لەسەر ڕێگاکانى گەرمیان کامێرای خاڵ بۆ خاڵ دادەنرێن

هاوڵاتی ناوچەی هەورامان کە ناوچەیەکی سەختی ئاووهەوا فێنکی پارێزگای هەڵەبجەیە خاوەن باخێکی زۆری گوێزە، ئەمە جگەلەوەی باخی میوەکانی تریش هەن وەک توو و هەڵوژە و قەیسی و ترێ و هەرمێ و قۆخ. لەم باخانەدا دارگوێزی تیایە ٣٠٠ ساڵ تەمەنیەتی. لەم ساڵدا بەهۆی سەرماوسۆڵەی سەختی زستانی رابردوو، هاوکات بەهۆی ئەو وشکەساڵیەی ماوەیەک هەرێمی کوردستانی عێراقی گرتۆتەوە چاوەڕێ دەکرێت بەرهەمەکانی گوێز کە ناوچەی هەورامانی پێناسراوە، کەم بکات. فاتیح تەحسین عەبدولرەحمان، خاوەن باخی گوێز، ٧٠ ساڵان لەبارەی کاریگەریی وشکەساڵی لەسەر بەرهەمی گوێز بە ئاژانسی ئانادۆڵوی گوت "ساڵی پار و ئەمساڵیش باران کەم بوو و وشکەساڵییە، تەنانەت هەندێک لە باخەکانی ناو دێ وشک بوون. تەماشای دار و درەختی ئێرەیش بکە بەهۆی گەرما و تینی خۆرەوە بیست لە سەدای زیاتر سووتاوە. ئاویش زۆر کەم بووەتەوە، بەجۆرێک لەکۆی ١٠ کانی لەم ناوچەیەدا تەنها دوو کانییان ئاویان تێدایە. ئەمساڵ ئاو زۆر کەم بووە." لەبارەی بەرهەم و ژمارەی گوێزی دارگوێزەکان لە رابردوو و ئێستادا ئەو خاوەن باخە دەڵێت، ''لە ساڵانی شەستەکان دارگوێزمان هەبووە سێ شەنیەر چوونە سەرەوەی شەست هەزار گوێزیان تەکاندووە، بەڵام ئەمساڵ پەنجا دارگوێز بتەکێنە شەست هەزار گوێزیان پێوە نییە." لەبارەی ئەو نەخۆشییەی داویەتی لە باخەگوێزەکانی تەوێڵە، مام تەحسینی باخەوان دەڵێت، "ئەوە شێرپەنجەی پێ دەڵێن، لایەکی گوێزەکە رەش دەبێتەوە. ئێمە بە چەقۆیەکی تیژ توێکڵەکەی دەگرینەوە و ئاوێکی زەردی لێ دێتە خوارەوە کە بۆنەکەی زۆر پیسە. ئینجا شوێنی چەقۆکە بە سابوون و تایت دەشۆین، ئەگەر زوو فریای بکەوین وشک نابێت. بەڵام ئەگەر پێی نەزانیت هەمووی وشک دەبێت. ئێستا لەو چەمەی خوارەوە ٣٠ لە سەدای گوێزەکان وشک بوون، هەمووشی بەهۆی فاست و سابووناوە کە چەمەکەی خوارەوە لەگەڵ خۆی دەیهێنێت لەکاتێکدا باخەکان بەو ئاوە ئاو دەدرێن. بەڵام باخەکانی بەشی سەرەوەی تەوێڵە کەم وشک بوون کە بەنزیکەی دەکاتە یەک لەسەدا. گوێزەکانی چەمی ئاوێسەر زۆر کەم تووشی ئەو نەخۆشییە بوون.'' سەبارەت بە کەم بوونی بەرهەمی کشتوکاڵی لەمساڵدا، بەڕێوەبەری گشتیی کشتوکاڵی هەڵەبجە، ستار مەحموود بە ئاژانسی ئانادۆڵوی گوت، "بەهۆی وشکەساڵی و ئەو سەرما و سۆڵە و بەفرەی لە زستاندا ناوچەکەی گرتەوە، کاریگەری زۆری نەرێنییان بەجێهێشتووە لەسەر کەرتی کشتوکاڵ بەتایبەت لەسەر باخداری، باخی گوێز لەمساڵدا لە بارودۆخێکی زۆر خراپدایە، هەروەها بەرهەمەکانی تریش وەک هەنار و زەیتون لەدۆخێکی خراپدان هۆکارەکەش ئەو دووانە کە باسم کرد". لەبارەی هەوڵەکانی ‌وەزارەتی کشتوکاڵی هەرێمی کوردستانی عێراق بۆ بەرگرتن لە دیاردەی کەمبوونی بەرهەمی کشتوکاڵییە بەهۆی وشکەساڵی و سەرماوسۆڵەوە، ستار مە‌حمود دەڵێت، "دیاردەی وشکەساڵی کارێکی سروشتییە و لەسەروتوانای حکوومەتەوەیە کە بتوانێت بەزوویی چارەسەرێکی تەواوی بکات، بەڵام پلانی ‌حکوومەت بۆ دوورمەودا ئەوەیە لەئێستادا لەهەوڵدایە بۆ دروستکردنی بەنداو و تەنگاو و لەوشوێنانەی گونجاون بۆ گلدانەوەی ئاو، هاوکات ‌حکوومەت لە ساڵی پاردا لیژنەیەکی دروست کردووە بۆ ئەوباخانەی کە زیانیان بەرکەوتووە، مۆڵەتی پێدان کە ژمارەیەکی باش مێرگ دروست بکەن بۆ ئەوەی وەک بەدیل بەکاری بهێنن بۆ ئاودێری لەباخەکاندا". گوێز توێکڵێکی تەنکی هەیە لەژێر توێکڵەی دیوی دەرەوەدا و لە رابردوودا دەبرایە بەغدا بۆ کارگەکان بۆ دروست کردنی سوورا و و بۆیاخی نینۆکی ژنان، ئەمە گوتەی مام تەحسین-ی باخەوانە. سەبارەت بە چۆنیەتی بڵاو بوونەوەی نەخۆشی لەنێو دارگوێزەکاندا، ئەو باخەوانە بەئەزموونەی هەورامان، دەڵێت، ''ئەم توێکڵە تەنکە رەنگ زەردە خواردن دەبات بۆ گوێزەکان و هەر نەخۆشی و شتێک هەبێت لەڕێگەی ئەو توێکڵەوەیە. گوێزی پیر، واتە ئەو دارگوێزانەی تەمەنیان لە سەروو ١٠٠ ساڵەوەیە تووشی نەخۆشی نابن، بەڵکو نەمامەکان تووش دەبن. لە کۆنیشدا هەبووە دارگوێزەکان تووشی سەرەتان ببن، بەڵام حاڵەتەکە کەم یان دەگمەن بووە. ئەو ئاوەشی دەڕوات بۆ دارگوێزەکان ئەگەر لە دارگوێزێکەوە کە تووشی نەخۆشی بووە بڕوات بۆ دارگوێزێکی دیکە ئەوا ئەویش تووشی نەخۆشییەکە دەبێت.'' ئەو باخەوانە باس لەوە دەکات کە لە کاتی جەنگی عێراق-ئێران لە هەشتاکانی سەدەی رابردوو کە سەربازانی عێراق لەم ناوچەیە بوون، ئێران تۆپبارانی ئەم ناوچانە و باخەکانیشی کردووە و پارچەتۆپ و گوللەی بەرکەوتووە، بەهۆی ئەوەی دارگوێز زۆر ناسکە بە گوللەیەک ناوەوەی دەڕزێت. ناوچەی هەورامان شوێنێکی جوگرافی گونجاوە بۆ گەشەکردنی داری گوێز هەر لەبەر ئەوە خەڵکی ئەم ناوچەیە زۆر گرنگی بەم دارە دەدەن و ساڵانە بڕێکی زۆر بەرهەم دەهێنن. هەورامان ناوچەیەکی کوردنشینە و پڕیەتی لە شاخ و داخ و چیا و دۆڵ و نشێو ، چەندەها دەربەند و نواڵە و کەمەر و مای تێدایە ، دەشتایی و تەختایی زۆر کەمە شاخ و چیاکانی هەورامان درێژبوونەوەی زنجیرە شاخەکانی (زاگرۆس)ن بەرزی شاخەکانی لەنێوان (١٢٧٠-٣٣٩٠م)دان، سروشتی خاکەکەی وای کردووە زەوی و زاری گونجاوی کەم بێت بۆ کشتوکاڵ و کشتیاری و بە تایبەت بۆ دانەوێڵە هەر ئەمە وای کردووە خەڵکەکەی بە زەحمەت و رەنجێکی زۆر بتوانن لە و شاخ و داخە، زەویوزار رێک بخەن بۆ کشتوکاڵ و باخ و باخات ، لەبەر ئەمەشە کە باخەکانیان خۆشەویستن لەلایان، بەڵام لەگەڵ ئەمەشدا هەورامان هەر لە دێر زەمانەوە بەوە ناسراوە کە پڕە لە دارگوێز و هەنار و قەیسی.  رەوا مە‌حمود حەسەن، ئاژانسی ئانادۆڵۆ

