سێ وڵات داوا لە حـ.ـە.ما.س دەکەن پلانەکەى ترەمپ قبوڵ بکات

بەپێی وێنە ئاسمانییەکانی وەزارەتی ناوخۆی ئەفغانستان کە ڕۆژی سێشەممە بڵاوی کردۆتەوە، گوندەکانی ئەفغانستان لە داروپەردوودا بچووک بوونەتەوە و خانووی قوڕ و دار بەسەر دانیشتووانەکانیان داڕماون، وێنەکان کارەساتێکی وەسفنەکراویان ئاشکرا کرد، کە تەواوی گوندەکان ڕووخاون و خێزانە ئاوارەکان لەناو چادرە کاتیەکاندا کۆبوونەتەوە و بەدوای ڕزگاربوواندا دەگەڕێن لەژێر داروپەردووەکاندا. گوڕی بوومەلەرزەکە 6 پلە بوو و زۆرترین زیانی بە پارێزگەی کونەر لە باکووری رۆژهەڵاتی ئەفغانستان گەیاند بووە هۆی گیانلەدەستدانی زیاتر لە ١٤٠٠ کەس و برینداربوونی زیاتر لە سێ هەزار کەس، بەرپرسان ترسیان لەوە هەیە کە ژمارەکە زۆر زیاتر بێت. سەرەڕای ئەم ژمارەیە، بەرپرسانی نەتەوە یەکگرتووەکان هۆشدارییان دا لەوەی کە پێدەچێت ژمارەکان بە شێوەیەکی بەرچاو بەرزببنەوە، چونکە ئۆپەراسیۆنەکانی ڕزگارکردن لە ناوچە شاخاوییەکانی دوور و دەستنەکەوتوو بەردەوامن. گوندە دوورەدەستەکانی پارێزگای کونەر، لەسەر شێوازی کۆن خانووەکانی بە خشت و دار دروستکراون، تەنانەت هەندێکیان لەژێ خێوەت دا دەژین و ئەمەش وایکردووە زۆرترین زیانیان پێبگات.    پزیشکەکان چوونە گوندەکان و لەوێ چارەسەری سەرەتاییان بۆ چارەخوازان کرد. هەروەها هێزەکانی وڵاتەکە بە هێلیکۆپتەر بەدەم ئەو کەسانەوە چوون کە لە شوێنە دوورەدەستەکان گیریان خواردبوو بوومەلەرزەکە لە دەوروبەری نیوەی شەوی یەکشەممە پارێزگاکانی نەنگەرهار، کونار و لاغمانی هەژاند و زیانی گیانی لە کونار چڕبووەوە. محەممەد حەمەد، وتەبێژی دەستەی بەڕێوەبردنی کارەساتەکان ڕوونیکردەوە، ئۆپەراسیۆنەکانی فریاگوزاری بە درێژایی شەو بەردەوام بوون، سەرەڕای ئەو ئاستەنگییە لە ڕادەبەدەر ڕووبەڕووی فریاگوزاران بووەوە لە گەیشتن بە هەندێک شارۆچکە دابڕاو بەهۆی زەوی لەرزین کە ڕێگاکانیان گرتبوو. ئەفغانستان یەکێکە لە هەژارترین وڵاتانی جیهان و دوای چوار دەیە لە ململانێکان قەیرانێکی مرۆیی سەختی بەخۆیەوە بینیوە. بانکی جیهانی ئاماژە بەوە دەکات کە نزیکەی نیوەی دانیشتووانەکەی لە هەژاریدا دەژین. لەگەڵ گەڕانەوەی تاڵیبان بۆ سەر دەسەڵات لە ساڵی ٢٠٢١، هاوکارییە نێودەوڵەتییەکان بەشێوەیەکی بەرچاو کەمیکردووە، ئەمەش توانای وڵاتەکەی بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی کارەساتە سروشتییەکان زیاتر لاواز بووە.

حکومەتی بەریتانیا بەرنامەی یەکگرتنەوەی خێزانی پەنابەرانی نایاسایی بە کەسوکاریان هەڵپەسارد و چی دیکە کەسوکاریان ناتوانن بەمەبەستی بینین و یەکگرتنەوەیان سەردانی ئەو وڵاتە بکەن. ئیڤێت کوپەر، وەزیری ناوخۆی بەریتانیا، رۆژی دووشەممە، رایگەیاند، بەشێوەیەکی کاتی بەرنامەى یەکگرتنەوەی خێزانی پەنابەرانی نایاساییان بە کەسوکاریان هەڵپەساردووە و داواکاریی نوێ بۆ هاتنی کەسوکاری پەنابەرانی نایاسایی وەرناگرن. وەزیری ناوخۆی بەریتانیا راشیگەیاند، تەواوی سیستمەکە نوێدەکەنەوە و ئامانجیان کەمکردنەوەی فشاری زۆری هاتنی بەلێشاوی پەنابەرانە، کە هەندێک جار تاوانباری مەترسیداریشیان تیادایە. بەگوێرەی ئامارەکانی وەزارەتی ناوخۆی بەریتانیا، لەماوەی شەش مانگی یەکەمی ئەمساڵدا زیاتر لە 111 هەزار کەس داوای وەرگرتنی ڤیزایان پێشکەشکردووە و لەو ژمارەیەش، نزیکەی 21 هەزار ڤیزا دراوەتە کەسوکاری پەنابەرانی نایاسایی و لە بەریتانیا ماونەتەوە کە زۆربەیان ژن و منداڵ بوون. ئاشکراشیکرد، تاوەکو کۆتایی ئەمساڵ، گۆڕانکاری لە سیستمی هاتنی کەسوکاری پەنابەراندا دەکەن و ماوەی مانەوەی پەنابەرەکانیش درێژدەکەنەوە و مەرجەکانیش قورستر دەکەن. ئیڤێت کوپەر، وەزیری ناوخۆی بەریتانیا لەوبارەیەوە گوتی، "لەچوارچێوەی سیستمی مافی داواکردنی مانەوە لە بەریتانیا، کۆتایی ئەمساڵ سیستمێکی نوێ بۆ یەکگرتنەوەی خێزان دادەنێین، مەرجی زیاتر و ماوەی زیاتر بۆ داواکاریی یەکگرتنەوەی خێزانیی دادەنێین، بەتایبەتی بۆ ئەو پەنابەرانەی منداڵیان بەجێهێشتووە یان داوایەکی یاساییان لەسەرە و خێزان و کەسوکاریان لە بەریتانیایە، دەمانەوێت تاوەکو بەهاری داهاتوو ئەو گۆڕانکارییانە بکەین." لە ئێستادا، پارتی کاری فەرمانڕەوای بەریتانیا لە ژێر فشاری ناڕەزایەتی دەنگەکانی دژە پەنابەردایە و پێش وەرگرتنی دەسەڵاتیش بەڵێنیدابوو لە دەرەوەی سنوورەکانی بەریتانیا و پێش گەیشتنیان بۆ وڵاتەکەیان، رێگری لە هاتنی نایاسایی بۆ وڵاتەکەیان دەکەن.

