هاوڵاتى عهبدولستار مهجید سهرۆکى فراکسیۆنى کۆمهڵى دادگهرى رایگهیاند، کۆمهڵى دادگهرى کوردستان و بزوتنهوهى گۆڕان ناویان له لیستى حزبه مۆڵهتپێدراوهکانى حکومهتى ههرێمدا نیه. ئهمڕۆ یهکشهممه چوارى تهموزى 2021، عهبدولستار مهجید سهرۆکى فراکسیۆنى کۆمهڵى دادگهرى به بهڵگهوه بڵاویکردوهتهوه که کۆمهڵى دادگهرى کوردستان ناوى له لیستى حزبه مۆڵهتپێدراوهکانى حکومهتى ههرێمدا نیه. ههر لهو لیستهدا ناوى بزوتنهوهى گۆڕانیشى تێدا نیه که مۆڵهتیان له حکومهتى ههرێمدا ههیه. عهبدولستار مهجید ئاماژهى بهوهش کردوه، "ئێستا کۆمهڵى دادگهریى مۆڵهتى وهزارهتى ناوخۆى عێراق و وهزارهتى ناوخۆى ههرێمى کوردستان (ئیدارهى سلێمانیی) ههیه، بهڵام له لیستى حزبه مۆڵهت پێدراوهکاندا بونى نیه." وتوشیهتی،" دواى یهکگرتنهوهى ههردو ئیدارهى ههولێر و سلێمانى بڕیاردرابو ئهو حزبانهى له پێشودا مۆڵهتى له سلێمانى یان ههولێر وهرگرتوه، له حکومهتى یهکگرتودا ببنه مۆڵهتى فهرمیی."
هاوڵاتى سهرۆکى تهریقهتى کهسنهزانى لهجیهان داواى لههاوڵاتیان کرد موجامهلهى بهرپسان نهکهن چونکه ئهوان بهدهنگى میللهت گهیشتونهته ئهو شوێنه و دهنگى ئێوهش بهنرخه و دهشڵێت:" خهڵک دژى زوڵم زۆردارى راپهڕێت، ئێمه لهبهرهى خهڵک دهبین و پاڵپشتى له راپهڕینهکه دهکهین" ئهمڕۆ یهکشهممه چوارى تهموزى 2021، شێخ نههرۆ کهسنهزانى له دانیشتنێکدا له تهکیهى سهرهکى کهسنهزانى لهسلێمانى دوپاتیکردهوه که بهدهستهێنانى کورسى بهلاى ئهوانهوه گرنگ نیه، بهڵام گرنگه یهکێک ههڵبژێردرێت خزمهتى گهل بکات و دهنگ بهیهکێک بدرێت ئهگهر دهستدرێژى کرده سهر مافى هاوڵاتیان بتوانن دواتر لێپێچینهوهى لهگهڵدا بکهن. ههروهها وتیشى:" رێکبکهون لهسهر ههڵبژاردنى کهسێک که خزمهتى گهلى عێراق بکات، وتیشی، عێراق لهپێشهوهى نهتهوهکانهوه بوه کهچى ئێستا بههۆى گهندهڵکارانهوه لهخراپترین ئاستدایه". هاوکات رونیشیکردهوه، نههامهتى کورد و عهرهب یهکێکه و ههردوکیان بهدهست کێشهى ئیدارهى حزبیهوه دهناڵێنن و پێویسته ئامانجى حزبهکان تهنها بۆ عێراق و عێراقیهکان بێت، ئێستاش هیوایهک ماوه بۆ چاکسازى بهڵام "ئهگهر دۆخهکه بگاته بنبهست و خهڵکهکه دژى زوڵم زۆردارى راپهڕێت، ئێمه لهبهرهى خهڵک دهبین و پاڵپشتى له راپهڕینهکه دهکهین".
هاوڵاتى سهرۆکى ههرێمى کوردستان فهرمانى دامهزراندنى سێ پۆستى دادوهرى واژۆ دهکات بۆ ههولێر و دهۆک. دهقى راگهیهندراوى سهرۆکایهتى ههرێم: ئهمڕۆ یهکشهممه 2021/7/4 بهڕێز نێچیرڤان بارزانى، سهرۆکى ههرێمى کوردستان، فهرمانى دامهزراندنى سێ دادوهرى بۆ پۆستى دادوهرى دادگاى پێداچوونهوهى ههرێمى کوردستان / عیراق واژۆ کرد که بریتیبوون له بهڕێزان دادوهر مهسعوود خدر مهحموود جێگرى سهرۆکى دادگاى تێههڵچوونهوهى ناوچهى ههولێر. دادوهر غازى خهلیل تایه جێگرى سهرۆکى دادگاى تێههڵچوونهوهى ناوچهى دهۆک و دادوهر دارا محهمهد ئیبراهیم جێگرى سهرۆکى دادگاى تێههڵچوونهوهى ناوچهى ههولێر. پاشان له ڕێوڕهسمێکدا به ئامادهبوونى بهڕێز دادوهر عهبدولجهبار عهزیز حهسهن سهرۆکى ئهنجومهنى دادوهرى بهوهکالهت، ههرسێ بهڕێزان سوێندى یاسایییان لهبهردهم بهڕێز سهرۆکى ههرێمى کوردستاندا خوارد و سهرۆک نێچیرڤان بارزانى پیرۆزبایى لێکردن و هیواى سهرکهوتنى بۆ خواستن.
