری فۆربیسدا هاتووە، لە 16ـی ئازار، گەریلاکانی پارتی کرێکارانی کوردستان (پەکەکە)، درۆنێکی تورکی جۆری ئاکنجیان خستەخوارەوە و ڤیدیۆکەشیان بڵاوکردەوە. پەکەکە بە بەکارهێنانی موشەک و درۆنی خۆکوژ توانی درۆنە تورکییەکە بخاتە خوارەوە. فۆربیس نوسیویەتی: "پەکەکە هەر ئامرازێکی بەکارهێنابێت، سەلمێنەری ئەوەیە کە توانایان هەیە درۆنە تورکییەکان بخەنەخوارەوە". لە رۆژئاوای کوردستانیش، هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە)، لە کۆتاییەکانی 2024 توانیان درۆنی جۆری بەیرەقدار TB2 و ئانکا بخەنەخوارەوە. تێکشکان و خستنەخوارەوەی درۆنە تورکییەکان تەنها لە هەرێمی کوردستان و رۆژئاوای کوردستان نییە، بەڵکو لە 31ـی ئازاری 2025 لە وڵاتی مالی لە کیشوەری ئەفەریقا درۆنێکی تورکی لە جۆری ئاکنجی خراوەتە خوارەوە، فۆربیس وای نوسیوە. لە رابردوودا ئەنقەرە هەڵمەتێکی گەورەی بۆ بەبازاڕکردنی جۆرە جیاوازەکانی درۆنی وڵاتەکەی کردووە، جۆرەکانی ئاکنجی و TB2، زۆرترین هەناردەیان هەبووە بۆ وڵاتانی دیکە. تورکیا پێشوەختە رێککەوتنی لەگەڵ 11 وڵاتدا کردووە بۆ هەناردەی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان و درۆنی تورکی، بەڵام شکست و کەوتنەخوارەوە درۆنە تورکییەکان لە هەرێمی کوردستان، رۆژئاوای کوردستان و ئەفەریقا رەنگە پێشهاتێکی خراپ بێت بۆ ناوبانگی درۆنە تورکییەکان. لەکۆتایشدا فۆربیس نوسیویەتی: "خستنەخوارەوەی درۆنە تورکییەکان لە مانگەکانی رابردوودا کاریگەرییان لەسەر ناوبانگی درۆنە تورکییەکان کەم نەبووە، بەتایبەتی خستنەخوارەوەی چوار لە هەرە درۆنە پێشکەتووەکانی تورکیا"، وەک لە راپۆرتەکەدا هاتووە "بەڵام خستنەخوارەوەی دوو درۆنی ئاکنجی لە ماوەی دوو هەفتەدا کاریگەرترین گورز بووە لە ناوبانگی درۆنە تورکییەکان"، چونکە ئەو درۆنانە لە هەرە پێشکەتووەکانن.
کەشناسیی هەرێمی کوردستان پێشبینیدەکات، شەپۆلێکی بارانبارین لە سبەینێوە ناوچە جیاجیاکانی هەرێمی کوردستان بگرێتەوە کە سەرەتا باران لە ناوچەکانی سنووری بادینان دەبارێت. بەگوێرەی پێشبینییەکانی کەشناسی، سبەی ئاسمان لەنێوان هەوری تەواو و نیمچەهەور دەبێت، لە بەیانییەکەی تاوەباران و بروسکە هەندێک لە ناوچەکانی بادینان و سنووری قەزای ئاکرێ هەتا ناوچە سنوورییەکانی باکوور دەگرێتەوە. هەروەها کەشناسی پێشبینیدەکات، ئێوارەی سبەینێ شەپۆلی بارانەکە بگاتە ناوچەکانی پارێزگای هەولێر و ئیدارەی سەربەخۆی سۆران و سلێمانی، هۆشداریش لە مەترسی هەورەبروسکە لە ناوچە بەرزەکانی وەک لوتکەی شاخ و گردۆڵەکان دەدات. هاوکات پلەکانی گەرماش لەو ناوچانەی کەشوهەوایان ناسەقامگیرە بەراورد بە ئەمڕۆ کەمێک نزمدەبنەوە.
