هاوڵاتی شەبنەم كۆرور فینجانجی سەرۆكی كۆمەڵەی پزیشكانی توركیا كە بە تۆمەتی هاوكاریكردنی پەكەكە دەستگیركرابوو دوای زیاتر لە دوو مانگ و نیو لە زیندان ئازاد كرا. فینجانجی لەمانگی تشرینی یەكەمی ساڵی رابردوو بە هۆی لێدوانێكی لەبارەی بڵاوبوونەوەی دیمەنێكی ڤیدیۆیی گەریلاكانی پەكەكەوە دەستگیركرا كە لە ڤیدیۆكەیا دەردەكەوێت ژمارەیەك گەریلا بەهۆی بەكارهێنانی چەكی كیمیاییەوە شەهید بوون. فینجانجی رایگەیاندوو، بەكارهێنانی چەكی كیمیایی تاوانە و پێویستە شاندێكی سەربەخۆ سەردانی ناوچەكانی شەڕ بكات و لێكۆڵینەوە بكات. دواتر پەكەكە ناسنامەی ١٧ گەریلای بڵاوكردەوە و ئاماژەی بەوەكرد كە بە چەكی كیمیایی شەهیدكراون. لە مانگی كانونی یەكەمی ساڵی رابردووشدا پەكەكە جارێكی دیكە ناسنامەی ١١ شەهیدی بڵاو كردەوە كە بە چەكی كیمیایی شەهید كراون. دەسەڵاتدارانی توركیا بەكارهێنانی چەكی كیمیایی و قەدەغەكراویان رەتكردووە و رایانگەیاند،ئەوەی باسی ئەم پرسە دەكات پێویستە هاوڵاتیبوونی توركیای لێوەرگیرێتەوە و دادگایی بكرێت. بۆیەش داواكاری كۆماری ئەستەنبوڵ داوای سەپاندنی زیاتر لە دوو ساڵ سزای زیندانی بۆ فینجانجی بڕیەوە. بەڵام ئەمڕۆ دادگای سزا قورسەكانی ئەستەنبوڵ بڕیاری بێتاوانی فینجانجیدا و ئازاد كرا.
هاوڵاتی نەوزاد شێخ کامیل بەڕێوبەری بەشی بازرگانی لەوەزارەتی بازرگانی و پیشەسازی هەرێمی کوردستان ڕایگەیاند زۆربەی مادەکانی بەشە خۆراکی مانگانە هاتون و چاوەڕێی پشکنینین بۆ دابەشکردنی. جێی باسە کۆتایی مانگی ڕابردوو محمود شیاع سودانی بڕیایدا چەند ماددەیەک بۆ بەشەخۆراکی مانگانە زیادبکرێت، وەک چا شیر ئاردی سفر کە بڕی 200گرام چا، 250گرام شیر ، یەک کیلۆ ئاردی سفرە، هەروەها بڕیاردیا بڕی زەیت و شەکر بۆ دوهێندە زیادبکرێت. سەبارەت بە زیادکردنی بڕی ماددەکان بەڕێوبەرەکەی بەشی بازرگانی وتی:تا ئێستا یەک لانەبۆتەوە ئەو بابەتە،ئایا هەر بۆ بەشی کۆمەڵایەتیه یان هەمو خەڵک دەگرێتەوە. ئەو وتیشی بەمزوانە یەکەم بەشه خۆراکی مانگی ساڵی2023 دابەشدەکەین، بەڵام هیچ ماددەیەکی تا ئێستا بۆزیادنەکراوە.
نایدە ئەحمەد ئەو پیاوەی لەهەولێر تۆمەتبارە بەكوشتنی كچە تەمەن 15 ساڵانەكەی پێشتر لەلایەن پۆلیستەوە دەستگیركراوەو دواتر ئازادكراوە، بەڕێوەبەری ئۆفیسی مناڵپارێزی كوردستانیش دەڵێت: لەبەرئەوەی ئێمە لەكاتی رووداوەكە دەواممان نەبووە زانیارییەكی ئەوتۆمان لەسەر رووداوەكە نیە، هاوكات دەستەی مافی مرۆڤ ئاماژە بۆ ئەوەدەكات: ناتوانرێت لەئێستادا هیچ لایەنێك تاوانبار بكرێت تاوەكو لیژنەكەمان لێكۆڵینەوە دەكات. هۆگر عەزیز وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای هەولێر بەڕۆژنامەی هاوڵاتی راگەیاند:» لە 6ی كانونی دووەم كەئاگاداركرانەوە بەتاوانێكی كوشتن دەستبەجێ هێزەكانمان گەشتنە شوێنی رووداوەكەو لێكۆڵینەوەمان لەڕووداوەكە دەستپێكرد، دەركەوت كەباوكێك بەشێوەیەكی دڕندانە كچەكەی ئەشكەنجەداوەو دواتر كوشتویەتی، دوابەدوای رووداوەكەش هێزەكانمان لەناوشاری هەولێرو دەوروبەری بڵاوەپێكرد بۆ دەستگیركردنی تاوانبارەكە، بەڵام لە حەوتی 1ی 2023 تاوانبار خۆی رادەستی هێزەكانی پۆلیس كردووەو بەتاوانی ماددەی 406 دەستگیركراوەو پەڕاوی لێكۆڵینەوەی بۆكراوەتەوە بۆ ئەوەی بەسزای یاسایی خۆی