بۆچی میدیاکانی ئێران قوباد تاڵەبانیان بە ئامانج گرتووە؟

هاوڵاتی  ئەمڕۆ ئاگر لە کۆگایەکی تایبەت بە کەلوپەلی منداڵان لە سەر رێگەی بەحرکە کەوتەوە و تیمەکانی ئاگرکوژێنەوە سەرقاڵی کۆنترۆڵکردنی ئاگرەکەن.  دوانیوەڕۆی ئەمڕۆ شەممە، 11ی ئازاری 2024، لە کۆگایەکی تایبەت بە کەلوپەلی منداڵان لە شاری هەولێر ئاگرکەوتەوە و تیمەکانی بەرگریی شارستانیی هەولێر لە هەوڵی کۆنترۆڵکردنی ئاگرەکەدان. بەپێی ئەو زانیارییانەی کە هەیە، بەشێکی کەمی ئاگرەکە ماوە کۆنترۆڵبکرێت و تاوەکو ئامادەکردنی ئەم هەواڵە تەنها زیانی مادی هەیە و هیچ زیانێکی گیانی نەبووە. هەر ئەمڕۆ بەھۆی سووتانی پووش و پەڵاش مەترسی لەسەر سووتانی تانكییەكی غازی LPG لە شاری هەولێر ھەبوو، پاش ئاگاداركردنەوەیان تیمی بنكەی بەرگریی شارستانیی عەنكاوە گەیشتنە شوێنی مەبەست و ئاگرەكەیان كۆنتڕۆڵ.كرد

هاوڵاتی/ سازگار ئەحمەد شارەزایەکی کەشناسی رایدەگەیەنێت، بارانبارین لە ناوچەکانی هەرێمی کوردستان دەستپێدەکاتەوە و خێرایی با زیاد دەکات و پلەکانی گەرما دادەبەزن. ئەمڕۆ شەممە، 11ی ئایاری 2024، شاڵاو هیدایەت، شارەزای کەشناسی بە هاوڵاتی راگەیاند، "لەدرەنگانی ئێوارەی ئەمڕۆ و کاتەکانی شەوەوە تاوە باران و هەورە بروسکە ناوچە جیا جیاکان دەگرێتەوە، هەروەها سبەی یەکشەممە ئاسمانی ناوچەکان بەزۆری لەنێوان نیمچە هەوری بۆ هەوری دەبێت". ئاماژەی بەوەشکرد، "بۆ 13 و 14ی ئەم مانگە بەهۆی زیاتربوونی کاریگەری نزمە پاڵە پەستۆی دەریای ناوەڕاست و تەوژمە هەوای ساردی جەمسەری بۆ سەر رووبەرە ئاوییەکانی دەوروبەر بەوهۆیەوە حاڵەتی ناجێگیری کەش بەرفراوان دەبێت بە گشتی کراوە دەبێت بۆ ناوچەکان، بەڵام مەرج نییە لە %100 هەموو ناوچەکان بگرێتەوە مەگەر حاڵەتەکە باشتر بێت  که لەئێستادا لاواز بۆمام ناوەندە". وتیشی، "پلەکانی گەرما لەسبەینێوە بۆ کۆتایی هەفتە بەڕێژەی 3 تا 7 پلە دادەبەزن و لەکاتی تاوەکاندا خێرایی با زیاد دەکات، هەروەها بۆ رۆژانی دووشەممە و سێشەممە خێرایی با زیاتر دەکات بەهۆی دابەزینی زیاتر پەستان".

