مەسرور بارزانی سەرپەرشتیی کۆبوونەوەیەکی تایبەت بەچاکسازییەکانی پێشمەرگە دەکات

سه‌رکۆ جه‌مال لافاوى دووه‌مى هه‌ولێر زیانه‌کانى گه‌یشتووه‌ته‌ 21 ملیار دینارو تائێستا نزیکه‌ى شه‌ش ملیار دینارى بۆ کۆکراوه‌ته‌وه‌ که‌ به‌شێکی له‌لایه‌ن سه‌رمایه‌داران و وه‌به‌رهێنه‌ران کۆکراوه‌ته‌وه‌. رۆژى 17ى 12ى 2021، لافاوێک له‌پارێزگاری هه‌ولێر روویداو به‌و هۆیه‌وه‌ 12 که‌س گیانیان له‌ده‌ستدا که‌ تائێستا ته‌رمى دوانیان نه‌دۆزراوه‌ته‌وه‌. ئومێد خۆشناو، پارێزگارى هه‌ولێر، داوای هاوکاریی له‌حکومه‌تی عێراق کردووه‌و نامه‌ی فه‌رمی  بۆ کونسوڵخانه‌ی وڵاتان نێردراوه‌. ساڵی 2021 له‌ماوه‌ی که‌متر له‌دوو مانگدا له‌هه‌ولێر دوو جار لافاو روویدا که‌ له‌ رۆژانی 2021/10/30 و 2021/12/17 بوو، به‌ڵام لافاوی یه‌که‌م هێنده‌ی لافاوی دووه‌م زیانی لێنه‌که‌وته‌وه‌، له‌لافاوه‌که‌ی ئه‌مجاره‌ی هه‌ولێر 12 که‌س گیانیان له‌ده‌ستدا، ته‌رمی 10 که‌سیان دۆزراونه‌ته‌وه‌، دانه‌ری 10 مانگ و که‌سێکی دیکه‌ که‌ پیشه‌ی «شوان» بوو هێشتا نه‌دۆزراونه‌ته‌وه‌. به‌پێی ئاماره‌کان زیانه‌کانی لافاو له‌هه‌ولێر تائێستا سێ هه‌زارو 278 زیانلێکه‌وتوو فۆڕمیان پڕکردووه‌ته‌وه‌، که‌ دوو هه‌زارو 775 خێزان ئاو چووه‌ته‌ ماڵه‌کانیان و هه‌زارو 78 ئۆتۆمبێلیش زیانیان به‌رکه‌وتووه‌و 386 خانوو تێکچوون. هه‌روه‌ها 140 دوکان و فرۆشگا زیانیان به‌رکه‌وتووه‌، هه‌زارو 29 سه‌ر مه‌ڕو ماڵات له‌ناوچوون، 42 مۆلیده‌ی گه‌ڕه‌که‌کان، 160 زه‌وی کشتوکاڵى زیانی به‌رکه‌وتووه‌و به‌رهه‌مه‌کانی تێکچووه‌.  هاوکات چوار حه‌وزی ماسی به‌هۆی لافاو ته‌قیون، 10 کارگه‌ی پیشه‌سازی ئاویان تێچووه‌و نۆ مارکێت و مینی مارکێت و 20 کۆگا له‌ناوچه‌ی قوشته‌په‌و داره‌توو، تێکچوونه‌و 24 ماتۆڕسیکلیش به‌هۆی ئاوه‌وه‌ تێکچوون. به‌رپرسانى حکومه‌تى هه‌رێم ئاماژه‌ به‌کۆکردنه‌وه‌ى پاره‌ بۆ زیانلێکه‌وتووانى لافاوى دووه‌مى پارێزگاى هه‌ولێر ده‌که‌ن. محه‌مه‌د شوکری، سه‌رۆکی ده‌سته‌ی وه‌به‌رهێنانی حکومه‌تى هه‌رێمی کوردستان له‌لێدوانێکدا به‌هاوڵاتی وت:» بۆ قه‌ره‌بووکردنه‌وه‌ی زیانلێکه‌وتووانی لافاوى دووه‌مى هه‌ولێر هه‌ڵمه‌تێکمان راگه‌یاندووه‌ بۆ کۆکردنه‌وه‌ی هاوکاری». هه‌روه‌ها وتیشى:» تائێستا دوو ملیارو 200 ملیۆن دینار له‌لایه‌ن وه‌به‌رهێنه‌رانه‌وه‌ بۆ هاوکارییه‌کانی زیانلێکه‌وتووانی کۆکراوه‌ته‌وه‌«. سه‌رۆکى ئه‌نجومه‌نى پارێزگاى هه‌ولێر ده‌ڵێت:»به‌شێک له‌پرۆژه‌کان بوونه‌ته‌ هۆى درووستبوونى لافاو، به‌ڵام له‌لایه‌ن به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تییه‌ جیاوازه‌کان مۆڵه‌تى فه‌رمیان پێدراوه‌«.  عه‌لی ره‌شید، سه‌رۆکی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای هه‌ولێر له‌لێدوانێکدا به‌ هاوڵاتی وت:» راپۆرتی لیژنه‌که‌ ورده‌کاریی زۆری تێدایه‌، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا رێڕه‌وه‌ ئاوییه‌کان پڕبوونه‌ته‌وه‌ و کونی پرده‌کان گیراون و خه‌ڵکیش خاشاکیان فڕێداوه‌ته‌ به‌سته‌کانه‌وه‌. رۆژى 18ى کانوونى یه‌که‌مى 2021، حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان به‌فه‌رمانى مه‌سرور بارزانى، سه‌رۆکى حکومه‌تى هه‌رێم لیژنه‌یه‌کى لێکۆڵینه‌وه‌ى 11 که‌سى پێکهێناوه‌ تا هۆکاره‌کانى دروستبوونى لافاوه‌که‌ ئاشکرا بکه‌ن و حکومه‌ت لێپێچینه‌وه‌ى خۆى ئه‌نجامبدات. سه‌رۆکی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای هه‌ولێر وتیشی:» پڕۆژه‌ی وه‌به‌رهێنان هه‌بووه‌ که‌ هۆکاره‌، له‌کاتێکدا شاره‌وانی، گه‌شتوگوزار، ئاوه‌دانکردنه‌وه‌، نه‌خشه‌دانان و ئاوو ئاوه‌ڕۆ هه‌موویان به‌فه‌رمی ره‌زامه‌ندییان له‌سه‌ر دروستکردنی ئه‌و پڕۆژه‌یه‌ داوه‌«.  سه‌رۆکى ئه‌نجومه‌نى پارێزگاى هه‌ولێر باسى له‌وه‌شکرد ئه‌و لیژنه‌یه‌ی بۆ لێکۆڵینه‌وه‌ له‌هۆکاری روودانی لافاوه‌کانی هه‌ولێر پێکهێنراوه‌ راپۆرتی خۆی به‌ورده‌کاریی زۆره‌وه‌ بۆ ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران ناردووه‌و ده‌ستیان له‌سه‌ر برینه‌کان داناوه‌، وتیشى:»تا ئه‌نجامه‌کان له‌ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران رانه‌گه‌یه‌ندرێن هیچ شتێک بڵاوناکرێته‌وه‌«. هاوکات، عه‌لى ره‌شید ئه‌وه‌شى روونکرده‌وه‌ که‌ قه‌ره‌بووی زیانلێکه‌وتووانی لافاوه‌که‌ ده‌ست به‌دابه‌شکردنی کراوه‌و هه‌ر بڕه‌ پاره‌یه‌کی دیکه‌ش بێت ده‌ستبه‌جێ ده‌ست به‌دابه‌شکردنی ده‌که‌ن، به‌ڵام قۆناغی دووه‌می قه‌ره‌بووی زیانلێکه‌وتووانی لافاوه‌که‌ی یه‌که‌م هێشتا ته‌واو نه‌بووه‌. رۆژی 29-12-2021 ئومێد خۆشناو، پارێزگاری هه‌ولێر له‌کۆنگره‌یه‌کی رۆژنامه‌وانیدا رایگه‌یاند: به‌پێی خه‌مڵاندنه‌کان لافاوی یه‌که‌م زیانی پێنج ملیارو 853 ملیۆن بووه‌، ئه‌و پاره‌یه‌شی بۆ قه‌ره‌بووی زیانلێکه‌تووان کۆکراوه‌ته‌وه‌ چوار ملیارو 460 ملیۆن دینار بووه‌و ئه‌وه‌ی دیکه‌شی که‌ ملیارێک و 393 ملیۆن دیناره‌ له‌لایه‌ن سه‌رۆکی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان ته‌رخانکراوه‌.  له‌باره‌ی ئه‌و خێزانانه‌ی له‌ لافاوه‌که‌ی یه‌که‌م زیانیان به‌رکه‌وتووه‌، پارێزگاری هه‌ولێر ده‌شڵێت: 826 خێزان زیان به‌ر ماڵ و که‌لوپه‌له‌کانیان که‌وتووه‌، هه‌روه‌ها 314 ئۆتۆمبێلیش زیانیان به‌رکه‌وتووه‌.  پارێزگاری هه‌ولێر ئه‌وه‌شى خسته‌ڕوو که‌ به‌شێکی زۆری ئه‌و پاره‌یه‌ی که‌ کۆکراوه‌ته‌وه‌ به‌مشێوه‌یه‌ بووه‌ که‌ سێ ملیار دینار له‌لایه‌ن حکومه‌تی عێراق، 500 ملیۆن دینار له‌لایه‌ن سه‌رۆکایه‌تیی دیوانی وه‌زاره‌ت، ده‌زگای خێرخوازیی بارزانی 220 ملیۆن دینار، شێخ باز 450 ملیۆن دینار، ده‌زگای خێرخوازیی نانه‌که‌لی 100 ملیۆن دینار، گرووپی کۆمپانیاکانی جیهان 100 ملیۆن دینار. ئه‌وه‌ی جێگه‌ی سه‌رنج بوو پارێزگاری هه‌ولێر ناوی به‌شێک له‌کۆمپانیاو رێکخراوه‌کانی دیکه‌ی نه‌هێنا له‌وانه‌ش کۆمپانیا ئاسیاسێڵ که‌بڕی ملیارێک دیناری بۆ به‌هاناوه‌چوون و یارمه‌تیدانی زیانلێکه‌وتووانی لافاوه‌که‌ی رۆژی هه‌ینی رابردووی هه‌ولێر دابین کرد، پاشانیش کۆمپانیای ساوس کوردستان ، بڕی 300 ملیۆن دیناری وه‌کو هاوکاری بۆ که‌مپینه‌که‌ دابینکردبوو. جێگری پارێزگاری هه‌ولێر ده‌ڵێت، تا لێکۆڵینه‌وه‌کان له‌باره‌ى لافاوه‌که‌ى هه‌ولێر ته‌واو نه‌بێت ناوه‌ڕۆکى راپۆرته‌که‌ ئاشکرا ناکه‌ن. هێمن قادر جێگری پارێزگاری هه‌ولێر له‌لێدوانێکدا به‌ هاوڵاتی وت: «لیژنه‌ی لێکۆڵینه‌وه‌ له‌لافاوه‌که‌ی هه‌ولێر ده‌ستی به‌کاره‌کانی کردووه‌و من سه‌رۆکی لیژنه‌که‌م، به‌ڵام تا لێکۆڵینه‌وه‌کان کۆتاییان نه‌یه‌ت هیچ شتێک له‌باره‌ی ناوه‌ڕۆکی لێکۆڵینه‌وه‌که‌ ئاشکرا ناکه‌ین». ئه‌ندامێکى په‌رله‌مانى کوردستان له‌یه‌که‌م ساتى روودانى لافاوه‌که‌وه‌ بۆ راگه‌یاندنه‌کان چه‌ندین روونکرنه‌وه‌ى خسته‌ڕوو ده‌ڵێت:» له‌هه‌ولێر ده‌ستدرێژی کراوه‌ته‌سه‌ر ئاوه‌ڕۆی گشتی و هۆکاری لافاوه‌که‌یه‌«. عه‌لی حه‌مه‌ساڵح، ئه‌ندامی په‌رله‌مانی کوردستان له‌لێدوانێکدا به‌هاوڵاتی وت: « به‌داخه‌وه‌ به‌بێ دیاریکردنی هۆکاره‌ راسته‌قینه‌که‌ی باران به‌هۆکار دانرا». هه‌روه‌ها وتیشی:» ئه‌وه‌نه‌ی ئێمه‌ لێکۆڵینه‌وه‌مان کردووه‌ له‌ساڵانی رابردووداو له‌ 2013ش باران زۆر له‌وه‌ زیاتر باریوه‌، به‌ڵام ئه‌و لافاوه‌ گه‌وره‌یه‌و زیانه‌ زۆره‌شی نه‌بووه‌ که‌ قوربانی لێبکه‌وێته‌وه‌«. «هۆکاری سه‌ره‌کی لافاوه‌که‌ ئه‌وه‌یه‌ هه‌ر له‌سه‌ر رێگه‌ی مه‌سیفه‌وه‌ کۆمه‌ڵێک باخى به‌رپرسه‌کان له‌سه‌ر رێڕه‌وی ئاوه‌که‌ کردوویانه‌، به‌تایبه‌ت پرۆژه‌ی زه‌یتوون و زه‌یتوون پڵه‌س، که‌که‌سێکی نزیکی به‌رپرسێکی باڵای هه‌رێمی له‌پشته‌، هه‌روه‌ها کۆمه‌ڵێک پرۆژه‌ی نیشته‌جێبوون رێڕه‌وی ئاوو ئاوه‌ڕۆکانی هه‌ولێر داگیرکراون، له‌خه‌تی داره‌توو و خه‌تی کۆڕنیش»، عه‌لى حه‌مه‌ساڵح واى وت. عه‌لی حه‌مه‌ساڵح ئه‌وه‌شی خسته‌ڕوو :»گرنگ ئه‌وه‌یه‌ بتوانین وردو درشتی که‌موکوڕییه‌کان دیاری بکه‌ین و رێکاری په‌رله‌مانی و یاسایی بگرینه‌به‌ر، داوا له‌خه‌ڵک ده‌که‌ین هه‌موو ئه‌وانه‌ی زیانیان کردووه‌و ماڵیان ژێرئاو که‌وتووه‌ سکاڵای یاسایی تۆمار بکه‌ن، چونکه‌ که‌مته‌رخه‌می هه‌یه‌، ئه‌م ده‌ستدرێژییه‌ی له‌هه‌شت ساڵدا کراوه‌ته‌ سه‌ر ئاوه‌ڕۆ له‌مێژوودا رووینه‌داوه‌«. هێشتا مه‌ترسییه‌کانى روودانه‌وه‌ى لافاو له‌هه‌ولێر له‌لایه‌ن دانیشتوانه‌که‌یه‌وه‌ نه‌ڕه‌ویوه‌ته‌وه‌، سه‌باره‌ت به‌ئه‌گه‌ره‌کانی دووباره‌بوونه‌وه‌ی لافاو له‌هه‌ولێر، سه‌رکه‌وت کاڕه‌ش، وته‌بێژی به‌رگری شارستانی هه‌ولێر له‌لێدوانێکدا به‌هاوڵاتی وت :»وه‌کو به‌رگری شارستانی لایه‌نی جێبه‌جێکارین و ئه‌وه‌ی پێویست بێت ئه‌نجاممانداوه‌، له‌دوای لافاوه‌که‌ی هه‌ولێریش و پێش رووداوه‌که‌ش ئه‌وه‌ی پێمان کرابێت کردوومانه‌ بۆ پاککردنه‌وه‌ی ئاوه‌ڕۆکانی هه‌ولێر». وته‌بێژی به‌رگری شارستانی هه‌ولێر، پێشیوابوو که‌ هه‌ندێک شوێن رێڕه‌وی ئاوه‌ڕۆکه‌ی گۆڕاوه‌و هه‌ندێک شوێنی دیکه‌ش به‌هۆی خاشاک و شتومه‌کی دیکه‌وه‌ ئاوه‌ڕۆکه‌ی گیراوه‌و به‌هۆی زۆری بارانه‌که‌شه‌وه‌ لافاو دروستبووه‌.

