تونجەر باکرهان، هاوسەرۆکی گشتیی دەم پارتی لە وەڵامی عومەر چەلیک، گوتەبێژی ئاک پارتیی دەسەڵاتدار کە دوای بانگەوازەکەی ئۆجەلان بانگەشەی ئەوەی کردبوو دەبێت تەواوی درێژکراوەکانی پەکەکە لە سوریا و عێراق جا بە هەر ناوێکەوە بن خۆیان هەڵبوەشێننەوە، دەڵێت: "ئەوا عومەر چەلیکە ئاوای لێ تێگەیشتووە، نەک دەوڵەت". لە هۆڵی فراکسیۆنی دەم پارتی لە پەرلەمانی تورکیا تونجەر باکرهان و تولای هاتیمئۆغوڵڵاری، وەڵامی پرسیارەکانی ڕۆژنامەنووسانیان دایەوە لەبارەی ئەو پرۆسە نوێیەی لە تورکیا و باکوری کوردستان دەستی پێکردووە. هاتیمئۆغوڵڵاری لە وەڵامی پرسیارێکدا کە بانگەوازەکەی ئۆجەلان ئیدارەی خۆسەریش لە ڕۆژئاوای کوردستان دەگرێتەوە، ئاماژەی بەوەدا لە دەقی بانگەوازەکەی ئۆجەلاندا باسی یەپەگە و هەسەدە و ئیدارەی خۆسەری نەکراوە. هاتیمئۆغوڵڵاری سەرنجی خستە سەر ئەوەی کە نایەوێت لەمبارەیەوە لێدوان بدات و دەڵێت: "ناتوانین لەوبارەیەوە بدوێین. لە ئەگەری هاتنەدی ئاشتیدا، کاریگەری لەسەر ناوچەکە دەبێت. ئەگەر پرۆسەی ئاشتی لە تورکیا سەربگرێت، دەبێتە مۆدێل بۆ خۆرهەڵاتی ناوەڕاست. گۆڕانکاری لە سوریا ڕووی داوە و کێشەی جدی دروست بوون. ئەگەر تورکیا هەنگاوێکی باش بنێت، کاریگەری دەکاتە سەر سوریایش. پرسی هەسەدە پرسێکی ناوخۆیی سوریایە و لە تێکستەکەی ئۆجەلان ناوی نەهێندراوە". لە وەڵامی پرسیاری ڕۆژنامەنووسێکیشدا کە ئاماژەی بەوەدا ئەوەی بووەتە هۆی ئەوەی خەڵک وا لێکدانەوە بۆ بانگەوازەکەی ئۆجەلان بکات کە مەبەستی هەسەدەیشە ئەوەیە لە بانگەوازەکەی ئۆجەلاندا گوزارەی 'سەرجەم گروپەکان'ی بەکارهێناوە، باکرهان گوتی: "ئەوا عومەر چەلیکە ئاوای لێ تێگەیشتووە، نەک دەوڵەت". باکرهان جەختی لەوە کردەوە لە دوایەمین کۆبوونەوە لەگەڵ ئۆجەلان کە چوار کاتژمێری خایاند تەنیا باسی پەکەکەی کردووە و بە هیچ جۆرێک باسی ڕۆژئاوای کوردستان و سوریای نەکردووە، دەڵێت: "پەکەکە ڕێکخراوێکە لە تورکیا و باکوری کوردستان و ئەو باسی لە کێشەیەک کردووە کە 50 ساڵە لە تورکیا بەردەوامە. ئۆجەلان تەنیا باسی لە چەکدانان و هەڵوەشاندنەوەی پەکەکە کردووە کە خۆی دامەزرێنەریەتی. بەڕێز ئۆجەلان بنکەیەکی جەماوەی تایبەت بە خۆی هەیە. هەنگاوەکانی بە دیموکراسیکردن، کاریگەریش دەکاتە سەر سوریا و ڕۆژئاوای کوردستان. لە ڕاستیدا بەڕێز سری سورەییا ئۆندەریش ئەوەی گوت". باکرهان سەرنجی خستە سەر ئەوەی کە وێڕای دانانی قەییوم بۆ ژمارەیەک لە شارەوانییەکان و دەستگیرکردنی ئەندامانی کۆنگرەی دیموکراتی گەلان کەچی لەپێناو بە دیموکراسیکردنی تورکیا بەردەوامن لە هەوڵەکانیان و دەڵێت: "ئێمە تەنیا دیموکراسیمان بۆ کورد و مافی هاوڵاتیی یەکسانمان بۆ عەلەوییەکان ناوێت. وەک ئەوەی لە دەقی بانگەوازەکەی ئۆجەلاندا بەدی دەکرێت، ئۆجەلان تەنیا سەرنج ناخاتە سەر ناسنامەی کورد و لە خەمی بە دیموکراسیکردنی تورکیایە بۆ تەواوی هاوڵاتییان". باکرهان جەختی لەوە کردەوە هیچ شتێکی ژێر بە ژێر لەنێوان دەوڵەت و حکومەت لەگەڵ ئۆجەلان و دەم پارتی و پەکەکەدا نییە و ئەوەی هەیە ڕای گشتی لێ ئاگادار کراوەتەوە، هاوکات هۆشداریشی دا لەوەی ئەو زمانە ژەهراوییەی کاربەدەستانی تورکیا بەکار دەهێنن، زیانی زۆر بەو پرۆسە نوێیە دەگەیەنێت. باکرهان سەرنجی خستە سەر ئەوەی دوای بانگەوازەکەی ئۆجەلان بۆ ئەوەی پەکەکە چەک دابنێت و خۆی هەڵبوەشێنێتەوە و بە دەمەوە هاتنی پەکەکە بۆ بانگەوازەکە، هیچ هەنگاوێک لە لایەن حکومەتی تورکیاوە نەنراوە و تائێستاش نازانرێت ئەگەر گەریلاکان چەکیان دانا دەبێت بۆ کوێ بچن و چۆن تێکەڵی کۆمەڵگا دەبنەوە.
