ئەمریکا بڕی (130) ملیۆن دۆلاری بۆ هەسەدە تەرخانکرد

عەمار عەزیز چەكدارانی داعش لەكاتی دەستبەسەرداگرتنی شەنگال و دەوروبەری زۆرینەی ناوچەكانیان بەمین و تەقەمەنی داپۆشی و دوای رزگاركردنی شنگال تائێستا لەسەدا 30% قەزاكە پاك نەكراوەتەوە. فەهد حامد، قایمقامی ناوەندی قەزای شەنگال بەوەكالەت لەلێدوانێكدا بە‌هاوڵاتی وت: « لەدوای ئازادكردنی شەنگال رێكخراوی ئێم ئەی جی تایبەت بەهەڵگرتنەوەی مین و تەقەمەنی لەگەڵ چەند دامو دەزگایەكی حكومی و فیرقەی 20ی سوپای عیراق هەڵسان بەهەڵگرتنەوەی مین و تەقەمەنی سەردەمی داعش، بەسوپاسەوە تائێستا زورینەی شوێنە گشتیەكان و دەروبەری شەنگال لەگەڵ هەردوو ناحیەی سنون و گرعوزێر پاككراونەتەوە، رێژەكە گەیشتووە 70% لەهەندێك شوێن لەسەرووی 90% پاككراوەتەوە بەتایبەت لەناحیەی سنون «. فەهد حامد ئاماژەی بەوەشكرد كە بەگشتی دوو شوێن ماون تائێستا پاكنەكراونەتەوە ، یەكەم ئەو خانووانەی لەناوەندی شەنگال رووخێنراون تائێستا وەك خۆیان ماوەتەوە یەك خانووش پاكنەكراوەتەوەو  پاكنەكردنەوەی ئەو خانووانە زۆر قورس و مەترسیدارە، وتیشی:» پێش چەند هەفتەیەك ‌هاوڵاتیەك ویستی خانووەكەی نۆژەن بكاتەوە لەكاتی ئیشكردن سێ‌ چوار تەنەكەی تێن تی یان بینیوە و نەیانتوانی كارەكەی خۆیان تەواو بكەن پەیوەندییان بە تیمی هەڵگرتنەوەی مین كردووە «. قایمقامی شەنگال هێمای بۆ ئەوەشكرد كە ناوچەی دووەم كۆمەڵگای گرزەركە پێش هاتنی داعش 15 هەزار كەس لەو كۆمەڵگەیە دەژیان و زۆرترین مین و تەقەمەنی لەسنوری ئەو كۆمەڵگایە لەلایەن داعشەوە دانراون ، بەداخەوە تائێستا یەك مینیش لەو كۆمەڵگایە هەڵنەگیراوە بەوهۆیەوە هیچ هاووڵاتیەكی ئەو كۆمەڵگایە نەگەڕاوەتەوە زێدی خۆیان. لەبارەی ژمارەی قوربانیەكانی بەهۆی تەقینەوەی مین، فەهد حامد ئەوەی خستەڕوو كە سێ‌ كەس لەتیمی ئەندازەیی حەشدی شەعبی گیانی خۆیان لەدەستداو  سێ‌ كەسی دیكەش لەسوپای عیراق هەروەها چەند هاووڵاتیەك گیانی خۆیان لەدەستدا بەڵام ئاماری تەواویان لەبەردەستدا نییە. فەهد حامد ئەوەشی روونكردەوە ئێستا رێكخراوی ئێم ئەی جی لەگەڵ كۆمپانیای جی سی ئێس تایبەت بەهەڵگرتنەوەی مین و تەقەمەنی لە سنوری قەزای شەنگال كاردەكەن ، داوا لەحكومەتی عێراق و لایەنە پەیوەندیدارەكان دەكات تیمەكانی هەڵگرتنەوەی مین و تەقەمەنی بۆ سنوری قەزای  شەنگال زیاد بكەن تا ئەو ناوچانەش پاكبكرێنەوەو ئاوارەكان بگەڕێنەوە زێدی خۆیان.

شاناز حەسەن وتەبێژی كۆمەڵی دادگەری و كارگێڕی ئەنجومەنی جێبەجێكردنی یەكگرتوو دەڵێن لەبەرەی خەڵك و ئۆپۆزسیۆندان و دژە گەندەڵین و هەڵوێستەكانیان دیارن. شاسوار عەبدولواحید، سەرۆكی نەوەی نوێ لەدوو رۆژی رابردوودا لەسلێمانی سەردانی سەڵاحەدین بەهادین، ئەمینداری یەكگرتووی ئیسلامی كردو تێیدا گفتوگۆ كرا لەبارەی یەكڕیزی و هاوهەڵوێستی لایەنەكانی ئۆپۆزسیۆن لەهەرێمی كوردستاندا. مستەفا عەبدوڵا، كارگێڕی ئەنجومەنی جێبەجێكردنی یەكگرتوو، لەلێدوانێكدا بە‌هاوڵاتی وت:» ئێمە چونكە هەردوولا ئۆپۆزسیۆنین، لەزۆر بابەتدا هاوڕاین وەك دژایەتی گەندەڵی و قۆرخكاری و خەمی هاووڵاتیان هاوڕابووین و لەدانیشتەكەشدا باسمان كردووە». هەروەها وتیشی:» پێمان وابووە كە چاكسازی و دژایەتی گەندەڵی، پێویستی نەك تەنیا بەلایەنە ئۆپۆزسیۆنەكان هەیە، بەڵكو كەسایەتی و لایەنەكانیش هەیە». بەرپرسەكەی یەكگرتوو باسی لەوەشكرد كەباس لەپرۆژەیەك نەكراوەو هەموویان لەدەوری كۆببنەوە، بەڵام وەك ئۆپۆزسیۆنەكان ساحەكە پێویستی بەهەموویانە، بۆ دروستكردنی رایەكی گشتی جەماوەری دژی هەموو پێداگری و ستەمەكان بوەستنەوە. مستەفا عەبدوڵا، ئەوەشی خستەڕوو كە قسە لەگەڵ كۆمەڵ كراوە تەنیا دانیشتەنەكە نەكراوە، چونكە هاوهەڵوێستی لایەنە ئۆپۆزسیۆنەكان پێویستی بەهەموو دەنگە ناڕەزاییەكانە. هاوكات، ‌محەمەد حەكیم، وتەبێژی كۆمەڵی دادگەری، لەلێدوانێكدا بە‌هاوڵاتی وت:»  بابەتەكەمان بیستووەو پەیوەندییان پێوەكردوین وەك نەوەی نوێ، بەڵام تائێستا دانەنیشتوین و  كاتی دانیشتنەكە رێكنەكەوتووە». وتەبێژی كۆمەڵی دادگەری وتیشی:»ئێمە لەكاری خۆماندا بەردەوام دژی گەندەڵین و لەبەرەی خەڵكداین و كارمان بۆ كردووە، لەناو پەرلەمان و لەكارماندا هەڵوێستی ئێمە دیارە، بۆیە پاڵپشتیەكە پەیوەستە بەدانیشتنەكەوە بزانین پلانیان چیەو باسی چی دەكرێت». هەریەك لەكۆمەڵی دادگەری و یەكگرتووی ئیسلامی و نەوەی نوێ وەك سێ لایەنی ئۆپۆزسیۆن لەهەرێمی كوردستاندا كاردەكەن و بەشداری كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستانیان نەكردووە.