بگات». وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی هەولێر دەڵێت: تاوانبار لەساڵی 2019 بەپێی سكاڵایەكی خێزانی دەستگیركراوە، بەڵام دواتر بەكەفالەت ئازادكراوە. سەبارەت بەكوژرانی ئەو منداڵە، نایف سلێمان بەڕێوەبەری ئۆفیسی مناڵپارێزی كوردستان بۆ رۆژنامەی هاوڵاتی دواو وتی:» لەبەرئەوەی ئێمە لەكاتی رووداوەكە دەواممان نەبووە زانیارییەكی ئەوتۆمان لەسەر رووداوەكە نیە، بەڵام وەك مناڵپارێزی كوردستان ئەگەر بزانین بەهەر شێوەیەك لەشێوەكان مەترسی لەسەر ژیانی منداڵێك هەیە دەمودەست ئیجرائاتی خۆمان دەكەین، چ لەئاگاداركردنەوەی پۆلیسی ئەو شوینەی كەمنداڵەكە ژیانی لەمەترسیدایە یان دەكرێت توندوتیژی خێزانیشی لێئاگاداربكرێتەوە، بەڵام تایبەت بەو كچەی كە لەلایەن باوكییەوە كوژرا ئەوە رووداویك بووە لەدەست دەرچووەو بەبێ ئەوەی ئێمە یان حكومەت ئاگاداربین، لەبەرئەوەی پێشتر سكاڵا تۆمارنەكراوە كەئاگاداری رەوشی ژیانی ئەو منداڵەبین كەڕۆژانە لەلایەن باوكییەوە ئەشكەنجە دەدرێت». ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد: ئەوان تیمی پارێزەریان هەیە بۆ هەرمنداڵێك كەسكاڵا تۆماردەكات بەهەموو شێوەیەك لەدادگا پارێزگاری لەمندڵەكە دەكەن، لەگەڵ ئەوەشدا ئەگەر منداڵەكە پێویستی بەخزمەتگوزاری هەبوو ئەوا خزمەتگوزاری دەروونی و كۆمەڵایەتی پێشكەشدەكەین بەمەبەستی دووبارە بونیاتنانەوەی منداڵەكە، داوا لەهەر منداڵێك دەكەین كەئەشكەنجەدەدریت و لێی دەدرێت و دەچەوسێنرێتەوە پەیوەندی بكات بەهێڵی گەرمی 216 كەهێڵێكی فرییەو زانیاری بدات لەوەی چی مەترسییەك لەسەر ژیانی هەیە». هەر سەبارەت بەكوشتنی كچەكەی شاری هەولێر، سلێمان موحسین سندی بەڕێوەبەری گشتی پەیوەندییەكان و راگەیاندن لەدەستەی مافی مرۆف دەڵێت:» ئێمە وەك دەستەی مافی مرۆڤ لەسەر ئەم تاوانە پەیامی خۆمان هەبووەو بەتوندی ئیدانەی ئەوكارە وەحشیگەرییە دەكەین، پیشنیارم بۆ سەرۆكی دەستە كردووە لیژنەیەك لەسەر ئەم رووداوە پێكبهێنرێت، چونكە لەقسەكانی مامی كچەكە دەردەكەوێت كە لەسێی 11ی ساڵی رابردوو سكاڵایان تۆماركردووە لەسەر باوكی كچەكەو باسی لەوەكردووە سكاڵاكەیان ئەنجامی نەبووە، پاشان مامی كچەكە باس لەوەشدەكات كەچەندڕۆژێك پێش ئەوەی كچەكە بكوژرێت لەلایەن باوكییەوە ئەشكەنجەدراوە، هەموو ئەوانە پێمان دەڵێت كەكەمتەرخەمی هەبووەو ئێمە دەمانەوێت لیژنەكەمان بەدواداچوونی خۆی بكات بۆ ئەوەی بزانرێت كەمتەرخەمی لەچ شوێن و لایەنێكەوەیە، بۆیە ناتوانرێت لەئێستادا هیچ لایەنێك تاوانبار بكرێت تاوەكو لیژنەكەمان لێكۆڵینەوە دەكات و بەڵگەی پێویستی دەستدەكەوێت، قسەی كۆتاییش هەڵدەگرین بۆ كۆتایی لێكۆڵینەوەی لیژنەكەمان لەم كەیسە». دكتۆر زیاد ئەنوەر پسپۆڕی یاسایی دەڵێت:» لەڕابردوودا ئەگەر كەسێك كەسێكی بكوشتایە تانەیان دەگرت لەئەقڵییەتی كەسی بكوژ كەئەم بكوژە لەڕووی دەروونییەوە تەواونییە بۆ ئەوەی سزاكەی بكرێتە هەمیشەیی نەك ئیفراج بكرێت، بەڵام سەبارەت بەو كەیسەی لەپارێزگای هەولێر روویدا تاوانەكەی لەسەر سابتە بەماددەی 406، ئەمە حاڵەتێكی تایبەتەو وەك زینای مەحرەم وایە كە بەهیچ شێوەیەك لیخۆشبوونی بۆ نییەو لێبوردنی گشتی نایگرێتەوە تەنانەت ئەگەر لەژێر كاریگەری ماددەی هۆشبەر ئەو كارەشی ئەنجامدابێت و ئاگای لەخۆی نەبووبێت ، سزاكەی بۆ كەمناكرێتەوەو هەمیشەییە».
