هاوڵاتی محەمەد شیاع سودانی لە 10ەمین ساڵیادی تاوانی کۆمەڵکوژی دژی شەنگال و پێکهاتە عێراقییەکانی تر چەند بڕیارێکی تایبەتی بە خەڵکی شەنگال دەرکرد. ئەمڕۆ دووشەممە، 5ی ئابی 2024، محەمەد شیاع سودانی سەرۆک وەزیرانی عێراق،لە میانەی بەشداریکردنی لە یادی 10ەمین ساڵیادی تاوانی كۆمەڵكوژی دژی ئێزیدییەکان و باقی پێكهاتەكانی دیكەدا و چەند برٍیارێكی دەركرد. محەمەد شیاع سودانی دەڵێت، لەشكركێشی بۆ سەر گوند و شارۆچكەكانی شنگال و گوندی كۆجۆ ئەو بۆ تێكدانی پێكەوەژیانی ئاشتیانە بوو، تیایدا خەڵكەكەی تووشی دڕندەییەكی بێ وێنە بوونەوە و بەهۆیەوە سەدان كەس كوژران و بریندار بوون. سەرۆک وەزیران ئەوەشی خستۆتەڕوو، ئەو كۆمەڵكوژییەی لە دژی ئێزیدییەكان و پێكهاتەكانی دیكە لە سەر دەستی ڕێکخراوی تیرۆرستی داعش ڕوویدا، وامان لێدەكات كە خوازیارى ڕاگرتنی شەڕ بین لە هەموو شوێنێكی دنیادا. سودانی وتیشی، سندووقی ئاوەدانكردنەوەی دەشتی شەنگال و نەینەوامان دامەزراندووە، پێشتریش بڕیارمان دەركرد بۆ درووستكردنی 14 هەزار و 500 یەكەی نیشتەجێبوون بۆ خەڵكی شەنگال، دوێنێ ڕێنماییمان دەركرد بۆ ئەوەی خەڵكی شەنگال و دەشتی نەینەوا بتوانن قەرزی بانكی خانووبەرە و سندووقی نیشتەجێبوون و دەستپێشخەرییەكانی بانكی ناوەندی وەربگرن. سەرۆک وەزیران باسی لەوەشکرد، بۆ كردنەوەی لقی زۆربەی دامەزراوە خزمەتگوزاری و دارایی و بانكییەكانی دەوڵەت لە شەنگال و پێدانی بڕوانامەی كار بە خەڵكی ناوچەكە ڕێنمایمان دەركردووە، هەروەها ڕێنمایمان بۆ دامەزراندنی زانكۆی شەنگال دەركرد، قەرەبووی ماڵە ڕووخاوەكانی ئاوارەكان و ناوچە زیانلێكەوتووەكانیش دەكرێتەوە.
هاوڵاتی لەبەر ڕۆشنایی بڕیارێکى دادگاى فیدراڵى موچەى ئەم مانگەى ئەندامانى پەرلەمانى عێراق کەمکرایەوە و پەرلەمانتارانیش دژى بڕیارەکەن و پێیان وایە، نابێت پەرلەمانتار وەک پلە تایبەت مامەڵەى لەگەڵ بکرێت. ئەمڕۆ دووشەممە، 5ی ئابی 2024، كاروان یاروهیس ئهندامی ئهنجومهنی نوێنهرانی عێراق لهفراكسیۆنی یهكێتی بە ماڵپەری فەرمی یەكێتی ڕایگەیاند پهرلهمانتارانی عێراق مووچهكانیان كهمكراوهتهوه، ئهوهش دوای ئهوه دێت كه داواكرابوو كه پله باڵاكان لهحكومهت مووچهكانیان كهمبكرێتهوه، لهبهرامبهریشدا بۆچوونێك ههیه كه پهرلهمانتار پله باڵا نییه