هاوڵاتی وەزارەتی دارایی هەرێم بۆ هاوڵاتی ئاشكرا كرد كە ئەمڕۆ چوارشەممە لیستی مووچە رادەگەیەنین و پێنجشەممە دەست بەدابەشكردنی مووچە دەكرێت بەغداد بڕی 912 ملیار دیناری رەوانە كردووەو سەرچاوەیەك لەوەزارەتی دارایی هەرێمی كوردستان بەهاوڵاتی وت:» ئەو پارەیەی عێراق ناردوویەتی گەیشتووەتە بانكی هەرێم و ئەمڕۆ چوارشەممە خشتەی مووچە بڵاودەكەینەوەو پێنجشەممە 3ی ئاب دەست بەدابەشكردنی دەكەین».
هاوڵاتی سه‌رۆكوه‌زیرانی عێراق رایده‌گه‌یه‌نێت، پشكی ئه‌م مانگه‌ی بودجه‌ی هه‌رێمی كوردستان ره‌وانه‌كرا و دەشڵێت: سبەینێ تیمەکانی بەغداد و هەرێم تاوتوێی رەشنوسی پڕۆژە یاسای بودجە دەکەن. بەشێکی رێککەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا تایبەتە بە نەوت و، دەبێت حکومەتی هەرێمی کوردستان رۆژانە 400 هەزار بەرمیل نەوت رادەستی وەزارەتی نەوتی عێراق بکات بۆ ئەوەی هەناردەی دەرەوە بکرێت، یان لە نێوخۆدا بەکاربهێندرێت. محەمەد شیاع سودانی ئێوارەی ئەمڕۆ سێشەممە لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، ، تاوەکو ئێستا هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان بۆ دەرەوە دەستی پێنەکردووەتەوە و گوتیشی، "رۆژانە 55 هەزار بەرمیل لە هەرێمی کوردستان وەردەگرن". وتیشی: پشکی ئەم مانگەی بودجەی هەرێم رەوانەی کوردستان کراوە. ئاماژەی بەوەشکرد، سبەینێ کۆبونەوەیەکی گرنگ هەیە لە سەرکردەی کوتلە و هێزە سیاسییەکان و تیمە تەکنیکییەکانی نێوان هەردو وەزارەتی نەوتی عێراق و سامانە سروشتییەکانی هەرێم بۆ تاوتوێکردنی رەشنوسی پڕۆژە یاسای نەوت و غاز.
هاوڵاتی بە پێی هەواڵەکان لە ناوخۆی ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستانەوە، ئەمڕۆ ٣ شەممە ١ی ئاب، محەممەد ساڵەح نیکبەخت، پارێزەری بنەماڵەی ژینا ئەمینی و یەکێک لە پارێزەرە دیارەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران ، لە لقی ٢٨ی دادگای شۆڕشی تاران دادگایی دەکرێت. بە پێی زانیارییەکان، ئەم پارێزەرە کوردە " تۆمەتی پڕووپاگەندە دژی کۆماری ئیسلامی"دراوەتە پاڵ، بە هۆی ناڕەزایەتی دەربڕین بە بڕیاری "پزیشکی داد" کە تێیدا هاتبوو " ژینا ئەمینی" پێشتر پێشینەی نەخۆشی دڵی بووەو جەڵدە لێی داوەو هۆکاری مردنی " ژینا ئەمینی"یان بەوە ناوبردبوو. ساڵەح نیکبەخت پارێزەری خۆبەخشی بنەماڵەی ژینا، ئەم بڕیارەی "پزیشکی داد"ی بە ناڕاست ناوبرد. رۆژی ١١ی مارسی ٢٠٢٣، ساڵەح نیکبەخت بانگ کرایە لقی ٢ی دادسەرای گشتی شۆڕش و تۆمەتەکەی پێ راگەیەنراو بە کەفالەت و بە شێوەی کاتی ئازاد کرا. تا ئێستە هیچ زانیارییەک دەربارەی ئەنجامی دادگایی کردنی ئەمڕۆ سێ شەممە ١ی ئاب، بڵاو نەکراوەتەوە. لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان ژمارەیەکی زۆر لە چالاکانی مەدەنی و کەلتووری پشتیوانی خۆیان لەم پارێزەرە دەربڕیوە. ساڵەح نیکبەخت لە چەند ساڵی رابردوودا، بە شێوەی خۆبەخش پشتیوانی لە ژمارەیەکی زۆر دۆسیەی سیاسی- ئەمنییەتی کردووە کە لە لایەن کۆماری ئیسلامییەوە سزای قورسیان بۆ بڕاوەتەوەو ناوبراو هەموو هەوڵی خۆیداوە خۆبەخشانە بەرگری لەو کەسانە بکات.
