تا ئێستا نزیکەی دوو ملیار بۆ هاووڵاتییانی چەمچەماڵ خەرجکراوە

هاوڵاتی  لە گەڕەکی هوانە لە شاری سلێمانی شەڕەتەقە روویدا و لەئەنجامی رووداوەکە کەسێک گیانی لەدەستدا و پێنج کەسی تریش برینداربوون. بەپێی وتەی سەرکەوت ئەحمەد شەڕەکە بەهۆی کێشەیەکی کۆمەڵایەتییەوە بووە و کەسێکی تەمەن 12 ساڵ گیانی لەدەستداوە. ئەو منداڵە تەمەن 12 ساڵە بەهۆی سەختی برینەکەیەوە لە نەخۆشخانە گیانی لەدەستداوە. زانیارییە سەرەتاییەکان باس لەوە دەکەن، شەڕەکە لەنێو دوو بنەماڵەدا بووە.  

هاوڵاتی  مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێم رایگەیاند ئەگەر بودجە بە هەرێمی کوردستان بدرایە ئەوا هەرێمی کوردستان زیاتر پێشدەکەوت و "بەرەوپێشچوونی زیاترمان دەبینی"، دەشڵێت، "هەرێمی کوردستان هەموو ئەرکەکانی لە دەستووری عێراقدا جێبەجێکردووە، بەڵام وەک خۆی مافی پێ نەدراوە."  مەسرور بارزانی لەمیانی دیدارێکدا لە کۆڕبەندی ئاشتی و ئاسایشی رۆژهەڵاتی ناوەراست کە لە زانکۆی ئەمریکی لە دهۆک بەرێوەدەچێت وتی، "بەداخەوە عەقلییەتێک لەلایەن بەشێکی بەرپرسانی بەغدا هەیە کە قۆڕخکارە و دەیەوێت هەموو شتێک لەلایەن ناوەندەوە کۆنتڕۆڵ بکرێت؛ ئەمە جیاوازییە سەرەکییەکەیە، ئەگەر تۆ وردی بکەی و سەیری کێشەی نەوتیش بکەی، دەبینین کە حکومەتی هەرێمی کوردستان هەموو ئەرکەکانی خۆی لە دەستووری عێراقدا جێبەجێ کردووە، بەڵام هیچ کاتێک مافی خۆمان وەکو ئەوەی لە دەستووردا ئاماژەی پێ دراوە، وەرمان نەگرتووە."  سەرۆکی حکومەتی هەرێم باسی لەوەشکرد، "بەهۆی ئەو نادادپەروەری بەغدا دەیکات بەرامبەر ئێمە لەبابەتی بودجەی خۆمان ئەگەر ئەم پاڵپشتییەمان هەبێت و بودجەی خۆمان هەبێت، ئەو بەرەوپێشچوونەی هەمانە کە بەبێ هاوکاری بەغدا کردوومانە و ئەگەر پشکی خۆمان پێ بدرێت کوردستان زۆر جیاواز دەبوو و شوێنیکی زۆر باش دەبوو." لەبارەی کیشەی هەناردەرکردنەوەی نەوتی هەرێم مەسرور بارزانی وتی، کێشەی سەرەکی هەناردەی نەوت دەگەرێتەوە بۆ ئەوەی، هەرێمی کوردستان گرێبەستی لەگەڵ چەند کۆمپانیایەک هەیە، لە گرێبەستەکان ئاماژە بە تێچوییەکی دیاریکراو بۆ دەرهێنانی نەوت دراوە، بەڵام بەغدا تێچوییەکی بۆ ئەو کۆمپانیایانە داناوە کە "جێگای قبوڵ نییە، تێچوی دەرهێنانی نەوت لە یاسای بودجە بە شەش دۆلار دانراوە، لە کاتێکدا کێڵگەی نەوت عێراقی هەیە بۆ دەرهێنانی هەر بەرمیلێک نەوت 24 دۆلار دانراوە."

