سەرۆکی ئەمریکا ئێوارەی رۆژی هەینی ئامۆژگارییەکی روونی ئاراستەی ئۆکراینا کرد و داوای لێکرد "رێککەوتنێک بکات." ئەمە لە کاتێکدایە کە لووتکەکەی لەگەڵ ڤلادیمیر پووتین لە ئەلاسکا بەبێ هیچ رێککەوتنێک کۆتاییهات. دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا، دوای دیدارەکەی لەگەڵ ڤلادیمێر پوتین، سەرۆکی روسیا، بە كەناڵی "فۆکس نیوز"ی وت: بەپێوەری لە یەكەوە بۆ دە، دە لە دە بە كۆبونەوەكەم دەدەم لەگەڵ پۆتین. دۆناڵد ترەمپ، لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ فۆکس نیوز رایگەیاند: لەگەڵ پۆتین دانوستانم کرد لەسەر چەند پرسێک لەوانە، ناتۆ، رێوشوێنە ئەمنییەکان و خاک، پێموایە ئێمە زۆر لە رێککەوتن نزیک بووینەتەوە. سەرۆکی ئەمریکا ئامۆژگاری ڤۆلۆدیمیر زیلینسکی هاوتا ئۆکراینییەکەی کرد، رێککەوتن بكات بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕی ئۆکرانیا . ترەمپ لەوباریەوە رایگەیاند: ئۆکرانیا دەبێت رازی بێت، رەنگە رازی نەبێت، ئامۆژگاری من بۆ زيلينسکی ئەوەیە رێککەوتن ئەنجام بدات. دوای نزیکەی 3 کاژێر لە گفتوگۆی لووتکەی نێوانیان؛ دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا و ڤلادیمیر پووتین، سەرۆکی رووسیا لە ئەلاسکا ئاماژەیان بە "پێشکەوتن" و بووژانەوەی "هاوڕێیەتی" کرد، بەڵام هیچ رێککەوتنێکی کۆنکرێتی، بەتایبەتی لەسەر ئاگربەست لە ئۆکراینا، رانەگەیێندرا. ترەمپ، کە پێشتر خۆی وەک مامۆستای رێککەوتنەکان ناساندبوو، لە بنکەیەکی ئاسمانیی ئەلاسکا پێشوازییەکی گەرمی لە پووتین کرد، کە ئەمە یەکەمجار بوو سەرۆکی رووسیا لەدوای دەستپێکردنی جەنگی ئۆکراینا لە شوباتی 2022 پێ بنێتە سەر خاکی رۆژئاوا. دوای کۆبوونەوەکە، ترەمپ و پووتین لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەڤانیی کورتدا کە تەنیا 12 خولەکی خایاند، قسەیان کرد و وەڵامی پرسیاری رۆژنامەڤانانیان نەدایەوە، کە ئەمە هەنگاوێکی نامۆ بوو بۆ سەرۆکی ئەمریکا.
نەتەوە یەکگرتووەکان هۆشداری دەدات کە دوای چوار ساڵ لە دەستبەسەرداگرتنی کابول لەلایەن تاڵیبانەوە، ژنانی ئەفغانستان رووبەڕووی دوورخستنەوە لە ژیانی گشتی دەبنەوە. ئاژانسەکە دەڵێت، تاڵیبان نزیکە لە سڕینەوەی ژنان و تەنانەت قسەکردن لەبەردەم خەڵک لەلایەن ژنانەوە قەدەغە دەکات. فەرمانە نوێیەکانی تاڵیبان داوا لە ژنان دەکەن کە سەرپەرشتیاریان لەگەڵدا بێت بۆ ئەوەی بچنە ناو شوێنە گشتییەکان و ئەو ژنانەی کە رووپۆشی تەواویان نییە، لە شوێنە گشتیەکان قەدەغە دەکرێن. تاڵیبان رێگری دەکات لە چوونی کچان بۆ قۆناغی ناوەندی یان زانکۆ کە ئەمەش دەرفەتی کار و راهێنان بە ژنان نادات. ئێستا نزیکەی لەسەدا 80ـی ژنانی ئەفغانستان لە دەرەوەی خوێندن، دامەزراندن، یان راهێنانن ماونەتەوە و ئەمەش خەڵکی ئەفغانستانی هەژارتر کردووە. دەستڕاگەیشتنی ژنان بە چاودێری تەندروستی تێکچووە و تاڵیبان نزیکەی 100 فەرمانی دژی ژنان دەرکردووە.
سەرۆکی ئەمریکا لە ڕێگەی فڕۆکەیەکى تایبەتەوە ئاسمانى وڵاتەکەى بەجێهێشت و بەرەو ئەلاسکا بەڕێکەوت بۆ کۆبونەوە لەگەڵ هاوتا ڕوسیەکەى کەبڕیارە ئەمشەو کاتژمێر دە بەکاتى هەرێم بەڕێوەبچێت. ترەمپ لەنێو فڕۆکە تایبەتەکەیەوە قسەى بۆ رۆژنامەنووسان کرد، سەبارەت بە هاوتا ڕووسیەکەی وتی: تێبینیم کرد کە خەڵکی بازرگانی زۆر لە ڕووسیا دەهێنێت بۆ کۆبونەوەکەى ئەمڕۆ و ئەوەش شتێکی باشە. وتیشى: من ئەوەم پێ خۆشە، چونکە دەیانەوێت بازرگانی بکەن، بەڵام بازرگانی ناکەن تاوەکو شەڕەکە یەکلایی نەکەینەوە." پێشتر ڕۆژنامەی تەلەگراف ئاشکرایکردبوو ترەمپ بە پاکێجێک لە هاندانە داراییەکانەوە بەرەو ئەنکۆرەیج دەڕوات کە بۆ ئەوەی ڕێگای ئاگربەست ئاسانتر بکات. سەرۆکی ئەمەریکا قسەکانی پێشووی خۆی دووپاتکردەوە و ڕایگەیاند، ئەگەر ڕێککەوتنێک نەکرێت بۆ کۆتاییهێنان بە شەڕەکانی ئۆکرانیا، پوتین ڕووبەڕووی دەرئەنجامەکانی "زۆر سەخت" دەبێتەوە. نرەمپ بەردەوامبوو لەقسەکانى ئەوەشى خستەڕوو کە پۆتین پێیوایە بەردەوامی هێرشەكانی بۆسەر ئۆكرانیا لە دانوستاندا هێزی پێدەبەخشێت، بەڵام من وای ئەبینم ئەوە زیانی پێئەگەیەنێت. وتیشى: پۆتین زیرەكەو دەیەوێت مامەڵەی ئابوری لەگەڵ ئێمە بكات، بەڵام ئەمە ناكرێت تاوەكو لە شتە خراپەكە رزگارمان نەبێت كە جەنگە، پۆتین روبەڕووی سزای زۆر توند دەبێتەوە ئەگەر بایەخ نیشان نەدات بۆ كۆتایهێنان بە جەنگ. دەشڵێت، لە کۆبوونەوەکە لەگەڵ پوتن، هەوڵی پاراستنی ئاسایشی ئۆکرانیا و ئەورووپا دەدەین، بەڵام لە دەرەوەی هاوپەیمانی ناتۆ. باسیشی لەوە کرد، ڕەنگە کۆبوونەوەکە ئەنجامێکی باشی هەبێت. ترەمپ دووپاتیشی کردووە، ئەگەر جەنگی ئۆکرانیا کۆتایی نەیەیت و کۆبوونەوەکە بێ ئەنجام بێت، ئەوا دەرەنجامێکی خراپی بۆ ئابووری ڕووسیا دەبێت. ئەمەش لە کاتێکدایە، بڕیارە ئەمڕۆ، دۆناڵد ترەمپ و ڤلادیمێر پوتن، سەرۆکی ڕووسیا لە ویلایەتی ئالاسکا لەبارەی پرسی ئۆکرانیا و باشترکردنی پەیوەندییە دوو لایەنەکان کۆببنەوە.
