هاوڵاتی به‌رپرسێكی ئه‌مریكی ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه ڕایگه‌یاند، سوپای ئه‌مریكا فڕۆكه‌یه‌كی بێفڕۆكه‌وانی توركیای له حه‌سه‌كه له باكوری ڕۆژهه‌ڵاتی سوریا (رۆژئاوای كوردستان) خستۆته‌خواره‌وه كه زۆر نزیك بوه‌ته‌وه له باره‌گاكانیان. ئه‌و به‌رپرسه ئه‌مریكییه كه نه‌یویستوه ناوی ئاشكرا بكرێت به ئاژانسی ئه‌سۆشێتد پرێسی رایگه‌یاندوه، ئه‌و فڕۆكه‌یه‌ی خراوه‌ته خواره‌وه زۆر نزیك بوه‌ته‌وه له باره‌گای فه‌رمانده‌یی هێزه‌كانی ئه‌مریكا له حه‌سه‌كه. ئه‌و لێدوانه‌ی ئه‌و به‌رپرسه ئه‌مریكییه دوای ئه‌وه هات كه دوێنێ چوارشه‌ممه هێرشه‌كانی توركیا بۆ سه‌ر عێراق و سوریا چڕكرانه‌وه، به‌ئامانجی هێرشكردنه سه‌ر پارتی كرێكارانی كوردستان (په‌كه‌كه) له‌ناوچه سنوریه‌كانی عێراق و شه‌ڕڤانانی هه‌سه‌ده له رۆژئاڤای كوردستان. هاوكات هێزه‌كانی سووریای دیموكرات (هه‌سه‌ده) له راگه‌یاندراوێكدا ئاماژه‌ی به‌وه كرد، سه‌رله‌به‌یانی ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه، هێزه‌كانی توركیا ژماره‌یه‌ك هێرشیان بۆ سه‌ر ناوچه‌كانیان له باكووری سووریا ده‌ستپێكردووه. هه‌سه‌ده له راگه‌یه‌ندراوه‌كه‌یدا باسی له‌وه كردووه، توركیا به زیاتر له 15 فڕۆكه‌ی بێفڕۆكه‌وان ئاسمانی باكووری رۆژهه‌ڵاتی سووریای به‌زاندووه و ژماره‌یه‌ك بنكه و ژێرخان و دامه‌زراوه‌ی خزمه‌تگوزاری و وێستگه‌كانی نه‌وت و سووته‌مه‌نی به‌ئامانج گرتووه و له ئه‌نجامدا گیانله‌ده‌ستدان و برینداری لێ كه‌وتووه‌ته‌وه، كه به‌شێكیان هاووڵاتین.
شەنای فاتیح پاش زیاتر لە 10 ساڵ واژۆكردنی نووسراوی بەپارێزگابوونی هەڵەبجە لەلایەن سەرۆكی ئەوكاتی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە، تائێستا بەشێوەیەكی رەسمی هەڵەبجە نەبووەتە چوارەمین پارێزگا لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان و ١٩هەمین پارێزگای عێراق، جێگری پارێزگاری هەڵەبجە دەڵێت «نۆ ساڵ و نیوە هەڵەبجە بڕیاری بەپارێزگابوونی بۆ دەرچووە تائێستا ئەوەندەی ئیدارەیەكی سەربەخۆ بەدەمەوەهاتنی بۆ نەبووە». بەپێی ئامارێك كە لەپارێزگای هەڵەبجەوە دەست هاوڵاتی كەوتووە ژمارەی دانیشتوانی سنوری پارێزگای هەڵەبجە ١٣٥ هەزارو ٢٥٣ كەسە. جێگری پارێزگاری هەڵەبجە دەڵێت نۆ ساڵ و نیوە هەڵەبجە بڕیاری بەپارێزگابوونی بۆ دەرچووە تائێستا ئەوەندەی ئیدارەیەكی سەربەخۆ بەدەمەوەهاتنی بۆ نەبووە كاوە عەلی، جێگری پارێزگاری هەڵەبجە لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت:» دوو هۆكاری سەرەكی هەن كە تائێستا بەفەرمی هەڵەبجەی