هاوڵاتی ژمارەیەک نوسەران و ڕۆشنبیرانی سەربەخۆ و میدیا و میدیاکارانی ئەهلی فیدراسیۆنێکیان ڕاگەیەند بە ناوی " فیدراسیۆنی ڕۆژنامەنوسان و نووسەرانی سەربەخۆ" سەبارەت بە هۆکاری دروستکردنی ئەم فیدراسیۆنە لە ڕاگەیەندراوێکدا ڕایانگەیاند، " وەک وەڵامدانەوەیەک بە پێویستییەکانی ئێستای کوردستان، بە پێویستمان زانی فیدراسیۆنێک لە (میدیاکاران، نووسەرانی ئازاد و سەربەخۆ) دروست بکەین" دەقی ڕاگەیەندراوەکە: بۆ ڕایگشتی، نوسەران و ڕۆشنبیرانی سەربەخۆ و میدیا و میدیاکارانی ئەهلی و ئازاد. پشتیوانانی ئازادی ڕادەربڕین و ئازادیی وشە و قەڵەم. دۆخی باشووری کوردستان و ناوچەکە ناسەقامگیر و ئاڵۆزە، ڕۆژ بە ڕۆژ کاریگەرییەکانی ئەم ناسەقامگیرییە لە ئاستی سیاسی و کۆمەڵایەتیدا زیادتر دەردەکەوێت. سەبارەت بە دۆخی هەرێمی کوردستان و ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم، ناتەبایی سیاسی و کۆمەڵایەتی ناوەکی، لە دەستدانی متمانەی خەڵک، نەبوونی گوتاری نیشتمانی هاوبەش و نەخشەڕێگەیەکی ڕوون لەبارەی پرسە ستراتیژییە نەتەوەیی و نیشتمانییەکان، هەمانکات ناکاریگەربوونی ئۆپۆزسیۆن، کە بتوانن جێگەی ئومێدی گواستنەوەی خەڵکی کوردستان بن بەرەو دۆخێکی ئارامتر و پەروەردەیەکی سیاسی و کۆمەڵایەتی باشتر، هەروەها شکستهێنان لە دروستکردنی ڕایگشتی سەبارەت بە پرسە گرنگە ژیانییەکان، ڕەنگە بەشێک لەو هۆکارانە بن، کە نە تەنیا دۆخی باشووری کوردستانی لە ڕووی سیاسی، کۆمەڵایەتی و ئابوورییەوە، ڕووبەڕووی چەقبەستووییەکی ترسناک کردووەتەوە، بەڵکو ڕێگەخۆشکەریش بووە بۆ هەرچی زیاتر فراوانکردنی ڕووبەرەکانی ستەمکاری و بەرتەسککردنەوەی فەزای ئازادی ڕادەربڕین، بچووککردنەوە و لە قاڵبدانی کاری پیشەییانەی سەندیکایی و ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی. کۆی ئەم هۆکارانە و بێگومان هی دیکەیش، کەم تا زۆر، کاریگەرییان بەسەر پەرتکردنی دەنگ و سەنگی ڕاستەقینەی خانە کۆمەڵایەتییەکانی کۆمەڵگە و وزە و هێزی یەکخستنی ڕووبەری ناڕەزایەتی و ڕووبەڕووبوونەوەی ستەمکارییەوە داناوە. لەبەر ڕۆشنایی ئەم تێگەیشتن و خوێندنەوەیەدا، وەک وەڵامدانەوەیەک بە پێویستییەکانی ئێستای کوردستان، بە پێویستمان زانی فیدراسیۆنێک لە (میدیاکاران، نووسەرانی ئازاد و سەربەخۆ)، بە تایبەت ئەوانەی بە ڕاستی لە دەرەوەی بازنەی دەسەڵاتی سیاسیدان، ڕابگەیەنین و هەوڵدەدەین هەمووان لە دەوری پرۆژەیەکی نیشتمانی هاوچەرخدا، بۆ یەک ئامانج کۆببینەوە. ئەم فیدراسیۆنە، ڕاستە لەلایەن ژمارەیەک کەسایەتی ئازاد