هاوڵاتی لە ساڵۆگەڕی دامەزراندنیدا پارتی یەکێتیی دیموکرات بەیاننامەیەکی بڵاو کردەوە و ڕایگەیاند تەنها ڕێگای چارەسەر کردنی قەیرانی سووریا ڕێگاجارەیەکی سیاسییە لەسەر بنەما دیموکراتیکەکان.  لە بەیاننامەیەکدا کە بە بۆنەی نۆزدەهەمین ساڵیادی دامەزراندنی، پارتی یەکێتی دیموکرات (PYD) بڵاوی کردۆتەوە؛ تاکە چارەسەری قەیرانی سووریا بە چارەسەرێکی سیاسیی ئاشتیخوازانە لەسەر بنەمای پرەنسیپە دیموکراسیەکان دەزانێت. لەم بەیاننامەیەدا کە ئاژانسی هەواڵی "هاوار" بڵاوی کردۆتەوە، ئاماژە بە رۆڵی پەیەدە کراوە وەک ستراتیژی هێڵی سێیەم لە سیاسەتی سووریادا، کە بە سیاسەتێک کە لەسەر بنەمای دیموکراسی بنیات نراوە تەنیا هەوڵی بەدەستهێنانی مافەکانی خەڵک و پاراستنی پێکهاتەی گشتیی سووریا. پارتی یه‌کێتیی دیموکرات راشیگه‌یاند که‌ له‌ سه‌ره‌تای شه‌ڕی سووریاوه‌ هه‌میشه‌ جه‌ختیان له‌سه‌ر ئه‌وه‌ کردووه‌ته‌وه‌ که‌ بژارده‌ی سه‌ربازی هیچ چاره‌سه‌رێک ناهێنێت و په‌یه‌ده‌ خوازیاری گفتوگۆ و چاره‌سه‌ری ئاشتیانه‌یه‌. جگە لەوەش پەیەدە جەختی لەوە کردووەتەوە کە "تەنها چارەسەر بۆ قەیرانی سووریا چارەسەرێکی سیاسییە لەسەر بنەمای پرەنسیپە دیموکراسیەکان" و هەوڵەکانیان بۆ چارەسەرکردنی قەیرانی سووریا بە شێوەیەکی ئاشتیانە بەردەوام دەبێت. پەیەدە زیاتر گوتی: "ئێمە لە حاڵەتی شەڕداین، هەڕەشەی راستەوخۆ لەسەرمان هەیە، پێویستە گەلەکەمان بزانێت کە هەموو پرسەکان لەگەڵ ئەواندا هاوبەش دەکەین". وەک چۆن سەختترین مەرجەکانمان تێپەڕاند، قۆناغەکانی داهاتووش تێدەپەڕین. پێویستە ئاماژە بەوە بکرێت کە پارتی یەکێتی دیموکرات لە ساڵی ٢٠٠٣ دامەزراوە و لە سەرەتای قەیرانی سووریاوە ڕۆڵی سەرەکی لە پێشهاتەکانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریادا هەبووە.

هەژار ئەنوەر بەسەدان هاووڵاتی لەهەرێمی كوردستان بەمامەڵەكردن بەدراوی ئەلكترۆنی بەتایبەتی (بیتكۆین و كریپتۆ) زیانمەندبوون، دراوی ئەلكترۆنی نزیكەی (11) هەزار جۆری هەیە، حكومەتی هەرێم قەدەغەی كردووە، بەڵام هەر مامەڵەی پێوەدەكرێت، شارەزایانی ئابووری ئەم جۆرە دراوە بەمەترسی گەورە دەزانن لەسەر تاك بە گشتی و رێگەیەكی ئاسانە بۆ بردنە دەرەوەی پارە لەهەرێمی كوردستان، سەرۆكی یەكێتی زانایانی ئاینی ئیسلامی كوردستانیش دەڵێت: مامەڵەكردن بەدراوی ئەلیكترۆنی لەڕووی شەرعەوە بەهیچ جۆرێك ڕێگەپێدراو نییە، هاوڵاتی ئەو كەسانەی دوواندوە كەمامەڵە بەم دراوەوە دەكەن و زیانمەند بوون. لەساڵی 2009 لەلایەن هاووڵاتیەكی چینی بەناوی (ساتووشی) سایتێكی دراوی ئەلیكترۆنی دامەزرا كە دیارترینیان بیتكۆین و كریپتۆیە، ئێستا مامەڵەكردن بەم دراوە لەهەرێمی كوردستان كاری پێدەكرێت، بەڵام ئەم مامەڵەكردنە مەترسی لەسەر ئابووری تاك دروستكردووە. بانكی ناوەندی عێراقی بڕیاری قەدەغەكردنی مامەڵەكردنی بەم دراوە دەركردووەو لەهەرێمی كوردستانیش لەڕێگەی وەزارەتی ناوخۆوە وەزارەتی گواستنەوەو گەیاندن راسپێردراوە قەدەغە بكرێت و بڕیارەكەش چووەتە بواری جێبەجێكردنەوە، چونكە بەسەدان هاووڵاتی تووشی زیانی ماددی زۆر بوون. نەجات فارس كە هاووڵاتیەكی شاری هەولێرە باسی سەرەتای مامەڵەكردنی بەدراوی ئەلیكترۆنی بۆ هاوڵاتی دەكات و دەڵێت: "سەرەتای بەشداریكردنم لەبازاڕی كریپتۆ دەگەڕێتەوە بۆ دوو ساڵ پێش ئێستا، لەڕێگەی چەند هاوڕێیەكی نزیكی خۆمەوە هاتمە ناو ئەم بازاڕەو دەستمكرد بەكڕینی دراوی ئەلیكترۆنی، كە هیچ شارەزایم لەسەری نەبوو، تەنها ئەوەم دەزانی هاوڕێكانم بەبڕە پارەیەكی كەم دراویان كڕیبوو قازانجێكی باشیان كردبوو، منیش بەو شیوەیە هاتمە نێو ئەم بازاڕە، بەو مەبەستەی بتوانم قازاجێكی باش بكەم". وتیشی:" تاكو ئێستا زیاتر لە (40) هەزار دۆلارم خۆستووەتە نێو ئەم مامەڵەیە بەشێوەكی رێژەیی هەر جارەو بەبڕێك  بەشداریم كردووە، و  زۆرێك لەنزیكەكانی خۆم لەڕێگەی منەوە هاتوونەتە نێو ئەم  بازاڕە كە هەریەكەیان بەزیاتر لە  (100) هەزار دۆلار هاتوونەتە ناو ئەم بازاڕەوە. "ئەگەر شارەزاییت هەبێ دەتوانی قازانج بكەی، بۆ نموونە دراوێك دەكڕی  لە (500) دۆلار (50) دۆلارت خێربێ، بەكاتێكی كەم، ئەمە وادەكات تەماح بتگرێت و پارەیەكی زیاتر بخەیتە نێو مامەڵەكە بۆ ئەوەی قازانجی زیاتر بەدەست بێنی، ئینجا ناشزانی لەكوێ بەرز دەبێتەوە یان دادەبەزێت، بۆیە لەناكاو دابەزینێكی زۆر خێرا دێت و  تووشی زیانێكی زۆر دەبی، من تائێستا (3) هەزارو (700) دۆلار زیانم كردووە، چونكە شارەزاییم لەم بازاڕەدا نەبووە، ئیشكردن لەم بازاڕە زانستە ئەگەر