تهنها بۆ چوار ساڵ لهو پلهیهدا دهمێنێتهوه، بۆیه پێویست ناكات ئهو بڕیاره پهرلهمانتاران بگرێتهوه. دەشڵێت، بهپێی بڕیارهكه ساڵی خزمهت و بڕوانامهو هاوسەرگیری و بوونی منداڵ كراوهته پێوهر بۆ مووچە و بهڵام له ڕابردوودا پهرلهمانتاران موچهیهكی جێگیریان ههبوو كه 8 ملیۆن و 200 ههزار دینار بووه، بهڵام بهپێی ئهم بڕیاره نوێیە بهشێكی زۆری پهرلهمانتاران موچهكانیان كهمی کردووە. کاروان یاروەیس ئاماژەی بەوەشداوە، لهگهڵ ئهوهی پێویستبوو كارو چالاكی و ههوڵی پهرلهمانتاران بكرێته پێوهر نهك بڕوانامه، بهڵام بهپێی ئهم بڕیاره ههموو پهرلهمانتارێك 4 ملیۆن دیناری جێگیری ههیهو پاشان دهرماڵهكانی دیكه وهردهگرێت، لهم چوارشێوهیهشدا مووچهی پهرلهمانتاران وهك یهك نابێت و تهنها ئهو كهسانهی بڕوانامهی دكتۆرایان ههیه مووچهكانیان زیادیكردوه. ئەوەشی خستۆتەڕوو، بۆ مانگی حهوت پهرلهمانتارانی عێراق، بڕی 4 ملیۆن دیناری جێگیر و دهرماڵهكانی دیكهش بهپێی بڕوانامهو ساڵی خزمهت و ژن و منداڵ پێیان دراوه، بهڵام ئهو پهرلهمانتارانهی بڕوانامهی دكتۆرایان ههبووه دهرماڵهی 100% و ئهو پهرلهمانتارانهی بڕوانامهی ماستهریان ههبووه دهرماڵهی 75% و ئهو پهرلهمانتارانهی بڕوانامهی دبلۆمیان ههبووه دهرماڵهی 35% و ئهو پهرلهمانتارانهشی بڕوانامهی ئامادهییان ههبووه دهرماڵهی 25% یان پێدراوه.
هاوڵاتی پارێزگاری هەولێر ئاگاداری دانیشتووانی شاری هەولێر دەکات، لە کاتژمێر 12ی ئەمڕۆ نیوەڕۆوە بۆ ماوەی 34 کاتژمێر هەموو ئەو گەڕەکانەی دەکەونە سەر پڕۆژەی ئاوی ئیفراز سێ بێ ئاو دەبن. سەرچاوەی دابینکردنی ئاوی خواردنەوە لە شاری هەولێر لەڕێگەی بیر و سێ پڕۆژەی گەورەی ئیفرازەوە دابین دەکرێت. پارێزگای هەولێر ئەمڕۆ دووشەممە ڕایگەیاند: ماوەیەکە بەهۆی شکانی بۆڕی گوێزەرەوەی ئاوی ئیفراز 3 لە جۆری GRP پڕۆسەی گواستنەوەی ئاو بۆ هاونیشتمانیان %20ی کەمیکردبوو، بەڵام بە چاککردنەوەی لە ڕۆژێکدا (60 هەزار مەتر سێ جا ئاو) بۆ شاری هەولێر زیاد دەکات. لە پڕۆژەکەدا دەبوو پێنج پەمپی گواستنەوەی ئاو کار بکات، هەر پەمبێک دوو هەزار مەتر سێجا ئاو بگوازێتەوە، یەکێک لەو پەمپانە کاری نەدەکرد، لە سەر بودجەی پارێزگای هەولێر پڕۆژەى گۆڕینی هێڵى 1500ملم جۆری GRP بۆ جۆری کاربۆن ستیل لە هێڵی گوێزەرەوەی ئیفراز 