محەممەد باقڕ قالیباف، سەرۆکی پەرلەمانی ئێران، ڕایگەیاند، سێ وڵاتە ئەورووپییەکە، فەرەنسا، ئەڵمانیا و بەریتانیا، مافی کاراکردنەوەی میکانیزمی سەپاندنەوەی سزاکانیان نییە. سێشەممە، 2ـی ئەیلوول 2025،  سەرۆکی پەرلەمانی ئێران، لە وتاری دەستپێکی کۆبوونەوەی پەرلەماندا گوتی: بڕیاری سێ وڵاتە ئەورووپییەکە بۆ کاراکردنەوەی میکانیزمی سەپاندنەوەی سزاکان، هەندێک نیگەرانیی بۆ هاووڵاتیان و بازاڕی وڵات دروست کردووە، بەڵام ئەوە ئاشکرایە کە  ئەو سێ وڵاتە، بەهۆی پابەند نەبوونیان بە بەڵێنەکانیان لە ڕێککەوتنی ئەتۆمی، مافی چالاککردنی میکانیزمی بڕگەی 37ـی ڕێککەوتنی ئەتۆمییان نییە و لەبەر ئەم هۆیەش، بە شێوەیەکی نایاسایی پرۆسەی گەڕاندنەوەی بڕیارنامەکانیان دەست پێ کردووە، لەسەر ئەم بنەمایەش پێویستە ئێران هەنگاوێکی گونجاو بۆ ڕێگریی لەم کارە نایاساییەی لایەنە ئەوروپییەکان بنێت، تاوەکو ناچاریان بکات لە بڕیارەکەیان پاشگەز ببنەوە. ڕاگەیاندنی بڕیاری یەکگرتوو بەرانبەر سەپاندنەوەی سزاکان قالیباف، ڕایگەیاند "هەڵوێستی ڕوون و دیاریکراوی کۆماری ئیسلامیی ئێران لەبارەی کاراکردنەوەی میکانیزمی سزاکان، بەم زووانە ڕادەگەیەنرێت و جێبەجێ دەکرێت." سەرۆکی پەرلەمانی ئێران گوتی: ئەوەی ئەمڕۆ زۆر گرنگە، ڕوونکردنەوەی ئەم خاڵەیە کە بە پێچەوانەی ئەو هەوڵە زۆرانەی دوژمن دەیاندات، بڕیارنامەی کاراکردنەوەی سزاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان، کاریگەرییەکی ئەوتۆیان لەسەر ئابووریی ئێران نابێت.  قالیباف، هەروا گوتی: سزا ئابوورییەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان، تەنیا پەیوەندییان بە چالاکییە ئەتۆمییەکانی ئێرانەوە هەیە. پێشتر ئەمەریکا زۆر سزای ئابووری بەسەر ئێراندا سەپاندووە،  بەڵام کاریگەریی ئەوتۆیان لەسەر ئابووریی ئێمە نەبووە. بە واتایەکی تر، ئەو بڕیارەی سێ وڵاتە ئەورووپییەکە، هیچ سزایەکی ئابووریی نوێ بۆ سەر ئێران زیاد ناکات. سەرۆکی پەرلەمانی ئێران ڕاشیگەیاند "سەرباریی سزا ئابوورییەکانی ئەمەریکا، بەڵام هێشتا نەیتوانیوە ڕێگریی لە فرۆشتنی نەوتی ئێران بکات و بازرگانی دەرەوەی ئێمە سەرەڕای ئاستەنگ و کێشەکان، بە شێوەیەکی گونجاو بەردەوامە. ئەمەش لە کاتێکدایە کە سزاکانی نەتەوە یەکگرتووەکان بە بەراورد بە سزا تاکلایەنەکانی ئەمەریکا، گەورە نین و چاودێریی و کۆنترۆڵی ورد ناکرێت." قالیباف گوتیشی: ڕەنگە هەندێک کەس و لایەن، سەپاندنەوەی سزاکان بە بەشێک لە ژێرخانی یاسایی نێودەوڵەتی بۆ پشتیوانیی سزاکانی ئەمەریکا بزانن و بانگەشەی ئەوە بکەن ئەم ژێرخانە یاساییە دەبێتە هۆی ئەوەی سزاکانی ئەمەریکا کاریگەرتر لە جاران جێبەجێ بکرێن؛ بەڵام دەبێت ئەوە ڕوون بکرێتەوە کە لە ڕووی یاساییەوە، سزا ئابوورییەکانی ئەورووپا هێندە کاریگەر نین و هەناردەکردنی نەوتی ئێران ناگرنەوە. پاراستنی یەکڕیزیی نیشتمانی و زیادکردنی توانای سەربازیی ئێران  سەرۆکی پەرلەمانی ئێران گوتیشی: ئەوەی بۆ ڕێگریی لە هێرشی دوژمن گرنگە، پاراستنی یەکڕیزیی نیشتمانی و زیادکردنی توانای سەربازیی ئێرانە. توانای بەرگریی ئێمە لە دۆخێکی باشدایە، لەبەر ئەوەش پاراستنی یەکڕیزی نیشتمانی لە بەرانبەر دوژمن و دروستکردنی کەشێکی دەروونیی ئارام بۆ خەڵک، لەلایەن هەموو بەرپرسان و چالاکوانانی سیاسی و کۆمەڵایەتی و فەرهەنگییەوە بایەخێکی زۆری هەیە و لەم بوارەشدا ڕوونکردنەوەی ڕادەی کاریگەریی ڕاستەقینەی سەپاندنەوەی سزاکان، یەکجار گرنگە. قالیباف لە کۆتایی قسەکانیدا گوتی: لەم چوارچێوەیەدا، پێویستە هەموو بەرپرسانی وڵات، بە تایبەتی ئەنجوومەنی باڵای ئاسایشی نیشتمانی، وەزارەتە جیاوازەکانی حکوومەت، شیکەرەوە و شارەزایانی بواری نێودەوڵەتی و ئابووری، بە وردی و شارەزایانە، ئەوە بۆ خەڵک ڕوون بکەنەوە کە سەپاندنەوەی سزاکان، کاریگەریی ئەوتۆی نابێت؛ بەم جۆرە دەتوانین ڕێگریی لە هەوڵەکانی دوژمن بۆ شڵەژانی باری دەروونی دروستکردنی نائارامیی لە کۆمەڵگەدا بکەین و بارودۆخەکە بە سوودی خۆمان کۆنترۆڵ بکەین.