هاوڵاتی بەڕێوەبەرایەتیی ئاسایشی دهۆک دەستگیرکردنی سێ بازرگانی مادەی هۆشبەری راگەیاند و ئاماژەی بەوەشکردووە، دەستیان بەسەر برێک مادەی هۆشبەردا گرتووە. ئەمڕۆ شەممە، 11ی ئایاری 2024، بەڕێوەبەرایەتیی ئاسایشی پارێزگای دهۆک رایگەیاند "تیمەکانی ئاسایش لە ئۆپەڕاسیۆنێکدا سێ کەسیان دەستگیر کردووە کە بڕێک مادەی هۆشبەریان لە جۆری (کریستاڵ و هیرۆیین) پێ بووە. ئەوەشخراوەتەڕوو، "ئەو سێ تۆمەتبارە بەنیازبوون مادە هۆشبەرەکان بڵاو بکەنەوە، تۆمەتبارەکان بەپێی بڕگەی 26ـی یاسای مادەی هۆشبەرەکان مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێت و لێکۆڵینەوە لەگەڵیاندا بەردەوامە". بەپێی مادەی 26ی یاسای بەرەنگاربوونەوەی مادە هۆشبەرەکان کە پەرلەمانی کوردستان دەری کردووە، ئەو کەسانەی بازرگانی بە مادەی هۆشبەرەوە دەکەن، سزاکەیان بە زیندانی هەتا هەتایی دەست پێدەکات، هەروەها پێبژاردنێک کە لە 15 ملیۆن دینار کەمتر نەبێت و لە 90 ملیۆن دیناری عێراقیش زیاتر نەبێت. بەکارهێنەری ماددە هۆشبەرەکانیش، بە زیندانیکردن بۆ ماوەی ساڵێک تاوەکو سی ساڵ سزادەدرێت، هەروەها بە پێبژاردنێک کە لە 15 ملیۆن دیناری عێراقی زیاتر نەبێت. بەپێی ئامارەکانی بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی مادە هۆشبەرەکان لە هەرێمی کوردستاندا، رێژەی %80ی بەکارهێنەرانی مادە هۆشبەرەکان لە تەمەنی 18 تا 35 ساڵیدان، لە ساڵی 2023دا بەکارهێنەرانی مادە هۆشبەرەکان لە ناو ژناندا بەڕێژەی %10 بەرزبووەتەوە.

هاوڵاتی پارێزگای هەولێر بڕیاریدا تونێلی پیرمام بەڕووی شۆفێرانی بارهەڵگردا بکاتەوە بەشێوەیەکی کاتی تاوەکو رێگەی گونجاویان بۆ دیاریدەکرێت. ئەمڕۆ شەممە، 11ی ئایاری 2024 لە راگەیەندراوێکدا پارێزگای هەولێر رایگەیاند، "ئاگادارى شوفێران و هاوڵاتییان دەکەینەوە، لەپێناو بەرژەوەندى گشتیی و کەمکردنەوەی ئاستەنگى هاتووچۆ و جموجۆڵ و جوڵەی بازرگانی، بڕیاردرا بە کردنەوەی تونێلی پیرمام بە ڕووی هاتووچۆی بارهەڵگرەکان بە پابەندبوونیان بە کێشی رێگەپێدراو و بارنەکردنى کێشی زیادە کە لەئێستادا زۆربەی رێگە سەرەکییەکان بەڕووی هاتووچۆکردنیان داخراوە و بەشێک لە رێگە جێگرەوەکانیش گونجاونین، ئەو بڕیارە تا ئەوکاتەیە کە رێگەی گونجاویان بۆ دابیندەکرێت". ئاماژە بەوەکراوە، "لە رۆژانی هەینی بۆماوەی 24 کاتژمێر ناتوانن بە تونێڵی پیرمام هاتووچۆ بکەن و لە بۆنە و پشووەکانیش رێگە پێدراونین، داواش لە شوفێرانی بارهەڵگر دەکەین لە پێناو پاراستنی گیانی هاوڵاتییان و سەلامەتی هاتووچۆ و رێگەوبانەکان پاندی رێکار و رێنماییەکان بن". ئەم بڕیارەش دوای گردبوونەوەی شۆفێرانی بارهەڵگر بوو کە ئەمڕۆ شەممە، 11ی ئایاری 2024 چەند رێگەیەکی سەرەکییان داخست و داوایانکرد رێگەیەکی گونجاو بۆ هاتووچۆکردنیان دابینبکرێت.