سەرۆکی فه‌رمانگه‌ى دادوەری پارێزگای کوردستان (سنه) ڕایدەگەیەنێت لە مەرزی باشماخى شارى مەریوان لەدیوى ڕۆژهەڵاتى کوردستان، توانیویانە نزیکەى ٣٠ کەس بۆ تۆمەتى قاچاخچیەتى سوتەمەنی دەستگیربکەن. ماڵپەرى ئیرناى ئێرانى، لەڕاپۆرتێکدا دەڵێت سەید حوسێن حوسێنی سەرۆکی دادوەری پارێزگای کوردستان، ڕایگەیاندوە: بەبڕیارى دادوەرى داواکاری گشتی مەریوان، لەلایەن هێزەکانی جێبەجێکردنی یاسا و پاسەوانانی سنووری شارەکە، و بە هاوکاری کۆمپانیای نەوتی پارێزگاکە، توانیویانە 35 ئۆتۆمبێلی بچوک کە سووتەمەنی بە قاچاخ هەڵدەگرن، بناسنەوەو دەستىیان بەسەردا بگرن لەکاتێکدا دەیانویست سوتەمەنى بگوازنەوە. هەروەها ئاماژەی بەوەشکردوە لەژێر چاودێری ورد و ڕێوشوێنی هەواڵگری، پاسەوانانی سنوور ڕەوانەی شوێنەکە کرا بۆ لێکۆڵینەوە لە بابەتەکە، دوای چەندین جارو چاودێری باری قاچاخەکان، سەرکەوتوو بوون لە دەستبەسەرداگرتنی بە بەکارهێنانی تەکنیکی تایبەت. سەرۆکی دادوەری کوردستان، ئەوەشى خستوەتەڕوو لەو هەڵمەتەدا، ٣٠ کەسیان بۆتۆمەتى کارى قاچاخچیەتى سوتەمەنى لەمەرزى باشماخ دەستگیربکەن. بەپێى ئامارەکان لەماوەى 10 مانگی ڕابردوودا، 287 دۆسیەی یاساییان کردوەتەوە بۆ کارى قاچاخى سوتەمەنى، توانیویشیانە یەک ملیۆن و 503 هەزار و 693 لیتر سووتەمەنی قاچاخ بدۆزنەوەو دەستى بەسەردا بگرن لە ماوەی ئەو دە مانگەدا. حوسێنی جەختی لەوە کردەوە: بەرەنگاربوونەوەی قاچاخچێتی، بەتایبەتی قاچاخی سوتەمەنی، بە تایبەتی لە کارنامەی دەسەڵاتی دادوەری پارێزگاکاندایە و ئەم پرسە بە شێوەیەکی جددی بەدواداچوونی بۆ دەکرێت لەڕێگەی چاودێری هەواڵگری و ئۆپەراسیۆنی و ڕێکخستنی چاودێری. مانگى ڕابردووش لەدەروازەى سنورى باشماخ، لەدیوى ڕۆژهەڵاتى کوردستانەوە، بەرپرسانى فەرمانگەى دابەشکردنی بەرهەمە نەوتییەکانی قەزای مەریوان ڕایگەیاند، دەستیان بەسەر ٥٠ هەزار لیتر بەنزینیاندا گرتووە، کە لە چەند کۆگایەکدا لە مەرزى باشماخى مەریوان هەڵگیرابوو. هاوکات دەست بەسەر 15 ئۆتۆمبێلیشدا گیراوە کە چەندین دەبە بەنزینی قاچاخی تێدابووە و ڕادەستی دەسەڵاتی دادوەری کراون و بۆ ئەوەى لێکۆڵینەوەى زیاتریان لێبکرێت. بەرپرسی دابەشکردنی بەرهەمە نەوتییەکانی قەزای مەریوان، جەختی لە بەردەوامیی سەردانە هاوبەشەکانیان کردەوە لەدژی قاچاخچییەکانی سوتەمەنی. هەروەها وتیشى: بە بە بەراورد بە ساڵى ڕابردوو قاچاخی سووتەمەنی بە شێوەیەکی بەرچاو کەمیکردووە.
ڕۆژنامەی"وۆڵ ستریت جۆرناڵ"ی ئەمریکی، ئەمڕۆ چوارشەممە ئاشکرای کردوەوە، ئیسرائیل فشار دەخاتە سەر زلهێزەکانی جیهان، بۆ ئەوەی حکومەتی ناوەندی لە دیمەشق بە لاوازی بمێنێتەوەو، دەوڵەتی نوێی سوریا بکرێتە دەوڵەتێكی ئۆتۆنۆمی لەسەر بنەمای نەتەوەیی، لەگەڵ ئەوەی ناوچە سنورییەکانی باشور لەلایەن ئیسرائیلەوە لە چەك داماڵراوبێت. رۆژنامەکە ئاماژەی بەوەدەكات، بەدرێژایی دوو دەیەی رابردوو دراوسێی تەنیشت ئیسرائیل بەشار ئەسەد بووە، دیکتاتۆرێکی دوژمنکار کە بەهۆی دابەشبونە تائیفیەکانی سوریاوە لاواز ببوو، ئێستا ئیسرائیل هەوڵدەدات ئەو ئەو پرسە لە خۆی دوربخاتەوە كە بەرپرسانی ئەمنی وەک هەڕەشەی دەبینن، كە ئیسلامیەکانی سەر بە تورکیا هەوڵدەدەن سوریا یەکبخەن. لە چەند رۆژی ڕابردوودا، سوپای ئیسرائیل ناوچەی زیاتری لە باشوری سوریا کردووەتە ئامانج، بۆ ئەوەی رێگریكردن لە گەیشتنی چەک بە دەستی حکومەتی دیمەشق یان هەر لایەنێکی دیکە. هەفتەی رابردوو بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل داوای کرد باشوری سوریا لە چەك دابماڵرێت، جەختیشی کردەوە: لەوەی رێگە نادەن رژێمی نوێی ئیسلامی توندڕەو لە سوریا زیان بە دروزەکان بگەیەنێت. رۆژنامەی ئەمریكییەكە ئەوەشی نوسیوە، لە کاتێکدا ئیسرائیل هەوڵدەدات سنورەکانی خۆی بپارێزێت و ناوچەیەکی پارێزراو دروست بکات، بەڵام کردەوەکانی، ڕێگە خۆش دەکەن بۆ دیدی ئیسرائیل بۆ سوریایەکی فیدراڵی، کە ناوچەیەکی ئۆتۆنۆمی لە ژێر کۆنترۆڵی دروزەکاندا بەدرێژایی سنوورەکانی دەستەبەربكات. ئیسرائیل ڕۆژی سێشەممەی رابردوو رایگەیاند، زیاتر لە یەک ملیار دۆلار خەرج دەکات بۆ یارمەتیدانی دروزەکان لە باکوری ئیسرائیل، ئەوەش هەنگاوێکە کە شرۆڤەکارانی ئەمنی دەڵێن، بۆ رازیکردنی دروزەكانە تا حكومەتی نوێی سوریا رەتبكەنەوە.
