نێچیرڤان بارزانی: دیاریکردنی نێردەی تایبەتی ئیمارات لەهەرێم گرنگە

هاوڵاتی  شۆڕش ئیسماعیل گەڕایەوە بۆ وەزارەتی پێشمەرگە و وەک وەزیری وەزارەتەکە دەست دەکاتەوە بە کارکردن.  ئەمڕۆ دووشەممە 27ی تشرینی دووەمی 2023 شۆڕش ئیسماعیل دوای زیاتر لە ساڵێک گەڕایەوە سەر کارەکەی لە وەزارەتی پێشمەرگە و قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێم یاوەری کرد.  هاتنەوەی شۆڕش ئیسماعیل دوای کۆبوونەوەی یەکێتی و پارتی دێت لە سەرەتایی ئەم مانگەوە و مانگی رابردووش لیژنەی ئاشتەوایی یەکێتی سەردانی ناوبراویان کرد بۆ وەرگرتنەوەی پۆستەکە.  هاوڵاتی لە راپۆرتێکیدا مانگێک لەمەوبەر ئەوەی ئاشکرا کرد کە شۆڕش ئیسماعیل دەگەڕێتەوە بۆ وەزارەتی پیشمەرگە.

هاوڵاتی  شاندەکەی هەرێمی کوردستان گەیشتە بەغدا کە بۆ گفتوگۆکردن لەسەر چارەسەرکردنی کێشەی مووچەی فەرمانبەران لەگەڵ محەممەد شیاع سودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراق کۆدەبێتەوە. کەمێک لەمەوبەر شاندەکەی هەرێم گەیشتە بەغدا بەمەبەستی گفتوگۆ سەبارەت بە پرسی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم و هەموارکردنەوەی یاسای بودجە و پڕۆسەی هەناردەکردنەوەی نەوت و چەند پرسێکی تر. وەفدەکە پێکهاتووە لە ئاوات شێخ جەناب، وەزیری دارایی و ئابوری هەرێمی کوردستان، د. ئومێد سەباح سەرۆکی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران، د. ئامانج رەحیم سکرتێری ئەنجومەنی وەزیران، د. عەبدول حەکیم خەسرۆ سەرۆکی فەرمانگەی هەماهەنگی و بەدواداچوون و خالید هادی چاوشلی ڕاوێژکار لە ئەنجومەنی وەزیران و هەروەها هونەر جەمال، وتەبێژی وەزارەتی دارایی. پێشر ئومێد سەباح سەرۆکی دیوانی ئەنجومەنی وەزیرانی ھەرێم رایگەیاند، ئامانجی سەردانەکەی وەفدی حکومەتی ھەرێم بۆ بەغداد گفتوگۆکردنە لەسەر چارەسەرکردنی کێشەی مووچەی فەرمانبەران و خەرجکردنی شایستە داراییەکانی ھەرێمی کوردستان و بۆئەو مەبەستەش وەفدەکە لەگەڵ محەمەد شیاع سودانی سەرۆک وەزیرانی عێراق کۆدەبێتەوە.

هاوڵاتی  مەلا مەهدی زێباری وتاربێژی ئایینی مزگەوتێکی ناوچەی دینارتەی سەر بە قەزای ئاکرێ لە وتاربێژی دوورخرایەوە و گواستراوەیەوە بۆ مزگەوتێکی تر دوای ئەوەی رەخنەی لە حکومەت گرت کە ماوەی دوو ساڵە نەوتی بۆ مزگەوتەکەی دابین نەکردووە. چەند رۆژێک لەمەوبەر مەلا مەهدی، لە گرتەیەکەی ڤیدیۆییدا وتی، "بۆ فەرمانگەکان و بارەگا حزبییەکان نەوت دابەش دەکرێت، بەڵام بۆ ئێمە نییە چونکە دەیانەوێت ئیهانەمان پێ بکەن و مەلا دەرۆزە بکات." لەسەر دوورخستنەوەی، مەلا مەهدی بە هاوڵاتی راگەیاند، "تەنها باسی نەوتم کردبوو ئەمرۆ ئەوقاف فەرمانی گواستنەوەی منی دەرکردوە بۆ مزگەوتێکی بچووک کە وتاری هەینی لێ ناخوێندرێتەوە ئەوەش وەک سزایەک تەنها بۆ ئەوەی من ووتاری هەینی نەدەم."  وتارەکەی مەلا مەهدی کە داوای نەوت لە خەڵک دەکات و رەخنەش لە حکومەت دەگرێت:   