شارەزاییت لەو زانستە نەبێت كاری تێدانەكەی باشترە، خەڵكانێك هەیە قەرزی بۆ دەكات یاخود ئۆتۆمبێلەكەی دەفرۆشت لەپێناو بەدەستهێنانی قازانجێك، لەكاتێكدا شارەزایشی نیەو تووشی زەرەری زۆر دەبێت، زۆرجارێش كێشەی كۆمەڵایەتی لێ دروستبووە، تا حاڵەتی  جیابوونەوەش روویداوە لەنێو هاوسەرەكاندا"، نەجات فارس وای وت. شارەزایانی ئابووری ئەم جۆرە دراوە بەمەترسی گەورە دەزانن لەسەر تاك بۆ گشتی، چونكە رێگەیەكی ئاسانە بۆ بردنە دەرەوەی پارە لەهەرێمی كوردستان بۆ دەرەوە، بەجۆرێك كاریگەی لەسەر ئابووری دروستدەكات. بەپێچەوانەی ئەو هاووڵاتیانەی زیانمەند بوون، رێباز حەسەن شارەزای دراوی ئەلیكترۆنی، بۆ هاوڵاتی دواو و دەڵێت: "ئەم مامەڵەیە جیهانییەو تایبەت نییە بەوڵاتێك و تائێستاش هیچ وڵاتێك نەیتوانیوە رێگری لێبكات و لەهەرێمی كوردستان ئەو مامەڵەیە دەكرێت و رێگریكردن لێی ئەستەمە". وتیشی: "هۆكاری زیانی ماددی نەشارەزاییەو دەبێ دراوی ئەلكترۆنی و ئەو كۆمپانیایانەی كار بەدراوی ئەلیكترۆنی دەكەن جیاكەینەوە، ئەوانەی زەرەریان زۆر كردووە پارەكانیان داوەتە ئەو كۆمپانیایانە، بۆیە زەرەرمەند بوونە، ئەوەی تر مامەڵەكە لە دەستە خۆتە، كڕین و فرۆشتن دەكەی". ئەو شارەزاییەی دراوی ئەلیكترۆنی ئاشكرایدەكات:"تائێستا هیچ شوێنێكی فەرمی نییە لەهەرێمی كوردستان بۆ ئەم كارە ئەوەی هەیە بەئۆنلاین ئاڵوگۆڕی پێدەكرێت". لای خۆشیەوە ئابووریناس و مامۆستای زانكۆ نەوزاد هەمەوەندی بە هاوڵاتی راگەیاند:" مەترسیەكانی دراوی ئەلیكترۆنی باڵی بەسەر جیهان و عێراق و هەرێمی كوردستانیش كێشاوە، ئەم دراوە گریمانەییانە ئیفلاسی هێناوەو هیچ پاڵپشتیەكی یاسایی و نێودەوڵەتی نییە، مەترسیەكەی بەجۆرێكە ئێستا نزیكەی (11) هەزار جۆری هەیە". "هیچ نێوەندگیرییەك نییە بۆ نموونە وەك بانك، راستەوخۆ كڕیار مامەڵەكە دەكات، جگە لەمانەش كارە تیرۆریستیەكانیش لەڕێگەی دراوی ئەلیكترۆنی دەكرێن چونكە لەكاتی حەواڵەكردن و ئاڵوگۆڕكردن هیچ جۆرە دەموچاوێك و ناونیشانێك دیارنییە، بەمەش ئاسانكاری دەكرێت بۆ كاری نایاسایی، لەماوەی چەند مانگی رابردوو دراوێك بەناوی لونە چەندین ملیۆن دۆلاری خەڵكی بردوو سایتەكەش داخرا بەم هۆیەوەش خەڵكێكی زۆر مایەپووچ بوون، دراوی پای یارییەكی مەترسیدارەو پێویستە هاووڵاتیان زۆر بەوردی ئاگاداربن، لەبەرئەوەی سوودمەندبوون ئاسان نییە، رەنگە بۆ هەندێ كەس وابێت، بەڵام بەشێوەیەكی گشتی قازانجكردنی زەحمەتە"، نەوزاد هەمەوەندی وای وت. محەمەد شوانی یەكێكی ترە لەكڕیارو فرۆشیاری دراوی ئەلیكترۆنی، ئەو دەڵێت:"لەرێگەی هاوڕێیەكمەوە زانیارییە سەرەتاییەكانم وەرگرت و بەشداری ئەم مامەڵەیەم كردو حەزم كرد زوو دەوڵەمەندبم، تاوەكو ئێستاش نزیكەی (10) هەزار دۆلارم زەرەر كردووە، لەم مامەڵەیە 90%ی قازانج ناكەیت". عەبدوڵا وەیسی سەرۆكی یەكێتی زانایانی ئاینی ئیسلامی لە كوردستان بە هاوڵاتی ڕاگەیاند:" لێژنەی باڵای فەتوا لەهەرێمی كوردستان لەساڵی 2020 و 2021، دوو فەتوای دەركردووە لەسەر مامەڵەكردن بەدراوی ئەلیكترۆنی، كە لەڕووی شەرعەوە بەهیچ جۆرێك ڕێگەپێدراونییە، لەبەر ئەوەی هیچ پاڵپشتی یاسایی و داراییان نییە بۆیە ناكرێ وەك دراویش مامەڵەی لەگەڵدا بكرێت". وتیی:" ئەنجومەنی باڵای فەتوا بڕیاریداوە كە مامەڵەكردن بەدراوی ئەلیكترۆنی دەچێتە چوارچێوەی بەهەدەردانی ماڵی خۆت بە ناحەق، چونكە پاراستنی سەروەت و ماڵ لەئاینی ئیسلامدا بەهایەك و رێزێكی زۆر گەورەی هەیە، بۆیە داوا لە هاووڵاتیانیش دەكەین خۆیان بەدووربگرن لەم جۆرە مامەڵەكردنانە". هاووڵاتیەكی دیكە بەناوی یاسر محەمەد باسلەوە دەكات كە بەشداریكردنی  لە دراوی ئەلیكترۆنی بۆ هاورێكانی دەگەڕێتەوە، كە بۆیان باسكردووە، قازانجی زۆرە، كە ئەگەر بەبڕی چەند سەد دۆڵارێك بكرێت، دواتر دەبێتە سێ هێندەو پارەیەكی باشی دەستدەكەوێت. یاسر محەمەد وتیشی:  هەركاتێك نرخەكەی دادەبەزی پارەی كاشم تێدەكرد بەو نیەتەی كەڕۆژێك هەر بەرز دەبێتەوەو قازانجی لێدەكەم، نزیكەی (20) هەزار دۆلارم تێكردووە، ئێستا نەك قازانجم نەكردووە بەڵكو رۆژ بەڕۆژ چاوەڕێ دەكەم نرخەكەی بەرزبێتەوەو ئەو پارەیەی خستوومەتە نێو ئەم مامەڵەیە بێتەوە دەستم، ئینجا  ناتوانین سكاڵا لەهیچ كەسێك بكەین، چونكە نازانین ئەم پارەیە دەچێتە گیرفانی كێ". بیتكۆین دراوێكی ئەلیكترۆنەو ژمارەیان (12) ملیۆن بیتكۆینە، لەسەر سیستەمی بلۆك چەین كار دەكات و لە ساڵی 2009 دروستكراوە، هەر بیتكۆینێك دابەش دەبێت بۆ (100) ملیۆن ساتۆش، ساتۆشیش ناوی داهێنەری بیتكۆینە.