هاوڵاتی  وەزیری سامانە سروشتییەکانی حکومەتی هەرێم بەوەکالەت رایگەیاند، پێشبینی دەکات پێش کۆتایی ئەمساڵ هەناردەی نەوتی هەرێم دەستپێبکاتەوە و کێشەی دەستپیکردنەوەی هەناردەی نەوت پەیوەندی بە نرخی بەرهەهێنانی نەوتەوە هەیە. کەمال محەممەد، وەزیری سامانە سروشتییەکانی حکومەتی هەرێم بە میدیای پارتی راگەیاندووە، "تەنیا كێشە بۆ دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوت ئەوەیە لە یاسای بودجەدا ئەو نرخەی بۆ بەرهەمهێنانی نەوت دیاریكراوە زۆر كەمە كە 6 دۆلارە بۆ هەر بەرمیلێك، ئەو كۆمپانیایانەی لەم بوارەدا كاردەكەن ناتوانن بەو پارەیە بەرهەمهێنانی نەوت بكەن."  هەفتەی رابردوو شاندێکی وەزارەتی نەوتی عێراق سەردانی هەرێمی کوردستانی کرد و لەگەڵ وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی هەرێمی کوردستان و چەند بەرپرسێکی باڵا کۆبوویەوە.  پێشتر هاوڵاتی بڵاویکردەوە کە یەكێك لەهۆكارەكانی دەستپێنەکردنەوەی نەوتی هەرێم ئەوەیە کە حکومەتی هەرێم لەدانوستانەکاندا داوایكردووە تێچووی بەرهەمهێنانی بەرمیلێك نەوتی هەرێم لەنێوان 20 بۆ 22 دۆلار بێت. لەبارەی سەردانی وەزیری نەوتی عێراق و دانوستانەکان، کەمال محەممەد باسی لەوە کرد، "سەردانی ئەمدواییەی وەزیری نەوتی عێراق بۆ هەرێمی كوردستان زۆر باش بوو بۆ ئەوەی بزانن ئەم 6 دۆلارە ناتوانێت بەرهەمهێنانی نەوتی پێ بكرێت." هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان لە 25ـی ئاداری 2023 ەوە لەسەر بڕیاری دادگای ناوبژیوانیی نێودەوڵەتیی لەپاریس لەئەنجامی سكاڵایەكی عێراق لەدژی توركیا راگیراوە و تا ئێستا زیانەکان بە حەوت ملیار دۆلار دەخەمڵێندرێت. وەزیری سامانە سروشتییەکانی حکومەتی هەرێم لەبارەی دووبارە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێم دەڵێت، "ئەو كێشەی لە مانگی سێی ئەمساڵەوە بۆ نەوتی هەرێمی كوردستان دروستبووە، لە ئەنجامێكی كێشەیەكەوەیە لەنێوان عێراق‌و توركیا‌و هەرێم تێیدا تەرەف نەبووە، لایەنی توركیا لە 2ی ئۆكتۆبەر ئامادەیی خۆی نیشاندا بۆ وەرگرتنی نەوتی هەرێم، پێشبینی دەكەم پێش كۆتایی ئەمساڵ هەناردەی نەوتی هەرێم دەستپێبكاتەوە."

هاوڵاتی  وه‌زاره‌تی دارایی عێراق رایگه‌یاند، دابەشکردنی مووچەی مانگی ١١ دەستپێدەکات و بودجەی پێویست بۆ بانکەکان نێردراوە بۆ دابەشکردنی مووچەی فەرمانبەران، ئەمەش لەکاتێکدایە مووچەخۆرانی هەرێم مووچەی مانگی نۆیان وەرنەگرتووە. وه‌زاره‌تی دارایی له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێكدا بڵاویكرده‌وه‌، ئەمڕۆ سێشەممە 21ی تشرینی دووەمی 2023، به‌شی ژمێریاری وەزارەتی دارایی ده‌ستیكردوه‌ به‌ ناردنی بودجه‌ بۆ مووچه‌ی فه‌رمانبه‌ران بۆ مانگی 11. هەموو مانگێک حکومەتی عێراق لە 20-25ی مانگ مووچەی سەرجەم فەرمانبەرەکانی دابەش دەکات.  ئەمە لەکاتێکدایە کە فەرمانبەرانی هەرێم تا ئێستا چاوەڕێی مووچەی مانگی نۆن و هێشتا گوژمەی سێیەمی 700 ملیار دینارەکە نەگەشتووەتە هەرێمی کوردستان. دوێنی دووشەممە پیشەوا هەورامانی، وتەبێژی حکومەتی هەرێم، لەبارەی گوژمەی سێیەمی 700 ملیار دینارەکە وتی،"بەپێی وادە دەبێت تا کۆتایی ئەم هەفتەیە یان ناوەڕاستی هەفتەی داهاتوو 700 ملیارەکە بخرێتە سەر هەژماری وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان" کە بڕیارە بۆ مووچەی مانگی نۆ دابەش بکرێت. تا ئێستا روون نییە کە بۆ مانگەکانی 10 و 11 و 12 چ میکانیزمێک بەکاردەهێنرێت بۆ دابەشکردنی مووچە و حکومەتی عێراقیش هیچ بڕیارێکی نەداوە کە قەرزی تر بۆ هەرێمی کوردستان بنێرێت. پێشتر نەمرین مەعروف، ئەندامی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق بە هاوڵاتی راگەیاند کە هەرێم و بەغدا رێککەوتنێکی نوێ ئەنجام دەدەن چونکە "گەڕی ئەمجارەی دانوستانەكانی نێوان هەرێم و بەغدا جیاواز دەبێت و رێكەوتنی نوێ لەبارەی پرسی مووچەوە ئەنجام دەدرێت." وتەبێژی حکومەتی هەرێم لەسەر رێککەوتنێکی نوێ ئاماژەی بەوە کرد، "لەسەرەتای ساڵی داهاتوو ئێمە بەدوای ئەوە ناگەڕێین مووچەی مانگ و دوو مانگمان بۆ بنێرن، دەمانەوێت چارەسەرێکی بنەڕەتی بۆ ئەم کێشەیە بدۆزرێتەوە و کۆتایی پێ بهێندرێت؛ نەک مانگانە دوو سێ جار شاند بچێت تاوەکو مووچەی مانگێک بنێرن."