و سەربەخۆ لە ڕووی ئینتیمای حیزبییەوە، ڕادەگەیەنرێت و سەرپەرشتی دەکرێت، بەڵام ڕووبەری کۆمەڵایەتی کارکردن و ئامانجەکانی، کوردستانی و گشتییە. فیدراسیۆن، نەک تەنیا گەرەکییەتی لە پشتی هەموو دەنگ و ڕەنگێکی ئازاد بوەستێت، بەڵکو دەخوازێت کۆی دەنگ و ڕەنگەکانی، کە خەونی ئازادی و ژیانێکی ئازادیان هەیە، خۆیان بە بەشێک لە فیدراسیۆنەکەو، خەون و ئامانجەکانیشیان، بە بەشێک لە خەون و ئامانجەکانی فیدراسیۆن بزانن، هەر بۆیە ڕایدەگەیەنین فیدراسیۆن دەرگای کراوەیەو هەموو ئەوکەسانە خاوەنی دەبن کە تێدەکۆشن لە پێناو فراوانکردنی پانتایی ئازادی ڕادەربرین و، دەوەستنەوە لە دژی ستەم و نادادی و سەرکوتکردنی دەنگە ئازاد و بوێرەکانی دەرەوەی دەسەڵاتداران. ئامانجه‌كانی فیدراسیۆن: - هەوڵدان بۆ فراوانکردنی فەزای گشتی. - چاونەپۆشین و لە قاودانی هەموو جوڵە و هەوڵێک بۆ بەرتەسککردنەوەی ئازادی ڕادەربڕین. - هەوڵدان بۆ دروستکردنی ڕایگشتی لە دژی هەر یاسا و ڕێسایەک، کە ئازادی ڕادەربڕین بخاتە ژێر پرسیارەوە. - وەستانەوە و هەڵوێست نواندن بەرانبەر هەر دەستدرێژی و پەلامارێک بۆ سەر میدیا و میدیاکار، نووسەرانی سەربەخۆ و ئازاد. - هەوڵدان بۆ کاری هاوبەش بە ئامانجی ڕەخساندنی کەشێکی ئەرێنی بۆ کاری میدیایی و ئازادی نووسین. - دروستکردنی پەیوەندی لەگەڵ ئەو ڕێکخراوە جیهانییانەی، کە لەگەڵ ئامانجەکانی فیدراسیۆن کۆک و تەبا دێنەوە بە ئامانجی بە جیهانییکردنی ئەو گرفت و ڕێگریانەی بۆ میدیاکاران و نوسەران و ڕۆشنبیرانی سەربەخۆ و ئازاد دروستدەکرێت لە هەرێمی کوردستان. بۆردی سەرپەرشتیاری فیدراسیۆنی ڕۆژنامەنوسان و نووسەرانی سەربەخۆ "
هاوڵاتی بەرێوەبەرایەتی هاتوچۆی پارێزگای سلێمانی رایگەیاند، كردنەوەكەی تونێلی دەربەندیخان بۆ كاتژمێر 6:00ی بەیانی رۆژی پێنجشەممە دواخرا. هاتوچۆی سلێمانی لەڕاگەیەندراوێكدا ئەمڕۆ سێشەممە بڵاویكردەوە، بڕیاربو سبەینێ چوارشەممە تونێلی دەربەندیخان بە ڕوی شۆفێراندا بكرێتەوە، بەڵام لەئێستادا كردنەوەی تونێلەكە دواخراوە. سەبارەت بە هۆکاری دواخستنەکەی مقدمی هاتوچۆ جاسم محەمەد عەلی خان لێپرسراوی بنكەی هاتوچۆی دەربەندیخان رایگەیاند "بە هۆی وشك نەبونی قیرتاوی شەقامی ناو تونێلەكەوە، كردنەوەی تونێلەكە تاوەكو رۆژی پێنج شەممە كاتژمێر 6:00ی بەیانی بەیانی بە روی شۆفێراندا دواخرا". لە كاتژمێر 6:00ی بەیانی ئەمڕۆوە تونێلی دەربەندیخان بەڕوی هاتوچۆی شۆفێران داخرا، بڕیاربو سبەینێ چوارشەممە كاتژمێر 6:00ی بەیانی بكرێتەوە بەڵام کردنەوەکەی ڕۆژێک دواخرا.