هاوڵاتی دوو ساڵ به‌سه‌ر کوشتنی قاسم سوله‌یمانیدا تێپه‌ڕی و تاران خه‌ون به‌تۆڵه‌ی خوێنی ئه‌و فه‌رمانده‌یه‌وه‌ ده‌بینێت و به‌رپرسانی کۆماری ئیسلامی له‌ئێران به‌هۆی ئه‌و قه‌یرانانه‌ی به‌رۆکی ئه‌وان وڵاته‌که‌یانی گرتوه‌، پێناچێت بڕستی تۆڵه‌کردنه‌وه‌یان هه‌بێت و ده‌ڵێن باشترین تۆڵه‌ کشانه‌وه‌ی ئه‌مریکایه‌ له‌عێراق.   کورد ده‌ڵێت ئه‌و خوێنه‌ی شه‌وی به‌سه‌ریا چووه‌، چاوه‌ڕێ مه‌که‌ له‌ده‌ست ده‌رچوه‌ بۆیه‌ دۆخی ئێستای ئێران و هه‌ڵسوکه‌وت و لێدوانی به‌رپرسه‌کانی ئاماژه‌یه‌ به‌وه‌ی نیه‌تی تۆڵه‌ی توندیان نییه‌. به‌رپرسانی ئێران له‌ نوێترین هه‌نگاودا ناوی 125 تۆمه‌تباریان راده‌ستی نه‌ته‌وه‌یه‌کگرتوه‌کان کردووه‌ که‌ زۆربه‌یان هاوڵاتی ئه‌مریکان و تۆمه‌تبار کراون به‌ کوشتنی قاسم سوله‌یمانی و له‌سه‌روی هه‌موشیانه‌وه‌ دۆناڵد تره‌مپ یه‌که‌مین که‌سی تۆمه‌تبارکراوی لیسته‌که‌ی ئێرانه‌. سوله‌یمانی هیچ کاتێک به‌که‌سێکی دیپلۆماسی و سیاسی نه‌ناسراوه‌، به‌ڵام سه‌رۆک کۆماری ئێران ئه‌و به‌ دیپلۆماتکارێکی به‌هێز و سه‌ربازێکی خاوه‌ن گۆڕه‌پان وه‌سف ده‌کات. به‌پێی میدیاکانی ئێران؛ سوله‌یمانی ساڵی 2014 به‌سه‌رۆکی روسیای راگه‌یاندوه‌ جه‌نگ و روخانی حکومه‌ت له‌سوریا به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی کۆماری ئیسلامی ئێران ده‌خاته‌ ژێر مه‌ترسییه‌وه‌ به‌ڵام پێبگه‌ی زلهێزێکی وه‌ک روسیا ده‌خاته‌ ژێر پرسیاره‌وه‌ بۆیه‌ پوتن رازی بووه‌ راسته‌وخۆ سوپای وڵاته‌که‌ی ئۆپراسیۆنی سه‌ربازیی به‌په‌له‌ له‌ خاکی سوریا ئه‌نجام بدات. ئه‌مریکا قاسمی سوله‌یمانی به‌ تیرۆریستی ژماره‌ یه‌کی جیهان ئه‌ژمار ده‌کرد و هه‌ندێکیش ئه‌ویان وه‌ک ژه‌نه‌ڕاڵی ئیمپڕاتۆریه‌تی شیعه‌ ناوده‌هێنا، بۆیه‌ کوشتنی سوله‌یمانی به‌گه‌وره‌ترین گورزی 40 ساڵی رابردوو له‌دژی کۆماری ئیسلامی ئێران له‌قه‌ڵه‌م ده‌درێت. سوله‌یمانی خۆی به‌سه‌ربازی سفر وه‌سف ده‌کردو رژێمی سوریا وه‌ک پێزانینێک به‌جموجۆڵه‌ سه‌ربازییه‌کانی له‌و وڵاته‌ دوایین پله‌ی سه‌ربازیی به‌ناوی پاڵه‌وانی جه‌نگی پێشکه‌ش کردبوو و له‌ئێرانیش گه‌وره‌ترین مه‌دالیای سه‌ربازیی ئه‌و وڵاته‌ی به‌ ناوی زولفه‌قار پێبه‌خشرا که‌ له‌سه‌د ساڵی رابردودا هیچ فه‌رمانده‌یه‌کی نه‌یتوانیبو ئه‌و مه‌دالیایه‌ به‌ده‌ستبهێنێت. ئه‌و سه‌رکرایه‌تیی هێزێکی 50 هه‌زار که‌سیی ده‌کرد به‌ناوی فه‌یله‌قی قودس که‌ له‌ئێران به‌سوپای قودس ده‌ناسرێت و باڵی نێوده‌وڵه‌تی و ده‌ره‌وه‌ی کۆماری ئیسلامی ئێرانه‌ که‌ جموجۆڵه‌کانی له‌چوارچێوه‌ی به‌ئامانج گه‌یاندنی ئۆپه‌راسیۆنه‌کانی سوپای پاسدارانی شۆڕی ئیسلامی ئێرانه‌ له‌وڵاتانی دیکه‌ی جیهان.   125 که‌س تۆمه‌تبارن به‌کوشتنی سوله‌یمانی کازم غه‌ریب ئابادی راوێژکاری نێوده‌وڵه‌تیی وه‌زاره‌تی داد له‌ئێران به‌ ئاژانسی هه‌واڵی (ته‌سنیم)ی راگه‌یاندوه‌: 125 که‌س تۆمه‌تبارن به‌ کوشتنی قاسم سوله‌یمانی و ناوی ئه‌و که‌سانه‌ش به‌ هاوکاریی عێراق راده‌ستی نه‌ته‌وەیه‌کگرتوه‌کان ده‌کرێت، چونکه‌ کوشتنی سوله‌یمانی له‌به‌غداد روویداوه‌ و حکومه‌تی عێراق ده‌بێت هاوکاری ئێران بێت بۆ دۆزینه‌وه‌ و به‌ سزاگه‌یاندنی تاوانبارانی ئه‌و رووداوه‌. غه‌ریب ئابادی وتوویه‌تی:» دۆناڵد تره‌مپ سه‌رۆکی پێشوی ئه‌مریکا تۆمه‌تباری سه‌ره‌کیی تیرۆرکردنی قاسم سوله‌یمانییه‌ و یاسا نێوده‌وڵه‌تییه‌کانی پێشێل کردوه‌ بۆ ئه‌نجامدانی ئه‌و تاوانه‌و به‌پێی یاسای ژماره‌ 54ی تایبه‌ت به‌تیرۆر له‌ نه‌ته‌وه‌یه‌گرتوه‌کان ده‌بێت ئه‌و تاوانبارانه‌ سزا بدرێن». ئاماژه‌ی به‌وه‌ کردووه‌ دۆسیه‌ی تۆمه‌تبارانی کوشتنی قاسم سوله‌یمانی به‌مه‌به‌ستی لێکۆڵینه‌وه‌ ره‌وانه‌ی ئه‌مریکاو هه‌شت وڵاتی دیکه‌ی جیهان کراوه‌و ده‌بێت فشار بخرێته‌ سه‌ر ئه‌و وڵاتانه‌ بۆ لێکۆڵینه‌وه‌و رونکردنه‌وه‌ی دۆسیه‌ی تۆمه‌تباران. ژه‌نه‌ڕاڵی ئیمپراتۆریه‌تی شیعه‌ قاسم سوله‌یمانی به‌دوه‌م که‌سی کۆماری ئیسلامی ئێران و به‌یه‌که‌م که‌سی مه‌یدانیی جه‌نگ له‌ رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست له‌قه‌ڵه‌م ده‌درا که‌جێبه‌جێکاری سیاسه‌تی ده‌ره‌وه‌ی وڵاته‌که‌ی بوو له‌ ناوچه‌که‌دا و ته‌نانه‌ت هێزه‌ چه‌کداره‌ شیعه‌کانی نزیک له‌ ئێرانیش ئه‌ویان به‌فه‌رمانده‌ی شه‌هیدی قودس له‌فه‌له‌ستین ناوزه‌د کرد. ئێران که‌ خه‌ونی بۆ دروستکردنی که‌وانه‌ی شیعه‌ هه‌یه‌ له‌جیهاندا پێویستی به‌جه‌نگاوه‌ره‌ بۆ به‌دی هێنانی خه‌ونه‌که‌ی بۆیه‌ قاسم سوله‌یمانی که‌ به‌ به‌رده‌وامی له‌نێوان ئه‌و وڵاتانەی شیعه‌ی تێدا ده‌ژی له‌ هاتوچۆدا بو و سه‌رپه‌رشتیی و هاوکاریی زۆربه‌ی گروپه‌ شیعه‌کانی کردوه‌ له‌عێراق، سوریا، یه‌مه‌ن ، فه‌له‌ستین، لوبنان، به‌حره‌ین به‌ ژه‌نه‌ڕاڵیکی ئیمپڕاتۆریه‌تی شیعه‌ ناوده‌هێنرا. شاره‌زایان و شیکه‌ره‌وانی سیاسی و سه‌ربازیی پێیان وایه‌ ئه‌وه‌ی هۆکاری سه‌ره‌کیی کوشتنی سوله‌یمانی بو، په‌یوه‌ندیی به‌ رۆل و زیاده‌ڕه‌ویی ئه‌وه‌وه‌ هه‌بوه‌ له‌عێراق چونکه‌ به‌پێی هه‌ندێک سه‌رچاوه‌ی ئه‌مه‌ریکا؛ سوله‌یمانی له‌دوای ساڵی 2003 رۆلی به‌رچاوی بینیوه‌ له‌دروستکردنی شانه‌ی نوستوو گروپه‌ چه‌کداره‌کان به‌ تایبه‌ت شیعه‌ له‌عێراق به‌ مه‌به‌ستی خۆئاماده‌کردن بۆ هێرشکردنه‌ سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی ئه‌مه‌ریکا له‌ عێراق و رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست بۆیه‌ ئه‌و وڵاته‌ له‌سه‌رده‌می جۆرج بۆش سه‌رۆکی رابردو و باراک ئۆبا سه‌رۆکی پێشوتری ئه‌مریکا دوو جار له‌ لێواری بڕیاری کوشتنی سوله‌یمانی گه‌ڕاونه‌ته‌وه‌، به‌ڵام دۆناڵد تره‌مپ، سه‌رۆکی پێشوی به‌بێ دودڵی دواجار فه‌رمانی کوشتنی قاسم سوله‌یمانی ده‌رکرد.   فه‌یله‌قه‌که‌ی قاسم یان قودس سوپای پاسدارانی شۆرشی ئیسلامی ئێران له‌سه‌رده‌می ده‌ستپێکردنی جه‌نگی نێوان عێراق و ئێران له‌ساڵی 1980 یه‌که‌م جار لیوایه‌کی به‌ ناوی قودس دامه‌زراند. سوله‌یمانی له‌ساڵی 1980 تا 1988 فه‌رمانده‌یی چوار ئۆپه‌راسیۆنی سه‌ربازیی سوپای پاسدارانی کردوه‌ له‌ دژی سوپای عێراق و هاوکات هه‌ر له‌و ساڵانه‌شدا فه‌رمانده‌یی جه‌نگی دژی حزبه‌کانی رۆژهه‌ڵاتی کوردستانی ده‌کرد. سوپاکه‌ به‌ فه‌رمانده‌یی قاسم سوله‌یمانی له‌ساڵی 2003 پشتیوانیی له‌ گروپه‌ چه‌کداره‌کانی عێراق کردوه‌ دژی ئه‌مه‌ریکاو دواتر له‌سه‌رده‌می سه‌رهه‌ڵدانی داعش هاوکاریی سه‌رجه‌م گروپه‌ چه‌کدارییه‌کانی سوننه‌و شیعه‌ی نزیک له‌ ئێرانی کردوه‌. سوپای قودس له‌ساڵی 2011 به‌ بیانوی پاراستنی ناوچه‌ پیرۆزه‌کانی شیعه‌ خۆی گه‌یانده‌ سوریاو به‌شێک له‌چه‌کدارانی حیزبوڵای لوبنان و چه‌کداره‌ شیعه‌کانی عێراق و پاکستان و ئه‌فغانستانی له‌و وڵاته‌ رێکخست و به‌ ناوی فاتمیون و هه‌ندێک ناوی دیکه‌ جێگیری  کردن. پێش کوشتنی سوله‌یمانی، ده‌زگای هه‌واڵگریی ئه‌مریکا (سی ئای ئه‌ی) بڵاوی کرده‌وه‌ که‌ سوله‌یمانی به‌بێ ره‌چاوکردنی بیروباوه‌ڕ و رێبازی شیعه‌ یان سوننه‌، هه‌وڵ ده‌دات سه‌رجه‌م گروپه‌ ئیسلامییه‌کان له‌ دژی ئه‌مه‌ریکا له‌ ناوچه‌ی رۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست هانبدات و پاره‌ و چه‌ک و که‌ره‌سته‌ی سه‌ربازیی بۆ گروپی تاڵیبان و حه‌قانی له‌ئه‌فغانستان دابین ده‌کات به‌مه‌به‌ستی هێرشکردنه‌ سه‌ر بنکه‌ سه‌ربازییه‌کانی ئه‌مه‌ریکا.   سوله‌یمانی له‌ ئه‌حمه‌د شا مه‌سعود تا مه‌سعود بارزانی سوله‌یمانی له‌ هه‌رێمی کوردستان خۆی به‌دۆستی سه‌رکرده‌کانی کورد پیشان ده‌دا و له‌ساڵی 2001 دوای چاوپێکه‌وتنی له‌گه‌ڵ ئه‌حمه‌د شامه‌سعود له‌ ئه‌فغانستان به‌ مه‌به‌ستی هاوکاریکردنی رووی له‌ هه‌رێمی کوردستان کردو به‌ مه‌به‌ستی هه‌ماهه‌نگیی و هاوکاریی له‌ سنوری حاجی ئۆمه‌رانه‌وه‌ به‌ کاروانێکی ده‌یان ئۆتۆمبێلییه‌وه‌ سه‌ردانی پارتی دیموکراتی کوردستانی کرد و له‌گه‌ڵ مه‌سعود بارزانی و نێچیرڤان بارزانی کۆبوه‌وه‌. به‌وته‌ی میدیاکانی ئێران و هه‌ندێک میدیا له‌ هه‌رێمی کوردستان قاسم سوله‌یمانی له‌ساڵی 2014 هاوکاریی به‌رپرسانی هه‌رێمی کردوه‌ بۆ لێدانی داعش. له‌به‌ڵگه‌نامه‌کانی ئه‌مریکا سه‌باره‌ت به‌ قاسمی سوله‌یمانی هاتوه‌ که‌ ئه‌و له‌شه‌ڕه‌ ناوخۆییه‌کانی ئه‌فغانستان له‌ 2001 تا 2019 به‌شداریی کردوه‌ و هاوکاریی تاڵیبان و کۆمه‌ڵێک گروپی دیکه‌ی کردوه‌ له‌کاتێکدا هه‌ندێک سه‌رچاوه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌که‌ن سوله‌یمانی رۆڵی هه‌بو له‌پێدانی زانیاریی به‌ ئه‌مریکا له‌سه‌ر گروپی قاعیده‌ له‌ ئه‌فغانستان.   ئه‌و قوماربازه‌ی سه‌ری سوله‌یمانی خوارد ناوی قاسم سوله‌یمانی له‌ لیستی تیرۆری ئه‌مه‌ریکاو ئه‌وروپادا بو، بۆیه‌ کوشتن و له‌ناوبردنی ئه‌و دور له‌چاوه‌ڕوانیی نه‌بو ئه‌و پێش نۆ مانگ له‌ کوژرانی له‌وتارێکیدا به‌دۆناڵد تره‌مپ سه‌رۆکی پێشوی ئه‌مریکای وت قوماربازو ره‌نگه‌ پێشبینیی ئه‌وه‌ی نه‌کردبێت به‌فه‌رمانی ئه‌و که‌سه‌ی ئه‌و به‌قومارباز ناوی هێناوه‌ ، به‌دو موشه‌کی هێل فایه‌ر یان ئاگری دۆزه‌خ کۆتایی به‌ژیانی بهێنرێت و بکوژرێت.   دۆناڵد تره‌مپ له‌ (3/1/2020) کوشتنی قاسم سوله‌یمانیی پشتڕاست کرده‌وه‌ و رایگه‌یاند تیرۆریستی ژماره‌ یه‌کی جیهان له‌ لایه‌ن ئه‌مریکاوه‌ کوژراو ئه‌و روداوه‌ی به‌ده‌ستکه‌وتێکی گه‌وره‌ بۆ وڵاته‌که‌ی و جیهان وه‌سف کرد. راوێژکارێکی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نیشتیمانی ئه‌مریکا به‌ بۆنه‌ی کوشتنی قاسم سوله‌یمانی به‌ ئاژانسی هه‌واڵی رۆیته‌رزی راگه‌یاندوه‌ پلانی کوشتنی سوله‌یمانی حه‌وت مانگی خایاندوه‌ و زۆر ئاڵۆزتر بوه‌ له‌و ئۆپه‌راسیۆنه‌ی که‌ ئوسامه‌ بن لادن، سه‌رۆکی ئه‌لقاعیده‌ی تێدا کوژرا چونکه‌ سوله‌یمانی ژه‌نه‌ڕاڵی وڵاتێک بوو سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی به‌به‌رده‌وامی له‌ نێوان هه‌ندێک وڵاتدا هاتوچۆی ده‌کرد به‌ به‌رده‌وامیش  و به‌وردی چاودێریی ده‌کرا و ده‌پارێزرا. عه‌لی خامنه‌یی، رێبه‌ری کۆماری ئیسلامی ئێران له‌ رێککه‌وتی (11/3/2020) مه‌دالیای زولفه‌قار ده‌به‌خشێته‌ قاسم سوله‌یمانی که‌ به‌یه‌کێک له‌ به‌نرخترین مه‌دالیاکانی جه‌نگ له‌ئێران ئه‌ژمار ده‌کرێت و سوله‌یمانیش یه‌که‌م که‌س بوه‌ که‌ له‌ سه‌د ساڵی رابردودا ئه‌و مه‌دالیایەی پێبه‌خشراوه‌. خامنه‌یی له‌گه‌ڵ به‌خشینی مه‌دالیاکه‌ سه‌ری سوله‌یمانی ماچ ده‌کات و هیوای شه‌هیدبونی بۆ ده‌خوازێت. کوشتنی سوله‌یمانی به‌گه‌وره‌ترین گورزی 42 ساڵی رابردووی ئه‌مریکا دژی کۆماری ئیسلامی ئێران ده‌زانرێت له‌کاتێکدا ئه‌و وڵاته‌ له‌ ساڵی 1979وه‌ له‌لایه‌ن ئه‌مریکاوه‌ سزای ئابوریی و سیاسیی و سه‌ربازیی به‌سه‌ردا ده‌سه‌پێت، به‌ڵام پێناچێت ئه‌و هه‌زارو 600 سزایه‌ی واشنتۆن له‌مێژودا به‌سه‌ر کۆماری ئیسلامیدا سه‌پاندویه‌تی هێنده‌ی کوشتنی سوله‌یمانیی کۆڵه‌که‌کانی کۆماره‌که‌ی ئێرانی هه‌ژاندبێت.              

