هاوڵاتی وەزارەتی پێشمەرگە دەڵێت:' ڕێزگرتن و پابەندبوون بە بەھا باڵاکانەوە ساڵ لە دوای ساڵ لاوازتر دەبن". هێزەکانی پێشمەرگەی کوردستان بە هاوبەشی لەگەڵ سوپای عێراق بەیانی ئەمڕۆ هەینی ئۆپەراسیۆنێکیان لە سنووری ژمارەیەک گوندی نزیک قەزای کفری لە گەرمیان دەستپێکرد، وەزارەتی پێشمەرگەش دەڵێت، "دەستگیراوە بەسەر ژمارەیەک مۆڵگە، حەشارگە، چەک و تەقەمەنی داعش، ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکانیش بەردەوام دەبێت". وەزارەتی پێشمەرگە لە راگەیێندراوێکدا کە ئەمڕۆ هەینی 31-12-2021 بڵاوی کردەوە رایگەیاندووە، " ئۆپەراسیۆنی هاوبەشی هێزەکانی پێشمەرگەی کوردستان و سوپای عێراق لە سنووری میحوەری دووی قەرەتەپە و ئاسایشی گەرمیان و کفری بۆ پشکنین و گەڕان بە دوای چەکدارانی داعش، چەک و تەقەمەنی، مین و بۆمبە چێنراوەکانیان لە سنووری گەرمیان دەستیپێکرد." وەزارەتی پێشمەرگە ئاماژە بەوە دەکات، ئۆپەراسیۆنەکەی لیوای 17ـی وەزارەتی پێشمەرگە بە هاوبەشی یەکە سەربازییەکان، لە سنووری میحوەری دووی قەرەتەپە و ئاسایشی گەرمیان، کفری و لیوای 144ـی و تیمەکانی هەندەسەی پشتیوانی دوو، هاوشان لە دیوی سوپای عێراقیدا لیوای 52 و لیوای سێی بەرپەرچدانەوەی خێرا، ئۆپەراسیۆنێکی هاوبەش و بەرهەمداریان ئەنجامدا." وەزارەتی پێشمەرگە ئاماژەی بۆ ئەوەش کردووە، هێزەکانی عێراقی لە دیوی دوزخورماتوو، لە گوندی موئەدەوە سەرکەوتن بەسەر چیای غەڕە و هێزەکانی پێشمەرگه لە قۆری چا لە دوو میحوەرەوە دەستیان پێکرد کە لە میحوەری یەکەم بەرەو پەلکانەی خواروو، پەلکانەی سالم، پەلکانەی سەرچنار و لە میحوەری دووەمیش بەسەر چیای غەڕەدا لە گوندەکانی غەڕە و قۆری چای توانییان دەست بگرن بەسەر ژمارەیەک مۆڵگەو حەشارگەی مانەوە و چەک و تەقەمەنی داعش". وەزارەتی پێشمەرگە باس لە بەردەوامبوونی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکانی لەگەڵ سوپای عێراق دەکاتەوە و دەڵێت، بڕیارە تاوەکو پاککردنەوەی تەواوەتی ئەو ناوچانە ئۆپەراسیۆنەکانیان بەردەوام بێت.
هاوڵاتی سەرۆکایەتیی پەرلەمانی کوردستان بڕیاریدا کۆتایی بە خولی پاییزەی خۆی بهێنێت، به‌و پێیه‌ش په‌رله‌مان دوو مانگ پشوو وه‌رده‌گرێت. پەرلەمان دوو پشووی یاسایی هەیە کە هەر یەکێکیان ماوەی دوو مانگە، تەنیا کۆبوونەوەی ئاسایی بەڕێوەناچێت. ئەمڕۆ هەینی 31ی کانوونی یەکەمی 2021، دەستەی سەرۆکایەتی پەرلەمانی کوردستان، لە راگەیێندراوێکدا پاڵپشت بە حوکمی بڕگەی یەکەمی ماددەی حەوت و بڕگەی سێیەمی ماددەی 18 لە پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی کوردستان بڕیاریدا کۆتایی بە خولی پاییزەی پەرلەمان بهێنێت. پەرلەمانی کوردستان ،، ئێستا لە خولی پێنجەم دایە کە ساڵی 2018 هەڵبژێردراون.
هاوڵاتی پەكەكە رایگەیاند، لە سێ شوێنی هەرێمی كوردستان سوپای توركیایان ناچار بە كشانەوە كردووە. ئەمڕۆ ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنیی هێزەكانی پاراستنی گەل هەپەگە كە باڵی سەربازی پەكەكەیە رایگەیاند: دوای ئەوەی هێزەكانی ئەیالەتی زاپ لە ڕۆژانی هەشت ونۆو 12ی 2021 ئۆپەراسیۆنێكی شۆڕشگێڕییان دژی سوپای توركیا ئەنجامدا ، هاوكات لە گردی جیلۆیش چالاكییەكی بەهێزیان ئەنجامدا، لەو چالاكییانەدا سوپای توركیا گورزی قورسی بەركەوت، هەپەگە ئاماژەی بەوەشكردووە بەمدواییە سوپای توركیا نەیتوانی لە گردی شەهید مونزور و گردی شەهید سەرخۆبوون و جیلۆی بچووك زۆر بمێنێتەوە و ناچاربوو بكشێتەوە. ناوەندی راگەیاندنی هەپەگە دەشڵێت: سوپای توركیا هەر لە وەرخەلێ و تابووری عەرەبەوە تێگەیشت كە لە زاپیش گورزی سەختی بەردەكەوێت، بۆیە ناچاربوو بكشێتەوە، سوپای توركیا كە لە زەمینەوە ناتوانێت هیچ بكات، پەنای بردووەتە هێرشی ئاسمانیی و دەیەوێت بە بۆردوومانكردنی هەرێمەكانی پاراستنی مەدیا ئەنجام بەدەستبهێنێت، بەڵام ئەو بۆردوومانانەش بەتەواویی بێ ئەنجام بوو. هەر بەپێی ڕاگەیەندراوەكەی هەپەگە ڕۆژانی 27 تا 30 كانوونی یەكەمی 2021 سوپای توركیا ناوچەكانی گردی ناوەەڕاست و گردی هەكاری لە مەتینا، گوندی سڵێ-ی قەندیل، دەوروبەری ئاوی لۆلان-ی خواكورك، ئەشكەوتی برینداران و كورەژەهرۆی زاپ و گۆڕەپانی مەرڤانۆس-ی ئاڤاشینی بە فڕۆكەی جەنگیی بۆردوومان كردووە.