هاوڵاتی  دەنگێکی بەهێز لە فڕۆکەخانەی هەریر بیسترا و هاوڵاتییانی ناوچەکە دەڵێن، ئاگرێکی گەورە کەوتووەتەوە.  لە چەند ڤیدیۆیەکی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان کە بڵاوبووەتەوە ئاگر و دوکەڵ لە فرۆکەخانەی هەریر دەبینیدرێت و دانیشتوانی نزیک فڕۆکەخانەکە دەڵێن کە دەنگێکی بەهێزیان لە دەوروبەری کاتژمیر 11:00ی ئەمشەو بیستووە.  شایەتحاڵەکان باس لەوەش دەکەن کە دەنگی درۆن لە ئاسمانی ناوچەکە بیستراوە و ماوەیەک بە ئاسمانی هەریردا سووراوەتەوە.  ئەمە جاری یەکەم نییە کە هێرش دەکرێتە سەر فرۆکەخانەکە و لەسەرەتایی سەرهەڵدانی جەنگی حەماس و ئیسرائیل چەند جارێک هێرش کراوەتە سەری کە بەشیکی زۆری گروپی مقاوەمەی ئیسلامی ئەنجامدانی لە ئەستۆ گرتووە.

هاوڵاتی  دارا سێکانیانی، پەرلەمانتاری یەکگرتوو لە عێراق رایگەیاند لیژنەی بەرگری لە پەرلەمانی عێراق و ئاسایشی عێراق پێیان راگەیاندووە کە حکومەتی هەرێم داوایکردووە رێگری لە مامۆستایانی ناڕازی بکرێت بۆ چوونیان بۆ بەغدا و ئەنجامدانی خۆپیشاندان. دارا سێکانیانی لە هەژماری خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی فەیسبووک رایگەیاند، "دوای بەدواداچونمان لە بەغدا لیژنەی بەرگری و ئاسایشی عێراق پێیان ڕاگەیاندین حکومەتی هەرێم داوایکردوە ڕێگە نەدرێ مووچەخۆرانی هەرێم بێنە بەغداد و ڕێگەیان پێنەدرێ خۆپیشاندان بکەن."  ئەمڕۆ یەکشەممە لە نزیک کەرکوک و لە بازگەی چیمەن مامۆستایان رێگرییان لێکرا بۆ ئەوەی بچنە نێو بەغدا تا خۆپیشاندان ساز بکەن بۆ داواکردنی مووچە و چەند داواکارییەکی تر و دوای گەڕانەوەیان بۆ سلێمانی لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایانگەیاند کە بەردەوام دەبن لە بایکۆت و  رێگریکردنیان بۆ بەغدا "ئەنجامی رێککەوتنێکی سیاسی نێوان هەرێم و بەغدا" بوو. 

هاوڵاتی  دەستەی مامۆستایانی ناڕازی رایگەیاند سبەینێ دەوامی ئاسایی ناکەن و بەردەوام دەبن لە بایکۆت، دەشڵێت رێگریکردن لە چوونی مامۆستایان بۆ بەغدا "ئەنجامی رێککەوتنێکی سیاسی نێوان هەرێم و بەغدا" بوو.  دوای ئەوەی ئەمڕۆ لە نزیک کەرکوک و لە بازگەی چیمەن مامۆستایان رێگرییان لێکرا بۆ ئەوەی بچنە نێو بەغدا تا خۆپیشاندان ساز بکەن بۆ داواکردنی مووچە و چەند داواکارییەکی تر، دەستەی مامۆستایانی ناڕازی لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا لە سلێمانی رایگەیاند، سبەی دووشەممە 27ی تشرینی دووەمی 2023 خۆپیشاندانی فراوان دەکەن و ناچەنە نێو هۆڵەکانی خوێندن و رێگریکردنیان لە چوونیان بۆ بەغدا "رێککەوتنێ نێوان حکومەتی عێراق و هەرێم بووە و ئێستا دوو حکومەت دژی مامۆستایانن." ئەمە لەکاتێکدایە کە بەرێوەبەرایەتی پەروەردەی گشتی سلێمانی ئەمڕۆ یەکشەممە رایگەیاند، ئاگاداری سەرجەم بەرێوەبەری قوتابخانە و خوێندنگەكانی سنوری پەروەردەی رۆژهەڵاتیان کردووەتەوە بۆ ئەوەی خوێندكارەكانیان ئاگادار بكەنەوە، كە سبەی دووشەممە دەرگاكانی ناوەندەكانی خوێندن دەكرێتەوە.  لەسەر بڕیارەکەی بەرێوبەرایەتی گشتی سلێمانی، دەستەی مامۆستایانی ناڕازی رایگەیاند، "سبەینی وەڵامی هەموو ئیمزاکان دەدەینەوە و بەوپەڕی تووڕەییمانەوە چۆك دادەدین بەوانەی رێزی مامۆستاکان ناگرن."  