نەكردووەتە ١٩هەمین پارێزگای عێراق، ئەوانیش ململانێی مەزهەبی و سیاسی نێوان شیعەو سوننەو كەمتەرخەمی حكومەتی هەرێمی كوردستانە بەرامبەر بەهەڵەبجە، زیاتر لە 10 ساڵە هەڵەبجە بڕیاری بەپارێزگابوونی دەرچووەو تائێستا هێندەی ئیدارەیەكی سەربەخۆ كەساڵێكە فەرمانی بۆ دەرچووە بەدەمەوەهاتنی بۆ نەكراوە». وتیشی: «ئەوانەی كابینەی رابردوو ئۆپۆزسیۆن بوون دەوڵەتی یاسا بوو كە لە ٢٠١٣ خۆیان پڕۆژەی بەپارێزگابوونی هەڵەبجەیان واژۆ كردووە، هاوپەیمانی یەكێتی نیشتیمانیشن دەبوو گرەنتی ئەوە وەرگرن كەئەگەر خرایە دەنگدانەوە دەنگی پێبدەن چونكە هاوپەیمانن». جێگری پارێزگاری هەڵەبجە باسی لەوەشكرد «بوونی هەڵەبجە بەپارێزگا لەڕووی مەعنەوییەوە بۆ خەڵكی شارەكە گرنگە، ناوی دەچێتە سەر پاسپۆرت هەروەها بەشە بودجەی دەرمان و نەوتی سپی زیاتر دەبێت، هەروەها ئەو فەرمانگە فیدراڵیانەی كەهەیە لەوەزارەتی بازرگانی و وەزارەتی ناوخۆ هەموویان دەچەسپن و كارتی نیشتیمانی و رەگەزنامە وەك پارێزگایەك دەردەچێت». «حكومەتی هەرێم كەمتەرخەم بووە لەبەپارێزگابوونی هەڵەبجەداو لە٢٠١٥وە هەنگاوێكی كرداری نەناوە، لەگەڵ ئەوەشدا چەندین جار بڕیار لەئەنجومەنی وەزیرانەوە دەرچووە بۆ نموومە بڕیاری ژمارە ١٠٤ لە ٢٠١٧ دەرچوو كەپێویستە وەزارەتی ناوخۆ سەردانی بەغدا بكات بۆ تەواوكردنی فەرمانگە فیدراڵییەكان و رێكارەكان بەڵام تائێستا ئەو سەردانە نەكراوە، هەروەها لە٢٠١٣وە سەرۆكی هەرێم و سەرۆكی حكومەت سەردانی هەڵەبجەیان نەكردووەو ماوەی زیاتر لەهەشت ساڵیشە وەزیری ناوخۆ سەردانی هەڵەبجەی نەكردووە». كاوە عەلی وای وت. وەك جێگری پارێزگاری هەڵەبجە دەڵێت:» وەزارەتی پلاندانانی حكومەتی عێراق لە نۆی ئەیلولی ٢٠٢٣ راپۆرتێكی بەسەرجەم نەخشەكانەوە ئاڕاستەی ئەنجومەنی نوێنەران كردووەو ئەنجومەنی نوێنەرانیش وێنەیەكی ناردووە بۆ هەرێم و لەنۆی ئاب وێنەیەكی بۆ پارێزگای هەڵەبجە نێردراوەو ئێمە لە ١٣ی ئاب ئاڕاستەی وەزارەتی ناوخۆمان كردووە، وەزارەتی ناوخۆش لە ٣٠ی ئاب ئاڕاستەی ئەنجومەنی وەزیرانی كردووەو بەئێمەیان راگەیاند كەئاڕاستەی بەغدا كراوە، پاساوەكە بۆ ئەوە بووە كە تەئجیل بكرێت بۆ ئەوەی كۆدەنگییەك لەنێوان كوتلەكاندا لەسەر ئەو پرسە دروستبكرێت». پرۆژەیاسای بەپارێزگابوونی هەڵەبجە لەچوار ماددە پێكهاتووە لەهۆكاری دەركردنی یاساكەش نووسراوە: «بەهۆی بەرژەوەندیی گشتی و لەئەنجامی فراوانبوونی ئاوەدانی و زیادبوونی دانیشتووانی شاری هەڵەبجە، هەروەها بەهۆی ئەو قوربانی و زیانە ماددی، مرۆیی و ژینگەییە گەورەیەی لەهێرشی كیمیایی رژێمی بەعس لەساڵی ١٩٨٨ بۆ سەر