سەرۆککۆماری تورکیا لە چین لەگەڵ سەرۆکی رووسیا کۆبووەوە، ئەردۆغان جەختی لە کۆتاییهێنان بە جەنگی ئۆکرانیا کردەوە و پوتنیش باسی لە هەماهەنگیی لە بواری وزەدا کرد. رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا لە پەراوێزی کۆبوونەوەکانی لوتکەی رێکخراوی هاريکاریی شەنگهای لە چین، لەگەڵ ڤیلادیمیر پوتن، سەرۆکی رووسیا کۆبووەوە. بەگوێرەی میدیای فەرمیی تورکیا، سەرۆککۆماری تورکیا لە کۆبوونەوەکەدا بانگێشتی سەرۆکی رووسیای کردووە بۆ وڵاتەکەی و گوتوویەتی، لە دڵەوە چاوەڕوانە لە داهاتوودا، پوتن سەردانی وڵاتەکەی بکات. ئەردۆغان ئاماژەی بەوەشکردووە، تورکیا بەردەوامە لە هەوڵەکانی بۆ سەرخستنی ئاشتییەکی هەمیشەیی لە ئۆکرانیا و کۆتاییهێنان بە جەنگ و پێکدادان. لە کۆبوونەوەکەدا، سەرۆکی رووسیا ئاماژەی بە گرنگیی هەماهەنگیی و هاوبەشیی تورکیا و رووسیا لە بواری وزەدا کردووە. وەک میدیای تورکیا ئاماژەی بۆکردووە، ئەردۆغان و پوتن باسیان لە رەوشی غەززە و یەکپارچەیی خاکی سووریا کردووە و هەردوولاش کۆکبوون لەسەر ئەوەی، سەقامگیریی لە وڵاتانی قەفقاس، لە بەرژەوەندیی ئەنقەرە و مۆسکۆدایە.

ئورسولا ڤۆن دێر لاین، سەرۆکی کۆمیسیۆنی ئەورووپا، لە چاوپێکەوتنێکی ڕۆژنامەوانیدا ئاشکرای کرد، وڵاتانی ئەورووپا پلانیان هەیە بۆ بڵاوکردنەوەی هێزی سەربازی لە ئۆکرانیا. ڤۆن دێر لاین لە چاوپێکەوتنێکی تایبەتدا بۆ "فاینانشیاڵ تایمز"ی ئاشكرا کرد، ئەورووپا پلانێکی تۆکمەی هەیە بۆ بڵاوکردنەوەی هێزی سەربازیی لە ناوچە جیا جیاکانی ئۆکرانیا، گوتیشی: ئەم هەنگاوەی ئەورووپا لە چوارچێوەی پلانی ئاشتی بۆ قۆناغی دوای جەنگ دەبێت، کە لەلایەن ئەمەریکاوە پاڵپشتی دەکرێت. بە گوێرەی لێکتێگەیشتنی نێوان ترەمپ و زێلێنسکی و چەند سەرکردەیەکی ئەورووپی، وڵاتانی ئەورووپا لە ژێر سەرپەرشتی ئەورووپا و پشتیوانی ئەمەریکا، پلانی ناردنی دەیان هەزار سەربازیان هەیە، ئەرکی هێزەکە جیا لە ڕۆڵی ئاشتیگێڕان، کۆنترۆڵکردنی ئاسایش، چاودێری سنوورەکان و سیخووری لەخۆ دەگرێت. هەروەها ڕۆژنامەکە لە زاری سێ دیپلۆماتکاری ئاگادار بڵاوی کردووەتەوە، بڕیارە چەند سەرکردەیەکی ئەورووپی لە پاریس کۆببنەوە، لە نێوانیاندا، فرێدریک مێرز ڕاوێژکاری ئەڵمانیا، کییەر ستارمەر سەرۆک وەزیرانی بەریتانیا و مارک ڕووتە سکرتێری گشتیی هاوپەیمانی ناتۆ و ئورسولا ڤۆن دێر لاین، سەرۆکی کۆمیسیۆنی ئەورووپا لەو کۆبوونەوەیەدا گفتوگۆ لەسەر هەوڵەکانی ئاگربەستی جەنگ و قۆناغەکانی دواتری بکەن. سوپای ڕووسیا لە 24ـی شوباتی 2022، هێرشێکی فراوانی کردە سەر ئۆکرانیا و دوای زیاتر لە سێ ساڵ و کۆنترۆڵکردنی هەرێمەکانی لۆگانسک، دۆنێستک، زاپۆریژیا و خێرسۆن جەنگ هەر بەردەوامە، هەرچەندە تاوەکوو ئێستا شاندی دانوستانکاری ڕووسیا و ئۆکرانیا بە نێوەندگیری تورکیا، سێگەڕ دانوستانیان کردووە، بەڵام نەگەیشتوونەتە هیچ ئاگربەستێک، تەنیا ژمارەیەک دیلیان ئاڵوگۆڕ کردووە و ژمارەیەک منداڵێکی ئۆکڕانیش لە ڕووسیاوە گەڕێندراونەتەوە وڵاتەکەیان.

بڕیارە لەچەند هەفتەى داهاتوودا ئیمانوێل ماکرۆن، سەرۆکی فەرەنسا سەردانێکی فەرمی بۆ عێراق ئەنجام بدات سەرۆک وەزیرانی عێراقیش دەلێت سەردانەکەی ماکرۆن بۆ بەغدا گرنگ دەبێت. بەپێی راگەیەندراوێكی نوسینگەكەی، ئەمڕۆ شەممە، محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرانی عێراق پەیوەندییەكی تەلەفۆنی لە ئیمانوێل ماكرۆن، سەرۆكی فەرەنساوەو پێگەیشتوەو تێیدا تاوتوێی چەند پرسێكیان كردوە، لەوانە پەیوەندییە دوقۆڵییەكانی نێوان هەردو وڵات و بەهێزكردنی هاوبەشی و هەماهەنگی لە تەواوی بوارەكانداو هرەوەها گفتوگۆشیان لەبارەی ئەو پرسانەی ناوچەكەو جیهانەوە كردوە كە جێی بایەخی هەردولان. سودانی لە پەیوەندییە تەلەفۆنییەكەدا باسی لە هەوڵەكانی حكومەتەكەی كردوە لەبارەی بانگهێشتكردن بۆ بەستنی كۆنگرەیەكی هەرێم لە بەغدا بۆ تاوتوێكردنی پرسەكانی ناوچەكەو جەختیشی لە گرنگی سەردانە چاوەڕوانكراوەكەی ماكرۆن بۆ بەغدا كردۆتەوە و پێزانینی عێراقی بۆ هەڵویستی فەرەنسا لەبارەی دۆزی فەلەستین دەربڕیوە. سەرۆك وەزیرانی عێراق جەختیشی كردۆتەوە كە عێراق سەرنجی لە پەرەپێدانی ئابورییە بە گێڕانی رۆڵێكی بونیادنەر لە ناوچەكەو هۆشداریشی داوە لە مەترسییەكانی هەڵایسانی شەڕێكی نوێ لە ناوچەكە و جەختی كردۆتەوە كە بەغدا ئامادەیە بۆ كاركردن لەگەڵ فەرەنساو تەواوی هاوبەشەكانی لەنێویاندا ئێران ئەمریكا بۆ خۆبەدورگرتن لە شەڕێكی نوێ و عێراقیش هەر هەنگاوێكی پێویست دەگرێتە بەر بۆ بەرژوەندی خۆی و بە ئامانجی رێگری لە شەڕ لەڕێگەی گفتوگۆی بونیادنەرانە لەسەر بنەمای یاسا نێودەوڵەتییەكان. لای خۆیشییەوە ماكرۆن جەختی لەوە كردۆتەوە كە فەرەنسا شانازی بە قوڵی پەیوەندییە ستراتیژییەكانی نێوان هەردو وڵاتەوە دەكات و خواستی خۆیشی بۆ بەردەوامی پشتیوانیكردنی عێراق دەربڕیوەو هیواشی خواستوە سەردانە چاوەڕوانكردنەوەكەی بۆ بەغدا ئامانجەكانی بەدیبهێنێت.