هاوڵاتی بەرێوەبەرایەتی پەروەردەی گشتی سلێمانی رایگەیاند، ئاگاداری سەرجەم بەرێوەبەری قوتابخانە و خوێندنگەكانی سنوری پەروەردەی رۆژهەڵات دەكەنەوە بۆ ئەوەی خوێندكارەكانیان ئاگادار بكەنەوە، كە سبەی دوشەممە دەرگاكانی ناوەندەكانی خوێندن دەكرێتەوە، جێگری بەڕێوەبەری پەروەردەی سلێمانیش دەڵێت داوایانكردووە دەوام دەستپێبكاتەوە بەڵام نازانن بەڕێوەبەری قوتابخانەكان جێبەجێی دەكەن یاخودنا. ئەمڕۆ یەكشەممە، تریفە محەمەد بەڕێوەبەری پەروەردەی ڕۆژهەڵاتی سلێمانی و شەماڵ غەفور سەرپەرشتیاری یەكەمی پەروەردەیی و جەمال مەحمود لێپرسراوی هۆبەی كارگێڕی لەناو دیوان، لەگەڵ بەڕێوەبەری قوتابخانە بنەڕەتیەكانی قۆناغی (١-٦)، كۆبوونەوە. دوای كۆبونەوەكە، بەڕێوەبەری پەروەردەی ڕۆژهەڵاتی سلێمانی بە نووسراوی فەرمی بەڕێوەبەری باخچەكانی منداڵان و سەرجەم قوتابخانەكانی لە دەستپێكردنەوەی دەوام ئاگاداركردەوە لە ڕۆژی دووشەممەدا. لەوبارەیەوە عومەر محەمەد جێگری بەڕێوەبەری پەروەردەی سلێمانی بەهاوڵاتی وت: وەك لەنوسراوەكەدا هاتووە داوامانكردووە دەوام دەستپێبكاتەوە، بەڵام جارێ نازانین بەڕێوەبەری قوتابخانەكان داواكە جێبەجێ دەكەن یاخود نا. ئەوەش لە كاتێكدایە، ماوەی زیاتر لە دو مانگە مامۆستایان و وانەبێژان بەهۆی دواكەوتنی موچەكانیان و راگرتنی پلەبەرزكردنەوە و دانەمەزراندنی وانەبێژان لەسەر میلاكی گشتی بایكۆتی دەوام و هۆڵەكانی خوێندنیان كردوە و بڕیارە سبەینێ دووشەممە، مامۆستایانی ناڕازیی لە دژی دواكەوتنی مووچە، ڕاگرتنی پلەبەرزكردنەوە خۆپیشاندان بكەن. هەفتەی ڕابردووش ئەنجومەنی بەڕێوەبەرایەتی گشتی پەروەردەی سلێمانی بڕیاری دا سبەینێ دووشەممە، دەست بە دەوام بكرێتەوە و داواشی لە مامۆستایان كرد هەمان ڕۆژ ڕوو لە ناوەندەكانی خوێندن بكەن. دوابەدوای بڕیارەكەی ئەمڕۆی پەروەردەی سلێمانی بۆ ئەوەی سبەینێ‌ دەوام دەستپێبكاتەوە، مامۆستایانی ناڕازی لە بەغداوە گەڕانەوە و بڕیاریاندا سبەینێ‌ بایكۆت و خۆپیشاندان بەردەوام بێت. ئاوات ئازاد، مامۆستای ناڕازی لە بەغداوە پەیامێكی ڤیدیۆیی بڵاوكردەوە و ڕایگەیاند، ئەمڕۆ لە دادگای فیدڕاڵی بووین بۆ بەرگری کردن لەمافی هەمووان و دانیشتنی یەکەم زۆر بەسەرکەوتوویی بەڕیوەچوو. ڕاشیگەیاند، سبەینێ دوو شەممە ٢٧/١١/٢٠٢٣ هەموومان لەسەر شەقام ئەبین و خۆپیشاندان و بایکۆت بەردەوامە.

هاوڵاتی دادگای باڵای فیدراڵی سکاڵایەکی بۆ مانگی داهاتوو دواخست کە دژی راگرتنی پلەبەرزکردنەوەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان بوو، لەلایەن نۆ مامۆستا و فەرمانبەری هەرێمی کوردستان تۆمارکرابوو. بەگوێرەی خشتەی دانیشتنەکانی دادگای باڵای فیدراڵی، ئەمڕۆ یەکشەممە، 26-11-2023، دادگاکە بۆ تاوتوێکردنی سکاڵای نۆ مامۆستا و فەرمانبەری هەرێمی کوردستان، کە لە دژی راگرتنی پلەبەرزکردنەوەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان تۆمارکرابوو، کۆبووەوە، بەڵام دۆسیەکەی بۆ 24-12-2023 دواخست. لە سکاڵاکەیاندا کە ژمارە 247ـی فیدراڵیی ساڵی 2023ـی هەیە، سکاڵاکاران داوایانکردووە حکومەت و وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان پابەندبکرێن بە جێبەجێکردنی دروستی یاسای مووچەی فەرمانبەرانی دەوڵەت و کەرتی گشتیی ژمارە 22ـی ساڵی 2018ـی هەموارکراوی فیدراڵی وەکو خۆی، بەتایبەت وەکو ئەوەی ئاماژەیان بۆ کردووە مادەکانی (6، 7، 8، 9)ـی یاساکە و ئەو بڕیار و رێنماییانەی لە حکومەتی کوردستانەوە لەبارەی راگرتنی پلەبەرزکردنەوەی فەرمانبەران دەرچوون هەڵبوەشێنێتەوە. سکاڵاکە لەلایەن هەریەکە لە ئەژی بەرزان عارف، محەممەد حوسێن کەریم، خەبات لەتیف مارف، نەجمەدین محەممەد ساڵح، دلاوەر عەلی محەممەد ساڵح، ئاوات ئازاد محەممەد، دڵشاد محەممەد ئەمین سەعید، سامان عەلی ساڵح و رێبوار باهر ئەحمەد. تۆمارکراوە، کە فەرمانبەر و مامۆستان لەسەر میلاکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، تۆمارکراوە.