هاوڵاتی لەڕاگەیەندراوێکدا نوسینگەی راگەیاندنی سەرۆک وەزیرانی عێراق ناوەڕۆکی کۆبوونەوەی نێوان محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عیراق و مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان ئاشکراکرد. لەڕاگەیەندراوەکەدا نووسینگەی راگەیاندنی سەرۆك وەزیرانی عیراق بڵاویكردەوە، محەمەد شیاع سودانی سەرۆكی ئەنجوومەنی وەزیران، پێشوازی لە مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان و شاندیی یاوەری كرد. لەڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە لەدیدارێكدا گرنگترین پرسەكانی سەر ئاستی نیشتمانی و ڕێگەكانی تەواوكاری كارەكانی حكومەتی فیدراڵ و حكومەتی هەرێم لەپێناو پێشكەشكردنی باشترین خزمەتگوزاری بەهاولاتیان لەسەرانسەری پارێزگاكانی عیراق خرانە بەرباس وگفتوگۆ.
هەدەپە هەوڵی رێگریی لە داخستنی پارتەکەی دەدات و پارتێکی ئۆپۆزسیۆن تورکیا دەیەوێت دەنگەکانی لە باکوری کوردستان زیاد بکات. مەتحەت سانجار، هاوسەرۆکی پارتی دیموکراتی گەلان (هەدەپە) لە چاوپێکەوتنێکیدا لەگەڵ تەلەفزیۆنی خەبەر تورک رایگەیاند؛ ئەگەر دادگای دەستوری تورکیا بڕیاری داخستنی پارتەکەیان بدات پێویستە ئەو بڕیارە دوای بەڕێوچونی پڕۆسەی هەڵبژاردن بدرێت و جێبەجێ بکرێت. ئەو وتویەتی: لە حاڵەتی بڕیاری داخستنی پارتەکەیان، بەفەرمی داوا لە دادگای دەستوری تورکیا دەکەن، بڕیارەکە لەدوای هەڵبژاردن جێبەجێ بکرێت، بەهۆی ئەوەی لە روی یاسایی و ویژدانیەوە گونجاوترین بڕیار ئەوەیە. دۆسیەی داخستنی هەدەپە، لەسەر داوای داواکاریی گشتی لە دادگای باڵای تورکیا، لە ساڵی رابردودا لە دادگای دەستوری ئەو وڵاتە تۆمار کرا و چاوەڕوان دەکرێت پێش هەڵبژاردن دادگاکە بڕیاری داخستنی ئەو پارتە بدات و هەدەپەش جەختدەکاتەوە کە هەمو ئامادەکارییەکیان کردوە بۆ ئەگەرەکانی داخستنی پارتەکەیان. لە لایەکی دیکەوە مالپەری یۆرۆ نیوز بڵاوی کردەوە، پارتی گەلی کۆماری(جەهەپە) بریاریداوە بەستراتیژیەکی نوێوە لەشارەکانی باکوری کوردستان، بەشداری لەهەڵبژاردنی پەرلەمانی تورکیا بکات، ئەویش بەمەبەستی زیادکردنی کورسییەکانی. یۆرۆنیوئ ئاشکراشیکرد، جەهەپە بڕیاریداوە لەرێگای کەسایەتیە دیار و ناسراوەکانەوە لەشارەکانی باکوری کوردستان بەشداریی هەڵبژاردنەکان بکات بەتایبەت لە شاری ئامەد و وان بۆ ئەوەی لەو رێگەیەوە کورسی بەدەستبهێنێت. جەهەپە لەشارەکانی باکوری کوردستان دەیەوێت سود لەدەنگی ئەو دەنگدەرانە وەربگرێت کە ناڕازین لە سیاسەتی پارتەکەی رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆک کۆماری تورکیا کە پارتی داد وگەشەپێدان ئاکپارتیە. ئەوەش لەکاتێکدایە، پارتی گەلی کۆماری لەهەڵبژاردنی ساڵی 2018 لەسەرانسەری باکوری کوردستان تەنها 8 کورسی پەرلەمانی بەدەستهێنا .
هاوڵاتی وهزارهتی سامانه سروشتیهكانی حكومهتی ههرێم رایگهیاند، نهوتی سپی بهسهر 252 ههزار و 401 خێزان لهناوچه شاخاوییهكان دابهشكراوه، لهقۆناغی دواتریشدا له دهوروبهری پارێزگاكان و ئیداره سهربهخۆكان دابهشكردنی نهوت دهستپێدهكات. وهزارهتی سامانه سروشتیهكان لهڕاگهیهندراوێكدا بڵاویكردهوه تاوەكو 10ی كانونی دووەمی ئەمساڵ بەڕێوەبەرایەتی گشتی وەبەرهێنانی كانزایی لەوەزارەتی سامانە سروشتییەكان لەڕێگای تیمەکانی بەڕێوەبەرایەتیەکانی نەوت و کانزاکانی پارێزگاکان بڕی 50 ملیۆن و 480 هەزار و 200 لیتری نەوتی سپی لە سەرانسەری هەرێمی كوردستان دابەشكردووە. ئاماژەی بەوەشدا، بەپێی دواین ئامار تاوەكو ئێستا 252 هەزار و 401 خێزان لە پرۆسەی دابەشكردنی نەوتی سپی سوودمەندبووەو پرۆسەكەش بەردەوامە ، دوای تەواوبونی قۆناغی دابەش کردنی نەوتی سپی لە ناوچە شاخاوییەكان ، قۆناغی دابەش کردنی نەوتی سپی لە دەوروبەری پارێزگاكان و ئیدارە سەربەخۆكان دەست پێ دەكات.