هاوسەرۆکی دەبەپە، ڕایدەگەیەنێت داواکاری درێژەدان بە ئۆپەراسیۆنە سیاسی و سەربازییەکانی دەوڵەت دوای ڕاگەیاندنی هەڵوێستی ئەرێنی لەلایەن پەکەکەوە مەترسییەکی گەورەیە بۆ سەر پرۆسەی ئێستا، دەبێت ئۆجالان ئازاد بکرێت بۆ ئەوەی پرۆسەکە بەرەو پێشەوە بچێت. کەسکین بایندر، هاوسەرۆکی پارتی هەرێمە دیموکراتییەکان (دەبەپە) ڕایگەیاند، عەبدوڵڵا ئۆجەلان دۆخی نێودەوڵەتی و هاوکێشە ناوچەییەکان و هاوسەنگییە سیاسی و کۆمەڵایەتییەکانی تورکیای هەڵسەنگاندووە و لە کاتێکی مێژووییدا ئەو بانگەوازەی کردووە. هاوسەرۆکی دەبەپە جەختى لەسەر ئەوەکردەوە، بۆ ئەوەی پرۆسەکە بەرەوپێش بچێت، پێویستە دەستبەجێ و یەکلاکەرەوە زەمینە بۆ ئازادی عەبدوڵڵا ئۆجالان دروستبکرێت، دەشڵێت: دەبێت هەلومەرجێک بۆ ئۆجالان دروستبکرێت کە بتوانێت بە ئاسانی پەیوەندی لەگەڵ پەکەکە و بازنەی جۆراوجۆر دروست بکات". کەسکین بایندر وتیشى: هەر لەبەر ئەم هۆکارە دەبێت وەک هەنگاوی یەکەم هەلومەرجی ئازادی ئۆجالان دروست بکرێت. گەورەترین گەرەنتی سەلامەتی ئەم پرۆسەیە ئەوەیە کە چالاکانە سەرکردایەتی بکات، گەورەترین بەرپرسیارێتی لەم بابەتەدا لە ئەستۆی دەوڵەت و ئەوانەی دەسەڵاتدان". بایندر ئاماژەی بەوەدا کە لە تورکیا، کوردستان، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و سەرتاسەری جیهان پشتیوانییەکی زۆر بۆ ئەو بانگەوازە هەیە و وتی: پێش هەموو شتێک؛ بەڕێز ئۆجالان ئەم بانگەوازەی بە هەڵسەنگاندنی دۆخی ئێستای جیهان و ناوچەکە و تورکیا کرد. دووەم؛ لە سەردەمێکدا کە سیاسەتی جەنگ لە سەرانسەری جیهاندا خەریکی پەرەپێدانی فۆرمولەکانە، نەخشەڕێگای چارەسەری جیهانی و ناوچەیی و نیشتمانیی زۆر جیاواز هاتۆتە ئاراوە. "هەر بۆیە زۆر ژاوەژاوی دروست کرد." هاوسەرۆکی پارتی هەرێمە دیموکراتییەکان (دەبەپە) بەردەوام بوو لە ڕاکێشانی سەرنج بۆ بەرنامەی ئەو دیدارانەی کە بڕیارە لە زیاتر لە ١٠٠ ناوەند لەگەڵ خەڵکدا ئەنجام بدرێت و وتی: دەمانەوێت بانگەوازەکەی ئۆجالان بە تەندروستترین شێوە لەگەڵ خەڵکدا هاوبەش بکەین. وتیشى: لەو چوارچێوەیەدا لەگەڵ خەڵک کۆدەبینەوە. ئەم کارە هەفتەی داهاتوو دەست پێدەکات. ئەم هەشتی مارس و نەورۆزە بۆ ئێمە کەمێک جیاواز دەبێت لە چاو ئەوانەی پێشوو. پێویستە زیاتر حەماسەتیان هەبێت. نەورۆز نەورۆزێکی ئاشتی و ئازادی و کۆمەڵگەیەکی دیموکراسی دەبێت. بەڕای من نەورۆزی ٢٠٢٥ دەبێتە نەورۆزی چارەسەری پرسی کورد و ئازادی کاک ئۆجالان و دەربڕینی ئیرادەی ملیۆنان کەس. هەمووان بەم بەرپرسیارێتییە لە گۆڕەپانی نەورۆز دەبن. عەبدوڵڵا ئۆجەلان، ڕۆژی ٢٧ی مانگى ڕابردوو لە ڕێگەی شاندی ئیمرالی پارتی دەمەوە، "بانگەوازی ئاشتی و کۆمەڵگایەکی دیموکراتی"ی بڵاوکردەوە. بانگەوازەکە کە بە "بانگەوازی سەدە" وەسف کراوە، پشتیوانی ئێران، عێراق، سوریا، تورکیا، ئیسرائیل، یەکێتی ئەوروپا (یەکێتی ئەوروپا)، ئەمریکا و چەندین بازنەی جیاوازی دیکەی وەرگرتووە. دوای ئەو بانگەوازە، پارتی ئاگربەستیشی ڕاگەیاند و پشتیوانی خۆی دەربڕی.
مەسرور بارزانی ڕایدەگەیەنێت ئەمڕۆ کە یادی ئەم ڕاپەڕینە مەزن و شکۆدارە دەکەینەوە، لە هەموو کاتێک زیاتر، پێویستیمان بە یەکڕیزی و هاوهەڵوێستیيە. بە بۆنەی 34ـەمین ساڵیادی ڕاپەرینی ساڵی 1991ـی خەڵکی کوردستان، مەسرور بارزانی، سەرۆکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، پەیامێکی بڵاو کردەوە. سەرۆک وەزیران دەڵێت: یەکێک لە سەروەرییە مەزنەکانی گەلی کوردستان، کە هەمیشە مایەی شانازیمانە، ڕاپەڕینی سەرتاسەری گەلی کوردستانە کە سەرجەم پێکهاتەکانی گەلەکەمان بەشداریان تێیدا کرد. دەقی پەیامەکە لە (34)ـەمین ساڵیادی ڕاپەڕینی ئاداری 1991ی خەڵکی کوردستان، گەرمترین پیرۆزبایی لە گشت کوردستانییان، بە تایبەتی پێشمەرگە قارەمانەکان و بنەماڵەی سەربەرزی شەهیدان دەکەم. یەکێک لە سەروەرییە مەزنەکانی گەلی کوردستان، کە هەمیشە مایەی شانازیمانە، ڕاپەڕینی سەرتاسەری گەلی کوردستانە کە سەرجەم پێکهاتەکانی گەلەکەمان بەشداریان تێیدا کرد و لە ئەنجامی یەکڕیزی و یەکگرتوویی گەلی کوردستان و هێز و لایەنە کوردستانییەکان، توانرا هەرێمی کوردستان لە ستەم و داگیرکاری ئازاد بکرێت و لە ئەنجامی هەڵبژاردنێکی ئازاد و دیموکراتییشەوە، پەرلەمان و حکوومەتی هەرێمی کوردستان هاتنە ئاراوە . ئەمڕۆ کە یادی ئەم ڕاپەڕینە مەزن و شکۆدارە دەکەینەوە، لە هەموو کاتێک زیاتر، پێویستیمان بە یەکڕیزی و هاوهەڵوێستیيە لە سەر داکۆکیکردن لە قەوارەی دەستووریی و دامەزراوە یاسایی و شەرعییەکانی هەرێمی کوردستان و ئەو دەسکەوتانەی بە هۆی خەبات و قوربانیدان و گیانفیدایی پێشمەرگە قارەمانەکان و خوێنی گەشی شەهیدە سەربەرزەکانمان بەدەستمان هێناون كە مەحاڵە خەڵکی کوردستان، لە ژێر هیچ فشار و هەڕەشەیەکدا، دەستبەرداری مافە ڕەواکانی ببێت. شکۆدار بێت ساڵیای ڕاپەڕینی ئاداری 1991 . سڵاو لە گیانی پاکی شەهیدانی ڕاپەڕین و گشت شەهیدانی کوردستان .
