شاخەوان عەبدوڵا: موچە نافەوتێت

فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی ڕایدەگەیەنێت، زنجیرەیەک ڕووداوی توندوتیژیی سیستماتیک و پێشێلکاریی ئاشکرای مافەکانی مرۆڤ، بوونەتە هۆی دروستبوونی کەشێکی پڕ لە ترس و نائارامی بۆ هاووڵاتیان، چالاکوانان، میدیاکاران و دەنگە ئازادەکان. لەسەر بەردەوامی پێشێلکارییەکان و تێکچوونی دۆخی ئەمنی لە هەرێمی کوردستان،  فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی ڕاگەیاندراوێکیان بۆ ڕای گشتیی کوردستان و عێراق بڵاوکردەوە. لەبەشێکدیدا هاتووە: ئەم کردەوانە پێشێلکاریی ئاشکرای چەندین یاسا و پەیماننامەی نێودەوڵەتین، لەوانە: دەستووری عێراق، ماددەی (١٥) کە مافی ژیان و ئاسایش مسۆگەر دەکات، و ماددەی (٣٨) کە ئازادیی ڕادەربڕین و گردبوونەوەی ئاشتیانە دەپارێزێت. دەقى ڕاگەیەندراوەکە ڕاگەیاندراوێک بۆ ڕای گشتیی کوردستان و عێراق لەسەر بەردەوامی پێشێلکارییەکان و تێکچوونی دۆخی ئەمنی لە هەرێمی کوردستان بۆ دامودەزگا پەیوەندیدارەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵی عێراق  بۆ نوێنەرایەتیی وڵاتان و ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان ئێمە، وەک فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی، بە نیگەرانییەکی قووڵەوە چاودێریی ئەو دۆخە مەترسیدار و پڕ لە پێشێلکارییە دەکەین کە هەرێمی کوردستانی گرتووەتەوە. لە ماوەی چەند ڕۆژی ڕابردوودا، وێڕای نەدانی مووچەی سێ مانگی فەرمانبەرن، زنجیرەیەک ڕووداوی توندوتیژیی سیستماتیک و پێشێلکاریی ئاشکرای مافەکانی مرۆڤ، بوونەتە هۆی دروستبوونی کەشێکی پڕ لە ترس و نائارامی بۆ هاووڵاتیان، چالاکوانان، میدیاکاران و دەنگە ئازادەکان. هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان لە نێوان دوو بەرداشدا دەهاڕدرێن: لە لایەکەوە، ڕووبەڕووی پێشێلکردنی مافە بنەڕەتییەکان و دابەشنەکردنی مووچە و سەرکوتکاریی ناوخۆیی و بوونەتەوە و لەلایەن هێزە ئەمنی و حیزبییەکانەوە. لەلایەکی ترەوە لەژێر هەڕەشەی هێرشی دەرەکیدان کە سەروەریی خاکی هەرێم دەبەزێنێت و ترس و دڵەراوکێی بڵاوکردتەوە. ئەو ڕووداو و پێشێلکارییانەی کە جێگەی هەڵوەستە لەسەرکردنن: ١. نزیک دەبێتەوە لە مانگی سێیەم کە مووچەی فەرمانبەران و خانەنشینانی هەرێم دابەش نەکراوە. لە کاتێکدا داهاتی نەوت و نا نەوت لە لایەن حکومەتی هەرێمەوە بەردەوام کۆدەکرێتەوە، نە خۆیان کارێکیان کردووە بۆ تێپەڕاندنی ئەم دۆخە، نە وەک حکومەتی عێراق داوای دەکات، داهاتەکانی ڕادەستی دەکەن، تا ئەوان مووچە و پێداویستیەکانی خەڵک دابین بکەن، بەڵکو بەرچاوی هەمووانەوە، داهاتی هەرێمی کوردستان خراوەتە خزمەت بەرژەوەندی (کۆمپانیا، میدیا، ڕێکخراو، بارەگا و دامەزراوەکانی حزب). ٢. شەهیدکردنی کارمەندێکی وەزارەتی ناوخۆ، بە ناوی (حەسەن رەحمان) ناسراو بە (حەسەن سەربەرزی) لە شەوی (١٣ی تەمموز) لە خۆپیشاندانی هاوڵاتانی ناحیەی وەرتێ، بۆ داوای کارەبا و مووچە. ئەم تاوانە کە لەلایەن بەرپرسێکی ئەمنییەوە ئەنجامدراوە، نیشانەی گەیشتنی دۆخەکەیە بە ئاستێکی مەترسیدار لە بەکارهێنانی دەسەڵات بۆ کوشتنی هەموو کەسێکی نا ڕازی. ٣. دەستگیرکردنی چەند مامۆستا و فەرمانبەرێک لە ڕۆژی (١٤ی تەمموز)، لە سلێمانی، کە بە شێوەیەکی مەدەنییانە دەیانویست گردبوونەوەیەکی ناڕەزایەتی ئەنجام بدەن، بۆ دەربڕینی ناڕەزایەتی لەسەر دۆخی مووچە، بەڵام بەداخەوە دووبارە هێزە ئەمنییەکانی سلێمانی پەلاماریاندان و سەرجەمیان دەستگیرکردن و یەکێکیش لەوان بەناوی (د. ئەحمەد ئەمین) بریندارکراوە، ئەمەش سەلمێنەری لێدانی سیستماتیکە لە هەموو ناڕەزایەتییەک لە تەواوی هەرێمی کوردستان.  ٤. هێرشکردنە سەر پارێزەران و چالاکوانان (شوان سابیر) لە شاری هەولێر، لە رۆژی (16ی تەموز) بەڵگەیەکی ترە، لەسەر بەرتەسککردنەوەی تەواوی ئازادی و هەوڵی کپکردنی دەنگی یاساناس و داکۆکیکاران لە هەموو شاروشارۆچکەکانی هەرێم. ئەم کردەوەیە هێرشە بۆ سەر سەروەریی یاسا و شکۆی پیشەی پارێزەری و فەرمانبەری. ٥. لە پاڵ پەلاماردانی خۆپیشاندەران و چالاکواناندا، بە شێوەیەکی بەرنامە بۆ داڕێژراو هێرش دەکرێتە سەر تیمە میدیاییەکانی کە ڕوماڵی داخوازییەکانی خەڵک دەکەن، ڕێگرییان لێدەکرێت لە ڕووماڵکردنی ڕووداوەکان، کەلوپەلەکانیان دەشکێنرێت یان دەستی بەسەردا دەگیرێت و ڕۆژنامەنووسان بەبێ فەرمانی دادگا دەستگیر دەکرێن. ئەمەش هەوڵێکی تری مەترسیدارە بۆ چەواشەکردنی ڕای گشتی، بێدەنگکردنی میدیای ئازاد و ڕێگرتن لە گەیشتنی زانیاریی دروست بە هاووڵاتیان. ٦.  لە ماوەی چەند رۆژی ڕابردوودا، چەندین جار شار و شارۆچکەکان، ناوچەی نزیک دانیشتوان، کێڵگە نەوتی و گازییەکان، دەوروبەری فڕۆکەخانەکان، لە هەرێمی کوردستان لە ڕێگەی درۆنەوە کراونەتە ئامانج. حکومەتی هەرێم، جگە لە ئیدانەکردنێکی لاواز، هیچ هەنگاوێکی کرداریی بۆ پاراستنی گیان و ماڵی هاووڵاتیان نەناوە. حکومەتی فیدراڵیش لە ئاست ئەم پێشێلکارییەی سەروەریی خاکی هەرێم، کە بەپێی دەستوور بەشێکە لە خاکی عێراق، بێدەنگە و هیچ کاردانەوەیەکی نەبووە. ئەم کردەوانە پێشێلکاریی ئاشکرای چەندین یاسا و پەیماننامەی نێودەوڵەتین، لەوانە: • دەستووری عێراق، ماددەی (١٥) کە مافی ژیان و ئاسایش مسۆگەر دەکات، و ماددەی (٣٨) کە ئازادیی ڕادەربڕین و گردبوونەوەی ئاشتیانە دەپارێزێت. • یاسای ڕێکخستنی خۆپیشاندان لە هەرێمی کوردستان (ژمارە ١١ی ساڵی ٢٠١٠)، کە مافی خۆپیشاندانی مەدەنی بە هاووڵاتیان داوە. • جاڕنامەی گەردوونیی مافەکانی مرۆڤ، ماددەکانی (٣، ١٩، ٢٠) کە جەخت لەسەر مافی ژیان، ئازادیی ڕادەربڕین و گردبوونەوەی ئاشتیانە دەکەنەوە. • پەیماننامەی نێودەوڵەتیی تایبەت بە مافە مەدەنی و سیاسییەکان (ICCPR)، کە عێراق واژۆی لەسەر کردووە و پابەندە پێیەوە، تێیدا پاراستنی ژیانی تاک و ئازادییەکان بە ئەرکی دەوڵەت دادەنرێت. • یاسای کاری ڕۆژنامەگەری لە هەرێمی کوردستان (ژمارە ٣٥ی ساڵی ٢٠٠٧)، کە بە ڕوونی لە ماددەی (٧)دا ئاماژە بەوە دەکات "ڕۆژنامەنوس لەبەر ئەو کارەی کە پێی هەڵدەستێت لێپرسینەوەی لەگەڵ ناکرێت،" و ڕێگری دەکات لە دەستگیرکردنی ڕۆژنامەنووس و دەستبەسەرداگرتنی کەلوپەلەکانیان لەکاتی کارکردندا. لەسەر بنەمای ئەوەی لە سەرەوە باسکرا، ئێمە داوا دەکەین: یەکەم: لە حکومەتی هەرێمی کوردستان: ١. چارەسەرێکی خێرا و ڕیشەیی بۆ پرسی مووچە بدۆزرێتەوە و چیتر بژێوی خەڵک وەک کارتی فشار بەکارنەهێنرێت. ٢. بەپەلە لێکۆڵینەوەیەکی شەفاف و بێلایەن لەسەر هەموو ڕووداوەکانی کوشتن و هێرشکردنەکان دەستپێبکات و ئەنجامەکانی بۆ ڕای گشتی ئاشکرا بکات. ٣. تاوانبارانی هەموو ئەو دۆسیانەی ئاماژەمان بۆکردوون، بدرێنە دادگا و بە سزای یاسایی خۆیان بگەیەنرێن، بەتایبەت ئەو بەرپرسە ئەمنییەی کە لە تاوانی کوشتنی (حەسەن سەربەرزی) تێوەگلاوە. ٤. ڕێز لە مافی گردبوونەوەی ئاشتیانە و ئازادیی ڕادەربڕین بگیرێت و کۆتایی بە سەرکوتکردنی دەنگە ناڕازییەکان و هێرش بۆ سەر میدیاکاران بهێنرێت. دووەم: لە حکومەتی فیدراڵی لە بەغداد: ١. چارەسەرێکی خێرا و ڕیشەیی بۆ پرسی مووچە بدۆزرێتەوە و چیتر بژێوی خەڵک وەک کارتی فشار بەکارنەهێنرێت، لە جیاتی فشار لە خانەنشین و فەرمانبەران، فشاری ڕاستەوخۆ بکاتە سەر سەرۆکایەتی حکومەت و هەموو پارت و لایەنە بەشدارەکانی حکومەت، کە یاری بە چارەنووسی مووچە خۆران دەکەن و دەستوور پێشێل دەکەن. ٢. ئەرکی دەستووریی خۆی لە پاراستنی سەروەریی خاکی هەرێمی کوردستان جێبەجێ بکات و هەڵوێستێکی جیددی بەرامبەر هێرشە دەرەکییەکان هەبێت. سێیەم: لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و نێردەی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراق (UNAMI): ١. فشار بخەنە سەر حکومەتی هەرێم و حکومەتی فیدراڵی بۆ پابەندبوون بە بنەماکانی مافی مرۆڤ و سەروەریی یاسا. ٢. چاودێریی وردی دۆخی مافەکانی مرۆڤ لە هەرێمی کوردستان بکەن و ڕاپۆرتی خۆیانی لەسەر بڵاوبکەنەوە. ئێمە وەک فیدراسیۆن، بەردەوام دەبین لە چاودێریکردن و داکۆکیکردن لە مافی هاووڵاتیان، و هەرگیز لە بەرامبەر ئەم پێشێلکاریانەدا بێدەنگ نابین. فیدراسیۆنی رێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی ١٧ی تەموزی ٢٠٢٥