هاوڵاتی ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکا بۆ لێکۆڵینەوە لە تاوانی جەنگی پوتن؛ کە لەلایەن سیناتۆری کۆماریی، لیندسی گراهام بە واژووی زیاتر لە 20 سیناتۆر پێشکەش کراوە بریاریدا و سەرۆكی روسیا وەك تاوانباری جەنگ ناسێندرا. پرۆژە بڕیارەکە کە لەلایەن ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکاوە پەسەند کراوە و ڤلادیمیر پوتن، سەرۆکی روسیا وەک ''تاوانباری جەنگ'' دەناسێنێت، پێشنیازی لێکۆڵینەوە دەکات لەبارەی ئەو تاوانانەی جەنگ کە بانگەشەی ئەوە دەکرێت روسیا لە ئۆکراینا ئەنجامی دابن. پرۆژەکە کە لەلایەن سیناتۆری کۆماریی، لیندسی گراهام بە واژووی زیاتر لە 20 سیناتۆر پێشکەشی ئەنجومەنی پیرانی ئەمریکا کراوە. لە پرۆژە بڕیارەکەدا کە بە زارەکی پەسەند کرا، باس لەوە کراوە، سوپای روسیا بە فەرمانی ڤلادیمیر پوتن، هێرشی کردووەتە سەر ئۆکراینا و تاوانی جەنگی ئەنجامداوە، پێویستە ئەوانە لەلایەن دادگای نێودەوڵەتییەوە لێکۆڵینەوەی لەسەر بکرێتەوە. وابڕیارە ئەمڕۆ چوارشەممە کاتژمێر چوار بەکاتی هەولێر، ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکراینا لە دانیشتنێکی هاوبەشدا، وتارێک پێشکەش بە ئەندامانی کۆنگرێس بکات.

هاوڵاتی وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان له‌ كۆبوونه‌وه‌ی ئه‌مرۆیدا چه‌ند بڕیارێكی له‌ باره‌ی پارێزگای هه‌ڵه‌بجه‌وه‌ ده‌ركرد و رایگەیاند :" پێویسته‌ حكومه‌تی عیراق قه‌ره‌بوو زیانلێكه‌وتوانی هه‌ڵه‌بجه‌ بكه‌نه‌وه‌. دەشڵێت:" پارەی تەواو لەبەردەستدایە بۆ دابەشكردنی مووچە". جوتیار عادل، وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند:" حکومەتی هەرێم بەردەوامە لە دابەشکردنی مووچەی فەرمانبەران و بۆ ئەو مەبەستەش فەرمانبەران دڵنیا دەکەنەوە کە پارە بۆ مووچە ئامادە کراوە". وتیشی: "ئەنجومەنی وەزیرانی عیراق رەزامەندی لەسەر ناردنی 200 ملیار دینارەکەی هەرێم دەربڕیوە و ئومێدەوارین بەم نزیکانە رەوانە بکرێت بۆ ئەوەی پڕۆسەی دابەشکردنی مووچە خێراتر بکرێت". باسی لەوەشکرد: یەکێک لە ئەگەرەکان بۆ رێگریکردن لە بەرزبوونەوەی نرخی بەنزین پەنابردنەوەیە بۆ کۆبوون، چونکە خەڵک هەیە رۆژانە ئۆتۆمبێلەکەی فوول دەکات و دوایی دەیفرۆشێتەوە.