ئەمڕۆ دۆناڵ ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا لە واشنتن چاوی دەکەوێت بە بنیامین نەتانیاهۆ سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل، لە گرنگترین ئەو تەوەرانەی گفتوگۆیان لەبارەوە دەکەن، بابەتی باجی گومرگی و دۆسیەی ئێران و ئاگربەستی غەزەیە. ئامانجی سەرەکی نەتانیاهۆ کە ئەمڕۆ لە هەنگاریاوە دەگاتە واشنتن لە کۆبوونەوەی لەگەڵ ترەمپ ئەوەیە، هانی سەرۆکە ئەمریکییەکە بدات بکشێتەوە لە بڕیاری سەپاندنی باجی زیادەی گومرگی، یاخود کەمکردنەوەی بڕی باجەکە پێش ئەوەی دژی ئیسرائیل بچێتە بواری جێبەجێکردنەوە. نەتانیاهۆ دوێنێ پێش ئەوەی هەنگاریا بەجێبهێڵێت باسی لەوەکرد، ئامانجی ئەوەیە لەگەڵ ترەمپ گفتوگۆ لەبارەی دۆسیەی بارمتەکان و سەرکەوتن لە غەزە بکات، لەپاڵ ئەوەشدا بابەتی ئەو باجە گومرگییەی ئەمریکا بەسەر ئیسرائیلدا سەپاندوویەتی تەوەرەیەکی دیکەی کۆبوونەوەکەی دەبێت. ناتانیاهۆ دوای سەردانیکردنی هەنگاریا، درەنگانی شەوی یەکشەممە، بە سەردانێک گەیشتە واشنتن بەرپرسان دەڵێن؛ سەردانەکەی پلانی بۆ دانەنراوە و هەر بۆیە چاوەڕوان دەکرێت ئەمڕۆ دووشەممە لەگەڵ ترەمپ کۆ ببێتەوە. ناتانیاهۆ لە بەیاننامەیەکدا ڕایگەیاند "لەو گفتوگۆیەدا باس لە پرسی ئەو بارمتە ئیسرائیلییانە دەکرێت کە ماوەی 18 مانگە لە غەززە دەستبەسەرن، بەدەستهێنانی سەرکەوتن لە غەززە، هەروەها باجی گومرگی سەر ئیسرائیل". سەبارەت بە باجەکان ناتانیاهۆ گوتی: هیوادارم بتوانم هاوکاربم لەم بابەتەدا، ئەوە ئامانجی منە، من یەکەم سەرکردەی بیانیم لەگەڵ ترەمپ کۆ دەبمەوە بۆ گفتوگۆ لەسەر ئەم بابەتە، کە زۆر گرنگە بۆ ئابووریی ئیسرائیل. ناتانیاهۆ گوتیشی: پەیوەندیی تایبەتی نێوان ئەمەریکا و ئیسرائیل کە لەم کاتەدا زۆر گرنگە. بەرپرسێکی وەزارەتی دارایی ئیسرائیل ڕایگەیاند "دوایین ڕاگەیاندنی باج لەلایەن ترەمپەوە ڕەنگە کاریگەری لەسەر هەناردەکردنی ئامێر و کەرەستەی پزیشکی لەلایەن ئیسرائیلەوە هەبێت". هەردوو وڵات 40 ساڵ لەمەوبەر ڕێککەوتنی بازرگانیی ئازادیان ئیمزا کرد و ئێستا نزیکەی 98%ی کاڵای ئەمەریکی لە باج بەخشراون.