هاوڵاتی  هونه‌رمه‌ندێكی شاری دهۆك به‌هۆی وتنی گۆرانیه‌ك بۆ ده‌ستگیركراوانی بادینان دوو مانگه‌ بێ‌ دادگاییكردن ده‌ستگیركراوه‌. به‌شدار حه‌سه‌ن، ئه‌ندامی تیمی پارێزه‌رانی گیراوانی بادینان له‌لێدوانێكدا به‌ هاوڵاتی راگه‌یاند:12 ده‌ستگیركراوه‌كه‌ی بادینان كه‌ دوویان له‌بادینان زیندانیكراون تائێستا ئازاد نه‌كراون، خه‌ڵكێكی دیكه‌ش هه‌یه‌ به‌ده‌ر له‌وانه‌ی بێ دادگاییكردن سزادراون. وتیشی: یه‌كێك له‌وانه‌ هونه‌رمه‌ندێكه‌ به‌ناوی بڵند ئامێدی دوو مانگه‌ به‌بێ دادگاییكردن و به‌هۆی وتنی گۆرانییه‌ك بۆ ده‌ستگیركراوانی بادینان له‌ناو ماڵه‌كه‌ی خۆیدا له‌ دهۆك ده‌ستگیركراوه‌.  

عەمار عەزیز سەرباری هەموو گرفتەكانی تر، پەروەردەو خوێندن لەشەنگال ئەمساڵیش بەكۆمەڵێك كێشەوە پێدەنێتە ساڵێكی تری خوێندن، لەگەڵ ئەوەشدا خوێندنی كوردی پڕكێشەترین سێكتەرە لەو قەزایە، كەمی بینای خوێندنگاو كەمی و نەبوونی مامۆستاو  كتێبی پرۆگرامی خوێندن گرفتی زۆریان بۆ دروستكردووە، بەدوو بۆ سێ‌ خوێندكار یەك كتێبیان هەیەو چەندین جاریش حكومەتی هەرێم بەڵێنی چارەسەری پێداون بەڵام چارەسەری نەكردووە، لەسەدا 90ی مامۆستاكانیشی وانەبێژن. كەمال حەسەن بەڕێوەبەری ئامادەیی سەركەوتن لەناوەندی قەزای شەنگال كە سەر بەبەشی كوردی پەروەردەی شەنگالە بە هاوڵاتی راگەیاند: «سێ كێشەی سەرەكیمان هەیە، یەكەم بینای خوێندنگاكان لەسنوری قەزای شەنگال سەرووی 80% هی پەروەردەی عەرەبییە، ئەو بینایانەی ئێستا ئێمە دەوامی تێدادەكەین هی پەروەردەی عەرەبییەو ئێمە میوانین، لەدوای ساڵی 2012 حكومەتی هەرێم دەستیكرد بەدروستكردنی ژمارەیەك خوێندنگا بەڵام بەهۆی شەڕی داعش و ئەو بارودۆخەی ئێستا لەقەزاكە هەیە تەواونەكران». كێشەی دووەم؛ لەكاتی خۆیدا كتێبەكانی پرۆگرامی خوێندن رەوانەی شەنگال ناكرێن، ئێستا هەر دوو بۆ سێ خوێندنكار یەك كتێبیان  هەیەو  بەرپرسانی پەروەردەی  حكومەتی هەرێمیش بەڵێنیانداوە ئەم كێشەیەمان بۆ چارەسەر بكەن بەڵام تائێستا هیچ دیارنیە». « كێشەی سێیەم؛ كەمی مامۆستای میلاكە، لەئامادەیی سەركەوتن 250 خوێندنكار دەوامدەكەن بۆ ئەمساڵ تەنها من و دوو مامۆستای تر هەمیشەیین، ئەوانەی تر هەموو مامۆستای وانەبێژە كەژمارەیان 14 مامۆستایە، 80%ی مامۆستایانی ناوەندی شەنگال و دەوروبەری وانەبێژن، لەهەر 100 خوێندنكارێک سێ بۆ چوار خوێندنكار بەهۆی هەژاری و هۆكاری تر واز لەخوێندن دەهێنن، ساڵی رابردوو لەئامادەیی ئێمە شەش بۆ حەوت خوێندكار وازیان لەخوێندن هێنا، ئەم رێژەیە لەهەموو خوێندنگایەك هەیە لەوانەیە لەهەندێك شوێن زیاتریش بێت «، مامۆستا حەسەن وای وت. ئاوارەیی هەڕەشە لەخوێندن دەكات قاسم قەوال، هاووڵاتییەكی دانیشتوی كەمپی سەردەشتە لەچیای شەنگال، خاوەنی  سێ كچ و شەش كوڕە، دوو منداڵی وازیان لەخوێندن هێناوە ئەوەش بەهۆی هەژاری و دۆخی سەختی ژیانی ئاوارەیی، ئەو بۆ هاوڵاتی دواو وتی:» هیچ منداڵێكم ناچێتە خوێندنگا، منداڵێكم لەپۆلی سێی بنەڕەتی و یەكێكی تر لەپۆلی شەشی بنەڕەتی وازیان لەخوێندن هێناو ئەوانەی تریش هەر لەسەرەتاوە نەیانخوێندووە، پارەم نیە پێداویستی خوێندنیان بۆ دابینبكەم». «هیچ مووچەیەكەم نیە لەگەڵ كوڕەكانم ئیشی كرێكاری رۆژانە دەكەین، ئەو پارەیەی دەستماندەكەوێت تەنها بەشی خەرجی رۆژانەی خێزانەكەم دەكات، حكومەت و رێكخراوەكان هاوكاریمان ناكەن و پێداویستی خوێندن بۆ خوێندكاران دابین ناكەن، هەموو شت لەسەر حسابی ئێمەیە، ئەوەش بەمن ناكرێت، پێم ناخۆشە كەمنداڵەكانم وازیان لەخوێندن هێناوە، بەڵام ناچاری هەموو شتێك بەمرۆڤ دەكات، دەیان كەسی تر وازیان لەخوێندن هێناوە.«قاسم قەوال وای وت. خێرخوازان لەجیاتی حكومەت بەدەستپێشخەری نادیە مورادو بەهاوكاری لەگەڵ ئاژانسی ئەمریكی بۆ گەشەپێدان 27 خوێندنگا نۆژەنكراونەتەوەو پێداویشیتیان بۆ دابینكراوە. سەڵاح حەسەن بەڕێوەبەری بەشی لۆجستی لەپرۆژەی دەستپێشخەری نادیە موراد لەشەنگال بە هاوڵاتی راگەیاند:» لە 2019ەوە كۆمەڵێك پرۆژەمان لە سنوری قەزای شەنگال جێبەجێكردووە، لەوانە هەشت خوێندنگامان دروستكردووەو 27 خوێندنگاشمان نۆژەنكردووەتەوە، لەگەڵ دابینكردنی تەواوی پێداویستیەكانی خوێندنیان، وەكو رەحلە، وایت بۆرد، ئامێری كۆپیكردن و مێزو كورسی، هەروەها پێداویستی ترمان بۆ 52 خوێندنگای تر دابینكردووە.» وتیشی: « باخچەی منداڵانمان لەشەنگال نۆژەنكردووەتەوە، لەئێستادا سێ خوێندنگای تر كەبریتین لە(حەردان، مەحمودیە، رسكا) دەستمان بەنۆژەنكردنەوەیان كردووە».   10%ی خوێندكاران وازدەهێنن حەسەن ساڵح، بەڕێوەبەری پەروەردەی شەنگال بەشی عەرەبی بەهاوڵاتی وت:» بۆ ئەمساڵ نزیكەی هەزار خوێندنگامان هەیە، ژمارەی مامۆستایانی هەمیشەیی سەرووی 700 مامۆستان و مامۆستایانی گرێبەستیش 315 مامۆستایە، كۆی گشتی سەرووی هەزار مامۆستامان هەیە، لەگەڵ ئەوەشدا 250 وانەبێژی خوبەخشمان هەیەو لە 2019 تاوەكو ئێستا بەردەوامن، بەڵام بۆ ئەمساڵی خوێندن پەروەردەی نەینەوا هێشتا رەزامەندییان دەرنەبڕیوە ئەو 250 وانەبێژە دەوام بكەن ئەگەر ئەوان دەوام نەكەن رووبەڕووی كێشەیەكی زۆر گەورە دەبینەوە، نزیكەی 10 خوێندنگامان هەیە كەتەنها بەڕێوەبەری خوێندنگاكە لەگەڵ یەك تا دوو مامۆستا هەمیشەیین، ئەوانەی تر هەموویان وانەبێژی خوبەخشن». « لەسەدا 90ی خوێندنگاكانی شەنگال و دەوروبەری نۆژەنكراونەتەوە، كێشەی سەرەكیمان ئەوەیە بەشێك لەمامۆستاكانمان لەسەر پەروەردەی شەنگال دامەزراون ماڵیان لەدهۆكەو ئێستا داوای گواستنەوە دەكەن و  ئێمەش نازانین چی بكەین رێگایان پێبدەین خوێندنگاكانمان تووشی كەمی مامۆستا دەبن،»حەسەن ساڵح وای وت.  بەڕێوەبەری پەروەردەی شەنگال بەشی عەرەبی دەڵێت:»رێژەی وازهێنان لەخوێندن بەم دواییە زیادیكردووە، ئەوەش لەبەر دوو هۆكار یەكەم كۆچكردنی رێژەیەكی زۆر لەئێزدییەكان بۆ دەرەوەی وڵات و  دووبارە ئاوارەبوونیان بۆ پارێزگای دهۆك، ئەوەش بەهۆی ئەو گرژی و ئاڵوزییانەی كەپێش چەند مانگێك لەنێوان یەپەشەو سوپای عێراق دروستبوو، لەهەر 100 خوێندكارێک نزیكەی 10 خوێندكار وازیان لەخوێندن هێناوە، ئەگەر كێشەكانی ئیداری و خزمەتگوزاری  چارەسەرنەكرێن رەنگە رێژەكە بەرزتر ببێتەوە». هاوكات شەهاب ئەحمەد، بەڕێوەبەری كارگێڕی لەبەشی كوردی پەروەردەی شەنگال كە لەپارێزگای دهۆك دەوام دەكات بەهاوڵاتی  وت: «لە كەمپەكانی هەرێمی كوردستان ژمارەی خوێندكارانمان 16 هەزارو 534 خوێندكارن، لەشنگال و دەوروبەریشی 11 هەزارو 592 خوێندكارمان هەیە ، لەسنوری قەزای شەنگال و دەوروبەری نۆ خوێندنگای ئامادەییمان هەیە لەگەڵ 46 خوێندنگای بنەڕەتی.» لەبارەی هۆكاری وازهێنانی خوێندكاران لەخوێندن، وتی: سێ هۆكاری سەرەكی رێژەی وازهێنان لەخوێندن زیادیكردووە، كۆچكردن بۆ دەرەوەی وڵات، دۆخی سەختی ژیانی ئاوارەیی و هەژاری لای بەشێك لەخێزانەكان، بێزاربوونیان لەژیانی كەمپ  و بێهیوابوونیان لەگەڕانەوەیان بۆ زێدی خۆیان، بەپێی دوایین ئاماریش لەپارساڵەوە تاوەكو ئێستا لەسنوری پەروەردەی شەنگال هەزارو 945 خوێندكار وازیان لەخوێندن هێناوە «.  

هاوڵاتی  سه‌رۆكی ده‌سته‌ی وه‌به‌رهێنانی هه‌رێم ده‌ڵێت:"كێشه‌ی سه‌ره‌كی ئێمه‌ له‌وه‌به‌رهێنان هه‌ماهه‌نگییه‌ له‌گه‌ڵ لایه‌نه‌كانی حكومه‌ت تائه‌وان ئاسانكاری بكه‌ن مۆڵه‌تی زیاتر ده‌درێته‌ پرۆژه‌كان و جێبه‌جێ ده‌كرێن". محه‌مه‌د شوكری سه‌رۆكی ده‌سته‌ی وه‌به‌رهێنانی هه‌رێم به‌هاوڵاتی راگه‌یاند:" وه‌به‌رهێنان له‌سلێمانی نه‌وه‌ستاوه‌، دوو هه‌فته‌ له‌مه‌وبه‌ر سه‌ردانی پرۆژه‌ی میران سیتی و پرۆژه‌ی به‌بازارِكردنی گه‌نمم كرد، كه‌ مانگی 10 كۆتایی دێت، پرۆژه‌ی بیناسازی هه‌یه‌، به‌شێك له‌و پرۆژانه‌ی پێشتر په‌سه‌ندكرابوون و زه‌وییان بۆ ته‌رخانكرابوو و مامه‌ڵه‌كانیان بۆ رایی نه‌كرابوون ئه‌وانه‌ كاتی ده‌ستپێكردنیان مابوو، وابڵاوكرایه‌وه‌ كه‌رِاگیراون به‌ڵام رانه‌گیرابوون ته‌نها مامه‌ڵه‌كانیان به‌رِێوه‌نه‌ده‌چوو". وتیشی: "هه‌ر پرۆژه‌یه‌كی وه‌به‌رهێنان نرخی راسته‌قینه‌ی زه‌وییه‌كه‌ی چه‌ند بێت، ده‌بێت ئه‌و پرۆژه‌یه‌ی له‌سه‌ری دروستده‌كرێت 300%ی نرخی زه‌وییه‌كه‌ی بێت، ئه‌گه‌ر وانه‌بێت له‌وه‌به‌رهێنان په‌سه‌ندناكرێت، ئه‌گه‌ر پێشتریش كرابێت هه‌وڵده‌ده‌ین سه‌رمایه‌كه‌ی پێ زیاتربكه‌ین و شتی دیكه‌ی له‌گه‌ڵ دروستبكات". سه‌رۆكی ده‌سته‌ی وه‌به‌رهێنانی هه‌رێم رونیشیكرده‌وه‌: "ئه‌وه‌ی وه‌زاره‌تی دارایی پشتیوانی دارایی ده‌كات پرۆژه‌ی حكومه‌ته‌، ئه‌وه‌ی ئێمه‌ش، كه‌رتی تایبه‌ت خۆیان ده‌یكه‌ن و په‌یوه‌ندی به‌بودجه‌ی حكومه‌ته‌وه‌ نییه‌". وتیشی: له‌هه‌ڵه‌بجه‌ و گه‌رمیانیش پرۆژه‌ی دیكه‌ هه‌یه‌ پێویسته‌ جێبه‌جێ بكرێن، به‌ڵام هیچ پرۆژه‌یه‌ك له‌هه‌ڵه‌بجه‌ رانه‌گیراوه‌".  