نزیکەی 117 رۆژە ناڕەزایەتییەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران بەردەوامە و ناوەندێکیش ئاشکرای دەکات تا ئێستا زیاتر لە 500 کەس بە گوللـەی هێزە ئەمنییەکان کوژراوان. ناوەندی هەرانا بۆ مافی کانی مرۆڤ بڵاوی کردەوە؛ لە خۆپیشاندان و ناڕەزایەتییەکاندا 520 کەس کوژران کە 70 کەسیان تەمەنیان لە 18 ساڵ کەمتر بوە و لە ناو کوژراواندا منداڵی دوو ساڵ و هەشت ساڵان هەیە. بە پێی ئامارەکانی هەرانا کە تا 116یەمین رۆژی ناڕەزایەتییەکان بڵاوی کردوەتەوە؛ 19 هەزار و 396 کەس دەستگیر کراون و لەو ژمارەیەش زیاتر لە 700 کەسیان خوێندکاری زانکۆ بون. هەرانا ئاماژەی بەوە کردوە 109 کەس بە تۆمەتی جیاواز لە لایەن دادگاکانی ئێرانەوە مەترسی سەپاندنی سزای سێدارەیان لەسەرە کە زۆربەیان دانیشتوی پارێزگاکانی رۆژهەڵاتی کوردستان و سیستان و بلوچستان-ن. لە لایەکی دیکەوە ناوەندەکانی مافی مرۆڤ لە رۆژهەڵاتی کوردستان ئاماژەیان بەوە کردوە لانیکەم 130 کەس لە ناڕەزایەتییەکانی ئەو بەشەی کوردستان بە گوللـەی هێزە ئەمنییەکان و ئەشکەنجە لە زیندانەکانی ئێران گیانیان لەدەستداوە و 15 گەنجی کورد لە ژێر هەڕەشەی پەتی سێدراەدان.
ناڕەزایەتییەکانی رۆژهەڵات و ئێران 116 رۆژە بەردەوامە و بە بیانوی خۆپیشاندان و دژایەتی کۆماری ئیسلامی سزای سێدارە بەسەر گەنجێکی دیکەدا سەپێنرا و نەتەوەیەکگرتوەکانیش ئیدانی لەسێدراەدانی خۆپیشاندەرانی کرد و پۆلیسی وڵاتەکەش رایگەیاند رێوشوێنەکانی رێگریی لە لابردنی سەرپۆش توند دەکەنەوە و دەستگیرکردنی گەنجان و لاوانیش لە شارەکانی رۆژهەڵات بەردەوامە. لە شاری کرماشان گەنجان بە کردنەوەی ئاگر لە چەند شەقامێکی شارەکە دروشمیان دژی دەسەڵاتی ئێران وتەوە و پۆستەری قاسم سولەیمانی لەسەر رێگای سەرەکیی کرماشان بە دەستی کچان سوتێنرا و لە شاری ئاودانان لە ئیلام بنکەیەکی سەر بە سوپای پاسداران ئاگردرا. لە زۆربەی زانکۆکانی تاران گردبونەوە و ناڕەزایەتیی بەردەوامبو و دژی سزای سێدارە دروشم وترایەوە. لە شارەکانی کرمان و کەرەج و زەنجان و دەیان شاری دیکە هێما و وێنە و پۆستەری بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی ئێران سوتێنران و بە شێوازی جیاواز ناڕەزایەتییەکان بەردەوامبو. تۆڕی مافەکانی مرۆڤی کوردستان بڵاوی کردەوە؛ گەنجێکی کورد بە ناوی تەوحید دەروێش لە شاری خۆی بە تۆمەتی بەشداریی لە ناڕەزایەتییەکانی شاری تەبرێز سزای 10 ساڵ زیندانیی و دورخستنەوە و هاوکات بە زیاتر لە پێنج ملیارد تمەنی ئێران سزا درا. ئەمڕۆش دەستگیرکردنی گەنجان و لاوانی شارەکانی جوانڕۆ و بۆکان و مەریوان و چەند شارێکی دیکە بەردەوام بوە و تەنها لە جوانڕۆ چوار لاو دەستگیرکراون کە خوێندکاربون و تەمەنی یەکێکیان 15 ساڵ بوە. سەرچاوەکانی هەواڵی رۆژهەڵاتی کوردستان بڵاویان کردوەتەوە هێزە