وەزارەتی پێشمەرگە رایدەگەیەنێت: رۆژی سێشەممە هاوکاری هاوپەیمانان بۆ مانگی سێ دابەش دەکرێت . وەزارەتی پێشمەرگەی حکومەتی هەرێم بڵاویکردەوە، رۆژی سێشەممە 8ی نیسانی 2025 هاوکاریی دارایی هاوپەیمانان بۆ مانگی(سێ) بەسەر ئەفسەر و پێشمەرگەکانی سەر بە دیوانی وەزارەت و یەکەكانی پیادەی وەزارەتی پێشمەرگە دابەشدەکرێت. ئاماژەی بەوەشکردوە، دوای ئەوەی هاوکاری هێزەکانی هاوپەیمانان بۆ هێزی پێشمەرگە خرایە سەر هەژماری وەزارەتی پێشمەرگە، ڕۆژی سێشەممە دەست بە دابەشکردنی دەکرێت. وەکو پشتیوانییەک بۆ پێشمەرگە و یەکخستنەوەی یەکجاریی هێزەکانی پێشمەرگە، هاوپەیمانان مانگانە نزیکەی 25 ملیۆن دۆلار دەدەنە وەزارەتی پێشمەرگە. ئەمریکا ساڵانە لە چوارچێوەی هاوکارییەکانی وەزارەتی بەرگری بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش و تیرۆر، هاوکاریی ئەو هێزانە دەکات کە هاوبەشی ئەمریکا و هاوپەیمانانن لە بەرەنگاربوونەوەی داعش، لەنێویاندا هێزەکانی پێشمەرگە، هێزە عێراقییەکان و هێزەکانی سووریای دیموکرات - هەسەدە. پێشتر، هاوکارییەکەی هاوپەیمانان دەدرایە مووچەی لیوا هاوبەشەکان، بەڵام دوای ئەوەی مووچەی وەزارەتی پێشمەرگە کەوتە ئەستۆی حکومەتی عێراق، ئەو بڕە پارەیە دابەشی سەر لیواکانی پیادە دەکرێت، بەدەر لە مووچەکەی خۆیان.
دوای ئەوەی دەسەڵاتدارانی عێراق چەندین جار جەختیان لە هەوڵەکانیان کردەوە بۆ ڕێگریکردن لە تەشەنەسەندنی ململانێی ناوچەکە بۆ ناو خاکی خۆیان، چەند بەرپرسێکی باڵای عێراق ئاشکرایان کرد کە گفتوگۆکانی نێوان محەمەد شیاع سودانی سەرۆک وەزیرانی عێراق و سەرۆکی گروپە چەکدارەکان پێشکەوتنی بەخۆوە بینیوە. ئەمڕۆ دووشەممە ئاژانسی ڕۆیتەرز بڵاویکردەوە، دە فەرماندەی باڵای سەربازی و بەرپرسی عێراق ڕوونیانکردەوە کە "ئێستا گروپە چەکدارەکان ئەوانەى لایەنگری ئێرانن ئامادەن چەک داماڵن بۆ ئەوەی عێراق لە توڕەیی ئیدارەی ئەمریکا دووربکەوێتەوە". هەروەها ئاماژەى بەوەشداوە لەمانگى یەکەمى ئەمساڵدا، چەند گروپێکى چەکدار بارەگانیان چۆڵکردووە و بوونی خۆیان له شاره گه ورەکانی عێراق کەم کردووەتەوه. هاوکات بەرپرسانى ئەمریکا هۆشداریانداوەو بەرپرسان بەغدایان ئاگادار کردووەتەوە کە "ئەگەر هەنگاو نەنرێت بۆ هەڵوەشاندنەوەی میلیشیاکان لەسەر خاکەکەی، ئەوا ئەمریکا لەوانەیە بە هێرشی ئاسمانی ئەو گروپانە بکاتە ئامانج. بەپێی ئاژانسی ڕۆیتەرز، ئەو گروپانەی "نەرمی"یان لە تەسلیمکردنی چەکەکانیاندا نیشانداوە، بریتین لە كتائب حزب الله، والنجباء، وكتائب سيد الشهداء، وأنصار الله الأوفياء. سەرکردەیەک لە حزبوڵڵای کەتایب کە بەهێزترین میلیشیای شیعەیە لە عێراق، لە پشت دەمامکێکی ڕەشەوە قسەی کردوەو ڕوونیکردەوە: ترەمپ ئامادەیە شەڕ لەگەڵ ئێمە بەرەو ئاستێکی خراپتر ببات، ئێمەش ئەوە دەزانین، بەڵام دەمانەوێت خۆمان لە سیناریۆیەکی وەها خراپ بەدوور بگرین.