هاوڵاتی/ سازگار ئەحمەد لە ناوچەی قەرەچوغ لە سنووری قەزای مەخمور بە مەبەستی سەلامەتی بەرهەم و گیانی جوتیاران ئۆپەراسیۆنی هاوبەشی هێزەکانی ھاوپەیمانان و دژە تیرۆری عێراق بۆسەر مۆڵگەکانی چەکدارانی داعش دەستیپێکرد. ئەمڕۆ شەممە، 11ی ئایاری 2024، غازی فەیسەڵ، فەرماندەی سەربازی لە ناوچەی قەرەچوغ لە سنووری قەزای مەخمور بە هاوڵاتی راگەیاند، "لەئێستادا سەرەتای وەرزی دروێنەیە لە ناوچەکانمان و ساڵانە داعشەکانی قەرەچوغ بۆ سەرانە وەرگرتن لەو جوتیارانەی دەستیان پێدەگات دەیانەوێت نزیک ببنەوە و هەڕەشەی سەرانە و دەغڵ سووتاندن دەکەن". ئاماژەی بەوەشکرد، "ئێمەش هێزەکانمان دەخەینە حاڵەتی ئامادە باشی و بە پلان لەگەڵ هێزەکانی 70 و کۆماندۆی یەکێتیی نیشتیمانیی کوردستان لەڕێگەی هاوپەیمانان هەوڵی رێگری لە داعشەکان دەدەین بۆ ئەوەی جوتیاران بە ئازادی وەرزی دروێنە تێپەڕێنن". غازی فەیسەڵ وتی، "لەسەرداوای ئێمە ئەمڕۆ شەممە هێزەکانی هاوپەیمانان و دژەتیرۆری عێراق لەبەرامبەر هەردوو گوندی عەلیەڕەش و قەڵاتە سۆران لە شەش قۆڵەوە ئۆپەراسیۆنێکیان ئەنجامدا و تا ئێستا بەردەوامن". وتیشی، "ئەم ئۆپەراسیۆنە بۆ سەلامەتی جوتیاران و  رێگریکردنە لە پلان و بەرنامەی داعش کە نیازی سەرانە وەرگرتنیان لەهەندێک شوێن هەبوو".

هاوڵاتی رێگەیەکی سەرەكی لە ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ دادەخرێت و هاتووچۆ داوا لە شۆفێران دەكات تا تەواوبوونی كارەكانی رێگەیەکی دیکە بەکاربهێنن. ئەمڕۆ شەممە، 11ی ئایاری 2024، بەڕێوەبەرایەتیی هاتووچۆی زاخۆ رایگەیاند، "لە كاتژمێر 6ی بەیانیی ئەمڕۆوە تونێلی گەلی زاخۆ لە نێوان دهۆك بۆ زاخۆ تا کاتێکی نادیار داخراوە، بەمەبەستی كاری رێكخستن و پاككردنەوەی تونێلەكە". ئاماژەی بەوەکردووە، "دوای پاككردنەوە و تەواوبوونی ئەو بەشەی تونێلەكە، دواتر بەشی رێگەی زاخۆ بۆ دهۆك دادەخرێت". هەروەها هاتووچۆی زاخۆ، داوا لە شۆفێران دەكات رێگەی پێشوو بۆ هاتووچۆكردن بەكاربهێنن تاوەکو رێگەکە دەکرێتەوە.

هاوڵاتی وەزارەتی تەندروستی هه‌رێم لە نووسراوێکی فەرمیدا داوا لە وەزارەتی ناوخۆ دەکات رێکاری یاسایی بەرامبەر ئەو پەیجە ساختانە بگرنەبەر کە رێکلام بۆ مادەی جوانکاری و بەهێزکردنی هەستە سێکسییەکان دەکەن. ئەمڕۆ هەینی 10ی ئایاری 2024، وەزارەتی تەندروستیی هەرێمی کوردستان لە نووسراوێکی فەرمیدا داوا لە وەزارەتی ناوخۆی هەرێمی کوردستان دەکات، "رێکاری یاسایی بەرامبەر ئەو پەیجە ساختانە بگرنەبەر کە رێکلام بۆ گیا دەرمانی، مادەی جوانکاریی رووخسار و پێست و بەهێزکردنی هەستە سێکسییەکان دەکەن و دایانبخات". لە نووسراوەکەی وەزارەتی تەندروستیدا ئەوەش هاتووە،كارەكانیان بەشێوەی ئۆنلاین و دور لە پرەنسیپی پزیشكی و دەرماسازی ئەنجام دەدەن كەئەمەش زیان بە تەندروستی و ئابوری بە مرۆڤ دەگەیەنن، هەروەها هەندێ كەسیش بەناوی پزیشكی و دەرمانسازییەوە بازرگانی دەكەن.