ئەمنی و سەربازییەکان دەیان بازگەیان لە نێوان شارەکاندا داناوە و پشکنین بۆ کەلوپەلی تایبەتی خەڵک دەکەن و تەنانەت مۆبایلی هاوڵاتییانی ناوچەکە و گەشتیارانیش دەپشکنن، ئەوەش بوەتە هۆی دروستبونی قەرەباڵغی و ئاستەنگی هاتوچۆ. دەزگای دادی ئێران سزای سێدارەی بەسەر جەواد روحی، گەنجێکی دیکەی دەستگیرکراوی ناڕەزایەتییەکان لە شاری نەوشەهەر-دا سەپاند. رێکخراوی مافەکانی مرۆڤی ئێران رایگەیاند ؛ لە ساڵی 2010 تا ئێستا نزیکەی حەوت هەزار کەس لە ئێران لەسێدارەدراون و لە ئیستاشدا مەترسیی لەسێدارەدانی نزیکەی 110 چالاکوان هەیە. نەتەوەیەکگرتوەکان رۆژی سێشەممە رایگەیاند؛ سزای سێدارە خۆپیشاندەران لە ئێران هاوشێوەی کوشتنە بە مۆڵەت و بڕیاری حکومەت لەو وڵاتە . ڤۆلکیر تورک، سەرۆکی کۆمیسیارانی مافەکانی مرۆڤی سەر بە رێکخراوی نەتەوەیەکگرتوەکان ئیدانەی سزای لەسێدراەدانی دەستگیرکراوانی ناڕەزایەتییەکانی کرد و رایگەیاند دەبێت کۆماری ئیسلامی رێز لە گیانی خەڵک و کەسانی ناڕەزایی بگرێت و بیانپارێزت و سزای سێدارە لە وڵاتەکەی راگرێت. ئاژانسى هەواڵى مێهر نیوز بڵاوى کردەوە؛ عەبدولسەمەد خورم ئابادى، جێگرى داواکارى گشتى ئێران بۆ کاروبارى چاودێرى دادگاکان پۆلیسى راسپاردەوە بۆ ئەوەی بە توندترین شێوە سزاى ئەو کەسانە بدەن کە بێ سەرپۆش وگونجاوبونی جلەوبەرگەکانیان لە شوێنە گشتییەکان دەردەکەون. بە پێی یاساکانی سەرپۆش لە کۆماری ئیسلامی ئێران هەر کەسێک لە لایەن پۆلیسەوە بەو تۆمەتە دەستگیر بکرێت سزای مادیی و زیندان و دورخستنەوە دەیگرێتەوە و هاندانیشی بۆ لابردنی سەرپۆشی کەسانی دیکە سزاکانی قورستر دەبێت و لە کاری حکومیی دور دەخرێتەوە. کۆمپانیای مێتا رایگەیاند ئەو پۆستانەی لە دژی عەلی خامنەیی، رێبەری کۆماری ئیسلامی ئێران لە ئینیستاگرام و فەیسبوک دەکرێن رێگەپێدراوە و هیچ هەڕەشەیەک لەو پۆستانەدا بەدی ناکرێت و ناسڕێنەوە. چیرۆکی شین و شۆڕش لە رۆژهەڵات هاوژینی یەحیا رەحیمی یەکێک لە کوژراوانی ناڕەزایەتییەکانی شاری سنە لە رۆژهەڵاتی کوردستان، وێنەکانی هاوسەرگیرییانی بڵاو کردوەتەوە و نوسیویەتی" نەیانهێشت دو ساڵ بەسەر بەیەکگەیشتمنان تێپەڕێت کە تۆیان لێ سەندمەوە".. یەحیا رەحیمی تەمەن 31 ساڵ لە (8/10/2022) لە لایەن هێزە ئەمنییەکانی ئێرانەوە تەنها بە بیانوی هۆڕن لێدان لە ناڕەزایەتییەکانی شاری سنە، راستەوخۆ لە ناو ئۆتۆمبێلەکەیەوە تەقەی لێکرا و گوللـە بەر سەری کەوت و گیانی لەدەستدا. یەحیا لەدایکبوی (10/12/1991) بو کە ئەمڕۆ دەبو مۆمی 32 ساڵەی تەمەنی داگیرساندایە و یادی دو ساڵەی هاوسەرگیریی بکردایەتەوە. شاری سنە کە بەدەستەخوشکی سلێمانی ناو دەهێنرێت خاوەنی مێژویەکی خوێناوییە لە سەرهەڵدان و ناڕەزایەتیی بەرامبەر ستەمی دەسەڵات و داگیرکران ئەوەش وای کردوە زۆرجار بە (سنەی خوێناویی) ناوبهێنرێت.