سه‌رکۆ جه‌مال کۆتایى ئه‌م کانگه‌ گۆڕان کۆنفرانسی نیشتیمانی بۆ خۆرێکخستنه‌وه‌ ئه‌نجام ده‌دات، هه‌ڵسوڕاوێکی گۆڕانیش ده‌ڵێت ئه‌گه‌ری به‌هێز» کشانه‌وه‌ له‌حکومه‌ت و به‌ناوه‌ندیکردنی گۆڕانه‌، له‌گه‌ڵ دروستکردنی میدیایه‌کی به‌هێز». بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان 10/10/2021 له‌هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق شکستێکی گه‌وره‌ی به‌رکه‌وت، کاتێک له‌گه‌ڵ یه‌کێتی به‌ یه‌ک لیست به‌شداری هه‌ڵبژاردنی کرد هیچ کاندیدێکی ده‌رنه‌چوو، ئه‌مه‌ش وایکرد خانه‌ی راپه‌ڕاندنی بزووتنه‌وه‌که‌ ده‌ست له‌کاربکێشنه‌وه‌و ئه‌و بزووتنه‌وه‌یه‌ بڕیاریدا گۆڕانکاری ئه‌نجام بدات، له‌کاتێکدا بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان له‌هه‌ڵبژاردنی 2009 که‌ ئه‌وکات کۆچکردوو نه‌وشیروان مسته‌فا رێکخه‌ری بوو توانی 25 کورسی په‌رله‌مانی کوردستان به‌ده‌ستبهێنێت. هه‌ڵسوڕاوێکی دیاری بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان، که‌ ئاماده‌نه‌بوو ناوی بهێندرێت له‌ لێدوانێکدا بۆ هاوڵاتی ئاماژه‌ى به‌وه‌کرد ئه‌و لیژنه‌یه‌ی ئێستا بۆ رێکخستنه‌وه‌ی گۆڕان دروستکراوه‌ ئه‌و ده‌سته‌ کاتییه‌ نییه‌ که‌ پێشتر خانه‌ی ڕاپه‌ڕاندن و جڤاتی گشتی په‌سه‌ندیان کرد، لیژنه‌که‌ له‌حه‌وت که‌س پێکهاتووه‌ و ناوی لێنراوه‌ لیژنه‌ی به‌ره‌و کۆنفرانس. هه‌روه‌ها باسى له‌وه‌شکرد لیژنه‌کانی کۆنفرانس له‌ژووره‌کان پێکهاتوون، به‌شێکی زۆریان راپۆرتیان ئاماده‌کردووه‌ بۆ 26/1/2022 ئه‌وه‌ی که‌ ماوه‌ پێداچوونه‌وه‌ بکه‌ن، 375 ئه‌ندامی گۆڕانیش له‌هه‌ڵبژاردنه‌ ناوخۆییه‌کانی گۆڕان بۆ کۆنفرانس ده‌رچوون و رەنگه‌ بگاته‌ 800 بۆ هه‌زار که‌س. سه‌باره‌ت به‌ئه‌گه‌ری بڕیاردان له‌کشانه‌وه‌ی گۆڕان له‌حکومه‌ت و هه‌ڵبژاردنی رێکخه‌ری گشتی ئه‌و هه‌ڵسوڕاوه‌ی گۆڕان ئاماژه‌ی به‌وه‌دا «له‌کۆنفرانس ده‌ستووری گۆڕان ده‌ستکاری ده‌کرێت، ئه‌گه‌ری به‌هێزیش ئه‌وه‌یه‌ بڕیاری کشانه‌وه‌ له‌حکومه‌ت بدرێت، بۆچوونێکیش هه‌یه‌ که‌ خانه‌ی راپه‌ڕاندن نه‌هێڵرێت و ژووره‌کانیش که‌م بکرێنه‌وه‌، میدیایه‌کی به‌هێزیش بۆ بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان دروستبکرێت». هه‌ڵسوڕاوه‌که‌ی گۆڕان ده‌شڵێت «گۆڕان به‌ره‌و ناوه‌ندێتی هه‌نگاو ده‌نێت و ده‌شیه‌وێت وتاری سیاسی گۆڕان بگۆڕن، به‌شێوه‌یه‌ک تا یه‌کێتی و پارتی حکومه‌تیان به‌ده‌سته‌وه‌ بێت گۆڕان نه‌چێته‌ حکومه‌ته‌وه‌، ئه‌وه‌ش بۆچوونێکه‌ چیا و نما هه‌ردوو کوڕانی نه‌وشیروان مسته‌فا له‌گه‌ڵیدان». ئیحسان فوئاد، ئه‌ندامی ژووری رۆژنامه‌وانی گۆڕان، له‌لێدوانێکدا به‌ هاوڵاتی وت :»ئه‌گه‌ر ده‌ستتێوه‌ردانی ده‌ره‌کی نه‌بێت کۆنفرانسه‌که‌ سه‌رکه‌وتوو ده‌بێت، له‌هه‌مانکاتدا هه‌ندێک جار به‌ره‌کان له‌ڕووی به‌رژه‌وه‌ندییه‌وه‌ سه‌یری حزبه‌که‌ بکه‌ن به‌هیچ شێوه‌یه‌ک کۆنفرانس سه‌رکه‌وتوو نابێت، گۆڕان دوو رێگای له‌به‌رده‌مدایه‌ ئایا وه‌کو ئێستا ده‌مێنێته‌وه‌ که‌ ناڕه‌زایی دروست ده‌بێت و ره‌نگه‌ به‌شێوه‌یه‌کی دیکه‌ بشکێته‌وه‌، رێگه‌یه‌کی دیکه‌ش ئه‌وه‌یه‌ گۆڕانکاری ریشه‌یی بکات». وتیشی:»هیوایه‌ک هه‌یه‌ له‌ کۆنفرانس گۆڕانکاری گه‌وره‌ ئه‌نجام بدرێت، ئه‌وه‌شی که‌ ده‌وترێت ره‌نگه‌ یه‌کێک له‌ کوڕه‌کانی کاک نه‌وشیروان مسته‌فا ببنه‌ رێکخه‌ری گشتی راست نییه‌ «. شوان قلیاسانی یه‌کێکه‌ له‌و سه‌رکردانه‌ی گۆڕان که‌ پێشتر له‌بزووتنه‌وه‌که‌ ناڕازی بوو، له‌ لێدوانێکدا به‌ هاوڵاتی وت :»بڕیاره‌ ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه‌ کۆبوونه‌وه‌ ئه‌نجام بده‌ین بڕیار بده‌ین به‌شداری کۆنفرانسی نیشتیمانی ده‌که‌ین یاخود نا».    