هاوڵاتی سیستمی ئەلیكترۆنی پێدانی مۆڵەتی شۆفێری ماوەی نزیكەی مانگێكە لەهەولێر دەستیپێكردووە، بەڵام تائێستا لەسلێمانی دەستی پێنەكردووەو سیستمەكە نەخراوەتە بواری جێبەجێكردنەوە، وتەبێژی هاتوچۆی سلێمانیش دەڵێت لەئایندەیەكی نزیكدا دەست بەجێبەجێكردنی دەكرێت، لەگەڵ ئەوەشدا سیستمەكە لەشاری هەولێر بەخاوی بەڕێوەدەچێت. سیستمی مۆڵەتی ئەلیكترۆنی سیستمێكی نێودەوڵەتییەو لەزۆرێك لەوڵاتانی جیهاندا پەیڕەو دەكرێت، پێشووتر لەسیستمی پێشوو كە لەعێراق و هەرێمی كوردستاندا كاری پێدەكرا چوار جۆر مۆڵەتی شۆفێری هەبوو، ئەوانیش  تایبەت- گشتی-بیناسازی و كشتوكاڵی- ماتۆڕسكیل، بەڵام لەم سیستمە نوێیەدا ١٣ جۆر مۆڵەت دەدرێت و ئێستا پۆلێنی مۆڵەت هەیەو هاووڵاتی دەتوانێت وەریبگرێت، بەوتەی بەرپرسانی هاتوچۆ بەپێی تەمەن و مەرجی خۆیی و سیستمێكی خێرایە ماوەی ٣٠-٣٥ خولەكی بۆ دانراوە تاسەرجەم كارەكانی تەواو بێت و مۆڵەتەكەی وەربگرێتەوە. فازڵ حاجی وتەبێژی هاتوچۆی هەولێر لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی راگەیاند:» 24ی ئابی 2022 لەهەولێر بەشێوەیەكی فەرمی دەست بەو سیستمە نوێیە كراو لەو سیستمەدا ساختەكاری نامێنێت چونكە سیستمەكە و كوالێتییەكەی پێشكەوتووەو هەمووی دەبێتە ئەلیكترۆنی و داتا سەنتەرێك دەبێت و زانیاریەكان داخڵ دەكرێت تێیدا». وتیشی: «سیستمەكە تەواو جێگیر ببێت، سیستمێكی خێرایەو لەئێستادا دەستمان بەتازەكردنەوە كردووە كە ئەوانەی مۆڵەتەكانیان بەسەرچووە بەم سیستمە نوێیە بۆیان نوێدەكرێتەوە». «ئەو سیستەمە نوێیە وا پێویست دەكات هەر هاووڵاتییەك كەدەچێت بۆ ماوەی نیو كاتژمێر داتاكانی و بەسمەی چاوو پەنجەكانی وەردەگیرێت و وا پێویست دەكات هاوشێوەی كارتی نیشتیمانی ماوەیەك لای سیستمەكە بمێنێتەوە ئینجا كارەكانی جێبەجێ دەبێت، بۆیە لەسەرەتادا كەمێك خاوترە تاكو داتاكان لەهاووڵاتی وەردەگیرێت و لەئێستاشدا لۆدێكی زۆر لەسەر بەشی مۆڵەتی كارمەندانی هاتوچۆ هەیە». فازڵ حاجی وای وت. هاوكات، بەختیار محەمەد بەڕێوەبەری راگەیاندنی هاتوچۆی سلێمانی لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی راگەیاند: «ئەم سیستمە جیاوازترە لەسیستمەكەی رابردوو، ئەمجارە وێنەگرتن و پەنجەمۆرو كۆمەڵێك رێكاری تێدایە كەپێشتر لەهاتوچۆی كوردستاندا نەكراوەو زانیارییەكانی وردتر دەپارێزرێت پارێزگارییەكی باشتری زانیارییەكانی تێدایە، هەر لەشاری سلێمانی جێبەجێدەكرێت، لەئێستاشدا ئەفسەران و كارمەندانی بەشی مۆڵەت لەمەشقدان و سەرقاڵی ئەوەن چۆن ئەو سیستمە بەكاربێنن». وتیشی: «وەزارەتی ناوخۆ هەنگاوی ناوە بۆ ئەوەی كەپێشخستن لەسیستمی مۆڵەتەكەدا بكات و مۆڵەتەكە دەبێتە پلاستیكی و ئەو كاغەزە نامێنێت هاوشێوەی هەموو وڵاتانی دونیا، لەداهاتوودا دەردەكەوێت كە لەڕووی سەلامەتییەوە زۆرباشە. وتەبێژی هاتوچۆی سلێمانی دەڵێت: «بڕیارەكە بڕیاری وەزارەتی ناوخۆیەو لەسلێمانیش هاوشێوەی هاتوچۆی هەولێرو دهۆك و سەرجەم ناوچەكانی كوردستان و لەئایندەیەكی نزیكیشدا جێبەجێدەكریت». بەپێی بڕیارە نوێیەكەی وەزارەتی ناوخۆی حكومەتی هەرێمی كوردستان، هەر كەسێك مۆڵەتە تایبەتییەكەی بگۆڕێت ئەوا بەگوێرەی ئەو پۆلێنە نوێیە، پۆلێنی B پێدەدرێت كە هەموو ئۆتۆمبێلە تایبەتەكان دەگرێتەوەو مەرجیشە تەمەنی كەسەكە 18 ساڵ بەسەرەوە بێت و لەڕووی تەندروستیشەوە هیچ كێشەیەكی نەبێت، ئەوانەی كەمۆڵەتەكەی پێشوویان جۆری گشتییە ئەوا جۆریB ، D1 و C1ی پێدەدرێت، كە C1 بارهەڵگرە مامناوەندو بچووكەكان و D1 پاسی بچووك تا 16 نەفەری دەگرێتەوە، ئەوانەی مۆڵەتەكانیشیان بەسەرنەچووە دەتوانن وەك خۆیان بەكاری بێنن، بەڵام لەگەڵ تازەكردنەوە دەبێت دیاریی بكرێت كە كامە جۆر ئۆتۆمبێل لێدەخوڕێت، ئەگەر ویستی ئۆتۆمبێلی (قاتیرەو مەقتورە) یان پاس لێبخوڕێت دەبێت ئۆتۆمبێلەكە بەناوی یەكێك لەئەندامانی خێزانەكەی بێت و  بۆ ئەمەش بیسەلمێنێت كەكار بەو ئۆتۆمبێلە دەكات. هەر بەپێی رێنماییەكانی وەزارەتی ناوخۆ، لەسیستمە كۆنەكە پێویست بوو شۆفێری تاكسی مۆڵەتی گشتیی هەبوایە، بەڵام لەسیستمی نوێدا جگە لەو سێ جۆرەی سەرەوە، لەبەشی تێبینی دەنووسرێت تاكسی و جگە لەو شۆفێرانە كەسی تر ناتوانێت تاكسی لێبخوڕێت. دەربارەی نرخی مۆڵەتە نوێیەكەش بەپێی رێنماییەكانی وەزارەتی ناوخۆ 55 هەزار دیناری تێدەچێت، لەكاتێكدا مۆڵەتە كۆنەكە نزیكەی 45 هەزار دیناری تێدەچوو.  

هاوڵاتی دوای گیانلەدەستدانی ژینا ئەمینی، واشنتۆن سزای سەپاند بەسەر گەورە بەرپرسە ئەمنی و سەربازییەکانی ئێران ئەمڕۆ پێنجشەممە، وەزارەتی گەنجینەی ئەمریکا، سزای ئابووری سەپاند بەسەر زۆرێک لە بەرپرسە ئەمنییەکانی ئێران بەهۆی گیانلەدەستدانی مەهسا ئەمینی( ژینا ئەمینی) و بەکارھێنانی توندوتیژی دژی خۆپیشاندەران.  جانێت یەلین، وەزیری گەنجینەی ئەمریکا ڕایگەیاند "ئەم سزایانە پابەندبوونی ڕوونی ئیدارەی سەرۆک جۆ بایدن دەسەلمێنێت لەپێناو بەرەی بەرگریی لە مافەکانی مرۆڤ و مافی ئافرەتان لە ئێران و جیهان". سزاکان ٦ کەسی دەگرێتەوە لەنێوانیاندا فەرماندەی وشکانی لە سوپای پاسداران و سەرۆکی پۆلیسی ئەخلاق و وەزیری هەواڵگریی ئێرانن.