شاناز حەسەن پرۆژەی شەقامی سەدمەتری سلێمانی بەهۆی دابین نەكردنی بودجەكەیەوە بۆ ماوەی چەند رۆژێك كاركردن تێدا راگیراو دواتر بەهەوڵی سەرۆكی شارەوانی سلێمانی و كۆمپانیای قەیوان دەست بەكاركردن كرایەوە تێیدا. گروپی كۆمپانیاكانی قەیوان بەچاودێری شارەوانی سلێمانی جێبەجێكردنی پرۆژەی شەقامی سەدمەتری سلێمانی جێبەجێ دەكات كە لەئێستادا قۆناغی یەكەمی پرۆژەكە لەسەدا 40%ی تەواو بووەو چەندین ئەندازیارو كارمەند و ستافی شارەزا كاری تێدادەكەن. بەپێی نووسراوێكی عەلی سەعید، بەڕێوەبەری كارگێڕیی شەقامی 100 مەتریی سلێمانی، كارەكانی پڕۆژەكە راگیران، ئەوەش بەهۆی وەرنەگرتنی شایستەی داراییەوە.  عەلی سەعید، بەڕێوەبەری كارگێڕیی ئۆتۆبانی بابان ناسراو بەشەقامی 100 مەتری سلێمانی لەنووسراوەكەیدا ئاماژەی بەوە كردووە، تاكاتی بڕیاردانی پێدانی شایستەی دارایی، كاركردن لەسەرجەم یەكەكانی پڕۆژەكە رادەگرن.  لەو بارەوە، رۆژی شەممە 12ی ئازاری 2022، وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزار لە راگەیێندراوێكدا ئەوەی خستەڕوو كە «حكومەتی هەرێمی كوردستان، ئەوپەڕی ئاسانكاری و پشتگیری لە كۆمپانیا خۆماڵییەكان كردووەو بەردەوامیش دەبێت لەپشتگیریكردنیان، هەروەها بودجەی پێویستی بۆ سەرجەم پڕۆژەكان تەرخان كردووە.»  لای خۆیەوە، لەیلا عومەر، سەرۆكی شارەوانیی سلێمانی ئەوەی دووپاتكردەوە كە «ئێمە هەموو هەوڵی خۆمان دەدەین لەچارەسەركردنی كێشەكەیان و خەرجكردنی شایستە داراییەكانیان، بۆیە بە پێویستی دەزانین بە هەموو لایەكی رابگەییەنین كاركردن لە پڕۆژەكە بەردەوام دەبێت»ز هەروەها باسی لەوەشكرد بۆ ئەو مەبەستە گفتوگۆی لەگەڵ جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێم و وەزیری شارەوانی كردووە كە بەڵێنیان پێدراوە شایستە داراییەكانی بۆ دابین بكرێت. هاوكات، بەڕێوەبەری راگەیاندن و پەیوەندییەكانی گرووپی كۆمپانیاكانی قەیوان دەڵێت:» دوای وەستانی یەك رۆژ لە كارەكانمان لە پرۆژەكەدا دەست بەكارەكانی كرایەوە ئەوەش پاش بەڵێنی حكومەتی هەرێم». دلێر كەمال، بەڕێوەبەری راگەیاندن و پەیوەندییەكانی گرووپی كۆمپانیاكانی قەیوان لەلێدوانێكدا بە‌هاوڵاتی وت:»بەهۆی خەرجنەكردنی شایستە داراییەكانمانەوە لە پڕۆژەی ئۆتۆبانی بابان بڕیارماندابوو بە راگرتنی كاركردن، تا ئەوكاتەی بڕیاری خەرجكردنی شایستە داراییەكانمان دەدرێت، بەڵام حكومەت هەر ئەو رۆژە هاتە سەرخەت و بەڵێنیدا بۆمان دابین بكات، بۆیە دوای وەستانی یەك رۆژ لە كارەكانی لەپرۆژەكەدا دەست بەكاركردن تێدا كراوەتەوە». هەروەها باسی لەوەشكرد كە ئەم پرۆژەیە یەكێكە لە پرۆژە ستراتیژییەكانی كابینەی نۆیەم كە چووەتە بواری جیبەجێكردنەوە، دەبێت لەماوەی هەزار و 100 رۆژدا تەواو ببێت، كە كۆی گشتی بودجەی پرۆژەكە 400 ملیار دینارەو بەپێی گریبەستەكان دەبێت حكومەت لەگەڵ تەواوبوونی هەر قۆناغێكی كاركردن سلفەیەك پارە بدات بە كۆمپانیاكەیان،  بۆیە تەنیا رۆژێك كارەكانیان راگرتووە. بەڕێوەبەری راگەیاندن و پەیوەندییەكانی گرووپی كۆمپانیاكانی قەیوان ئەوەشی دووپاتكردەوە كە لەئێستادا كارەكان راوەنەوەستاون و بەردەوامن، بەڵام كاركردنەكە بۆ ماوەیەكی دیاریكراو دەبێت» ئەگەر حكومەت بەڵێنەكانی وەك خۆی جیبەجێنەكردو شایستە داراییەكانی كۆمپانیای دابین نەكرد، رەنگە كاركردن بەم شێوەیەی ئیستا بەردەوام نەبێت». سەرۆكی لیژنەی سەرۆكی لیژنەی پلان و پرۆژەكان  ئاماژە بەوە دەدات بەهۆی دابیننەكردنی شتایستە داراییەكانی شەقامی 100 مەتری سلێمانی لەلایەن حكومەتەوە لەئێستادا كارەكانی بەسستی دەڕوات.  رەمەزان نامیق، سەرۆكی لیژنەی پلان و پرۆژەكان، لە لێدوانێكدا بە‌هاوڵاتی وت:» پرۆژە تاقانەكەی شاری سلێمانی چاوی زۆری لەسەرەو خەڵك بەتامەزرۆییەوە  چاوەڕوانی تەواوبوونیەتی چونكە شار دەبوژێنێتەوە و قەرەباڵغی زۆر كەمدەكاتەوە». «پرۆژەكە كە دراوە بەكۆمپانیای قەیوان لەئێستادا لە سەدا 40ی كارەكانی تەواوبووەو زیاتر لە 100 ملیار دینار كاری تێداكراوە، كە حكومەت نزیكەی 30 ملیار دیناری پێداوە، كە هەمووشی پارە نیە ئەو 30 ملیارە، چونكە بەشێكی خراوەتە بری باجی كۆمپانیاكەیان»، سەرۆكی لیژنەی پلان و پرۆژەكان وای وت. بەپێی رێككەوتنی حكومەت و  كۆمپانیای قەیوان پێویستە بەپێی رێژەی كاركردنی كۆمپانیاكە شایستە داراییەكانی بۆ دابین بكرێت لەكاتێكدا پرۆژەكە لەسەدا 40ی تەواو بووە و حكومەت تەنیا لەسەدا 30یشی بەتەواوی دابین نەكردەووە، كە بە نزیكەیی 60 بۆ 70 ملیاری كۆمپانیای قەیوانی كەمتر دابین كراوە. رەمەزان نامیق دەڵێت كۆمپانیای جێبەجێكاری پرۆژەی ستراتیژی شەقامی سەدمەتری، وەك فشارێك كارەكانی راگرت و ئیستا بەسستی دەستی بەكارەكانی كردووەتەوە تا حكومەت مانگی نیسان بەڵێنەكەی بباتە سەرو لەكارەكانیان بەدەوام بن. « ئەگەر حكومەت تا مانگی نیسان بەڵێنەكەی نەباتە سەرو شایستە داراییەكانی كۆمپانیاكە دابین نەكات ئەوا ئەم پرۆژەیەش وەك ئەو 500 و 600 پرۆژەیەی كە لەساڵی 2011وە تەواو نەكراون بەهۆی نەبوونی پارەوەو ئەمیش بە راگیراوی دەمێنێتەوە»، رەمەزان نامیق وا دەڵێت. بەڕێوەبەری راگەیاندنی شارەوانی سلێمانی، ئەوە باس دەكات كە سەرۆكی شارەوانی پەیوەندی كرد بە لایەنی پەیوەندیدارەوەو جەختی لەوەكردەوە نابێت پرۆژەكە هیچ گرفتێكی بۆ دروست بكرێت. زەردەشت رەفیق وتیشی:»ئیستا كاركردنی بەردەوامە و بودجەی تەرخانكراوی بۆ دابینكراوەو كێشەی نییەو وتی:» ئەم پرۆژەیە پرۆژەیەكی گرنگە هەموو لایەك مەبەستیەكی كەتەواو ببێت، بۆیە جەخت لەوە دەكرێتەوەو كاركردن تێدا رانەگیرێت».  

  هاوڵاتی سەرۆك وەزیرانی عیراق دەڵێت:"هەڵەبجە شایستەی تەواو كردنی رێكارەكانی بە پارێزگا كردنیەتی ئەوەش وەك رێزلێنانێك لە قوربانییەكانی و هەوڵی بەدیهێنانی ئەوەش دەدەن. مستەفا كازمی، لە یادی كیمیاباران كردنی هەڵەبجە لە تویتێكدا له‌ تویته‌ر رایگه‌یاندووه‌: "هەڵەبجەی شەهید بەڵگەیەكی زیندووە لەسەر خەباتی گەلەكەمان لە پێناو بەهاكانی دادگەری و هێماكانی برایەتی عیراقیەكان و یەكگرتوویی و هیواكانیان". كازمی ئاماژەی بەوەشداوە، ئەوەش لە عیراقێكی دیموكراتی كە تیایدا ئیرادەی گەل و بەرژەوەندییەكان و كەرامەت و مافەكانیان پارێزراو بێت. سەرۆك وەزیرانی عیراق ده‌شڵێت، "هەڵەبجە شایستەی ئەوەیە رێكارەكانی بە پارێزگا كردنی تەواو بكرێت، ئەوەش وەك رێزلێنان لە قوربانییەكانی، هەوڵی تەواویش بۆ بەدیهێنانی ئەوە دەدەن".