هاوڵاتی تائێستا هیچ بڕیارێکی نوێ له‌باره‌ی ده‌ستکاریکردنی مووچه‌ی فه‌رمانبه‌رانه‌وه‌ نییه‌و به‌رپرسێکى حکومه‌تى هه‌رێم ئه‌وه‌ دووپاتده‌کاته‌وه‌ که‌ هه‌وڵ ده‌ده‌ن مووچه‌ به‌بێ لێبڕین له‌مساڵدا به‌رده‌وام بێت. سه‌رچاوه‌یه‌کى ئاگادار له‌ حکومه‌تى هه‌رێم که‌ نه‌یویست ناوى بهێندرێت، له‌لێدوانێکدا به‌هاوڵاتی وت:» تا ئێستا حکومه‌‌تی هه‌‌رێم ھیچ بڕیارێکی نوێی ‌نه‌‌داوه‌‌ له‌‌باره‌‌ی مووچه‌‌، ھه‌‌وڵه‌‌کان به‌‌رده‌‌وام ده‌‌بن بۆ ئه‌‌وه‌‌ی وه‌‌ک خۆی بێت و ده‌‌ستکاری نه‌‌کرێت». هه‌روه‌ها زیاد جه‌بار، سه‌رۆکی لیژنه‌ی دارایی له‌ په‌رله‌مانی کوردستان له‌لێدوانێکدا به‌ هاوڵاتی وت :»داهاتی حکومه‌تی هه‌رێم ئێستا باشه‌ و به‌شی ئه‌وه‌ ده‌کات به‌بێ لێبڕین مووچه‌ دابه‌ش بکات، بۆیه‌ ئه‌گه‌ری لێبڕین یان پاشه‌که‌وتی مووچه‌ له‌ئارادا نییه‌ و بڕیاره‌ 200 ملیاره‌که‌ی به‌غدا به‌رده‌وام بێت».