  هاکان فیدان، وەزیری دەرەوەی توركيا، لە نیویۆرک، سەبارەت بە هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر سوریا بۆ رۆژنامەنوسان وت: ئیسرائیل ماوەیەکی زۆرە سیاسەتی ناسەقامگیری لە ناوچەکە پەیڕەو دەکات و  ئێمە ناتوانین چاوپۆشی لەم رەفتارە شەڕانگێزە یەکلایەنەیە بکەین.  وتيشى: راپۆرتەکان باس لە هەندێک چالاکیی دەکەن لەناوخۆی سوریا، بەتایبەتی لەلایەن یەکینەکانی پاراستنی گەل (یەپەگە). پەیامی ئێمە بۆ ئەوان ئەوەیە: نا ئارامییەکان نەقۆزنەوەوەو خۆیان لە دۆخێکی نەخوازراوەوە نەگلێنن، نابێت ئەو دۆخە  ناسک و هەستیارەی سوریا زیاتر ئاڵۆز بکەن. پێویستە رۆڵێکی بونیادنەر بگێڕن، ئەگەرنا، هەلپەرستی مەترسی گەورەی لەگەڵ خۆیدا هەڵدەگرێت. ئەمەش لەکاتێکدایە مارکۆ رۆبیۆ وەزیری دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، هەموو لایەنەکان رێککەوتوون لەسەر گرتنەبەری هەنگاوی دیاریکراو بۆ کۆتاییهێنان بە پێکدادانەکانی سوریا، دوای ئەوەی ئیسرائیل هێرشی ئاسمانیی کردە سەر دیمەشق. رۆبیۆ لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی ئێکس نووسیوویەتی، رێککەوتین لەسەر هەنگاوی دیاریکراو کە ئەمڕۆ کۆتایی بە دۆخی ناسەقامگیر و ترسناک دەهێنێت. ئەمە پێویستی بەوە هەیە هەموو لایەنەکان پابەندی بەڵێنەکانیان بن و چاوەڕوانییان لێدەکەن بە تەواوی جێبەجێیان بکەن. پێشتریش رۆبیۆ هیوای خواستبوو دۆخەکە لە سوریا ئارامبێتەوە و باسی لە تێگەیشتنێکی هەڵە کردبوو کە دۆخی ئێستای گرژییەکانی دروستکردووە.