دوای ئەوەى لەشەوى ڕابردووە لەتۆڕى کۆمەڵایەتى ئێکس چەندین پەیامى جیاواز لەبارەى مردنى سەرۆکى ئەمریکا بڵاوکرایەوە، بەرپرسێکی باڵای ئەمریکی ئەو قسانە ڕەتدەکاتەوەو دەڵێت "ترەمپ تەندروستى باشە، بەم زووانە دەچێتە دەرەوە بۆ یاری گۆڵف". بەهۆى ئامادەنەبوون و دەرنەکەوتنى لەبۆنەگشتیەکان و لە ژێر ڕۆشنایی ئەو شەپۆلە دەنگۆیانەیانەى  لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس لە ماوەی 24 کاتژمێری ڕابردوودا ڕوویدا، ئەوانەی لە دەوروبەری سەرۆکی ئەمریکا ڕوونکردنەوەیەکیان سەبارەت بە ڕەوشی تەندروستی سەرۆکی ئەمریکا بڵاوکردەوە. بەرپرسێکی باڵای ئەمریکی کە ئەمڕۆ (شەممە) قسەی لەگەڵ تەلەفزیۆنى ١٢ ئیسرائیل  کردووە، وتی: ترەمپ باشە، دوای چەند کاتژمێرێکى دیکە دەچێتە دەرەوە بۆ یاری گۆڵف. پەیامنێرانی کۆشکی سپی باس لەوە دەکەن کە ترامپ لەکاتی چوونە ناو یانە گۆڵفەکەدا لەکاتی چوونە ناو ئۆتۆمبێلێکەوە لەبەردەم خەڵکدا بینراوە.  دەنگۆی مردنى ترەمپ بووەتە بابەتێکى گەورە دواى ئەوەى ئەگەری مردنی باسکراو دوای چاوپێکەوتنێکی ئەم هەفتەیە کە تێیدا جێگری سەرۆک جەی دی ڤانس بە ئاشکرا ڕایگەیاند کە "ئەگەر بە کارەساتێکی ترسناک ناوی بهێنیت، ناتوانم بیر لە ڕاهێنانی باشتر بۆ ئەم پۆستە بکەمەوە لەوەی کە لە ماوەی ٢٠٠ ڕۆژی ڕابردوودا بەسەرمدا هاتووە". هاوکاتى ئەو دەنگۆیانە لەگەڵ قسەی مشتومڕاوی دووەم بەهێزترین پیاوی ئەمریکا، ڤیدیۆ کلیپێکی کۆن لە زنجیرەی "سیمپسۆنەکان" دەستیکرد بە بڵاوبوونەوە لە سۆشیال میدیا. کلیپەکە کە لەلایەن زۆرێک لە ئۆنلاینەوە بڵاوکراوەتەوە، کەسایەتییەکی هاوشێوەی ترەمپ لە کاتی پەخشێکی ڕاستەوخۆدا دوای ئەوەی سنگی گرتبوو، کەوت لەگەڵ گێڕانەوەیەک کە هاوڕێی کلیپەکە بووە و تێیدا هاتووە "پێشبینی دەکرێت سەرۆک لە مانگی ئابی ٢٠٢٥دا دوای نەخۆشییەکی سەختی سنگی بمرێت". ئەمە یەکەمجار نییە تەندروستی و مردنی ترەمپ دەنگۆی لەڕێگەی ئۆنلاینەوە دروستبکات. لە مانگی ئەیلولی ساڵی ٢٠٢٣ ئەکاونتی دۆناڵد ترەمپی کوڕی لە پلاتفۆرمی سۆشیال میدیای ئێکس هاک کرا، هاککەرەکە پەیامێکی ناڕاستی بڵاوکردەوە و ئیدیعای کرد سەرۆکی پێشووی ئەمریکا مردووە. ئەو فێڵە پێش ئەوەی ئاشکرا بێت بە خێرایی بڵاوبووەوە.

باڵیۆزخانەی ئۆکرانیا لە عێراق سەبارەت بەو لێدوانانەى بڵاوکرایەوە سەبارەت بە ڕاهێنانی ژمارەیەک چەکدار یان دروستکردنی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بۆ بەکارهێنانی نایاسایی لە دەرەوەی ئۆکرانیا بەیاننامەیەکى بڵاوکردەوەو هەموو ئەو زانیاریانەىان ڕەتکردەوە. باڵیۆزخانەی ئۆکرانیا لە عێراق بە توندی ڕەتیدەکاتەوە ئەو ڕاپۆرتە ناڕاستانەی لە هەندێک لە دەزگاکانی ڕاگەیاندن بڵاو کراونەتەوە و گوایە لایەنی ئۆکرانی دەستی هەیە لە ئامادەکردن یان ڕاهێنانی ئەو کەسانەی کە سەرقاڵی چالاکی نایاسایی لەسەر خاکی عێراق یان هەرێمی کوردستانی عێراقن. باڵیۆزخانەی ئۆکرانیا لە عێراق لە بەیاننامەیەدا دەڵێن: هەرگیز هیچ چالاکیەکی پەیوەست بە ڕاهێنانی چەکداران یان دروستکردنی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بۆ بەکارهێنانی نایاسایی لە دەرەوەی خاکەکەی ئەنجام نەداوە و ئەنجام نادات، ئەم تۆمەتانە بە ئاشکرا چەواشەکارانەن و لە ڕاستیدا هیچ بنەمایەکیان نییە. ئێمە بڵاوکردنەوەی ئەو جۆرە زانیارییە ناڕاستانە بە هەوڵێک دەزانین بۆ ناوزڕاندنی ئۆکرانیا و سەرکردایەتییەکەی". باڵیۆزخانەی ئۆکرانیا لە عێراق داوا لە میدیاکان دەکات، "تەنها پشت بە سەرچاوە فەرمی و باوەڕپێکراوەکان بۆ زانیاری ببەستن و خۆیان لە بڵاوکردنەوەی دەنگۆ و ڕاپۆرتی پشتڕاستنەکراو بەدوور بگرن" یەکێک لەوکەسانەى کە ئاسایشى سلێملنى دانپیادانانی بڵاوکردەوەو گوایە چەکدارى لاهور شێخ جەنگی و ئەژی ئەمینەو پلانی هەڵگەڕانەوەی سەربازی و کودەتا و تیرۆرکردنی کەسایەتییە سیاسییە دیارەکانی کوردستان و سلێمانییان هەبوو چوەتە ئۆکراین. ئەوکەسە دەڵێت: پاش راهێنان لە هەورازە نەفتە رەوانەی ئۆکرانیایان کردم بۆ ئەوەى فێرکارى فڕینى درۆنبم لە فڕۆکەخانەى هەولێر چوین بۆ تورکیا بە ترانزێت لەوێشەوە بۆ پۆلەندا، لە پۆلەندا بە وەرەقەیەکى تایبەت فیزاى ئۆکرانیاشان لە پۆلەندا بۆ وەرگرتین، لەوێوە چوین بۆ ئۆکرانیا، لەوێ شوێنى حەوانەوەیان بۆ دابینکردین، لەناوچەى سەربازگەیەک بوو، کە لەگەڵ سەربازەکان فێرى فڕاندنى درۆنیان کردین.