هاوڵاتی- سەركۆ جەمال ئاسایشی سلێمانی لەبارەی جلوبەرگی ئەو كەسانەی دانپێدانانیان بڵاوكرایەوە كە تۆمەتباركراون بە سوتاندنی كتێبخانە و چەند شوێنێكی دیكە لە ناحیەی پیرەمەگرونی سەر بە پارێزگای سلێمانی ڕوونكردنەوە دەدات، دەشڵێت جلوبەرگەكان ستانداردی جیهانین. شەوی سێ شەممە ئاسایشی سلێمانی گرتەی ڤیدیۆیی و دانپێدانانی چەند كەسێكی بڵاوكردەوە و ڕایگەیاند ئەو كەسانەن كە كۆتایی ساڵی ڕابردوو ئاڕاستەی خۆپیشاندانەكەی پیرەمەگرونیان گۆڕیوە و چەند شوێنێكی شارۆچكەكەیان سوتاندووە، ڤیدیۆكە كاردانەوەی توندی هاوڵاتیانی لێكەوتەوە، بەتایبەت لەسەر شێوازی جلوبەرگەكەیان، وتەبێژی ئاسایشی سلێمانی دەڵێت جلوبەرگەكان ئاسایین و پێشتریش ئەو كارەیان كردووە، بەڕێوەبەری ناحیەی پیرەمەگرونیش باس لەوەدەكات هیچ فشارێكیان لەسەر دروست نەبووە لەلایەن كەسوكاری ئەو كەسانەوە چونكە پەیوەندی بەوانەوە نییە. میدیاكانی یەكێتی راگەیەندراوێكیان بەناوی بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی پارێزگای سلێمانی بڵاوكردەوە كە تیایدا هاتووە: لە مانگی تشرینی دووەمی 2021 لە كاتێكدا ژمارەیەك لە دانیشتوانی شارۆچكەی پیرەمەگرون بە مەبەستی خستنەڕووی چەند داواكارییەكی خزمەت گوزاری، لە چوارچێوەی مافی ڕادەربڕین هەستان بە ئەنجامدانی خۆپیشاندانێكی هێمنانە، بەڵام چەند كەسێكی ڕاسپێردراو بە پێی بەرنامەیەكی داڕێژراو بۆ تێكدانی ئاسایش و ئارامی و بە مەبەستی دروستكردنی ئاژاوە هەستان بە قۆستنەوەی كات و ساتی خۆپیشاندانی بەشێك لە دانیشتوانی شارۆچكەی پیرەمەگرون. ئاسایشی سلێمانی ئەوەشی خستووەتەڕوو: ئەو كەسانە دەرفەتیان وەرگرت و هەستان بە پەلاماردانی دام و دەزگاكان و سوتاندانی بەشێكیان، لەسەر فەرمانی دادوەری لێكۆڵینەوەی ئاسایش هێزەكانمان هەستان بە دەستنیشانكردن و دەستگیركردنی ژمارەیەك لەو كەسانەی دەستیان هەبوو لە گۆڕینی ئاڕاستەی خۆپیشاندانی هێمنانەی دانیشتوانی شارۆچكەی پیرەمەگرون، تۆمەتباران لە بەردەم دادوەری لێكۆڵینەوەی ئاسایش دانیان نا بە ئەنجامدانی ئەو تۆمەتەی ڕووبەڕوویان كرابویەوە و لە ئێستادا ڕاگیراون و لێكۆڵینەوە لەگەڵیان بەردەوامە. بەكر عەبدولڕەحمان بەڕێوەبەری ناحیەی پیرەمەگرون لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت : "هیچ كەسێك پەیوەندی بە ناحیەوە نەكردووە لە كەسوكاری دەستگیركراوان، ئەو كەیسەش پەیوەندی بە ئاسایشەوە هەیە نەك ناحیەی پیرەمەگرون". لەلایەن خۆشیەوە یاسین سەمیع، وتەبێژی ئاسایشی سلێمانی لە لێدوانێكدا بە هاوڵاتی ڕاگەیاند :"ئەو كەسانەی گیراون هەموو جۆرە كەسێكیان تێدایە نەك خوێندكار، لەسەر فەرمانی دادوەری لێكۆڵینەوەی ئاسایش گیراون و پەڕاوی لێكۆڵینەوەشیان هەر لەلای ئەوە". وتیشی: "حوكمدانیان پەیوەستە بە دادگا و دادوەرەوە، ئەو جلوبەرگانە ستانداردی نێودەوڵەتین و بەپێی مامەڵەكردن لەگەڵ زیندانیەكانە و دەبێت یەك پۆش بن، بەردەوام رێكخراوەكانی نێودەوڵەتی سەردانی ئاسایش دەكەن و زیندانیەكان لەوجۆرە جلوبەرگە لەبەر دەكەن، پەیوەندی بە جۆری تاوانەكانیانەوە نییە". وتەبێژی ئاسایشی سلێمانی دەشڵێت: "داعش ئەو جلوبەرگانە بۆیە بەكاردەهێنێت وەك جۆرێك لە تانەدان لە دەوڵەت و یاسا ئەگینا ئاسایش نەچووە لاسایی داعش بكاتەوە، بەڵكو ئەگەر دیقەتی زیندانیەكانی ئاسایشی سلێمانی بدرێت هەمان ئەو جلوبەرگانەیە". لە سەرەتای مانگی 11 ی 2021 تا سەرەتای مانگی 12 ی 2021 خۆپیشاندانی خوێندكاران لە چەند شار و شارۆچكەیەكی هەرێم بۆ داواكردنی دەرماڵە بەڕێوەچوو، كە لە 2014 ەوە حكومەتی هەرێم بە پاساوی قەیرانی دارایی بڕیویەتی، لەخۆپیشاندانەكەشدا جگە لەوەی توندوتیژی بەرامبەر خوێندكاران بەكارهێندرا چەندین خوێندكار و خەڵكی ناڕازیش دەستگیركران.

کاکەلاو عەبدوڵا فشارەکانی تورکیا بەردەوامە لەسەر پارتی دیموکراتی گەلان (هەدەپە) و لەنوێترین هەوڵدا حکومەتی وڵاتەکە دەیەوێت پارێزبەندی لە ٢٥ پەرلەمانتاری هەدەپە بسەنێتەوە، کە لەنێویاندا هاوسەرۆکی پارتەکە بوونی هەیە. داواکاری گشتی تورکیا رەشنووسێکی ئامادە کردووە بۆ پەرلەمانی وڵاتەکە کە تێیدا داوا دەکات ٢٨ پەرلەمانتار پارێزبەندییان لێ بسەنرێتەوە و تێیدا ٢٥ پەرلەمانتاریان لە پارتی هەدەپەن و ناوی پەروین بوڵدان، هاوسەرۆکی هەدەپەشی تێدایە. رەشنووسەکە گەشتووەتە پەرلەمان و ئەگەر بەدەنگی زۆرینە تێپەڕێنرێت، ئەوا سەرجەم پەرلەمانتارەکان پارێزبەندییان لێ دەسەنرێتەوە و دواتر دادگایی دەکرێن. ئەم هەنگاوەی حکومەتی تورکیا دوای ئەوە دێت کە ئۆفیسی داواکاری گشتی ئیزمیر پەروین بوڵدانی بە سوکایەتیپێکردنی دادگا تۆمەتبارکرد لە دادگاییکردنی کەیسی بکوژی دێنیز پۆیراز. دێنیز پۆیراز ئەندامێکی هەدەپە بوو لە ئیزمیر و لە مانگی حوزەیرانی ٢٠٢١ لەلایەن کەسێکەوە لە هێرشێکدا بۆ سەر ئۆفیسی هەدەپە لە ئیزمیر کوژرا. لە ٢٩ی مانگی رابردوو بکوژەکە یەکەم دانیشتنی دادگایی بۆ ساز کرا، کە پەیوەندی هەبووە لەگەڵ سوپای تورکیا و سوپای سوریای ئازاد. پەروین بوڵدان رەخنەی لە دادگا گرت کە وەک بکوژ مامەلەیان لەگەڵ نەکردووە و مامەڵەی دادگا زۆر "لەسەرخۆ بووە" لەکاتێکدا بکوژەکە "داعش بووە و لەلایەن داعشەوە راهێنانی پێکراوە." بوڵدان لە پەرلەمانی تورکیا لە وتارێکیدا ئیدانەی هەنگاوەکەی داواکاری گشتی کرد و رایگەیاند، "ئێوە هێشتا پاریزگاری لە بکوژەکە دەکەن، دەتانەوێت ئێمە دادگایی بکەن لەسەر ئەوەی وتومانە مامەڵە لەگەڵ بکوژەکە وەک بکوژێک بکەن، ئێمە ناوەستین لە ناوهێنانی بکوژەکە بە بکوژ." لە چەند رۆژی رابردووشدا محمد ئەرین سوتچی، کە بە چەقۆ هێرشی کردبووە سەر بارەگای هەدەپە لە ناوچەی باخچەلێولەر و دوو کەسی بریندارکرد، ئازادکرا. لەبارەی ئازادکردنی سوتچییەوە، بوڵدان لە وتارەکەیدا لە پەرلەمان رایگەیاند، "سیستەمی دادگایی ئاکەپە، کە دەیەوێت پارێزبەندی لە پەرلەمانتارانی ئێمە بسەنێتەوە لەسەر کردنەوەی دەمییان، هەوڵی ئەوە دەدات پارێزبەندی بداتە هێرشکەرەکە و لە سزا بیپارێزێت." لەساڵی ٢٠١٦ەوە دوای کودەتاکە شکستخواردووەکە، پارێزبەندی سەندنەوە لە پەرلەمانتاران بە پرۆژەیاسایەکی پارتی داد و گەشەپیدان (ئاکەپە) بووە یاسا. هەدەپە لە پەرلەمان خاوەنی ٥٩ کورسییە و ماوەی ساڵێکە فشارەکان لەسەر پارتەکە زیادکراوە و دەسەڵاتدارانی وڵاتەکە دەیانەوێت بە هەمیشەیی دایبخەن. داخستنی هەدەپە بەهۆی ئەو تۆمەتانەوەیە کە حکومەتی تورکیا ئاراستەی دەکات و دەڵێت: پەیوەندی بە رێکخراوی تیرۆرستییەوە هەیە و دەیەوێت لێکترازان دروست بکات لەنیوان دەوڵەت و گەلی تورکیا. لەدوای هەڵبژردنەکانی سەرۆک شارەوانییەکانی لەساڵی ٢٠١٩، زیاتر لە ٥٠ سەرۆک شارەوانی هەدەپەش لەکۆی ٦٥ سەرۆک شارەوانی پارتەکە لەسەر کارەکانیان لابراون و لەجێگەیان قەیوم داندراوە، جگەلەوەی کە سەلاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆکی پێشووتری پارتەکە ماوەی پێنج ساڵە لە زینداندایە. هاوکات دەوڵەت باخچەلی، سەرۆکی پارتی مەهەپە، کە هاوپەیمانی ئاکەپەیە، رایگەیاند دەبێت لە ٢٠٢٢ هەدەپە بەتەواوی دابخرێت. لە وتارێکیدا لە پەرلەمان باخچەلی وتی: هەدەپە کە وێنەیەکی پەکەکەیە دەبێت دابخرێت، هەدەپە شەرمەزارییە بۆ دیموکراسی، هەدەپە چەکێکی خوێناوییە و دروستکراوە بۆ دژایەتی تورکیا." بەڵام پەروین بوڵدان وەڵامی باخچەلی دایەوە و وتی: کەس مافی ئەوەی نییە قسە بە هەدەپە بڵێت کە وێنەی دیموکراسییە، هەدەپە وێنەی دیموکراسییە لەم وڵاتە و بۆ گەلی ئەم وڵاتە، ئەگەر شەرمەزارییەک هەبێت لە تورکیا، ئەوا بیرکردنەوە و دیدگای تۆیە.