هاوڵاتی نیوەڕۆی ئەمڕۆی ئەمڕۆ هەواڵی كۆچی دوایی هونەرمەند تاهیری خەلیلی كە خەڵكی ڕۆژهەڵاتی كوردستانە لەسلێمانی بڵاوبوەوە، وتەبێژی پۆلیسی سلێمانی دەڵێت مردنەكەی ئاسایی بووە و پزیشكی دادوەری ڕاپۆرتی بۆ كردووە. دوانیوەڕۆی ئەمڕۆ سه‌نته‌ری فریاكه‌وتنی خێرای فریاكەوتنی ته‌ندروستی سلێمانی ئاشكرایكرد دوای ئاگاداركردنه‌وه‌یان به‌بونی ته‌رمێك له‌ماڵێكدا له‌گه‌ڕه‌كی ڕاپه‌ڕینی شاری سلێمانی، دواتر بۆیان ده‌ركه‌وتوه‌ ئه‌وكه‌سه‌ هونه‌رمه‌ند تاهیری خه‌لیلیه‌، به‌ڕێوه‌به‌ری سه‌نته‌ره‌كه‌ ئەوەشی خستبووەڕوو تائێستا هۆكاری گیانله‌ده‌ستدانه‌كه‌ی نەزانراوە. سامان نادر باسی لەوەشكردبوو"تیمەکانمان ڕۆیشتون بۆ هەڵگرتنی تەرمی ئەو هونەرمەندەو بردنی بۆ دادپزیشکی سلێمانی، تائێستاش زانیاریمان بەردەست نییەو دواتر هۆکاری گیانله‌ده‌ستدانه‌كه‌ی لەدادپزیشکی ئاشکرادەکرێت". به‌ڕێوه‌به‌ری سه‌نته‌ری خێرای فریاكەوتنی تەندروستی سلێمانی ئاماژەی بەوەشكردووە " له‌كاتژمێر 12ی ئه‌مڕۆ ئاگاداركراونه‌ته‌وه‌ به‌بونی ته‌رمێك له‌گه‌ڕه‌كی ڕاپه‌ڕین، دوای ئه‌وه‌ی تیمه‌كان گه‌یشتونه‌ته‌ شوێنی ڕوداوه‌كه‌ بۆیان ده‌ركه‌وتوه‌ كه‌ هونه‌رمه‌ند تاهیری خه‌لیلیه‌". بەڵام سەركەوت ئەحمەد وتەبێژی پۆلیسی سلێمانی لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت:"مردنی تاهیری خەلیلی هیچ گومانێك هەڵناگرێت و تەرمەكەی لەماڵەكەی خۆیدا دۆزراوەتەوە". وتیشی:"ڕاپۆرتی پزیشكی بۆ كراوە و دەركەوتووە مردنەكەی بەهۆی نەخۆشییەوە بووە". هونەرمەند تاهیر خەلیلی ساڵی 1956 لە شاری بۆكان لە رۆژهەڵاتی كوردستان لەدایكبوە، بەرهەمی یەكەمی خۆی لە تەمەنی 15 ساڵیدا بڵاوكردوەتەوە، دوای چەندین گۆرانی و سرود لە رۆژهەڵاتی كوردستان و تاران. تاهیری خەلیلی زیاتر لە ٥٠ گۆرانی و سروودی نەتەوەیی بڵاو بۆتەوەو بە سروودی لە قەندیلی سەربەرزەوە ناوبانگی دەركرد، بە هۆی پێشمەرگایەتی و وتنی سروودی سیاسی و نەتەوەیی كوردی لە حكومەتی ئەو كاتی ئێران قاچاغ بووە.