شارەكە كەوتووەتەوە، بەپێویست دەزانرێت شارەكە بكرێتە پارێزگا». لە پرۆژەیاسای بەپارێزگابوونی هەڵەبجەدا ئەوەش هاتووە:» هەڵەبجە دەبێتە پارێزگای ١٩هەمین پارێزگای عێراق و لەسنووری ئیداری هەرێمی كوردستان دەبێت و قەزای هەڵەبجە دەبێتە ناوەندی پارێزگاكە». لەماددەی دووەمی پرۆژەیاساكەدا ئاماژە بەوەشكراوە «حكومەتی هەرێمی كوردستان بەهەماهەنگی لەگەڵ وەزارەتی پلاندانانی عێراق، سنووری ئیداری و یەكە ئیدارییەكانی پارێزگای هەڵەبجە دەستنیشان دەكەن». لەبەرامبەر بەپارێزگابوونی هەڵەبجەدا كوتلە عێراقییەكان داوای بەپارێزگابوونی قەزاكانی تەلەعفەر كە قەزایەكی شیعە نشینەو فەلوجە دەكەن كەقەزایەكی سوننە نشینە. یادگار مەحمود، پەرلەمانتاری فراكسیۆنی پارتی و ئەندامی لیژنەی یاسایی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت: «سەرجەم فراكسیۆنە كوردستانییەكان كۆكن لەسەر ئەوەی دەنگ بەپارێزگابوونی هەڵەبجە بدرێت، لەسەر فشاری جێگری دووەمی سەرۆكی پەرلەمانی عێراق بۆ جاری سێیەم دەنگدان لەسەر پڕۆژەیاسای دەنگدان لەسەر بەپارێزگابوونی هەڵەبجە خرایە بەرنامەی كاری دانیشتنی رۆژی شەممە ٣٠ی ئەیلولی ٢٠٢٣، بەڵام بەداخەوە ئەو بڕگەیە لابرا لەسەر بەرنامەی كاری دانیشتنی ئەو رۆژەو ئەو لابردنەش بێگومان بەڕەزامەندی سەرۆكی فراكسیۆنە كوردستانییەكان بووە». وتیشی: «هۆكاری رازیبوونی فراكسیۆنە كوردییەكان ئەوەبوو كەڕێگەبگرین لەشكستهێنانی پڕۆژەیاساكە، ئەگەر بێتو پڕۆژەیاساكە بخرایەتە دەنگدانەوەو دەنگی نەهێنایە ئیتر ئێمە نەماندەتوانی لەم خولەدا داوای بەپارێزگابوونی هەڵەبجە بكەین، ئەمەش بەپێی ماددەی ١٣٠ پەیڕەوی ناوخۆی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق كارێك پڕۆژەیاسایەك دەنگ ناهێنێت بەپێی ئەو ماددەیە پەرلەمان ناتوانێت جارێكی دیكە ئەو پڕۆژەیاسایە بخاتە بەرنامەی كاری پەرلەمانەوە». ئەو پەرلەمانتارەی پارتی دەشڵێت:» لایەنە عێراقییەكان باس لەوەدەكەن كەئەوانیش قەزایان هەیە بكرێتە پارێزگا، من پێموایە ئەمە فێڵێكی سیاسییەو لەو رێگەیەوە رێگری لە بەپارێزگابوونی هەڵەبجە دەكرێت، ئێمە وەك فراكسیۆنە كوردییەكان كێشەمان نییە لەگەڵ بەپارێزگابوونی هیچ قەزایەكدا بەمەرجێك كاریگەری نەبێت لەسەر پڕۆسەی بەپارێزگابوونی هەڵەبجە چونكە هەڵەبجە تایبەتمەندی خۆی هەیە». «وادەیەك دانەنراوە كەی دواهەمین قۆناغی بەپارێزگابوونی هەڵەبجە دەخرێتە بەرنامەی كاری پەرلەمانەوە، بەڵام پێدەچێت بەهۆی ئەوەی كەهەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانی عێراق لەئارادایە ئەمەش وابكات كەكوتلەو لایەنە