بڕیارە سبەینێ هەینى دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا و ڤلادیمیر پووتین، سەرۆکی رووسیا لە ئەلاسکا کۆببنەوە بۆ گفتوگۆکردن لەبارەی چۆنیەتی کۆتاییهێنان بە جەنگی ئۆکراینا، ئەمەش یەکەم کۆبوونەوەی نێوانیان دەبێت لە دوای ساڵی 2018 کە ئەو کات لە هیلسنکی کۆبوونەوە. بەرپرسێکى باڵاى ڕوسیا ناوى ئەو پێنج کەسەى ئاشکراکردوە کە یاوەرى پووتین دەکەن کاتێک لەگەڵ ترەمپ کۆدەبێتەوە. یوری ئوشاکۆڤ یاریدەدەری سەرۆکایەتی ڕووسیا ئاشکرای کرد کە پێکهاتەی شاندەکانی ڕووسیا و ئەمریکا دیاری کراوە. یاریدەدەری کرێملین ڕایگەیاند، لوتکەی نێوان ڤلادیمێر پوتین، سەرۆکی ڕووسیا و دۆناڵد ترەمپ، هاوتا ئەمریکییەکەی ڕۆژی هەینی، نەک تەنیا لەسەر ململانێی ئۆکرانیا بەڵکو کارنامەیەکی ئەمنی فراوانتر دەبێت و چەندین بەرپرسی باڵای ڕووسیا تێیدا بەشدار دەبن. ئوشاکۆڤ وتی: بەشداربووان دەستنیشانکراون و بە لەبەرچاوگرتنی ئەو پرسە زۆر گرنگ و هەستیارانەی باس دەکرێن، مەودای بەشداربووانی دانوستانەکان فراوان نییەو چەند کەسێکى دیاریکراو دەبن, بەرپرسەکەى ڕوسیا وتى: شاندەکە جگە لەسەرۆک پێکهاتون لە سێرگی لاڤرۆڤوەزیرى دەرەوە، یوری ئوشاکۆڤ یاریدەدەر لەسەرۆکایەتى ڕوسیا، ئاندرێ بیلۆسۆڤ وەزیری بەرگرى و ئەنتۆن سیلوانۆڤ وەزیرى دارایی و کیریل دیمیتریڤ نوێنەرى تایبەتی سەرۆک کۆمار بۆ وەبەرهێنان و هاریکاری ئابووری لەگەڵ وڵاتانى دەرەوە. یاریدەدەری سەرۆکایەتی ڕووسیا ئاماژەی بەوەشکرد، واشنتۆن ناو شاندە بەشداربووەکەى ئەمریکاشى دەستنیشانکردووە، بەڵام ڕەتیکردووەتەوە ناوەکانیان ئاشکرابکات و دەڵێت "باشترە چاوەڕێی ڕاگەیاندنێک بکەین لەلایەن هاوبەشە ئەمریکییەکانمانەوەو خۆیان ناوى ئەوان ڕابگەیەنن". بڕیارە دوابەدوای کۆبوونەوەکە هەردوو سەرۆکى ئەمریکا و ڕوسیا کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی هاوبەش ئەنجام بدەن، کە ڕەنگە ئەو کەشوهەوایە ئاشکرا بکات کە لەنێوان ئەو دوو کەسەدا زاڵ بووە. سەبارەت بە ماوەى کۆبونەوەکانیان لەو چوارچێوەیەشدا یاریدەدەری پوتین ڕوونیشیکردەوە کە "ماوەی دانوستانەکان پەیوەستە بە چۆنیەتی بەرەوپێشچوونی گفتوگۆکانی نێوان هەردوو سەرۆک، هەربۆیە پەیوەستە بە هەردوو سەرۆکەکەوە" ئاماژەی بەوەشکرد، شاندی ڕووسیا لەدواى کۆتاییهاتنی دانوستانەکاندا شوێنە بەجێدەهێڵن و دەڕۆن. بەرپرسێکی کۆشکی سپی رایگەیاند، لووتکەکە لە بنکەی سەربازی ئیلمۆندۆرف ریچاردسن لە نزیک شاری ئەنکۆرەیجی پایتەختی ویلایەتی ئەلاسکا بەڕێوەدەچێت. بنکەکە بەرپرسە لە رووبەڕووبوونەوەی ئەو مەترسییە ئاسمانی و دەریاییانەی رووبەڕووی ئەمریکا دەبنەوە. بەرپرسانی ئەورووپا رەخنەیان لە لووتکەکە گرتووە بەوەی، کە نابێت بەبێ بەشداری سەرکردەکانی ئەورووپا و ئۆکراینا بڕیار لەبارەی جەنگەکەوە بدرێت. شوباتی 2022، رووسیا دەستی بە هێرشەکانی بۆ سەر ئۆکراینا کرد و دواتر ئەویش وەڵامی هێرشەکەی دایەوە. ئەم ساڵ چەند کۆبوونەوەیەک لەنێوان رووسیا و ئۆکراینا کراون، بەڵام جگە لە رێککەوتن لەسەر گۆڕینەوەی بارمتە و تەرم نەبوونە هۆی کۆتاییهێنان بە جەنگەکە.