هاوڵاتی شاندێکی حکومەتی هەرێمی کوردستان سەردانی بەغدا دەکات و لەسەر پرسی بودجە و مووچە لەگەڵ سەرۆکوەزیرانی عێراق کۆدەبێتەوە. بڕیارە سبەی دووشەممە 27/11/2023، شاندێکی باڵای حکومەتی هەرێمی کوردستان بە سەرۆکایەتی د. ئومێد سەباح سەرۆکی دیوانی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستان سەردانی بەغدا بکات. میدیای پارتی لە زاری سەرچاوەیەکەوە ڕایگەیاند  "شاندەکە لە بەغدا لەگەڵ محەممەد شیاع سوودانی سەرۆکوەزیرانی عێراق دەبێتەوە".  به‌ وته‌ی ئه‌و سه‌رچاوه‌یه‌، "تەوەرەکانی کۆبوونەوەکە تایبەتە بە شایستەدارییەکانی هەرێمی کوردستان و جیاکردنەوەی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستانه‌ له‌ پرسه‌ سیاسییه‌كان، بابەتێکی دیکە هەموارکردنەوەی یاسای بودجەی عێراقە". ئەمە لەکاتێکدایە ماوەی مانگێکە مامۆستایان و فەرمانبەران لە ناوچە جیاوازەکانی هەرێمەوە دژی دواکەوتن و پێنەدانی مووچەکانیان ناچنەوە دەوام و هۆڵەکانی خوێندن و هەفتەی رابردووش رایانگەیاند، حکومەت بێدەنگە لە ئاستی مافەکانیان و وەڵامیان ناداتەوە. هاوکات ئەمڕۆش دوای ئەوەی مامۆستایانی ناڕازی بڕیاریاندا ناڕەزایەتییەکانیان بەرەوە بەغدا بگوازنەوە لە ناوچە جیاوازەکانی هەرێمەوە بەرەو ئەو پارێزگایە بەرێکەوتن، رێگری لە تێپەڕبونیان کرا و لە ئێستاشدا بازگەی نێوان سلێمانی - کەرکوک و گەرمیان - دیالە داخراوە.    

هاوڵاتی لە چەند بازگەیەک لە کەرکوک، رێگری لە چوونی مامۆستایانی ناڕازی دەکرێت بەرەو بەغدا و بەهۆیەوە مامۆستایان رێگای کەرکوک- سلێمانیان داخست. ماوەی مانگێکە مامۆستایان و فەرمانبەران لە ناوچە جیاوازەکانی هەرێمەوە دژی دواکەوتن و پێنەدانی مووچەکانیان ناچنەوە دەوام و هۆڵەکانی خوێندن و هەفتەی رابردووش رایانگەیاند، حکومەت بێدەنگە لە ئاستی مافەکانیان و وەڵامیان ناداتەوە، هەر بۆیە دەچنە بەغدا و داواکارییەکانیان بە حکومەتی عێراق دەگەیەنن. لەو بارەیەوە پەیامنێری هاوڵاتی باسی لەوە کرد، لە تەواوى بازگەکانەوە رێگریی لە چونى مامۆستایان بۆ شارى بەغداد دەکرێت ئاماژەى بۆ ئەوەشکرد کە لە ئێستادا مامۆستایان رێگاى بانى مەقان- چەمچەماڵیان گرتوە و ناڕەزایەتیی دەردەبڕن دژى ئەو رێگرییە و وەک مامۆستایان ئاماژەی پێدەکەن مۆڵەتی ڕەسمییان هەیە. هاوکات بە گوێرەی زانیارییەکانی پەیامنێری هاوڵاتی لە زاری مامۆستایانەوە زیاتر لە ٣١ پاسی گەورە (مەنشەئە) ، کە بە مەزەندە هەزار مامۆستا بەڕێوەیە بۆ مەیدانی تەحریر لە ڕێگەی کەرکوکەوەو ژمارەیەکی دیکەشیان لە چەند بازگەیەکی دیکەوە لە ڕێگەن. سەبارەت بە هۆکاری ڕێگەپێنەدانیان مامۆستایەک بە هاوڵاتی ڕاگەیاند، " هیچ کێشەیەکی مۆڵەتمان نییەو لە بەغداوە مۆڵەتمان وەرگرتووە".  وتیشی، "ڕێگە پێنەدانمان بۆ تێپەڕبوون لە بازگەکان دەستێکی حزبیی لە پشتەوەیە". ئەوەش لە کاتێکدایە، مامۆستایانى ناڕازیی و مامۆستایانى وانەبێژى هەرێمى کوردستان دواى ئەوەى زیاتر لە دوو مانگە بایکۆت و ناڕەزایەتییەکانیان بەردەوامە، هەفتەى رابردو بڕیاریاندا کە ئەمڕۆ یەکشەممە ناڕەزایەتییەکانیان بگەیەننە شارى بەغداد و لە گۆڕەپانى ئازادییەوە داواکانیان بگەیەنن.