هاوڵاتی بەرێوەبەرایەتی کەشناسی هەرێم رایگەیاند، پێشنینی دەکرێت شەپۆلی باران بارین بە شێوەی مامناوەند و پچڕ پچڕ لە ناوەندی شارەکانی هەرێم بەردەوام بێت، شەپۆلێکی بەفر بارینیش رو لە ناوچە شاخاوییەکانی ئامێدى و کانى ماسى و چامانکێ و حاجی ئۆمەران و مەرزی کێلی دەکات. بەرێوەبەرایەتی کەشناسی هەرێم لە راگەیەنراوێکدا بڵاویکردەوە، پێشبینى دەکرێ ئەمشەو نمە باران و بارانى مام ناوەندى پچڕ پچڕ لە ناوەندی شارەکان و ناوچە شاخاوییەکانی باکو و باکوری رۆژهەڵاتی هەرێم بەردەام بێت. به‌پێی كه‌شناسیی هه‌رێم، شەپۆلێکی‌ بەفریش ناوچەشاخاویەکان و هەندێک لە قەزاو ناحیە نزیکەکانی‌ ئەو ناوچانە ده‌گرێته‌وه‌، وەک ( ئامێدی‌ و کانی‌ ماسی‌ و چامانکێ و حاجی ئۆمەران و مەرزی کێلی)و ده‌شڵێت: پلەکانی‌ گەرما زیاتر نزم دەبنەوە.   هاوکات بڕی بارانبارینی 12 كاتژمێری رابردووشی بڵاوكردوه‌ته‌وه‌و رایگه‌یاندوه‌ كه‌ له‌ ناوچه‌ی مێرگه‌سۆر زۆرترین باران باریوه‌ كه‌ بڕیه‌كه‌ی 53.6 ملم بووه‌ و له‌ناوچه‌كانی دیكه‌ش به‌مجۆره‌ بووه‌:

هاوڵاتی دەزگای دژە تیرۆری عێراق رایگەیاند، دو ئەندامی سەر بە رێکخراوی داعش لە پارێزگاکانی دیالە و بەغدا دەستگیرکران، دواتر بە هەماهەنگی لەگەڵ دژەتیرۆری سلێمانی تیرۆرستێکی دیکە لە پارێزگای سلێمانی دەستگیرکرا. لە ڕاگەیەنراوێکدا دەزگای دژە تیرۆری عێراق بڵاویکردەوە، بە پشتبەستن بە زانیاری هەواڵگریی ورد، تیمەکانی دژە تیرۆری عێراق چەند ئۆۆپەراسیۆنێکیان لە چەند ناوچەیەکی عێراق ئەنجامدا و سێ ئەندامی سەر بە ڕێکخراوی داعشیان دەستگیرکرد. ئاماژە بەوەشکراوە، تیمەکانی دژە تیرۆری عێراق یەکێک لە تیرۆرستەکانی لە پارێزگای دیالە دەستگیرکردوە، ئەو تیرۆرستەش چەندین پۆستی لە ڕێکخراوی چەکداری داعش هەبووە. لە ڕاگەیەنراوەکەدا ئەوەش هاتووە، بە هەماهەنگی لەگەڵ دژە تیرۆری سلێمانی، تیرۆرستێکی دیکە لە شاری سلێمانی دەستگیرکرا، سێیەم ئەندامی داعشیش لە پارێزگای بەغدا دەستگیرکراوە.