نرخی نەوت ئەمڕۆ دووشەممە بە رێژەی 3.5٪ دابەزی و دابەزینە گەورەکانی هەفتەی رابردووی خۆی قووڵکردەوە. بەرەبەیانی ئەمڕۆ دووشەممە لە دوای کردنەوەی بازاڕەکانی ئاسیا، نرخی یەک بەرمیل نەوتی برێنتی دەریای باکوور 2 دۆلار و 28 سەنتی دیکە دابەزی و بە 63 دۆلار و 30 سەنت مامەڵەی پێوەکرا. نرخی نەوتی سووکی تەکساسی ئەمریکاش 2 دۆلار و 20 سەنت دابەزی و بە 59 دۆلار و 79 سەنت مامەڵەی پێوەکرا. هەر دوو نرخی نەوتی سووکی تەکساس و برێنت لە کەمترین ئاستەکانی خۆیان لە دوای مانگی 4 ـی ساڵی 2021ـەوە مامەڵەیان پێوەدەکرێت. نرخەکانی نەوت رۆژی هەینی دوای ئەوەی چین بەسەپاندنی 34٪ پێناسی گومرکی وەڵامی ئەمریکای دایەوە، بە رێژەی 7٪ دابەزیبوون. لە هەفتەی رابردوودا، نرخی نەوتی برێنت 10.9٪ و نرخی نەوتی سووکی تەکساسی ئەمریکاش 10.6٪ـی بەهای خۆیان لەدەستداوە. ساتۆرۆ یوشیدا، سەرۆکی بەشی کاڵاکان لە کۆمپانیای راوێژکاریی (راکوتن سیکیۆریتی) لەو بارەیەوە رایگەیاند: "ئەگەری سستبوونەوەی ئابووریی جیهان بەهۆی شەڕی بازرگانییەوە، گوشاری بۆ نرخەکانی نەوت دروستکردووە." یوشیدا پێیوایە، جگە لەو شەڕە بازرگانییەی کە ترەمپ هەڵیگیرساندووە، پلانی گرووپی ئۆپێک پڵەس بۆ زیادکردنی خستنەڕووی نەوت لە بازاڕدا، هۆکارێکی دیکەی دابەزینی نرخی نەوتە.
لەڕاگەیەندراوێکیدا رەوتی هەڵوێستی نیشتمانی، ئاشکرایدەکات ئەمرۆ یەکشەممە، کادرێکى باڵاماى ڕەوتەکەیان بەناوى ئیسلام زێباری لەسەر هەڵوێستەکانی دەستگیرکراوە، ناوبراو ئەفسەری سەربازییە، لە وەزارەتی پێشمەرگەیە. هەروەها ئەوەش دەخاتەڕوو، لەرابردوودا ئیسلام زێباری دەیان دۆسیەی لەسەر خراپی دۆخی پێشمەرگە و گەندەڵی لە سلکی سەربازی و بەحیزبیکردنی هێزی سەربازی بڵاوکردووەتەوە. دەپى ڕاگەیەندراوەکەى ڕەوتی هەڵوێستی نیشتمانیی بۆ رای گشتی کوردستان سەرجەم نوێنەرایەتی وڵاتان لەهەرێمی کوردستان لەزنجیرەی هەنگاوە سیاسییە یەکلەدوای یەکەکانی دەسەڵات دژ بە هاوهەڵوێستانی رەوتی هەڵوێستی نیشتمانی، ئەمرۆ کادری باڵامان (ئیسلام زێباری)، کە ئەفسەری سەربازیە، لە وەزارەتی پێشمەرگەو خاوەن دوو بڕوانامەی بەکالوریۆسە لە زانستی سەربازی و پەیوەندییە دیبلۆماسی و نێودەوڵەتیەکان لەسەر هەڵوێستەکانی دەستگیرکراوەو ئێستا لە بنکەی پۆلیسی ئاکرێیە، ماوەی ساڵێکە موچەو پلەکەشی ڕاگیرابوو. لەرابردودا (ئیسلام زێباری) دەیان دۆسیەی لەسەر خراپی دۆخی پێشمەرگەو گەندەڵی