هاوڵاتی  بڕیارە شۆرش ئیسماعیل بگەڕێتەوە وەزارەتی پیشمەرگە و وەک وەزیر دەستبەکاربێتەوە دوای فشاری هاوپەیمانان و رازیبوونی یەکێتی. میدیای پارتی رایگەیاند کە شۆرش ئیسماعیل لەم هەفەتەیەدا دەچێتەوە سەر کارەکەی دوای زیاتر لە ساڵێک دابڕان، ئەمەش دوای ئەوەی یەکێتی ڕازیبووە بە گەڕانەوەی.  بەپێی ئەو زانیارییانەی خراونەتەڕوو، هاوپەیمانان فشاری زۆریان کردووە بۆ گەڕانەوەی و یەکێتی و پارتیش رەزامەندیان نواندووە بۆ گەڕانەوەی و بڕیاری دەستبەکاروونەوەیان بە شۆڕش ئیسماعیل راگەیاندووە. لە رۆژی 18ی تشرینی یەکەمی 2023 واتە مانگێک لەمەوبەر هاوڵاتی لە راپۆرتێکیدا بڵاویکردەوە کە شۆڕش ئیسماعیل دەگەڕێتەوە وەزارەتی پێشمەرگە دوای ئەوەی لیژنەی ئاشتەوایی یەکێتی سەردانی ناوبراویان کردووە.  ساڵی رابردوو شۆڕش ئیسماعیل وەزیری پێشمەرگەی حكومەتی هەرێمی كوردستان، دەستلەكاركێشانەوەی راگەیاند. هۆكاری دەستلەكاركێشانەوەشی بۆ دەستوەردان لەكاروباری وەزارەتەكەی گەڕاندەوە، ئەگەرچی تائێستاش سەرۆكی ئەنجومەنی وەزیران واژۆی لەسەر دەستلەكاركێشانەوەكەی وەزیری پێشمەرگە نەكردووە.

هاوڵاتی  وەزارەتی رۆشنبیری و لاوانی حکومەتی هەرێمی کوردستان روونکردنەوەیەکی لەسەر بەرێوەچوونی پێنجەمین پیشنگای کتێب لە سلێمانی بڵاوکردەوە کە "گلەی زۆری کتێبی ئایینی" کراوە و دەڵێت، "کتێبی ئایینی لە هەرێمی کوردستان یاساغ نییە" و ئەم بابەتە بە یاسا رێکخراوە.  وەزارەتی رۆشنبییری لە روونکردنەوەکەدا باس لەوەش دەکات، "هیچ دەزگا، خانە و كتێبفرۆشێك ئیسلامی، یان عه‌لمانی ئەوەی خۆی خواستی هەبووبێت بەشداربێت لە پێشانگه‌كەدا ڕێی لێ نەگیراوە لە بەشداربوون. ئەوانەی گلەیی دەکەن، با پێشانگه‌ پڕبكەن لە کتێبی فكر، فەلسەفە، زانست و بەرهەمەكانیان، بزانن هیچ ڕێگرییەك هەیە؟" دەقی روونکردنەوەکەی وەزارەتی رۆشنبیری و لاوانی حکومەتی هەرێم:  ڕوونکردنەوەیەک لە بەشی یاسایی وەزارەتی ڕۆشنبیری و لاوانی حکومەتی ھەرێمی کوردستانەوە: 1- وەزارەتی ڕۆشنبیری و لاوان لە ڕێگای بەشی یاسای وەزارەت بۆ ماوەی (45)ڕۆژ لە ڕۆژنامەكانی "كوردستانی نوێ" و ڕۆژنامەی "هەولێر" ئاگاداری بڵاوكردەوە، بە لە بەرچاوگرتنی سەرجەم ڕێكارە یاساییەكان بۆ سەرجەم دەزگا ڕۆشنبیرییەکان و خانەكانی چاپ و بڵاوكردنەوە، داواكراوه هەر لایەنێك دەتوانێت هاوكاری وەزارەت بكات بۆ كردنەوەی پێشانگای كتێب لە سلێمانی با بێت و فۆرمی تەندەر وەربگرێت، هیچ دەزگایەك نەهاتووە، تەنیا ئەم دەزگایە نەبێت "ده‌زگای چاپ و په‌خشی ئه‌تڵه‌س"، كە ئێستا پێشانگه‌كەی كردووه‌تەوە. 2- سەرجەم ئەو دەزگا و خانانەی بڵاوكردنەوە و كتێبفرۆشی، كە ئێستا لە پێشانگه‌ بەشدارن و خاوەن ستاندن لە پێشانگاكە، لە هەرێمی كوردستان مۆڵەت پێدراون و خاوەنی نووسینگەی دەزگای ڕۆشنبیری، یان خانەی چاپ و بڵاوكردنەوە، یاخود دوكانی كتێبفرۆشین . 3- هیچ دەزگا، خانە و كتێبفرۆشێك ئیسلامی، یان عه‌لمانی ئەوەی خۆی خواستی هەبووبێت بەشداربێت لە پێشانگه‌كەدا ڕێی لێ نەگیراوە لە بەشداربوون. ئەوانەی گلەیی دەکەن، با پێشانگه‌ پڕبكەن لە کتێبی فكر، فەلسەفە، زانست و بەرهەمەكانیان، بزانن هیچ ڕێگرییەك هەیە؟ 4- ئەگەر قسە و گلەیی لەسەر زۆری كتێبی ئایینیە، کتێبی ئاینی یاساغ نییە، هەمووان دەبێت ئەوە بزانین لە ھەرێمی كوردستان ئەم بابەتە بەیاسا ڕێكخراوە بەم شێوەیە: بە پێی یاسایی چاپەمەنی هەرێمی کوردستان ژمارە (10) ساڵی 1993 لە ماددەی دووەمدا دەڵێت: "ڕەقابە لەهەرێم ناخرێتە سەر چاپەمەنی، هەر هاووڵاتییەک سەربەستە لەدەرکردنی هەر چاپەمەنییەک، بەپێی حوکمی ئەم یاسایە" . هه‌روه‌ها لەماددەی (نۆیەم) ھاتووە: "بڵاوکردنەوەی ئەو باباتانە قەدەغەن، کە هانی تاوان و کاری تیرۆرستی دەدەن و ڕێوشوێنی بۆ خۆش دەکەن، یان جنێو و تانوت لێدان و ناوزراندنی کەسانی تێدایە، یان دەستدرێژی تێدابێت بۆ سەر ئاین و مەزهەبەکان و سیستەمی گشتی" . ئەگەر ھەر کەسێک لەپێشانگای کتێبی سلێمانی کتێبێکی دۆزییەوە یەکێک لەم بابەتانەی مادەی نۆ دیاری کردووە، تێدابوو؛ ئەوە ئەو کتێبە ڕێگا پێدراو نییە. بەشی یاسایی وەزارەتی ڕۆشنبیری و لاوان 25ـی تشرینی دووه‌می 2023