بەلەمێکی گواستنەوەی کۆچبەرانی نایاسایی لە کەناراوەکانی مۆریتانیا ژێرئاو کەوت و بەهۆیەوە تاوەکو ئێستا لانیکەم، 49 کەس گیانیان لەدەستداوە. بەرپرسێکی باڵای هێزی پاسەوانی دەریایی مۆریتانیا کە نەیویستووە ناوی بهێنرێت لەوبارەیەوە رایگەیاند، جگەلە گیانلەدەستدانی 49 کەس، هاوکات نزیکەی 100 کەسیش بێسەروشوێنن. ئەو بەرپرسەی مۆریتانیا ئاشکراشیکرد، بەلەمەکە 160  کۆچبەری نایاسایی لەسەر بووە، کە زۆربەیان خەڵکی سینیگال و گامبیا بوون. گوتیشی، هێزەکانیان توانیویانە تەنیا 17 کەس لە مردن رزگاربکەن و گەڕان و پشکنین بەدوای ونبووەکاندا بەردەوامە.  ساڵی رابردوو، مۆریتانیا رێککەوتنی پەنابەرانی لەگەڵ یەکێتی ئەوروپا واژۆکرد و بەگوێرەی ئەو رێککەوتنە، رێگە لە پەڕینەوەی کۆچبەرانی نایاسایی دەگرێت و لە بەرامبەردا 210 ملیۆن پاوەند وەردەگرێت.  بەگوێرە رێکخراوەکانی مافی مرۆڤیش لەو وڵاتە، لەچوارچێوەی رێککەوتنەکەیان لەگەڵ ئەوروپا تەنیا مانگی ئازاری ئەمساڵ هەزار و 200 پەنابەر لە مۆریتانیاوە دیپۆرتکراونەتەوە. سەرەتای ئەم هەفتەیەش، هەڵمەتێکی گرتن و دیپۆرتکردنەوەی پەنابەرانیان دەستپێکرد و تاوەکو ئێستا سەدان کۆچبەری نایاسایی لە کەناراوەکاندا دەستگیرکراون.

لە یەکەم کاردانەوەی بڕیاری سێ وڵاتی ئەورووپی بۆ سەپاندنەوەی سزا بەسەر تاران، تمەن زیاتر دابەزی.  بە کاراکردنی میکانزمی سناپ باک، ئێران 30 رۆژی لەبەردەمە، کە یان دەبێت بە مەرجی ئەورووپییەکان لەسەر بەرنامە ئەتۆمییەکەی رازی بێت، یانیش بکەوێتەوە ژێر سزا ئابوورییە سەختە نێودەوڵەتییەکان، لەوانەش سڕکردنی هەموو پارە و سامانی وڵاتەکە لە دەرەوە. ئارمان ڤاشەقانی فەراحانی، دانیشتووی تارانە و دەڵێت: "بۆ هەر شوێنێک بڕۆیت بۆ کڕینی خواردن، جل، پارچەی یەدەگ، چارەسەری تەندروستی یان هەر شتێکی دیکە، یەکسەر پێت دەڵێن بەهای دۆلار بەرزبووەتەوە بۆیە دەبێت پارەی زیاتر بدەیت." ئەڵمانیا، فەرەنسا و بەریتانیا رێکارەکەیان چالاک کرد. بەرلین داوا لە تاران دەکات، ئەم 30 رۆژە بکاتە دەرفەتێک بۆ دیپلۆماسی و لەدەستی نەدات. یۆهان ڤادێفول، وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا رایگەیاند، "ئێران دەزانێت کە دەبێت ئێستا چی بکات. پێویستە هاوئاهەنگیی تەواو لەگەڵ ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆم بکات، پابەندی دانوستاندن بێت و پیتاندنی یۆرانیۆم بەشێوەیەکی سەلمێنراو کەمبکاتەوە." دوای راگەیاندنی کاراکردنی میکانزمی سەپاندنەوەی سزاکان، وەزیری دەرەوەی ئێران پەیوەندی بە هاوتا ئەورووپییەکانییەوە کرد و پێی گوتن، ئێران دەستەوەستان نابێت و دەکرێت ئەو هەنگاوەیان هاوئاهەنگیی تاران لەگەڵ ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆمی لاوازتر بکات. کازم غەریب ئابادی، جێگری وەزیری دەرەوەی ئێران ئاماژەی بەوە کرد، "ئێمە پێمان راگەیاندوون کە ئەگەر ئەمە رووبدات، ئەوا ئەو دەرەچەیەی بۆ ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆمیمان کردووەتەوە، بە تەواوی زیانی بەردەکەوێت و رەنگە بوەستێنرێت. ئەگەر ئەوان میکانزمی سەپاندنەوەی سزاکان کارا بکەن، هیچ واتایەکی تێدا نییە کە ئێران لەگەڵیان بەردەوام بێت لە کارکردن." رووسیا دەڵێت، بڕیاری ئەڵمانیا، فەرەنسا و بەریتانیا دژی ئێران هیچ بنەمایەکی یاسایی نییە و تەنیا "چاوسوورکردنەوە و تەنگپێهەڵچنینە".   دیمیتری پۆڵیانسکی، جێگری نوێنەری هەمیشەیی رووسیا لە نەتەوە یەکگرتووەکان ئاماژە بەوە دەکات، "بێگومان ئەمە کار دەکاتە سەر کەشی گشتیی پرسەکانی پەیوەست بە بەرنامەی ئەتۆمیی ئێران و هاوئاهەنگیی نێودەوڵەتی لەم بارەیەوە ئاڵۆز دەکات." رووسیا و چین پڕۆژە بڕیارێکی هاوبەشیان پێشكێش بە ئەنجوومەنی ئاسایش کردووە بۆ ئەوەی ماوەی هەڵوەشاندنەوەی سزاکان لەسەر ئێران درێژ بکرێتەوە، بەڵام ئەگەر ئێران ئەورووپییەکانی پێ رازی نەکرێت، ئەوا فەرەنسا و بەریتانیا دەتوانن بە ڤیتۆ شکستی پێبێنن.  رووسیا و چین ناتوانن بڕیاری سەپاندنەوەی سزاکان ڤیتۆ بکەن، چونکە ناخرێتە دەنگدانەوە، بەڵکو 30 رۆژ لە دوای تۆمەتبارکردنی ئێران بە پێشێلکردنی رێککەوتنی ئەتۆمی، خۆکارانە سزاکان کارا دەبنەوە.