بەپێى دواین ئامار کە بەرپرسانی تەندروستی شاری کوت و دوو سەرچاوەی پۆلیس ڕۆژی پێنجشەممە بە ئاژانسی ڕۆیتەرزیان ڕاگەیاند، لەئاگرەکە گەورەکە  هایپەرمارکێتێک لە شاری کوت لە ڕۆژهەڵاتی عێراق تائستا 60 کەس گیانیان لەدەستداوەو ١١ کەسى دیکەش بێسەروشوێنن. گرتە ڤیدیۆییەکان کە لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا بڵاوبوونەتەوە، دەریانخستووە کە لە شەودا بڵێسەی ئاگر باڵەخانەیەکی پێنج نهۆمی لە کوت گرتووەتەوە، لە کاتێکدا تیمەکانی ئاگرکوژێنەوە هەوڵی کۆنترۆڵکردنی ئاگرەکەیان داوە. بەرەبەیانى ئەمڕۆ لە کوتی نێوەڕاستی عێراق ئاگرێکی گەورە لە هایپەرمارکێتێک کەوتەوە و پارێزگاری واست دەڵێت ئاگرکەوتنەوەکە لە یەکێک لە ناوەندە بازرگانییە گەورەکانی پارێزگاکە روویداو بەشێک لە قوربانییەکان ژن و منداڵن و سێ رۆژ ماتەمینیی گشتی رادەگەیێنن. محەممەد جەمیل ئاماژە بەوەش دەکات، بەدواداچوون بۆ هۆکاری ئاگرکەوتنەوەکە بەردەوامە، لەماوەی 48 کاتژمێردا ئەنجامە سەرەتاییەکان بۆ رای گشتی ڕادەگەیەنرێت. بەرپرسێکی تەندروستی شارەکە بە ڕۆیتەرزی ڕاگەیاندووە: "ئێمە لیستێکمان لە ٥٩ قوربانی کۆکردۆتەوە کە ناسنامەیان پشتڕاستکراوەتەوە، بەڵام یەکێک لە تەرمەکان بەجۆرێک سووتاوە کە ناسینەوەی زۆر قورس بووە."

وەزارەتی سامانە سرووشتییەکانی هەرێمی کوردستان بانگەوازی هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکان لە حکومەتی فیدراڵی و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەكات بێنە سەر خەت  بۆ"رێگرتن لە هێرشی دیكە بۆ سەر كەرتی وزەی كوردستان."   رۆژی چوارشەممە، وەزارەتی سامانە سرووشتییەکان راگەیێندراوێکی لەبارەی هێرشی سەر کێڵگە نەوتییەکانی هەرێمی کوردستان بڵاوکردەوە، دەڵێت: جارێكی دیكە داوا دەكەین كە حكومەتی فیدراڵی بەئەركی خۆی هەڵسێت بۆ ئەوەی سنوورێك بۆ ئەم هێرشانە دابنرێت.   وەزارەتەکە دەڵێت، "نیگەرانییەكی قووڵمان لە بەردەوامبوونی ئەم هێرشانە هەیە و بە تووندی ئەم هێرشە تیرۆریستییانە ئیدانە و شەرمەزار دەكەین، كە دەكرێتە سەر دامەزراوەكانی وزە لە هەرێمی كوردستان و مەترسیی لەسەر هاوڵاتییانی ئەم ناوچانە و سەلامەتی كارمەندانی مەدەنی كەرتی وزە دروست دەكات."   ئەمەش لەکاتێکدایە، کۆمەڵەی پیشەسازی نەوت لە کوردستان (ئەپیكۆر) لە بەیاننامەیەكدا: بە توندی سەركۆنەی هێرشەكان بۆ سەر كێڵگەكانی بەرهەمهێنانی نەوت دەکات لە 15ی تەمموز و 16ی تەمموزی 2025، کە لەلایەن کۆمپانیاکانی ئەندامی ئەپیکورەوە لە هەرێمی کوردستانی عێراق بەڕێوەدەبرێن. ئەپیكۆر دەڵێت: ئەو هێرشانە مەترسی لەسەر ژیان و سەلامەتی هێزی کارمان دروستكردووە، کە زۆرینەیان عێراقین لەگەڵ كارمەندانمان لە نەتەوە جیاوازەکان، هەروەها زیانیان بە دامەزراوەکان گەیاندووە. راشیگەیاندووە: دوای هێرشەكان، بەگەڕخەرەكان  خەریکی هەڵسەنگاندنی زیانەکانن، كە بە بەرهەمهێنان و دامەزراوەكانی تر لە كێڵگەكان كەوتوون و،  زۆرینەی کۆمپانیا ئەندامەکان لە ئەپیكۆر، لەوانەی كە بە ئامانجیش نەگیراون، بەرهەمهێنانیان راگرتووە. ئەپیکور، داوا لە حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکات، رێوشوێنی زیاتر بگرنەبەر، بۆ پاراستنی لسەلامەتی و ئاسایشی كارمەندان و دامەزراوەکانيان. لەلایەکى دیکەوە دژەتیرۆری پارتی ڕایگەیاند: لە کاتژمێر 07:10، جارێکی دیکە لە رێگەی درۆنێکی بۆمبڕێژکراوەوە هێرش کراوەتە سەر کێڵگەی نەوتی هاند ئۆیلی ئەمریکی لە باعەدرێ لە قەزای شێخان، جگە لە زیانی مادیی هیچ زیانێکی گیانی لێ نەکەوتەوە. دەقی راگەیێندراوەکە:   ئێوارەی ئەمڕۆ چوارشەممە رێكەوتی 16ی تەمووزی 2025 كاتژمێر (7:10)ی  ئێوارە بۆ جاری دووەم لە ڕێگەی درۆنی بۆمبڕێژكراوەوە، هێرش كرایەوە سەر كێڵگەی نەوتی هانت ئویلی ئەمەریكی لە باعەدرێ لە قەزای شێخانی سەر بە پارێزگای دهۆك، كە جگە لە زیانی ماددی هیچ زیانێكی گیانی لێ نەكەوتووەتەوە.    وەزارەتی سامانە سروشتییەكان نیگەرانییەكی قووڵی لە بەردەوامبوونی ئەم هێرشانە هەیە و بە تووندی ئەم هێرشە تیرۆریستییانە ئیدانە و شەرمەزار دەكات، كە دەكرێتە سەر دامەزراوەكانی وزە لە هەرێمی كوردستان و مەترسیی لەسەر هاوڵاتییانی ئەم ناوچانە و سەلامەتی كارمەندانی مەدەنی كەرتی وزە دروست دەكات، لەهەمان كاتدا دووبارە بانگەوازی هەموو لایەنی پەیوەندیدار لە حكومەتی فیدراڵی و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەكەین كە بێنە سەر خەت بۆ پاراستنی گیانی هاوڵاتیانی سیڤلی ناوچەكە و كارمەندانی مەدەنی و ئەمنییەتی ووزە و ڕێگرتن لە هێرشی دیكە بۆ سەر كەرتی ووزەی كوردستان.   هێرشە درۆنییەكانی 14و 15و 16ی تەمووزی 2025 بۆ سەر ژێرخانی ئابووری و كێڵگە نەوتییەكانی (خۆرمەڵە و سەرسەنگ و بیشخاپوور و عین سفنی) لە پارێزگای هەولێر و پارێزگای دهۆك و ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ زیانی ماددی گەورەی لەسەر ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت دروست كردووە، بۆیە جارێكی دیكە داوا دەكەین كە حكومەتی فیدراڵی بەئەركی خۆی هەڵسێت بۆ ئەوەی سنوورێك بۆ ئەم هێرشانە دابنرێت.