هاوڵاتی  یەکێتی نیشتیمانی و بزوتنەوەی گۆران راگەیاندراوێکی هاوبەشییان لەسەر کۆبونەوەکەی ئەمڕۆیان بڵاوکردەوە و رایانگەیاند، دۆسیەی ئەمنی و سیاسی و ئیداری هەرێمی کوردستان باسیان لێوە کراوە، دەشڵێن پێویستە هەرێم و بەغدا بگەنە رێککەوتن بۆ چارەسەرى کێشەى بودجە و موچە لەپێناو دەستپێکردنەوەى پرۆسەى خوێندن لە سنورى پارێزگاکانى سلێمانى و هەڵەبجە.  ئەمڕۆ شەممە لە ئاستی باڵا هەردوو حیزب لە مەکۆی سەرەکی بزوتنەوەی گۆران کۆبوونەوە و لە بەشێکی کۆبوونەوەکە  هەردوولا "جەختیان کردەوە لەوەى هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستان لە وادەى خۆیدا ئەنجامبدرێت و ئاستەنگەکانى بەردەمى لاببرێن، بەتایبەت کە هەرێمى کوردستان لەبەردەم بۆشایی هەندێک لە دامەزراوە شەرعیەکانیدایە." راگەیەندراوى کۆبونەوەى هاوبەشى بزوتنەوەى گۆڕان و یەکێتى نیشتیمانى کوردستان رۆژى شەممە (25/11/2023)، وەفدێکى باڵاى یەکێتى نیشتیمانى کوردستان بە سەرۆکایەتى بافڵ تاڵەبانى و شاندى یاوەرى لە مەکتەبى سیاسى، سەردانى مەکۆى سەرەکى بزوتنەوەى گۆڕانیان لە شارى سلێمانى کرد و، لەلایەن شاندى باڵاى بزوتنەوەى گۆڕان بە سەرۆکایەتى مستەفا سەید قادر و شاندى خانەى راپەڕاندن و جڤاتى نیشتیمانى پیشوازیان لێکرا. لە کۆبونەوەکەدا چەند تەوەرێکى گرنگ و هەستیارى پەیوەندیدار بە ژیان و گوزەرانى خەڵک و دۆسیەى سیاسى، ئیدارى و ئەمنى ناوچەکە و عێراق و هەرێمى کوردستان گفتوگۆیان لەبارەوە کرا. پرسى یەکخستنى نێوماڵى کورد و ئامادەکردنى نەخشەڕێگایەکى هاوبەشى کوردستانى بۆ پەیوەندى و مامەڵەکردن لەگەڵ عێراق و ناوچەکە و حکومڕانى هەرێمى کوردستان گفتوگۆى لەسەر کرا، هەروەک جەختکرایەوە لەو پەشێوى و ئاڵۆزیانەى لە ناوچەکە هەیە، هەوڵبدرێت کورد نەچێتە سەنگەربەندى نێوان لایەنە ناکۆکەکان و ئاسایش و ئارامى هەرێمى کوردستان و هاوڵاتیان لە هەر ئەگەرێکى نەخوازراو بپارێزرێت. هاوکات دۆخى ژیان و بژێوى هاوڵاتیان و کاریگەرى قەیرانى دارایی لەسەر موچەخۆران و مامۆستایان بەشێکى گرنگى کۆبونەوەکەى پێکهێنا، هەردولا هاوڕابون لەسەر ئەوەى حکومەتى هەرێمى کوردستان و حکومەتى ئیتیحادى بگەنە خاڵى هاوبەش و رێککەوتن بۆ چارەسەرى کێشەى پشکى هەرێم و دابینکردنى موچە لەکاتى خۆیدا، ئەمەش لەپێناو دەستپێکردنەوەى پرۆسەى خوێندن لە سنورى پارێزگاکانى سلێمانى و هەڵەبجە و ئیدارەکانی گەرمیان و ڕاپەڕین بۆ چارەسەرى کێشەکانى تەندروستى و کارەبا و خزمەتگوزارییەکان بۆ هاوڵاتیان. کۆبونەوەکە، هەڵوەستەى لەسەر پرسى هەڵبژاردنەکان کرد، هەردولا جەختیان کردەوە لەوەى هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستان لە وادەى خۆیدا ئەنجامبدرێت و ئاستەنگەکانى بەردەمى لاببرێن، بەتایبەت کە هەرێمى کوردستان لەبەردەم بۆشایی هەندێک لە دامەزراوە شەرعیەکانیدایە، هەروەها هەڵبژاردنى ئەنجومەنى پارێزگاکانیش لە کەرکوک و ناوچە دابڕاوەکان گفتوگۆیان لەبارەوە کرا و هەردولا هاوڕابون لە گرتنەبەرى رێوشوێنى پێویست تا هانى زیاتری هاوڵاتیانى کورد بدات بۆ بەشداریکردنى کارا لە پڕۆسەکەدا. یەکێتى نیشتیمانى کوردستان ​​​​بزوتنەوەى گۆڕان