میدیاکانى ئیسرائیل، لەچەند سەرچاوەیەکى باڵاى ئەمریکاوە ئەوەیان ئاشکراکردوە ئێستا کۆشکی سپی سەرقاڵى ئەوەیە گەشتێک بۆ سەرۆکی ئەمریکا ڕێکبخات تا سەردانى ئیسرائیل بکات، ئەگەر هەلومەرجەکان دروست بکرێن و دانوستانەکان لەگەڵ حەماس ڕێککەوتن و ئاگربەستیان بەدوادابێت، سەرچاوەیەکی ئیسرائیلیش پشتڕاستی کردوەتەوەو دەلێت: ئەم ئەگەرە هەیە. سەرچاوەکانی کۆشکی سپی دەڵێن، ئەگەر هەلومەرجەکان گونجاو بن، ڕەنگە مانگی داهاتوو دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا سەردانی ئیسرائیل بکات، ئەمەش پێش سەردانەکەی بۆ بەریتانیا کە پلانی بۆ داناوە، لە دوایین سەردانیدا بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، سەرۆکی ئەمریکا چووە سعودیە و قەتەر و ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی. بڕیارە لەڕۆژانى 17-19ی ئەیلولى داهاتوودا ترەمپ لەسەر بانگهێشتی شا چارڵز سەردانی بەریتانیا بکات. لە ئێستادا کۆشکی سپی بەدواداچوون بۆ ئەگەری سەردانی ترەمپ دەکات بۆ ئیسرائیل پێش ئەو کاتە – ترەمپ پێی خۆشە سەردانی ئیسرائیل بکات ئەگەر دانوستانەکان سەرکەوتوو بن. سەرچاوەیەکی ئیسرائیلی قسەکانی پشتڕاستکردەوە و وتی "بەڕاستی قسە و باس لەسەر سەردانەکەی ترەمپ هەیە، بەڵام هێشتا هیچ شتێکی کۆنکرێتی نییە، شتێکە لە هیشتا گفتوگۆى لەسەرە". هاوکات ئەمریکییەکان فشار دەخەنە سەر بۆ پێشخستنی ڕێککەوتنێکی هەمەلایەنە. پێشبینی دەکەن بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆک وەزیران پێشکەوتن بەدەست بهێنێت، وەک لە چەند هەفتەی ڕابردوودا بڵاوکرایەوە، لێکتێگەیشتنێک لە نێوان ئیسرائیل و ئەمریکادا هەیە کە ڕێککەوتنێکی بەشەکی پەیوەندیدار نەماوە و تاکە بژاردەی سەر مێزەکە ڕێککەوتنێکی هەمەلایەنەیە. مانگی ئایاری ساڵی ڕابردوو، وەک باسکرا، ترەمپ یەکەم سەردانی دیپلۆماسی خۆی لە خولی دووەمی خۆیدا ئەنجامدا - بۆ ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست. زنجیرەیەک گرێبەستی ئابووری و چەکی بە بەهای سەدان ملیار دۆلار واژۆ کرد، بەڵام کۆمەڵێک لێدوان و ڕاگەیاندنی دراماتیک و مێژووییشی کرد. لە نێوان شتەکانی تردا، هەڵوەشاندنەوەی سزاکانی سەر سوریای ڕاگەیاند و بووە یەکەم سەرۆکی ئەمریکا لە ماوەی ٢٥ ساڵدا کە لەگەڵ سەرۆکەکەی کۆببێتەوە - ئەحمەد شەرع جیهادی پێشوو. ترامپ پێشبینی کرد کە دیمەشق ئاشتی لەگەڵ ئیسرائیل بکات کاتێک بارودۆخی ئەوێ "سەقامگیر دەبێت" و مانگێک پێش ئۆپەراسیۆنەکەى سەر ئیران کە ئەمریکاش بەشداری تێدا کرد، ڕایگەیاند کە ڕێککەوتنی ئەتۆمی لەگەڵ ئێران "زۆر نزیکە"، لە هەمان کاتدا بەردەوام بوو لە هەڕەشەکردن لە هێرشکردنە سەری ئەگەر ڕازی نەبێت "بڕیاربێت لەسەر ڕێگایەکی نوێ".
میدیاکانی ئەمریکا بە پشتبەستن بە بەرپرسانی کۆشکی سپی بڵاویانکردەوە، کۆبوونەوەی پێشبینیکراوی نێوان ڤلادیمێر پووتین، سەرۆکی ڕووسیا و دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا ڕۆژی هەینی لە بنکەیەکی سەربازی بەڕێوەدەچێت. لە شاری ئانکۆرەیج لە ویلایەتی ئالاسکا بڕیارە رۆژی هەینی، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا و ڤلادیمیر پوتن، هاوتا روسییەکەی کۆدەبنەوە بۆ گفتوگۆکردن لەسەر چۆنیەتی کۆتاییهێنان بە جەنگی ئۆکراین. شوێنی کۆبوونەوەکە بنکەی سەربازیی هاوبەشی "ئێلمێندۆرف-ڕیچاردسن"ە، کە دامەزراوەیەکی سەربازیی ستراتیژییە. هەڵبژاردنی ئەم لوتکەیە چەندین رەهەندی مێژوویی، جوگرافی و ئەمنی لەخۆدەگرێت. ئەم بنکەیە کە مێژووەکەی بۆ سەردەمی شەڕی سارد دەگەڕێتەوە، گەورەترین بنکەی سەربازیی ئەلاسکایە و رووبەرەکەی 64.000هێکتارە. بەهۆی پێگە جوگرافییەکەیەوە، بە پێگەیەکی سەرەکیی ئەمریکا بۆ ئامادەباشی سەربازی لە ناوچەی جەمسەری باکوور دادەنرێت. بنکەکە لە ساڵی 1940دروست کراوە و لە سەردەمی شەڕی سارددا، وەک ناوەندێکی گرنگی بەرگریی ئاسمانی و فەرماندەیی