هاوڵاتی دەستەی گشتیی ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان لەبارەی دۆخی گوندی پەڵکانە ڕاگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە و داوا لە حکوومەتی عێراق دەکات لە دەرهەق ئەو ستەمەی بەرامبەر جووتیاری کورد دەکرێت، بێ دەنگ نەبێت. ڕۆژی هەینی (10ـی ئایاری 2024) دەستەی گشتیی ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی کوردستان ڕایگەیاندووە: "بەداخەوە ماوەی دوو ڕۆژە عەرەبی هاوردە بەناڕەوا و دوور لە هەموو بنەمایەکی ئاشتییانە و پێکەوەژیان هاتوونەتە گوندی پەڵکانە و خێمەیان هەڵداوە". لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە: "سوپاش دەرفەتی دروێنە بە جووتیارانی کورد نادات بەری ڕەنج و ماندووبوونی شەش مانگی ڕابردوویان بچنەوە، ئەمە لەکاتێکدا لە پایزی ساڵی ڕابردوو لەسەر ڕەزامەندی قیادەی عەمەلیاتی کەرکووک جووتیارانی کورد وەرزی دانەوێڵەیان دەست پێکرد". دەستەی گشتیی ناوچە کوردستانییەکان ئاماژەی بەوەشکردووە: "ئێمە وەک حکوومەتی هەرێم لە دەستەی ناوچە کوردستانییەکان، بە بەردەوامی لەسەر هێل بووین تا دەستوور و یاسا دوابڕیار بێت و چیتر بە یاسای کۆن گیانی برایەتی تێک نەدرێت و دەرفەت بدرێت دانیشتووانی ناوچەکە درێژە بە ژیانی ئاسایی خۆیان بدەن". هاوکات دەستەکە ڕوونیکردووەتەوە: "بەداخەوە تا ئێستا گرفتەکان وەک پێویست چارەسەر نەکراون، بۆیە داواکارین لە حکوومەتی عێراق، دەرهەق بەم ستەمەی بەرامبەر جووتیاری کورد دەکرێت بێ دەنگ نەبێت و فراکسیۆنە کوردییەکانیش لەم بارەیەوە پێویستە هەوڵەکانی خۆیان چڕتر بکەنەوە" دەقی راگەیەندراوەکە: بەداخەوە ماوی دوو ڕۆژە عەرەبی هاوردە بەناڕەواو دوور لە هەموو بنەمایەکی ئاشتیانەو پێکەوە ژیان هاتوونەتە گوندی پەڵکانەو خێمەیان هەڵداوە، سوپاش دەرفەتی دروێنە بە جوتیارانی کورد نادات بەری ڕەنج و ماندوو بوونی شەش مانگی ڕابردوویان بچنەوە، ئەمە لەکاتێکدا لە پایزی ساڵی ڕابردوو لەسەر ڕەزامەندی قیادەی عەمەلیاتی کەرکوک جوتیارانی کورد وەرزی دانەوێڵەیان دەست پێکرد،ئێمە وەک حکومەتی هەرێم لە دەستەی ناوچە کوردستانیەکان  بەبەردەوامی لەسەر هێڵ بووین تا دەستورو یاسا دوابڕیاربێ و چیتر بە یاسای کۆن گیانی برایەتی تێک نەدرێت و دەرفەت بدرێت دانیشتوانی ناوچەکە درێژە بەژیانی ئاسای خۆیان بدەن،بەداخەوە تا بەئێستا ئەگات گرفتەکان وەک پێویست چارەسەر نەکراون بۆیە داواکارین لە حکومەتی عێراقی دەرهەق بەم ستەمەی بەرامبەر جوتیاری کورد ئەکرێت بێ دەنگ نەبێت و فراکسوێنە کوردێکانیش لەم بارەیەوە پێویستە هەوڵەکانی خۆیان چڕتر بکەنەوە، لە هەمان کاتیشدا داواکارین شایستەی دارای پێویست بدرێتە عەرەبەهاوردەکان و بیان گەڕێنەوە ناوچەکانی خۆیان، هەموو لایەک دڵنیا ئەکەین دەستەی ناوچە کوردستانیەکان لە هەوڵەکانی خۆی بەردەوام ئەبێت تا چیتر زوڵم و ستەم لە جوتیاری کورد نەکرێت لە گوندی پەڵکانەو تەواوی ناوچەکانی سەرگەڕان، لەهەمان کاتدا ڕای ئەگەیەنین جێ بەجێ کردنی دەستورو پابەند بوون بە بنەماکانی مادەی ١٤٠ زامنی چارەسەر بوونی تەواوی کێشەکانی ئەو ناوچانەیە. دەستەی گشتی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم ١٠-٥-٢٠٢٤