شاناز حه‌سه‌ن نرخى به‌ناوکردن (ته‌حویل)کردنى ئوتۆمبێل له‌ 140هه‌زاره‌وه‌ کرایه‌ 175هه‌زارو ئه‌وه‌ش کاردانه‌وه‌ى پێشانگاکانى فرۆشتنى ئوتومبێلى لێده‌که‌وێته‌وه‌ که‌ بارگرانییه‌کى دارایى  دیکه‌ ده‌که‌وێته‌ سه‌ر کڕیارو فرۆشیار. له‌ئێستادا له‌کاتى مامه‌ڵه‌ى کڕینى ئوتۆمبێل له‌پێشانگایه‌ک ده‌بێت ئه‌و که‌سه‌ى ئوتۆمبێله‌که‌ ده‌فرۆشێت و ئه‌و که‌سه‌ش که‌ ده‌یکڕێت 100 دۆلار بده‌نه‌ خاوه‌ن پێشانگاکه‌، به‌ڵام به‌ بڕیارى وه‌زاره‌تى ناوخۆ بڕى 25 هه‌زارى دیکه‌ وه‌رده‌گیرێت واته‌ بۆ ته‌حویلکردنى هه‌ر ئوتۆمبێلێک 175 هه‌زار دینار وه‌رده‌گیرێت. که‌مال محه‌مه‌د، مامه‌ڵه‌ى کڕینى ئوتۆمبێل ده‌کات له‌سلێمانى، له‌لێدوانێکدا به هاوڵاتی وت:» هه‌ر له‌گه‌ڵ ده‌رچوونى ئه‌و بڕیاره‌ پێشنیارمان کرد ناڕه‌زاییى ده‌ربڕین، چونکه‌ ته‌نیا له‌به‌رژه‌وه‌ندى حکومه‌ته‌ نه‌ک خه‌ڵکى، ئه‌وه‌ ته‌نیا روسمات زیادده‌کات و هیچ بڕیارێکى دروست نیه‌«. که‌مال محه‌مه‌د وتیشى:» ئه‌م بڕیاره‌ کێشه‌ى زۆرى بۆ ئێمه‌ هه‌یه‌، چونکه‌ زۆربه‌ى کات پێشانگاکان و گرێبه‌سته‌کان له‌ئێواراندا ده‌کرێت، بۆیه‌ ئه‌و دوو که‌سه‌ ده‌بێت دووباره‌ رۆژى دواتر بچنه‌وه‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى هاتوچۆ». به‌پێی بڕیارێکی وه‌زاره‌تی ناوخۆی هه‌رێم له‌ئه‌مڕۆوه‌ پێویسته‌ سه‌رجه‌م پێشانگاکانی کڕین‌ و فرۆشتنی ئۆتۆمبێل کار به‌ڕێنمایی ژماره‌ 2ی وه‌زاره‌تی ناوخۆ بکه‌ن‌و هه‌ر ئۆتۆمبێلێکیان فرۆشت یان گرێبه‌ستیان بۆ فرۆشتنی هه‌ر ئۆتۆمبێلێک کرد، پێویسته‌ گرێبه‌سته‌که‌ ببرێته‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تیه‌کانی هاتوچۆ بۆ په‌سه‌ندکردنی. ئه‌وه‌شخراوه‌ته‌ڕوو، له‌سیستمێکی یه‌کگرتوو، گرێبه‌ستی ئه‌لیکترۆنی کاری پێده‌کرێت‌و کرێی په‌سه‌ندکردنی گرێبه‌سته‌کانیش بۆ هه‌ر گرێبه‌ستێک 25 هه‌زار دیناره‌. به‌پێی بڕیاره‌که‌ی وه‌زاره‌تی ناوخۆ، گواستنه‌وه‌ی خاوه‌ندارێتی ئۆتۆمبێل که‌مکراوه‌ته‌وه‌ بۆ ته‌نها یه‌ک مانگ‌و پێویسته‌ دوای کڕینی ئۆتۆمبێل، له‌دوای یه‌ک مانگ خاوه‌ندارێتیه‌که‌ی بگوازێته‌وه‌ بۆ سه‌ر خۆی. هاووڵاتیه‌کیش که‌ مانگێکه‌ ئوتۆمبێلى کڕیوه‌و تائێستا نه‌یکردووه‌ به‌ناوى خۆیه‌وه‌ باس له‌وه‌ ده‌کات، بڕیاره‌که‌ بۆ شێوازى گرێبه‌سته‌که‌ گونجاوه‌و وتى:» ئه‌گه‌ر بڕیاره‌که‌ له‌پێناو ئه‌وه‌ بێت کارئاسانی بێت بۆ هاووڵاتیان باشه‌، به‌ڵام له‌به‌رامبه‌ردا 25 هه‌زار وه‌ده‌گرێت ئه‌مه‌ کێشه‌که‌ى دروست کردووه‌ که‌نرخێکى زۆره‌«. کاروان مه‌حمود، وتیشى:»کاتێک ئوتۆمبێلێک ده‌کڕین له‌به‌رامبه‌ردا بۆ گرێبه‌ستى پێشانگاکه‌ 100دۆلار وه‌رده‌گیرێت، بۆیه‌ ئه‌و 25هه‌زاره‌ش دێته‌سه‌رى که‌ نرخێکى زیاده‌یه‌و ته‌نیا بارگرانیه‌ بۆ خه‌ڵکى». هه‌روه‌ها کارزان محه‌مه‌د، لەپێشانگاى فیرده‌وس بۆ کڕین و فرۆشتنى ئوتۆمبێل، ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات گرێبه‌ستى کڕینه‌که‌ هه‌نگاوێکى باشه‌و ئاسانکارییه‌ بۆ هاووڵاتیان و وتى:» به‌ڵام کێشه‌که‌ ته‌نیا له‌ نرخى 25 هه‌زار دیناره‌که‌دایه‌ که‌ بڕێکى زۆره‌ و پێویست ناکات ئه‌و ئه‌رکه‌ بکرێته‌ سه‌ر خه‌ڵک». وته‌بێژى به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى گشتى هاتوچۆى هه‌رێم له‌سه‌ر بڕیاره‌که‌ى وه‌زاره‌تى ناوخۆ ده‌ڵێت ته‌نها جێبه‌جێکردنه‌که‌یان له‌سه‌ره‌. ئه‌سعه‌د مه‌لا که‌ریم، وته‌بێژى به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى گشتى هاتوچۆى هه‌رێم، له‌لێدوانێکدا به‌هاوڵاتى وت:»  ئه‌و  25هه‌زاره‌ى که‌دانراوه‌ تائێستا هیچ روونکردنه‌وه‌یه‌ک نیه‌ و ئێمه‌ ته‌نیا جێبه‌جێکردنه‌که‌مان له‌ئه‌ستۆیه‌«.