هاوڵاتی دوای شەش مانگ لە مردنی دەزگای ئاسایشی هەرێم زانیاری لەبارەی ڕووداوی کوشتنی هاوڵاتی ( فرسەت مەلەکی ) ئاشکرادەکات. لەڕۆژی ٢٠٢٣/٥/٢ لەسەر ڕێگای ( هیزۆپ-قەمتەران ) لە ئیدارەی ڕاپەڕین لە ڕووداوێکی نادیار هاوڵاتی ( فرسەت مەلەکی ) کە پیشەی کڕین و فرۆشتنی ئۆتۆمبێل بووە دەکوژرێت و تۆمەتباری ڕووداوەکە هەڵدێت. ئاسایشی سلێمانی لە ڕاگەیەندراوێکدا هۆکاری کوشتنەکەی وچۆنیەتی کوشتنەکەی بڵاوکردەوەو دەڵێت، "هێزەکانی بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی ڕاپەڕین دوای ڕووداوەکە لێکۆڵینەوە و بەدواداچونیان لەسەر فەرمانی دادوەر دەستپێکرد، زانیاری وورد لەسەر ئەنجامدەری تاوانەکە بەدەستهات و دوای کۆکردنەوەی بەڵگەکان و پشتبەست بەزانیاری و کامێرای چاودێری، توانرا تۆمەتباری ڕووداوەکە دەستنیشان بکرێت و بڕیاری دەستگیرکردنی لەلایەن دادوەرەوە بۆ دەربکرێت." وەک لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە، "تۆمەتبار لەڕێگەی سیمکارتی بێسەرەتاوە پەیوەندی بە تاوانلێکراوە کردووە، بە مەبەستی کڕینی ئۆتۆمبێل فریویداوە و تۆمەتبار بەبیانووی لەکارکەوتنی ئۆتۆمبێلەکەی، تاوانلێکراو دەباتە دەرەوەی شار و چەند جارێک بە بیانووی جۆراوجۆر ناونیشانی شوێنیان دەگۆڕن و بەمەش تاوانلێکراو گومان دەکات و هەڵدێت، بەڵام لەسەر ڕێگای نێوان گوندەکانی ( هیزۆپ و قەمتەران ) تاوانەکە ئەنجام دەدرێت." ئاسایشی سلێمانی ڕاشیگەیاندووە، "تۆمەتبار ( ڕێبوار تەها محمد ) بەپێ ی زانیارییەکانی هێزەکانی ئاسایش لەئێستادا هەڵهاتووە بۆ دەرەوەی هەرێمی کوردستان." هاوکات بەبڕیاری دادوەری لێکۆڵینەوە بە ماددەی ٤٠٦ فەرمانی دەستگیرکردنی بۆ دەرکراوە و لێکۆڵینەوە لە دۆسیەکە بەردەوامە.  