هاوڵآتی فەرماندەیی هێزەکانی پاراستنی گەل هەپەگە ناسنامه‌ی سێ گەریلای پارتی کرێکارانی کوردستان پەکەکەی بڵاوکردەوە ، كه‌ لە شه‌ڕ و پێكدادان له‌ دژی سوپای تورکیا لە خاکی هەرێمی کوردستان شەهیدبوون. ئەمڕۆ هەینی 10ی ئایاری 2024 ناوەندی راگەیاندن و چاپه‌مه‌نیی هێزەکانی پاراستنی گەل، هەپەگە ناسنامەی ئەو سێ گەریلایەی بڵاوکردەوە کە لە رۆژی 30ی ئەیلوولی 2022، لە ناوچەی مەتینا لە هەرێمی کوردستان لە شەڕ و پێکدادان لە دژی سوپای تورکیا شەهیدبوون.   ناسنامەی گەریلاکان بەم شێوەیە: ئۆرهان دەمیر ناسراو بە قارەمان موراد لەدایکبووی رووها، محەممەد دەرویش ناسراو بە رووبار خەمگین لەدایکبووی ماکۆ و محەممەد هەلیچ ناسراو بە فیراز ئارتێش لەدایکبووی کۆبانێ.   ناسنامەی گەریلا شەهیدەکان بەم شێوەیەیە: ناسناو: قارەمان موراد ناو و پاشناو: ئۆرهان دەمر شوێنی لە دایک بوون: ڕحا ناوی دایک و باوک: خانم – حاجی بەکر کات و شوێنی شەهادەت: ٣٠ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ / مەتینا   ناسناو: ڕووبار غەمگین ناو و پاشناو: محەمەد درەوش شوێنی لە دایک بوون: ماکوو ناوی دایک و باوک: ئایشە – ئەنوەر کات و شوێنی شەهادەت: ٣٠ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ / مەتینا   * ناسناو: فیراز ئارتەش ناو و پاشناو: موحەمەد خلیچ شوێنی لە دایک بوون: کۆبانێ ناوی دایک و باوک: غەزال – منیح کات و شوێنی شەهادەت: ٣٠ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ / مەتینا

هاوڵاتی لەنێوان جوتیارانی کورد و عەرەب لە گوندی پەلکانەی سەر بە ناحیەی سەرگەڕان لە سنووری پارێزگای کەرکوک گرژی و ئاڵۆزی دروستبوو، دوو جوتیار دەستگیکراون. ئەمڕۆ هەینی، 10ی ئایاری 2024، بە وتەی چەند جوتیارێکی دانیشتووی ئەو ناوچەیە کە ناویان لای هاوڵاتی پارێزراوە، لەنێوان جوتیارانی کورد و عەرەب لە گوندی پەلکانەی سەر بە ناحیەی سەرگەڕان لە سنووری پارێزگای کەرکوک گرژی و ئاڵۆزی دروستبووە و دوو جوتیاری کورد لەلایەن سوپای عێراقەوە دەستگیکراون. ماوەی دوو هەفتەیە لە ناحیەی سەرگەڕان لە سنووری پارێزگای کەرکوک سوپای عێراق رێگری دەکات لەوەی جوتیارانی سنوورەکە بەرهەمەکانیان دروێنە بکەن. ناحیەی سەرگەڕان لە سنووری پارێزگای کەرکوک لە ژمارەیەک گوند پێکهاتووە، لەوانە، گوندەکانی پەلکانە، شەناغە، سەربەشاخ، خەرابە و گابەرەکە چەند گوندێکی دیکەش. لە دوای ساڵی 2017وە هەموو ساڵێک لە کاتی دروێنە و تۆوکردن ئەو کێشانەیان رووبەڕوو دەبێتەوە؛ زەوی ئەم گوندانە بەشێکن لە زەوی کەرکوک و کێشەیان لەسەرە لەنێوان کورد و عەرەبی هاوردەدا.