لە سلکی سەربازی و بەحیزبیکردنی هێزی سەربازی بڵاوکردوەتەوە. ئیسلام زێباری یەکێکە لە سەرکردەکانی ڕەوتی هەڵوێست لە بادینان؛ ئێمە ئەم دەستگیرکردنە بە کارێکی حزبی و دۆسیەیەکی سیاسی دەزانین و داواکارین (ئیسلام زێباری) ئازادبکرێت، هەروەها حزبی دەسەڵاتدار واز لەو رەفتارە نادیموکراسییانە بهێنێت. ڕەوتی هەڵوێستی نیشتمانی
پێگەى ڕۆژنامەى شەرقلئەوسەت ئێوارەى ئەمرۆ شەممە ڕاپۆرتێکى لەسەر هەڵبژادنى داهاتووى عێراق بڵاوکردوەتەوەو تیایدا ئەوەدەخاتەڕوو ڕێبەری ڕەوتی سەدری کە بەشداری لە هەڵبژاردنەکانی داهاتووی پەرلەمانی عێراقدا ناکات، دەرگای بە شێوەیەکی بەرفراوان بەڕووی جۆرێکی نوێی کێبڕکێی نێوان گروپە سیاسییەکانی عێراقدا کردەوە. لەگەڵ بەردەوامی ناکۆکییە سیاسییەکان لەسەر چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ ئەو کێشانەى لە داهاتوودا ڕووبەڕووی هەڵبژاردن دەبنەوە، سیناریۆکان سەرهەڵدەدەن، وەک ئەگەری دواخستنی هەڵبژاردن و پێکهێنانی حکومەتى کاتى لە ئەگەری پەرەسەندنی ڕووبەڕووبوونەوەی نێوان ئەمریکا و ئێران. هێزە شیعەکان لە هەوڵی وەرگرتنەوەی ئەو ٧٣ کورسییەی سەدردان، چاوەڕوانییەکان ئاماژە بەوە دەکەن کە زۆربەی دەنگە بەدیلەکانی سەدرییەکان بۆ هاوپەیمانی محەمەد شیاع سودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراق یان بۆ هەندێک هێزی تازەپێگەیشتوو دەچێت. ئەمەش دەبێتە هۆی بێبەشکردنی هێزە گەورەکانی شیعە، وەک هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسای نووری مالیکی لەو دەنگانەی کە ئارەزووی دەکەن، ئەمەش دەبێتە هۆی دەستەبەرکردنی کورسی زیادەیان لە پەرلەمانی داهاتوو، یان لانیکەم ئەو کورسییانەی ئێستا لەبەردەستیاندایە دەهێڵنەوە. هەر لەو ڕاپۆرتەدا ئەوەخراوەتەڕوو ئەمڕۆ یەکشەممە (٦ی نیسانی ٢٠٢٥) کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان، ڕایگەیاندوە داتابەیسی هەڵبژاردنەکان گەیشتووەتە نزیکەی ٢٠ ملیۆن دەنگدەری تۆمارکراو، ئاماژەی بەوەشکرد، قۆناغی داهاتوو کردنەوەی تۆماری هاوپەیمانییە سیاسییەکانە، دواتر لیستی کاندیدەکان. لە بەیاننامەیەکدا کۆمسیۆنەکە ئاماژەی بەوەکردووە، "لەئێستادا کۆمسیۆن کار لەسەر تەواوکردنی نوێکردنەوەی تۆماری دەنگدەران دەکات"، لەهەمانکاتدا ئاماژەی بەوەکردووە "قۆناغی داهاتوو کردنەوەی دەرگای تۆمارکردنی هاوپەیمانی سیاسی لەخۆدەگرێت، دواتر وەرگرتنی لیستی کاندیدەکان".