هاوڵاتی ژمارەیەك لەپزیشكانی گەنجی سنوری هەردو پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارە سەربەخۆكان و شار و شارۆچكەكانی سنوری سلێمانی لەبەرامبەر دواكەوتنی موچەكانیان، مانگرتنیان راگەیاند و داوادەكەن، موچەی مانگەكانی (حوزەیران/6 و تەمموز/7)ی 2023یان بۆ خەرجبكرێت. لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا لەبەر دەم خەستەخانەی شاری سلێمانی ڕایانگەیاند، "بریارماندا لەپای بێباكی لایەنە پەیوەندیدارەكان لە دواكەوتنی موچەكانمان لەئەمڕۆ كاتژمێر 8:00ی بەیانیەوە دەوامی سەرجەم نەخۆشخانەكانی ناو شاری سلێمانی و دەرەوەی سلێمانی فریاكەوتنەكانی ناو شار و دەرەوەی شار، بنكە و مەڵبەندە تەندروستیەكان و سەنتەرەكان، بایكۆت دەكەین تاوەكو داواكاریەكانمان جێبەجی دەكرێت". داواکاری پزیشکانی ناڕازی لە دوو خاڵدا خۆی دەگرێتەوە، دەستبەجێ دابەشكردنی موچەی مانگەكانی 6 و 7 و ڕێكخستنەوەی موچە و دابەشكردنی هەمو مانگێك لە كاتی خۆیدا و بەبێ دواكەوتن. ئەوەشیانخستۆتەڕو، "ئێمە وەك پزیشكانی گەنج لە چەندین قۆناغی جیاواز و سەختدا لەگەڵ خەڵكی خۆمان بوین، بەبێ موچە دەوامی مەترسیدارترین شوێنەكانمان كردوە و دانمان بە خۆماندا گرتوە و قەیرانی دارایی و ئەو باردۆخە سەختەی كوردستانمان لەبەرچاو گرتوە، بەڵام لەم كاتەدا موچەخۆران دوای چەند مانگێك لە دەوامكردن هێشتا چارەنوسی موچە و سەرەتاییترین مافیان رون نییە و موچەخۆر و فەرمانبەران بونەتە بەشێك لە ململانێ سیاسییەكان، لە كاتێكدا كە پزیشكانی گەنج تاكە سەرچاوەی بژێوییان موچەكەیانە بۆ بەردەوام بون لەسەر ئەرك و كارەكانیان و بەم دواكەوتنە قورساییەكی زۆرمان لەسەر دروستبوە".
هاوڵاتی هەپەگە کوژرانی دوانزە سەربازی تورک ڕادەگەیەنێت. ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنی هەپەگە، لە ڕاگەیەندراوێكدا دەڵێت "گەریلا لە ماوەی ٢٤ كاتژمێری ڕابردوودا گورزی قورسیان لە سوپای توركیا وەشاندووە". راشیگەیاند "لەو چالاكییانەدا، ١٢ سەربازی سوپای توركیا كوژراون و سەربازێكی دیكەش برینداربووە". ئاماژە بەوەش دەكات "سەنگەرێك و چەكێكی ئەی ٤ لەناوبرا. گورزیش لە حەفارەیەك و ٤ سەنگەر وەشێنرا".
هاوڵاتی وەزارەتی پێشمەرگە رونکردنەوە لەبارەی بڵاوکردنەوەی نوسراوێک لەتۆڕە کۆمەڵایەتیەکان دەدات کە تێیدا هاتوە بەبڕی زیاتر لە دو ملیار دینار خانو بۆ بریکاری وەزارەتی پێشمەرگە کڕدراوە. وەزارەتی پێشمەرگە لەڕونکردنەوەیەکدا بڵاویکردەوە، چەند نوسراوێکی فەرمی وەزارەت لە چەند پەیجێکدا بڵاو کراونەتەوە، دەربارەی کڕینی خانو و ئۆتۆمبێل بۆ بریکاری وەزارەتی پێشمەرگە. ئاماژەی بەوەشکردوە، ئەو دو خانوەی لە نوسراوەکەدا باس کراون، موڵکی حکومەتن و بە ناوی کەسێکی تایبەتەوە نەکڕدراون، وەک تەواوی ئەو خانوانەی تر بەکاردەهێنرێن، کە وەزیر و ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە لە ئێستادا بەکاریاندەهێنن". وەزارەتی پێشمەرگە رایدەگەیەنێت: ١. ئەو دوو خانووەی لە نوسراوەکەدا