3 بەکۆتایی هات و بەمە هەنگاوە دوو هەزار مەتر سێجا زیاد دەکات. پارێزگاری هەولێر وادەڵێت. پڕۆژەی ئاوی ئیفراز 3 ئاوی پاک بۆ 40%ی دانیشتووانی شارى هەولێر دابین دەکات، لە کاتژمێر 12ی نیوەڕۆی ئەمڕۆوە ئاوی ئەو پڕۆژەیە دەوەستێت بەمەبەستی بەیەکەوە بەستنەوەی بۆرییەکان. ئەمەش بەوتەی پارێزگاری هەولێر
هاوڵاتی دادگای فیدڕاڵی لەبارەی بوونی هێزەکانی ئەمریکا لە عێراق سکاڵایەکی ڕەتکردەوە، کە لەلایەن دوو پەرلەمانتار تۆمار کرابوو. ئەمڕۆ دووشەممە، 5ی ئابی 2024، دادگای فیدراڵی عێراق لەسەر سکاڵای دوو پەرلەمانتار کۆبووەوە کە سكاڵاكەیان لەسەر محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرانی عێراق و دکتۆر لەتیف ڕەشید، سەرۆك كۆماری عێراق تۆماركردبوو. هەریەكە لە پەرلەمانتاران (باسم خەزعەل خەشان)و (مستەفا جەبار سەنەد)، سكاڵاكەیان لەسەر سەرۆك وەزیران و سەرۆك كۆماری عێراق تۆماركردبوو، تێیدا داوایان لە دادگای باڵای فیدراڵی كردبوو بڕیار بدات بەوەی، ڕەزامەندی سەرۆك وەزیران و سەرۆك كۆمار بۆ ڕێگەدان بە مانەوەی هێزەكانی ئەمریكا لەسەر خاكی عێراق نادروستە و بڕیارەكەیان هەڵوەشێنێتەوە. لە سکاڵاکەشدا هاتووە، لەمەش زیاتر سەرۆك وەزیران و سەرۆك كۆمار پابەند بكات دوای تەوابوونی ماوەی ڕێككەوتنەكە، ئەو ناوچەو دامەزراوانە بگەڕێننەوە كە لەلایەن هێزەكانی ئەمریكاوە بەكاردەهێنرێن. دادگای فیدراڵی سكاڵاكەی ڕەتكردەوەو ڕایگەیاند، سكاڵاكە لە چوارچێوەی تایبەتمەندییەكانیدا نییە.
.jpg)
هاوڵاتی دوای ئەوەی لەچەند ماڵپەڕێکی عەرەبی وا بڵاوکراوەتەوە، لە یەکێک لە نەخۆشخانەکانی هەولێر کەسێک بەهۆی ڤایرۆسی ئایدز مردووە، بەڵام وەزارەتی تەندروستی ڕەتیدەکاتەوە. بەگوێرەی زانیارییەکان لە هەرێمی کوردستان کەیسی نەخۆشی ئایدز هێشتا نەبووەتە مەترسی. سەرچاوەیەک لە وەزارەتی تەندروستیی هەرێمی کوردستان بە هاوڵاتی وت، "مردنی کەسێک بەنەخۆشی ئایدز لەیەکێک لە نەخۆشخانەکانی هەولێر ڕەتدەکەینەوە، ئەوەی باسکراوە گوایە لە نەخۆشخانەیەکی فریاکەوتنە، ئەمە خۆی دەرخەری ناڕاستی بابەتەکەیە لەبەرئەوەی کەیسی ئایدز ناچێتە نەخۆشخانەی فریاکەوتن". سەرچاوەکە ڕەتیکردەوە بە فەرمی لێدوان بدات و وتیشی، "ڕوونکردنەوەمان دەبێت و بەدواداچوونی ورد بۆ ئەو بابەتە دەکەین".