بۆ رووبەرووبوونەوەی هەڕەشەکانی یەکێتیی سۆڤیەت کاری کردووە. لە ساڵی 1957 گەیشتە لوتکەی توانای خۆی کاتێک 200 فڕۆکەی جەنگی و چەندین سیستەمی راداری پێشکەوتووی لەخۆگرتبوو، بەهۆیەوە نازناوی "سەقفی پارێزەری ئەمریکای باکوور" (Top Cover for North America)ی وەرگرت. کاتێک ترەمپ لە ساڵی 2019 سەردانی بنکەکەی کرد، وتی سەربازانی ئەوێ "لە دوا سنووری وڵاتەکەمان وەک یەکەم هێڵی بەرگریی ئەمریکا خزمەت دەکەن." زیاتر لە30،000 کەس لەم بنکەیەدا دەژین، کە دەکاتە نزیکەی %10ی دانیشتووانی شاری ئانکۆرەیج. ئەمڕۆش بەهۆی پێگە ستراتیژییەکەی و ئاسانکارییەکانی مەشق و راهێنانەوە، بنکەکە بەردەوامە لە گەشەکردن. هەڵبژاردنی ئەلاسکا بۆ ئەم کۆبوونەوەیە چەند هۆکارێکی هەیە: رەهەندی مێژوویی: ئەمریکا لە ساڵی 1867ویلایەتی ئەلاسکای لە روسیای قەیسەری کڕی، ئەمەش رەهەندێکی مێژوویی بە کۆبوونەوەکە دەبەخشێت. نزیکیی جوگرافی: یوری ئوشاکۆڤ، یاریدەدەری سەرۆکی روسیا، ئاماژەی بەوە کردووە کە هەردوو وڵات دراوسێن و تەنها گەرووی بێرینگ لێکیان جیا دەکاتەوە. وتیشی: "زۆر لۆژیکییە کە وەفدەکەمان بەسەر گەرووی بێرینگدا بفڕێت و لوتکەیەکی وا گرنگ لە ئەلاسکا بەڕێوەبچێت." هۆکاری لۆجستی و ئەمنی: بەرپرسانی کۆشکی سپی رایانگەیاندووە کە بنکەکە مەرجە ئەمنییە توندەکانی بۆ میوانداریکردنی دوو سەرکردەی جیهانی تێدایە. هەروەها، لەبەر ئەوەی وەرزی گەشتیارییە و کۆبوونەوەکە بەپەلە رێکخراوە، بژاردەی دیکەی گونجاو کەم بوون. ئەم کۆبوونەوەیە لە کاتێکدایە کە دۆناڵد ترەمپ، وەک بەڵێنێکی هەڵبژاردن، گوشارێکی زۆری خستووەتە سەر لایەنەکان بۆ کۆتاییهێنان بە جەنگ، هەرچەندە تا ئێستا سەرکەوتنی بەدەست نەهێناوە. ئەو پێشتر وتبووی دەتوانێت لە ماوەی 24 کاتژمێردا جەنگەکان بووەستێنێت. ترەمپ کۆبوونەوەکە وەک "کۆبوونەوەیەکی تێگەیشتن" وەسف دەکات کە ئامانج لێی هاندانی پوتنە بۆ کۆتاییهێنان بە جەنگ. لە بەرامبەردا، کۆشکی سپی هەوڵیداوە چاوەڕوانییەکان کەم بکاتەوە و رایگەیاندووە "ئەمە بۆ سەرۆک پرۆسەیەکی گوێگرتنە." چاوەڕوان ناکرێت ڤلۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکی ئۆکراین ئامادە بێت، بەڵام ترەمپ وتوویەتی یەکەم کەس دەبێت کە دوای کۆبوونەوەکە پەیوەندی پێوە دەکات. زێلێنسکی جەختی کردووەتەوە کە هەر رێککەوتنێک بەبێ ئامادەبوونی ئۆکرانیا "بڕیارێکی مردوو" دەبێت. هەردوو لایەنی روسیا و ئۆکراین خواستی ناکۆکیان هەیە. ئۆکراین سوورە لەسەر گەڕانەوەی تەواوی خاکەکەی، لە کاتێکدا پوتن لە داواکارییەکانی بۆ خاک و بێلایەنیی ئۆکراین پاشگەز نەبووەتەوە. بەپێی زانیارییەکانی سی بی ئێس نیوز، ئیدارەی ترەمپ کار لەسەر رێککەوتنێک دەکات کە رێگە بە روسیا دەدات کریمیا و هەرێمی دۆنباس بهێڵێتەوە، لە بەرامبەردا لە ناوچەکانی خێرسۆن و زاپۆریژیا بکشێتەوە. ئەمە ئەو خاڵە شیکارییە هەستیارەیە کە چارەنووسی دانوستانەکان دیاری دەکات.
نرخى بیتکۆین بۆ 124 هەزار و 533 دۆلار بەرزبووەوە، ئەو نرخە بەرزترینە لە مێژووى دروستبوونییەوە. قەبارەى سەرمایەگوزارى لە بیتکۆین گەیشتووەتە دوو ترلیۆن و 450 ملیار دۆلار، لە ریزبەندى ئەو کۆمپانیا و کانزایانەى لە جیهاندا زۆرترین سەرمایەگوزارییان تێداکراوە هاتووەتە ریزبەندى پێنجەم، لە پێش کۆمپانیاى گووگڵ و ئەمازۆنەوەیە، زیو و کۆمپانیاى مێتا و ئارامکۆى سعودیش لەدواى ئەوانەوە دێن. ئەم بەرزبوونەوەیەى بیتکۆین دواى ئەوە هات دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکى ئەمریکا رایگەیاند، پێویستە فیدراڵى ئەمریکا رێژەى سوودى بانکى لەسەدا دوو بۆ سێ دابەزێنێت و لە ئاستى لەسەدا یەک جێگیری بکات. پێشتریش ترەمپ پرۆژەیاسایەکى واژۆکرد، رێگەى بە سندوقەکانى خانەنشینى دا وەبەرهێنان لە بیتکۆیندا بکەن، هەروەها بڕیاریدا لێپێچینەوە لە هەموو ئەو بانکانە بکرێت کە بیتکۆین بۆ بەشداربووەکانیان دەستەبەر ناکەن.