نوسینگەی پەیوەندیەکانی دەرەوەی خۆبەڕێوەبەری باکور و رۆژهەڵاتی سوریا، ١٣ مندال و ٢ ژنی تیرۆریستانی داعشی رادەستی وڵاتی ئیسپانیا کردەوە. گیلەرمۆ ئەنگوێرا، راوێژکاری وەزارەتی دەرەوەی ئیسپانیا سەردانی رۆژئاوای کوردستانی کرد و لەلایەن فەنەر ئەلگئێت جێگری سەرۆکی بەشی پەیوەندییەکانی دەرەوەی خۆبەڕێوەبەری، خالید ئیبراهیم ئەندامی دەستەی بەڕێوەبەری پەیوەندییەکانی دەرەوەی خۆبەڕێوەبەری، ئەندامی نووسینگەی پارتی یەکێتیی دیموکراتیک پێشوازی لێکرا. بەگوێرەی میدیاکانی رۆژئاوای کوردستان، لە میانی دیدارەکەدا هەردوولا باسیان لە بارودۆخی سیاسی سوریا و پێویستی چارەسەرکردنی کێشەکانی سوریا و دۆخی مرۆیی، ئابووری و ئەمنی ناوچەکە کرد. فەنەر ئەلگئێت رایگەیاندووە کە خۆبەڕێوەبەری، دیالۆگی نیشتمانی سوریا دەکاتە بنەما بۆ جێبەجێکردنی چارەسەرە ئەمنی، سیاسییەکان و پاراستنی یەکگرتوویی سوریا. گیلەرمۆ ئەنگوێراش سوپاسی هەسەدەی کرد کە ئاسایشی ناوچەکە دەپارێزێت و بەرەنگاری داعش دەبێتەوە. لە کۆتایی کۆبوونەوەکەدا بەپێی بەڵگەنامە فەرمییەکانی نێوان هەردوولا، ٢ ژن و ١٣ منداڵی تیرۆریستانی داعش رادەستی ئیسپانیا کرانەوە.
هاوڵاتی لەلێدوانێکیدا سەرۆکی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردن و ڕاپرسی لە هەرێمی کوردستان ڕایدەگەیەنێت، پێویستە یەکەم کاری پەرلەمانی کوردستان ئامادەکاری بێت بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان و پێویستە دوو هەنگاوی گرنگ ئەنجامبدات، ئەوانیش کاراکردنەوەی ئەنجومەنی کۆمسیاران و یەکلاییکردنەوەی یاسای هەڵبژاردنەکانە. هندرێن محەمەد ساڵح سەرۆکی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردن و ڕاپرسی لە هەرێمی کوردستان ''هۆکاری درێژکردنەوەی تەمەنی پەرلەمانی کوردستان بۆ ئەوە بوو هەڵبژاردن بکرێت و ئامادەکاریی بۆ بکرێت و تا ئێستاش پەرلەمان هیچی بۆ نەکردووە و پێویست بوو ڕۆژی دوای ڕۆژی درێژکردنەوەی تەمەنی پەرلەمان دەست بە ئامادەکارییەکان بکرێت بۆ هەڵبژاردن، بەتایبەت یەکلاییکردنەوەی کێشەی کاراکردنەوەی ئەنجومەنی کۆمسیاران و یاسای هەڵبژاردنەکان، بۆیە پێویستە پەرلەمان هەموو ئیشەکان بەلاوە بنێت و کار لەسەر دوو پرس بکات، ئەوانیش کاراکردنەوەی ئەنجومەنی کۆمسیاران و هەمواری یاسای هەڵبژاردن، لەبەر ئەوەی کات دەڕوات و لە بەرژەوەندیی کەس نییە و گەر وا بڕوات، ڕەنگە ئەمساڵیش هەڵبژاردن نەکرێت.'' هندرێن محەمەد ساڵح گوتیشی: ''پێویستە بۆ هەڵبژاردن پشت بە بایۆمەتریی عێراق ببەستین، چونکە بە چەند مانگێک ناکرێت، عێراق حەوت ساڵە خەریکی بایۆمەترییە، تا ئێستاش تەواو نەبووە، کارتی نیشتمانییش بە هەمان شێوە تا ئێستا لە پارێزگاکان 70% کراوە، لە کاتێکدا چەندین ساڵە کاری لەسەر دەکەن، بۆیە هەوڵ دەدرێت پشت بە بایۆمەتریی عێراق ببەستین و قسەمان لەگەڵ کردوون و یادداشتی لێکتێگەیشتنمان هەیە کە هاوکارمان بن، ئەمەش کاتی پێویستە، بۆیە پێویستە کار بکرێت بۆ ئەوەی هەڵبژاردن لە کاتی خۆیدا بکرێت.''