.jpg)
هاوڵاتى سەرۆکی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی هاتنی ساڵی نوێوە پەیامێکی پیرۆزبایی بڵاوکردووەتەوە و دەڵێت، "بە گەشبینییەوە لە ژیان و داهاتوو دەڕوانین". نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە پەیامەکەیدا پیرۆزبایی هاتنی ساڵی نوێی لە گەلی کوردستان، بەتایبەتی بنەماڵەی شەهیدان، پێشمەرگە، هێزە ئەمنییەکان، گەنجان و کوردستانیانی دەرەوەی وڵات کردووە و هیوای خواستووە ساڵی داهاتوو "ساڵی خۆشی و کامەرانی و سەرکەوتن بەسەر کێشە و قەیرانەکەن و کۆتاییهاتنی پەتا و ناخۆشی بێت". لە بەشێکی پەیامەکەی سەرۆکی هەرێمی کوردستاندا هاتووە، "له عێراقيش به سوودوه‌رگرتن له هه‌ڵه‌كانى رابردوو، هه‌ڵدانه‌وه‌ى لاپه‌ڕه‌يه‌كى تازه، تێگه‌يشتنى واقعى و ئيراده‌ى جیددى بۆ چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كان، يه‌كتر قبووڵكردن و هاوبه‌شيى راسته‌قينه‌ى هه‌مووان له پرۆسه‌ى سياسى و به‌ڕێوه‌بردنى وڵاتدا له‌سه‌ر بنه‌ماى دروست پێويسته، كه متمانه و ئارامى و سه‌قامگيرى بگێڕێته‌وه و به ژيان و گوزه‌رانێكى باشتر بۆ هه‌مووان له ئێستا و داهاتووى خۆيان دڵنيا بن". دەقی پەیامی نێچيرڤان بارزانى، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بۆ ساڵى تازه ساڵى تازه‌ى زايينى له ته‌واوى گه‌لى كوردستان، به‌تايبه‌تى له خانه‌واده‌ى سه‌ربه‌رزى شه‌هيدان، له پێشمه‌رگه قاره‌مانه‌كان، هێزه ئه‌منييه‌كان، گه‌نجان و له كوردستانييانى ده‌ره‌وه‌ى وڵات، له گه‌لانى عيراق و له جيهان پيرۆز ده‌كه‌م، هيوادارم ساڵى خۆشى و كامه‌رانى و سه‌ركه‌وتن به‌سه‌ر كێشه و قه‌يرانه‌كاندا و كۆتاييهاتنى په‌تا و ناخۆشى بێت. ئومێد، ئاسووده‌يى، سه‌قامگيرى و پێشكه‌وتن بۆ مرۆڤايه‌تى له‌گه‌ڵ خۆيدا بهێنێت. ئێمه له هه‌رێمى كوردستان له‌گه‌ڵ جيهاندا به هۆى په‌تاى كۆڤيد_19 و لێكه‌وته‌كانيه‌وه، دوو ساڵى سه‌ختمان به‌ڕێكرد. له رووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى تيرۆر به‌رده‌وام بووين، رووداو و به‌سه‌رهاتى دڵته‌زێنى كۆچ و كاريگه‌ريى خراپى گۆڕانى كه‌شوهه‌وا و لافاومان بينى. هاوسۆز و هاوخه‌مى خانه‌واده‌ى سه‌ربه‌رزى شه‌هيدان و هه‌موو ئه‌وانه‌م كه ئازيزانيان له‌ده‌ستدا و به رێزه‌وه ياديان ده‌كه‌ينه‌وه. سوپاسى گه‌لى كوردستان ده‌كه‌م كه به‌رگه‌ى قه‌يران و كێشه‌كانيان گرتووه. تێپه‌ڕاندنى سه‌ختى و ته‌حه‌دييه‌كان، پاراستنى ماف و ده‌ستكه‌وته ده‌ستوورييه‌كان و قه‌واره‌ى فيدرا‌ڵيى هه‌رێمى كوردستان، ئێستا و داهاتوويه‌كى باشتر بۆ گه‌له‌كه‌مان، كار و بهرپرسياريهتيى هاوبه‌ش و يه‌كڕيزى و ته‌بايى و پێكه‌وه‌يى له هه‌موو هێز و لايه‌ن و پێكهاته‌كانى كوردستان ده‌خوازێت. له عێراقيش به سوودوه‌رگرتن له هه‌ڵه‌كانى رابردوو، هه‌ڵدانه‌وه‌ى لاپه‌ڕه‌يه‌كى تازه، تێگه‌يشتنى واقعى و ئيراده‌ى جددى بۆ چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كان، يه‌كتر قبووڵكردن و هاوبه‌شيى راسته‌قينه‌ى