بەهۆی نقومبوونی كەشتییەكى کۆچبەرانەوە لە كەناراوەكانی ئیتالیا تائێستا ٢٠ کەس گیانیان لەدەستداوەو ژمارەیەکی دیکەش بێسەروشوێنن. ئاژانسی ئەسۆشەیتد پرێس لەزاری وتەبێژى وتەبێژی کۆمیساری باڵای پەنابەرانی نەتەوە یەکگرتووەکانەوە بڵاویکردەوە کەشتییەک لە دورگەی لامپێدوسا لە ئیتاڵیا، نوقومبووەو نزیکەی ٢٠ کەس گیانیان لەدەستداوە. فیلیپۆ ئونگارو، وتەبێژەکە لە ئەکاونتی فەرمى خۆى لەتۆڕى کۆمەڵایەتى ئێکس نووسیویەتی "بەئازارێکی قووڵەوە ڕایدەگەیەنن دوای ئەوەی کەشتیەک نوقمبووە، کارمەندانمان یارمەتی ڕزگاربووان دەدات" و ئاماژەی بەوەشکردووە، پێدەچێت "تائێستا تەرمى 20 لەو کەسانەى گیانیان لەدەستداوە دۆزراونەتەوە و ژمارەیەکى دیکەش بێ سەروشوێنن و گەڕان بەدوایاندا بەردەوامە. ڕۆژنامەنووسێکی ڕادیۆ ڕادیکاڵ بە ناوی سێرجیۆ سکاندورا لە کەناڵی ئێکس بڵاویکردەوە کە بەلەمەکە ٩٧ کەسی هەڵگرتبوو کاتێک لە نزیک ٢٠ کیلۆمەتر لە باشووری ڕۆژئاوای لامپێدوسا نوقم بووە. بەپێى ئەو زانیاریانەى بڵاوکراونەتەوە 12 بۆ 17 کۆچبەر بێسەروشوێنن، باس لەوەدەکرێت تا ئیستا 60 ڕزگاربوو بە سەلامەتی هێنراونەتە دوورگەکە. ئەو کۆچبەرانەی کە هەوڵی گەیشتن بە ئیتاڵیا دەدەن لە ڕێگەی لامپێدوسا لە باکووری ئەفریقاوە زۆرجار بە بەلەمی باری زۆرەوە دەپەڕنەوە یان لە ڕێگەی ڕێگای دەریایی مەترسیدارەوە لە ناوەڕاستی دەریای ناوەڕاست هەڵدێن. فیلیپۆ ئونگارو لە پەیامەکەیدا لە کەناڵی ئێکس نووسیویەتی، "لە سەرەتای ئەمساڵەوە تا ئێستا ٦٧٥ حاڵەتی مردن لە ناوەڕاستی دەریای ناوەڕاستدا تۆمارکراوە" و داوای "بەهێزکردنی کەناڵە یاساییەکان" بۆ کۆچبەری کردووە. بەپێی ئامارەکانی وەزارەتی ناوخۆی ئیتاڵیا، ئەمساڵ ٣٨ هەزار و ٢٦٣ کۆچبەر لە ڕێگەی دەریاوە گەیشتوونەتە ئیتاڵیا.
فەرەنسا، ئەڵمانیا و بەریتانیا لە نامەیەکدا بۆ نەتەوە یەکگرتووەکان دەڵێن، ئەگەر ئێران نەگەڕێتەوە بۆ دانوستان لەگەڵ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی سەبارەت بە بەرنامە ئەتۆمییەکەی، ئامادەن سزاکانی سەر ئێران بگەڕێننەوە. بەپێی نامەیەک کە وەزارەتی دەرەوەی فەرەنسا بڵاویکردەوەتەوە، وەزیرانی دەرەوەی گرووپی بەناو E3 ڕۆژی سێشەممە نامەیەکیان بۆ نەتەوە یەکگرتووەکان نووسیوە و ئەگەری "سناپباک"ی سزاکانیان بەرز بکەنەوە، ئەگەر ئێران هەنگاو نەنێت. ڕۆژنامەی فاینانشیاڵ تایمز لە ڕاپۆرتێکدا ڕایگەیاند، فەرەنسا، ئەڵمانیا و بەریتانیا، ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکانیان لە ئامادەیی خۆیان بۆ سەپاندنەوەی سزاکان بەسەر ئێراندا ئاگادار کردووەتەوە، ئەگەر تاران نەگەڕێتەوە بۆ دانوستان لەگەڵ کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی سەبارەت بە بەرنامە ئەتۆمییەکەی. ڕاپۆرتەکە بە پشتبەستن بە نامەیەک ئاماژەی کراوە، وەزیرانی دەرەوەی وڵاتی بەناو ترۆیکای ئەورووپی ڕۆژی سێشەممە، نامەیەکیان بۆ نەتەوە یەکگرتووەکان نووسیوە و ئاماژەیان بە ئەگەری "پاراستنی" سزاکان کردووە ئەگەر ئێران هەنگاو نەنێت. لە نامەکەدا وەزیرەکان ڕایانگەیاندووە، "ئێمە ڕوونمان کردووەتەوە، ئەگەر ئێران ئامادە نەبێت پێش کۆتایی مانگی ئابی 2025 بگاتە چارەسەرێکی دیپلۆماسی، یان دەرفەتی درێژکردنەوەی درێژکردنەوەکە نەقۆزێتەوە، ئەوا E3 ئامادەیە میکانیزمی سناپباک دەستپێبکات". هۆشدارییەکەی E3 دوای دانوستانی "جددی، ڕاشکاوانە و ورد" دێت لەگەڵ ئێران لە مانگی ڕابردوودا لە ئیستانبوڵ، کە یەکەم کۆبوونەوەی ڕووبەڕوو بوو لە دوای هێرشەکانی ئیسرائیل و ئەمەریکا بۆ سەر شوێنە ئەتۆمییەکانی ئێران. تاکوو ئێستا پێنج خولی دانوستانی ناڕاستەوخۆی نێوان ئێران و ئەمەریکا سەبارەت بە پرسی ئەتۆمی، بە نێوەندگیری عومان، ئەمساڵ بەبێ ئەنجام کۆتایی هات، بە دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆنی سەربازی ئیسرائیل بۆ سەر ئێران و ئەو هێرشانەی هێزەکانی ئەمەریکا بۆ سەر دامەزراوە ئەتۆمییەکانی ئێران ئەنجامیاندا. هەروەها نوێنەرانی "ترۆیکای ئەورووپی" (بریتانیا، ئەڵمانیا و فەرەنسا) لەو کاتەدا دانوستانیان لەگەڵ تاران ئەنجامدا، بەڵام نەیانتوانی ڕۆڵی نێوەندگیری بگێڕن لە ئەنجامدانی ڕێککەوتنێکی نوێ سەبارەت بە پرسی ئەتۆمی ئێران.