هاوڵاتی سەرۆکی ڕێکخراوی ئایندە بۆ پاراستنی ژینگە ڕایدەگەیەنێت، ئەو پرسیارانەی ڕۆژانە ئاڕاستەیان دەکرێن، بۆچی ڕۆژانە ڕێژەی شێرپەنجە ڕوولەهەڵکشانە، بۆچی ژینگە ڕۆژ لە دوای ڕۆژ پیس دەبێت، بۆچی هەوای شارەکان پیسن، بۆچی هەمیشە تەمێکی ڕەش شارەکانی داگیرکردووە، بۆچی بۆنێکی ناخۆش پایتەخت و شارەکانی تری تەنیوە، و چەندان پرسیاری تر. لە وەڵامدا مەعروف مەجید، سەرۆکی ڕێکخراوی ئایندە بۆ پاراستنی ژینگە ڕایگەیاند، "بەپێی ئاماری ساڵی 2018 بێت، لە سنووری پارێزگای سلێمانی 41 پاڵاوگە هەن، هەموویان بە ئەمبارەكانیشیانەوە نایاسایین، هەروەها نزیكەی 100 پاڵاوگەی نایاسایی لە سنووری پارێزگای دهۆك هەن، كە بەسەر نزیكەی 40 پارچە زەویدا دابەشبوونە، ئەو پاڵاوگانە بەناوی كارگە مۆڵەتیان وەرگرتووە، بەڵام دواتر كراون بە پاڵاوگەی نایاسایی، هەموو پاڵاوگەكان نایاسایین". ئاماژە بەوەشدەدات، "پارێزگای هەولێر زۆرترین پاڵاوگەی نایاسایی لێن، كێشەكە تەنیا لە سنووری ناوەندی هەولێر نییە، بەڵكو لە سنووری قەزای مەخموور و خەبات و كۆیەش هەیە و پاڵاوگەی نایاسایی زۆری تێدان كە زیاتر لە 300 پاڵاوگەی نایاسایی دەبێت". سەرۆکی ڕێکخراوی ئایندە بۆ پاراستنی ژینگە وتی، "دوای زیاد لە شەش ساڵ لەو بەروارە دوێنێ هەواڵی داخستنی 138 پاڵاوگەی نایاسایی لە سنووری پارێزگای هەولێر بڵاوبووەوە کە بەپێی زانیارییەکان ئەو بڕیارە لە 8/2/2021 دراوە واتە سێ ساڵ و شەش مانگ لەمەوپێش هۆکاری جێبەجێنەکردنی لە ڕۆژی دەرچونییەوە چیە، کێ وەڵامی ئەم پرسیارە دەداتەوە، ئاخۆ ئەو پاڵاوگانەی تر داخراون یاخود ماون دابخرێن، ئاخۆ پاڵاوگەکانی تری سلێمانی و دهۆک داخراون یا ئەوانیش ماون". وتیشی، "، ئەم پاڵاوگانە هی کەسانی دەستڕۆیشتووی ئەم هەرێمەن، ئەگەرنا ئەگەر ڕاست دەکەن فەرموو بیانهێننە سەر شاشەی تیڤییەکان با خەڵکی بزانن ئەمانە هۆکاری شێواندنی ژینگەی ئەم وڵاتە بوونە و بە پارەیەکی باش سزایان بدەن"،
هاوڵاتی بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی ڕەگەزنامەی هەرێمی کوردستان بڕیاریدا بە ڕاگرتنى گواستنەوەى کارتى زانیارى لە سنوورى هەرسێ پارێزگاکەى هەرێمی کوردستان. بەپێی نووسراوێکی بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی ڕەگەزنامەی هەرێمی کوردستان کە ئاڕاستەی بەڕێوەبەرایەتی یەکانی کارتی زانیاری لە هەرسێ پارێزگای هەرێم (هەولێر و سلێمانی و دهۆک ) کراوە ،بڕیار دراوە بە ڕاگرتنی گواستنەوەی کارتی زانیاری لە نێوان شار و قەزاو ناحیەکان تا کاتێکی نادیار. بەپێی ئەو زانیارییانەی هاوڵاتی وەریگرتووە، دەرکردنی کارتی نوێی زانیاری بەردەوامە، بەڵام گواستنەوەکەی تەنها بۆ ماوەیەکی کاتی ڕاگیراوە. هەروەها کارمەندی یەکێک لە بنکەکانی کارتی زانیاری لە سلێمانی بە هاوڵاتی ڕاگەیاند، "ئەم بڕیارە دوای ئەوە هاتووە کە لە ئێستادا ئەو کەسانەی فەرمانبەرن و مافی وەرگرتنی زەوی یان هەیە، بەشێکی زۆر لەو فەرمانبەرانە مامەڵەی گواستنەوەی کارتی زانیاریان ئەنجام داوە، بۆئەوەی لە شارەکان و قەزاکان سوودمەندبن لە پێدانی زەوی، بەهۆی ئەمەشەوە قەرەباڵغییەکی زۆر دروستبووە، بۆیە حکومەت بڕیاری ڕاگرتنی گواستنەوەی داوە".