هاوڵاتى ئهنجومهنى باڵاى ئابورى ههرێمى کوردستان، لهراگهیهنراوێکدا جهختیان لهسهر ئهوه کردۆتهوه که کابینهى نۆیهمى حکومهت هیچ باجێکى زیادنهکردوه، بهڵکو تهنها شێوازى کۆکردنهوهى باجهکانى ڕێکخستووهتهوه. ئهمڕۆ یهکشهممه چوارى تهموزى 2021، بهپێى راگهیهنراوى سهرۆکایهتى حکومهت، ئهنجومهنى باڵاى ئابورى ههرێمى کوردستان، به سهرپهرشتى مهسرور بارزانى سهرۆکى حکومهتى ههرێمى کوردستان و ئامادهبونى قوباد تاڵهبانى جێگرى سهرۆکى حکومهت کۆبوهوه. له دهستپێکى کۆبونهوهکهدا، سهرۆکى حکومهت جهختى لهوه کردهوه که کارى لهپێشینهى حکومهت، دابینکردنى موچهى موچهخۆرانى ههرێمى کوردستانه، بۆ ئهم مهبهستهش حکومهت، ههمو ههوڵێک دهخاتهگهر له پێناو برهودان بهداهاته گشتییهکان و کهمکردنهوهى خهرجییه ناپێویستهکان بۆ ئهوهى بتوانێت هاوکات لهگهڵ دابینکردنى موچهى موچهخۆران، بهردهوامیش بێت له پێشکهشکردنى خزمهتگوزارییه گشتییهکان و ئهنجامدانى پڕۆژهکان و ڕهخساندنى ههلیکار بۆ خهڵکى ههرێمى کوردستان. له بڕگهى یهکهمى کۆبونهوهکهدا، ڕێکخستنهوهى باج و رسومات و میکانیزمى کۆکردنهوهى باجهکان تاوتوێ کرا و بڕیاردرا ، جێگرى سهرۆکى حکومهت ، سهرپهرشتى پرۆسهى ڕێکخستنهوهى باج و رسومات بکات. هاوکات جهخت لهسهر ئهوه کرایهوه، کابینهى نۆیهم هیچ باجێکى زیاد نهکردوه، بهڵکو تهنها شێوازى کۆکردنهوهى باجهکانى ڕێکخستوهتهوه و ئهو باجانهى پێشتر به پێى یاسا دانراون، کۆیان دهکاتهوه به بێ ئهوهى کاریگهرییهکى نهرێنى له سهر بژێوى هاوڵاتیان و بهتایبهتى چینى ههژار ومام ناوهندى کۆمهڵگه و جموجۆڵ و ئاڵوگۆڕى بازرگانى ههبێت. ههر له کۆبونهوهکهدا جهخت له دروستکردنى هاوسهنگى له نێوان پاراستنى بهرههمى خۆماڵى و دیاریکردنى نرخ و ڕێگریکردن له قۆرخکارى و بهرزبونهوهى نرخ کرا و وهزارهته پهیوهندیدارهکان ڕاسپێردران بۆ جێبهجێکردنى ئهو ڕێنماییانه به ڕهچاوکردنى پاراستنى بهرژهوهندى گشتى و بهکاربهرانى ههرێمى کوردستان.
هاوڵاتى وهزارهتى كارەباى ههرێم رایدهگهیهنێت، گرێبەستی جێبەجێكردنی دوو پرۆژەی كارەبای لە سنوری پارێزكای سلێمانی ئیمزا كرد، كه تێچووى ههردوو پرۆژهكه به بڕى 48 ملیارو 810 ملیۆن دیناره. وهزارهتى كارەباى ههرێم یڵاویكردۆتهوه، وەزیری كارەبا گرێبەستی جێبەجێكردنی دوو پرۆژەی كارەبای لە سنوری پارێزكای سلێمانی ئیمزا كرد كه تێچووى ههردوو پرۆژهكه به بڕى 48 ملیارو 810 ملیۆن دیناره. پرۆژهكانیش بریتین له: پرۆژەی یەكەم: بەستنی هێڵی 132 كەی ڤی لەنێوان بازیانو رانیە، بە درێژایی 105 كیلۆمەتر، بە گوژمە 31 ملیارو 600 ملیۆن دینار، لەلایەن كۆمپانیای (هێرۆ)وە لە ماوەی 365 رۆژدا جێبەجێ دەكرێت. پرۆژەی دووەم: بەستنی هێڵی 132 كەی ڤی لەنێوان تانجەرۆو سەیدسادق بەدرێژایی 55 كیلۆمەتر، بە تێچوونی 17 ملیارو 210 ملیۆن دینار، لەلایەن هەردوو كۆمپانیای (هێرۆ)و (مادۆ)وە لە ماوەی 220 رۆژدا جێبەجێ دەكرێت.