هه‌مووان له پرۆسه‌ى سياسى و به‌ڕێوه‌بردنى وڵاتدا له‌سه‌ر بنه‌ماى دروست پێويسته، كه متمانه و ئارامى و سه‌قامگيرى بگێڕێته‌وه و به ژيان و گوزه‌رانێكى باشتر بۆ هه‌مووان له ئێستا و داهاتووى خۆيان دڵنيا بن. سوپاسى هاوپه‌يمانى و كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى و دۆستان ده‌كه‌ين كه له به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى تيرۆردا پشتگيرى و هاوكارييان كردين. چه‌مك و به‌هاى هاوبه‌ش كۆمانده‌كاته‌وه و پێكه‌وه ده‌بين. وه‌ك هه‌ميشه ئاماده‌ى ئه‌رك و بهرپرسياريهتيى هاوبه‌شين و وه‌ك ئه‌ندامێكى كاراى كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى و فاكته‌رى ئارامى و سه‌قامگيرى له عێراق و ناوچه‌كه ده‌مێنينه‌وه، هه‌رێمى كوردستانيش سه‌رزه‌مينى پێكه‌وه‌ژيان و لێبورده‌يى و فره‌يى ده‌بێت. به ئومێد و گه‌شبينييه‌وه له ژيان و ساڵێكى تازه و داهاتوو ده‌ڕوانين و ساڵى نوێ له هه‌مووان پيرۆز بێت، هه‌ر شاد و سه‌ركه‌وتوو بن. نێچيرڤان بارزانى سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان
هاوڵاتى فازل میرانی، سکرتێری مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتی کوردستان رایدەگەیێنێت: "وەزیر و سەرۆککۆمار و جێگری سەرۆکی پەرلەمان گرنگ نییە، گرنگ ئەوەیە ئێمەی کوردستانی بەشداربین لە بەڕێوەبردنی عێراق، لە داڕشتنی سیاسەت و پرسی ئەمنی و دارایی عێراق، ئەگەر شەریک بین دەبێت وا بین، ئەگەر نا، چوار وەزیرمان هەبێت بێ دەسەڵات، لەجیاتی سەرۆککۆمارێک دوومان هەبێت بێ دەسەڵات، دەتوانن چی بۆ کوردستان بکەن؟ ئێمە ئەگەر شەریکی فیعلی بین، یەک کەسیش شەریک بێت، بەڵام بەبێ ئەو کەسە هیچ شتێک نەکرێت، ئێمە ئەوەمان دەوێت". ماڵی شیعەکان کە پۆستی سەرۆکوەزیران لەوان دەبێت، بەسەر دوو بەرەدا دابەشبوون، کە بریتین لە رەوتی سەدر بە سەرۆکایەتیی موقتەدا سەدر کە براوەی یەکەمی هەڵبژاردنە و جەخت لەسەر حکومەتی زۆرینەی نیشتمانی دەکاتەوە، لایەنی دووەمیش چوارچێوەی هاوئاهەنگییە کە کورسیی پێویستیان بەدەستنەهێناوە و جەخت لە حکومەتی گشتگیر و بەشداریی هەمووان دەکەنەوە. رۆژی چوارشەممە 22-12-2021 شاندێکی چوارچێوەی هاوئاهەنگی بە سەرۆکایەتیی نووری مالیکی سەردانی هەرێمی کوردستانیان کرد و لەگەڵ سەرۆک بارزانی و سەرۆکی هەرێمی کوردستان و بەرپرسانی پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان کۆبوونەوە و دەستپێشخەرییەکیان بۆ پێکهێنانی حکومەت خستەڕوو، تێیدا جەختیان لە پێکهێنانی حکومەتێکی گشتگیر و زۆرینەی فراوان کردەوە، بە شێوەیەک کە نابێت هیچ لایەنێک ناچار بە ئۆپۆزیسیۆن بوون بکرێت، لایەنە سیاسییەکان ئازادبن لەوەی دەبنە ئۆپۆزیسیۆن یاخود نا؛ هاوکات کوردیش دەیەوێت لە عێراق هاوبەش بێت، نەک بەشدار. بەپێی ماددەی 54ی دەستووری عێراق، دەبێت سەرۆککۆماری عێراق لە ماوەی 15 رۆژی دوای پەسندکردنی ئەنجامەکانی هەڵبژاردن، بە مەرسومێکی کۆماری داوای کۆبوونەوەی پەرلەمان بکات.