بەریتانیا، فەرەنسا و ئەڵمانیا سزای نێودەوڵەتی بەسەر ئێراندا دەسەپێننەوە و رایانگەیاند، هەموو ئامرازێکی دیپلۆماسی بەکاردەهێنین بۆ ئەوەی نەهێڵین ئێران چەکی ئەتۆمی دروست بکات.    ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز بڵاوی کردەوە، بەپێی راگەیێندراوی ئەو سێ وڵاتە، لە ئەمڕۆوە میکانزمی سەپاندنەوەی سزاکان کارا دەکەن. بەپێی زانیارییەکان، نوێنەرانی ئەو سێ وڵاتە کە بە وڵاتانی E3 ناسراون، سەرەتای ئەم هەفتەیە لەگەڵ دیپلۆماتکارانی ئێرانی لە جنێڤ کۆبوونەتەوە، ئەمەش وەک هەوڵێک بۆ زیندووکردنەوەی دانوستانە ئەتۆمییەکان، بەڵام بەبێ هیچ پێشکەوتنێک و پابەندبوونێک لەلایەن ئێرانەوە. ئەمڕۆ چوارشەممە وەزیرانى ئەو سێ وڵاتە، مارکۆ ڕۆبیۆ، وەزیری دەرەوەی ئەمریکایان لە بڕیارەکەیان ئاگادارکردۆتەوە، ڕایگەیاندووە، هیوادارن ئێران تا کۆتایی مانگی ئەیلول بەشداری بکات بۆ پێشکەشکردنی بەڵێنەکان سەبارەت بە بەرنامە ئەتۆمییەکەی کە قەناعەتیان پێبکات بۆ دواخستنی کردەوەی کۆنکرێتی. گەڕاندنەوەی سزاکان لە ڕێگەی ئەو میکانیزمەی کە لە ڕێککەوتنە ئەتۆمییە ڕەسەنەکەدا دامەزرابوو، کە بە "سناپباک" ناسراوە، ئەنجام دەدرێت و ئامانجیشی گەڕاندنەوەی خێرای هەموو ئەو سزایانەیە کە پێش ڕێککەوتنەکە کاری پێکرابوون، بەبێ ئەوەی ئەندامانی هەمیشەیی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان بە ڕووسیا و چینیشەوە بتوانن ڤیتۆی بڕیارەکە بکەن. پرۆسەکە کاتێک دەست پێدەکات کە یەکێک (یان زیاتر) لە وڵاتانی واژۆکەری ڕێککەوتنەکە سکرتێری گشتی نەتەوە یەکگرتووەکان و سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایش لە "پێشێلکردنی بەرچاوی بەڵێنەکان" لەلایەن ئێرانەوە ئاگادار دەکەنەوە.