کۆمەڵەی پیشەسازی نەوت لە کوردستان (ئەپیكۆر) لە بەیاننامەیەكدا: بە توندی سەركۆنەی هێرشەكان بۆ سەر كێڵگەكانی بەرهەمهێنانی نەوت دەکات لە 15ی تەمموز و 16ی تەمموزی 2025، کە لەلایەن کۆمپانیاکانی ئەندامی ئەپیکورەوە لە هەرێمی کوردستانی عێراق بەڕێوەدەبرێن. ئەپیكۆر دەڵێت: ئەو هێرشانە مەترسی لەسەر ژیان و سەلامەتی هێزی کارمان دروستكردووە، کە زۆرینەیان عێراقین لەگەڵ كارمەندانمان لە نەتەوە جیاوازەکان، هەروەها زیانیان بە دامەزراوەکان گەیاندووە. راشیگەیاندووە: دوای هێرشەكان، بەگەڕخەرەكان  خەریکی هەڵسەنگاندنی زیانەکانن، كە بە بەرهەمهێنان و دامەزراوەكانی تر لە كێڵگەكان كەوتوون و،  زۆرینەی کۆمپانیا ئەندامەکان لە ئەپیكۆر، لەوانەی كە بە ئامانجیش نەگیراون، بەرهەمهێنانیان راگرتووە. ئەپیکور، داوا لە حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکات، رێوشوێنی زیاتر بگرنەبەر، بۆ پاراستنی لسەلامەتی و ئاسایشی كارمەندان و دامەزراوەکانيان. لەلایەکى دیکەوە دژەتیرۆری پارتی ڕایگەیاند: لە کاتژمێر 07:10، جارێکی دیکە لە رێگەی درۆنێکی بۆمبڕێژکراوەوە هێرش کراوەتە سەر کێڵگەی نەوتی هاند ئۆیلی ئەمریکی لە باعەدرێ لە قەزای شێخان، جگە لە زیانی مادیی هیچ زیانێکی گیانی لێ نەکەوتەوە. ئەمڕۆ بۆ دووەمین جارە کێڵگەکەی کۆمپانیای هەنت ئۆیل بۆردومانکرا، بەرەبەیانی کاتژمێر 07:15 کۆمپانیای هاند ئۆیل بۆردوومانکرا، ئێوارەش کاتژمێر 07:10 جارێکی دیکە بۆردوومانکراوە.  بە گوێرەی بەدواداچوونێکى ڕۆژنامەوانى، تەنها لەم مانگەدا 16 هێرشی درۆنی کراونەتە سەر ناوچە جیاوازەکانى باشووری کوردستان. بەپێی بەدواداچوونەکە، 6 لەو هێرشانەی کراون، بۆ سەر کێڵگەکانی نەوت بوون.

فەرماندەی هێزەكانی سوریای دیموكرات (هەسەدە)، ڕایدەگەیەنێت، كوشتنی ژن و منداڵ و بەئامانجگرتنی سیمبولە ئاینییەكان تاوانی دژە مرۆڤایەتیی و بەهاكانی گەلی سوریایەو؛ دەبێت بەپەلە ئەم كردەوە شەڕەنگێزانە رابگیرێن. لەسەر بەردەوامى شەڕو گرژى و ئاڵۆزیەکانى سوریا بەتایبەتى لە ناوچەى دروزەکان،  مەزڵوم عەبدی فەرماندەی هێزەكانی سوریای دیموكرات (هەسەدە) لە تۆڕى کۆمەڵایەتى ئێکس پەیامێکى بڵاوکردەوە. لەبەشێکى پەیامەکەیدا هاتووە: لەلایەن خەڵكەكەمانەوە لە سوەیدا بانگەوازمان بۆ هاتووە بەمەبەستی كردنەوەی رێڕەوی سەلامەت بۆ مەدەنییەكان و راگرتنی هێرشە بەردەوامەكان.  مەزڵوم عەبدى جەختى کردوەتەوە کە كوشتنی ژن و منداڵ و بەئامانجگرتنی سیمبولە ئاینییەكان تاوانی دژە مرۆڤایەتیی و بەهاكانی گەلی سوریایەو؛ دەبێت بەپەلە ئەم كردەوە شەڕەنگێزانە رابگیرێن و لێپێچینەوە لەو كەسانە بكرێت كە بەرپرسن لێی.  هاوکات ئاماژە بۆ ئەوەدەکات، دوای 14 ساڵ لە جەنگ؛ ئێستا كاتی راگرتنی خوێنڕشتنە. سوریا بە دیالۆگ و كاركردن نەبێت هەڵناسێتەوە.  لەبارەى پرسی گەلی دروزیشەوە فەرماندەى هەسەدە دەڵێت: پرسێكی نیشتمانییەو دەبێت بەدەستورو دیالۆگ چارەسەر بكرێت نەك بە هێز. ئەم پەیامەى مەزڵوم عەبدى لەکاتێکدایە، وەزارەتی ناوخۆی سوریا رایگەیاند، حکومەت و کەسایەتییە دیارەکانی پارێزگای سوەیدا، گەیشتنە رێککەوتن بۆ کۆتاییهێنان بە گرژییەکان و گەڕاندنەوەی پارێزگاکە بۆ ژێر کۆنترۆڵی دەوڵەت.  بەپێی رێککەوتنەکە، ئاگربەستێکی گشتگیر رادەگەیێندرێت، هێزە ئەمنییەکانی حکومەت لە شارەکەدا بڵاوەیان پێدەکرێت و دامەزراوەکانی دەوڵەت کارا دەکرێنەوە.   وەزارەتی ناوخۆی سوریا رۆژی چوارشەممە 16-7-2025 راگەیەندراوێکی لە بارەی ئاڵۆزییەکانی سوەیدا و رێککەوتن لەگەڵ کەسایەتییەکانی پارێزگاکە بڵاوکردەوە و رایگەیاند، رێککەوتنەکە "لە چوارچێوەی هەوڵەکان بۆ گەڕاندنەوەی ئاسایش و سەقامگیری و وەک وەڵامدانەوەیەک بۆ داواکارییەکانی خەڵکی پارێزگاکە" واژۆ کراوە.   بە گوێرەی راگەیێندراوەکە، بۆ چاودێریکردنی جێبەجێکردنی رێککەوتنەکە، بڕیارە لیژنەیەکی چاودێریی هاوبەش پێکبهێندرێت کە نوێنەرانی حکومەتی سووریا و "شێخە بەڕێزەکان"ی پارێزگاکە لەخۆبگرێت. هەروەها لیژنەیەکی دیکەی هاوبەش بۆ لێکۆڵینەوە لە تاوان و پێشێلکارییەکان پێکدەهێندرێت و زیانلێکەوتووان قەرەبوو دەکرێنەوە.   لە بەیاننامەکەی وەزارەتی ناوخۆی سووریادا هاتووە، "ئەم رێککەوتنە بە هەنگاوێکی گرنگ دادەنرێت بەرەو دووبارە بنیاتنانەوەی متمانە لەنێوان رۆڵەکانی سوەیدا و دەوڵەتی سووریادا."

عەلی خامنەیی، ڕێبەری باڵاى ئێران جەختی لەوە کردەوە کە شەڕی ئیسڕائیل لەمانگی حوزەیرانی ڕابردوودا بە ئامانجی ڕووخاندنی ڕژیم لە تاران بووە و جەختی لەوە کردەوە کە وڵاتەکەی ئامادەیە بە هێزتر وەڵامی هەر هێرشێک بداتەوە کە ئەو وڵاتە بکاتە ئامانج. خامنەیی لە لێدوانێکدا کە لە تەلەفزیۆنی دەوڵەتی پەخش کرا، وتی: "شەڕی ئیسرائیل ئامانجی ڕووخاندنی ڕژیم بوو لە ئێران، ئێران توانای ئەوەی هەیە گورزێکی بەهێزتر لە نەیارەکانی بدات لە چاو ئەو گورزەی کە مانگی ڕابردوو لە کاتی شەڕی ١٢ ڕۆژەی لەگەڵ ئیسرائیلدا لێیدا. ناوبراو زیادی کرد: گەلی ئێران لەم شەڕە سەپێنراوەی ئەم دواییەدا کاری گەورەی کردووە، گەلی ئێران لە هیچ گۆڕەپانێکدا وەک لایەنی لاواز دەرناکەوێت، چونکە هەموو ئامرازی پێویستمان لەبەردەستە. ڕێبەرى باڵاى ئێران ئەوەشى خستەڕوو  پاراستنی یەکێتی نەتەوەیی ئەرکی هەمووانە و ئاماژەی بەوەدا کە تەنیا هەبوونی ڕۆح و ئامادەیی بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی ئەمریکا و ئیسرائیل "گرنگییەکی سەرەکییە".