هاوڵاتى كۆمەڵی دادگەریی كوردستان لەڕێگای فراكسیۆنەكەیان تێڕوانینی خۆی دەربارەی پڕۆژەی نووسینەوەی دەستووری ھەرێمی كوردستان ئاراستەی دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمانی كوردستان كرد. كۆمەڵی دادگەریی كوردستان لە تێڕوانینەكەیاندا بەوردەكارییەوە باسیان لە ھەموو جومگە سەرەكییەكانی دەستوور كردووە دەربارەی سیستەمی سیاسی و دادوەری و پەرلەمانی لە ھەرێمی كوردستان و لەسەر مافی پێكھاتەكان و كەمە نەتەوەكانیش قسەی خۆیان كردووە. عەبدولستار مەجید، سەرۆكی فراكسیۆنی كۆمەڵی دادگەریی كوردستان لە پەرلەمانی كوردستان، لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند: "ئێمە وەك كۆمەڵی دادگەری پێمان وایە كە دەستوور بایەخ و رۆڵی كاریگەر و تایبەتی خۆی ھەیە، بە مافی ھەرێمی كوردستانیشی دەزانین كە خاوەنی دەستووری خۆی بێت، بەڵام بەداخەوە دەسەڵاتدارانی ھەرێمی كوردستان لە ٣٠ ساڵی رابردوودا كەمتەرخەمبوون لەوەی ھەرێمی كوردستان بكەن بە خاوەن ئەو مافە یاساییە". وتیشی: "بەیاسای ژمارە چواری ساڵی ٢٠١٥ لیژنەیەك دروستكرا بۆ نووسینەوەی دەستوور، ئێمە داوامان كردووە ئەوە ھەموار بكرێتەوە و ھەر فراكسیۆنەی نوێنەری خۆی ھەبێت و كەسە ئەكادیمییەكانیش بە سازان بێنە لیژنەكەوە و لەكاتی تاوتوێكردن و چاوپێداخشانەوەیدا سازان پەیڕەو بكرێت لە كۆبوونەوە و لیژنەكەدا". عەبدولستار مەجید، دەربارەی تێڕوانینی حزبەكەی بۆ ئایین لە دەستووردا وتی: "ئێمە وەك كۆمەڵی دادگەری خاڵێك زۆر بەلامانەوە گرنگە، ئەویش پێگەی ئایینی ئیسلامە، پێمانوایە دەبێت لە دەستووردا بەو جۆرەبێت، ئیسلام ئایینی فەرمی ھەرێمی كوردستانە و سەرچاوەی بنەڕەتی یاسادانانە و نابێت ھیچ یاسایەك دەربكرێت كە پێچەوانەی نەگۆڕەكانی ئیسلام بێت، ئەم دەقە بەلای ئێمەوە پێشنیازێكی نەگۆڕە و دەشبێت بنووسرێت ئەم دەستوورە دان بە مافەكانی پێكھاتە ئایینی و نەتەوەیەكان دەنێت و سەربەستی بیروباوەڕ و بەڕێوەبردنی رێورەسم و دابونەریتی ئایینی تایبەت بەخۆیان پارێزراو دەبێت". سەرۆكی فراكسیۆنی كۆمەڵی دادگەریی كوردستان لە پەرلەمانی كوردستان، دەربارەی سیستەمی حكومڕانی لە ھەرێمی كوردستاندا رایگەیاند: "لە دەستووردا دەبێت زۆر بەتۆخی بنووسرێت كە سیستمی حكومڕانی لە ھەرێمی كوردستان پەرلەمانییە، پشتیوانی سیستمی سیاسی پەرلەمانی دەكەین وەك ئەوەی لە دەستووری عێراقدا ھاتووە، سەبارەت بە دامەزراوەی پەرلەمانیش پێمان وایە لەبری ئەم شێوازەی ئێستای ھەڵبژاردن، یاسای ھەڵبژاردن بگۆڕدرێت و بۆ ھەر ١٠٠ ھەزار كەسێك نوێنەرێكیان ھەبێت لە پەرلەمانی كوردستان، پێمان وایە ئێستا ژمارەكەی زۆرە و بە شێوەیەكی ناڕێكیش دابەشبووە، پارێزگا ھەیە لەوانەیە ھەقی نۆ نوێنەری ھەبێت، بەڵام رەنگە ٢٠ نوێنەری لێوەھاتبێت، ئەمە نوێنەرایەتییەكی راستەقینەی خەڵك ناكات، جگە لەوەش پێویستە رۆژێك دیاریی بكرێت بۆ ھەڵبژاردن بەو جۆرەنەبێت ھەر خولە و كاتەكەی جۆرێك بێت". عەبدولستار مەجید وتیشی: "ھەر لە دامەزراوەی پەرلەماندا، ئێمە پەیڕەوێكی ناوخۆمان ھەیە باسی ئۆپۆزسیۆن دەكات كە زۆر بە لاوازی بە یەك خاڵ باسی دەكات، پێمانوایە لە