ئەمڕۆ مەکتەبی شەهیدان و تێکۆشەرانی یەکێتی نیشمانی کوردستان بەیاننامەیەکی بڵاوکردەوە و ڕاگەیاند فێڵمان لێکراوە. ڕاگەیاندراوەکە پاش ئەوەی لە بەرواری 7/13/2022 لە لایەن چەند بەڕێزێکەوە پەیوەندی کرا بە مەکتەبی شەهیدان و تێکۆشەرانەوە، سەبارەت بە کەسێک بەناوی (مریوان کریم شریف)، کە باوک و برایەکی شەهیدی یەکێتییە و بەهۆی خراپی بارودۆخ و گوزەرانیەوە، کرێچیە و لەلایەن خاوەن موڵکەکەوە پێی وتراوە کە دەبێت چۆڵی بکات. وەک مەکتەبی شەهیدان و تێکۆشەران پەیوەندیمان پێوە کرد کە سەردانمان بکات، بەوپەڕی دڵسۆزییەوە بەدەم داواکەیەوە هاتین و لەلایەن هەڤاڵ (بورهان سەعید سۆفی)یەوە وەک ئەرکێکی ئەخلاقی و یەکێتییانە بڕی (٥٠٠،٠٠٠) پێنج سەد هەزاری دیناری وەک هاوکاری پێدرا، پاشان داوای نوسراوێکی کرد بۆ سکرتارییەتی مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بەمەبەستی هاوکاری کردنی زیاتری، ئێمەش لەسەر متمانە نوسراوەکەمان بۆ کرد، هەرچەندە هیچ بەڵگەنامەیەکی شەهیدانی پێنەبووە بە بیانوی ئەوەی بەڵگەنامەی شەهیدەکانی لە شاری کەرکوکە لای دوو خوشکی بەجێی هێشتووە. کۆتاجاریش لەبەرواری 9/1/2023 بۆ جاری دووەم لە تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان وێنەیەکی بڵاو کراوەتەوە کە گوایە بێ لانەیە و لەسەر شەقام دەخەوێت. پاش بیستنی ئەم هەواڵە دووبارە بانگهێشتی مەکتەبی شەهیدان و تێکۆشەرانمان کردەوە، دوای لێکۆڵینەوە و بەدواداچوونی وورد بۆمان دەرکەوت، ئەم کەسە ناسنامەی ساختەی بەکارهێناوە و هیچ شەهیدێکی لەناو لیستی شەهیدانی سەنگەری یەکێتیی نیشتمانیی کوردستاندا نیە و ئەم بابەتە بەسەر ئێمەشدا تێپەڕیوە. لە کۆتایدا ڕایدەگەیەنین بەهیچ جۆرێک ئەم کەسە کەسوکاری شەهید نیە و بە فێڵ و ساختە بۆ مەرامی تایبەتی خۆی ناوی پیرۆزی شەهید بەکارهێناوە. مەکتەبی شەهیدان و تێکۆشەران
بانکی ناوەندی عێراق بە نرخی فەرمی دۆلار دەدەتە کۆمپانیاکانی دراو لە هەرێمی کوردستان بەپێی نووسراوێکی لقی هەولێری بانکی ناوەندیی عێراق کە رۆژی 2ی1 ئەم مانگە بە ژمارە 29/س/4 دەرچووە، سەرجەم کۆمپانیاکانی ئاڵۆگۆڕی دراو لە خۆگونجاندن لەگەڵ رێنماییەکانی ژمارە 1ی ساڵی 2022ـی هەموارکراو تایبەت بە رێکخستنی کارەکانی کۆمپانیاکانی دراو ئاگاداردەکاتەوە. "ئاماژە بە نووسراوی حکومەتی هەرێمی کوردستان - عێراق/ئەنجوومەنی وەزیران/سەرۆکایەتیی دیوان/فەرمانگەی کاروباری کارگێڕی و دارایی ژمارە 119ـی رۆژی 15-1-2022، بە مەبەستی جێبەجێکردنی رێنماییەکانی بانکی ناوەندیی عێراق و خۆگونجاندنی کۆمپانیاکان لەگەڵ (رێنماییەکانی ژمارە 1ی ساڵی 2023 بۆ رێکخستنی کاری کۆمپانیاکانی دراو و نێوەندگیری بۆ فرۆشتنی دراوە بیانییەکانی هەموارکراو) کە بەکردەیی یەکگرتنی کۆمپانیاکان لە چوارچێوەی جۆرەکانی A و B، پێویستە ئەم دوو بڕگەیە جێبەجێ بکەن: 1- پێویستە تاوەکو رۆژی 1-3-2023 هەموو کۆمپانیاکانی دراو سەردانی لقی هەولێری بانکی ناوەندیی عێراق و لقی سلێمانی بانک بکەن بۆ جێبەجێکردن و خۆگونجاندن لەگەڵ رێنماییەکانی تایبەت بەو پرسە کە ئاماژەی بۆ کراوە و پەلە بکەن لە پێشکێشکردنی داواکارییەکانی یەکگرتن لە چوارچێوەی جۆرەکانی A و B. 2- لە دوای رۆژی 1-3-2022، هەر کۆمپانیایەک کە خۆی لەگەڵ رێنماییەکان نەگونجێت، دادەخرێت و مۆڵەتی پێشووی کارکردنی لێ وەردەگیرێتەوە و هەڵدەوەشێنرێتەوە. بەپێی رێنماییە نوێیەکان، کاری کۆمپانیاکان رێکدەخرێنەوە و بەپێی مەرجەکان دەبێت لانیکەم پێنج کۆمپانیا یەکبگرن و ببنە یەک کۆمپانیای نوێ، هەروەها کۆمپانیای جۆری A سەرمایەی لە پێنج ملیار دینار کەمتر نەبێت و جۆری B دوو ملیار و 500 ملیۆن دینار کەمتر نەبێت، لە مەرجەکاندا ئەوەش دیاریکراوە کە مۆڵەتی کۆمپانیاکانی دراو دوای کارەکانی تیکەڵکردن لە کۆمپانیاکانی کڕین و فرۆشتنی دراو دەدرێت و بەپێی پێداویستییەکانی بازاڕ کە لەلایەن بانکی ناوەندیی و بەپێی سیاسەتە نەختینەییەکانی دەخەمڵێندرێن.