سه‌رکۆ جه‌مال داخستنی ده‌روازه‌ی سنووری سێمێلکا- پێشخابوور، قه‌یرانی نرخی له‌رۆژئاڤای کوردستان دروستکردووه‌ و به‌رپرسانى پارتى دیموکراتى کوردستان تۆمه‌تبار ده‌که‌ن، به‌رپرسی ده‌روازه‌که‌ له‌دیوی هه‌رێم بڕیاره‌که‌ به‌بڕیاری حکومه‌تی هه‌رێم ناوده‌بات. رۆژی 15/12/2021 ژماره‌یه‌ک لایه‌نگری په‌که‌که‌ که‌ به‌وته‌ی خۆیان ته‌رمی که‌سوکاریان له‌لایه‌ن پارتییه‌وه‌ پێنادرێته‌وه‌ که‌ له‌شه‌ڕێکی نێوان په‌که‌که‌ و پارتی کوژراون، له‌ده‌روازه‌ی سێمێلکا كۆبونەوە ئاڵۆزى (دیوی هه‌رێمی کوردستان) دروست بوو چه‌ند کارمه‌ندێکی ده‌روازه‌که‌ برینداربوون، له‌به‌رامبه‌ردا پارتی ده‌روازه‌که‌ی بۆ کاتێکی نادیار داخست. نزیکه‌ی 20 رۆژه‌ ده‌روازه‌ی سنووریی سێمێلکا داخراوه‌ ، هه‌رچه‌نده‌ تائێستا حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان هیچ واده‌یه‌کی بۆ کردنه‌وه‌ی ده‌روازه‌که‌ رانه‌گه‌یاندووه‌، به‌ڵام ئه‌مریکیه‌کان نێوه‌ندگیری پارتی و په‌یه‌ده‌ ده‌که‌ن تا ده‌روازه‌که‌ بکرێته‌وه‌. رودی محه‌ممه‌د ئه‌مین، به‌ڕێوه‌به‌ری ده‌روازه‌ی سێمێلکا له‌دیوی رۆژئاڤای کوردستان له‌لێدوانێکدا بههاوڵاتی وت: «ئه‌و که‌سانه‌ی که‌ له‌هه‌رێمی کوردستان گیریانخواردووه‌ ئه‌گه‌ر له‌دیوی باشووره‌وه‌ رێگه‌یان بده‌ن ئێمه‌ ده‌رگامان بۆیان کراوه‌یه‌ و ده‌توانن بگه‌ڕێنه‌وه‌«. هه‌روه‌ها وتیشی: «ئه‌وانه‌ی که‌ له‌لای رۆژئاڤاوه‌ گیریان خواردووه‌ به‌هه‌مانشێوه‌ په‌یوه‌سته‌ به‌کردنه‌وه‌ی ده‌رگاکه‌ له‌دیوی باشووری کوردستانه‌وه‌«. شه‌وکه‌ت به‌ربه‌هاری، به‌ڕێوه‌به‌ری خاڵی سنووری پێشخابوور له‌دهۆک که‌ له‌دیوی رۆژئاڤای کوردستان به‌ سێمێلکا ناوده‌برێت، له‌لێدوانێکدا به‌هاوڵاتی وت: «به‌بڕیارێکی وه‌زاره‌تی ناوخۆی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستان ده‌روازه‌که‌ داخراوه‌و به‌هۆی ئه‌و ئاڵۆزیانه‌وه‌ بووه‌ که‌ روویداوه‌ و ئه‌و بڕیاره‌ بڕیاری پارتی نییه‌و له‌ نوسراوه‌که‌شدا کات بۆ کردنه‌وه‌ی دیاری نه‌کراوه‌«. به‌هۆی داخستنی ده‌روازه‌ی سێمێلکا به‌ڕووی ڕۆژئاڤای کوردستاندا له‌لایه‌ن حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستانه‌وه‌، هه‌ر کیلۆیه‌ک ماده‌ی خۆراکی و سه‌وزه‌ و میوه‌ 500 تا هه‌زار لیره‌ی سوری زیادیکردووه‌. هه‌ر به‌هۆی داخستنی ئه‌و ده‌روازه‌یه‌وه‌، نرخی شه‌کر جگه‌ له‌وه‌ی زیادیکردووه‌ ماوه‌ی ھه‌فته‌یه‌که‌ ده‌ستناکه‌وێت و له‌ رێگه‌ی ده‌روازه‌ی مه‌نبه‌جه‌وه‌ بۆ رۆژئاڤای کوردستان هاورده‌ ده‌کرێت، جگه‌ له‌ مادده‌ خۆراکییه‌کان نرخی ئاسن و چیمه‌نتۆش به‌رزبووه‌ته‌وه‌. نوورشان حسێن، نوێنه‌ری ئیداره‌ی خۆبه‌ڕێوه‌به‌ری ڕۆژئاڤای کوردستان له‌هه‌رێم له‌لێدوانێکدا به‌هاوڵاتی وت:»داخستنی سنووری سێمێلکا ناکه‌وێته‌ خزمه‌تی به‌رژه‌وه‌ندیه‌کانی رۆژئاواو باشووری کوردستانیش، ئه‌وه‌ بڕیارێکی پارتییه‌ نه‌ک حکومه‌تی هه‌رێم، چونکه‌ زیانی زۆر به‌ رۆژئاڤا ده‌گه‌یه‌نێت، ئه‌وه‌ی که‌ هێرشکراوه‌ته‌سه‌ر ده‌روازه‌که‌ ته‌نیا به‌هانه‌یه‌و مه‌به‌ست لێی گه‌مارۆ خستنه‌ سه‌ر رۆژئاڤایه‌«. هه‌روه‌ها وتیشی:»به‌حکومه‌تی هه‌رێم و په‌رله‌مانمان وتووه‌ ده‌ڵێن که‌ ئاگاداری بڕیاری داخستنی سنوور نین که‌واته‌ پارتی ئه‌و بڕیاره‌ی داوه‌«. وه‌ک ئه‌و به‌رپرسه‌ی ڕۆژئاڤای کوردستان ده‌ڵێت :»تائێستا خه‌ڵکی رۆژئاڤا گه‌مارۆی زۆریان خراوه‌ته‌ سه‌ر ده‌روازه‌ی سێمێلکاش زۆرکات داخراوه‌ و بۆ کاروباری مرۆیی کراوه‌ته‌وه‌، ئێستاش کاریگه‌ری سیاسی زیاتره‌ له‌کاریگه‌ریه‌کانی دیکه‌ی، راسته‌ کاریگه‌ری خستووه‌ته‌سه‌ر گرانبوونی شتوومه‌ک له‌ڕۆژئاڤا، به‌ڵام ئێستا له‌ده‌روازه‌ی سنووری مه‌نبه‌ج له‌گه‌ڵ حکومه‌تی سوریا شتومه‌ک و پێداویستی دێته‌ رۆژئاڤای کوردستان». «ته‌نیا ده‌روازه‌ له‌گه‌ڵ عێراق ده‌روازه‌ی سێمێلکا بوو، تورکیاش ده‌روازه‌کانی داخستووه‌ و ته‌نیا یه‌ک ده‌روازه‌ ماوه‌ ئه‌ویش له‌گه‌ڵ حکومه‌تی سوریایه‌، هه‌وڵی زۆر دراوه‌ ئه‌و کێشه‌یه‌ چاره‌سه‌ر بکرێت». نوێنه‌ری رۆژئاڤا له‌هه‌رێم وای وت. سه‌باره‌ت به‌نێوه‌ندگیری ئه‌مریکیه‌کان له‌نێوان په‌یه‌ده‌ و پارتی بۆ کردنه‌وه‌ی ده‌روازه‌ی سێمێلکا- پێشخابوور، به‌رپرسه‌که‌ی ڕۆژئاڤای کوردستان بوونی ئه‌و هه‌وڵه‌ی ره‌ت نه‌کرده‌وه‌ و وتی:»بۆ دوو هێزی کوردی شتێکی باش نییه‌ هێزێکی دیکه‌ ناوبژیوانییان بکات به‌ڵکو پێویسته‌ خۆیان له‌سه‌ر ئه‌و پرسه‌ دانوستان بکه‌ن». ده‌روازه‌ی سێمێلکا له‌ساڵی 2013ه‌وه‌ له‌نێوان باشورو رۆژئاڤای کوردستان کراوه‌ته‌وه‌،  به‌ڵام له‌ناوه‌ڕاستی مانگی 12ی ساڵی رابردووەوه‌ به‌هۆی ئاڵۆزیەوه‌  له‌دیوی پێشخابوور به‌بڕیاری وه‌زیری ناوخۆی حکومه‌تی هه‌رێم داخرا. رۆژانه‌ نزیکه‌ی چوار هه‌زار که‌س له‌ده‌روازی سنووری سێمێلکا، که‌ له‌دیوی هه‌رێمی کوردستان ده‌روازی پێشخابووری پێده‌وترێت هاتووچۆ ده‌که‌ن، هه‌ندێکیان هاووڵاتیانن بۆ سه‌ردان ده‌چنه‌ رۆژئاڤا یاخود به‌پێچه‌وانه‌وه‌ دێنه‌ هه‌رێمی کوردستان.

  ئارا ئیبراهیم راوێژکارێکى مه‌کته‌بى سیاسى یه‌کێتى ئه‌وه‌ دووپاتده‌کاته‌وه‌ که‌ حزبه‌که‌ى له‌کۆبوونه‌وه‌ى مه‌کته‌بى سیاسى له‌پارێزگاى که‌رکوک بڕیارى کۆتایی له‌سه‌ر پۆستى سه‌رۆک کۆمار داوه‌و تاکه‌ کاندید به‌رهه‌م ساڵح ده‌بێت. بڕیاره‌ 9ى کانونى دووه‌مى 2022 یه‌که‌م دانیشتنى خولى پێنجه‌مى په‌رله‌مانى عێراق ئه‌نجامبدرێت و دواتر هه‌ڵبژاردن بۆ سه‌رۆک کۆمار بکرێت. به‌رهه‌م ساڵح وه‌ک کاندیدى یه‌کێتى که‌ له‌ساڵى 2018 له‌خولى چواره‌مى په‌رله‌مانى عێراق بۆ پۆستى سه‌رۆک کۆمار خۆى کاندید کرد، له‌به‌رانبه‌ردا پارتى دیموکراتى کوردستان فوئاد حوسێن-یان کاندید کرد، دواتر به‌رهه‌م ساڵح ده‌نگى زۆرینه‌ى هێنا. رێزان شێخ دلێر، راوێژکارى مه‌کته‌بى سیاسى یه‌کێتى له‌لێدوانێکدا به‌هاوڵاتی وت:» یه‌کێتى نیشتمانى کوردستان ته‌نها تاکه‌ کاندیدى بۆ پۆستى سه‌رۆک کۆمار به‌رهه‌م ساڵح ده‌بێت و هه‌ر لایه‌نێک رازى ده‌بێت با بێت گفتوگۆ له‌گه‌ڵ یه‌کێتى بکات و هه‌ر لایه‌نێکیش رازى نابێت هه‌ر سه‌رچاو». ناوبراو له‌باره‌ى خۆ کاندیدکردنى مه‌لا به‌ختیار، ئه‌ندامى ئه‌نجومه‌نى باڵاى سیاسى یه‌کێتى وتى:» ئه‌وه‌ هه‌ر قسه‌یه‌، سه‌رۆکى یه‌کێتى کاک بافڵ تاڵه‌بانى تاکه‌ کاندیدى به‌ ره‌سمى راگه‌یاندووه‌و له‌ کۆبوونه‌وه‌ى مه‌کته‌بى سیاسى له‌که‌رکوک ئه‌وه‌ى دووپاتکردووه‌ته‌وه‌». به‌پێى به‌دواداچوونه‌کانى هاوڵاتى، به‌رهه‌م ساڵح که‌وتووەته‌ په‌یوه‌ندى له‌گه‌ڵ      چه‌ند کوتله‌یه‌کى په‌رله‌مانى تامتمانه‌ى پێبده‌نه‌وه‌ بۆ پۆستى سه‌رۆک کۆمار. سه‌رچاوه‌یه‌کى نزیک له‌ به‌رهه‌م ساڵح بۆ هاوڵاتى ئه‌وه‌ى ئاشکراکرد هه‌ریه‌ک له‌کوتله‌که‌ى محه‌مه‌د حه‌لبوسى سه‌رۆکى پێشووى په‌رله‌مانى عێراق و کوتله‌ى سائیروونى موقته‌دا سه‌درو چه‌ندین کوتله‌ى دیکه‌ پاڵپشتى کاندیدکردنه‌وه‌ى به‌رهه‌م ساڵح ده‌که‌ن. هاوکات، ئه‌وه‌شى دووپاتکرده‌وه‌ که‌ئه‌مریکا و ئێران له‌گه‌ڵ کاندیدکردنه‌وه‌ى به‌رهه‌م ساڵح-ن بۆ پۆستى سه‌رۆک کۆمار.