سیاسییەكان سەرقاڵدەبن بەبانگەشەی هەڵبژاردنەوە دەكرێت ئێمـە چاوەڕوان بین كەبكەوێتە دوای هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانەوە». یادگار مەحمود وای وت. چرۆ حەمەشەریف، پەرلەمانتاری فراكسیۆنی یەكێتی لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت:» وەك فراكسۆنە كوردییەكان كۆكین لەسەر دەنگدان بەپاریزگابوونی هەڵەبجە، وەك فراكسیۆنی یەكێتی ئەوكاتەی كەدواخرا كاك بافڵمان ئاگاركردەوە ئەوەش چووە لای هادی عامری و هەموو ئەو كوتلانەی ناڕازی بوون لەسەر بەپارێزگابوونی هەڵەبجە كە مالیكی و هادی عامری و سەرۆكی پەرلەمانن داوای لێكردن كەهاوكار بن بۆ ئەوەی هەڵەبجە ببێتە پارێزگا، وەڵامی لێوەرگرتوون و رەزامەندیان دەربڕیوە كە هەڵەبجە لەداهاتوویەكی نزیكدا دەبێتە پارێزگا». چرۆ حەمەشەریف وتیشی:»لەئێستادا هەڵەبجە لایەنە ئیداری و یاساییەكانی تەواو بووەو هیچ كێشەیەكی نەماوەو لەئەنجومەنی وەزیران بڕیاری لەسەر دراوە لەپەرلەمانیشدا خوێندنەوەی یەكەم و دووەمی بۆ كراوە، هەروەها سەرۆكی پەرلەمان رایگەیاندووە كە هیچ لارییەكیان نییە لەسەر بەپارێزگابوونی هەڵەبجە، بەڵام لەئێستادا داوای نەخشەیەكی ئێستای پارێزگای هەڵەبجە دەكەن، دواتریش حكومەتی عێراق نووسراوێك دەكات بۆ حكومەتی هەرێم كەسنووری ئێستای پاریزگای هەڵەبجە دیاریدەكرێت و دەگەڕێتەوە بۆ حكومەتی عێراقی و ئەوكات بڕیاری لەسەردەدرێت». «بەهۆی هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاكانی عێراقەوە ئەگەر هەیە بەپارێزگابوونی هەڵەبجە بكەوێتە دوای ساڵی تازەوەو تەنها دوو هەفتەی دیكە جەلسەكانی پەرلەمان هەیە چونكە ئەوان دەچنە هەڵمەتەكانی هەڵبژاردنەكانەوەو پشوو دەستپێدەكات، بەڵام دەمەوێت بڵێم، لەسەدا سەد هەڵەبجە لەم خولەی پەرلەماندا دەبێتە پارێزگا». چرۆ حەمەشەریف وای وت. شاری هەڵەبجە بەدووری (٩٠) كیلۆمەتر دەكەوێتە بەشی رۆژهەڵاتی سلێمانی و لەبەری رۆژهەڵاتیەوە، رووبەرەكەی هەزارو ٥٩٩ كیلۆمەتری چوارگۆشەیە، دانیشتوانی سنورەكە بەشێوەزاری گۆران (هەورامی) قسەدەكەن و پەیڕەوی ئاینی ئیسلام و كاكەیی (یارسانن). پارێزگای هەڵەبجە چەندین ناوچەی گەشتیاری گرنگی لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان عێراق تێدایە كەگرنگترینیان ئەحمەدئاوایە، هەروەها دەشتی شارەزوور كە بەیەكێك لەدەشتە بەپیت و ناودارەكان دەناسرێت، بەشێكی گەورە لەڕووبەری پارێزگای هەڵەبجەی پێكهێناوە. لە ١٦ی ئاداری ١٩٨٨، لەلایەن رژێمی پێشووی عێراقەوە، بەچەكی كیمیایی هێرش كرایەسەر هەڵەبجەو پێنج هەزار هاووڵاتی كوردی مەدەنی بەو هۆیەوە شەهیدبوون و هەزاران كەسی دیكەش بریندارو پەككەوتە بوون و تائێستاش بەشێكیان قەرەبوو نەكراونەتەوە.