هاوڵاتی وەزیری دەرەوەی عێراق ئەمڕۆ لەمیانی کۆڕبەندی ئاشتی و ئاسایشی رۆژهەڵاتی ناوەراست ڕایگەیاند پێویستە حکومەتی عێراقی لە پەیوەندییەکی بەردەوامدا بێت لەگەڵ بڕیاردەرانی واشنتن، تاوەکو شەڕی ئیسرائیل بووەستێنن. ئیسرائیل یەکێکە لەو وڵاتانەی دەیەوێت شەڕ بەردەوام بێت و نەوەستێت". ئەمڕۆ دووشەممە 20ی تشرینی دووەمی 2023، فوئاد حوسێن، وەزیری دەرەوەی عێراق، لەمیانی کۆڕبەندی ئاشتی و ئاسایشی رۆژهەڵاتی ناوەراست لە زانکۆی ئەمریکی لە دهۆک وتارێکی لەبارەی دۆخی رۆژهەڵاتی ناوەراست و عێراق و هەرێمی کوردستانەوە پێشکەش کرد و وتی بەستنەوەی عێراق بە شەڕی غەززە کاریگەریی خراپی دەبێت. وەزیری دەرەوە باسی لەوە کرد،حکومەتی عێراق هەوڵەکانی چڕکردووەتەوە لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ، هەرێمیی، عەرەبیی، ئیسلامیی، ئەوروپیی بۆ ئەوەی  واشنتۆن فشار بخەنە سەر ئیسرائیل بۆ راگرتنی شەڕی غەززە. سەبارەت بە تێڕوانینی سیاسییەکانی عێراق  سەبارەت بە شەڕی ئیسرائیل-حەماس دەڵێت، "دوو ئاڕاستەی جیاواز لە گۆڕەپانی سیاسیی عێراقدا هەن، ئەو دوو ئاڕاستەیە پەیوەندییان بە ئاڕاستەی لایەنە سیاسییە جیاوازەکانەوە هەیە. هەندێکیان دۆخەکە بە بوونی هێزە بیانییەکان گرێ دەدەن بەتایبەتی هێزی هاوپەیمانان و راوێژکارانی ئەمریکی. ئاڕاستەی دیکەش هەن پێیانوایە گرێدانی دۆخی غەززە بە عێراق کێشە بۆ ناوخۆی عێراق دروست دەکات. هاوکات ئەم کێشانەش کاریگەری نەرێنی دەخەنە سەر دۆخی کوردستان". 44 رۆژە جەنگی نێوان حەماس و ئیسرائیل بەردەوامە وبەگوێرەی تەندروستیی غەززە، تاوەکو ئێستا 13 هەزار فەلەستینی بەهۆی هێرش و بۆردوومانەکانی ئیسرائیل لە غەززە گیانیان لەدەستداوە.  

هاوڵاتی پارێزگاری سلێمانی له‌په‌یامێكدا رایده‌گه‌یه‌نێت، پێویسته‌ به‌ زوترینكات به‌ سه‌رۆكایه‌تی سه‌رۆك وه‌زیران، به‌به‌شداریی جێگری سه‌رۆك وه‌زیران و وه‌زیره‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان و نوێنه‌رانی لایه‌نه‌ سیاسییه‌كان له‌ په‌رله‌مانی عێراق له‌گه‌ڵ نوێنه‌رانی مامۆستایان و وانه‌بێژانی ناڕازیی كوردستاندا كۆببنه‌وه‌ و ڕون و ڕاست و ڕاشكاوانه‌؛ داهاتی گشتیی و مافی دارایی و موچه‌ و پرۆسه‌ی خوێندن؛ تاوتوێبكه‌ن و چاره‌سه‌ربكه‌ن. د.هەڤاڵ ئەبوبەکر، پارێزگاری سلێمانی لە پەیامێکدا سەبارەت بە پڕۆسەی خوێندن لە سنوری پارێزگای سلێمانی داوا دەکات هەنگاوی کرداری بنرێت بۆ چارەسەرکردنی کێشەی مامۆستایان و وانەبێژان و دەڵێت: لە خزمەت و خوێندندا؛ شەڕی ئیرادە نییە، شەڕی ئیدارە هەیە، دەبێت هەموومان پێکەوە ئەم شەڕە بکەین و کاربکەین، تێبکۆشین؛ باری کەچ و کەوتوو خواری بەڕێوەبردن و دراوو  دارایی و ئابوریی؛ ڕاستبکەینەوە. پارێزگاری سلێمانی نوسیویەتی :"چۆن خوێندن و خزمەت نابێت بووەستن، بەهەمان شێوەیش؛ نابێت ژیان و بژێویی و ئاسایش و بەرژەوەندیی گشتیی و سەروەریی یاساو دادپەروەریی و دەرفەتی یەکسان و خستنە سەرکاری توانست و هەناسەو خوێنی نوێ بۆ جەستەی دەوڵەتداریی و دامەزراوە گشتییەکانیش؛ بووەستن". ئه‌وه‌شیخستۆته‌ڕو، "ماف و موچه‌ و خوێندن نه‌كرێنه‌ كارتی هه‌ڵبژاردن و سازشی كۆبونه‌وه‌ی لایه‌نه‌ سیاسییه‌كان، ڕاوێژ و ڕاگۆڕینه‌وه‌ و به‌شداریكردنی ڕاسته‌وخۆی هاوڵاتیان و نوێنه‌رانی هاوڵاتیان له‌ گه‌ڵاڵه‌كردنی بڕیار و چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌و گرفت و قه‌یرانه‌كاندا، (به‌ تایبه‌تیی كه‌ له‌ ئێستادا په‌رله‌مانی كوردستان و ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان؛ ڕاگیراون)، مانا به‌ هاوڵاتیبون و به‌ حكومڕانییه‌كی ڕه‌وا ده‌به‌خشێته‌وه‌، ڕێگا به‌ چاره‌سه‌ره‌كان و هێز به‌ بڕیاره‌كان ده‌داته‌وه‌".    