هاوڵاتى مەسعود بارزانى، سەرۆکى پارتى دیموکراتى کوردستان، بە بۆنەی یادی ڕاپەڕین پەیامێکى بڵاوکردەوەو تیایدا دەڵێت:ڕاپەڕین لە دژی دامودەزگەی ستەمکار و داگیرکەر، پەیامێکی ڕوون بوو کە سەرباری بوونی زوڵم و سەرکوتکاری و تۆقاندن، گەلی كوردستان زیندووە و ئازادی و سەربەستی دەوێت. هەر لەوپەیامەیدا بارزانى دەشڵیت: ڕاپەڕین ئەو ڕاستییەی سەلماند كە داگیركاری و ستەم چەندە بەهێزیش بن، سەرئەنجام هەر كۆتایی دێت و ئەوە ئیرادە و هێزی گەلی كوردستانە كە براوە دەبێت. دەقى پەیامەکە پەیامی سەرۆك بارزانی بە بۆنەی یادی ڕاپەڕین بەناوی خودای بەخشندە و میهرەبان بە بۆنەی سی و چوارەمین ساڵیادی ڕاپەڕینە مەزنەكەی گەلی كوردستان پیرۆزبایی لە خانەوادەی سەربەرزی شەهیدان و پێشمەرگە قارەمانەكان و هەموو خەباتگێڕ و ئازادیخواز و نیشتیمانپەروەران و سەرجەم خەڵكی كوردستان دەكەم. ڕاپەڕین یەکێکە لە سەروەری و دەستکەوتە گرانبەهاکانی گەلی کوردستان. لە سایەی ئیرادەی ئازادیخوازیی گەلی كوردستان و، قارەمانێتی پێشمەرگە و یەكڕیزیی لایەنەكانی ناو بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی كوردستاندا ڕاپەڕین هاتەدی و سەركەوتنی بەدەست هێنا. ڕاپەڕین لە دژی دامودەزگەی ستەمکار و داگیرکەر، پەیامێکی ڕوون بوو کە سەرباری بوونی زوڵم و سەرکوتکاری و تۆقاندن، گەلی كوردستان زیندووە و ئازادی و سەربەستی دەوێت. ڕاپەڕین ئەو ڕاستییەی سەلماند كە داگیركاری و ستەم چەندە بەهێزیش بن، سەرئەنجام هەر كۆتایی دێت و ئەوە ئیرادە و هێزی گەلی كوردستانە كە براوە دەبێت. لەو یادە پیرۆزەدا جەخت لە بەها پیرۆزەكانی ڕاپەڕین و پەیامی ئاشتی و برایەتی و پێكەوەژیانی گەلی كوردستان دەكەینەوە. سڵاو بۆ ڕۆحی بەرزی شەهیدانی ڕاپەڕین و هەموو شەهیدانی خەباتی ڕزگاریخوازی كوردستان دەنێرین، کە بە خوێنی پاكیان ئازادی و سەربەستیان بۆ گەلەكەمان هێنایە دی. مسعود بارزانی 5ـی ئاداری 2025
باسم محەمەد خزەیر، بریكاری وەزارەتی نەوت بۆ کاروباری دەرهێنان دەڵێت، لایەنی تورکیا ئاگاداری کردوینەتەوە، بەندەری جەیهان ئامادەیە بۆ وەرگرتنی نەوت، پشکنینی بۆری هەناردەکردنی نەوتی خاویش لە کێڵگەکانی هەرێمی کوردستانەوە بۆ بەندەری تورکیا تەواو بووە. خزەیر، لە لێدوانێکیدا بۆ رۆژنانەی (الصباح) وتی: وەزارەتی نەوت هەموو پابەندییەكانی جێبەجێ کردووە، چاوەڕێین هەرێم گڵۆپ سەوز هەڵبكات بۆ دیاریكردنی وادەیەك بۆ هەناردەکردنی نەوت بە تێكڕای (١٨٥) هەزار بەرمیل لە رۆژێکدا، تا دەگاتە ئەو توانایانەی کە دەبێت دواتر هەناردە بکرێت، بەپێی ئەو بڕەی کە لە بودجەی فیدراڵیدا دیاری کراوە. ئاماژەی بەوەشكردووە، ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لە (2)ی شوباتدا، هەمواری بودجەی پەسەند کرد، کە بڕی قەرەبووی تێچوی بەرهەمهێنان و گواستنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستانی دیاری کرد، هەموارکە حکومەتی هەرێمی کوردستانیش پابەند دەکات بە گواستنەوەی بەرهەمی نەوتی خۆی بۆ کۆمپانیای بە بازاڕکردنی نەوتی عێراق (سۆمۆ)، کە لەلایەن وەزارەتی نەوتی فیدراڵیەوە بەڕێوەدەبرێت. سەبارەت بە ڕێککەوتنی نۆژەنکردنەوە و پەرەپێدانی چوار کێڵگەی نەوتی کەرکوکیش، بریكاری وەزارەتی نەوت رایگەیاند، لەگەڵ کۆمپانیای (بی پی)ی بەریتانی گرێبەستی پەرەپێدانی چوار کێڵگەی کەرکوکمان تەواوکردووە و، خراوەتە بەردەم کۆمپانیای راوێژکاری (کلڤن لاین) بۆ پێداچوونەوە بە مۆدێل و مەرجی گرێبەستییەکان، پێشبینیش دەکرێت لە چەند رۆژی داهاتوودا رێککەوتنی کۆتایی واژۆ بکرێت. بریكاری وەزارەتی نەوت رونیشیکردەوە، گرێبەستەکە بریتییە لە نۆژەنکردنەوەی چوار کێڵگەی (بای حەسەن، کەرکوک بە دوو قوبەکەی "بابا و ئاڤانا"، جەمبور، و خەبات) بۆ ئەوەی بگاتە ئامانجی بەرهەمهێنانی (420) هەزار بەرمیل لە رۆژێکدا لە ماوەی دوو بۆ سێ ساڵدا، هەروەها وەبەرهێنانی (400) ملیۆن پێ سێجا لە غازی هاوەڵ و نۆژەنکردنەوە و فراوانکردنی دامەزراوەکانی غاز لە باکورو، دامەزراندنی وێستگەیەکی کارەبا بە توانای (٤٠٠) مێگاوات.
سەرۆکی هەرێمی کوردستان بەبۆنەی 34ەمین ساڵیادی راپەڕینەوە پەیامێکی بڵاوکردەوە و دەڵێت، دۆخەکە لە هەموو لایەک دەخوازێت بە گیانی بەرپرسیارێتیی هاوبەشەوە کار بکەین. نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان دەڵێت، "فيدراڵى و ده‌ستکه‌وته ده‌ستوورييه‌كان و ئاماده‌يى و كاريگه‌ريى ئه‌مڕۆی کوردستان، به‌ری ئه‌م ڕاپه‌ڕینه مه‌زنه‌ن. بۆیه، پاراستنی ده‌ستکه‌وته‌كان و مسۆگه‌رکردنی مافی نه‌وه‌کانی داهاتوومان، به یه‌کڕیزی، یه‌کگرتوویی و لێکگه‌یشتنى هه‌موو هێز و پێکهاته‌کان ده‌كرێت." لە بەشێکی دیکەی پەیامەکەیدا سەرۆکی هەرێمی کوردستان ئاماژەی بەوە کردووە، "دۆخی هه‌رێمی و ئاڵنگارييه ناوخۆیی و ده‌ره‌کییه‌کان، له هه‌موومان ده‌خوازێت به گیانی به‌رپرسیاريه‌تيی هاوبه‌شەوە کار بکه‌ین، له وانه‌كانى رابردوو فێر ببین و به‌رژه‌وه‌ندیی گشتيی گه‌له‌كه‌مان بپارێزين." دەقی پەیامەکەی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان: ئه‌مڕۆ به شكۆدارييه‌وه یادی سی و چوار ساڵه‌ى ڕاپه‌ڕینی ئاداری 1991 ده‌که‌ینه‌وه. به‌م بۆنه‌يه‌وه پیرۆزبایی له خێزان و كه‌سوكارى سه‌ربه‌رزى شه‌هیدان، پێشمه‌رگه قاره‌مانه‌کان و ته‌واوى گه‌لی کوردستان، به هه‌موو پێکهاته‌کانییه‌وه ده‌که‌م. ڕاپه‌ڕين، وێستگه‌یه‌کی مێژوویی و چاره‌نووسساز و