سەنتەری میترۆ لە بارەی پێشێلکاری لە بەرامبەر رۆژنامەنووسانی هەولێر راگەیانراوێکی بڵاوکردەوە سەنتەری میترۆ دەڵێت: هێزە ئەمنییەكانی شاری هەولێر، بەشەق و هەڕەشەكردن و جنێودان، دەستیان بەسەر مۆبایلی كەسی رۆژنامەنووسان و كەلوپەلی رۆژنامەگەری گرتووە و بە مەرجی وەرگرتنی پاسوۆرد مۆبایلەكانیان رادەست کردونەتەوە..   سلێمانی، 16ی تەمووزی 2025: هێزە ئەمنییەكانی شاری هەولێر، بەشەق و هەڕەشەكردن و جنێودان دەستبەسەر مۆبایلی كەسی رۆژنامەنووسان و كەلوپەلی رۆژنامەگەری دەگرن و بە مەرجی وەرگرتنی پاسوۆرد مۆبایلەكانیان رادەست دەكەنەوە، هەموو ئەمانە جێگەی رەفز و ئیدانەكردنن. لە 14ی تەمووزی 2025، لە چەند گەڕەكێكی شاری هەولێر كۆنگرەی رۆژنامەگەری و ناڕەزایەتی هەبوون، هێزە ئەمنییەكان گەمارۆی شوێنەكانیان دا و ئاستەنگیان بۆ كارەكانیان درووست كرد.  هێزێكی جنێودەر ژنانی كورانی عەنكاوە لە شاری هەولێر لە بەرانبەر كەمی ئاوی خواردنەوە، شەقامی سەرەكی گەرەكەكەیان داخستبوو، داوای دادوەرییان دەكرد لە دابەشكردنی ئاوی خواردنەوە. لەو كاتەدا (هێرش قادر) پەیامنێری ئێن ئارتی و هاوكارەكانی (عەلی عبدالهادی وێنەگر، ئازاد سەعید شوفێری دەزگاكە) چووبوون بۆ رووماڵكردنی رووداوەكە، لەگەڵ گەیشتنیان، هێزێكی ئەمنی پەلاماری دان. هێرش قادر بە میترۆی گووت،" پێنج كەس بەشەق پەلاماری منیان دا، ئازارم پێ گەیشت "گووتیشی" لە شەق و پەلاماردانەكە بە ئازارتر بێڕێزی كردن و جنێودانە بە كەس و كارت لەلایەن ئەو هێزە ئەمنییانەوە". سپێدەی ئاژاوەگێڕ هەر ئەو رۆژە، كاتێك تیمی كەناڵی سپێدە (هیوا فەقیانی، محمد گەنجۆ، نەبەز گورزەیی)، دەگەنە شوێنی نارەزایەتییەكەی ژنانی كورانی عەنكاوە، ئاسایش سەرقاڵی بڵاوە پێ كردنی بەشداربوانی چالاكییەكە و لابردنی بەربەبەستەكانی بەردەم شەقامەكە بوون . پەیامنێری سپێدە بە میترۆی گووت، " كە گەیشتین، هێزە ئەمنییەكان هاتنە لامان و وتیان برۆن واز لەو خەڵكە بهێنن، ئێوە ئاژاوە مەنێنەوە، هیچ كیشەیكیان نییە" بە زەبری هێز و هەرەشەكردن تیمەكەی سپێدە لە شوێنی ناڕەزایەتیەكە دوور دەخەنەوە، "یەكێك لە هێزەكە كە قسەی بۆ دەكردین دەمانچەی بەدەستەوە بوو نەك بە قەدییەوە بێت" پەیامنێرەكەی سپێدە وای گووت.  دوژمنانی میمۆری تیمی وێستگە نیوز، (شاهین فوئاد، ئەحمەد شاخەوان) و ئاپۆڕا نیوز لە یەك ئۆتۆمبێلدا بوون كاتێك هێزێكی مەدەنی چەكدار كە زیاتر لە 10 كەس دەبوون خۆیان نەناساندووە، گەمارۆیان داون، داوای مۆبایلی هەردوو تیمەكەیان كردووە، ‌و ئەوانیش رادەستیان كردووە. بەر لە گەمارۆدانیان ئۆتۆمبێلێكی جۆری ئەلەنترای رەنگ سیلڤەریان بینیوە چەند كەسێكی تیا بووە، وێنەی دوو تیمەكەیان گرتووە. شاهین فوئاد، پەیامنێری وێستگە نیوز، بە میترۆی گووت "پەیوەندیمان بە ئاسایشەوە كرد، ئەوكاتە زانیمان ئەمانە ئاسایشن پاش پێنج كاتژمێر مۆبایل و كامێراكەمان وەرگرتەوە بەڵام بە بێ میمۆری". پڕكردنەوەی فۆرم و پەنجەمۆركردن لەگەرەكی عەدالەی شاری هەولێر، دوو ئۆتۆمبێلی چەكدار بەبەرگی مەدەنییەوە، بەردەم تیمی ئاپۆرانیوز دەگرن، تیمەكە هاتبوون بۆ رووماڵی كۆنگرەی رۆژنامەگەری یەكێك لە كاندیدەكانی هەڵبژاردنی عێراق. هێزەكە كە دەزانن تیمەكە (دیاكۆ حسێن پەیامنێر، مەسعود رەسوڵ وێنەگر، تەیب ڕەزا شۆفێر) میدیاكارن، داوایان لێدەكەن لە ئۆتۆمبێلەكە دابەزن، مۆبایل و كامێراكانیان رادەست بكەن.  دیاكۆ حسێن، پەیامنێری ئاپۆڕانیوز بە میترۆی گووت، "بە شێوازێكی ناشرین مامەڵەیان لەگەڵدا كردین و موبایلی كەسی و كامێرا و میمۆرییان لێ سەندین" گووتیشی، "ئێوارە لە ئاسایشی هەولێر داوای پاسوۆردی مۆبایلەكانیان لێكردین، بەناو گەلەری مۆبایلەكاندا دەگەڕان و وێنەیان دەسڕییەوە". دیاكۆ باسی لەوەكرد كە لە ئاسایش فۆرمێكی زانیارییان پێ پڕكردونەتەوە كە ناونیشانی تەواوی كەسی تیا بووە. جەختیكردەوە، "پاشان پەنجەمۆریان وەرگرتین و مۆبایلەكانمان وەرگرتەوە". لولتان دەدەین بە شاپان دەتانبەین لەهەمان شوێندا تیمێكی كەناڵی زووم ( كاروان حەمە ساڵح، شێوان مەولود، ئیسماعیل محەمەد)، پاش ئەوەی كۆنگرە رۆژنامەنووسییەكەیان رووماڵكرد، هێزەكە نزیكیان دەبنەوە و بۆ ماوەیەك دەستبەسەریان دەكەن موبایل و كامێرا و كەلوپەلەكانیان لێ دەستێنن. كاروان حەمە ساڵح گووتی، " هەڕەشەیان لێ كردین كە ئەگەر قسە بكەین بە شاپان لولتان دەدەین" گووتیشی، "ئێوارە چووین بۆ ئاسایش بۆ وەرگرتنەوەی موبایلەكانمان، بەڵام هەتا پاسوۆردمان نەدا پێیان موبایلەكانیان نەداینەوە". كاروان باسی لەوەكرد كە كاتێ موبایلەكانیان وەرگرتەوە، واتسئاپ و مەسنجەر و تێلیگرامەكەی كرابوونەوە و نازانێت تەماشای چییان كردووە بەڵام گووتی، " لە ناو گەلەری موبایلەكەم چەند وێنە و ڤیدیۆیەكی تایبەت بە خۆم سڕاونەتەوە كە هیچ پەیوەندییان بە رووداوەكانی ئەو ڕۆژەوە نەبووە". سەنتەری میترۆ رایدەگەیەنێت رووداوەكانی 14ی تەمووز بەرانبەر بە تیمەكانی راگەیاندن پێمان دەڵێت كە بارودۆخی كاری رۆژنامەنووسی پڕ ئاستەنگە و پێشێلكاری بەرانبەریان هێشتا نەبووەتە مایەی شەرمەزاری بۆ هەر كەسێك كە ئەنجامی دەدات لە هەر پلە و پایەكی دەسەڵاتدا بێت.