  هاوڵاتی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكوەزیرانی ھەرێمی کوردستان له‌ ساڵیادی 34 ساڵه‌ی كیمیابارانكردنی هه‌ڵه‌بجه‌دا په‌یامێكی بڵاوكرده‌وه‌ و رایگه‌یاند: "لەمساڵدا هەرچی لەتواناماندا بێت کاردەکەین بۆ گەڕاندنەوەی رووفاتی ئەو شەهیدانەی کە لە وڵاتی ئێرانن، ئێسک و پروسکی ئەو ئازیزانەمان گەورەترین بەڵگەن لەسەر یەکێ لەدڕندانەترین تاوانەکانی مێژووی مرۆڤایەتی". قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكوەزیرانی ھەرێمی کوردستان له‌ ساڵیادی 34 ساڵه‌ی كیمیابارانكردنی هه‌ڵه‌بجه‌دا په‌یامێكی بڵاوكرده‌وه‌ و رایگه‌یاند: "لەمساڵدا هەرچی لەتواناماندا بێت کاردەکەین بۆ گەڕاندنەوەی رووفاتی ئەو شەهیدانەی کە لە وڵاتی ئێرانن، ئێسک و پروسکی ئەو ئازیزانەمان گەورەترین بەڵگەن لەسەر یەکێ لەدڕندانەترین تاوانەکانی مێژووی مرۆڤایەتی". باسی له‌وه‌شكردووه‌: "بەدواداچوونی تەواو دەکەین بۆ دۆسیەی منداڵە ونبووەکانی هەڵەبجە و هەوڵی دۆزینەوە و گەڕانەوەیان دەدەین بۆ ناو خێزان و کەسوکارەکانیان، ئه‌وه‌ش لە رێی پشکنینی DNA، لەگەڵ ئەمەشدا پێداچوونەوە دەکەین بەلیستی قەرەبووکردنەوەکاندا، بەتایبەتی ئەوانەی تا ئێستا زەویان وەرنەگرتووە، هەوڵی دابینکردنی زەویان بۆ دەدەین". قوباد تاڵه‌بانی ده‌شڵێت: "بەردەوامیش دەبین لەگفتوگۆکانمان لەگەڵ حکومەتی ناوەندی بۆ فشاری زیاتر لەپێناو قەرەبووکردنەوەی تەواوی کەسوکاری قوربانیانی هەڵەبجە، نوێنەرانی کوردیش لە بەغدا دەبێت ئەم پرسە بکەنە ئەولەوییەتی کاری خۆیان".    

شەنای فاتیح لەمانگی رابردوودا لەلایەن دوو پەرلەمانتاری كوردستانەوە سكاڵای یاسایی دژی كۆمپانیایەكی دەرمان لەشاری سلێمانی تۆماركرا بەتۆمەتی ئەوەی كەكۆمپانیای ناوبراو ساختەكاری لەدەرمانی نەخۆشانی شێرپەنجەدا كردووەو خاوەنی كۆمپانیاكەش ئەوە رەتدەكاتەوەو دەڵێت:» ئێمە دەرمانەكانمان لەتوركیا كڕیوە و وەزارەتی تەندروستی ئیمێڵیان بۆ سویسرا كردووە». پەرلەمانتارێك:» كۆمپانیای دلێر فارما دەرمانی ساختەی بەناوی كۆمپانیایەكی سویسرییەوە هێناوە عەلی حەمەساڵح، ئەندامی پەرلەمانی كوردستان لەفراكسیۆنی گۆڕان لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت: «ئێمە دۆسیەی ئەو كۆمپانیایەمان ناردووە بۆ داواكاری گشتی و ئەوراقی رەسمی كوالێتی كۆنترۆڵمان هەیە كە لەمانگی كانوونی یەكەمی ٢٠٢٠ەوە كەیسی ئەم كۆمپانیایە ئاشكرا بووە». هەروەها وتیشی:» بەساختەكاری كۆمپانیای ناوبراو دەرمانێكی ساختەی بەناوی كۆمپانیایەكی سویسرییەوە هێناوەتە كوردستان و كۆمپانیا سویسریەكەش رایگەیاندووە كەئەو دەرمانە هی كۆمپانیاكەی ئەوان نییە».   هاوكات، ئەبوبەكر هەڵەدنی، پەرلەمانتاری كوردستان لەفراكسیۆنی یەكگرتوو دەڵێت بەدواداچوونیان بۆ زانیارییەكان كردووەو چوونەتە بنج و بناوانی كەیسەكە پاشان سكاڵایان تۆماركردووە و پاش دەستكەوتنی هەندێ بەڵگەنامە و دۆكیۆمێنت بە رێكاری پەیڕەوی لە رێگای سەرۆكایەتی پەرلەمانەوە ئاراستەی داواكاری گشتی هەرێمیان كردووەو راستەوخۆ سكاڵاكەو بەڵگەنامەكانیان ناردووە بۆ داواكاری گشتی بەمەبەستی جێبەجێكردنی رێكارە یاسایەكان.  هاوكات ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد كە پێش ئەوەی سكاڵاكە تۆماربكەن، هەمان سكاڵا لەدەستەی دەستپاكی هەرێمی كوردستان لەلایەن چەند كەسێكەوە تۆماركراوە و رێكارە یاساییەكانیش لەلایەن دەستەی دەستپاكییەوە دەستیپێكردبوو، بەڵام ئەوان وەك پەرلەمانتار ئاگاداری ئەو سكاڵایە نەبوون.   سەبارەت بەهەمان پرس، وەزارەتی تەندروستی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە راگەیەندراوێكدا، رایگەیاند كەدۆسیەی ئەو كۆمپانیایە ماوەی نزیكەی ساڵێك پێش ئێستا ئاشكرا كراو دەستبەجێ رێكارە یاساییەكان و دەستبەسەرداگرتن و راگرتنی كۆمپانیاو لێكۆڵێنەوە بەچاودێری دادوەری داواكاری گشتی ئەنجامدراوەو دۆسیەكە ساغبووەتەوە كەدەرمانێكی ساختەیە و رەوانەی دادگا كراوە. بەڕێوەبەری كوالێتی كۆنترۆڵی دەرمان:»كۆمپانیای دلێر فارما ساختەكاری لەدۆكیۆمێنتی دەرماندا كردووە». د.شێروان صادق عەلی، بەڕێوەبەری كوالێتی كۆنترۆڵی دەرمان، بە هاوڵاتی وت:» چەندین كەیسی دەرمان و ساختەكاری دۆكیۆمێنت و تەقلیدی شێوەی دەرمان لەدادگاكانی كوردستاندا هەیەو كەیسی ئەو كۆمپانیایەش یەكێكە لەكەیسەكان و كوالێتی كۆنترۆڵی دەرمان لەبەدواداچوونەكانیدا بۆی دەركەوت كە كۆمپانیای دلێر فارما ساختەكاری لەدۆكیۆمێنتی دەرماندا ئەنجامداوە و ئەم بەدواداچوونە ماوەی ساڵێكە ئەنجامدراوە». بەڕێوەبەری كوالێتی كۆنترۆڵی دەرمان پێشیوابوو كە ئەوان وەك كوالێتی كۆنترۆڵی دەرمان هەر بابەتێك كەگومانی لێبكەن لیژنەی لێكۆڵینەوەی بۆ پێكدەهێنن بەئامادوبوونی نوێنەری داواكاری گشتی و پاش پشتڕاستبوونەوەشی نووسراو بۆ وەزارەتی تەندروستی دەكرێت. لای خۆیەوە حاكم ئەحمەد ئەنوەر، بەرپرسی دەستەی دەستپاكی هەرێمی كوردستان، لە لێدوانێكدا بە هاوڵاتی وت:»پێش ئەوەی سكاڵای ئەو كۆمپانیایە لەمیدیاكانەوە بڵاوببێتەوە، سكاڵایەكی فەرمی لەسلێمانییەوە هاتە لای ئێمە و پاش بڵاوبوونەوەشی وەزیری تەندروستی هاتە سەرخەت».                                                   حاكم ئەحمەد، ئەوەشی خستەڕوو كە ئەنجامەكان كاتیان پێویستەو بەردەوامین لەكۆكردنەوەی بەڵگەكان. لەبەرانبەردا، خاوەنی كۆمپانیای دلێر فارما سەرتاپای ئەو قسانە وەك تۆمەت بۆ كۆمپانیاكەیان وەسف دەكات و دەڵێت:» دەرمانەكانمان لەتوركیا كڕیوەو وەزارەتی تەندروستی ئیمێڵیان بۆ سویسرا ناردووە». دلێر حەسەن، خاوەنی كۆمپانیای دلێر فارما بۆ بازرگانی دەرمان، لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت: «ئێمە سەرتاپای ئەو تۆمەتانە رەتدەكەینەوە، ئێمە لەمانگی 7ی 2017 دروستبووین و ماوەی دوو ساڵە دەرمان بە نەخۆشخانەی هیوا دەدەین». هاوكات، دلێر حەسەن ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد، كە ئەوان هیچ دەرمانێكی ساختەیان نەهێناوە، چونكە هێنانی دەرمانی ساختەو ساغبوونەوەی گرتن و داخستنی كۆمپانیاكەی بەدواوەیە، وتیشی «ئێمە تائێستا لەگوڵ كاڵترمان پێنەوتراوەو هەم ئەوانەی باس دەكرێن دوورن لە راستییەوە».  خاوەنی كۆمپانیاكە جەختی لەوەشكردەوە كە تەنها یەك كێشەیان لەگەڵ وەزارەتی تەندروستی هەبووە ئەویش لەسەر ئیمێڵێك بوو و ئیمێڵێك هاتووە و دەڵێت ئەو دەرمانانە هی ئێمە نین، بەڵام «ئێمە دەرمانەكانمان لەتوركیا كڕیوە و ئەوان ئیمێڵیان بۆ سویسرا كردووە، كە ئەمەش دوو بابەتی جیاوازن». « وەزارەتی تەندروستی لیژنەیەكی پێكهێنا بەئامادەبوونی نوێنەری داواكاری گشتی لەهەولێرو لیژنەكە پەیوەندیان بەتوركیاوە كردو وەڵامی دانەوە كە ئەو دەرمانانە لەتوركیا دەفرۆشرێن و هیچ كێشەیەكی زانستی بۆ نەخۆش نیە و ئێمە لەسەر بڕیاری ئەو لیژنەیە رێگەپێدانی دەرمانەكانمان وەرگرت و دەرمانەكانماندا بە نەخۆشخانەی هیواو نزیكەی85٪ی دەرمانەكان تەواو بووە و چەند كارێكی كارگێڕی ماوەو بەم نزیكانە لێدوانی تایبەتیمان دەبێت و وەزارەتی تەندروستی كۆمپانیاكەی ئێمەی داوە بەدادگا لەسەر كوالێتی دەرمان نەبووە كە ساختە بووە یان نا، بەڵكو لەسەر ئەوراق بووە»، خاوەنی كۆمپانیای دلێر فارما وای وت.