هاوڵاتی لە چەند ڕۆژى ڕابردوودا ئاگرێک لە گوندی ڕاوگانی سنووری پێنجوێن کەوتەوە و بەو هۆیەوە نزیکەی 250 دۆنم پوش و پاوان داری سرووشتی سوتان. بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی دارستان و ژینگەی پارێزگای سلێمانی ڕایگەیاند: دواى لێکۆڵینەوە و بەدواداچوونی لایەنە پەیوەندیدارەکان توانیمان دوو هاووڵاتى بەهۆکارى ئاگرەکە دەستگیربکەین. ئەوەش لەکاتێکدایە، لە چەند رۆژی ڕابردوودا چەند ڕووداوێكی ئاگركەوتنەوە لە چیاكانی گۆیژە و ئەزمەڕی سلێمانی ڕوویاندا، دوێنێ قایمقامی سلێمانی ڕایگەیاند، كەسێك بە تۆمەتی دەستهەبوون لە ئاگرکەوتنەوەکانی گۆیژە دەستگیركراوە.
.jpg)
هاوڵاتی بڕیارە کامێرای چاودێری تیژڕەویی لە سەرجەم شەقامەکانی شاری هەولێر دابنرێن و لەئێستادا کار بۆ ئەوە دەکرێت. بەپێی زانیارییەکانی هاوڵاتی، پرۆسەی دانانی کامێرای چاودێری تیژڕەوی لە شەقامەکانی 40 مەتری، 60 مەتری و 100 مەتری هەولێر دەستیپێکردووە و بڕیارە لە ئایندەیەکی نزیکدا بکەونە کار. هەربەپێی زانیارییەکان ئەم سیستەمە جیاوازە لە کامێرای پۆینت توو پۆینت. وەزارەتی ناوخۆی حکومەتی هەرێمی کوردستان ماوەی دوو ساڵە سەرقاڵی جێبەجێکردنی دانانی کامێرای چاودێری تیژڕەویی و سیستەمی پۆینت توو پۆینتە لە شارەکانی هەرێمی کوردستان، ئەمەش لەسەرەتادا ناڕەزایی هاوڵاتیانی لێکەوتەوەو لەسلێمانی سەرەتای ئەمساڵ چەند کامێرایەک شکێنران.
هاوڵاتی بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی کارەبای سلێمانی ئاماژەی بەوەدا، کێشەی هێڵی 33 کەی ڤی (دوکان – پرۆژەی ئاو) چارەسەرکراوە و کارەبایان بۆ پڕۆژەکە گێڕاوەتەوە. بەیانیی ئەمڕۆ دووشەممە 5ی ئابی 2024، بەڕێوەبەرایەتی گشتی کارەبای سلێمانی ڕایگەیاند، "بەرەبەیانی ئەمڕۆ تیمی هۆبەی چاکسازیی هێڵەکان و هۆبەی وێستگەکان بە هاوکاری هۆبەی ئامێرەکانی بەڕێوەبەرایەتی گواستنەوەی وزەی کارەبای سلێمانی، کێشەی هێڵی 33 کەی ڤی (دوکان – پڕۆژەی ئاو)یان چارەسەرکرد و کارەبایان بۆ پرۆژەی ئاوی سلێمانی گێڕایەوە". ئەوەش لەكاتێكدایە، بەڕێوەبەرایەتی ئاوی سلێمانی شهوى رابردوو ئاماژەی بەوەکرد، "بەهۆی بڕانی چەندجارەی کارەبا، دابەشکردنی ئاو بۆ زۆربەی گەڕەکەکانی سلێمانی بە تایبەتی قڕگە و کوردسات و هەواری شار دوادەکەوێت".