هاوڵاتی وتەبێژی هاتوچۆی ههرێمی كوردستان رایگهیاند، ساڵی رابردو سێ ههزار و 706 هاوڵاتی له ههرێمدا بهڕوداوهكانی هاتوچۆ گیانیان لهدهستداوه. عهمید محهمهد روشید، وتهبێژی هاتوچۆی ههرێمی كوردستان ئهمڕۆ سێشهممه لهمیانی كۆنگرهیهكی رۆژنامهوانیدا ئامارهكانی ساڵی 2022ی خستهڕو، رایگهیاند، "سێ ههزار و 706 هاوڵاتی بههۆی روداوهكانی هاتوچۆ (پێكدادان، وهرگهڕان، شێلان) گیانیان لهدهستداوه و حهوت ههزار و 225 برینداربون، كه 444 روداویان تهنها ماتۆڕسكیل هۆكاربوه". وتیشی ، "له ههرێمی كوردستان ملیۆنێك و 860 ههزار ئۆتۆمبێل ههن كه ههڵگری تابلۆی پارێزگای ههولێرن، حهوت ههزار و 880 ماتۆڕسكیل تابلۆی ههولێریان ههیه، ههروهها 258 ههزار و 998 ئۆتۆمبێل ههڵگری تابلۆی دهۆكن لهگهڵ 44 مۆتۆڕسكیل، 593 ههزار و 127 ئۆتۆمبێل ههڵگری تابلۆی سلێمانین، 10 ههزار و 895 مۆتۆڕسكیلیش ههڵگری تابلۆی سلێمانین". باسی لهوهشكرد، "لهماوهی ساڵی 2022دا جگه له سهرپێچی كامێراكانی چاودێری 499 ههزار و 394 سهرپێچی تۆماركراون، له ساڵی 2021یشدا 452 ههزار و 494 سهرپێچی تۆماركراون، بهوهش لهماوهی یهك ساڵدا 46 ههزار و 900 سهرپێچی زیادیكردوه."
هاوڵاتی گەنجێکی دیکەی کورد لە زیندانی رەجایی شەهری کەرەج لەسێدارەدرا. رێکخراوی مافەکانی مرۆڤی هەنگاو رایگەیاند، دەسەڵاتدارانی ئێران کوردێکی دیکەیان بە ناوی پەیمان عەرەب گیچێ خەڵکی ناوچەی سۆما برادۆستی پارێزگای ورمێی رۆژهەڵاتی کوردستانیان لە زیندانی رەجایی شەهری کەرەج لەسێدارەداوە. بەگوێرەی هەواڵی هەنگاو، پەیمان عەرەب گیچێ سێ ساڵ لەمەوبەر بە تاوانی بازرگانیکردن بە مادەی هوشبەرەوە لە ورمێ دەستگیرکراوە و دادگای ورمێ سزای لەسێدارەدانی بەسەردا سەپاندووە و سەرلەبەیانی ئەمڕۆ سێشەممە سزاکەی جێبەجێکراوە. رێکخراوی مافەکانی مرۆڤی هەنگاو، هەروەها ئامارێکیشی لەبارەی لەسێدارەدانی گەنجانی کورد بڵاوکردووەتەوە و دەڵێت، لە ماوەی ١٠ رۆژی رابردوودا، حەوت گەنجی کورد لە زیندانەکانی کرمانشان، کەرەج و بەندەرعەباس لەسێدارەدراون. رێکخراوی مافەکانی مرۆڤی ئێران ساڵی رابردوو رایگەیاند، لە ساڵی ٢٠١٠ەوە تاوەکو ئێستا نزیکەی حەوت هەزار کەس لە ئێران لەسێدارەدراون. لە ئیستاشدا مەترسی لەسێدارەدان لەسەر نزیکەی ١١٠ چالاکوان هەیە.
هاوڵاتی بهڕێوهبهرایهتی گشتی كهشناسی و بومهلهرزهزانی ههرێم رایگهیاند، ئهمڕۆ و سبهینێ ئاسمان بهگشتی ساماڵ و پهڵه ههور دهبێت، پلهكانی گهرما رو لهنزمبونهوه دهكات. بهڕێوهبهرایهتی گشتی كهشناسی و بومهلهرزهزانی لهڕاگهیهندراوێكدا بڵاویكردهوه، ئهمڕۆ سێشهممه ئاسمان ساماڵ و پهڵه ههور دهبێت، لهگهڵ نزمبونهوهی پلهكانی گهرما لهكاتهكانی شهو و بهرهبهیان، خێرای با له سهر خۆ و لهنێوان 10-15 كیلۆمهتر به ئاڕاستهی باكوری خۆرئاوا دهبێت". پلهكانی گهرمای پێشبینیكراو به پلهی سیلیزی : ئاماژهی بهوهشكردوه، سبهی چوارشهممه ئاسمان ساماڵ و پهڵه ههور دهبێت، لهگهڵ نزمبونهوهی پلهكانی گهرما لهكاتهكانی شهو و بهرهبهیان، مهودای بینینیش له نێوان 8-9 كیلۆمهتر دهبێت لهكاتژمێرێكدا. بهرزترین پلهكانی گهرمای پێشبینیكراو به پلهی سیلیزی : ههولێر : 14 پلهی سیلیزی سلێمانی : 11 پلهی سیلیزی دهۆك : 14 پلهی سیلیزی كهركوك : 15 پلهی سیلیزی ههڵهبجه : 11 پلهی سیلیزی زاخۆ : 13 پلهی سیلیزی سۆران : / پلهی سیلیزی گهرمیان : 16 پلهی سیلیزی
.jpg)
.jpg)