هاوڵاتی  وتەبێژی حکومەتی هەرێم رایگەیاند 700 ملیار دینارەکە تا کۆتایی ئەم هەفتەیە یاخود ناوەراستی هەفتەی داهاتوو دەگاتە هەرێمی کوردستان، دەشڵێت، لە سەرەتایی ساڵی داهاتوو شاند نانێرن بۆ داواکردنی مووچە بەڵکو هەوڵی چارەسەرکردنی ریشەیی کێشەی مووچە دەدەن لەگەڵ بەغدا. پێشەوا هەورامانی، وتەبێژی حکومەتی هەرێم بە میدیای پارتی راگەیاند، "حکومەتی هەرێمی کوردستان نووسراوی فەرمی کردووە بۆ ئەوەی بەشی سێیەمی 700 ملیاری مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان لەلایەن حکومەتی فیدراڵییەوە بنێردرێت. داوای تەرازووی پێداچوونەوەیان کردبوو، ئەمڕۆ تەرازووی پێداچوونەوەیان بۆ نێردراوە." بەپێی رێککەوتنەکەی بەغدا و هەولێر کە لە 15ی ئەیلولی 2023 ئەنجامدرا، حکومەتی عێراق بۆ ماوەی سێ مانگ 700 ملیار دینار بۆ هەریم دەنێرێت کە تا ئیستا دوو گوژمەی گەیشتووە و تەنها یەک 700 ملیار ماوە بگات. حکومەتی هەرێم گوژمەکانی پێشووی بۆ مووچەی مانگەکانی حەوت و هەشت خەرج کردووە. پیشەوا هەورامانی لەبارەی گوژمەی سێیەمی 700 ملیار دینارەکە وتی،"بەپێی وادە دەبێت تا کۆتایی ئەم هەفتەیە یان ناوەڕاستی هەفتەی داهاتوو 700 ملیارەکە بخرێتە سەر هەژماری وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان" کە بڕیارە بۆ مووچەی مانگی نۆ دابەش بکرێت. تا ئێستا روون نییە کە بۆ مانگەکانی 10 و 11 و 12 چ میکانیزمێک بەکاردەهێنرێت بۆ دابەشکردنی مووچە و حکومەتی عێراقیش هیچ بڕیارێکی نەداوە کە قەرزی تر بۆ هەرێمی کوردستان بنێرێت. پێشتر نەمرین مەعروف، ئەندامی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق بە هاوڵاتی راگەیاند کە هەرێم و بەغدا رێککەوتنێکی نوێ ئەنجام دەدەن چونکە "گەڕی ئەمجارەی دانوستانەكانی نێوان هەرێم و بەغدا جیاواز دەبێت و رێكەوتنی نوێ لەبارەی پرسی مووچەوە ئەنجام دەدرێت." پێشەوا هەورامانی لەسەر رێککەوتنێکی نوێ دەڵێت، "پەیوەندیی بەردەوام لەنێوان مەسرور بارزانی و محەممەد شیاع سوودانی هەیە بۆ ناردنی مووچەی سێ مانگی دیکەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان." لە کۆتایی قسەکانیدا وتەبێژی حکومەتی هەرێم ئاماژەی بەوە کرد، "لەسەرەتای ساڵی داهاتوو ئێمە بەدوای ئەوە ناگەڕێین مووچەی مانگ و دوو مانگمان بۆ بنێرن، دەمانەوێت چارەسەرێکی بنەڕەتی بۆ ئەم کێشەیە بدۆزرێتەوە و کۆتایی پێ بهێندرێت؛ نەک مانگانە دوو سێ جار شاند بچێت تاوەکو مووچەی مانگێک بنێرن."