هاوڵاتی  کۆمپانیای کۆڕەک تیلیکۆم رایگەیاند دەستی راگەیاندن و پەیوەندییەکانی عێراق بڕیاریداوە پەیوەندییە نیودەوڵەتییەکانی کۆمپانیاکە بپچڕێنێت. کۆمپانیای کۆڕەک تیلیکۆم لە راگەیەنراوێکدا ئاشکرایکرد، دەستەکە وەزارەتی پەیوەندییەکانی ئاگادارکردووەتەوە بۆ راسپاردنی کۆمپانیای گشتی پەیوەندییەکان و زانیاری بەمەبەستی  پچڕاندنی تەواوی پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکانی کۆمپانیای کۆڕەک تیلیکۆم. لە راگەیاندراوەکەدا باس لەوەش کراوە لیژنەی گواستنەوە و گەیاندنی ئەنجومەنی نوێنەران وەزارەتی گەیاندنی پابەندکردوە بە راگرتنی ھەموو ڕێکارەکانی پەیوەست بە پچڕاندنی پەیوەندییەکان و پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکانی کۆمپانیاکە. هەروەها ئاماژەش بەوە کراوە کە، دەستەی راگەیاندن و پەیوەندییەکانی عێراق یەکێک لە کەناڵە تەلەفزیۆنییەکانی ئاگادارکردووەتەوە لە بەردەوامی پەخشکردنی ڕیکلامی کۆمپانیاکە، دۆسیەی پابەندییە داراییەکانی کۆمپانیاکە کۆتایی دێت. ئەمە لەکاتێکدایە کە ئەمڕۆ شەممە 25ی تشرینی یەکەمی 2023، سەرچاوەیەک لە کۆمپانیاکە بە میدیا پارتی راگەیاندووە کە دەستەی راگەیاندنی پەیوەندییەکانی عێراق بڕیاریداوە، کە دەبێت کۆڕەک تیلیکۆم بە ماوەی 15 رۆژ، هەموو قەرزەکانی بداتەوە، بۆ ئەم مەبەستە لیژنەیەک پێکنهێنراوە و پەیوەندیی کۆڕەک لەگەڵ هێڵەکانی دیکە لەناوخۆ ئاسایی دەبێتەوە. قەرزری کۆمپانیاکە 800 ملیۆن دۆلارە و بەهۆی ئەو قەرزە کەڵەکەبووەوە لەسەر کۆمپانیاکە رۆژی 1ی 11ی 2023 دەستەی راگەیاندن و پەیوەندییەکانی عێراق، ھەردوو کۆمپانیای ئاسیاسێڵ و ئەسیری ئاگادارکردەوە، ھەموو پەیوەندییەکانیان لەگەڵ کۆمپانیای کۆڕەک رابگرن، تا ئەو کاتەی کۆمپانیای کۆڕەک ھەموو پابەندییەکانی جێبەجێ دەکات.