هاوڵاتى بەشیر حەداد پێیوایە: "نزیکترین لایەن کە کورد بتوانێت قسەی لەگەڵ بکات و سوودی لێ وەربگرێت زیاتر لە لایەنەکانی دیکە، رەوتی سەدرە؛ هەر چەندە هیچ لایەنێک 100% لەگەڵ داخوازییەکانی کورد نییە، بۆیە رەوتی سەدر بەو مەرجەعییەتەی کە هەیەتی دەکرێت نزیکتر بێت بۆ ئێمە لە لایەنەکانی دیکە". جێگری سەرۆکی پێشووی پەرلەمانی عێراق وتیشی، "هەڵوێستی رەوتی سەدر وەکو هەر لایەنێکی دیکەی عێراق ناتوانین بڵێین هەڵوێستێکی زۆر باش و بێ کەموکوڕی بووە، لە هەر قۆناخێک و جۆرە هەڵوێستێکیان هەبووە، جاری وا هەبووە تووند بوون، جاری واش هەبووە باش بوون، بەڵام بەگشتی هەڵوێستەکانیان باشتر و نەرمتر بوون بەرامبەر بە کورد لە لایەنەکانی دیکەی عێراق". دژبەری بەشێکی گرووپە چەکدارەکان و لایەنە سیاسییە شیعییەکان لە عێراق لەگەڵ رەوتی سەدر، زیاتر پاڵ بە رەوتەکەوە دەنێت هەوڵی دروستکردنی هاوپەیمانێتی لەگەڵ لایەنە کوردستانییەکان بدات، ئەو هەوڵانەش لە سەرەتای ئەمساڵەوە دەستیان پێکرد، چ بە سەردانی شاندی لایەنە کوردستانییەکان بێت بۆ لای رەوتی سەدر یان سەردانی شاندی رەوتی سەدر بۆ هەولێر. رەوتی سەدر گەورەترین براوەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی نوێی عێراقە و خاوەنی 74 کورسیی پەرلەمانە، بۆیە چاوەڕوان دەکرێت رۆڵێکی زۆر کاریگەر لە پێکهێنانی کابینەی نوێی حکومەتی عێراق و لە پرۆسەی سیاسیدا بەگشتی بگێڕێت.
هاوڵاتى کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان رایگه‌یاند:" لە باشوری کوردستان هەرچەند پێگەیەکی فیدراڵیی دەستوریی هەیە، بەڵام تا ئێستاش چارەنوسی ناوچە دابڕاوەکان نادیارە، هەروەها لە روی ئابورییەوە دۆخێکی نالەبار هەیەو خەڵک بە سەختی ژیان بەسەر دەبەن، هەرچەند لە عێراق هەڵبژاردنی گشتیی کرا، بەڵام هیچی لە دۆخەکە نەگۆڕی، عێراق لە ناو ئاڵۆزییەکی زۆردایەوە و پاشەڕۆژی نادیارە، ئەم بارودۆخە مەترسی بۆ سەر هەرێمی کوردستانیش لەگەڵ خۆی دێنێت". کۆنگرەی نەتەوەیی کوردستان له راگه‌یه‌ندراوێكدا رایگه‌یاند، "ساڵی 2021 لە هەرچوار لای کوردستانەوە بە تێکۆشانێکی گەورە بەڕێکرا، لە باکوری کوردستان، هێرشی دەوڵەتی تورکیا لە ماوەی ساڵی ئەو ساڵەدا بێ پسانەوە بەردەوام بو، لەبەرامبەر ئەو ئەو هێرشە سەختانەدا، گەلی کوردستان، لە پێشەوە هێزەکانی گەریلا، هەروەها هەمو دینامیکەکانی گەل، بە قارەمانی و فیداکاریی بەرپەچی هێرشەکانیان دایەوە و نەیانهێشت تورکیا ئەنجامی هێرشەکانی بەدەستبێنێت، بەرخۆدانی ئەفسانەیی لە مەتینا و زاپ و ئاڤا شین مۆری خۆی لە ساڵدا، لە باکور لە هەمو مەیدانەکاندا بەرخۆدان بەردەوامە، ئەو بەرخۆدانەی ئەمڕۆ لە باکوری وڵات بەڕێوە دەچێت، لە زیندان و لە بواری سیاسی و گەریلاییدا، بەرخۆدانێکی پیرۆز و ئەفسانەییە". ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه، لە باشوری کوردستان هەرچەند پێگەیەکی فیدراڵیی دەستوریی هەیە، بەڵام تا ئێستاش چارەنوسی ناوچە دابڕاوەکان نادیارە، هەروەها لە روی ئابورییەوە دۆخێکی نالەبار هەیەو خەڵک بە سەختی ژیان بەسەر دەبەن، هەرچەند لە عێراق هەڵبژاردنی گشتیی کرا، بەڵام هیچی لە دۆخەکە نەگۆڕی، عێراق لە ناو ئاڵۆزییەکی زۆردایەوە و پاشەڕۆژی نادیارە، ئەم بارودۆخە مەترسی بۆ سەر هەرێمی کوردستانیش لەگەڵ خۆی دێنێت، لە لایەکی ترەوە داگیرکاریی دەوڵەتی تورکیا لە باشور رۆژ بەرۆژ فراوانتر دەبێت، لە هەمانکاتدا پێویستی زیاتر بە یەکڕیزیی هەیە، پێویستە بە هەستیاریی دۆخەکە بخوێنینەوەو تێکۆشان بەرامبەر داگیرکاریی بەهێزتر بکەین. له‌باره‌ی دۆخی رۆژئاڤای كوردستانیش ده‌ڵێت، "10 ساڵە بە کردەوە پێگەیەک هەیە، ئەمە دەستکەوتێکی گەورەیە، پێویستە بە هەمو شێوەک بپارێزرێت و بە فەرمی بکرێت، رژێمی سوریا هەتا ئێستاش بۆ چارەسەرێکی دیموکراسی و ئاشتیانە ئامادە نییە، لە لایەکی ترەوە دەوڵەتی تورکیا لە هەڕەشەو هێرشەکانی بەردەوامە، هێزەکانی بەرگرییش بە هەمو شێوازێک لە ئامادەباشیدان، بەڕێوبەریی سیاسی و ئیداریی رۆئاڤاش لە ناو خەباتێکی دیپلۆماسیی بەرفراواندان، هەتا دێ لە ئاستی ناونەتەوەییدا زیاتر رۆژئاڤا قبوڵ دەکرێت. رۆژئارا پێویستی بە هەمو شێوازێکی هاوکاریی هەیە، پێویستە هەمو هێز و لایەنە کوردستانییەکان و دۆستانی دۆزی کوردستان، بۆ پاراستی رۆژاوا بەردەوام لە کارو چالاکیدا بن".