هاوڵاتی بەڕێوەبەرایەتیی کەشناسی و بوومەلەرزەزانی هەرێمی کوردستان رەوشی کەشوهەوای بڵاوکردەوە و بەپێی پێشبینییەکان بێت سبەی شەو ئەگەری بارینی نمە باران هەیە. ئەمڕۆ هەینی، 10ی ئایاری 2024، بەڕێوەبەرایەتیی کەشناسی و بوومەلەرزەزانی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، "ئەمڕۆ ئاسمان پەڵە هەور و نیمچە هەور دەبێت و خێرایی با لەسەرخۆ و مامناوەند دەبێت، پلەکانی گەرما بە نزیکەی 1 تا 2 پلە بەرزتر دەبێت بەراورد بە تۆمارکراوەکانی دوێنێ". ئاماژە بەوەکراوە، "سبەینێ شەممە، 11ی ئایاری 2024، ئاسمان پەڵە هەور و نیمچە هەور دەبێت، لە كاتەكانی شەودا دەگۆڕێت بۆ هەوری تەواو لەگەڵ ئەگەری بارینی نمە باران بە تایبەت لە ناوچە شاخاوییەكان، خێرایی با لەسەرخۆ و مامناوەند دەبێت و پلەکانی گەرما بە نزیکەی 1 تا 2 پلە بەرزتر دەبێت بەراوورد بە تۆمارکراوەکانی ئەمرۆ". بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی بۆ سبەی شەممە: هەولێر : 30 سلێمانی: 29 دهۆک :   30   زاخۆ  : 32 هەڵەبجە : 31 کەرکوک: 34 سۆران : 29 حاجی ئۆمەران: 19 گەرمیان : 35

هاوڵاتی کۆڵبەرێکی گەنجی خەڵکی شارۆچکەی رەبەت بە ناوی سالار ئەحمەدی لە کاتی کۆڵبەری و لە ناو سنووری هەرێمی کوردستان لەلایەن هێزەکانی سوپای پاسدارانەوە بە چەکی قورس تەقەی لێ کراوە و کوژرا. رۆژی پێنجشەممە 9ی ئایاری 2024، هەنگاو بڵاویکردەوە، هێزەکانی سوپای پاسداران کە لە سنووری سەردەشت جێگیرکراون، بە چەکی دۆشکا تەقەیان لە ژمارەیەک کۆڵبەر کردووە و کۆڵبەرێک بە ناوی سالار ئەحمەدی دەستبەجێ کوژراوە. ئەم کۆڵبەرانە لە نێو خاکی هەرێمی کوردستان بوون. بە وتەی سەرچاوەیەکی ئاگادار، سالار ئەحمەدی تەمەن ٢٣ ساڵ و خەڵکی گوندی نەڵاسی سەر بە شارۆچکەی ڕەبەتە لە سەردەشت و تا ئێستا تەرمەکەی بۆ سەردەشت نەگەڕێندراوەتەوە. جێگەی ئاماژەیە لە سەرەتای ئەم مانگەوە، واتە لە ٩ رۆژی رابردوودا،  لانیکەم پێنج کۆڵبەری کورد لە سنوورەکانی بانە، سەقز و سەردەشت بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزە چەکدارەکانی ئێران کوژراون.

هاوڵاتی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ئاسایشی پارێزگای هه‌ولێر ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه‌ رایگه‌یاند، دوای دو رۆژ له‌ كوژرانی گه‌نجێك له‌سه‌ر شه‌قامی 100 مه‌تری هه‌ولێر، هێزه‌كانیان دو تۆمه‌تباری سه‌ره‌كیان ده‌ستگیركرد و گه‌ڕانیش به‌دوای تۆمه‌تباری سێیه‌مدا به‌رده‌وامه‌. ئاسایشی هه‌ولێر له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه‌دوای ئەوەی رێککەوتی (7/5/2024) لە شەقامی 100 مەتری شاری هەولێر نزیک زانکۆی جیهان، هاوڵاتییەک بەناوی (ک.ک.م) لەسەر کێشەیەکی کۆمەڵایەتی لەلایەن سێ کەسەوە کوژرا، دوای ئەنجامدانی تاوانەکە تۆمەتبارەکان هەڵاتبون بۆ دەرەوەی شاری هەولێر و خۆیان حەشاردابو. ئاماژه‌ به‌وه‌شكردوه‌، "له‌ ئه‌نجامی به‌دواداچون له‌لایه‌ن هێزه‌كانمانه‌وه‌ ناسنامه‌ و شوێنی تۆمه‌تباره‌كان ده‌ستنیشانكران كه‌ هه‌ڵاتبون بۆ سنوری بناری چیای قه‌ره‌چوغ، دواتر به‌فه‌رمانی دادوه‌ری لێكۆڵینه‌وه‌ی ئاسایشی هه‌ولێر توانیمان هه‌ردو تۆمه‌تباری سه‌ره‌كی  به‌ناوه‌كانی (م ،گ ،م) و (ه ، گ،م) ده‌ستگیر بكه‌ین". ئه‌وه‌شیخسته‌ڕو، "له‌گه‌ڵ ده‌ستگیركردنی تۆمه‌تباره‌كاندا، ده‌ستمان گرت به‌سه‌ر ئه‌و ئۆتۆمۆبێله‌ی كه‌ له‌دوای تاوانه‌كه‌ پێی هه‌ڵاتبون، هه‌روه‌ها به‌دواداچون به‌رده‌وامه‌ بۆ ده‌ستگیركردنی تۆمه‌تباری سێیه‌م".  