دوای کۆبوونەوەیان لەگەڵ داودئۆغلۆ، ئەندامی شاندی ئێمراڵیی دەم پارتی پەروین بوڵدان ڕایگەیاند پرۆسەکە گەیشتووە بە ئاستێکی دیاریکراو، دەڵێت پرۆسەکە ئێستا کاتى  پێکهێنانی کۆمیسیۆن و ئامادەکاریی یاساییە لە پەرلەماندا. شاندی ئیمراڵیی دەم پارتی لە ناوەندی گشتی پارتی ئایندە لەگەڵ سەرۆکی پارتەکە، ئەحمەد داودئۆغلۆ کۆبوونەوە. دوای کۆبوونەوەکە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی ئەنجام درا. سەرەتا داودئۆغلۆ قسەیکرد  و ڕایگەیاند پەیوەست بە پێکهێنانی کۆمیسیۆن، لە کۆبوونەوکەدا سەرنج و بۆچوونی خۆیان گۆڕیوەتەوە و گوتی: "لە پرۆسەیەکداین پێویستە هەموو کەسێک بە ورییاییەوە بجوڵێتەوە. هۆکارە دەروونییەکان کاریگەرییەکی زۆییان لەسەر پرۆسەکە هەیە. پێویستە پەرە بە زمانێک بدرێت کە نیگەرانییەکانی کۆمەڵگە بڕەوێنێتەوە. هیوادارین پرۆسەکە سەرکەوێت، پێکەوە ببینە خاوەنی دەرفەتێک کە ببێتە هاوکاری کۆتایهێنان بە پرسێکی مەزن." پەروین بوڵدان: پرۆسەکە لە ئاستێکی کاریگەردا بەردەوامی هەیە دواتر ئەندامی شاندی ئیمراڵی پەروین بوڵدان قسەیکرد و بە سەرنج خستەسەر گرنگی ئەزموونەکانی دادوئۆغلۆ، دەستنیشانی کرد کۆبوونەوەیەکی ئەرێنی بووە و ماوەی کاتژمێرێکی خایاند و گوتی: "پرۆسەکە لە ئاستێکدایە کە چاوەڕوان دەکرێت کۆمیسیۆنێک لە پەرلەماندا پێکبهێندرێت. بەڕاستی پرۆسەکە پێویستی بە پشتگیری هەموو پارتەکان هەیە. لەم پێناوەدا کۆبوونەوەکانمان بۆ ڕەواندنەوەی نیگەرانییەکان بەردەوام دەبێت." هەروەها لە کۆنگرەکەدا میدحەت سانجار بۆ ڕۆژنامەوانان قسەیکرد و ئاماژەی بەوەدا پرۆسەکە پێویستی بە پشتگیرییەکی بەرفراوانی کۆمەڵایەتی هەیە. پەیوەست بە بەردەوامی کۆبوونەوەکانی شاندەکە، سانجار ئاماژەی بەوەدا سبەینێ لەگەڵ جەهەپەدا کۆدەبنەوە، تا ئێستا بەرنامەی کۆبوونەوەکان بەو شێوەیەیە. قۆناغێ ئێستای پرۆسەکە، قۆناغی کۆمیسیۆن و یاساییە دواتر پەروین بوڵدان وەڵامی ڕۆژنامەوانانی دایەوە و گوتی: "ئاستی ئێستای پرۆسەکە لە ئاستی پێکهێنانی کۆمیسیۆنە لە پەرلەماندا، هەڵبەتە بە دەرچواندنی یاساکانی ئازادی و ئەنتێگراسیۆنی دیموکراتیکیش لە کۆمیسیۆنەوە دەردەچوێندرێت و دەبێتە تەواوکەری ئەم قۆناغە. دوای پێکهێنانی ئەم ڕێکارانە بێگومان پرۆسەکە دەچێتە قۆناغێکی نوێیوە  و دواتر هەموو پێشهاتەکان بۆ ڕای گشتی بڵاودەکەینەوە. بەڵام ئەوەی ڕوونە قۆناغی ئێستا قۆناغی پێکهێنانی کۆمیسیۆنە لە پەرلەمان و دەرچواندنی یاساکانە."

  هەردوو حکوومەتی هەرێمی کوردستان و فیدراڵی، ڕێککەوتنی سەرەتاییان لەبارەی داهاتی نانەوتی و نەوت کردووە، وتەبێژی حکوومەتی هەرێمیش دەلێت بە گوێرەی ڕێککەوتنەکە، حکوومەتی فیدراڵی مووچەی ئەم چەند مانگەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان دەدات. ئەمڕۆ ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان، لەبارەى پرسى مووچە و هەرناردەکردنەوەى نەوتى هەرێمى کوردستان و گفتوگۆکان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ کۆدەبویەوە. بەپێى زانیاریەکان حکومەتی هەرێمی کوردستان ڕازی بووە مانگانە 120 ملیار دینار داهاتی نانەوتی و مانگانەش 230 هەزار بەرمیل نەوت رادەستی بەغدا بکات، حکومەتی هەرێمی کوردستان چاوەڕوانی بەغدا دەکات بۆ ئەوەی دوای ئەو رێککەوتنە، بڕیار لە ناردنی مووچە بدات. بەپێى ڕاگەیەندراوێکى ڕۆژنامەوانى ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی لەسەر لەیەکترتێگەیشتنی نوێی نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵ تایبەت بە مووچە و شایستە داراییەکان كرد. پێشەوا هەورامانی، وتەبێژی حکوومەتی هەرێمی کوردستان  ڕاگەیاند، سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی لێکتێگەیشتنی هەردوو حکوومەتی هەرێمی کوردستان و حکوومەتی فیدراڵی لەبارەی نەوت و داهاتی نانەوتی بردووەتە کۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجوومەنی وەزیران و دوای تاوتوێکردن، ئەنجوومەنی وەزیران ڕەزامەندی لەسەر لێکتێگەیشتنەکە داوە.  پێشەوا هەورامانی گوتیشی: لێکتێگەیشتنەکە لەبارەی داهاتی نانەوتی و نەوتە و وەک دەستپێک، حکوومەتی فیدراڵی مووچەی ئەم چەند مانگەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان دەدات. باسی لەوەش کرد: دوای ئەم لێکتێگەیشتنە، هەردوو حکوومەت دەچنەنێو ڕێککەوتنێکی فراوانترەوە، ئەوەی کراوە ڕێککەوتنێکی سەرەتاییە. 