هاوڵاتی  مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێم رایگەیاند پەرەسەندنە نوێیەکانی عێراق جێی "نیگەرانین" و دەریەنجامی پێشیلکردنی دەستوور و پابەند نەبوونە بە رێککەوتنەکان، دەشڵێت، "30 ساڵە داوای چارەسەری دوو دەوڵەت بۆ فەڵەتستین و ئیسرائیلییەکان دەکرێت و کوردیش داوای هەمان مافی کرد." ئەمڕۆ دووشەممە 20ی تشرینی دووەمی 2023، مەسرور بارزانی لەمیانی کۆڕبەندی ئاشتی و ئاسایشی رۆژهەڵاتی ناوەراست لە زانکۆی ئەمریکی لە دهۆک وتارێکی لەبارەی دۆخی رۆژهەڵاتی ناوەراست و عێراق و هەرێمی کوردستانەوە پێشکەش کرد و وتی کە کوردیش وەک داوای مافی سەربەخۆیی کردووە بەڵام پشتگوێ خراوە.  سەرۆکی حکومەتی هەرێمی لە وتارەکەیدا باسی لە دزۆی فەڵەستین کرد و رایگەیاند، "30 ساڵە چارەسەریی دوو دەوڵەت بۆ فەلەستین و ئیسرائیلیەکان وەک پێویستی و مۆدێلێک دەبینرێت. کوردیش بەهەمان شێوە داوای هەمان ماف و شکۆمەندییان کرد، بەڵام هێشتا دۆزی ئێمە پشتگوێ خراوە." مەسرور بارزانی باسیشی لەوە کرد کە چەندین ساڵە دۆزی کورد پشتگوێ دەخرێت و وتی، "چۆن پشتگیرییەکی زۆر لە دۆزی کەسێک دەکەیت و لەبەرامبەر دۆزی ئەوانی دیکەدا، خۆت بێدەنگ دەکەیت؟ ئێستا کاتی ئەوەیە کاری باشتر بکەین. کێشە چارەسەر نەکراوەکان پێویستیان بە وەڵامی بوێرانەیە. ئێستا کە جیهان بەدوای چارەسەرێکی هەمیشەییدا دەگەڕێت بۆ دۆزی فەلەستین، منیش داوای ڕێگەیەکی نوێ دەکەم، بۆئەوەی بزانین ئێمەی کوردستانی، چۆن بتوانین لەگەڵ دراوسێکانمان بەیەکەوە بژین." هاوکات سەبارەت بە دۆخی عێراق سەرۆکی حکومەتی هەرێم باسی لەوە کرد، "پەرەسەندنەکانی ئەم دواییەی عێراقیش جێگەی نیگەرانین. بەردەوامی پێشێلکردنی دەستووری عێراق، و پابەندنەبوون بەو ڕێککەوتنەی پێکهێنانی ئەم حکومەتەی ئێستای لێکەوتەوە، مەترسی ناسەقامگیری و دووبارە سەرهەڵدانەوەی تایفەگەری و دابەشبوون لەنێوان پێکهاتە سەرەکییەکان لێ دەکەوێتەوە." مەسرور بارزانی هۆشداریشیدا کە "ئەگەر بڕیارە تاکلایەنەکان بەردەوامبن و دامەزراوەکانی حکومەت لەلایەن یەک گرووپەوە کۆنترۆڵ بکرێن، هەستی نادادپەروەری قووڵتر دەبێتەوە. بەرهەمی ئەم فاکتەرانەش: گەندەڵی و نادادپەروەری و هەژراییە و ئەمانەش هۆکارن بۆ ئەوەی ناسەقامگیری دروست ببێت و توندڕەویش لەم هەلومەرجانەدا سەرهەڵدەداتەوە."

هاوڵاتی  نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، تا کێشەکانی هەرێمی کوردستان چارەسەر نەبێت کێشەکانی عێراق بەردەوام دەبن، دەشڵێت، دابینکردنی "مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم ئەرکێکی نیشتمانی دامەرزراوەکانی عێراقە." نێچیرڤان بارزانی لەمیانی وتارێکیدا لە کۆڕبەندی ئاشتی و ئاسایشی رۆژهەڵاتی ناوەراست لە زانکۆی ئەمریکی لە دهۆک رایگەیاند، "جێبەجێنەکردنی سیستمی فیدراڵی، پابەندنەبوون بە دەستوورەوە زۆر کێشە و ناکۆکیی سیاسیی هێناوەتە ئاراوە و ناسەقامگیریی هەمەلایەنەی لە عێراق دروستکردووە. وایکردووە کە سەقامگیریی عێراق هەمیشە بە لەرزۆک ببیندرێت، پێمانوایە کلیلی چارەسەرکردنی کێشەکانی عێراق، چارەسەرکردنی کێشەکانی هەرێمی کوردستانە لەگەڵ حکومەتی فیدراڵی عێراق." لەبارەی دۆخی مووچەخۆرانی هەرێمیشەوە سەرۆکی هەرێم وتی، کە فەرمانبەران و خانەنشینانی هەرێم لە دۆخیکی "خراپدا" دەژین و "ئەرکیكی نیشتمانی حکومەت و دامەزراوەکانی دەوڵەتی عێراقە" تا چارەسەرێکی بنچینەیی بۆ بودجە و مووچەی هەرێمی کوردستان بدزۆێتەوە و "ئێمەش کۆڵنادەین و بەردەوام دەبین بۆ دۆزینەوەی چارەسەر بۆ کێشەکان."