هاوڵاتی مەسرور بارزانی لە پەیامەکەیدا نووسیویەتی، ئەگەرچی چەند ساڵێکە هەڵەبجە لەلایەن حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە کراوەتە پارێزگا، "بەڵام بەداخەوە تائێستاش، حکومەتی فیدراڵی لە ئاستی پێویستدا وەک پارێزگایەک مامەڵە لەگەڵ هەڵەبجەدا ناکات و رێکارەکانی بەپارێزگابوونی، کێشە و ئاستەنگی بۆ دروست دەکرێت." حکومەتی هەرێمی كوردستان، وەکو مەسرور بارزانی ئاماژەی پێکردووە، "خۆی بە قەرزاری کەسوکاری شەهیدانی هەڵەبجە و هەموو شەهیدانی کوردستان دەزانێت و ئەرکی لەپێشینەی حکومەتە کە خزمەتێکی شایستەی هەڵەبجە و دانیشتووانە خۆشەویستەکەی بکات."  

هاوڵاتی سەرۆکی ھەرێمی کوردستان لە رۆژی یادی کیمیابارانکردنی ھەڵەبجەدا داوایی قەرەبووکردنەوە لە حکومەتی عێراق دەکات و دوڵێت:« لەم یادەدا داوا لە دەوڵەتی عێراق دەکەین، وەک ئەرکی یاسایی و دەستوریی خۆی قەرەبووی خێزان و کەسوکاری شەھیدان و ئەو قوربانیانیانەی ھێشتا لە ژیاندان و ژینگەی ھەڵەبجە قەرەبوو بکەنەوە». نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە پەیامێکدا رایگەیاند، ده‌بێ له‌ هه‌موو روويه‌كه‌وه‌ زياتر خزمه‌تى هه‌ڵه‌بجه‌ بكرێت و له‌م ياده‌دا "داوا ده‌كه‌ين ده‌وڵه‌تى عيراق وه‌ك ئه‌رك و پابه‌نديى ياسایی خۆى، خێزان و كه‌سوكارى شه‌هيدان، ئه‌و قوربانييانه‌ى هێشتا له‌ ژياندان و ژينگه‌ى هه‌ڵه‌بجه‌ قه‌ره‌بوو بكاته‌وه و چيتر پشتگوێ نه‌خرێن." لەبارەی بەپارێزگابوونی هەڵەبجەش، سەرۆکی هەرێمی کوردستان داوا دەکات عێراق "هه‌موو هه‌نگاوه‌كانى به‌پارێزگابوونى [هەڵەبجە] ته‌واو بكات، تا به‌و شێوه‌يه‌ كه‌مێكيش بێت له‌ خه‌ميان كه‌م بكاته‌وه‌." سەرۆکی هەرێمی کوردستان داوا لە كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تى و جيهانى پێشكه‌وتوو دەکات کە له هه‌وڵى به‌رده‌وامدا بن بۆ ئه‌وه‌ى رێگه‌ نه‌درێت كاره‌ساتى هه‌ڵه‌بجه له‌ هيچ شوێنێكى ديكه‌ى سه‌رزه‌مين دووباره‌ ببێته‌وه‌ و چه‌كى كۆمه‌ڵكوژ و به‌رهه‌مهێنانى، يه‌كجارى و به‌ ته‌واوى قه‌ده‌خه‌ بكرێت و به‌ هه‌موو شێوه‌يه‌ك رێگه‌ له‌ به‌كارهێنانى بگيرێت." ‌نێچیرڤان بارزانی جەختی کردووەتەوە کە "باشترين ياد و وه‌فادارى و رێز بۆ گيانى شه‌هيدانى هه‌ڵه‌بجه‌ و ته‌واوى كوردستان، ئه‌وه‌يه‌ هه‌موو هێز و لايه‌ن و پێكهاته‌كانى كوردستان يه‌كڕيز و ته‌بابن و پێكه‌وه‌ كاربكه‌ن تاوەکو ته‌واوى مافه‌ ده‌ستوورييه‌كانى گه‌لى كوردستان به‌ده‌ست بهێنين و فيدراڵى و قه‌واره‌ى ده‌ستووريى هه‌رێمى كوردستان بپارێزين." كيميابارانكردنى هه‌ڵه‌بجه‌، وەکو سەرۆکی هەرێمی کوردستان نووسیویەتی "هه‌وڵێكى بێئه‌نجامى تاوانكارانى مێژوو بوو، تا ئيراده‌ى پۆڵايينى گه‌لى كوردستان بۆ ئازادى و سه‌رفرازى تێكبشكێنن، به‌ڵام وه‌ك هه‌ميشه‌ به‌ خۆڕاگرى مايه‌وه‌. دەشڵێت، "ده‌بێت له‌ هه‌موو روويه‌كه‌وه‌ زياتر خزمه‌تى هه‌ڵه‌بجه‌ بكرێت." لە کۆتایی پەیامەکەی سەرۆکی هەرێمی کوردستاندا هاتووە، "هه‌موو لايه‌كيش وانه‌ له‌ په‌نده‌كانى مێژوو ببينين و بۆ ئێستا و داهاتوويه‌كى باشتر، بيانكه‌ينه‌ رێنيشانده‌ر."  