ويستى پۆڵایینی كوردستانييان بوو له ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ی دیكتاتۆرى و سته‌مكاریدا. گه‌لى كوردستان به باوه‌ڕێکی پته‌و به دادپه‌روه‌ریی دۆزه‌که‌ی، يه‌كڕيز و یه‌کگرتوو، له‌سه‌ر بنه‌مای ئازادی، شكۆ و دادپه‌روه‌ری، ڕاپه‌ڕى و ده‌رگاى به ڕووی داهاتوویه‌کی نوێدا كرده‌وه. به‌رهه‌می خه‌باتێکی دوور و درێژ و قوربانیدانی گه‌وره‌ی پێشمه‌رگه و گه‌لى كوردستان بوو به‌ره‌و چه‌سپاندنی مافه ڕه‌واکانی له عێراقی نوێدا. فيدراڵى و ده‌ستکه‌وته ده‌ستوورييه‌كان و ئاماده‌يى و كاريگه‌ريى ئه‌مڕۆی کوردستان، به‌ری ئه‌م ڕاپه‌ڕینه مه‌زنه‌ن. بۆیه، پاراستنی ده‌ستکه‌وته‌كان و مسۆگه‌رکردنی مافی نه‌وه‌کانی داهاتوومان، به یه‌کڕیزی، یه‌کگرتوویی و لێکگه‌یشتنى هه‌موو هێز و پێکهاته‌کان ده‌كرێت. دۆخی هه‌رێمی و ئاڵنگارييه ناوخۆیی و ده‌ره‌کییه‌کان، له هه‌موومان ده‌خوازێت به گیانی به‌رپرسیارێتيی هاوبه‌شەوە کار بکه‌ین، له وانه‌كانى رابردوو فێر ببین و به‌رژه‌وه‌ندیی گشتيی گه‌له‌كه‌مان بپارێزين. له‌م بۆنه پيرۆزه‌دا جه‌خت ده‌كه‌ينه‌وه كه به‌رده‌وام ده‌بين له کارکردن بۆ به‌دیهێنانی ئامانجه باڵاكانى ڕاپه‌ڕین و خه‌باتی ئاشتییانه و دیپلۆماسی بۆ پاراستنی مافه‌کانی گه‌لی کوردستان. بۆ ئه‌وه‌ى خواست و ئاواته‌کانی كوردستانييان بۆ داهاتوویه‌کی باشتر و پێشكه‌وتن به‌دیبهێنین، ده‌بێ بنه‌ماکانی پێکه‌وه‌ژیانی ئاشتییانه، به‌هێزکردنی کولتووری يه‌كترقبووڵکردن، چه‌سپاندنی دیموکراسی و کاری هاوبه‌ش به گیانی به‌رپرسیاريه‌تيی نیشتمانی پته‌و بكه‌ين. هه‌مووان، نه‌وه‌ى دواى ڕاپه‌ڕين، نه‌وه‌كانى ئێستا و داهاتووش ده‌بێ به پێزانين و سوودوه‌رگرتن له ڕابردوو، به بڕوا و ئومێده‌وه به‌ره‌و داهاتوو هه‌نگاو بنێن. سڵاو له گيانى پاكى شه‌هیدانی ڕاپه‌ڕین و هه‌موو شه‌هیدانی کوردستان. هه‌ر به‌رز و شكۆدار بێت يادى ڕاپه‌ڕين. نێچیرڤان بارزانی سه‌رۆکی هه‌رێمی کوردستان 5ی ئاداری 2025
ئەندامێکی لیژنەی نەوت و گاز لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ڕایدەگەیەنێت ڕادەستکردنی 69 هەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانە بەو کۆمپانیا ئیماراتیەی کە کار لە کێڵگەی گازی کۆرمۆر دەکات لەگەڵ کورتهێنانی 100 هەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانە بەشێکن لەبەربەستەکانی پێش هەناردەکردنی نەوتی کوردستان و دەشڵێت،" هەوڵەکان و گفتوگۆکان بەردەوامن بۆ چارەسەرکردنی بەربەستەکان، بەڵام هیچ کەس ناتوانێ پێشبینی بکات کەی نەوتی کوردستان هەناردە دەکرێت." دکتۆر ئاسۆ فەریدون، ئەندامی لیژنەی نەوت و گاز لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بە دەنگی ئەمەریکای ڕاگەیاند،" حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراقی ڕێکەوتوون وەک سەرەتایەک ڕۆژانە 185 هەزار بەرمیل نەوت ڕادەستی سۆمۆ بکەن تا سۆمۆش لە ڕێگای تورکیاوە بۆ بەندەری جەیهان هەناردەی بکات، تەبعەن ئەمە بەشێکە لە جێ بەجێکردنی یاسای بودجە کە دەبێت هەرێم پابەند بێت بەهەناردەکردنی 400 هەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانە لە ڕێگەی سۆمۆوە." وتیشی،"ئێستا هەرێم توانای تەنها 300 هەزار بەرمیلی نەوتی هەیە، 185 هەزاری ئامادەیە بۆ هەناردەکردن و 46 هەزار بەرمیلیش وەکو پێداویستی ناوخۆی هەرێمی کوردستان دانراوە، لەگەڵ ڕادەستکردنی 69 هەزار بەرمیل نەوتی ڕەش بە خامی بەو کۆمپانیا ئیماراتیەی کە کێڵگەی نەوتی کۆر مۆر بەڕێوە دەبات وەکو حەق دەست، ئەم 69 هەزار حکومەتی عێراقی لێی ئاگادار نیە کە دەدرێت بەو کۆمپانیایە و لە یاسای بودجەدا نەچەسپاوە." ئەو ئەندامە کوردەی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ئاماژە بۆ ئەوەشدەکات ئەم ژمارانە هەمووی دەقیقن و کێشەیەکی تر لەپێش هەناردەکردنی نەوتی کوردستان ئەوەیە 100 هەزار بەرمیلی دیکەی نەوت کورتهێنان هەیە و دەشڵێت،" پێویستە گفتوگۆی زیاتر بکرێت و کێشەی ئەو 100 هەزار بەرمیلە و ئەو 69 هەزار بەرمیلەی کە دەدرێتە ئەو کۆمپانیایە چارەسەر بکرێت، بۆیە کەس ناتوانێ پێشبینی بکات کەی نەوتی کوردستان دەست بەهەناردەکردنی دەکرێت." کێڵگەی گازی کۆرمۆر دەکەوێتە سنوری ناحیەی قادر کەرەم ی سەربە قەزای چەمچەماڵ، بە سەرچاوەی سەرەکی دابینکردنی گازو کارەبای هەرێمی کوردستان دادەنرێت و لەلایەن کۆمپانیای دانا گازی ئیماراتی بەڕێوەدەبرێت. بڕیاربوو ئەمڕۆ سێ شەممە 4ی مانگی سێی 2025 کۆبوونەوەی باڵای نێوان وەزارەتی سامانە سروشتیەکانی هەرێم و وەزارەتی نەوتی عێراق و ئەو کۆمپانیایەی کە کار لە دەرهێنانی نەوتی کوردستان دەکات کۆببنەوە و بەشێک لەبەربەستەکان چارەسەر بکەن، بەڵام بە هۆکارێکی نادیار کۆبوونەوەکە دواخرا. گەرچی ڕۆژی شەممە 01-03-2025، وەزارەتی نەوتی عێراق لە راگەیێندراوێکدا، بانگهێشتی کۆمپانیا بیانییە جیهانییەکانی سەر بە (ئەپیکور)ی کردووە کە گرێبەستیان لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان بۆ پەرەپێدانی کێڵگە نەوتییەکانی هەرێمی کوردستان هەیە، هەروەها وەزارەتی سامانە سرووشتییەکانیش کە رۆژی سێشەممەی ئەم هەفتەیە 04-03-2025 لە بەغدا ئامادەبن. بەگوێرەی راگەیێندراوەکە،کۆبوونەوەکە بە مەبەستی گەیشتنە بە لێکتێگەیشتنێک کە خزمەت بە پەرەپێدانی کێڵگە نەوتییەکان بکات بە باشترین شێواز و بە شێوەیەک کە خزمەت بە بەرژەوەندییە نیشتمانییەکان بکات.