هاوڵاتی  شاخەوان عەبدوڵا، جێگری دووەمی سەرۆکی پەرلەمانی عێراق رایگەیاند بەیانی ئەمڕۆ تەقە لە نوسینگەکەی لە کەرکوک کراوە و لەلایەن پاسەوانەکانییەوە وەڵام دراوەتەوە.  شاخەوان عەبدوڵا بەبێ ئەوەی باس لە ژەمارەی تەقەکەرەکان بکات وتی، لە ئۆتۆمبێلێکی جۆری کامرییەوە تەقە کراوە و "دەستبەجێ لەلایەن پاسەوانەکانەوە وەڵام درایەوە، بەڵام توانی هەڵبێت." جێگری سەرۆکی پەرلەمانی عێراق لەسەر پشکی پارتی لە کۆتایی پەیامەکەیدا وتی، "وێرای داواکردنمان لەدەزگا ئەمنییەکان بۆ دۆزینەوەی ئەنجامدەرانی ئەم کردەوەیە خەلکی بەشەرەفی کەرکوک دڵنیا دەکەینەوە ئەم هێرشەی ئەمشەویش هاوشیوەی هێرشەکانی پێشوو لەخزمەت کردنی سەرجەم پێکهاتەکانی کەرکوک رامان ناگریت."

هاوڵاتی  بەهۆی رەشەبا و بارانی بەخوڕ کۆمەڵێک بەردی گەورە دەکەونە سەر دیوارێکی خانووەیەک لە ئاکرێ و زیان بە ماڵەکە دەگەیەنن.  لەو بارەیەوە عەقید ئیبراهیم، بەڕێوەبەری بەرگری شارستانی ئاکرێ بە هاوڵاتی راگەیاند، "بەهۆی بارینی باران کۆمەڵێک بەردی گەورە دەکەونە سەربانی خانووەیەک لەگەرەکی خرگا، دەستبەجی تیمەکانمان لەشوێنی روداوەکە ئامادەبوون، خانووەکە چوڵکرا و کەلوپەلەکانی ناو خانووەکە گواسترانەوە بۆ شوێنێکی تر." عەقید ئیبراهیم وتیشی، روداوەکە زیانی گیانی نەبووە و تەنها زیان بەر خانووەکە کەوتووە وەک لەوێنەکاندا دیارە.  

هاوڵاتی پێشەوا هەورامانی، وتەبێژی حکومەتی هەرێم رایگەیاند سبەی دووشەممە لە سەرجەم دامودەزگاکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان پشوی فەرمییە بەهۆی رێژەی بارینی بارانی پێشبینیکراوەوە. پیشەوا هەورامانی لە لە بەیاننامەیەکدا رایگەیاند، "بە ڕاوێژ لەگەڵ وەزارەتە پەیوەندیدارەکان و پارێزگارە بەڕێزەکان و ئیدارە سەربەخۆکان،بڕیاردرا سبەی بکرێتە پشوو، لەسەرجەم دام و دەزگاکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و ناوەندەکانی خوێندنی ناحکومی." وتەبێژی حکومەتی هۆکاری راگەیاندی پشووی بۆ رێژەی پشبینیکراوی باران بارین گەڕاندەوە و داواش لە هاوڵاتییان دەکات "ناچاری نەبێت هاتوچۆی رێگاکانی دەرەوە نەکەن." "داواکارین لە هاونیشتیمانییانی بەڕێز پابەندی ڕێکارو ڕێنماییەییە خزمەتگوزارییەکان بن و نزیک نەبنەوە لە ڕوبارو ئەو شوێنانەی ئاستی ئاوییان بەرز دەبێتەوە لەکاتی ناچاریشدا نەبێت هاتووچۆی ڕێگاکانی دەرەوە نەکەن ،هەروەها تیمەکانی بەرگری شارستانی لە ئامادەباشیدابن بۆ هەر حاڵەتێکی فریاگوزاری"، پێشەوا هەورامانی وای وت.