.jpg)
هاوڵاتی شارەوانی سلێمانی لە ڕوونکردنەوەیەکدا ڕەتیدەکاتەوە، بناری چیای گۆیژە بکرێتە پڕۆژەی نیشتەجێبوون. لە ڕوونکردنەوەکەی شارەوانی سلێمانی هاتووە:"چەند ڕۆژێکە لەدوای سوتانی بەشێک لە شاخی گۆیژە، هەندێک پەیج و ڕاگەیاندنی نافەرمی باس لە ئەنجامدانی پڕۆژەی وەبەرهێنانی نیشتەجێبوون دەکەن لە سەر ئەو شاخە و دامێنی شاخەکە کە دارستانی فەرمیە و ساڵانە خزمەت دەکرێت". "لێرەوە ئاگاداری هاوڵاتیانی خۆشەویست دەکەین و "ڕایدەگەیەنین کە هیچ پلان و بڕیارێک لەئارادا نیە بۆ ئەنجامدانی (پڕۆژەی نیشتەجێبوون) لە شاخی گۆیژە"، ئەو دەنگۆیانەی کە باسی لێوە دەکرێت هیچ بنەمایەکی ڕاستی و دروستی نیە". شارەوانی سلێمانی وا دەڵێت.
هاوڵاتی وەزیری نەوتی عێراق، نهێنییەکانی پاش رێککەوتننامەی وهزارهتی نهوتی عێراق لهگهڵ کۆمپانیای بریتش پترلیۆمی بەریتانی ئاشكرا كرد و لەمەودوا وەبەرهێنان لە غازی کەرکووک دەکەن. ڕۆژی پێنجشهممهی ڕابردوو عێراق ڕێککەوتننامەیەکی ستراتیژی لهگهڵ کۆمپانیای بریتش پترلیۆمی بەریتانی واژۆ کرد، ڕێکەوتنەکە بۆ نۆژەنکردنەوەی هەریەکه لە کێڵگە نەوتییەکانی هاڤانا و جەمبوور و بای حەسەن و خەباز بوون لە کەرکووک. لەوبارەیەوە حەییان عەبدولغەنی، وەزیری نەوتی عێراق ڕایگەیاند: دەمانەوێت ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت لە کێڵگەکانی کەرکووک له 300 ههزار بهرمیل نهوتی ڕۆژانه زیادبکەین بۆ بهرزترین ئاست. وتیشی: بهپێچهوانهی گرێبهستهكانی پێشو كهتهنیا ئامانج لێیان زیادکردنی بەرهەمهێنانی نەوت بوو, لهمهودا لهكهركووك گرنگی به وەبەرهێنانی غاز دهدهین.
هاوڵاتی وەزارەتی دارایی و ئابووری هەرێمی کوردستان چەند بەرپرسێکی گۆڕی، ئەمڕۆ لەمەراسییمێکدا بەڕێوەبەری گشتی نوێی گومرگ و جێگرەکەی لە وەزارەتی دارایی دەست بەکاربوون. وەزارەتی دارایی و ئابووری هەرێمی کوردستان لە بارەی ئاڵوگۆڕی چەند پۆستێکی باڵای وەزارەتەکەیان ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە. لە ڕاگەیاندنداوەکادا هاتووە، ئەمڕۆ لەمەراسیمێکدا بەئامادەبونی فەیسەڵ عەلی و ڕێباز عەباس ڕاوێژکارانی وەزارەت و یاسین واحید بەڕێوەبەری گشتی دیوانی وەزارەت، ئاڵوگۆڕ لە پۆستی بەڕێوەبەری گشتی گومرگی هەرێمی کوردستان و جێگرەکەی ئەنجامدرا. ئاماژە بەوەشکراوە، کەمال ڕەوف لە شوێنی ساماڵ عەبدول ڕەحمان وەک بەڕێوەبەری گشتی گومرگ و جەوهەر مەحمود لەشوێنی عەبدول قادر عەبدوڵا وەک جێگری بەڕێوەبەری گشتی گومرگی هەرێم دەست بەکاربوون. لەمەراسیمەکەدا بەڕێوەبەری گشتی دیوانی وەزارەت هیوای سەرکەوتنیان بۆ بەڕێوەبەری گشتی نوێی گومرگ و جێگرەکەی خواست لە ئەرکە نوێیەکەیاندا و بەناوی وەزیری داراییەوە هەموو پشتیوانیەکیان بۆ سەرخستنی کارەکانیان دوپات کردەوە.