باس کراون، موڵکی حکومەتن و بە ناوی کەسێکی تایبەتەوە نەکڕدراون، وەک تەواوی ئەو خانووانەی تر بەکاردەهێنرێن، کە وەزیر و ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە لە ئێستادا بەکاریان دەهێنن. ٢. بەڕێز بریکاری وەزارەتی پێشمەرگە لە دەرەوەی یاسا و رێنماییەکان کار ناکات، تەواوی ئەو فەرمانە وەزاریانەی، کە واژۆی لەسەر کردوون فەرمی و یاسایین. ٣. لەم ساڵدا ژمارەیەک ئۆتۆمبێل بۆ وەزارەتی پێشمەرگە کڕدراون لەناویاندا ئۆتۆمبێلێک دراوە بە بریکاری وەزارەتی پێشمەرگە. ٤. بڵاوکردنەوەی نوسراوە فەرمییەکانی وەزارەت لێپێچینەوەی یاساییان لەسەرە و لەمبارەوە، تەواوی ئەو کەسانە دەدەینە دادگای سەربازی، کە کار لەسەر دزەپێکردنی نوسراوە فەرمیەکانی وەزارەت دەکەن و لە میدیاکاندا بڵاویان دەکەنەوە. ئەوەش لەکاتێکدایە بەگوێرەی نوسراوێکی وەزارەتی پێشمەرگە کە لەتۆڕە کۆمەڵایەتیەکان بڵاوکراوەتەوە، ئەمساڵ دو خانو بە بڕی یەک ملیارو 285 ملیۆن دینار بۆ بریکاری وەزیری پێشمەرگە کڕدراون، هەر ئەمساڵیش 160 ملیۆن بۆ نۆژەنکردنەوەیان تەرخانکراوە.
هاوڵاتی نێچيرڤان بارزانى ئەمڕۆ دووشەممە له يادى ئه‌نفالكردنى بارزانييەکاندا لە پەیامێکدا ڕایگەیاند، یەکڕیزی تاکە رێگەی سەرکەوتنمانە. ئەمڕۆ 40 ساڵ تێدەپەڕێت بەسەر بێسەروشوێن کردن و ئەنفالکردنی هه‌شت هه‌زار ژن و پیاو منداڵ و پیری بارزانیدا. سەرۆکی هەرێمی کوردستان نێجیرڤان بارزانی لە پەیامێکدا ئەمڕۆ 31-7-2023 لەبارەی ئەنفالکردنی بارزانییەکان ڕایگەیاند، "له‌م ياده و له كاتێكدا هه‌رێمى كوردستان به دۆخێكى هه‌ستياردا تێده‌په‌ڕێت، جه‌خت له يه‌كڕيزى و ته‌بايى و پێكه‌وه‌ييى هه‌موو لايه‌ن و پێكهاته‌كانى كوردستان ده‌كه‌ينه‌وه كه تاكه ڕێگه‌ى سه‌فرازى و سه‌ركه‌وتنمانه." دەقی پەیامەکەی سەرۆکی هەرێمی کوردستان: ئه‌مڕۆ به ڕێز و شكۆوه، يادى چل ساڵه‌ى ئه‌نفالكردن و بێسه‌روشوێنكردنى هه‌شت هه‌زار مێرمنداڵ و گه‌نج و پياو و پيرى بارزانى ده‌كه‌ينه‌وه كه كۆتاييى ته‌ممووز تا ناوه‌ڕاستى ئابى 1983 له كۆمه‌ڵگه زۆرملێكاندا، بوونه قوربانيى تاوانێكى دڕندانه و هه‌ڵمه‌تێكى ڕه‌شبگيريى ده‌سه‌ڵاتى ئه‌وساى عێراق و ئيتر هه‌رگيز نه‌گه‌ڕانه‌وه. به هه‌زاران خێزانى بارزانيى بێ ده‌سه‌ڵات له كۆمه‌ڵگه‌كانى قوشته‌په و به‌حركه و هه‌رير و سۆران و چه‌ند شوێنێكى ديكه، بێ باوك و برا و به هه‌زاران خانمى ڕووسوورى بارزانى، بێ مێرد مانه‌وه و ناچار بوون به ته‌نيا ڕووبه‌ڕووى چاره‌نووسێكى ناديارى سه‌خت ببنه‌وه و به‌رگه‌ى ده‌يان ده‌رده‌سه‌رى و نه‌هامه‌تى بگرن و بمێننه‌وه. ئه‌وان بۆ منداڵه‌كانيان بوون به باوك، بۆ په‌يداكردنى بژێوى ژيان و په‌روه‌رده‌كردنيان، ئازار و سه‌ختى و ناخۆشيى زۆريان كێشا. به‌رگه‌ى نه‌بوونى و هه‌ژارى و بێكه‌سييان گرت و به گيانێكى ئاڵنگارييانه‌ى به‌رزه‌وه، ڕووبه‌ڕووى ژيان بوونه‌وه و لێهاتووانه نه‌وه‌يه‌كى نيشتمانپه‌روه‌ر و وڵاتپارێزيان په‌روه‌رده كرد. ده‌ستى يه‌ك به يه‌كى ئه‌و دايكه ميهره‌بان