زریان فەرەیدوون رێکخراوێکی ئەمریکی CPT لە هەرێمی کوردستان، داتای ئەو هاوڵاتییانەی کۆکردۆتەوە، کە بەهۆی بۆردوومانەکانی تورکیا و ئێرانەوە گیانیان لەدەستداوە یان برینداربوون و ئەندامێکی رێکخراوەکە دەڵێت، "بۆ قەرەبووکردنەوە داتاکان دەدەنە بەغدا." ئەمڕۆ چوارشەممە 9/5/2024، کامەران عوسمان، بەرپرسی بەشی مافی مرۆڤ لە رێکخراوەکە لە لێدوانێکدا بە هاوڵاتی رایگەیاند، راپۆرتێکی گشتگیریان سەبارەت بە ژمارەی قوربانیانی پەلامارەکانی تورکیا و ئێران ئامادەکردووە و بە مەبەستی قەرەبوکردنەوەی قوربانییەکان و خێزانەکانیان دەیدەنە بەغدا. وتیشی، ئەو راپۆرتەی ئامادەیانکردووە زۆر وردە و ژمارەی قوربانیانی بۆردومانەکانی ئێران و تورکیای تێدایە لە ساڵی 1990 وە تا ساڵی 2024 بە ژمارەی ژن، پیاو و منداڵ و بەڵگەنامەی گیانلەدەستدان، وێنە، ناسنامە و راپۆرتی پزیشکی برینداران و چەندین وردەکاری سەبارەت بە شوێن و چۆنییەتی بۆردومانەکانی تێدایە. بەگوێرەی داتاکانی رێکخراوەکە کە بە هاوڵاتی وتراوە،  بەهۆی بۆردوومانی سنوورەکانی هەرێمی کوردستان لەلایەن وڵاتانی تورکیا و ئێرانەوە، لە ساڵی 1990وە زیاتر لە 850 هاوڵاتی سڤیل  گیانیان لەدەستداوە و کامەران عوسمان گوتی، "زۆرینەی زۆری شەهیدەکان بەهۆی بۆردوومان و هێرشی تورکیاوە بووەو و لە پارێزگای دهۆکیش بوون". سەبارەت بە قەرەبوکردنەوەی قوربانییەکانی بۆردومانەکان لە عێراقەوە، کامەران عوسمان بە هاوڵاتی وت، " بەپێی یاسای ژمارە دووی ساڵی 2009 دەبێت هەموو هاوڵاتییەکی مەدەنی کە بەهۆی لەشکردکێشی وڵاتانی دراوسێوە شەهید یاخود بریندار دەبن دەبێت قەرەبوو بکرێنەوە و ئێمەش دەمانەوێت ئەو یاسایە جێبەجێبکرێت". باسی لەوەشکرد، کە لە هەرێمی کوردستانیش یاسای تایبەت هەیە بە قەرەبوکردنەوەی ئەو قوربانیانە و ئامانجی رێکخراوەکە ئەوەیە هاوڵاتییانی کورد و عەرەب کە بەهۆی ئەو هێرشانەوە زیانیان پێدەگات وەک یەک قەرەبوو بکرێنەوە. بەرپرسی بەشی مافی مرۆڤ لە CPT ئاماژەی بەوەشکرد، هەندێک لەوانەی گیانیان لەدەستداوە، بەهۆی بۆردوومانەکانەوە لە هەرێمی کوردستان وەکو شەهید ژمێردراون و قەرەبووی کەسوکاریان دەکرێتەوە، بەڵام ‌هەموویان یان پارتی بوون یان یەکێتی بوون و ئەو هاوڵاتییانەی سەر بە هیچ لایەنێکی سیاسی نین هیچیان بۆ نەکراوە یان قەرەبوویەکی زۆر کەم کراونەتەوە. بەشێک لە ئامارەکانی رێکخراوی CPT بۆ ساڵی 2023  و 2024، بەم جۆرەن: لە سەرەتای ئەمساڵەوە تاوەکو 1ی نیسان، تورکیا 358  و ئێرانیش 15 بۆردومان و هێرشیان بۆ سەر خاکی هەرێمی کوردستان کردووە. لەو پەلامارانەدا، 8 هاونیشتمانی لە هەرێمی کوردستان بەهۆی بۆردومانەکانی تورکیاوە شەهیدبوون کە شەشیان دانیشتوی هەرێمی کوردستانن و دوانیشیان رۆژهەڵاتی کوردستان. بەکۆی گشتی لە ساڵی 2023، تورکیا بەنزیکەیی 1548 جار پەلاماری خاکی هەرێمی کوردستانی داوە، بەمشێوەیە: 1159 پەلامار بە فڕۆکەی جەنگی، 228 بە فڕۆکەی بێ فڕۆکەوان، 144 جار تۆپباران، بە هەلیکۆپتەر 12 جار، تەقەکردنی زەمینی 3 جار کراوە و تەقینەوەی مینی تورکی 2 جار تەقیوەتەوە. کۆی گشتی ئەو پەلامارانەی هێزەکانی تورکیا بۆ سەر هەرێمی کوردستانیان کردووە لە 2023، بریتییە لە 1548 جار. ژمارەکەش بەم جۆرە بەسەر پارێزگاکاندا دابەشبوون، هەولێر 575، دهۆک 517، سلێمانی 420 و نەینەوا 36 جار پەلامار دراون.