هاوڵاتی بۆ یەکەم جار لەسەر ئاستی جیهان مامۆستایەکی زانکۆی سلێمانی هەستەوەری نانۆیی بەریۆم-فیرایت دروست دەکات و زاراوەیەکی نوێ بۆ فەرهەنگی زانستی جیهانی سەربار دەکات. پرۆفیسۆری یاریدەدەر، د. بروسکە عەبدوڵڵا ئەژدەر، مامۆستا لە کۆلێجی زانست به‌شی فیزیا،و مامۆستا سەروەر حەسەن، توێژەر لەکۆلێژی ئەزمەڕ بۆ بەهرەداران .توێژینەوەکەیان ئەنجامداوە لە بواری تەکنەلۆژیای نانۆدا، کە بۆ یەکەمجار لە زانكۆی سلێمانی ئەنجامدرا، تایبەتە بە هەستەوەری شێ لە ماددەی نانۆیی باریۆم- فیرایت بەدوو ستراکچەری جیاواز. لەئەنجامی ئەم توێژینەوەیە، داهێنانی زاراوەیەکی نوێ و ناوازە لەلایەن زانکۆی سلێمانییەوە بەناوی (Humidito-dielectric)، کە بۆ یەکەم جار لەسەر ئاستی جیهان زاراوەکە بۆ فەرهەنگی زانستی سەربار کرا.  مەبەست لە زاراوەکە لێکۆڵینەوەو لێکدانەوەی گۆڕانکارییەکانی سیفەتە کارەباییەکی ماددەی نانۆییە لەژێر کاریگەریی ڕێژەی جیاوازی شێدا.  ئەم توێژینەوەیە دەروازەیەکی نوێی لەبەردەم توێژەرانی چەندین بواردا واڵادەکات، وەک بوارەکانی ئەلیکترۆنیک و پزیشکی و ژینگە و کشتوکاڵ ...هتد جێگەی باسە ئەنجامەکانی توێژینەوەکە لەگۆڤارێکی نێودەوڵەتی ڕەسەنی ئاست-بەرزدا (Results in Physics) بڵاوکردووەتەوە. بۆ بینینی توێژینەوەکە کلیک لێرە بکە

هاوڵاتی دوای هەشت ساڵ ١٢ خێزانی ئاوارە گەڕانەوە زێدی خۆیان ١٢ خێزانی ئاوارەیی ئێزیدی دوای 8 ساڵ لەژیانی ئاوارەیی گەڕانەوە کۆمەڵگای سیبا سەربە ناحیەی گرعوزێر لە سنوری قەزای شەنگال. خودێدا جمیل حەمو، نیشتەجێی سەنتەری ناحیەی گرعوزێرە بە هاوڵاتی ی وت "گەڕانەوەی ئاوارەکان بۆ زێدی خۆیان لە سنوری ناحیەی گرعوزێر و تەواوی قەزای شەنگال بەردەوامە،و١٢خێزانی تر دوای ٨ساڵ لەژیانی ئاوارەیی گەڕانەوە زێدی خۆیان لە کۆمەڵگای سیبا سەربە ناحیەی گرعوزێر". خودێدا جەمیل ووتیشی" کێشەکانی سنوری ناحیەی گرعوزێر بەتایبەت ئاوو کارەبا چارەسەرکراون، هەربۆیە خەڵک دەگەرێتەوە ئەو ناوچەیە، هەروەها لایەنی ئەمنی هیچ کێشەیەکی نیە و دوخەکە لەژێر کونترولی هێزە ئەمنیەکانی عیراقدایە".

هاوڵاتی لە ڕاگەیەندراوێکدا ڕێکخراوی هەنگاو بۆ مافی مرۆڤ  ڕایگەیاند تا ئێستا لە خۆپیشاندانەکانی ئێران ١٥ خۆپیشاندەر کوژراون و ٧٣٣ کەسی دیکەش برینداربوون. ئەمڕۆ پێنجشەممە، رێکخراوی هەنگاو بۆ مافەکانی مرۆڤ نوێترین ئاماری خۆی لەبارەی خۆپیشاندانەکانی ئێران بڵاوکردەوە و تیایدا هاتووە:  لە خۆپیشاندانەکانی دوێنێ چوارشەممە لانی کەم هەشت هاوڵاتی ناڕازیی کورد بە تەقەی ڕاستەوخۆی هێزە ئەمنییەکانی ئێران کوژراون. زیاتر لە ٢٨١ هاوڵاتی دیکەش بریندار بوون و دەیان کەسیش دەستبەسەر کراون ولەناو ئەوکەسانەی کوژراون و دوومێرد منداڵی تەمەن ١٥ ساڵ و ١٦ ساڵ بوونیان هەیە. ئەوەشیان ڕاگەیاند کوژراوەکان بەسەر شارەکانی ئورمیە، شنۆ، شائاباد، و ئەیوان دابەشبوون. لەبەشێکی دیکەی ئامارەکەی رێکخراوی هەنگاودا ، پۆلێنبەندیی ١٥ هاوڵاتی کوژراو بەگوێرەی شارەکان کراوە : ئورمیە: ١-فەرجاد دەروێشی ٢- عەبدوڵڵا محەممەدپوور ٣- مەتین عەبدوڵلاپوور ٤- دانش ڕاهنەما   شنۆ: ١-ئەمین مەعرفەت ١٦ساڵە ٢-میلان حەقیقی ٣- سەدرەدین لێتانی دیواندەرە: ١-فواد قەدیمی ٢- موحسین محەممەدی سەقز: ١-فەرەیدوون مەحموودی کرماشان: ١- مینوو مەجیدی شائاباد: ١- سەعید محەممەدی ئیلام: ١- موحسین قەیسەری دێولان ١- رەزا لوتفی پیرانشار: ١_ زەکەریا خەیاڵ