ئاژانسى فرانس پرێس لەڕاپۆرتێکدا بڵاویکردەوە، حکومەتى ئیسرائیل لە دانوستاندایە بۆ ئەوەی فەلەستینییەکان لە غەززە بگوازێتەوە بۆ باشووری سودان و لەوێ نیشتەجێیان بکات و بۆ ئەو مەبەستەش شاندێک سەردانى ئەو وڵاتە دەکات. شەش کەسی ئاگادار لەو بابەتە گفتوگۆکانیان لەگەڵ ئەسۆشێتد پرێس کردوەو زانیاریەکانیان پشتڕاستکردەوە، بەڵام ئەوە ڕووننەکراوەتەوە تا ئێستا گفتوگۆکان چەند پێشکەوتوون، بەڵام ئەگەر جێبەجێ بکرێن، پلانەکان دەچنە سەر گواستنەوەی خەڵک لە خاکێکی وێرانکراوی شەڕەوە کە مەترسی برسێتییان لەسەرە بۆ خاکێکی دیکە، هەروەها نیگەرانییەکانی مافەکانی مرۆڤ دەوروژێنن. ئیسرائیلیەکان لە گفتوگۆدان سەبارەت بە ئەگەری نیشتەجێکردنی فەلەستینییەکانى کەرتى غەززە لە باشوری سودان ڕۆژهەڵاتی ئەفریقای جەنگاوی، ئەمەش بەشێکە لە هەوڵە بەرفراوانەکانی ئیسرائیل بۆ ئاسانکاری بۆ کۆچی بەکۆمەڵ لەو خاکەی کە بەهۆی هێرشە ٢٢ مانگەکەیەوە بۆ سەر حەماس وێران بووە. بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل دەڵێت، دەیەوێت دیدگای دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا بۆ گواستنەوەی بەشێکی زۆری دانیشتوانی غەززە لە ڕێگەی ئەو شتەوە بەدیبهێنێت کە ناتانیاهۆ بە "کۆچی خۆبەخشانە" ناوی دەبات. ئیسرائیل پێشنیاری هاوشێوەی نیشتەجێکردنی لەگەڵ وڵاتانی دیکەی ئەفریقادا خستۆتە ڕوو. نەتانیاهۆ لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ i24، و کەناڵی تەلەفزیۆنی ئیسرائیل وتی: پێموایە کارێکی دروست، تەنانەت بەپێی یاساکانی جەنگیش وەک من دەیانناسم، ئەوەیە ڕێگە بە دانیشتووان بدەیت بچنە دەرەوە، دواتر بە هەموو هێزەوە دەچیتە ژوورەوە دژی ئەو دوژمنەی کە لەوێ دەمێنێتەوە. ئاماژەی بە باشووری سودان نەکردووە. فەلەستینییەکان و گرووپە چەکدارەکانى وەک حەماس و بەشێکی زۆری کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ئەو پێشنیارانەیان وەک نەخشەیەک بۆ دەرکردنی زۆرەملێ بە پێشێلکردنی یاسا نێودەوڵەتییەکان ڕەتکردووەتەوە. بۆ باشووری سودان، ڕێککەوتنێکی لەو شێوەیە دەتوانێت یارمەتی بدات بۆ دروستکردنی پەیوەندی نزیکتر لەگەڵ ئیسرائیل، کە ئێستا دەسەڵاتی سەربازی هەیە لەتەواوى ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا. دۆناڵد ترەمپ لە مانگی شوباتدا بیرۆکەی نیشتەجێکردنی دانیشتوانی غەززەی خستەڕوو بەڵام پێدەچێت لەم چەند مانگەی ڕابردوودا پاشەکشەی لەو بیرۆکەیە کردبێت. وەزارەتی دەرەوەی ئیسرائیل ئامادەنەبوو هیچ لێدوانێک بدات و وەزیری دەرەوەی سودانی باشووریش وەڵامی پرسیارەکانی سەبارەت بە دانوستانەکان نەدایەوە. وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا ڕایگەیاند، هیچ لێدوانێک لەسەر گفتوگۆ دیپلۆماسییە تایبەتەکان نادات. میسر دژایەتی پێشنیارەکانی نیشتەجێکردنی فەلەستینییەکان لە دەرەوەی غەززە دەکات. جۆ سزلاڤیک، دامەزرێنەری کۆمپانیایەکی لۆبیکردنی ئەمریکی کە لەگەڵ باشووری سوودان کاردەکات، ڕایگەیاندووە، لەلایەن بەرپرسانی باشووری سودانەوە کورتەیەک لەبارەی گفتوگۆکانەوە ئاگادارکراونەتەوە. ئەو ئاماژەی بەوەشکرد، شاندێکی ئیسرائیل بەنیازە سەردانی ئەو وڵاتە بکات بۆ ئەوەی بەدواداچوون بۆ ئەگەری دانانی کەمپ بۆ فەلەستینییەکان لەوێ بکات. تا ئێستا هیچ وادەیەکی دیاریکراو بۆ سەردانەکە دیاری نەکراوە. ئیسرائیل دەستبەجێ وەڵامی داواکارییەکی بۆ پشتڕاستکردنەوەی سەردانەکەی نەدایەوە. سزلاڤیک وتی پێدەچێت ئیسرائیل پارەی کەمپە کاتییەکان بدات.
ئێوارەى ئەمڕۆ سێ شەممە ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا وتووێژێکی تەلەفۆنی لەگەڵ ڤۆڵۆدیمیر زێلێنسکی، سەرۆکى ئۆکرانیا ئەنجامدا. میدیاکانى تورکیا بڵاویانکردەوە پەیوەندیە تەلەفۆنیەکە لەسەر داواى سەرۆکى ئۆکرانیابووەو لە میانەی قسەکانیاندا پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان تورکیا و ئۆکرانیا و هەروەها پرسە ناوچەیی و جیهانییەکان تاوتوێ کراوە. ئەردۆغان پێزانینی خۆی بۆ ئەو پێشکەوتنانە دەربڕیوە کە لە دانوستانی ڕاستەوخۆی ئۆکرانیا و ڕووسیا لە ئیستەنبوڵ بەدەست هاتوون و هیوای خۆی دەربڕی کە لە خولەکانی داهاتوودا ئەنجامە مانادارەکان سەبارەت بە ئاگربەستەکە بەدی بهێنرێت و زەمینە بۆ ئاشتییەکی هەمیشەیی خۆش بکات. هەر لەو پەیوەندیە تەلەفۆنیەدا ئەردۆغان ڕایگەیاندوە تورکیا ئامادەیە بۆ میوانداریکردنی کۆبوونەوەى لوتکەیەک لەسەر ئاستی سەرکردایەتی و پێیان وایە دامەزراندنی گروپی کار لە بوارەکانی سەربازی و مرۆیی و سیاسیدا ڕێگا بۆ لوتکەکە خۆش دەکات، جەختى کردەوە کە تورکیا بەردەوامە لە پشتیوانیکردن لە سەروەری و یەکپارچەیی خاکی ئۆکرانیا. ئەم پەیوەندیە تەلەفۆنیە لەکاتێکدایە، رۆژی دووشەممە، 11ـی ئابی 2025، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەڤانیدا لە واشنتن گوتی، "قسە لەگەڵ ڤلادیمیر پووتین دەکەم و پێی دەڵێم، دەبێت کۆتایی بەم جەنگە بهێنیت." هەروەها گوتی: "حەز دەکات زۆر زۆر بەپەلە ئاگربەستێک رابگەیێندرێت." سەرۆکی ئەمریکا ئاماژەی بەوەشکرد، راستەوخۆ دوای کۆبوونەوەکەی لەگەڵ پووتین، کە بڕیارە رۆژی هەینی لە ویلایەتی ئالاسکا بەڕێوەبچێت، پەیوەندی بە زیلینسکی و سەرکردەکانی دیکەی ئەورووپاوە دەکات. ترەمپ گوتی: "کۆبوونەوەی داهاتوو لەگەڵ زیلینسکی و پووتین دەبێت، یان زیلینسکی، پووتین و من. ئەگەر پێویستیان بێت، من لەوێ دەبم." ترەمپ نەیشاردەوە کە "کەمێک نیگەران بووە" بەوەی زیلینسکی گووتوویەتی پێویستی بە ڕەزامەندیی دەستووری هەیە بۆ سازشکردن لەسەر خاکی وڵاتەکەی.