هاوڵاتی وه‌زاره‌تی شاره‌وانی و گه‌شتوگوزاری حكومه‌تی هه‌رێم هه‌نگاوه‌ كرداریه‌كانی دابه‌شكردنی زه‌وی ده‌خاته‌بواری جێبه‌جێكردنه‌وه‌ و ماوه‌ی هه‌فته‌یه‌كیش مۆڵه‌ت ده‌داته‌ شاره‌وانیه‌كان بۆ ئاماده‌كردنی راپۆرتێكی ورد له‌سه‌ر ژماره‌ی فه‌رمانبه‌ران و شوێنی دابه‌شكردنی زه‌وی.   ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه‌ به‌ سه‌رپه‌رشتیی ساسان عه‌ونی وه‌زیری شاره‌وانی و گه‌شتوگوزار كۆبونه‌وه‌ی دووه‌می ئه‌نجومه‌نی شاره‌وانی، به‌مه‌به‌ستی ده‌ستپێكردنی هه‌نگاوه‌ كردارییه‌كانی بۆ دابه‌شكردنی زه‌وی به‌سه‌ر فه‌رمانبه‌ران به‌ڕێوه‌چو. بە گوێرەى راگەیێندراوى وەزارەتى شارەوانی و گەشتوگوزار، ساسان عەونی داوای لێكردوون تاوەکو هەفتەی داهاتوو سەرجەم شارەوانییەكان راپۆرتێكی "تەواو و تێروتەسەل" ئامادە بكەن و تێیدا ژمارەی فەرمانبەران و شوێنی دابینكردنی زەوی لەسەر نەخشە دیاری بكرێت. ئەنجوومەنی وەزیرانى هەرێمى کوردستان لە 27ى ئادارى 2024  بڕیاریدا بە پێدانی زەوی بەو فەرمانبەرانەی کە سوودمەند نەبوون. وەزارەتى شارەوانی و گەشتوگوزار ئاماژەی بەوە کرد ئەگەر زەوی لە سنووری ماستەرپلاندا بەردەست نەبوو، پێویستە ماستەرپلانی شارەوانییەکان فراوان بکەن و زەوی دابین بکەن. بۆ ئەوەی "زۆرترین ژمارەی فەرمانبەران لە وەرگرتنی زەویدا سوودمەند ببن"