ژمارەیەک چالاکوان و هاوڵاتی نامەیەد دەدەنە فەرماندەیی هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە عێراق و دەڵێن دەمانەوێت سەرنجی بەڕێزتان رابکێشین بۆ مەسەلەیەکی زۆر مەترسیدار کە هەڕەشە لە ئارامی و سەقامگیریی هەرێمی کوردستان-عێراق دەکات. ئەوەش بریتییە لە بەدبەکارهێنانی ئەو چەک و تەقەمەنیانەی دراوە بە هێزەکانی پێشمەرگە لە چوارچێوەی پشتیوانیی هاوپەیمانیی نیودەوڵەتی دژی رێکخراوی تێرۆریستی داعش لەلایەن هێز و گرووپی دیکەوە. هەروەها ئەوەشدەخەنەڕوو هەوڵ بدەن ئەم چەکانە لەم هێزە تایبەتانە بسەندنەوە، لەبەرئەوەی لە پاکتاوکردنی کێشە ناوخۆییەکان بەکاری دەهێنن، کە ئەمەش پێچەوانەی ئەو ئامانجە سەرەکیانەیە کە پێیان بەخشراوە. لەبەشێکى دیکەدا داوادەکەن لیژنەیەکی لیکۆڵینەوەی بێ لایەن دابمەزرێنن بۆ کنەکردن و چاودێریکردنی  بەدبەکارهێنانی ئەم چەک و تەقەمەنیانەی لەلایەن هاوپەیمانی نێودەوڵەتیەوە بەخشراون بە هێزەکانی پێشمەرگە. دەقى نامەکە.. بۆ فەرماندەیی هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە عێراق بەڕێزان، ئێمە وەکو ژمارەیەک چالاکوان و هاوڵاتی لە هەرێمی کوردستان - عێراقدا، دەمانەوێت سەرنجی بەڕێزتان رابکێشین بۆ مەسەلەیەکی زۆر مەترسیدار کە هەڕەشە لە ئارامی و سەقامگیریی هەرێمی کوردستان-عێراق دەکات. ئەوەش بریتییە لە بەدبەکارهێنانی ئەو چەک و تەقەمەنیانەی دراوە بە هێزەکانی پێشمەرگە لە چوارچێوەی پشتیوانیی هاوپەیمانیی نیودەوڵەتی دژی رێکخراوی تێرۆریستی داعش لەلایەن هێز و گرووپی دیکەوە. لەمیانەی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی ئەم دواییانە لەهەردوو پارێزگاکانی هەولێرو سلێمانی ئەو راستییە ئاشکرا بوو کە بەشێک لەم چەک و تەقەمەنیانە لەلایەن هیزە تایبەتەکانی وەکو زێرەڤانی و دژە تیرۆرو کۆماندۆوە  کە سەر بە هەردوو حیزبی دەسەڵاتدارن بەکاردەهێنرێن بۆ پاکتاوکردنی حساباتی سیاسیی ناوخۆیی دژ بە خەڵکی هەرێمی کوردستان و پارتە سیاسییەکانی دیکە. ئەمەش خۆی لەخۆیدا لادانێکی مەترسیدارە لەو ئامانجە سەرەکییەی ئەو چەک وتەقەمەنیانەی پێ بەخشراوە کە ئەویش روبەڕوبونەوەی تیرۆر و سەقامگیریی هەرێمی کوردستان و ناوچەکەیە. بەردەوامبوونی ئەم دۆخەو بەمجۆرەی ئێستای هەڕەشەیەکی جدییە کە ئەم دامەزراوە سەربازییە تایبەتانە وەکو هاوچەشنەکانیانی لێ بێت لە عێراقدا کە پابەند نین بە دامەزراوە شەرعیەکان و سەروەری یاساوە، ئەمەش بێ گومان ترس و دڵەڕاوکێ لەنێو هاوڵاتیاندا دروست دەکات و بەها باڵاکانی دێمۆکراسی تەسکتر دەکاتەوە کە لەمێژەوە هاوپەیمانە نێودەوڵەتیەکانمان بانگەوازی بۆ دەکەن. لەبەر ئەو خاڵانەی لەسەرەوە ئاماژەمان پێداون داواکارین لە هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە عێراق:   •    هەوڵ بدەن ئەم چەکانە لەم هێزە تایبەتانە بسەندنەوە، لەبەرئەوەی لە پاکتاوکردنی کێشە ناوخۆییەکان بەکاری دەهێنن، کە ئەمەش پێچەوانەی ئەو ئامانجە سەرەکیانەیە کە پێیان بەخشراوە. •    پاڵپشتیی چاکسازیی کەرتی سەربازی بکەن، هەوڵ بۆ یەکخستنی هێزەکانی پێشمەرگە بدەن لەژێر یەک سەرکردایەتیی پیشەیی و نیشتیمانیدا دوور لە دەستێوەردانی حیزبی. هەروەها واز لە پڕ چەککردنی ئەم هێزە تایبەتانە بهێنن. •    لیژنەیەکی لیکۆڵینەوەی بێ لایەن دابمەزرێنن بۆ کنەکردن و چاودێریکردنی  بەدبەکارهێنانی ئەم چەک و تەقەمەنیانەی لەلایەن هاوپەیمانی نێودەوڵەتیەوە بەخشراون بە هێزەکانی پێشمەرگە. ئێمە کاتێک ئەم مەترسی و داواکاریانەتان بۆ بەرز دەکەینەوە، پاڵپشتییە بەردەوامەکانتان بۆ بنبڕکردنی تێرۆر لەهەرێمی کوردستاندا بەرز دەنرخێنین. بێ دەنگیتان لە ئاست ئەم لادانە  ترسناکە، سەقامگیریی هەرێم و ئایندەی دێمۆکراسی لە هەرێمدا دەخاتە بەردەم مەترسی گەورەوە.  لەگەڵ رێزو سوپاسی بێ پایانماندا. ناوەکان: １-    خەبات عەبدوڵا .. نوسەرو رۆژنامەنووس ２-    سەفوەت رشيد .. .مافپەروەر ３-    د. لەتیف شيخ مستەفا ...مافپەروەر ４-    مەحمود رەزائەمين .. چالاکی سیاسی و ئەندامی پێشووتری ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ５-    د. پەروین نوری عارف ... ئەکادیمی و پسپۆڕ لەمێژووی زارەکی ６-    محمەد ساڵح سەليم ... مافپەروەر ７-    محەمد کەريم محەمد  ... ئابوریناس و چالاکی مەدەنی ８-    نیهاد قازی ... چالاک لەبواری مافەکانی مرۆڤدا ９-    کاوان فەرەج ... چالاکی مەدەنی １０-    د. سالار باسيرە ... ئەکاديمي １１-    د. گەشە حەفيد ... مافپەروەر １２-    د. رازاو گوڵی ... مافپەروەر １３-    تحسين قادر ... وەزیری پێشووتر لە حکومەتی هەرێمی کوردستان １４-    نیاز عەبدوڵا ... رۆژنامەنووس و داکۆکیکار لە مافەکانی مرۆڤ １５-    شۆڕش ئەمين... چالاکی مەدەنی １６-    پەروا عەلي ... چالاکی مەدەنی و ئەندامی پێشووتری پارلەمانی کوردستان １７-    عەبدوڵا کەريم مەحمود ... نوسەر و رۆژنامەنوس １８-    ئاسۆ محەمەد شوانی... رۆژنامەنوس و چالاکی مەدەنی １９-    موجاهید محەمەد ئەمين ... مامۆستا ２０-    بابان جەعفەر ... چالاکی مەدەنی ２１-    د. کامەران قەرەداخی ... دکتۆری پسپۆڕ ومامۆستای زانکۆ ２２-    تاریق فاتيح ... سەرنوسەری رۆژنامەی هاوڵاتی ２３-    عيماد حەميد عەلی ... مافپەروەر ２４-    کارزان فاضل ... مافپەروەر ２５-    ئارام جەمال ... چالاکی مەدەنی ２６-    شوان عەبدوڵا ... زیندانی سیاسی لە سەردەمی فەرمانڕەوایی بەعس ２７-    نێزيک حاجي ... چالاکی مەدەنی ２８-    د. شێرکو کرمانج ... توێژەرو ئەکادیمی ２９-    بابەکر دڕەیی ... مافپەروەرو چالاکی سیاسی ３０-    شوان محەمد ... رۆژنامەنوس ３１-    پەیمان عیزەدین ... مافپەروەر ３２-    ئەبوبەکر هەڵەدنی ... پەرلەمانتاری پێشووی پەرلەمانی کوردستان ３３-    سەڵاح رەشيد ... وەزیری پێشوتری حکومەتی هەرێمی کوردستان ３４-    فەتاح زاخۆیی ... وەزیری پێشووتری حکومەتی هەرێمی کوردستان ３５-    د. سەروەر عەبدولڕەحمان ... سەرۆکی رێکخراوی پەی ３６-    دانا رەشيد ... چالاکی مەدەنی ３７-    ستارە عارف ... چالاکی مەدەنی ３８-    نەوروز عەباس ... چالاکی مەدەنی و رۆژنامەنوس ３９-    جەمال شێخ جەلال ... فەرمانبەری خانەنشين ４０-    بەهایدن ... هونەرمەندی شێوەکار ４１-    وەهاب واحيد ... مامۆستا ４２-    جيهاد محەمەد ئەمين ... چالاکوانی مەدەنی و پسپۆڕی پەروەردە ４３-    خاليد رەزا ئەمين ... قایمقامی پێشووتری ناوەندی پارێزگای سلێمانی ４４-    ئاراس محەمد غەريب ... بەڕێوەبەری گشتی خانەنشین ４５-    رەهەند رەزا ... مافپەروەر ４６-    رێبوار حەمە ئەمين ... چالاکی مەدەنی ４７-    د. کاميل عومەر ... مامۆستای زانکۆ ４８-    محەمەد نوري ...رۆژنامەنوس ４９-    فەرەیدون سامان ... سەرنوسەری گۆڤاری زمان وزار ５０-    نەوزاد عەزيز ...نوسەرو توێژەری کۆمەڵایەتی ５１-    وریا عەبدوڵا رەسوڵ ... توێژەری کۆمەڵایەتی و زیندانی سیاسی ５２-    دەوەن مەعروف ... شاعیر و پێشمەرگەی دێرین ５３-    نەزیرە حارس ...چالاکی مەدەنی و پێشمەرگەی دێرین ５４-    کەريم ملا رەشيد ... نوسەرو وەرگێڕ ５５-    ئاسۆ حەيدەري ... زیندانی سیاسی و پێشمەرگەی دێرین ５６-    ئیسماعيل حەمە ئەمين ...نوسەرو رۆماننووس ５７-    ئەیاد محەمد عەبدوڵا ... زیندانی سیاسی لە سەردەمی فەرمانڕەوایی بەعس ５８-    د. شێرکۆ محەمەد ئەمین ... ئەندامی پێشوتری پارلەمانی هەرێمی کوردستان ５９-    د. سارا موحسین ... ئەندامی پارلەمانی هەرێمی کوردستان ６０-    شوان داودی ... رۆژنامەنوس و ئەندامی پێشوتری ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ６１-    ژوان ئەحمەد ... رۆژنامەنوس ６２-    سەرگوڵ قەرەداخی ... مافپەروەر ６３-    سەید ئەحمەد حەمە لاو ... رۆماننووس ６４-    هیوا سەعيد سەليم ... نووسەرو چالاکی سیاسی