دەستووردا ئەمە بنووسرێت كە ئۆپۆزسیۆنی پەرلەمانی بەیاسا پارێزگاری بكرێت و لەدەستەی سەرۆكایەتیش یەكێكیان لە ئۆپۆزسیۆن بێت و لە سەرۆكایەتی لیژنە سەرەكییەكانیش ئەندامێكی ئۆپۆزسیۆن سەرۆك بێت". سەرۆكی فراكسیۆنی كۆمەڵی دادگەریی كوردستان لە پەرلەمانی كوردستان دەربارەی پێكھاتەكان و كورسی كۆتاكانیش رایگەیاند "پێكھاتە و كەمایەتییەكان ئەوان مافی خۆیانە بەشێوەی كۆتا وەك ئێستا ھەیە ھەبن، بەڵام بەپێی قەبارەی خۆیان كورسییان پێبدرێت و ھاووڵاتی خۆیان دەنگیان پێبدەن نەك ئەم حزب و ئەو حزب خەڵكێك دابنێن و بە مەڵبەند و لق و ناوچە و رێكخراوەكان دەنگیان پێبدەن". عەبدولستار مەجید دەربارەی تێڕوانینی كۆمەڵی دادگەریی كوردستان سەبارەت بە ھەڵبژاردنی سەرۆكی ھەرێمی كوردستان رایگەیاند "پێمان وایە دەبێت سەرۆكی ھەرێم بە میكانیزمی ھەڵبژاردنی نھێنی لە پەرلەمانەوە متمانەی پێبدرێت و پارێزگاری لە پرسە نیشتمانییەكان بكات و لەبەرامبەر پەرلەمانیشدا بەرپرسیاربێت، چونكە ئێستا ئەو دامەزراوەیە كە دامەزراوەیەكی جێبەجێكردنە، بەڵام دیار نییە بەرامبەر كێ بەرپرسیارە، نابێت دامەزراوەیەك ھەبێت لە ھەرێمی كوردستان بەرامبەر بە شوێنێك بەرپرسیار نەبێت". سەرۆكی فراكسیۆنی كۆمەڵی دادگەریی كوردستان لە پەرلەمانی كوردستان، عەبدولستار مەجید دەربارەی دەسەڵاتی دادوەری و دادگانیش لە ھەرێمی كوردستان گوتی: "دەسەڵاتی دادوەری لە ھەرێمی كوردستان كە پرسیاری زۆری كەوتووەتە سەر، زۆرجار دەسەڵاتدار و حزبی دەسەڵاتدار دەست لە كاروباری وەردەدات و بەلاڕێیدا دەبات و بەو ئاراستەیەیدا دەبات كە دەیەوێت، پێویستە دەسەڵاتی دادوەری و ھەموو پێكھاتەكانی بەشێوەیەكی رێكوپێك دابڕێژرێتەوە و رێكبخرێتەوە كە گونجاوبێت لەسەر بنەمای زانستی بوون و بێلایەنی و پیشەیی و دووربێت لە دەستێوەردانی حزبی، ھەروەھا پێكھێنانی دادگای دەستووریی ھاوشێوەی دەسەڵاتەكانی دادگای فیدراڵیی عێراق". عەبدولستار مەجید سەبارەت بە ھێزە چەكدارەكان رایگەیاند "ھێزە چەكدارەكان لە پێشمەرگە و ئاسایش و ھێزەكانی ناوخۆ بەگشتی و دەزگا ھەواڵگرییەكان، ئەوەش كێشەیەكە و لە ھەرێمی كوردستان ھەیە پێویستە ئەمانە بە دەستوور بكرێن بە ھێزی نیشتمانی بەدامەزراوەیی بكرێن و دووربخرێنەوە لە ململانێی حزبی و پەیوەندییان بەو ململانێیانەوە نەبێت". سەرۆكی فراكسیۆنی كۆمەڵی دادگەریی كوردستان لە پەرلەمانی كوردستان، عەبدولستار مەجید لەبارەی سنووری جوگرافی ھەرێمی كوردستانیشەوە وتی: "سنووری ھەرێمی كوردستان یەكێكە لە كێشەكان و یەكێكیشە لە كۆسپەكان كە دووبارە دەستوور دابڕێژرێتەوە و بخرێتەوە بەر باس و لێكۆڵینەوە كە ئایا كوێ ھەرێمی كوردستانە و كوێ خاكی ھەرێمی كوردستانە، بۆ ئەمە ئەگەر ئێستا باسی ناوچە دابڕاوەكان بكەین رەنگە حكوومەتی عێراق قایل نەبێت و دەیكاتە و كێشە و دەیباتە دادگای فیدراڵی و پێمان ھەڵبوەشێننەوە، ئەگەر باسیشی نەكەین عەیبەیەكی گەورەیە، بۆیە ئێمە پێمانوایە پێویستە بنووسرێت، سنووری خاكی ھەرێمی كوردستان سەرجەم ئەو سنوورانە دەگرێتەوە كە بە بەڵگە مێژوویی و جوگرافییەكان كوردستانین و بەشێكی دانەبڕاوی نیشتمانی كوردستانن".