ئەنجومەنی وەزیران ڕەزامەندی لەسەر لەیەکترتێگەیشتنی نوێی نێوان حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵ تایبەت بە مووچە و شایستە داراییەکان كرد. ئەمڕۆ چوارشەممە 16ی تەممووزی 2025، بە سەرپەرشتی سەرۆک وەزیران مەسرور بارزانی و ئامادەبوونی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆک وەزیران، ئەنجوومەنی  وەزیرانی هەرێمی کوردستان کۆبووەوە. لە دەستپێکی کۆبوونەوەدا، ئەنجوومەنی  وەزیران بە توندترین شێوە، هێرشە تیرۆریستییەکانی سەر هەرێمی کوردستان و بە تایبەتی کێڵگە نەوتییەکانی هەرێم شەرمەزار کرد، کە زیانێکی زۆری ماددیان بە پرۆسەی بەرهەمهێنانی نەوت گەیاندووە و ئامانجی ئەم هێرشانە، لێدانە لە ژێرخانی ئابووریی و وزەی هەرێمی کوردستان.  ئەنجوومەنی  وەزیران داوا لە حکومەتی فیدراڵ دەکات کە ئەرکی خۆی بەجێ بگەیەنێت بۆ ئەوەی سنوورێک بۆ ئەو هێرشانە دابنرێت و ڕێکاری یاساییش بەرامبەر ئەو تێکدەرانە بگیرێتە بەر.  پاشان ئەنجوومەنی  وەزیران ، گفتوگۆی لەبارەی تەوەر و بابەتی کۆبوونەوەکە کرد، کە تایبەت بوو بە تاوتوێکردنی بارودۆخی دارایی هەرێمی کوردستان و ڕێڕەوی دانوستان و گفتوگۆکان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ سەبارەت بە مووچە و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان . سەرۆک وەزیران و جێگری سەرۆک وەزیران، وردەکاری ئەو لەیەکترتێگەیشتنە هاوبەشەی کە دوێنێ لە بەغدا تایبەت بە دابینکردنی شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان و پابەندییەکانی هەرێم هاتووەتە ئاراوە خستەڕوو. دوای گفتوگۆ و ڕاگۆڕینەوە ، ئەنجوومەنی  وەزیران پێشوازیی لەو لەیەکترتێگەیشتنە کرد و بڕیاری دا بە جێبەجێکردنی ناوەڕۆکی ئەو لەیەکترتێگەیشتنە، کە بڕیارە لە بەرامبەردا حکومەتی فیدراڵ ، مووچە و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان بنێرێت.

بەپێی ڕاپۆرتێکى شیکاری سەنتەری " RINE "ی ئەمریکی، ئەمڕۆ چوارشەممە (١٦ی تەمموزی ٢٠٢٥) بڵاوکراوەتەوە، پێشبینی کردوەو بە "خۆپیشاندانی گەورە" وەسفی کردووە لە زۆرێک لە ناوچەکانی وڵات ڕوبدات لە ئەنجامی تێکچوونی خزمەتگوزاری و کەبوونەوەى کارەبا. ئەو سەنتەرە ئەمریکیە بەگوێرەی ئەوەی کەچاودێری "خۆپیشاندانەکانی قەبارەی جیاواز لە نەجەف، کەربەلا، دیوانیە، بابل، بەسرە، و دی قر" دەکات، ڕوونیشیکردەوە "ئەم خۆپیشاندانانە، کە بەهۆی تێکچوونی کارەبا و بەرزبوونەوەی توندی پلەکانی گەرما و پچڕانی دابینکردنی کارەبا لە ئێرانەوە سەریان هەڵدا، تا ئێستا هێشتا بچووکن، بەڵام پێشبینی دەکرێت گەشەیەکی بەرچاویان هەبێت". لە ڕۆژانی داهاتوودا”. ڕاپۆرتە شیکارییەکەى سەنتەرەکە ئەوەشى خستوەتەڕوو، بەردەوامی ئەو خۆپیشاندانانە بەو شێوەیەی کە ئێستا بەرەو هەڵکشان دەچێت، دەبێتە هۆی خۆپیشاندانی زۆر گەورەتر کە ڕەنگە لە ڕۆژانی داهاتوودا سەرهەڵبدات، بەتایبەتی کە حکومەتی عێراق و وەزارەتی کارەبا، بەردەوامن لە خستنەڕووی هۆکارەکانی کەمبوونەوەى کاتەکانى کارەبا لەگەڵ چڕبوونەوەی گەرمای هاوین بەبێ چارەسەرى گرفتەکە. یەکێک لەو هۆکارانەی کە وەزارەتی کارەبا لە عێراق خستوویەتییەڕوو، بەسەرچوونی ئەو لێخۆشبوونەیە کە حکومەتی ئەمریکا بە بەغدا بۆ هاوردەکردنی غاز لە ئێرانەوە داوە، وەک ئەوەی باسیکردووە. هەروەها سەنتەرەکە هۆشداری داوە لەوەی لە ماوەی داهاتوودا خۆپیشاندانەکان زیاتر "توندوتیژ" دەبن و جەختیشی لەوە کردووەتەوە کە هەندێک ناوچەی وڵات تەنها شەش کاتژمێر کارەبیان هەیە ڕۆژانە، دەبێت حکومەتی عێراق چارەسەری قەیرانەکە بکات بۆ ئەوەی 'کێشەکان زیاتر' زیاتر نەبێت. بەپێی سەنتەرەکە، خۆپیشاندانی زۆر لە چەند پارێزگایەکی عێراق سەریهەڵداوە لە ئەنجامی بەردەوامی تێکچوونی پێدانی کارەبا، سەرەڕای بەردەوامی بەڵێنەکانی حکومەت بۆ باشترکردنی.