و دڵسۆزانه ماچ ده‌كه‌م. ئه‌نفالكردنى بارزانييان وه‌ك هه‌موو ئه‌و تاوانانه‌ى ده‌رهه‌ق به گه‌لى كوردستان كران، نه‌ك هه‌ر هێز و تينى گه‌له‌كه‌مانى بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى سته‌م و دیكتاتۆرى خاو نه‌كرده‌وه، به‌ڵكو گيانى ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه و ئيراده‌ى سه‌ركه‌وتن و ئازادى، لاى ته‌واوى گه‌لى كوردستان به‌گوڕتر كرده‌وه و به بڕوايه‌كى پته‌وتره‌وه به‌رده‌وامى به تێكۆشان دا. له‌م ياده‌دا سڵاو و دروود بۆ قوربانييانى ئه‌نفال و ته‌واوى شه‌هيدانى كوردستان ده‌نێرين و سه‌رى ڕێز و نه‌وازش له‌به‌رده‌م گيانى پاكياندا داده‌نوێنين. سڵاو و سوپاس و پێزانين بۆ هه‌موو ئه‌و جوامێرانه‌ى له هه‌ولێر و ده‌وروبه‌رى، له هه‌رير و باتاس و سۆران و له هه‌ر كوێ بوون، يارمه‌تيى خێزان و كه‌سوكارى ئه‌نفالكراوانى بارزانييان دا و په‌نايان دان. هه‌ر له‌م ياده و له كاتێكدا هه‌رێمى كوردستان به دۆخێكى هه‌ستياردا تێده‌په‌ڕێت، جه‌خت له يه‌كڕيزى و ته‌بايى و پێكه‌وه‌ييى هه‌موو لايه‌ن و پێكهاته‌كانى كوردستان ده‌كه‌ينه‌وه كه تاكه ڕێگه‌ى سه‌فرازى و سه‌ركه‌وتنمانه. نێچيرڤان بارزانى سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان
.jpg)
هاوڵاتی کەشناسى هەرێم بڵاوی کردەوە، ئەمڕۆ و سبەى ئاسمان ساماڵ دەبێت و پلەکانى گەرما یەک تا دوو پلە بەرز دەبنەوە. کەشناسى هەرێم بڵاوی کردەوە، ئەمڕۆ ئاسمان ساماڵ دەبێت و خێرای با لەنێوان پێنج بۆ ١٥ کیلۆمەتر دەبێت لە کاتژمێرێکدا و مەوداى بینین لە نێوان هەشت بۆ ١٠ کیلۆمەتر دەبێت . پلەکانی گەرما بۆ ئەمڕۆ بەەم شێوەیە دەبن: لە بەشێکى دیکەى ڕاگەیەندراوەکەدا ئاماژە بەوەشکراوە، سبەى ئاسمان ساماڵ دەبێت و بەراورد بە ئەمڕۆ پلەکانى گەرما یەک تا دوو پلە بەرز دەبنەوە. بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی : هەولێر : 43 پلەى سیلیزى سلێمانی : 42پلەى سیلیزى دهۆک : 42 پلەى سیلیزى کەرکوک : 45 پلەى سیلیزى هەڵەبجە : 44 پلەى سیلیزى حاجی ئۆمەران : 34 پلەى سیلیزى زاخۆ : 43 پلەى سیلیزى سۆران : 41 پلەى سیلیزى گەرمیان : 45 پلەى سیلیزى
هاوڵاتی بە پێی هەواڵێک کە ماڵپەڕی هەنگاو بڵاوی کردۆتەوە، لە رۆژانی رابردوودا سێ چالاکوانی مەدەنی شاری سنە بە ناوەکانی مەسعوود میرزایی، ئیبراهیم میرزایی و هۆزان باباکەرەمی لە لایەن هێزە ئەمنیەتییەکانەوە دەستگیرکراون و بۆ شوێنێکی نادیار گوێزراونەتەوە. بە پێی ئەم هەواڵەی ماڵپەڕی هەنگاو، مەسعوود میرزایی و ئیبراهیم میرزایی کە دوو بران رۆژی ٢٤ی تەمووز دەستبەسەر کراون. مەسعوود میرزایی ٥٣ ساڵی تەمەنە و نەخۆشی شەکرەی هەیە و دەستی بە دەرمانەکانی راناگات. هەر لەو رۆژەدا، هۆزان باباکەرەمی، چالاکی مەدەنی لە لایەن هێزە ئەمنییەکانەوە دەستبەسەر کراوەو بۆ شوێنێکی نادیار گوازراوەتەوە. بە پێی زانیارییەکانی هەنگاو، تا ئێستە هۆکاری دەستگیرکردن و هەروەها شوێنی دەستبەسەربونی ئەم ٣ چالاکوانە نەزانراوە.