هاوڵاتى هەپەگە ڕایگەیاند لە زاپ و ئاڤاشین، لە چالاکییەکانی گەریلادا دژ بە سوپای دەوڵەتی تورکی داگیرکەر، هەشت داگیرکەر سزادران. بەپێی نوێتریین ڕاگەیەندراوی ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنیی هەپەگە، لە ناوچەی زاپ پێنج داگیرکەر و لە ئاڤاشین سێ داگیرکەر، سزادراون. لەچوارچێوەی هەڵمەتی شۆڕشگێڕیی بازەكانی زاگرۆس لە هەرێمی زاپ لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە: ڕۆژی ٢-تەمموز لە لە بناری ناوچەی وەرخەل لە گروپێكی داگیركەران درا، لەکاتێکدا كە لە كۆبونەوەدا بوون، لەو چالاكیەدا پێنج داگیركەر سزادران، لەدوای سەركەوتنی ئەو چالاكیەی هێزەكانی گەریلادا، لەشكری تورك كوژراوەکانیان بە هێلیكۆپتەر هەڵگرتەوە. لەچوارچێوەی هەڵمەتی شۆڕشگێڕیی بازەكانی زاگرۆس لە هەرێمی ئاڤاشین لە ڕۆژی ٢ی تەمموزەوە، داگیركەر لە بناری وەرخەل و گردی سور بە بۆمبی گازیی و تەقەمەنیی هێرشیان كردە سەنگەرەکانی شەڕ. لە ڕۆژی ٣ی مانگ، داگیركەران لە بناری وەرخەڵ بە بۆمبی گازیی هێرشیانكردە سەر سەنگەرەكانی شەڕ و هەوڵیاندا ناوچەكە مینڕێژ بكەن، بەڵام هێزەكانمان لێیان هاتنە دەست و ناچار بە كشانەوەكردن لە ناوچەكە و تەقەمەنییەكانیان پوچەڵكردنەوە. ڕۆژی ٤ی مانگ، لەكاتێكدا داگیركەران بەرەو سەنگەرەكانی شەڕ لە لە بناری وەرخەڵ دەهاتن، بوونە ئامانجی بۆمبێكی هێزەكانمان و پاش ئەو چالاكییە هێزەكانمان بە چەكی سوك لە داگیركەرانیادا، لە ئەنجامدا بەلایەنی كەمەوە سێ داگیركەر سزادران دوو داگیركەر برینداربوون، داگیركەران گورزی کوشندەیان لێدرا و ناچاربە كشانەوە كران. لە كۆتایی ڕاگەیەنراوەكەدا ئاماژە بە هێرشی ئاسمانی فڕۆكەكانی دەوڵەتی داگیركەری تورك كراوە، كە تیایدا هێزەكانی گەریلا بێ زیان بوون.
هاوڵاتى وەزارەتی پەروەردەی عیراق تاقیكردنەوەكانی كۆتایی ساڵی پۆلی 6ی ئامادەیی دواخست. بەگوێرەی بڕیارەكەی وەزارەتی پەروەردەی عیراق بێت، رۆژی 21ی ئابی 2021 تاقیكردنەوەی كۆتایی ساڵی قۆناغی 6ی ئامادەیی ئەنجامدەدرێت. وەزارەتی پەروەردەی عیراق لەراگەیەندراوێكدا ئاماژەی بەوەكردووە:" بەهۆی بەرزبوونەوەی پلەكانی گەرما و بەهەمان شێوە دواخستنی تاقیكردنەوەكانی قۆناغی 3ی ناوەندی و بەوپێیەی تاقیكردنەوەكان ریزبەندین، بڕیاردراوە تاقیكردنەوەی قۆناغی 6ی ئامادەیی دوابخرێت بۆ 21ی ئاب." ئەحمەد عوبێدی، بەڕێوەبەری نوسینگەی راگەیاندن لە وەزارەتی پەروەردەی عێراق لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا ئاماژەی بەوەدا، کە تاقیکردنەوەکانی قۆناغی شەشەمی ئامادەیی کە بڕیاربوو 27ی ئەم مانگە ئەنجام بدرێت دواخراوە. ئەحمەد عوبێدی دەڵێت، "لە 21ی مانگی ئابی داھاتوودا، تاقیکردنەوەکانی قۆناغی شەشەمی ئامادەیی، ئەنجام دەدرێت." پێشتر وەزارەتی پەروەردەی عێراق بەهۆی بەرزبوونەوەی پلەکانی گەرما و کەمبوونەوەی کاتژمێرەکانی پێدانی کارەباوە بڕیاری دواخستنی تاقیکردنەوەکانی قۆناغی نۆی بنەڕەتی بۆ ماوەی دوو هەفتە دەرکرد.
هاوڵاتى پەرلەمانی کوردستان ڕۆژی سێشهممه لەبارەی چەند تەوەرێکەوە کۆدەبێتەوە لەوانە، دهنگدان لهسهر پێشنیازەیاسای هەمواری یەكەمی یاسای ژمارە (3)ی ساڵی 2019 یاسای بەخاوەنكردنی ئەو زەوییانەی كە لەسنوری شارەوانییەكان زێدەڕۆییان لەسەر كراوە لەهەرێمی كوردستان. ئەمڕۆ یهكشهممه 4ی تهمموزی 2021، ڕێواز فایەق، سهرۆكی پهرلهمانى كوردستان لە نوسراوێکدا بڵاویکردەوە:"پشتبهستن بهحوكمی بڕگهی (سێیهم) لهماددهی (18)ی پهیڕهوی ناوخۆی پهرلهمانی كوردستان-عێراق، بڕیارماندا بانگهێشتی گشت ئهندامه بهڕێزهكانی پهرلهمان بكهین بۆ دانیشتنی ژماره (17)ی ئاسایی خولی بەهارەی ساڵی سێیەم لهخولی ههڵبژاردنی پێنجهمی پهرلهمانی