هاوڵاتی وەزاره تی پلاندانانی عێراق ڕەتیدەکاتەوە لە پرۆسەی سەرژمێری گشتیی دانیشتووان پرسیار دەربارەی نەتەوە یان مەزهەب بکرێت. دوای 27 ساڵ بڕیاروایه ئەمساڵ لە 24-11-2024 سەرژمێری گشتی دانیشتووان لەعێراق و هەرێمی کوردستان بکرێت و تاوەکو 15ـ 12ـ2024 بەردەوام بێت. عەبدولزەهرە هینداوی، وتەبێژی وەزارەتی پلاندانانی عێراق ڕایگەیاند: سەرژمێری گشتیی دانیشتووان و نیشتەجێبوون تەنها دانیشتووانی نێوخۆی عێراق بە عێراق و غەیرە عێراقی دەگرێتەوە و هیچ پرسیارێک لەبارەی نەتەوە یان مەزهەبی تێدا نییە، وەزارەتی پلاندانانیش هیچ داتایەکی لەبارەی هیچ کام لە پێکهاتەکان لەبەردەست دا نییە.
هاوڵاتی لە کۆبوونەوەی ئەمڕۆی پەرلەمانی عێراق دوای ئەوەی بڕگەی هەمواری یاسای باری کەسیی بۆ کارنامەی کۆبوونەوەکە زیاد کرا، خوێندنەوەی یەکەمی بۆ کرا و دانیشتنەکە هەڵگیرا. نیوەڕۆی ئەمڕۆ یەکشەممە 4-8-2024 کۆبوونەوەکەی پەرلەمانی عێراق بە ئامادەبوونی 172 ئەندام دەستی پێکردو کارنامەی دانیشتنەکەش چوار بڕگەی لە خۆ دەگرت، لە میانی دانیشتنەکە بڕگەی هەمواری یاسای باری کەسی زیاد کرا. لە دانیشتنی ڕۆژی 24-7-2024 بههۆی بوونی ناكۆكیی لەسەر هەمواری یاسایەکە، سهرۆكایهتی پهرلهمان خوێندنهوهی یهكهمی هەمواری یاسای باری کەسیی بۆ كاتێكی نادیار دواخست. بەپێی هەمواری یاساکە، لە کاتی ئەنجامدانی گرێبەستی هاوسەرگیریدا، پێویسته لهسهر ههردوو هاوسهر ئهو مهزههبه دیاریبکهن "شیعە یان سوننە" بۆ ئەوەی لە ژیانی هاوسەرگیریاندا پشت بە یاساکانی ببەستن، لەکاتی ناکۆکیی نێوان ژن و پیاوێکی مەزهەب جیاوازدا، مەزهەبی پیاوەکە کاری پێدەکرێت. هەمواری یاسای باری کەسێتی لە نێو پێکهاتەکانی پەرلەمان و ڕێکخراوە مەدەنییەکان مشتومڕی دروستکردووە بەوپێیەی لە ماددەی دووـی پڕۆژەیاساکەدا هاتووە، دادگای باری کەسێتی ئەو گرێبەستی هاوسەرگیریانە پەسەند دەکات کە لەنێوان تاکی موسڵمانی پێگەیشتوو "الافراد البالغون" ئەنجام دەدرێن لەسەر دەستی لایەنێکی دادوەریی یان ئاینی یان لە دیوانەکانی وەقفی سوننە و شیعە.