.jpg)
هاوڵاتی بەڕێوەبەرایەتی ئۆپراسیۆنەکانی دەزگای ئاسایش، بەهاوکاری بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی سلێمانی بکەرانی تاوانی کوشتنی هاوڵاتیەکی گەڕەکی سەرچناری سلێمانی دەستگیرکرد. هێزەکانی ئاسایش دوای ئەنجامدانی لێکۆڵینەوە و بەدەستهێنانی زانیاری وورد، بە بڕیاری دادوەری لێکۆڵینەوەی ئاسایش، ئەنجامدەرانی تاوانی کوشتنی هاوڵاتی ( صمد عارف محمد )ی تەمەن ٤١ ساڵیان دەستگیرکرد، کە لەشەوی ٢٠٢٣/٦/٦ لەماڵەکەی خۆی لە گەڕەکی گردەبڕاوەکە بە چوار فیشەک کوژرا. دوای لێکۆڵینەوەی هێزەکانی ئاسایش، دەرکەوت خێزانی (صمد) بەرنامە داڕێژەری ئەم تاوانە بووە و بە هاوکاری دوو کەس ئەم تاوانەیان ئەنجامداوە، هۆکارەکەی دەگەڕێتەوە بۆ کێشەی کۆمەڵایەتی. لەئێستادا تۆمەتباران بە ماددەی ( ٤٠٦ )لەیاسای سزادان بەفەرمانی دادوەر ڕاگیراون.
هاوڵاتی دوای ئەوەی 22ـی تەممووز دوایین مۆڵەت بوو بۆ پێدانی مۆڵەتی چەک و نوێ نەکرایەوە، وەزارەتی ناوخۆ رایگەیاند، یاسای چەک دەخەنە بواری جێبەجێکردنەوە. بەگوێرەی یاسای چەک،هەر کەسێک مۆڵەتی بۆ چەکەکەی وەرنەگرتبێت، دەتوانێت لە ماوەی دوو مانگدا مۆڵەت وەربگرێت. وەزارەتی ناوخۆ لە ڕاگەیەندراوێکدا ئەمڕۆ یەکشەممە ڕایگەیاند، دوای ئەوەی لە رێگەی کردنەوەی 90 بنکەی تۆمارکردنی چەکەوە زیاتر لە 17 هەزار چەکی هاووڵاتییانیان تۆمار کردووە و پسوولەی تۆماریان بە هاووڵاتی داوە، لە 22ـی تەممووزی 2023ـەوە یاسای چەک، بە ژمارە 2ی ساڵی 2023 کەوتووەتە بواری جێبەجێکردنەوە. بە گوێرەی ڕاگەیەندراوەکە لە بڕگەی یەکەم لە مادەی 12ـی یاسای چەکدا هاتووە: هەرکەسێک لە ماوەی (60) رۆژ لە دوای بەرکاربوونی ئەم یاسایە، هەواڵ بدات لەسەر دەستداریی چەکێکی بێ مۆڵەت، لە سزا دەبووردرێت و دەسەڵاتی مۆڵەتدان دەتوانێت بە پێی حوکمەکانی ئەم یاسایە مۆڵەتی پێ بدات." بە گوێرەی ڕێوشوێنەکانی وەزارەتی ناوخۆ هاوڵاتیان دەتوانن سەردانی بەڕێوەبەرایەتیی کاروباری ناوخۆ لە دیوانی پارێزگاکانی هەرێمی کوردستان هەولێر، سلێمانی، دهۆک و هەڵەبجە؛ یان سەردانی دیوانی ئیدارە سەربەخۆکانی گەرمیان، راپەڕین، سۆران و زاخۆ بکەن و داوای مۆڵەت بکەن بۆ چەکەکانیان
.jpg)
هاوڵاتی یەكێتی و پارتی ئەمرۆ لەسلێمانی كۆبوونەوە و لەڕاگەیەندراوێكی چەند خاڵیدا ناوەڕۆكی كۆبوونەوەكەیان ڕاگەیاند. نیوەڕۆی ئەمڕۆ یەکشەممە شاندی پارتی گەشتە سلێمانی و لە دەباشان لەگەڵ یەکێتی کۆبوونەوە، شاندەکەی یەکێتی بەسەرۆکایەتی بافڵ تاڵەبانی و شاندی پارتیش بە سەرۆکایەتی فازڵ میرانی. دوای کۆبونەوەکە لە ڕاگەیەندراوێکدا ڕێکەوتنیان لەسەر چەند خاڵێک ڕاگەیاند دەقی راگەیاندراوی کۆتایی کۆبونەوەی هاوبەشی پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان : کۆبوونەوەی هەردوو مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و پارتی دیموکراتی کوردستان لە دەباشان ئەنجام درا. دوای تاووتوێی بارودۆخی ناوچەکە بە گشتی و عیراق و کوردستان بە تایبەتی، هەردوولا تەئکیدمان لە پاراستنی قەوارەی هەرێمی کوردستان و مافە دەستوورییەکانی کردەوە و تەواوی تواناکانمان دەخەینەگەڕ بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئاڵەنگارییەکان لە پێناو بژێوی هاوڵاتیان و چارەسەرکردنی کێشەکان. بە ئاڕاستەی زیاتر چڕکردنەوەی هەوڵەکانمان هەردوولامان لەسەر ئەم خاڵانەی خوارەوە رێککەوتین: ١: هەردوولا پشتیوانی لە ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دەکەین لەو کاتەی لەلایەن سەرۆکی هەرێم دیاریدەکرێت لە دوای راوێژ لەگەڵ لایەنە سیاسییەکانی هەرێمی کوردستان. ٢: بۆ زیاتر خزمەتکردنی خەڵکی کوردستان لە هەموو روویەکەوە کێشە و جیاوازییە بچووکەکان بەلاوە بخرێن و روو لە پێکەوە چارەسەرکردنی کێشەکان بکەین. ٣:بڕیارماندا پرۆسەی رێکخستنەوەی هێزەکانی پێشمەرگە بەردەوام بێت. ٤: هەردوولا بڕیارماندا پشتیوانی لە رێککەوتنەکانی کابینەی نۆیەمی حکومەتی هەرێمی کوردستان بکەین. ٥: لە پێناو زیاتر لێکنزیکبوونەوە و بەرەنگاربوونەوەی ئاڵەنگاری و سەرکەوتن بەسەر کۆسپەکاندا بڕیارماندا بە رۆحیەتی کوردستانیانە و نیشتمانپەروەرانە بەردەوامی بدەین بە کۆبوونەوە دوو قۆڵییەکان و هەماهەنگیمان لەگەڵ سەرجەم لایەنەکان.
هاوڵاتی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، بۆ پێدانی کاتی زیاتر بە لایەنە سیاسیەکان وادەی تۆمارکردنی هاوپەیمانێتییەکان بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزکان تاوەکو 6ی (ئاب/8) درێژکرایەوە. کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق ئەمڕۆ یەکشەممە رایگەیاند، ئەمڕۆ وادەی تۆمارکردنی ناوی حزب و هاوپەیمانێتییەکان بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکان کۆتایی دێت و بڕیاردراوە وادەکە درێژبکرێتەوە. تا ئێستا نزیکەی 280 حزبی سیاسی و 24 هاوپەیمانێتی ناوی خۆیان بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق تۆمارکردوە کە 15 هاوپەیمانێتییان نوێن. هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکان بڕیارە رۆژی، 18-12-2023 لە هەموو پارێزگاکانی عێراق جگە لە چوار پارێزگاکەی هەرێمی کوردستان بکرێت. هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکان بۆ یەکەمجار لە ساڵى 2005ـەوە لە کەرکووک دەکرێت بەڵام تا ئێستە هیچ هاوپەیمانییەکی کوردستانی پێکنەهێنراوە . دوایین هەڵبژاردنى ئەنجوومەنى پارێزگاکان لە عێراق کرابێت لە ساڵى 2013 بوو.
.png)
.jpg)