كوردستان-عێراق، لهكاتژمێر (11)ی پێشنیوهڕۆی ڕۆژی سێشهممه 6-7-2021". بەپێی بەرنامەی کاری کۆبونەوەی پەرلەمانی کوردستان، لە تەوەری یەکەمدا دهنگ لهسهر پێشنیازەیاسای (هەمواری یەكەمی یاسای ژمارە (3)ی ساڵی 2019 یاسای بەخاوەنكردنی ئەو زەوییانەی كە لەسنووری شارەوانییەكان زێدەڕۆییان لەسەر كراوە لەهەرێمی كوردستان-عێراق) بهپێی حوكمی ماددهكانی (90، 91، 93، 96، 97) لهپهیڕهوی ناوخۆی پهرلهمانی كوردستان دەدرێا. لە تەوەری دوەمیشدا بیرۆكەی ژمارەیەک پەرلەمانتار دەخرێتەڕو بەپێی حوكمی خاڵی (2)ی بڕگەی (یەكەم)ی ماددەی (49) لە پەیڕەوی ناوخۆی پەرلەمانی كوردستان، کە پێکهاتون لەم پەرلەمانتارانەی خوارەوە. 1- بیرۆكەی پەرلەمانتار (عبدالستار مجید قادر) سەبارەت بە (دۆزینەوەی هەلی كار لەڕێگای بەگەڕخستنەوەی كارگەكان). 2- بیرۆكەی پەرلەمانتار ( عوسمان علی سمایل) سەبارەت بە (لەپێناو پاراستنی ژینگەی شارو شارۆچكەكانی كوردستان هەوڵێك بۆ ڕێسایكلینی خاشاك). 3- بیرۆكەی پەرلەمانتار (زێدان رەشید خان اودل) سەبارەت بە (پرسی خوێندنی باڵاو توێژینەوەی زانستی). 4- بیرۆكەی پەرلەمانتار (شایان كاكە صالح) سەبارەت بە (ڤایرۆسی نەخۆشی كۆڤیدـ ١٩). سێیەم : خوێندنهوهی دووهم بۆ ئەم پێشنیازو پڕۆژەیاسایانەی خوارەوە بهپێی حوكمی ماددهكانی (87، 88، 89) له پهیڕهوی ناوخۆی پهرلهمانی كوردستان. لە تەوەری سییەمیشدا خوێندنهوهی دوهم بۆ ئەم پێشنیازو پڕۆژەیاسایانەی خوارەوە بهپێی حوكمی ماددهكانی (87، 88، 89) لهپهیڕهوی ناوخۆی پهرلهمانی كوردستان. 1- پێشنیازو پڕۆژەیاسای (هەمواری یەكەمی یاسای ماف و ئیمتیازاتی كەم ئەندام و خاوەن پێداویستی تایبەت ژمارە (22)ی ساڵی 2011 لەهەرێمی كوردستان-عێراق). 2- پڕۆژەیاسای (بەركاركردنی یاسای ڕەسمی پولی عێراق ژمارە (71)ی ساڵی 2012 لەهەرێمی كوردستان-عێراق). 3- پڕۆژەیاسای (بەركاركردن و هەمواری یاسای وەبەرهێنانی پیشەسازی هەردوو كەرتی تایبەت و تێكەڵاو ژمارە (20)ی ساڵی 1998ی هەمواركراو).
هاوڵاتى پەرلەمانتارێكی گۆڕان داوایەک لە هاوڵاتیان دەکات و ڕایگەیاند:" خاوەنی پرۆژەکانی نیشتەجێبون لە کاتی کڕین و فرۆشتن دا بڕە پارەیەک لە کڕیارو فرۆشیار وەردەگیرێت، دەستەی وەبەرھێنان بڕیاریداوە ھیچ وەبەرھێنەرێک بۆی نیە لە ھیچ پرۆژەیەک ھیچ بڕە پارەیەک وەربگیرێت. ئهمڕۆ شهممه سێى تهموزى 2021، عەلی حەمە ساڵح، ئەندامی فراكسیۆنی گۆڕان لە پەرلەمانی كوردستان ڕایگەیاند، بۆ سەرجەم بەشداربوانی پرۆژەکانی نیشتەجێبون، لە چەند شوێنکەوە ئاگادارکراوینەتەوە خاوەنی پرۆژەکانی نیشتەجێبون لە کاتی کڕین و فرۆشتن دا بڕە پارەیەک لە کڕیارو فرۆشیار وەردەگیرێت. دەشڵێت، پاش بەدواداچون دەستەی وەبەرھێنان بڕیاریداوە ھیچ وەبەرھێنەرێک بۆی نیە لە ھیچ پرۆژەیەک ھیچ بڕە پارەیەک وەربگیرێت. ئاماژە بەوەشدەكات، لە ھەر پرۆژەیەک لە کاتی کڕین و فرۆشتن وەبەرھێنەر داوای پارەی کرد ئاگادارمان بکەنەوە. دوپاتیشیكردەوە، پێویست نیە کڕیارو فرۆشیار ناچار ببن لە دەرەوەی پرۆژەش بچنە ھیچ نوسینگەیەک و پارە بدەن .
هاوڵاتى ئەمڕۆ یهكشهممه 4ی تهمموزی 2021، نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی برێنت لە بازاڕەکانی جیهاندا بە 76 دۆلار و 6 سەنتە. هاوکات لە بۆرسە بازارە جیهانییەکان، نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی ئەمریکیش بە 75 دۆلار و 4 سەنت مامەڵەی پێوە دەکرێت. پێشتر نرخی نەوت بۆ سەروو 70 دۆلار بەرزبووەوە، دوای ئەوەی لە ساڵی رابردووەوە بەهۆی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا و لەکارکەوتنی کارگە گەورەکانی جیهان و راگرتنی جموجوڵی ئامێر و ئۆتۆمبێلەکان، نرخی نەوت بۆ نزمترین ئاستی لە مێژوویدا دابەزی بوو.