هاوڵاتى جۆ بایدن و ڤلادمیر پووتین، بە تەلەفۆن قسەیان کرد و هەردوولا هەڕەشەی توند لەیەکتری دەکەن. راوێژکاری کاروباری دەرەوەی پووتین دەڵێت کە جۆ بایدن هەڕەشەی سەپاندنی سزای لە رووسیا کردووە ئەگەر رووسیا ئۆکراینا داگیربکات. دەشڵێت پووتین هۆشداریداوە لە ئەگەری هەر رووداوێکی لەو شێوەیە "بەتەواوەتی" پەیوەندییەکانی نێوان رووسیا و ئەمریکا دەپچڕێن. یووری ئیشاکۆڤ، راوێژکاری پووتین رایگەیاند پووتین بە بایدنی راگەیاندووە: "ئەم هەنگاوەی ئەمریکا دەبێتە هەڵەیەکی گەورە کە دەرهاوێشتەی خراپی دەبێت". دەشڵێت پووتین هەروەها بە بایدنی راگەیاندووە، لە ئەگەری هەنگاوی لەو شێوەیەی ئەمریکا، رووسیا هەر ئەو شتە دەکات کە ئەمریکا دەیکرد، ئەگەر رووسیا چەکی قوڕسی لەسەر سنوورەکەی جێگیرکردبا. بەرپرسانی کۆشکی سپی دەڵێن هەردوو سەرۆکەکە هاوڕابوون لەسەر ئەوەی چەند بوارێک هەن، کە تێیدا هەردوولا دەتوانن تا راددەیەکی باش بەرەوپێشەوەیان ببەن، بەڵام "چەند جیاوازییەکیش هەن، کە دەکرێت چارەسەرکردنیان مەحاڵ بێت". جێن ساکی، وتەبێژی کۆشکی سپی رایگەیاند بایدن داوای لە رووسیا کردووە گرژییەکانی لەگەڵ ئۆکراینا هێوربکاتەوە، بەڵام جەختی لەوە کردووەتەوە ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی بە تووندی وەڵامی رووسیا دەدەنەوە ئەگەر رووسیا بەنیاز بێت ئۆکراینا داگیربکات. رووسیا جەختی لەوە کردووەتەوە پابەندیییەکی نووسراوی دەوێت کە دڵنیایی بدات، ئۆکراینا هەرگیز نابێتە ئەندامی ناتۆ و چەکی سەربازیی هاوپەیمانێتیەکە لە وڵاتانی سۆڤیەتی پێشووتردا جێگیرناکرێت، لای خۆشییەوە بایدن ئەم داوایانەی رەتکردووەتەوە. بایدن بە پووتینی وتووە رێگەچارەی دیپلۆماسی بە رێگەیەکی کراوە دەمێنێتەوە، ئەمەش سەرەڕای ئەوەی ئەمریکا، رووسیا بەوە تۆمەتبار دەکات کە 100 هەزار سەربازی لەسەر سنووری ئۆکراینا کۆکردووەتەوە. بەرپرسانی کریملنیش داوای گەرەنتیی لە ئەمریکا و ناتۆ دەکەن. هاوکات، بەرپرسانی کۆشکی سپی رایانگەیاند بایدن جەختی لەوە کردووەتەوە، ئەگەر پووتین هەنگاوی سەربازی لە ئۆکراینادا بنێت، ئەمریکا ئامادەیە بە سەپاندنی سزای ئابووری "ئازارێکی قورس"ی رووسیا بدات؛ ئوشاکۆڤیش دەڵێت پووتین بە "تووندی" وەڵامی ئەمەی داوەتەوە.
.jpg)
هاوڵاتى وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی هاتووچۆی هەولێر ڕایگەیاند:" بەبۆنەی سەری ساڵی تازەوە لە کاتژمێر 7ی ئێوارەی ئەمڕۆ هەینی تاوەکو درەنگانی شەو چەند شەقامێکی هەولێر بە تەواوی بەڕووی شۆفێراندا دادەخرێن". ئەمڕۆ هەینی 31ی کانوونی یەکەمی 2021، فازڵ حاجی، وتەبێژی هاتووچۆی هەولێر رایگەیاند، "سەرجەم شوفێران و هاووڵاتیانی شاری هەولێر ئاگاداردەکەینەوە، بەهۆی ئەگەری دروستبوونی قەرەباڵخی و کۆبوونەوەی خەڵک لە هەندێک شەقام و شوێنە گشتییەکان بەبۆنەی سەری ساڵی تازە، لە کاتژمێر 7ی ئێوارەی ئەمڕۆ هەینی تاوەکو درەنگانی شەو چەند شەقامێک بەتەواوی دادەخرێن بەڕووی شوفێراندا." ئاماژەی بۆ ئەوەشکردووە، هاتووچۆکردن لەو شەقامانە تەنیا بەپیادە دەبێت و ئەم شەقامانە دەگرێتەوە: - چوارڕیانی ئیسکان لەسەر شەقامی 60 مەترییەوە تاوەکو باخچەی برووسک. - چوارڕیانی گەل بەرەو ناو بازاڕ. - چوارڕیانی میدیا بەرەو ناوبازاڕ. - چوارڕیانی پارێزگا بەرەو ناو بازاڕ - کۆتایی شەقامی حەمرا. - شەقامی 100مەتری ئەو بەشەی بەپێش فاملی مۆل دادەڕوات بۆ رێگەی شەقڵاوە، تەنها یەکساید دەگیرێت کە سایدی چوونە بۆڕێگای شەقڵاوە وە سایدی هاتن بۆلای رێگەی کۆیە کراوە دەبێت.