ئارا ئیبراهیم ‌ قایمقامی ناوەندی هەڵەبجە لەیادی 34 ساڵەی كیمیابارانكردنی شارەكەیاندا دەڵێت كەدوو مانگ پێش ئێستا داواكاریەكانیان بەسەرۆكی حكومەت گەیاندووەو دەتوانن ئەمڕۆ چوارشەممە لەكۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیران بڕیاری جێبەجێكردنی بدەن، دەشڵێت:»سەردانی بەرپرسانمان ناوێت و خزمەتمان دەوێت». نوخشە ناسیح، قایمقامی ناوەندی پارێزگای هەڵەبجە لەلێدوانێكدا بۆ هاوڵاتی ئاماژەی بەوەكرد كە پارێزگای هەڵەبجە لەوە دەرچووە كەبەرپرسان بێنە شارەكە، وتیشی:» ئێمە نامانەوێت بەرپرس بێتە هەڵەبجە دەمانەوێت كار بۆ خزمەتكردنی هەڵەبجە بكرێت، چونكە دوو مانگ پێش ئێستا بەنووسراوی فەرمی داواكاریەكانمان بۆ سەرۆكی حكومەت ناردووەو دەتوانن ئەمڕۆ لەكۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیران بڕیاری لەسەر بدەن و جێبەجێی بكەن». ناوبراو لەبارەی 34 ساڵەی یادی كیمیابارانكردنی هەڵەبجەدا هێمای بۆ ئەوەكرد كە بڕیاردراوە ئەمساڵ هاوشێوەی ساڵی رابردوو، كاتژمێر ١٠ی بەیانی پاش وتارێك لەسەر مەزاری شەهیدان تاجە گوڵینە دادەنرێت، وتیشی: « بانگهێشتنامەی فەرمی بۆ هیچ كەسێك نەنێردراوە، بەڵام لەپێشوازی میوانەكاندا دەبین، چونكە ئەم یادە لەدەرەوەی كوردستانیش دەكرێتەوە و پەیوەندیمان پێوە كراوە كە لە رانیە یادی هەڵەبجە دەكرێتەوە، بۆیە پێویست ناكات ئێمە بەكەس بڵێین وەرە بۆ هەڵەبجەو پێویستە خەڵك خۆی بێت.» هاوكات قایمقامی هەڵەبجە ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد، كەئەوان زۆر لەبەرپرسانی باڵای حكومەت نیگەرانن، چونكە تائێستا لەئاستی خواست و داواكاریەكانی ئەواندا نەبووە. « بەركەوتەی چەكی كیمیایی هەیە تائێستاو دوای ٣٤ ساڵ قەرەنەی چاوی پێویستەو پارە نییە بۆی بكرێت، كەیسی منداڵە ونبووەكانی هەڵەبجە تائێستا هیچ ئەنجامێكی نییەو كەسوكاری شەهید هەیە تائێستا پارچەزەویەكی وەرنەگرتووە»، قایمقامی ناوەندی پارێزگای هەڵەبجە وادەڵێت. نوخشە ناسیح، ئەوەشی دووپاتكردەوە كەئێستاش نەچووە بچێت و ئەمڕۆ چوارشەممە 16ی ئازاری 2022 كۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانەو دەتوانن دڵی هەڵەبجەییەكان خۆشبكەن. سەرەڕای ئەوەی بەپارێزگابوونی هەڵەبجە كەوتووەتە بواری جێبەجێكردنەوە، بەڵام هێشتا چەندین بەڕێوەبەرایەتی بۆ دانەنراوەو كێشەی كەمی میلاكیان هەیە. نوخشە ناسیح باسی لەوەكرد كەپێداویستی بەپارێزگابوونی هەڵەبجە دابین نەكراوە، «ئێمە ناومان پارێزگای هەڵەبجەیە و چەند رێكارێكمان ماوە جێبەجێبكرێن، وەك: دروستكردنی كۆمەڵێك بەڕێوەبەرایەتی و دابینكردنی بودجەیەكی تایبەت بۆ ژێرخانی ئابووری پارێزگاكە». هێشتا ئەنجومەنی پارێزگای هەڵەبجە بەهۆی ناكۆكییەكانی پارتی و یەكێتی لەبارەی پێوەری دابەشكاری ژمارەی كورسییەكانی و دابەشكردنی پۆستە خزمەتگوزارییەكان یەكلایینەكراوەتەوە. قایمقامی ناوەندی پارێزگای هەڵەبجە ئەوەشی روونكردەوە كەئەنجومەنی پارێزگا هەبێت باشترە بۆ خزمەتكردنی پارێزگاكە، بەڵام نەبوونیشی رێگر نییە لەبەردەم خزمەتكردنی پارێزگای هەڵەبجەدا.  