هاوڵاتى ئهندامێکى ئهنجومهنى باڵاى سیاسى یهکێتى رایگهیاند که"تورکیا دهیهوێت ئهو ئهزموونهى که لهرۆژئاواى کوردستان ههیه بهبێ ماف کۆتایى پێبهێنن و ههرێمى کوردستان له قاڵب بدات". ئهمڕۆ شهممه سێى تهموزى 2021، مهلا بهختیار ئهندامى ئهنجومهنى باڵاى سیاسى یهکێتى به میدیاى فهرمى حزبهکهى راگهیاند:" تورکیا خهونى ههیه ویلایهتى موسڵ بباتهوه سهر تورکیا یان ئهو پهڕى رێکهوتنى "لۆزان"ى ساڵى 1923 بسهپێنێتهوه بهسهرماندا ئهم خهونهى تورکیا تائێستا کۆتایى نههاتووه". ناوبراو راشیگهیاندووه که ههر گۆڕانکارییهک لهسیاسهتى نێودهوڵهتى رووبدات بۆئهوهى رێکهونهوه لهگهڵ دهوڵهته ئیقلیمییهکانى ئێستا که بهداخهوه له 20 ساڵى رابردودا به ههموو ئهو پڕۆژانهى ههبوون، نه به بههارى عهرهبى نهبهوهى ئهمریکا که دهیوت میحورهکانى شهر دهگۆڕم نهبهوهى که پڕۆژهى رۆژههڵاتى ناوهڕاستى گهوره بۆ دیموکراتیزهکردن ههبوو، هیچ لهمانه سهرى نهگرت، دهڵێت:" ئێستا سهرلهنوێ ههستدهکهم و پێشبینى دهکهم که دهوڵهته گهورهکان لهبهر دۆخى ئهمنى جیهانی، لهبهر کۆرۆنا، لهبهر قهیرانى ئابورى جیهانى ههستدهکهم پێویستییان به سهقامگیربوونهوه و ئاشتبوونهوهو سهرلهنوێ رێکهوتنهوه لهگهڵ ئهم دهوڵهته ئیقلیمییانه ههیه، بۆیه پێموایه ههر نزیک کهوتنهوهى رۆژئاوا لهگهڵ دهوڵهتهکانى ئیقلیمیى رووبدات، تورکیا لهناو دهوڵهته ئیقلیمییهکانه له ههموویان مهترسیدارتر دهبێت لهسهر کێشهى دیموکراسى کوردستان و لهسهر مافى دیموکراسى کوردستان". مهلا بهختیار دهشڵێت:" تورکیا پێداگیریى دهکهن لهسهر ئهوهى باشورى کوردستان له قاڵب بدهن و رۆژئاواى کوردستان کۆتایى پێبهێنن و ئهو ئهزموونهى که لهرۆژئاواى کوردستان ههیه بهبێ ماف کۆتایى پێبهێنن، بۆیه دهبێت ئێمه ئهمه لهبهرچاو بگرین". هاوکات لهبارهى نهکردنهوهى ئۆفیسى یهکێتى لهتورکیادا، مهلا بهختیار ئهوه رووندهکاتهوه که ئێستا واى نابینێت بۆ یهکێتى ئاسان بێت لهم چوارچێوهیهدا داواى کردنهوهى ئۆفیسى خۆى له تورکیا بکات، بهڵام لهههمان کاتدا یهکێتیى نیشتمانیى کوردستان ههقى خۆشییهتى پهیوهندییهکانى لهگهڵ تورکیا ئاسایى بکاتهوه.
هاوڵاتى وهزارهتى تهندروستى حکومهتى ههرێمى کوردستان رایگهیاند، له ماوهى 24 کاتژمێرى رابردوودا شهش ههزارو 160 پشکنینى کۆرۆنا ئهنجامدراوهو لهنێویاندا 466 توشبوى نوێ تۆمارکرا. ههروهها بهپێى راگهیهندراوهکهى وهزارهتى تهندروستى 631 توشبوو چاکبونهتهوهو شهش کهسی دیکه گیانیان لهدهستداوه. دهقى راگهیهندراوى وهزارهتى تهندروستى حکومهتى ههرێم:
هاوڵاتى راوێژکارێکى سهرۆکى حکومهتى ھهرێمى کوردستان بۆ کاروبارى وزه ئاشکراى دهکات، وهزارهتى سامانه سرووشتییهکان کار بۆ بهدامهزراوهییکردنى وهزارهت دهکات و بڕیاره کۆمپانیایهکى نیشتیمانى له بوارى نهوت دابمهزرێت. بێوار خنسى، به ماڵپهرى فهرمى پارتى ڕاگهیاند:" وهزیرى سامانه سرووشتییهکان کار دهکات بۆ ئهوهى به کردارى وهزارهتى سامانهسرووشتییهکان بهدامهزراوهیى بکات بهپێى یاساى نهوت و غازى ھهرێمى کوردستان، که له ساڵى ٢٠٠٧ دهرچووه، که ئهو وهزارهته له نۆ دامهزراوهى زۆر گرنگ پێکھاتووه، که بریتین له رێکخستنهوهى پرۆسهى نهوت و گهڕان به دواى نهوت و دۆزینهوه وھهڵکۆڵین و دهرخستن و گواستنهوه و پاڵاوتن". ناوبراو راشیگهیاند:" ئهمهش له رێگهى دامهزراندنى کۆمپانیایهکى نوێ بۆ ئهوهى ھهر یهک بهکارى خۆیان ھهڵسن ، بێگومان ئهمهش وا دهکات کارهکان به جوانى رێکبخرێن و بێ شک داهاتى ههرێمى کوردستانیش زیاد دهبێت". ناوبراو باسى لهوهشکرد، بڕیاره سێ کۆمپانیا دروست بکرێن، که یهکێکیان ھى بهرھهمھێنان و ئهوهى دیکه ھى پاڵاوگه و ئهوهى تریش ھى گهڕانه بهدواى نهوتدا، ئهمهش ھاوکارێکى باشى بهڕێوهبردنى نهوتى ھهرێم دهبێت و وا دهکات داھاتى ھهرێم زیاد ببێت.