هاوڵاتى فه‌رمانده‌ى بڕیارگه‌ى ناوه‌ندى پاراستنى گه‌ل (نه‌به‌گه)رایگه‌یاند، له‌ساڵى 2021 دا تورکیا دوو هه‌زار و 461 هێرشى ئاسمانیى و زه‌مینى بۆ سه‌ر گه‌ریلاکانیان ئه‌نجامداوه، له به‌رامبه‌ردا گه‌ریلاکانیان 742 چالاکییان ئه‌نجامداوه و 861 سه‌ربازى سوپاى تورکیا کوژراون و ئه‌وه‌ش راگه‌یه‌ندراوه که" گه‌ریلا به تاکتیکى خۆى توانى مه‌ترسیى فڕۆکه‌ى بێفرۆکه‌وان نه‌هێڵێت". فه‌رمانده‌یى بڕیارگه‌ى ناوه‌ندى پاراستنى گه‌ل، که فه‌رمانده‌یى سه‌رجه‌م هێزه‌کانى په‌که‌که‌یه له ڕاگه‌یه‌ندراوێکدا، ئامارى ساڵى 2021ى شه‌ر و چالاکى گه‌ریلاکانى دژ به سوپاى تورکیا بڵاوکرده‌وه. له ڕاگه‌یه‌ندراوه‌که‌دا هاتووه: په‌که‌که به سه‌رکه‌وتنى گاره ساڵى نوێى ده‌ستپێکرد و توانى له ساڵى 2021دا ئاستى گه‌ریلاى سه‌رده‌م بگه‌یه‌نێته ئاستێکى به‌رچاو. هه‌روه‌ها نه‌په‌گه ئاماژه‌ى به‌وه‌شکردووه که سوپاى تورکیا له ساڵى 2021هه‌موو ته‌کنیکه‌کانى به‌رده‌ستى خۆى به‌کارهێنا، به‌ڵام نه‌یتوانى سه‌رکه‌وتووبێت،" ته‌نانه‌ت گه‌ریلا به تاکتیکى خۆى توانى مه‌ترسیى فڕۆکه‌ى بێفرۆکه‌وانیش نه‌هێڵێت". هاوکات ئه‌وه‌شى باسکردووه که" سوپاى تورکیا به‌هۆى شکستى به‌رامبه‌ر به‌رخۆدانى گه‌ریلا، ده‌ستى برد بۆ به‌کارهێنانى چه‌کى کیمیایی، به‌وهۆیه‌وه 40 گه‌ریلا شه‌هیدبوون". هه‌ر له ڕاگه‌یه‌ندراوه‌که‌ى بڕیارگه‌ى نه‌په‌گه‌دا هاتووه:" ده‌وڵه‌تى تورکیا له 23ى نیسان له‌ناوچه‌کانى زاپ، ئاڤاشین و مه‌تینا ده‌ستى به هێرشێکى فراوانى داگیرکاریى کرد، به‌ڵام گه‌ریلاکان به‌رخۆدانێکى مێژووییان به‌رامبه‌ر ئه‌و هێرشانه کرد و پیلانه‌کانى ده‌وڵه‌تى تورکیا و هه‌ندێک هێزى نێوده‌وڵه‌تیى و هاوکاره خۆجێیه‌کانیشیانى تێکدا. به‌پێى ئاماره‌که‌ى نه‌په‌گه، ساڵى 2021ى تورکیا دوو هه‌زار و 461 هێرشى ئاسمانیى و زه‌مینى ئه‌نجامداوه، که 367 هێرشیان کیمیایى بوون، له به‌رامبه‌ردا گه‌ریلاکان 742 چالاکیى ئه‌نجامداوه و 861 سه‌ربازى تورکیا کوژراون.