هاوڵاتی مەرگی ژینا ئەمینی ئەو كچە كوردەی كە بەسەردان چووە تاران و دوای چوار رۆژ تەرمەكەی رادەستی بنەماڵەكەی كرایەوە زۆرترین كاردانەوەی لەڕۆژهەڵاتی كوردستان و ئێرانی لێكەوتەوە. ژینا ئەمینی كە لەناسنامەی ئێرانیدا بە مەهسا ناوی تۆماركراوە لەشاری سەقز لەڕۆژهەڵاتی كوردستان لەدایكببوو تەمەنی 22 ساڵ بوو، ئەو رۆژی سێشەممەی رابردوو (13/9/2022) سەردانی تارانی كردو پۆلیسی ئەو شارەش بەتۆمەتی نەگونجاوبوونی جلوبەرگەكەی دەستگیریان كرد. برای ژینا بەمیدیاكانی ئێرانی راگەیاندووە كەپۆلیس پەلاماری ئەویشیان داوەو هێرشیان كردووەتەسەر، دوایی بەزۆر ژینایان بۆ بنكەی پۆلیسی ئەخلاق لەتاران گواستووەتەوە. دایكی ژینا دەڵێت: كچەكەی باڵاپۆش بووەو میكیاجیشی نەكردبوو، بەڵام پۆلیس دەستگیریان كرد، ژینا ئەمینی تەنها  چەند خولەكێك دوای دەستگیركردنی و گواستنەوەی بۆ بنكەی پۆلیس، داوا دەكات ئازاد بكرێت چونكە جلەكانی هیچ كێشەیەكی نییە. وەك لەتۆماری كامێراكانی پۆلیسی تاران بڵاوكراوەتە، ژینا ئەمینی دوای گفتوگۆیەكی كورت دەكەوێتە سەر زەوی  و دەبوورێتەوە، بەڵام بەپێی ئەو پشكنینی تیشكەی كەبۆی كراوە ژینا لەسەری دراوەو زەبر بەر سەری كەوتووە. باوكی ژینا بەڕۆژنامەی (شەرق)ی ئێرانی راگەیاندووە كەپۆلیس رێگەی نەداوە لەنەخۆشخانە چاوی بەكچەكەی بكەوێت و ئەوەش گومانەكانی لەسەر مەرگی ئەو كچە زیاد كردووە. بەوتەی پۆلیس، ژینا ئەمینی جەڵتەی دڵ لێی داوەو دوای رەوانەكردنی بۆ بنكەی پۆلیس زیاتر لەدوو جار بوژانەوەی دڵی بۆ كراوە، دواجار ئەو دوای چوار رۆژ مانەوەی بە بێهۆشی لەنەخۆشخانەی كەسرا لەشاری تاران گیانی لەدەستدا. مەرگی ئەو بەئاستێك كاریگەریی دەروونیی لەسەر خەڵكی رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران دانابوو كە لەماوەی ئەو چوار رۆژە بێهۆشبوونە  وێنەكانی بەشێوەیەكی بەرچاو لەمیدیاكان و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان بڵاودەكرایەوە. پێش مەرگی ژینا، ئیبراهیم رەئیسی، سەرۆك كۆمارو باقر قاڵیباف، سەرۆكی پەرلەمان و سەرۆكی دەزگای داد داوای لێكۆڵینەوەی وردیان لەڕووداوەكە كرد، وەزیری ناوخۆی وڵاتەكەش بەڵێنیدا بۆ دۆزینەوەی تاوانبارو هۆكارەكانی مەرگی ژینا ئەمینی. مەرگی ژینا كاریگەریی زۆری لەسەر رای گشتی هەبووەو پۆلیسی بەشی ئەخلاقی ئێرانیش تۆمەتبار دەكرێت بەبەكارهێنانی توندوتیژیی، رێكخراوی چاودێریی مافی مرۆڤ، سەبارەت بەمەرگی ژینا رایگەیاند؛ بەكارهێنانی ئەو ئاستە لەتوندوتیژییە ناپێویستەی پۆلیسی ئێران مایەی نیگەرانییەو هەر ئەوەش هۆكاری مەرگی ژینا بووە. جەیك سولیڤان، راوێژكاری ئاسایشی نیشتیمانیی ئەمریكاش رایگەیاند نابێت چاوپۆشیی لەمەرگی ژینا بكرێت.   ژینا دەبێتە هێما رۆژی شەممە (19/9/2022) تەرمی ژینا رەوانەی سەقز لەڕۆژهەڵاتی كوردستان كرایەوە بەئامادەبوونی جەماوەرێكی زۆر لەشارەكانی دیكەی رۆژهەڵاتەوە بەخاكسپێردراو بنەماڵەكەشی رایانگەیاند لەخوێنی رۆڵەكەیان خۆش نابن. سەرەڕای رێگرییەكانی پۆلیس و هێزە ئەمنییەكانی ئێران ژمارەیەكی بەرچاو لەخەڵكی شاری سەقزو شارەكانی دیكە بەكاروانی هەزاران ئۆتۆمبێل پێشوازیان لەتەرمی ژینا ئەمینی لەسەقز كرد. مەرگی ژینا ئەمینی لەتاران و چەند شارێكی رۆژهەڵاتی كوردستان ناڕەزایەتیی لێكەوتەوە باوكیشی بەمیدیاكانی ئێرانی راگەیاند: كچەكەیان قوربانیی توندتیژی پۆلیسەو لەهۆكارەكانی مەرگی كچەكەیان خۆش نابن و تەنها رۆژێك دوای بەخاكسپاردنی ژینا، ئیبراهیم رەئیسی سەرۆك كۆماری ئێران پەیوەندیی كرد بەبنەماڵەی ئەمینیی و رایگەیاند مەرگی ژینا كاریگەریی زۆری لەسەر داناوەو بەڵێنیشی داوە هۆكارەكانی مەرگی ئاشكرا بكات. بەگشتی تا رۆژی سێشەممە 20ی ئەیلول بەهۆی بەكارهێنانی توندوتیژیی پۆلیسی ئێران دژی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیی بۆ مەرگی ژینا چوار كەس گیانیان لەدەستداو 80 كەسیش برینداربوون و نزیكەی 250 كەسیش دەستگیركراون.     یاسای باڵاپۆشی بۆ یەكەمجار لە (9/8/1983) یاسای باڵاپۆشی بەناوی یاسای سزای ئیسلامی بەمەبەستی جێبەجێكردنی باڵاپۆشی  و بەكارهێنانی سەرپۆش لەشوێنە گشتییەكانی ئێراندا پەسندكراوە. دوای ئەوەی ساڵی 2019 سعودیە یاسای سەرپۆشی زۆرەملێی لەوڵاتەكەی هەڵوەشاندەوە ئێران و داعش و بۆكۆحرام و تاڵیبان یاسای باڵاپۆشییان سەپاندووە لە جیهاندا. روحەڵڵا خومەینی، دامەزرێنەری كۆماری ئیسلامی لەساڵی 1979 و دوای رووخانی سیستمی پاشایەتیی لەئێران وتارێكی سەبارەت بەباڵاپۆشیی پێشكەشكردو جەختی لەبەكارهێنانی سەرپۆش و چارشێو لەوڵاتەكەی كردەوە. ئەگەرچی تاساڵی 1983 هیچ یاسایەكی تایبەت تەنها بۆ باڵاپۆشبوونی ژنان و جلوبەرگ بەگشتی لەئێران بوونی نەبووە، بەڵام تائەو سەردەمە تەنها كار بەیاسای سزادانی ئیسلامی كراوە. پێشتر بەپێی ماددەی (102) یاسای پشتوانیی ئیسلامی مامەڵە لەگەڵ خراپیی هەڵسوكەوت و باڵاپۆشیی لەئێران كراوەو دواتر ژمارەی یاساكە بۆ (141)ی یاسای سزادانی ئیسلامی گۆڕا. بەپێی ئەو یاسایە هەر كەسێك لەئێران بەئەنقەست لەشوێنە گشتییەكاندا هەڵسوكەوتێكی پێچەوانەی ئاینی ئیسلام بنوێنێت بۆ ماوەی 10 رۆژ تا دوو مانگ سزای زیندانیی بەسەردا دەسەپێنرێت. هەر لەو چوارچێوەیەدا و بەپێی ئەو یاسایە ئەگەر ژن یان كچێك بەبێ سەرپۆش باڵاپۆش لەشوێنە گشتییەكانی ناو ئێران دەركەوێت، دەستگیردەكرێت و 72 قامچیی لێدەدرێت و بۆی هەیە 10 رۆژ تا دوو مانگ  سزای زیندانیی بەسەردا بسەپێنرێت، هەرچەندە لەهەندێك حاڵەتیشدا تەنها بە رێنمایی و هۆشداریی و ئاگاداركردنەوە ئەو ژن و كچانەی كەكێشەی باڵاپۆشییان هەبێت لەسزادان دەربازیان دەبێت. بەپشتبەستن بەهەمان یاسای سزادانی ئیسلامی هیچ كارمەندێكی ژن یان كچ بۆی نییە لەدامەزراوەكانی ئێران بەبێ باڵاپۆش و تەنانەت لە هەندێك حاڵەتیشدا بەبێ چارشێو دەركەوێت و هیچ ژنێكیش بۆی نییە بەبێ سەرپۆش و باڵاپۆش سەردانی دامەزراوەكانی حكومەت لەو وڵاتەدا بكات.   ناڕەزایی دژی سەرپۆش لەڕاپرسییەكی ساڵی 2020 كە لەلایەن ناوەندی گەمان بۆ تووێژینەوە لە رایگشتی ئێران ئەنجامدراوە (72٪)ی دانیشتوانی ئێران بەژن و پیاوەوە دژی یاسای باڵاپۆشیی زۆرەملێ بوون. لەساڵی 1979 دوای ئەوەی بەرپرسان و دامەزرێنەرانی ئەوكاتی كۆماری ئیسلامی ئێران لەلێدوان و وتارەكانیاندا جەختیان لەباڵاپۆشیی و بەكارهێنانی سەرپۆش بۆ ژنان و كچانی وڵاتەكە كردەوە بۆ یەكەمجار لەو ساڵەدا خۆپیشاندانێكی سەرتاسەریی لەدژی  بالاپۆشیی بەزۆرەملێ ئەنجام درا. تائێستا دەیان گردبوونەوەو ناڕەزایەتیی لەدژی یاسای باڵاپۆشیی بەزۆر لەئێران بەڕێوەچووەو تێیدا ژمارەیەكی بەرچاو لەژنان و كچان دەستگیركراون و تەنانەت لەساڵی 2016 سێ ژنە چالاكوان كەدژی سەرپۆش چالاكییان ئەنجام دابوو بە 55 ساڵ زیندانیی سزا دران.   پۆلیسی ئەخلاق ئەركی جێبەجێكردنی ماددەی 141 یاسای سزادانی ئیسلامی بۆ باڵاپۆشی لەلایەن پۆلیسێكی تایبەت لەئێران جێبەجێ دەكرێت كە بەپۆلیسی ئەخلاق ناو دەهێنرێت و ئەو هێزەش كەپێكهاتوون لەپۆلیسی  ژن و پیاو لە رێگەی گەڕان لەشوێنە گشتییەكان ئەو كچ و كوڕانە دەستگیردەكەن كە بەپێی یاساكە جلوبەرگ و هەڵسوكەوتەكانیان پێچەوانەی یاساو رێساكانی كۆماری ئیسلامی ئێران بێت.   سەرپۆش فڕێدان بۆ ژینا سەرچاوەكان لەڕۆژهەڵاتی كوردستان بڵاویانكردووەتەوە تائێوارەی رۆژی دووشەممە (19/9/2022) بەهۆی تەقەی هێزە ئەمنییەكان لەناڕەزایەتی و خۆپیشاندانەكانی چەند رۆژی رابردووی شارەكانی سەقزو سنە زیاتر لە 50 كەس برینداربوون و ژمارەیەكیش بەهۆی سەختی برینەكانیانەوە رەوانەی نەخۆشخانەی شارەكانی ئێران كراون. كاردانەوەكان بۆ مەرگی ژینا ئەمینی بەرفراوانتر بوو جگە لەخەڵكی رۆژهەڵاتی كوردستان هونەرمەندانی كوردو فارس و تورك لەئێران و توركیا چالاكیی تایبەت بۆ مەرگی ئەو كچە كوردە ئەنجامدەدەن، لەو چوارچێوەیەدا كەتایون ریاحی؛ ئەكتەری فیلمی یوزارسیف كە رۆڵی زوڵەیخای دەگێڕا بە بەشداریی لەبەرنامەیەكی راستەوخۆی تەلەفیزیۆنی لەشاری تارانەوە رایگەیاند وەك ناڕەزایەتییەك بۆ مەرگی ژیناو ئەو باڵاپۆشییە زۆرەملێیەی كەهەیە چیتر سەرپۆش ناكات و ئەو باڵاپۆشیی بەناچارییە، هاوشێوەی درۆیە، بۆیە چیتر سەرپۆش بەكارناهێنێت. لەلایەكی دیكەوە هونەرمەندو گورانیبێژی بەناوبانگی فارس، گوگوش پێش دەستپێكردنی كۆنسێرتەكەی لەشاری فرانكفۆرد لەئەڵمانیا، رایگەیاند؛ مەرگی ژینا كاریگەریی زۆری لەسەر ئەو هەبووە بەڵام ناچارە كۆنسێرتەكەی پێشكەش بكات، بۆیە ئەو كۆنسێرتە پێشكەش بەژیناو بنەماڵەكەی دەكات. جگە لەمانە بەشێك لەچالاكوانانی ژنان لەناوخۆی رۆژهەڵاتی كوردستان و ئێران و زۆربەی وڵاتانی جیهان بەبڕینی پرچیان هاوخەمی و ناڕەزایەتیی خۆیان دەردەبڕن.