هێزەكانی سوریای دیموكراتیك هەسەدە لە راگەیەندراوێكدا ئەمڕۆ سێشەممە رایگەیاند "دوێنێ دووشەممە چەتەكانی دەوڵەتی توركی داگیركەر لە دەوروبەری پردی قەرەقۆزاق هێرشیان كردە سەر خاڵی هێزەكانمان، بەڵام شەڕڤانانمان سەرجەم هێرشەكانیان تێكشكاند". هەسەدە دەڵێت "سوپای توركی داگیركەر و چەتەكانی گوندەكانی تینا، جعدە، بیر حسۆ، خەسەق، دیكان، مەلحە، قەلهیدە، سیا، كەژ و بەرزاییەكانی سێڤێ و پردی قەرەقۆزاقیان تۆپباران كرد. جێی ئاماژەیە زیاتر لە ٦٠ گولـلە هاوەن، تانك و مووشەكیان بەسەر ئەو ناوچانە باراندووە. لەئەنجامی تۆپبارانەكاندا، زیانی ماددی زۆر بەر ماڵ و موڵكی دانیشتووانی ناوچەكە كەوتووە. هێزەكانی داگیركەر بە پشتیوانی تۆپخانەكانیان هێرشیان كردە سەر پێگەكانمان. بەڵام شەڕڤانانمان وەڵامی هێرشەكانیان دایەوە و شەڕێكی توند هاتە ئاراوە. لە ئەنجامدا چەتەیەكی زۆر كوژران و ئەوەندەش كە ڕوون بووەوە ٣ ئەندامی چەتەكان بریندار بوون. هەروەها یەكینەكانی شەهید هاروون گورزیان لە ئۆتۆمبێلێكی سەربازی چەتەكان وەشاند". ئاماژەی بەوەشكردووە، هەروەها شەڕڤانانمان لە دەوروبەری پردەكە هێرشی دووەمیان تێكشكاند. لە ئەنجامدا ژمارەیەك لە چەتەكان كوژراون و ژمارەیەكی دیكەشیان برینداربوون، جێی ئاماژەیە ژمارەی كوژراو و بریندارەكان بە روونی نەزانراوە". هەروەها لەبارەی بەرەیەكی دیكەی شەڕ رونیكردەوە "لە بەرەی عەین عیسا سوپای داگیركەری توركیا و چەتەكانی گوندی ئەبو سرایان لە ڕۆژئاوای عەین عیسا بە چڕی بۆردومان كرد. لە ئەنجامدا تۆپبارانەكە زیانی ماددی بە ماڵ و موڵكی مەدەنی هاوڵاتیان گەیاند. هەروەها فڕۆكە بێفڕۆكەوانەكانی دەوڵەتی داگیركەر بە درێژایی ڕۆژ بەسەر ئاسمانی عەین عیسا، شاری كۆبانێ و دەوروبەریدا سووڕاونەتەوە."
جۆدی ویلیامز، براوەی خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی و چالاکوانی مافی مرۆڤ ڕایگەیاند، هەوڵەکانی عەبدوڵڵا ئۆجالان بۆ ئاشتی ئیلهامبەخشن و دەشێت کاندیدی جددى خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی بێت. لەمیانەى چاوپێکەوتنێکى تەلەفزیۆنیدا، جۆدی ویلیامز، وتى: دانوستانەکانی ڕێبەر ئاپۆ لەسەر بنەمای ئاشتی و ئاسایش و ڕێزگرتن لە یەکتر، وایکردووە ببێتە کاندیدێکی گرنگ بۆ وەرگرتنی خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی، هەروەها ئەوەشى وت: ئەم پرۆسەیە عەبدوڵڵا ئۆجالان دەکاتە کاندیدێکی جدی بۆ وەرگرتنی خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی. جۆدی ویلیامز، چالاکوانى مافی مرۆڤ، لەبەشێکى دیکەى دیدارەکەیدا، جەختی لەوە کردەوە کە هەوڵەکانی ئاشتی سەرکردە ئاپۆ گەشەسەندنێکی زۆر گرنگ و ئەرێنین لە ژێر رۆشنایی بڵاوبوونەوەی شەڕ و جینۆساید لە سەرانسەری جیهاندا. هەروەها ناوبراو سەرنجی بۆ ئەو ڕاستییە ڕاکێشا کە دەبێت مەرجی گونجاو بۆ بەشداریکردنی ڕێبەر ئاپۆ لە پرۆسەی ئاشتیدا دابین بکرێت و جەختی لەوە کردەوە کە تورکیا دەبێت دڵسۆزانە وەڵامی ئەم پرۆسەیە بداتەوە. هەروەها جەختی لە زامنکردنی ئاسایش و ژیانی ڕێبەر ئاپۆ کردەوە، داوای لە دەوڵەتی تورکیا کرد واز لە یارییەکانی خۆی بێنێت و دەست بە دیالۆگێکی مانادار لەگەڵ سەرکردە کوردەکان بکات و کۆتایی بە جەنگ بهێنێت. جۆدی ویلیامز لەدایکبووی ٩ی تشرینی یەکەمی ١٩٥٠، چالاکوانی سیاسی و مافی مرۆڤی ئەمریکییە، لە سەرانسەری جیهاندا بە ڕۆڵی لە دامەزراندنی کەمپەینی نێودەوڵەتی بۆ قەدەغەکردنی مین و داکۆکیکردنی بەردەوامی بۆ مافەکانی مرۆڤ (بەتایبەت مافەکانی ژنان) و ڕۆڵی لە دانانی ستانداردی نوێ بۆ باشترکردنی ئاسایشی کەسی لە جیهانی مۆدێرنماندا ناسراوە. جودی لە ساڵی ١٩٩٧ خەڵاتی نۆبڵی ئاشتی پێبەخشرا، بە هاوبەشی لەگەڵ ئەو هەڵمەتەی کە دامەزراندبووی، وەک ڕێزێک بۆ ئەو، بەهۆی کارەکانی لە لابردنی مین.
.png)
دۆناڵد ترامپ ئەمشەو سێشەممە وتارێک لە کۆنگرێسی ئەمەریکا پێشکەش دەکات و تیایدا تیشک دەخاتە سەر بەشێک لە کارەکانی چەند هەفتەی سەرەتایی سەرۆکایەتییەکەی. ئەم وتارەی کە وەک بارێکی باو بە وتارێک لەسەر ڕەوشی وڵات دوای دەستبەکاربوون بەناوبانگە، دەرفەتێک دەڕەخسێنێت بۆ سەرۆک ترامپ هەتا بۆچوونەکانی خۆی لەسەر ئابوری و ڕێبازی کۆچبەری ئەمەریکا بخاتە ڕوو و ڕێگە خۆش دەکات تا بەرگری لە بڕیارە مشتومڕ لەسەرەکانی ئەم دواییەی بکات بۆ کەمکردنەوەی هێزی کاری فیدراڵی و ڕووبەڕووبوونەوەی سەرۆکی ئۆکرانیا ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی. بەڵام یەکێک لە ئاستەنگە بەرچاوەکان بۆ ترامپ بریتی دەبێت لە یەکخستنی زۆرینەی کۆمارییەکان لە سینات و ئەنجومەنی نوێنەران بۆ تێپەڕاندنی بودجەی حکومەت هەتا دوا وادەی 14ی مانگی 3. کۆمارییەکان دوودڵن لەسەر ئەوەی کە ئایا بەرنامە بەناوبانگەکانی تۆڕی سەلامەتی کۆمەڵایەتی وەک مێدیکەید کە بیمەی تەندروستی بۆ ئەو کەسانە دابین دەکات کە داهاتیان کەمە ببڕن یان نا، بۆ دانەوەی قەرزی ئەمەریکا و پێدانی درێژکردنەوەی کەمکردنەوەی باجەکانی ساڵی 2017 کە لە خولی یەکەمی ترامپدا پەسەندکرا. ترامپ داوای "یەک پڕۆژە یاسای گەورە و جوان" دەکات بۆ دابینکردنی بودجەی کارنامەی سیاسەتە ناوخۆییەکانی. مایک جۆنسۆن سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەران هەفتەی ڕابردوو بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاندووە، "کاری زۆر قورسمان لە پێشە، بەڵام بڕیارە کارنامەی ئەمەریکای یەکەم بگەیەنین". گوتیشی "ئێمە هەمووی ئەنجام دەدەین، نەک تەنها بەشێکی." دیموکراتەکانی کۆنگرێس ڕەخنەیان لە بودجە گرتووە و دەڵێن سوودی