  هاوڵاتی پەیەدە ڕایگەیاند:" پێویستە تورکیا لەوڵات بکرێتە دەرەوە و خۆبەرێوبەرایەتی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا  هیزەکانی سوریای دیموکرات 'هەسەدە' ببن بە بەشێک لەدەستوری سوریا تاوەکو ئاڵۆزییەکانی سوریا چارەسەر ببن". ئەمڕۆ سێشەممە 15ی ئازاری 2022، ئەنجومەنی  پارتی یەکێتیی دیموکراتیک 'پەیەدە'دوای تێپەربوونی 11 ساڵ بەسەر ئاڵۆزییەکانی سوریادا ڕاگەیانرداوێکی بڵاوکردەوە ئاماژەی بەوەدا "دوای تێپەڕبوونی 11 ساڵ ئاڵۆزییەکانی وڵات گۆڕان بۆ شەڕی توند ئامێز و خوێناویی لەنێوان هێزەکانی ئۆپۆزسیۆنی سوریا و حکومەتی سوریا، لەم ئاڵۆزییە ناوخۆییەدا هێزە نێودەوڵەتییەکان دەستێوەردانیان کرد و کردیان بە شەرێکی جیهانی، لەئەنجامی ئاڵۆزییەکانیش نیوەی گەلی سوریا ئاوارەی وڵاتانی تر بوون". پەیەدە لەڕاگەیاندراوەکەیدا باسی لەوەشکردووە، "شۆڕشی سوریا بەهیوای هێنانە کایەی سیستەمێکی دیموکراتی و ئازادی دەستپێکرد، بەڵام بەداخەوە ئامانجی شۆڕشەکە بەدی نەهات و لەڕێیڕاستی خۆی لایدا و گۆڕا و بووە هۆکارێک بۆ بەدیهێنانی لایەنە شۆڤینییەکان و دەسەڵاتدارە  ڕادیکاڵەکان کە پڕۆژەکانی  دیموکراتییان ڕەتکردەوە هەربۆیە هەرێمەکانی وڵاتیان ڕادەستی دەوڵەتی تورکیا و هاوپەیمانەکانی کرد، حکومەتی سوریاش بەکارهێنانی هێز هەوڵدەدات دەستبەسەر ئەو هەرێمانە بگرێتەوە کە بەهەماهەنگی لەگەڵ ئێمە کۆنترۆڵی کردنەوە". لە راگەیانراوەی پەیەدەدا ئەوەش هاتووە، "ئێمە لەڕێگای ئەم بەیاننامەیە بانگەوازی ئاشتی ڕادەگەینین و ئامانجمانە لەڕێگای گفتوگۆوە ئاڵۆزییەکانی وڵات کۆتاییان پێبێت، هەروەها پێویستە تورکیا لەوڵات بکرێتە دەرەوە و خۆبەرێوبەرایەتی باکور و ڕۆژهەڵاتی سوریا  هیزەکانی سوریای دیموکرات 'هەسەدە' ببن بە بەشێک لەدەستوری سوریا تاوەکو ئاڵۆزییەکانی سوریا چارەسەر ببن".

  هاوڵاتی باڵیۆزی ئێران له‌ به‌غدا رایگه‌یاند كه‌ لایه‌كان خواستی گه‌یشتن به‌ رێككه‌وتنیان هه‌یه‌. ئیره‌ج مه‌سجدی به‌ ئاژانسی هه‌واڵی فه‌رمی ئێرانی راگه‌یاندوه‌ كه‌ حكومه‌تی تاران پشتیوانی له‌ رێككه‌وتنی نێوان ره‌وتی سه‌در و چوارچێوه‌ی هه‌ماهه‌نگی ده‌كات، گفتوگۆكانی ئێستای نێوانیشیان ئه‌رێنییه‌. "نابێت درز و لێكترازانی نێوان هێزه‌ شیعه‌كان درێژه‌ بكێشێت، هیوادارین بگه‌نه‌ ته‌وافوق له‌سه‌ر كوتله‌ی گه‌وره‌ و دیاریكردنی سه‌رۆك وه‌زیران و هیواداریشین له‌گه‌ڵ كورد و سوننه‌ بگه‌نه‌ رێككه‌وتن"، مه‌سجدی وای وتوه‌. باڵیۆزی ئێران له‌ عێراق پێشبینیشی كردوه‌ كه‌ دۆخی نێوان لایه‌نه‌ سیاسییه‌كانی عێراق به‌ره‌و قۆناغی ئه‌رێنی بڕوات و به‌دووری نه‌زانی لایه‌نه‌كان له‌سه‌ر پێكهێنانی حكومه‌ت بگه‌نه‌ ئه‌نجام، وتیشی كه‌ گه‌یشتن به‌ بنبه‌ست خزمه‌ت به‌ به‌رژه‌وه‌ندیی هیچ لایه‌ك ناكات.

هاوڵاتی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند، 45 کەس وەکو كاندید خۆیان بۆ پۆستی سەرۆک کۆماری عێراق ناونووسکردووە و پێنج کەس بە هۆکاری جیاوازكاندیدبوونیان رەتکراوەتەوە. هاوكات :" رۆژی 26ـی ئەم مانگە کۆبوونەوە بۆ هەڵبژاردنی سەرۆک کۆماری نوێی عێراق یاریكرد. ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق ئەمڕۆ سێشەممە 15-03-2022 بڵاویکردەوە، لەو 45 کەسەی کە وەکو كاندید خۆیان بۆ پۆستی سەرۆک کۆمار ناونووس کردووە، چوار کەس بەهۆی نەبوونی بڕوانامە و کەسێکیش بەهۆی تێبینی یاسایی لەسەری رەتکراونەتەوە، هەروەها 40 کەس وەکو كاندید کە مەرجەکانیان تێدا بووە لەو کێبڕکێیەدا دەمێننەوە. ناوی ئەو كاندیدرانەی کە مەرجەکانیان تێدایە: 1. بەرهەم ئەحمەد ساڵح 2. رێبەر ئەحمەد خالد 3. رزگار محەممەد ئەمین حەمە سەعید 4. رێبوار عەوڕەحمان وەستا ساڵح 5. خالد سددیق عەزیز 6. فەیسەڵ محسن عەبود 7. شەهاب ئەحمەد عەبدوڵڵا 8. حسێن ئەحمەد هاشم 9. ئەحمەد موح عیمران 10. ئەحمەد یەحیا جاسم 11. سەباح ساڵح سعید 12. کازم خدیر عەباس  13. لوئەی عبدالساحب عەبدولوەهاب 14. حەمزە بەریسم سەجیل 15. حوسێن موحسن عەلوان 16. عەبدولەتیف محەممەد جەمال 17. عومەر سادق مستەفا 18. سائیر غانم محەممەد عەلی 19. ئیقبال عەبدوڵڵا ئەمین 20. خەدیجە خدایخش ئەسەد 21. جەبار حەسەن جاسم 22. هادی عبدولموحسین جاسم 23. رەعد خدیر دفاک سایل 24. ئومێد عەبدولسەلام قادر 25. حەیدەر رەشید عەبدولڕەزاق 26. کەمال عەزیز محەممەد رەحیم 27. جەمال کەبسوون حەمید 28. ئەحمەد خەلیل خدر 29. زافر عەبدولئەمیر جەبار 30. ئەحمەد خەلیل خدیر 31. محەممەد عوبێد جەدوع 32. عەلی عەبد حمد داود 33. عومەر ئەحمەد کەریم 34. فائیزە جەبار محەممەد 35. سەعد جەمیل ناسر 36. عەلی عەباس رەسەن 37. تەها حەمە رەشید عبدولڕەحمان 38. فەتیحە فەتحوڵڵا حەسەن 39. خالد مستەفا حوسێن 40. عەبدولعەزیز ئەحمەد محەممەد    