هێشتا بەشێک لەوڵاتانى ئەوروپا پاڵپشتى تەواوى حکومەتى ئیسرائیل دەکەن و هاوکاری پشتیوانى دیپلۆماسی پێشکەش دەکەن و نەچونەتە ئەو بەرەیەى کەپاڵپشتى و داواى دانپێدانانى دەوڵەتى فەلەستین دەکەن. هەریەکە لە هەنگاریا و کۆماری چیک و ڕۆمانیا ئەو سێ وڵاتەن لە ئەوروپا کە لە چەند هەفتەی ڕابردوودا ڕەخنەیان لە هیچ کارو هەڵوێستێکى ئیسرائیل دەرنەبڕیوە. باڵیۆزی چیک بە ماڵپەرى ١٢ى ئیسرائیلى ڕاگەیاندوە، ئێمە بە ڕێوشوێنى خۆمان بە ئیسرائیل شەڕی یەکێتی ئەوروپا دەکەین. بەهێزترین بەرگری ئەتۆمی ئیسرائیل لە یەکێتی ئەوروپا لەسەر دوو وڵاتی بچووک دامەزراوە. هەنگاریا و کۆماری چیک دوو هاوپەیمانی نزیکی ئیسرائیلن لە ئەوروپا، کە پشتیوانی سیاسی پێشکەشی ئیسرائیل دەکەن. لەبەشێکى دیکەى وتووێژەکەیدا، ڤێرۆنیکا کۆچینۆڤا، باڵیۆزی چیک بە ڕوونی ئەوەی خستەڕوو کە کۆماری چیک شانبەشانی ئیسرائیل لە ڕێوشوێنەکانی یەکێتی ئەوروپادا شەڕ دەکات، تەنانەت لە بەرامبەر فشارە نێودەوڵەتییەکانیشدا. تا ئێستا هەر پێنج وڵاتی پێشەنگی یەکێتی ئەوروپا، ئەڵمانیا، فەرەنسا، ئیتالیا، ئیسپانیا و پۆڵەندا، لە چەند هەفتەی ڕابردوودا کارەکانى ئیسرائیلیان ئیدانە کردووە یان ڕەخنەیان لێ گرتووە. ڕەخنە توندەکانی ئیسرائیل زیاتر لەسەر بڕیاری فراوانکردنی ئۆپەراسیۆنی سەربازی لە کەرتی غەززە و درێژکردنەوەی شەڕ و قەیرانی توندی مرۆیی لە کەرتی غەززە چڕ دەبێتەوە. شانبەشانی ئەو وڵاتە کۆماری چیک هەیە کە بە درێژایی شەڕەکە بە بەردەوامی لە پاڵ ئیسرائیل وەستاوە. ڤێرۆنیکا کۆچینۆڤا، باڵیۆزی چیک لە ئیسرائیل ڕاگەیاندووە، "بە دڵنیاییەوە دژی ڕێوشوێنەکانی یەکێتی ئەوروپا دژی ئیسرائیل دەجەنگین. هێشتا نازانم هەڵوێستی فەرمی لەسەر داگیرکردنەوەی غەززە چییە - پێموایە کۆنترۆڵکردنی کاتی بۆ بنبڕکردنی حەماس و گەڕاندنەوەی بارمتەکان جێگەی قبوڵکردن دەبێت، کۆنترۆڵکردنی هەمیشەیی کەرتی وڵاتەکە دەتوانێت کێشە دروست بکات". هاوکات باڵیۆزی پێشووی ئیسرائیل لە یەکێتی ئەوروپا: "ئەوروپا دەتوانێت ئازارمان بدات".
رۆژنامەی عەرەبی جەدید لە زاری چوار سەرچاوەی ئاگادارەوە بڵاویکردەوە، ئەمریکا لەبارەی حەشدی شەعبییەوە، پەیامی نوێی داوەتە عێراق و داوایکردووە هێزەکانی حەشد لە مووشەک و درۆن دابماڵرێن، بە پێچەوانەوە، بەئامانجگرتنی ناوەندە سەربازییەکانیان یەکێک دەبێت لە بژاردەکانی ئەمریکا. یەکێک لە سەرچاوەکان بە عەرەبی جەدیدی گوتووە، ئەمریکا بە پلەی یەکەم گرنگی بە نەهێشتنی ئەو درۆن و مووشەکانە دەدات کە ئێستا لە دەستی گرووپەکانی سەر بە حەشدی شەعبیدان، دوو بژاردەی داوەتە حکومەتی عێراق، یان دەبێت حکومەت درۆن و مووشەکەکانیان لێوەربگرێتەوە، یان سوپای ئەمریکا بە هێرشی ئاسمانی دەیانکاتە ئامانج. بەگوێرەی سەرچاوەکانی ئەو رۆژنامەیە، لەمکاتەدا ئەمریکا مانەوەی حەشد یان تێکەڵبوونی بە سوپای عێراقی بەلاوە گرنگ نییە، بەڵکو سەرنجی لەسەر چەکەکانی دەستی گرووپەکانی سەربە حەشدی شەعبیە، نایەوێت ببنە مەترسی بۆ سەر ئاسایشی ئیسرائیل و بنکە سەربازییەکانی ئەمریکا لە عێراق و ناوچەکە.