هاوڵاتی چه‌كی دوا بڕه‌ پاره‌ی گه‌نمی جووتیاران بۆ ساڵی 2022 گه‌یشته‌ هه‌رێمی كوردستان و هه‌فته‌ی داهاتوو به‌سه‌ر جووتیاراندا دابه‌شده‌كرێت. نەوزاد شێخ کامیل، بەڕێوەبەری گشتی بازرگانی له‌ وه‌زاره‌تی بازرگانی و پیشه‌سازی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان رایگەیاند: چەکی بڕە پارەی گەنمی چوتیاران بۆ ساڵی ٢٠٢٢  بە بڕی 34 ملیار و 613 ملیۆن و 77 هه‌زار دینارگەشتۆتە دەستیان.  ڕاشیگەیاند ئه‌و بڕه‌ پاره‌یه‌ سه‌رجه‌م جووتیارانی هه‌رێمی كوردستان ده‌گرێته‌وه‌، به‌شێوه‌یه‌ك 8 ملیار و 798 ملیۆن دینار بۆ جووتیارانی پارێزگای سلێمانی و 22 ملیار 687 ملیۆن دینار بۆ جووتیارانی هه‌ولێر و 3 ملیار و 28 ملیۆن 77 هه‌زار دینار بۆ جووتیارانی پارێزگای دهۆك، دابه‌شكراوه‌. نەوزاد شێخ کامیل ئەوەشی ڕونکردەوە ئەمە کۆتا بڕە پارەی جوتیارانە بۆ ساڵی ٢٠٢٢. وتیشی دوای گرتنه‌به‌ری رێكاره‌ كارگێری و داراییه‌كان، له‌سه‌ره‌تای هه‌فته‌ی داهاتوو به‌سه‌ر جووتیاران دابه‌شده‌كرێت.

هاوڵاتی هونەرمەندێكی شاری دهۆك بەهۆی وتنی گۆرانیەك بۆ دەستگیركراوانی بادینان دوو مانگە بێ‌ دادگاییكردن دەستگیركراوە، هاوكات دەستگیركراوانی بادینانیش كە بڕیاری ئازادكردنی بە مەرجیان بۆ دەركراوە تا ئێستا لە ئازادنەكراون و رەوشی زیندانیكردنشیان لە ئاستێكی خراپدایە.  بەشدار حەسەن، ئەندامی تیمی پارێزەرانی گیراوانی بادینان لەلێدوانێكدا بە هاوڵاتی راگەیاند:»داوای تەمیزی حوكمی پێنج گیراوی بادینانمان كردووە، كە پێشتر ئازادبوونی بەمەرج دەیگرتنەوە بەڵام ئازادنەكران، سەرەڕای ئەوەش هەریەكە و لەگەڵ دوو ئەندامی داعش زیندانیكراون». وتیشی:»12 گیراوەكەی بادینان كە دوویان لەبادینان زیندانیكراون تائێستا ئازاد نەكراون، خەڵكێكی دیكەش هەیە بەدەر لەوانەی بێ دادگاییكردن سزادراون، یەكێك لەوانە هونەرمەندێكە بەناوی بڵند ئامێدی دوو مانگە بەبێ دادگاییكردن و بەهۆی وتنی گۆرانییەك بۆ دەستگیركراوانی بادینان لەناو ماڵەكەی خۆیدا لە دهۆك دەستگیركراوە». بەوتەی بەشدار حەسەن «دۆخی زیندانیانی چاكسازی گەوران بەگشتی خراپە و بەتایبەتیش زیندانیانی بادینان شەڕی دەروونییان لەگەڵ دەكرێت، گوهدار زێباری 15 رۆژە تەلەفۆنی وەكو سزایەك لێی بڕدراوە، كەسوكارەكەی رۆژی 16-9-2022 بینیویانە و بەوتەی ئەوان لەژوورێكدا دایانناوە كە دوو ئەندامی داعشی لەگەڵدایە». رۆژی چوارشەممە 31 ی ئابی 2022 بەشدار حەسەن ئەندامی تیمی پارێزەرانی سزادراوانی هەولێر  لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند: دادوەری دادگای كەتنی هەولێر بڕیاری كۆتایی سەبارەت ئازادكردنی بە مەرجی هەریەك لە (كۆڤان تارق، ئەمجەد یوسف، نێچیرڤان بەدیع، یوسف شەریف، محمد ناجی)دا كە بەگوێرەی بڕیارەكە ئەو سزادراوانە ئازادكردنی مەرجدار نایانگرێتەوە. بەشدار حەسەن دەڵێت: «هەریەك لە (شیروان شیروانی، مەلا شڤان، هاریوان عیسا، گوهدار زێباری و ئەیاز كەرەم) داواكاریەكیان لە ڕێگەی چاكسازی گەورانی هەولێرەوە ئاڕاستەی وەزیری كار و كاروباری كۆمەڵایەتی كردوە بۆ گواستنەوەیان لە چاكسازی گەورانی هەولێرەوە بۆ چاكسازی گەورانی سلێمانی». بەشدار حەسەن ڕاشیگەیاند: لەگەڵ پارێزارن لە هەوڵداین بۆ ئەوەی بریاری دادگا لە بارەی ئازاد نەكردنی ئەو دەستگیركراوانە بەشێوەی مەرجدار تەمیز بكەینەوە، چونكە ئەم بریارەی دادگا و داوكاری گشتی پشتیان پێی بەستووە، دوور و نزیك پەیوەندی بە ئازادكردنی مەرجداوە نیە. بەوتەی ئەو پارێزەرە بەپێی یاسای ژمارە یەكی ساڵی 2013ی پەرلەمانی هەرێمی كوردستان، ئەم بریارەی دادگا پشتی پێ بەستووە یاسای تیرۆرە، كە ئەمەش سەرپێچیكردنی یاسایە. ئازادكردنی بەمەرج یەكێكە لەو رێوشوێنانەی لەیاسا بەركارەكانی هەرێمی كوردستاندا كاری پێدەكرێت و بریتییە لەوەی بۆ هەر ساڵێك دەتوانرێت سێ مانگ لەماوەی سزادانی تاوانبار كەمبكرێتەوە، ئەگەر لەزینداندا بەباشی مامەڵەی كردبێت. دوای حوكمدانی پێنج كەسی شارۆچكەی شیلادزێ لەمانگی ئایاری ئەمساڵدا بەدوو ساڵ زیندانیكردن، ئەو كەسانە ساڵێك و شەش مانگیان لەزیندانی ئاسایش بەسەربردبوو، دەتوانرێت ئەو شەش مانگەی دیكەیان بەئازادكردنی بەمەرج بۆ هەژماربكرێت و ئازادبكرێن، بەهۆی جێبەجێنەكردنی بڕیارەكەش زیندانیكراوان كە ژمارەیان 53 كەسە مانیان لەخواردن گرت. نزیكەی دوو مانگ لەمەوبەر 53 زیندانی لەچاكسازی گەورانی هەولێر كە 10یان سزادراوانی بادینان و شیلادزێن، دەستیان بەمانگرتن لەخواردن كرد، پاش ئەوەی دادگای هەولێر بڕیاری ئازادكردنی بەشێك لە دەستگیركراوانی بادینانی دەركردو بەپێی بریارەكە دەبوایە یەكەم رۆژی جەژنی قوربانی رابردوو ئازاد بكرێن، بەڵام بڕیارەكە راگیراوە و تائێستاش جێبەجێنەكراوە هەرچەندە چەندین جار ئەو زیندانیانە بۆ جێبەجێكردنی بڕیارەكە مانیان لەخواردن گرت.

هاوڵاتی شه‌وی رابردوو له‌خۆپیشاندانه‌كانی شاری شنۆدا له‌ رۆژهه‌ڵاتی كوردستان سێ گه‌نج به‌گوللـه‌ی هێزه‌ ئه‌منییه‌كانی ئێران شه‌هید كرا، كه‌ یه‌كێك له‌و شه‌هیدانه‌ كوڕی نوسه‌ری دیاری رۆژهه‌ڵاتی كوردستان بوو به‌ناوی میلان حه‌قیقی. بۆ ئه‌و خه‌مه‌ش شاعیر هه‌ڵۆ بێكه‌س كوڕی شاعیری گه‌وره‌ی كورد شێركۆ بێكه‌س هۆنراوه‌یه‌ك بۆ نوسه‌ری كورد سه‌لیم حه‌قیقی ده‌نوسێت و ده‌ڵێت... مامۆستا سه‌لیم حه‌قیقی! ناتوانم لێت جیاببمه‌وه‌، ئه‌مه‌ عه‌شقه‌ و سه‌ر به‌ گیانی سووتاوی شیعرم هه‌ڵئه‌گری له‌ناو ئه‌ودا ئه‌توێمه‌وه‌ له‌ توانه‌وه‌مدا پێت ئه‌گه‌م! ئه‌بارێم و په‌ڵه‌ له‌ناو رِۆحتا ئه‌ده‌م ئه‌مه‌ عه‌شقه‌ و من ماچی خوا به‌ لێوی مه‌رگی خۆم ئه‌كه‌م ناتوانم لێت جیاببمه‌وه‌... و پرِ به‌ گه‌رووم شیعره‌كه‌ی باپیرم ده‌ڵێمه‌وه‌ بۆت: بێ قسووره‌، چه‌ند جه‌سووره‌ سه‌د شكوور ئه‌ولاده‌كه‌ت وا له‌رِێی تۆدا له‌خوێنا سه‌یری چۆن ئه‌تلێته‌وه‌ به‌سیه‌ ته‌عنه‌م لێ مه‌ده‌ هه‌ر رِۆڵه‌كه‌ی جارانتم هێنده‌ حیلمت بێ هه‌تا ده‌ست و پێم ئه‌كرێته‌وه‌ شه‌رته‌ شه‌رتی پیاوه‌تی بێ گه‌ر خودا ده‌ستم بدا دوژمنت په‌ت كه‌م و وه‌كو سه‌گ بیخه‌مه‌ ژێر پێته‌وه‌