شەڕ و پێکدادانى چەکدارى لە سوەیدای سورویا بەردەوامە و ئیسرائیل بۆردوومانى ئۆتۆمبێلە سەربازييەکانی حکومەتی سوورياى کرد. رێبەری رۆحی دروزەکانیش رایگەیاند، لەگەڵ دیمەشق نەگەیشتووینەتە رێککەوتن و نێردەی تایبەتی ئەمریکاش دەڵێت، هەوڵی هێورکردنەوەی دۆخەکە دەدەن ژمارەی کوژراوان بۆ ٢٤٨ کەس بەرزبووەوە. ئیسرائیل بۆ رێگریکردن لە هێرشی دەسەڵاتی راگوزەری سووریا و پشتیوانیکردن لە دروزەکان هێرشی کردە سەر ئۆتۆمبێلە سەربازییەکانی دەسەڵاتی راگوزەری سووریا لە سوەیدا و گڕو دوکەڵی ئۆتۆمبێلە سوتاوەکانی سوپا و ئاسایشی گشتیی سووریا بە ئاسمانی ناوچەکەدا بڵاوبووەتەوە. سوپای ئیسرائیل رایگەیاندووە، هێرشەکە لە چوارچێوەى پێکدادانی دەسەڵاتدارانی سووریا و دروزەکان لە شاری سوەیدا بووە. سوپای ئيسرائيل کە پێشتر بەڵێنیدابوو بەرگریی لە دروزەکان بکات و دیمەنى ڤیدیۆی هێرشکردنەسەر هێزەکانی سووریای بڵاوکردەوە. بنيامين نەتانياهوو سەرۆکوەزيرانی ئيسرائيل و يسرايل کاتز وەزيری بەرگریی ئەو وڵاتە دوای کۆبوونەوەيەکی بەپەلە رايانگەياند، فەرمانيان بە سوپا کردووە دەستبەجێ هێرش بکاتە سەر هێزەکانی رژێم و ئەو چەکانەی کە هێنراونەتە ناوچەی سوەیدا لە دژی دروزەکان. لەمیانی بەسەرکردنەوەی بنکەیەکی راهێنانی سەربازیی، نەتانیاهوو پەیامێکی ڤیدیۆیی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، پارێزگاری لە دروزەکان دەکەن و رێگەنادەن دۆخێکی دیکەی هاوشێوەی لوبنان لەناو سووریا دووبارە ببێتەوە. بنیامین نەتانیاهوو، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل گوتیشی، "لەبەیانیی ئەمڕۆوە ئۆپراسیۆنەکانمان لە سووریا بەردەوامە، پابەندین بە لەچەکداماڵینی باشووری رۆژئاوای سووریا، کە هاوسنوورە لەگەڵ وڵاتەکەمان، دروزەکانیش دەپارێزین، رێگەنادەین دۆخێکی هاوشێوەی لوبنان دروستببێتەوە." هێرشەکانی ئیسرائیل دەسەڵاتدارانی سووریای تووڕەکرد، لە راگەیەنراوێکدا، وەزارەتی دەرەوەی سووریا ئاماژەی بەوەکردووە، ئەو وڵاتە دانی بە کوژرانی ژمارەیەک لە هێزەکانیاندا ناوە و رایگەیاند، ئیسرائیل بەرپرسیارە لە لێکەوتەی هێرشەکان و حکومەتی سووریاش مافی یاسایی خۆیەتی بەگوێرەی یاسا نێودەوڵەتییەکان بەرگریی لە خاک و گەلەکەی بکات. ژمارەی دروزەکان لە سووریا بە نزیکەی 700 هەزار کەس مەزەندە دەکرێت، کە زۆرینەیان لە باشووری وڵاتەکە دەژین، بەتایبەتی لە پارێزگای سوەیدا. هەروەها لە شارەکانی جەرامانە و سەحنایا لە نزیک دیمەشق بوونیان هەیە، بەشێکى کەمیشیان لە ئیدلبن. حيکمەت هجری رێبەری رۆحی دروزەکان رايگەياند، رووبەڕووی کۆمەڵکوژی بوونەتەوە و لەگەڵ ديمەشق نەگەيشتوونەتە رێککەوتن و گوتيشی، "ئەو راگەيەندراوەی پێشتر لەبارەی رێککەوتنيان لەگەڵ حکومەت بڵاويانکردووەتەوە لەژێر فشاردا بووە و داوا لە هەموو لایەک دەکەین هەڵمەتی بەربەريیانە لە دژمان رابگرن". دۆخەکە تۆماس باراک، نێردەی ئەمریکا بۆ کاروباری سووریای هێنایە سەر خەت و لەوبارەیەوە رایگەیاند، لەگەڵ هەموو لایەنەکانی سووریا لە پەیوەندیدان بۆ هێورکردنەوەی دۆخەکە و گوتیشى، "بەدوای چارەسەرێکی ئاشتییانەدا دەگەڕێین، کە هەموو لایەنەکان رازیبکات". گرژییەکان، رۆژی شەممە (5ی تەمموز)، بەهۆی رفاندنی هاوڵاتییەکی دروز، لەنێوان چەکدارانی بەدو و چەکدارە دروزەکان سەریهەڵدا، سوپای سووريا هێزەکانی بردە شارەکە و دەستوەردانی لە دۆخەکە کرد و ژمارەیەک زۆر لە هەردوولا کوژراون، ئەحمەد شەرعیش لایەنە پەیوەندیدارەکانى راسپاردووە لێکۆڵینەوە لە هەر کەسێک بکەن، کە لە دەستدرێژییەکان تێوەگلاوە.

گەڵف کیستۆن، کۆمپانیای ئەمریکیی سەرکار لە کێڵگەی نەوتی شێخان رایگەیاند، بەهۆی چەند تەقینەوەیەک لە کێڵگە نەوتییەکانی نزیک کێڵگەی شێخان، وەکو رێکارێکی خۆپارێزی، بە شێوەیەکی کاتی بەرهەمهێنانی نەوتیان لە کێڵگەکە راگرتووە.   کۆمپانیاکە رایگەیاندووە، لە دوو رۆژی رابردوودا ئاگاداری "راپۆرتی تەقینەوەکان بوون لە ژمارەیەک کێڵگەی نەوتی لە دەوروبەری کێڵگەی شێخان."   لە راگەیێندراوەکەدا هاتووە، "وەکو رێکارێکی خۆپارێزی، کۆمپانیای گەڵف کیستۆن بڕیاری دا بە شێوەیەکی کاتی بەرهەمهێنان رابگرێت و رێوشوێنی پێویستی بۆ پاراستنی سەلامەتیی کارمەندەکانی گرتووەتەبەر."   کۆمپانیاکە جەخت دەکاتەوە کە هیچ زیانێک بەر کێڵگەکەیان نەکەوتووە و دەڵێت، "لە نزیکەوە چاودێریی دۆخەکە دەکەین، لە کاتی پێویستدا زانیاریی زیاتر بڵاودەکەینەوە."   رۆژانە نزیکەی 45 هەزار بەرمیل نەوت لە شێخان بەرهەم دەهێندرێت.   لە ئێوارەی دووشەممەوە 5 کێڵگەی نەوتی لە هەرێمی کوردستان کراونەتە ئامانج کە هەریەکە لە کێڵگە نەوتییەکانی خورمەڵە، سەرسنک، تاوکێ، پێشخابوور و باعەدرێ بوون.   بەهۆی هێرشەکانەوە پێشتر کۆمپانیاکانی HKN لە کێڵگەی سەرسنک و DNO لە تاوکێ بەرهەمهێنانی نەوتیان راگرتبوو.   بەکۆی گشتی، ئێستا بەهۆی هێرشەکانەوە بەرهەمهێنانی نزیکەی 160 هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە لە هەرێمی کوردستان راگیراوە.   گەڵف کیستۆن (GKP) یەکێکە لە کۆمپانیا سەربەخۆ پێشەنگەکانی بواری بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی کوردستان و بەرهەمهێنانی سەرەکیی لە کێڵگەی نەوتیی شێخانە.

ئەمڕۆ ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان، لەبارەى پرسى مووچە و هەرناردەکردنەوەى نەوتى هەرێمى کوردستان و گفتوگۆکان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ کۆدەبێتەوە. بەگوێرەى کارنامەى ئەنجومەنى وەزیرانى هەرێمى کوردستان، کۆبوونەوەکە، تایبەتە بە بارودۆخی دارایی هەرێمی کوردستان، هەروەها رێڕەوی دانووستان و گفتوگۆکان لەگەڵ حکومەتی فیدراڵ، هاوکات پێشهاتەکانی تایبەت بە مووچە و هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان. لە کۆبوونەوەکەدا، ئاوات شێخ جەناب، وەزیری دارایی و ئابووری، کەمال محەمەد، وەزیری سامانە سرووشتییەکان بە وەکالەت، ئەندامانی شاندی دانووستانکاری هەرێمى کوردستان زانیارى لەبارەى داهات و بابەتەکان و ئەنجامى گفتوگۆکان لەگەڵ بەغداد بۆ ئەنجومەنی وەزیران دەخەنەڕوو. ئەمەش لەکاتێکدایە، هەفتەى پێشوو ئەنجومەنى وەزیران کۆبوونەوەی ئاسایی هەفتانەى ئەنجامنەداـ بەهۆى ئەوەى هیچ ئاسۆو بەرچاوو ڕوننیەک نەبوو بۆ چارسەرکردنى کێشەکانى نێوان هەولێرو بەغدا.