هاوڵاتى مسته‌فا کازمی، سه‌رۆکى حکومه‌تى عێراق، له‌میانى کۆبوونه‌وه‌ى ئه‌مڕۆى ئه‌نجومه‌نى وه‌زیران ڕایگه‌یاند، ساڵى ڕابردوویان به‌سه‌رکه‌وتنێکى گه‌وره به‌ڕێکردووه و راشیگه‌یاند:"باشترین په‌یوه‌ندییان له‌گه‌ڵ هه‌رێمى کوردستان بنیات ناوه". ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ 30ى کانونى یه‌که‌مى 2021، نوسینگه‌ى ڕاگه‌یاندنى مسته‌فا کازمی، سه‌رۆکى حکومه‌تى عێراق له‌باره‌ى کۆبوونه‌وه‌ى ئه‌مڕۆى ئه‌نجومه‌نى وه‌زیران ڕاگه‌یه‌ندراوێکى بڵاوکرده‌وه، که، سه‌رۆکوه‌زیران ڕایگه‌یاندووه که ساڵ و نیوێکى کابینه‌که‌ى به سه‌رکه‌وتوویى به‌ڕێکردووه. کازمى ئه‌وه‌شى راگه‌یاندووه که له‌ڕێگه‌ى ئه‌و چاکسازییه‌ى کابینه‌که‌ى ئه‌نجامیداوه توانیویه‌تى سه‌رکه‌وتنى گه‌وره به‌ده‌ستبهێنێت و پاره‌یه‌کى زۆر بۆ گه‌لى عێراق بگێڕێته‌وه، سه‌ره‌راى ئه‌و ئاسته‌نگانه‌ى هاتووه‌ته به‌رده‌میان که گه‌وره‌ترینیان کۆرۆنا و دابه‌زینى نرخى نه‌وت بووه، به‌ڵام به‌و حاڵه‌شه‌وه 12 ملیار دۆلار له‌بانکى ناوه‌ندى وه‌ک پاشه‌که‌وت دانراوه. کازمى باسى له‌وه‌شکردووه، توانیویه‌تى دۆخى هه‌رێمیى له‌به‌رژه‌وه‌ندى عێراق رێکبخاته‌وه و راو بۆچوونه‌کان له‌یه‌ک نزیک بکاته‌وه. هاوکات سه‌باره‌ت به په‌یوه‌ندیه‌کانیش له‌گه‌ڵ هه‌رێمى کوردستان کازمى رایگه‌یاندووه که له‌دواى 2003 ه‌وه باشترین په‌یوه‌ندى حکومه‌تى عێراق له‌گه‌ڵ هه‌رێم کابینه‌که‌م بنیاتى ناوه.
هاوڵاتى موقته‌دا سه‌در، رێبه‌رى ره‌وتى سه‌درله کۆبونه‌وه‌ى له‌گه‌ڵ چوارچێوه‌ى هه‌ماهه‌نگى شیعه‌کان له‌باره‌ى پۆستى سه‌رۆک وه‌زیران ئه‌وه‌ى ئاشکرا کردووه که دوو کاندیدى هه‌یه مسته‌فا کازمى و محه‌مه‌د تۆفیق عه‌للاوى. موقته‌دا سه‌در، رێبه‌رى ره‌وتى سه‌در که کوتله‌که‌ى بووه خاوه‌نى 73 کورسى په‌رله‌مان و وه‌ک یه‌که‌مین براوه‌ى هه‌ڵبژاردن هه‌ژمار ده‌کرێت دوێنێ له کۆبونه‌وه‌ى له‌گه‌ڵ چوارچێوه‌ى هه‌ماهه‌نگى شیعه‌کان له‌ماڵه‌که‌ى خۆیدا له نه‌جه‌ف پێى راگه‌یاندوون که بۆ پۆستى سه‌رۆک وه‌زیران دوو کاندیدى هه‌یه ئه‌وانیش مسته‌فا کازمى و محه‌مه‌د تۆفیق عه‌للاوى ده‌بێت. چوارچێوه‌ى هه‌ماهه‌نگى شیعه‌کان له هه‌ریه‌ک له نوررى مالکى و هادى عامرى و قه‌یس غه‌ز عه‌لى فالح فه‌یاز پێکهاتوون پێیان راگه‌یاندووه که ئه‌و پرسه پێویستى به گفتوگۆى زیاتره‌و له‌گه‌ڵ دانانه‌وه‌ى کازمیدا نیین بۆ پۆستى سه‌رۆک وه‌زیران. ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه 30ى کانونى 2021، به‌رهه‌م ساڵح مه‌رسومى بۆ یه‌که‌مین کۆبونه‌وه‌ى خولى نوێى په‌رله‌مانى عێراق دیارى کرد که 9ى کاندونى دووه‌مى 2022 ده‌کات، که له‌ناو په‌رله‌ماندا کوتله‌ى زۆرینه ده‌توانێت 50 زائید 1 کۆبکاته‌وه تا پۆستى سه‌رۆک وه‌زیران یه‌کلایبکاته‌وه. به‌پێى عورفێکى ته‌وافوقى، پۆستى سه‌رۆک کۆمار بۆ کورده‌و پۆستى سه‌رۆک وه‌زیران بۆ شیعه‌کان و پۆستى سه‌رۆکى په‌رله‌مان بۆ سونه‌کان ده‌بێت. هێشتا سه‌رکردایه‌تى کورد کاندیدى بۆ پۆستى سه‌رۆک کۆمار یه‌کلاینه‌کردووه‌ته‌وه، به‌ڵام یه‌کێتى نیشتمانى کوردستان له زارى بافڵ تاڵه‌بانى هاوسه‌رۆکى یه‌کێتى چه‌ند جارێک ئه‌وه‌ى دووپاتکردووه‌ته‌وه که به‌رهه‌م ساڵح کاندیدى پۆستى سه‌رۆک کۆمار ده‌بێت.