تەلەفزیۆنی سوریا لەزارى سەرچاوەیەکی ئاگادارەوە ئاشکرای کردوە هێزەکانی ڕوسیا بە چەند قۆناغێک بنکەکانى خۆیان لە فڕۆکەخانەی قامیشلۆى ڕۆژئاواى کوردستان بەهێزتر کردووە، لەوانە نۆژەنکردنەوەی ئەو شوێنەی کە فڕۆکە ڕووسیەکانی تێدا جێگیر بووە و فراوانکردنی شوێنی نیشتەجێبوونی سەرباز و ئەفسەرەکانیان لە ناوەندەکانی بەردەم بینای سەرەکی فڕۆکەخانەکە. ڕۆژى دووشەممە تەلەفزیۆنی سوریا گرتە ڤیدیۆییەکى تایبەتی هێزەکانی ڕووسیای دەستکەوتوە کە دەوری فڕۆکەکانیان بەهێزى زیاتر توندەوتۆڵ دەکەن لەنزیک جێگیرکردنی ڕادارەکان لەناو فڕۆکەخانەکەدا. بەربەستیان داناوە و دەروازەی چوونە ژوورەوەیان فراوانتر کردووە و ئاڵای ڕووسیایان بەسەر بینای فڕۆکەخانەکەدا هەڵکردووە. بەگوێرەی ئەو سەرچاوەیە، دوو فڕۆکەی بارهەڵگری ڕووسی بە بەردەوامی لە نێوان فڕۆکەخانەی قامیشلۆ و بنکەی ئاسمانی حمەیمیمدا دەسوڕێنەوە و سەرباز و کەرەستەی لۆجستی و کەرەستەی سەربازی دەگوازنەوە بۆ فڕۆکەخانەی قامیشلۆ. دەشڵێت: ئەم ئۆپەراسیۆنانە بە شێوەیەکی گشتی یان لە بەیانیان یان لە شەودا ئەنجام دەدرێن بۆ ئەوەی سەرنج و چاوی میدیاکان لەسەر جوڵەکانیان نەبێت. سەرچاوەکە باسی لەوەش کردووە، ژمارەی سەربازانی ڕووسیا لە فڕۆکەخانەکە بەراورد بە پێش ڕووخانی ئەسەد، کەمیکردووە، بەڵام ڕووسیا لە مانگی ڕابردووەوە دەستی بەو جوڵانە کردووە. سەرچاوەکە پێشبینی کردووە کە لە ئێستادا نزیکەی 200 سەربازی ڕووسی لە فڕۆکەخانەی قامیشلۆ جێگیر کرابن.
وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران دووپاتی کردەوە کە وڵاتەکەی متمانەی بە ئەمریکا نییە، بەهۆى ئەوەى بەشێوەى ڕاستەوخۆو ناڕاستەوخۆش بەشدارى هێرش و شەرى ئیسرائیلیکردوە بەسەر وڵاتەکەمان. ئەمڕۆ دووشەممە ئیسماعیل باقایی، وتەبێژى وەزارەتى دەرەوەى ئیران، لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی هەفتانەیدا وتی: متمانەمان بە ئیدارەی ئەمریکا نییە. ئاماژەی بەوەشکرد، پێشتر جەختم لەوە کردۆتەوە، تەنانەت لە کاتی دانوستان لەگەڵ لایەنی ئەمریکیدا، متمانەمان پێیان نییە. وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران هەروەها ڕەتیکردەوە نەرویج میوانداری خولی داهاتووی دانوستانەکانی نێوان ئێران و ئەمریکا، یان ڕۆڵی ئەو وڵاتە لە نێوەندگیری نێوان هەردوولا پشتڕاست بکاتەوە. سەبارەت بە دانوستان لەگەڵ وڵاتانی ئەوروپی لەیارەى دۆسیەى ئەتۆمى، ئیسماعیل باقایی ڕوونیکردەوە کەئەوان وازیان نەهێناوه، وتیشی: ناتوانرێت بگوترێ وتووێژ لەگەڵ وڵاتانی ئەورووپایی وەستاوە، لە کۆبوونەوەی ئیستەنبوڵ کەڕۆژی هەینی دوو هەفتە لەمەوبەر بەڕێوەچوو، هەردوولا ڕێککەوتن لەسەر درێژەدان بەو دانوستانانە. ئەوەشى خستەڕوو تا ئێستا هیچ بڕیارێک سەبارەت بە کات و شوێنی قۆناغی داهاتوو نەدراوە. دووپاتی کردەوە کە پەیوەندیەکان بەردەوامن بۆ دیاریکردنی وادە و شوێنی کۆبوونەوەی داهاتوو. لەلایەکى دیکەوە عەباس عەراقچی وەزیری دەرەوەی ئێرانیش دوێنێ ڕوونی کردەوە کە پەیوەندی لەگەڵ لایەنی ئەوروپیدا نەوەستاوە. سەبارەت بە دانوستان لەگەڵ ئەمەریکا، ئاراغچی وتی "تا ئێستا هیچ بڕیارێک نەدراوە"، ڕەتیکردەوە ناوی هیچ وڵاتێک بخاتەڕوو کە میوانداری هەر دانوستانێکی ئەگەری بکات. عەباس عراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی (تێلێگرام) نووسیویەتی: سبەی دووشەممە شاندێکی ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆم سەردانی تاران دەکات و بۆ دیاریکردنی میکانیزمێک بۆ هەماهەنگی نێوانمان گفتوگۆ دەکەین. دەشڵێت: لە شاندەکە جێگری بەڕێوەبەری گشتیی ئاژانسەکە دەبێت. هاوکات وەزیری دەرەوەی ئێران ڕەتی کردەوە کە شاندەکە سەردانی دامەزراوە ئەتۆمییەکان بکات تاوەکوو دەگەنە ڕێککەوتنێک. چوارشەممە 6ـی ئابی 2025، عەباس عراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران، لە میانەی چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ تەلەڤزیۆنی فەرمیی ئێران، گوتی: بانگهێشتنامەیەک ئاراستەی جێگری بەڕێوەبەری گشتی ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆم و نوێنەرانی ئاژانسەکە کراوە، بۆ ئەوەی سەردانی تاران بکەن، بۆ تاوتوێکردنی دانانی میکانیزمێکی نوێ بۆ هاوکاری و هەماهەنگیی نێوانمان. ڕوونیشی کردبووە، ئامانج لە سەردانی نوێنەرانی ئاژانسی نێودەوڵەتیی وزەی ئەتۆم بۆ تاران، بۆ ئەنجامدانی پشکنین بۆ دامەزراوە ئەتۆمییەکانمان نییە و هیچ مۆڵەتێکیشیان لەو بارەیەوە پێ نادرێت.