هاوڵاتی ژوری ئۆپەراسیۆنەکانی چاودێرئی ئابوریی پارێزگای سلێمانی رایگەیاند:" لەكۆبونەوەی ئەمرۆدا بریار لەسەر نرخی بەرهەمە خۆراكیەكان و دابینكردنی ئارد بۆ نانەوا و سەمونخانەكان و  جێگركردنی نرخی غاز و بەنزین درا. ژوری ئۆپەراسیۆنەکانی چاودێرئی ئابوریی پارێزگای سلێمانی راگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە و تیایدا هاتووە، ئەمڕۆ ژوری ئۆپراسیۆنەکانی چاودێریی ئابووریی پارێزگای سلێمانی، پاڵپشت بە بڕیارەکانی کۆبوونەوەی ڕۆژی 9ی 3ی 2022ی ئەنجومەنی وەزیران و راگەیەنراوی کۆبوونەوەی وەزارەتی ناوخۆ تایبەت بە دۆخی بازاڕ لە 13ی 3ی 2022دا، کۆبوونەوەیەکی سازکرد. کۆبوونەوەکە بە سەرپەرشتی هەریەک لە هەڤاڵ ئەبوبەکر، پارێزگاری سلێمانی و بەئامادەبوونی سەرۆکی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی و قائمقامی قەزای مەڵبەندی سلێمانی و فەرمانگا پەیوەندیدارەکان و ژوری بازرگانی و پیشەسازیی سلێمانی بوو. کۆبوونەوەکە تایبەت بە دابینکردن و گواستنەوە و هێنانە ناوەوە و هەڵگرتن و خستنەڕووی٧ نرخی پێداویستیە سەرەکیەکانی هاووڵاتیان و پاراستنی ئاسایشی خۆراک و پێداویستیەکان و بەرژەوەندیی گشتیدا بووە. لە کۆبوونەوەکەدا بڕیاردرا بە: یەکەم: جەخت کردنەوە لەسەر یاداشتی پارێزگاری سلێمانی بە نووسراوی پارێزگای سلێمانی/ نووسینگەی تایبەت ژمارە (25) لە (13/ 3/ 2022)ی تایبەت بە پێشنیازەکان بۆ چارەسەرکردنی ئەم بارودۆخانە، کە هاوپێچی ئەم نووسراوە کراوە. دووەم: لە ڕۆژی (15/ 3/ 2022)وە لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی نەوت و کانزاکانی سلێمانیەوە بە هەماهەنگیی قائمقامیەتی قەزای مەڵبەندی سلێمانی و بەڕێوەبەرایەتی چاودێریی بازرگانی و بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی ئابووریی لەو (5) بەنزینخانەیەی بۆ دابینکردنی بەنزینی پشتیوانیکراو لە سنوری شاری سلێمانیدا دیاریکراوە ڕۆژانە (1) بەنزینخانە بۆ ئۆتۆمبێلی ژمارە تایبەت و، (2) بەنزینخانە بۆ ئۆتۆمبێلی تاکسی، ڕۆژێک بۆ ژمارەی تاک و ڕۆژێک بۆ ژمارەی جووت و، (2) بەنزینخانە بۆ پاسەکانی هێڵی گواستنەوەی گشتیی تەرخان دەکرێت. سێیەم: بە دەستپێشخەریی بازرگانان و ژوری بازرگانیی و پیشەسازیی سلێمانی بڕێک ئارد بێ بەرامبەر بۆ هەر نانەواخانەو سەمونخانەیەک دابیندەکرێت. لیژنەکانی قائیمقامیەتی قەزای مەڵبەندی سلێمانی بە هەماهەنگیی بەڕێوەبەرایەتی چاودێریی بازرگانی و بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی ئابووریی، ڕێکاری پێویست بۆ ئەم مەبەستە دیاریدەکەن. چوارەم: بۆ جێبەجێکردنی بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران، داوا لە کۆمپانیای دابینکردنی غاز دەکرێت، کە پابەندی تەواوی ناوەڕۆکی بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران پەیوەست بە دابینکردنی پێداویستی هاووڵاتیان و دابینکردنی غاز بە نرخێکی پشتیوانیکراو بۆ نانەواخانەکان، بێت. پێنجەم: داوا لە هەموو وەزارەتە پەیوەندیدارەکان کرا، بۆ جێبەجێکردنی کرداریی بڕیارەکانی ئەنجومەنی وەزیران و وەزارەتی ناوخۆ، پێویستە دەسەڵاتی تەواو بەپێی تایبەتمەندیی وەزارەتەکانیان بۆ بەڕێوەبەرێتی گشتیی و بەڕێوەبەرێتی پارێزگاکان داببەزێنن، بۆئەوەی بتوانن ڕۆڵی کارای خۆیان لە چارەسەرکردنی ئەم دۆخەدا ببینن. شەشەم: ژوری ئۆپراسیۆنەکانی چاودێریی ئابووریی، دەسەڵاتی تەواو دەدات بە سەرۆکی یەکە کارگێڕییەکان، کە سەرۆکایەتیی لیژنەی هاوشێوە لە یەکە کارگێڕییەکانیاندا بکەن بەهەماهەنگیی فەرمانگا پەیوەندیدارەکانیان لە سنورەکەیانداو چاودێریی وردی قەبارەی خستنەڕوو و کوالێتی و نرخی کاڵاکان بکەن و ڕێکاری یاسایی بەرامبەر قۆرخکارو سەرپێچیکار بگرنەبەر. حەوتەم: پێویستە ڕێگری و بەربەستی نێوان شارەکانی هەرێمی کوردستان هەڵبگیرێت لە جوڵەپێکردنی کاڵاکان و بەرهەم و پێداویستیە کشتوکاڵیی و پەلەوەریی و ڤێتێرنەرییەکانداو دەرفەتی هاوسەنگ و هاوبەش بۆ هەموو لایەک فەراهەم بکرێت بەبێ جیاوازیی. هەشتەم: دیاریکردنی ڕەسید لە وەزارەتەکانەوە بۆ پێداویستیە سەرەکییەکان لاببرێت و، چاودێریکردنی کوالێتی و نرخ بکرێتە بنەما. نۆیەم: ڕێگا بە کێڵگە پەلەوەرییەکان بدرێت خۆیان پێداویستیەکانی خۆیان بەپێی توانای بەرهەمهێنانیان لە دەرەوەو ناوەوەی وڵات دابین بکەن. دەیەم: پێویستە ئەو بانکە ئەهلییانەی دۆلار بە نرخی فەرمیی لە بانکی ناوەندیی عیراق وەردەگرن، بەپێی مانیفێستی فەرمیی داخڵکردنی کەرەستە خۆراکییە سەرەکییەکان، دۆلار بۆ بازرگانان بە نرخی فەرمیی دابینبکەن. یانزەیەم: داوا لە وەزارەتە پەیوەندیدارەکان بکرێت فەرمانبەری پێویست بۆ فەرمانگاکانی (چاودێری بازرگانی، دابەشکردنی ئارد، دابەشکردنی خۆراک) دابین بکەن و پشتیوانیی دارایی و تەکنیکییان بکەن بۆئەوەی بتوانن بەباشترین شێوە ئەرکەکانیان جێبەجێ بکەن.