بۆ دەوڵەمەندەکان هەیە. چاک شومەر سەرۆکی کەمینە لە سینات هەفتەی ڕابردوو وتی "هەڵە مەکەن، ئەمە کەسانی بەساڵاچوو و منداڵان و کەمئەندامان تاڵان دەکات بۆ ئەوەی پارە بدەن بۆ دەوڵەمەندەکان هەتا دەوڵەمەندتر بن". هەروەها پێدەچێت سەرۆک ترامپ باس لە هۆکاری سەپاندنی باج لەلایەن ئەمەریکاوە بەسەر وڵاتانی دیکەدا بکات. دووپاتی کردەوە کە 25% باج لەسەر کەنەدا و مەکسیک لە ڕۆژی سێشەممەوە دەچێتە بواری جێبەجێکردنەوە. ترامپ ڕۆژی دووشەممە بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاند "دەبێت باجێکیان لەسەر دابنرێت." و گوتیشی "کەواتە، ئەوەی دەبێت بیکەن دروستکردنی کارگەی ئۆتۆمبێلەکانیانە، ڕاشکاوانە، و شتی دیکە لە ئەمەریکا، لەو حاڵەتەدا هیچ باجێکیان لەسەر دانانرێت." هەفتەکانی سەرەتای سەرۆکایەتی ترامپ چەندین فەرمانی سەرۆکایەتیشی تێدا مۆر کران لەسەر ئەو بابەتە سەرەکییانەی کە لە هەڵمەتەکانی هەڵبژاردنیدا ئاماژەی پێکردبوون لە ناویاندا چاکسازی لە کۆچبەریدا. چاوەڕوان دەکرێت لە وتارەکەیدا سێشەممە شەو تیشک بخاتە سەر گۆڕانکارییەکانی ئاسایشی سنووری باشووری ئەمەریکا لەگەڵ مەکسیک. هەروەها دەشێت قسە لەسەر دامەزراندنی وەزارەتی کارایی حکومەت بکات کە بە DOGE ناسراوە و بە سەرۆکایەتی ملیاردێر ئیلۆن ماسک. لە کاتێکدا کە پرسە ناوخۆییەکان بە شێوەیەکی نەریتی جێگەی بایەخی وتاری سەرۆکایەتن بۆ کۆنگرێس، بەڵام پێدەچێت باس لە چەندین ئاستەنگی سیاسەتی دەرەوەییش بکات. ترامپ دوای مشتومڕێکی لەگەڵ ڤۆلدمیر زێڵێنسی ڕۆژی هەینی لە کۆشکی سپی بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاند، هەست ناکات ئۆکرانیا بە شێوەیەکی پێویست دان بە بەشداریکردنی نزیکەی 200 ملیار دۆلاری ئەمەریکادا ناوە لەو ململانێیەدا کە کاتێک ڕووسیا لە 24ی دووی 2022دا هێرشەکانی بۆ سەر ئۆکرانیا دەستیپێکرد. هەروەها چاوەڕوان دەکرێت ترامپ باس لە ئاگربەست لە غەززە بکات و پلانەکانی بۆ پەرەپێدانی خانووبەرە لەو ناوچە پڕ لە کێشەیە بخاتە ڕوو. ئەلیسا سلۆتکین، سیناتۆر و شرۆڤەکاری پێشووی سی ئای ئەی وەڵامی دیموکراتەکان بۆ وتارەکەی ترامپ دەداتەوە. سلۆتکین لە ویلایەتی میشیگان سەرکەوتنی بەدەستهێنا بە گرنگیدان بە ئابووری لە گەیاندنی خۆی بۆ دەنگدەران.
بەرخۆدانی سێ مانگی رابردووی شەڕڤانانی هەسەدە لە بەنداوی تشرین و پردی قەرەقۆزاخ و خستنەخوارەوەی چوار فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی بەیرەقداری تورکیا، زیانی گەورەی بە بازاڕی چەک و تەقەمەنی تورکیا گەیاندووە و خواستی لەسەر فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی تورکیا کەمکردووە. لە دوا روخانی رژێمی بەشار ئەسەد لە 8ـی کانوونی یەکەمی 2024، تورکیا و گروپە چەکدارە سورییەکانی سەر بەو وڵاتە هێرشەکانیان بۆ سەر بەنداوی تشرین و پردی قەرەقۆزاخ و دەوروبەری کۆبانێ چڕکردوەتەوە، تورکیا بە هێرشی ئاسمانی و موشەکی پاڵپشتیی ئەو گروپانە دەکات و بە چڕی بۆردومانی ناوچەکە دەکات، لەبەرامبەردا شەڕڤانانی هەسەدە بەرەنگاری هێرشەکان بونەتەوە و نەیانهێشتووە پێشڕەویی بۆ ناوچەکە بکەن. بەپێی راگەیەندراوی هێزەکانی سوریای دیموکرات، کە مەزڵوم عەبدی فەرماندەی گشتی ئەو هێزانە لە چاوپێکەوتنێکی تەلەفزیۆنیدا پشتڕاستی کردەوە، تائێستا چوار فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی جۆری بەیرەقداری تورکیایان خستوەتە خوارەوە، سەرەڕای تێکشکاندنی ژمارەیەک سیستمی رادار و فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی دیکەی چاودێری و هێرشکار. نرخی ئەو فڕۆکە بێفڕۆکەوانەی تورکیا نزیکەی 25 ملیۆن دۆلارە، بەوەش تەنها لە خستنەخوارەوەیان زیاتی 100 ملیۆن دۆلار لە تورکیا کەوتوە و لەسەر ئاستی جیهانیش کە زۆرترین خواستی لەسەر بووە، بازاڕی بە تەواوەتی شکاوە. کۆمپانیای بایکار، کە فڕۆکەی (بەیرەقدار تی بی 3) دروست دەکات، شەشەم کۆمپانیای تەکنەلۆجی بەرهەمهێنەری ئەو فڕۆکانەیە لەسەر ئاستی جیهان. فڕۆکەکە، درێژییەکەی هەشت مەترە، بەرزی دو مەتر و درێژی هەر باڵێکی 14 مەترە. ئیسلام سەعدی، ئەفسەری خانەنشینی هێزی ئاسمانی سەربازی عێراقی و شارەزای بواری فڕۆکەوانی سەربازی رایگەیاند: کێشی بەیرەقدار 1600 کیلۆگرامە، توانای فڕۆینی یەک رۆژی تەواوی هەیە، زۆرترین ماوەی خۆڕاگرتنی هەیە لە ئاسماندا. بەپێی چەند سەرچاوەیەکی هەواڵ، بەهۆی شەڕی بەنداوی تشرین و پردی قەرەقۆزاخ و خستنەخوارەوەی ئەو فڕۆکە بێفڕۆکەوانانەوە، ئەو وڵاتانەی کە کڕیاری سەرەکیی بەیرەقدار بوون، پێداچونەوە بە گرێبەستەکانی پێشوویان دەکەن، لەکاتێکدا پێشتر لە شەڕی ئۆکراینا و روسیا، ئازەربایجان، عێراق، لیبیا و سوریا، ئەو فڕۆکانە رۆڵی گەورەیان هەبووە و خواستی زۆریان لەسەر بووە، بەڵام شەڕڤانانی کورد بە تەکنیکی سەرەتایی و ناوخۆیی توانیان شکۆی ئەو ئەفسانەیە بشکێنن و لە چەند رۆژێکی کەمدا چوار دانەیان لێ بخەنە خوارەوە ئەو پڕۆسەیە، تەنها کاریگەریی لەسەر بازاڕی بەیرەقدار دروست نەکردووە، بەڵکو کاریگەریی لەسەر هەناردەی چەک و کەرەستەی سەربازیی تورکیاش دروستکردوە، بەپێی چەند سەرچاوەیەکی تورکی، خواست لەسەر فڕۆکەی بێفڕۆکەوان و چەک و تەقەمەنی تورکیا لە ماوەی چوار ساڵی رابردوودا بۆ نزیکەی نیوە دابەزیووە. ئامارە فەرمییەکان دەری دەخەن، ساڵی 2020 تورکیا بە بەهای 11 ملیار دۆلار چەک و کەرەستەی سەربازیی فڕۆشتووە، بەڵام ساڵی 2023 بۆ کەمتر لە 6 ملیار دۆلار دابەزیووە، ساڵی رابردووش رێژەکە بەشێوەیەکی بەرچاو کەمیکردووە، بەڵام هێشتا ژمارەی کۆتایی رانەگەیەندراوە.