یەكێك لە تەوەرە گرنگەكانی دیداری نێوان مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی گشتی هێزەكانی سوریای دیموكرات لەگەڵ جین شاهین، سیناتۆری دیاری ئەمریكا كە لە عەممانی پایتەختی ئوردون بەڕێوەچوو،باسكردن بووە لە پێویستی بەردەوامی دانوستانەكان لەبارەی گەیشتن بە چارەسەری نا ناوەندی لە سوریا، بە نێوەگیری نێودەوڵەتی.  كەناڵی "روناهی" لەزاری سەرچاوە تایبەتەكانییەوە ئاشكرایكردووە: كۆبونەوەی چەند رۆژی رابردووی مەزڵوم عەبدی و جین شاهین، هاوڕێ لەگەڵ پەرلەمانتاری ئەمریكی جۆ ویڵسۆن،  سێ‌ تەوەری سەرەكی باسكراوە. بەگوێرەی سەرچاوەكە، لە كۆبونەوەكەدا هەردوولا جەختیان لە گرنگی بەردەوامی هەوڵە نێودەوڵەتییەکان كردووەتەوە بۆ بەرەنگاربونەوەی داعش و، پێویستی جێبەجێکردنی رێککەوتننامەی (10)ی ئازاری نێوان ئەحمەد شەرع، سەرۆكی راگوزەری سوریاو مەزڵوم عەبدی، لە ژێر چاودێری نێودەوڵەتیدا، لەگەڵ پێویستی درێژەدان بە دانوستانەکان بۆ گەیشتن بە چارەسەرێکی نا ناوەندی لە سوریا لە ڕێگەی نێوەندگیری نێودەوڵەتییەوە. ئەو پێشهاتانە لەكاتێكدا، ئەحمەد شەرع لەمیانی پێشوازیكردنی لە ژمارەیەك كەسایەتی و بەرپرسی میدیا عەرەبی و ناوەندەكانی لێكۆڵینەوە لە دیمەشقی پایتەخت رایگەیاند: ئەگەر فیدراڵیزم یان نا ناوەندی بە واتای دابەشبون بێت، ئەوە رەتیدەكەینەوە، لەبارەی هەنگاوەکانی بەڕێوەبەرایەتیی خۆسەریش وتی:ئەگەر ئامانج مافەکانی کورد بێت، پێویست بە دڵۆپێک خوێن ناکات، چونکە ئەو مافانە لە دەستووردا دەبن، بەڵام پشکپشکێنە هاوشێوەی عێراق و لوبنان قبووڵکراو نییە.  شەرع ئاماژەی بە رێککەوتنی 10ی ئازار کردو وتی:  ئەو رێککەوتنە لەلایەن هەموو لایەنەکانەوە قبوڵكراوە و وەک بنەمایەك بۆ گفتوگۆ تەماشا دەكرێت.

لە بنکەی سەربازیی هێزەکانی هاوپەیمانان لە شارۆچکەی تل تەمەری باکووری حەسەکەی ڕۆژئاوای کوردستان، هێزەکانی سووریای دیموکرات(هەسەدە)، لەگەڵ هێزەکانی هاوپەیمانان، مانۆرێکی سەربازیی هاوبەشیان ئەنجامدا. ئاژانسەکانی هەواڵ ئاشکرایان کردووە، لە بنکەی سەربازیی(قەسرەک) لە شارۆچکەی تل تەمەر و دەورووبەری، هێزەکانی سووریای دیموکرات(هەسەدە) و هێزەکانی هاوپەیمانان، مانۆرێکی سەربازیی هاوبەشیان ئەنجامدا و فڕۆکە جەنگییەکان زۆر نزم بەسەر ناوچەکەدا دەسووڕانەوە. خەڵکی ناوچەکە ئاماژە بەوە دەکەن، جگەلە نزمی فڕۆکەکان، دەنگی تەقینەوە و تەقەی زۆریان بیستووە، لەوەوە زانیوویانە مانۆری سەربازیی ئەنجام دەدرێت، سەرچاوەکانی هەواڵیش دەڵێن: ئەمڕۆ بەیانی، هێزەکانی ئۆپەراسیۆنی ئەرکی تایبەت بە(ئیرادەی تۆکمە) لە پێگەی فەرمی خۆی بڵاوی کردووەتەوە، ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکەی شەوی ڕابردووی نێوان هێزەکانی سووریای دیموکرات و هێزەکانی هاوپەیمانان، ئامانج لێی، پەرەپێدانی توانا سەربازییەکانی هەردوولایە. پەیامەکە ئاماژە بەوەشدەکات، ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکە هەوڵێکە بۆ بەرزکردنەوەی تواناکان لەپێناو شکستپێهێنانی داعش، هەروەها پارێزگاریی کردن لە ئاسایش و ئارامی ناوچەکە.

دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا ئەمڕۆ دووشەممە ناڕەزایی خۆی دەربڕی لە زنجیرەیەک هێرشی ئاسمانی ئیسرائیل بۆ سەر کۆمەڵگەی پزیشکی ناسر لە غەززە کە بەهۆیەوە ژمارەیەک کەس کوژران. سوپای ئیسرائیل هێرشی کردووە سەر نەخۆشخانەی ناسر لە خان یونس، بەهۆیەوە 15 کەس کوژراون، لەو ژمارەیە چواریان رۆژنامەنووسن. بەپێی راگەیەندراوێکی فەرمی وەزارەتی تەندروستی غەززە، بە هۆی هێرشێکی ئاسمانی سوپای ئیسرائیلەوە بۆ سەر نەخۆشخانەی شیفا لە خان یونس، 15 کەس کوژراون، چواریان رۆژنامەنووسن. بەپێی هەواڵێکی ئاژانسی رۆیتەرز، یەكێک لە رۆژنامەنووسە کۆژراوەکان بە ناوی حوسام ئەلمەسری پێشتر کاری بۆ ئاژانسی رۆیتەرز کردووە. دۆناڵد ترەمپ لە ئۆفیسی ئۆڤاڵ لە لێدوانێکی ڕۆژنامەوانیدا وتی "من دڵخۆش نیم بەو بابەتە، نامەوێت بیبینم". "لە هەمان کاتدا دەبێت کۆتایی بەو هەموو کابوسە بهێنین. من ئەو کەسەم کە بارمتەکانم دەرهێنا." سوپای ئیسرائیل دوو جار نەخۆشخانەیەکەیان بە ئامانج گرتووە، جاری یەکەم حوسام مەسری، کامێرامان، کوژراوە، جاری دووەم، حاتەم خالید-ی فۆتۆگرافەر بە هۆی هێرشەکانی ئیسرائیلەوە برینداربووە. لەکاتی پەخشی راستەوخۆدا سوپای ئیسرائیل ژمارەیەک کارمەندی بەرگری شارستانی و رۆژنامەنووس لە نەخۆشخانەی ناسر لە ناوچەی خان یونسی کەرتی غەززە رۆژنامەنووسە کوژراوەکان پێکهاتوون لە (موحەمەد سەلامە وێنەگری کەناڵی جزیرە، مەریەم ئەبو دەققە رۆژنامەنووسی ئەسۆشیەیتد پرێس، مەععاز ئەبو تەها رۆژنامەنووس ئێن بی سی، حوسام ئەلمەساری وێنەگری ئاژانسی رۆیتەرز).