هاوڵاتى ئهندامێكى پهرلهمانى كوردستان نوسراوێكى دیوانى چاودێریى دارایی ههرێم ئاشكرادهكات لهبارهى پێدانى قهرز بهكۆمپانیایهكى ناوخۆیی ههرێمو دواتریش بردنه دهرهوهى كۆى پارهكه، ڕاشیدهدگهیهنێت، "لهلایهن ئهو كۆمپانیایهوه سكاڵام لهسهر تۆماركراوهو داواى 300 ملیۆن دینار قهرهبوم لێكراوه"، دهشڵێت:"ئیمانو باوەڕی خۆم بەھەموو سەروەتی پارتیو یەکێتیو کۆمپانیاکانیان نادەمو بهردهوام دهبم". عهلى حهمه ساڵح ئەندامى پهرلهمانى كوردستان لهفهیسبوكى خۆى ئاشكرایكردوه، "بەپێی ڕاپۆرتی دیوانی چاودێری دارایی کۆمپانیای بەڕێز ههشت ملیۆنو 500 ھەزار دۆلاری لەساڵی 2008 وەک قەرز وەرگرتوەو چاودێری داراییش وتویهتى، نوسراوی بۆ کراوە لەڕێگای فڕۆکەخانەوە پارەکە ببرێتە دەرەوە". پهرلهمانتارهكهش لهوبارهیهوه دهڵێت:"ئهمه لهكاتێكدایه من لەساڵی 2016وه کار بۆ وەرگرتنەوەی ئەم پارەیه دەکەم". ئاشكراشیكردوه، "پێشتر لەسەر كهیسى وهرگرتنى قهرز لهلایهن كۆمپانیاى بهڕێزهوه سکاڵام لهسهر تۆمارکرا، بهڵام لهدادگا نەیبردەوە". دهشڵێت:"بەتۆمەتی ئەوەی ناوم زڕاندوە سکاڵای یاسایی لەسەرم تۆمارکرد، ھێشتا دادگا حوکمی کۆتایی نەداوەو بەڵگەی منیش بۆ ئەم دۆسیە ڕاپۆرتی چاودێری داراییە". باس لهوهشدهكات، "لەگەڵ دابان محەمەدى پهرلهمانتار بەدواداچونمان بۆ کۆی پڕۆژەکانی کۆمپانیای بەڕێزو وردەکاری ناو پڕۆژەکان کردوە لەسەرجەم شارەکان، ڕاپۆرتەکەمان بۆ سەرۆکایەتی پەرلەمانو حکومەت ناردوە، ڕاپۆرتەکە براوە بۆ ئەم کۆمپانیا!!! ئەویش سکاڵای لەسەر ئێمە تۆمارکردوەو داوای 300 ملیۆن دینار دەکاتو دۆسیەکە ھێشتا لەدادگایە". عهلى حهمهساڵح باسى لهوهكردوه، "ئێستاش دژی ئەوەین لەسودی سەر قەرزی کۆمپانیای بەڕێزو ھیچ کۆمپانیایەکی دیکە خۆش ببن، لەبەڕێوبەرایەتی بانکەکانەوە لاری نەبون نوسراوە لەسەر لێخۆش بون لەو سودە ساڵانەی چوەتەسەر قەرزەکە، ئایا من لەسەر ئەمه دادگایی بکرێم شەرمە". جهختیكردۆتهوه، "ھەرکاتێک باسی ھەندێک جۆری قاچاخیو داگیرکاری دەکەم جا دوگو ھێلکە بێت یان جگەرەو ئاڵتونو یان لەپەرلەماندا دۆسیەی تێوەگلانی وەزیرێکم لەساڵی 2018 باسکرد لەکوالێتی کۆنتڕۆڵ، کە چۆن لەمەرزەکان شەریکەو بەمەرجی شەریکی 29% ڕەزامەندی دراوە، ھێرشی چەندین کەسو میدیاو پەیج دەستپێدەکات". تهئكیدیكردۆتهوه، "ئەم ھێرشانە ھەرگیز نە دەموەستێنێتو نە ساردیشم دەکاتەوە، جگە لەو خانوەی تێدا دەژیمو بۆ ڕاپۆرتی چاودێری ڕونکردنەومداوەو ھێشتا قەرزاری قیستم، نەک بەڵگە کێ بچوکترین زانیاری لەسەر کارو موڵکو کۆمپانیاى من ھەیە پێشکەشی بێت". لهكۆتاییشدا نوسیویهتى:"ئیمانو باوەڕی خۆم بەھەموو سەروەتی پارتیو یەکێتیو کۆمپانیاکانیان نادەم، پەیمانم بەخەڵکو خودا داوە، ئەوەی پێمبکرێت دژی زوڵمو ستەم بەبێ چاوپۆشی کاری لەسەربکەم".