حکومەتی بەريتانيا رێکارێکی نوێ دژی کۆچبەرانی کورد گرتەبەر و دەڵێت هەڵمەتێکی ريکلامی ديجيتاڵی لە هەرێمی کوردستان بۆ هۆشيارکردنەوەی خەڵک راگەيەندراوە. ماڵپەڕی فەرمی حکومەتی بەريتانيا هۆشدارییەکی بە زمانی کوردی بڵاوکردووەتەوە و دەڵێت "ئەگەر بە نایاسایی بێیتە بەریتانیا، دەکرێ دەستگیر بکرێیت و دەربکرێیت". هاوکات چيرۆکی چوار کۆچبەری کوردی بڵاوکردووەتەوە کە پەشيمانن لەوەی چوونەتە ئەو وڵاتە. ڕاشيگەياندووە، لە ئەمڕۆوە هەڵمەتێکی ريکلامی ديجيتاڵی لە هەرێمی کوردستان راگەيەندراوە وەک بەشێک لە کەمپەينی نێودەوڵەتی بۆ هۆشيارکردنەوەی کۆچبەران لەبارەی درۆی قاچاخچييەکانەوە کەمپەينەکە لە ئەلبانيا و ڤێتناميش بەڕێوەدەچێت. ئاماژەی بەوەشکردووە، قاچاخچییەکان پێت دەڵێن کە کۆچی نایاسایی بۆ بەریتانیا کارێکە مەترسیی نییە و ئاسانە و دەتوانیت ژیانێکی خۆش بۆخۆت دابین بکەیت، بەڵام ئەم قسەیە زۆر دوورە لە راستييەوە. دەشڵێت "کۆچی نایاسایی بۆ بەریتانیا گەلێک تێچوونی هەیە، تەنانەت لەوانەیە گیانیشت تێدا بچێت، گەلێک ژن و پیاو و منداڵ لەناو لۆرییەکاندا مردوون کاتێک هەوڵیان داوە لەرێگەی بەلەمی بچووک یان خۆشاردنەوە بێنە بەریتانیا". دام ئەنجڵ ئیگل، وەزیری ئاسایش و پەنابەری و سنوورەکانی بەريتانيا رايگەياندووە، باندە تاوانکارییەکان بێبەزەییانە درۆی مەترسیدار لە سۆشیال میدیا بڵاودەکەنەوە بۆ ئەوەی خەڵک بەلای خۆياندا رابکێشن، ئێمەش بە بەکارهێنانی چیرۆکی راستەقینەی قوربانییەکانیان ئاشکرایان دەکەین. دەشڵێت "نابێت ژیانت بخەیتە دەستی قاچاخچییەکەوە شایانی ئەو مەترسییە نييە، زۆر کەس لە کەناڵی ئینگلیزیدا بە دەستی ئەم تاوانبارانە گیانیانلەدەستداوە و ئێمەش ناوەستین بۆ ئەوەی بياندەين بە دادگا".
هەپەگە ڕایگەیاند، سەرەڕای ئەوەی هێزەکانمان لە ئاگر بەستدایە، سوپای تورک بەردەوامە لە هێرشەکانی، لە ڕۆژانی ١ تا ٣ـی ئادار تونیلەکانی گەریلا چوار جار بە تەقەمەنی قەدەغەکراو و سێجاریش بە درۆن بۆردوومان کراون، هەروەها گۆڕەپانەکانی بەرخۆدان شەش جار بە فڕۆکەی جەنگی و ١٠٧٢ جار بە چەکی قورس و تۆپهاوێژ بۆردوومان کراون. ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنیی هێزەکانی پاراستنی گەل-هەپەگە، سەبارەت بە بەردەوامبوونی هێرشە ئاسمانی و زەمینییەکانی سوپای داگیرکەری تورک ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە. لە ڕاگەیاندراوەکەی هەپەگەدا هاتووە، لە دوای ڕاگەیاندنی ئاگربەستی پارتی پەکەکەمان و فەرمانی فەرماندەیی بڕیارگەی ناوەندیی گەلمان، هێزەکانمان لە ١ـی ئاداری ٢٠٢٥ـەوە کەوتوونەتە پێگەی ئاگربەستەوە، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا هێرشەکانی سوپای دەوڵەتی تورک لە ئاسمان و زەمینەوە بەردەوامە. هەروەها ڕاشیگەیاند، ئەو زانیارییانەی دەربارەی هێرشەکانی سوپای داگیرکەری تورک و دەستوەردانەکانی هێزەکانی گەریلامان کە بۆ ڕاوەستاندنی هێرشەکان لە چوارچێوەیی پاراستنی ڕەوادا ئەنجام دەدرێت. هەپەگە ئاماژەی بەوەکرد، لە ٢٦ و ٢٧ـی شووبات و ١ـی ئادار لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی جودی و گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی لە هەرێمی شەهید دەلیلی ڕۆژئاوای زاپ، سێ جار گورز لە جوڵەی داگیرکەران وەشێندراوە و لە ئەنجامدا داگیرکەرێکیش سزادراوە. هەروەها لە ڕاگەیاندراوەکەیدا باسی لەوەشکردوە، لە ٢٦ـی شووبات لە هەرێمی دینارتە لە هەرێمی گارە، لە ئەنجامی هێرشی فڕۆکەی جەنگی دا هەڤاڵ دەلیل شەهید بووە، زانیاری بەرفراوان لەسەر ناسنمانەی هەڤاڵی شەهید، دواتر بۆ گەلی وڵاتپارێزمان و ڕای گشتی بڵاو دەکەینەوە. ئەوەشی خستووەتەڕوو، لە ١ تا ٣ـی ئادار، تونێلەکانی گەریلا لە هەرێمی شەهید دەلیلی ڕۆژئاوای زاپ لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی جودی چوارجار بە تەقەمەنی قەدەغەکراو، لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی سێ جار بە درۆنی بۆمبهاوێژ بۆردوومان کراون، هەروەها لەهەرێمی گارە گۆڕەپانەکانی سپیندارە، گردی مەسەکەنە، دێڕەشە و دەشتی کافیا شەش جار بە فڕۆکەی جەنگی بۆردوومان کراون. ڕاشیگەیاند، لە ڕۆژانی ١،٢،٣ـی ئاداردا لە هەرێمی خواکوڕک گۆڕەپانەکانی بەرخۆدانی بەربزنە، لۆلان، کەندەکۆلا، لە هەرێمی گارە گۆڕەپانەکانی دەشتی کافیا، دێڕەشە، سپیندارە، مژێ، گرگاشە، شاخی زەنگل، کانی سارکە، زێڤکە، لە هەرێمی مەتینا گۆڕەپانەکانی سەری مەتینا، شێلازە، بێشەلی، لە هەرێمی شەهید دەلیلی ڕۆژئاوای زاپ گۆڕەپانەکانی بەرخۆدانی شاخی جودی و شاخی ئامێدی؛ بە گشتی ١٠٧٢ جار بە چەکی قورس و تۆپهاوێژ بۆردوومان کراون.
.jpg)