هاوڵاتی کەمێک لەمەوبەر ئاژانسی ڕۆیتەرز لە هەواڵێکدا ڕایگەیاند، سەرلەبەیانی ئەمڕۆ چوارشەممە 5ی کانوونی دووەمی 2022، موشەکێک لە جۆری کاتیوشا بنکەیەکی سەربازیی لە بەغداد کردە ئامانج.  ئەمڕۆ چوارشەممە 5ی کانوونی دووەمی 2022، جارێکی دیکە موشەکێک ئاڕاستەی یەکێک لە بنکە سەربازییەکانی بەغدا کرا، ئەمەش دوای ئەوەی لە چەند ڕۆژی ڕابردوودا، بە چەند جۆری جیاواز هێرشی ئاسمانی کرایە سەر بنکە سەربازییەکانی هێزەکانی هاوپەیمانان لە بەإدای پایتەخت.'' موشەکەکە، لە جۆری کاتیوشا بووە و بنکەیەکی سەربازیی لە نزیک فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی بەغدادی کردۆتە ئامانج.  ئاژانسی ڕۆیتەرز لەسەر زاری بەرپرسانی سوپای عێراقەوە ئەوەشی بڵاوکردۆتەوە، ''موشەکەکە هیچ زیانێکی گیانی نەبووە.''

هاوڵاتی لیژنەی باڵای رووبەڕووبونەوەی ڤایرۆسی کۆڕۆنا، بە سەرپەرشتی ڕێبەر ئەحمەد، وەزیری ناوخۆی حکومەتی هەرێمی کوردستان کۆبووەوە، لە دوای پێشکەش كردنی راپۆرتی وەزارەتی تەندروستی، چەند بڕیارێک دران کە بریتین لەمانەی خوارەوە: یەکەم: درێژکردنەوەی ماوەی وەرگرتنی ڤاکسین لەلایەن گشت فەرمانبەرانی حکومەت، بە هەردوو ڕاژەی شارستانی و سەربازی، تا 20ی کانوونی دووەمی 2022، هەر فەرمانبەرێکیش پابەند نەبێت ئەوا بەپێی یاسای تەندروستی گشتی و بەرزەفتی فەرمانبەران مامەڵەیان لەگەڵ دا دەکرێت. دووەم: ئەنجامدانی پشکنینی كۆڕۆنا لە خاڵه سنورییەکان بۆ هەموو ئەو گەشتیارانەی کە سەردانی هەرێمی کوردستان دەکەن، تەنانەت ئەوانەش کە کارتی ڤاکسینیشیان هەیە، جگە لەوانەی که تێستی کۆڕۆنای پێش 48 کاتژمێریان پێ بێت. سێیەم: لیژنەی باڵا بڕیاری دا کە وەزارەتی ئەوقاف و کاروباری ئایینی بە هەماهەنگی لەگەڵ یەکە کارگێڕییەکان لە ڕۆژانی داهاتوودا  ڕێنمایی تایبەت لەسەر پرسەدانان دەربکات. چوارەم: گروپی گەشتیاری دەبێت پیش 48 کاتژمێر لە گەشتەکەیان تێستی کۆڕۆنایان کردبێت یان کارتی ڤاکسینیان هەبێت. پێنجەم: پێویسته گشت هاووڵاتیان (ئەوانەی ڤاکسینیان وەرگرتووە یان وەرنەگرتووه) له هەموو شوێنه گشتیە داخراوه کانی وەك (فەرمانگه حكومییەکان، مارکێت، ڕێستۆرانت، شوێنه بازرگانییەكان، کۆمپانیاکان و شوینەکانی دیکەی کەرتی تایبەت) پابەندبن بە بەستنی‌ ماسك و مەودای (1،5) یەک مەتر ونیو نێوانیان بپارێزن. شەشەم: له دوای 2022/2/1 هیچ کەسێك ڕێگەی پێ نادرێت سەردانی شوێنه گشتییەكان بكات وەك (فەرمانگە حكومییەکان، مارکێت، ڕێستۆرانت، شوێنه بازرگانییەکان، کۆمپانیاکان و هۆڵی بۆنەكان) بەبێ هەبوونی کارتی ڤاکسین یان ئەنجامدانی تێستی کۆڕۆنا که 48 کاتژمێری بەسەردا تێپەڕنەبووبێت. دواتر وەزارەتی ناوخۆی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە بەیانێک وردەکاری سەرجەم ئەو بڕیارانە ڕادەگەیێنێت. لیژنەی باڵای رووبەڕووبوونەوەی کۆرۆنا

  هاوڵاتی جێگری نێردەی ئەمریکای بۆ سوریا ڕایگەیاند:" کار دەکەن بۆ ئەوەی دەروازەی سێمالکا لەنێوان هەرێمی کوردستان و رۆژئاڤا جارێکی دیکە بەڕوی هاتوچۆ و جوڵەی بازرگانیدا بکرێتەوە". ئەمڕۆ سێشەممە 4 کانونی دووەمی 2022، جێگری نێردەی ئەمریکای بۆ سوریا لەگەڵ ئیدارەی خۆسەری باکور و رۆژهەڵاتی سوریا کۆبوەوە و رایگەیاند، کار دەکەن بۆ ئەوەی جارێکی دیکە دەروازەی سێمالکا لەنێوان هەرێمی کوردستان و رۆژئاڤا بەڕوی هاتوچۆ و جوڵەی بازرگانیدا بکرێتەوە. ماتیو بیرل،  ئاماژەی بەوەشکرد، ھاوپەیمانی نێودەوڵەتی بە سەرۆکایەتی ئەمریکا لە باکور و رۆژهەڵاتی سوریا دەمێنێتەوە بۆ بەردەوامیدان بە شەڕی تیرۆر و پشتیوانیش لە سەقامگیری و پەرەپێدانی ئابوری ناوچەکە دەکەن.    

هاوڵاتی حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، 250 ملیۆن دینار وەکو بەخشین بۆ پارێزگای هەڵەبجە خەرجدەکرێت. حکومەتی هەرێمی کوردستان لە راگەیێندراوێکدا ئاماژەی بەوە دا، لە چوارچێوەی گرنگیدان بە پارێزگا و ئیدارە سەربەخۆکانی ھەرێمی کوردستان، مەسرور بارزانی، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان، رەزامەندی دا لەسەر خەرجکردنی گوژمەی 250 ملیۆن دینار وەک بەخشین (منحە) بۆ پارێزگای ھەڵەبجە.

هاوڵاتی پۆلیسی هەولێر لەبارەی ئەو پێشمەرگەیەی پێشووی رۆژهەڵاتی كوردستان كە ماوەیەكیش ئەندامی یەپەگە بووە و لە هەولێر لە شوقەیەكدا تەرمەكەی دۆزرایەوە، دەڵێت دۆسیەی كوژرانەكەی لەلای ئەوان تۆمارنەكراوە. دوێنێ میدیاكانی نزیك لە پەكەكە بڵاویانكردەوە: رۆژی هەینی رابردوو تەرمی هاوڵاتیەكی خەڵكی شاری سەردەشت بە ناوی ئەحمەد بێخەم لە شوقەیەكدا لە هەولێر دۆزراوەتەوە و لە گۆڕستانی قەڵادزێ بەخاكسپێردراوە، كە شوێنەواری ئازاردان و ئەشكەنجە بەسەر جەستەیەوە دیار بووە. ئەو میدیایانە لە زاری كەسوكاری ئەحمەد بێخەمەوە بڵاویانكردووەتەوە: پۆلیسی هەولێر هەواڵی كوژرانی ئەوی بە كەسوكارەكەی داوە و بڕیارە تاوەكو بیست رۆژیش ئەنجامی لێكۆڵینەوە لە هۆكار و شێوازی گیانلەدەستدانی رابگەیەندرێت. بەڵام هۆگر عەزیز، وتەبێژی پۆلیسی هەولێر بەمیدیاكانی پارتی راگەیاند: ئاگاداری دۆسیەی كوژرانی ئەو كەسە نین و دۆسیەی كوژرانی لای پۆلیسی هەولێر تۆمارنەكراوە. ئەحمەد بێخەم خەڵكی شاری سەردەشت بوو لە پارێزگای ورمێ، چەند ساڵێك پێشمەرگەی حیزبی دیموكرات بووە و دواتر گەڕاوەتەوە رۆژهەڵاتی كوردستان، چەند ساڵێك دوای گەڕانەوەی لەلایەن هێزە ئەمنییەكانی ئێرانەوە بە هۆكاری سیاسی دەستبەسەركراوە، ساڵی 2012 گەڕاوەتەوە هەرێمی كوردستان و ویستوویەتی بچێتەوە ریزەكانی حزبی دیموكراتی كوردستان، بەڵام بەهۆی ئەوەی پێشتر وازی لە پێشمەرگایەتی هێناوە، وەكو ئەندامی ئەو حیزبە وەرنەگیراوە و لە هەولێر نیشتەجێبووە. دوای سەرهەڵدانی داعش، ئەحمەد بێخەم ساڵی 2014 چووەتە رۆژئاوای كوردستان و لە ریزەكانی یەپەگەدا دژی داعش شەڕی كردووە و ماوەیەك دوای ئازادكردنی كۆبانێ گەڕاوەتەوە هەرێمی كوردستان و لە هەولێر بە دەستفرۆشی ژیاوە.

هاوڵاتی لە دەروازەی سنووریی گومرگی خابوور بە تۆمەتی ئاسانکاریکردن بۆ قاچاخچییەکان بۆ بە قاچاخبردنی دەرمان، جگەرە، مۆبایل و کاڵای دیکە, 30 کارمەند و فەرمانبەر دەستگیرکران.  ئۆپەراسیۆنەکە لەسەر راسپاردەی داواکاری گشتی شارۆچكەی سلۆپی لە چوار پارێزگای تورکیا و باکووری کوردستان بەڕێوەچووە و پارێزگای شرناخ ناوەندی ئۆپەراسیۆنەکە بوو.  لە چوارچێوەی ئۆپەراسیۆنەکەدا تیمەکانی پۆلیس لە پارێزگاکانی شرناخ و روهای باکووری کوردستان و سامسوون و عوسمانییەی تورکیا هەڵیانکوتایە سەر چەندین ناونیشان.  لە دەروازەی سنووریی گومرگی خابوور بە تۆمەتی ئاسانکاریکردن بۆ قاچاخچییەکان بۆ بە قاچاخبردنی دەرمان، جگەرە، مۆبایل و کاڵای دیکە, 30 کارمەند و فەرمانبەر دەستگیرکران.  کارمەندە دەستگیرکراوەکانی دەروازەی خابوور بردراون بۆ بەڕێوەبەرایەتیی ئاسایش بۆ ئەوەی لێکۆڵینەوەیان لەگەڵدا بکرێت.