هاوڵاتى له شارى جوانڕۆى رۆژهه‌ڵاتى کوردستان، گرووپێکى سه‌له‌فیى هێرشیانکرده سه‌ر کافتریایه‌ک و دواتر له‌ناو شاره‌که‌دا ته‌قه‌یان به ئاسماندا کرد. کاتژمێر نۆى شه‌وى رابردوو چه‌ند که‌سێک به ماتۆر چوونه‌ته‌سه‌ر کافتریایه‌ک له‌سه‌ر شه‌قامى په‌روه‌رده‌ى جوانڕۆ و به کلاشینکۆف ته‌قه‌یان به‌ناو کافتریاکه‌دا کردووه و به چه‌قۆش هێرشیانکردووه‌ته سه‌ر خه‌ڵک، به‌وهۆیه‌شه‌وه دوو که‌س بریندار بوون. به‌پێى هه‌واڵى سه‌رچاوه‌کانى رۆژهه‌ڵاتى کوردستان، هێرشکه‌ره‌کان دواى ته‌قه‌کردن له کافتریاکه، به‌ناوشاردا سووڕاونه‌ته‌وه و له سێ شوێن له شه‌قامى سه‌نجاوی، گۆڕه‌پانى به‌سیج و چوار ڕیانى فه‌رمانگه‌ى په‌روه‌رده ته‌قه‌یان به ئاسماندا کردووه و دروشمى "الله اکبر"یان وتووه‌ته‌وه. هه‌روه‌ها وه‌ک سه‌رچاوه‌کانى هه‌واڵى ڕۆژهه‌ڵاتى کوردستان ده‌ڵێن دواى هێرشه‌که، له‌ناو شارى جوانڕۆ و تۆڕه کۆمه‌ڵایه‌تییه‌کاندا بڵاوکرایه‌وه که هێرشه‌که له‌لایه‌ن که‌سانێکه‌وه کراوه که "به سه‌له‌فى جیهادى" ناسراون. هاوکات، پۆلیسى جوانڕۆ دوو که‌س له هێرش به‌ره‌کانى ده‌ستگیرکردووه و ده‌ست به‌سه‌ر چه‌ک و که‌ره‌سته‌کانیشیاندا گیراوه. ئه‌مه یه‌که‌مجار نییه گروپه سه‌له‌فییه‌کان له‌رۆژهه‌ڵاتى کوردستان هێرش ده‌که‌نه سه‌ر خه‌ڵک و پێشتر لایه‌نه کوردییه‌کانى رۆژهه‌ڵات هۆشداریان له‌وه که ئه‌و گروپانه مه‌ترسین له‌سه‌ر ژیانى هاوڵاتیان.
هاوڵاتى ده‌سته‌ى گشتى گه‌شتوگوزارى حکومه‌تى هه‌رێم ئاشکراى کرد، له 11 مانگى ئه‌مساڵدا 4 ملیۆن و 93 هه‌زار و 888 گه‌شتیار هاتوونه‌ته هه‌رێمى کوردستان. به‌پێى ئامارێکى ده‌سته‌که، له سه‌ره‌تاى ئه‌مساڵه‌وه تا کۆتایى مانگى 11 چوار ملیۆن و 93 هه‌زار و 888 گه‌شتیار هاتوونه‌ته هه‌رێمى کوردستانه‌وه. هه‌روه‌ها به‌پێى ئاماره‌که یه‌ک ملیۆن و 957 هه‌زار گه‌شتیار که ده‌کاته 48٪ چونه‌ته پارێزگاى هه‌ولێر و یه‌ک ملیۆن و 375 هه‌زار و 216 گه‌شتیار که ده‌کاته 34٪ چونه‌ته پارێزگاى سلێمانی، هه‌روه‌ها 753 هه‌زار و 542 گه‌شتیار که ده‌کاته 18٪ چونه‌ته پارێزگاى دهۆک و 8 هه‌زار و 130 گه‌شتیاریش چونه‌ته ئیداره‌ى گه‌رمیان. هاوکات ئه‌وه‌شى روونکردووه‌ته‌وه که ئه‌و رێژه‌یه‌ش زیادى کردووه ئه‌وه‌ش به‌هۆى به‌فربارین له چه‌ندین ناوچه له مانگى 12دا که گه‌شتیارێکى زۆرى راکێشاوه.
هاوڵاتى پێشمه‌رگه‌و سوپاى عێراق به هه‌ماهه‌نگى هێزه فه‌ره‌نسییه‌کان هێرشیان کردووه‌ته سه‌ر قه‌ره‌چوغ و فه‌رمانده‌یه‌کى پێشمه‌رگه‌ش ده‌ڵێت دوو چه‌کدارى داعش کوژراون. هێزێکى فه‌ڕه‌نسا له‌چوارچێوه‌ى هاوپه‌یمانى نێوده‌وڵه‌تى دژى داعش ماوه‌ى چه‌ند رۆژێکه به‌شداره له هه‌ڵمه‌تى هاوبه‌شى هێزه ئه‌منییه‌کانى عێراق به‌مه‌به‌ستى کێوماڵکردنى پێگه‌کانى داعش له‌چیاى قه‌ره‌چوغ، له هه‌ڵمه‌ته‌که‌شدا دوو چه‌کدارى داعش کوژران. غازى فه‌یسه‌ڵ، فه‌رمانده‌ى پێشمه‌رگه له‌سنورى قه‌زاى مه‌خمور رایگه‌یاند:" هێزێکى فه‌ڕه‌نسا چه‌ند رۆژێکه له سنورى چیاى قه‌ره‌چوغ جێگیرکراون بۆله‌ناوبردنى داعش ، به‌یانى ئه‌مڕۆش ئه‌و هێزه دوو چه‌کدارى داعشیان کرده ئامانج و له‌ناویان بردن، هه‌روه‌ها ته‌رمى هه‌ردوو چه‌کداره‌که‌ش له‌ژێر ده‌ستى هێزه‌کانى فه‌ڕه‌نسادایه. هه‌روه‌ها ئه‌و فه‌رمانده‌یه‌ى پێشمه‌رگه راشیگه‌یاند ئۆپراسیۆنه‌کان به‌رده‌وام ده‌بن بۆئه‌وه‌ى داعش له‌شاخى قه‌ره‌چوغ به‌ته‌واوى له‌ناو ببرێت و شوێنى حه‌وانه‌وه‌یان نه‌مێنێت له‌سنوره‌که.
.jpg)
.jpg)