.png)
هاوڵاتی ئەهوەن چیاکۆ، ئەندامی مەجلیسی پارتی ژیانی ئازادی کوردستان (پژاک)، لەچاوپێکەوتنێکی تایبەتی هاوڵاتیدا تیشک دەخاتەسەر هەڕەشەکانی ئێران لەسەر حزبەکەی و دەڵێت، ئێران دەیەوێت هێزەکانی حەشدی شەعبی لەسنورەکان جێگیر بکات، دەشڵێت، ئەوان «ملکەچ»ی هیچ داخوازییەک نابن وەک حزبەکانی تری رۆژهەڵات لەهەرێمی کوردستان و ئامادەیی هەر رووبەڕووبونەوەیەکن چونکە ئەوان لەژێر دەستی حکومەتی هەرێم «شۆڕش» ناکەن. ئەندامەکەی مەجلیسی پژاک رەخنەش لەهەڵوێستی یەکێتی و پارتی دەگرێت بەرامبەر ئێران و تورکیاو دەڵێت، پارتی بووەتە کەواسوری پێش لەشکری تورکیاو هەڵوێستەکانی یەکێتیش پێویستە لەچوارچێوەی داخوازییەکانی داگیرکەراندا نەبێت. هاوڵاتی : دۆخی سنورەکانی باشورو رۆژهەڵاتی کوردستان چۆنە بەتایبەت ئەو ناوچانەی پژاکی لێیە؟ ئەهوەن چیاکۆ: سنورەکانی رۆژهەڵات و باشوری کوردستان، سنورێک بووە کەداگیرکەرانی کوردستان هەرگیز نەیانتوانیوە بەتەواوی کۆنترۆڵی بکەن چونکە هەمیشە شوێنی شۆڕشگێڕان بووە. ئێستا دەوڵەتی داگیرکەری ئێران بەهەموو شێوازێک دەیەوێت ئەو دەرفەتە لەشۆڕشگێڕانی کوردستان ئاستنەگ بکات، بێگومان لەبەشێکی زۆری ئەو سنورە هێزەکانی ئێمە جێگیرن چونکە پژاک بەهیچ شێوەیەک کەمپ نیشینی قبوڵ نەکردووە و نەچوەتە ژێر رکێفی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوەو ئامانجی بووە لەخەباتدا جێگە بگرێت بۆیە چیاکانی کوردستانی لەسنوری رۆژهەڵات و باشوری کورستانی بۆ خەباتەکەی هەڵبژاردوە کەشوێنێکی گونجاو بووە. بەشێکی زۆری لەهێزی پژاکیش لەناو خودی رۆژهەڵاتی کوردستاندایە. بێگومان بەهۆی ئەو پەیوەندییەی دەوڵەتی ئێران لەگەڵ عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان، ئێران فشاری لەسەر حزبەکانی دیکەی رۆژهەڵاتی کوردستان دروستکردو کۆمەڵێک مەرجی بەسەردا سەپاندن و ئەوانیش بەناچاری قبوڵیان کردو ئێستاش دەیەوێت هەمان کار بەرامبەر پژاک ئەنجامبدات، بەڵام بەهۆی شێوازی خەباتەکەیەوە پژاک رێگەی نەداوە هەرکەس ئامانجی بوو بەئاسانی و بەویستی خۆی مامەڵەی پێوە بکات. ئێستاش لەو ناوچانەی پژاکی لێیە، ناو بەناو ئێران هێز کۆدەکاتەوەو هەڕەشەی هێرش دەکات بێگومان ئەگەر هێرش بکات دەبێت بەو ناوچانەدا تێپەڕێت کە پژاکی لێیە، بۆیە ئێران دڵنیایە ئەگەر هێرش بکات مێژووەکەی 2011 دووبارە دەبێتەوەو گەریلاکانی پژاک بەرگری دەکەن بۆیە ئێران زیاتر کاری هەواڵگیری لەناوچەکان دەکات لەم دۆسیە هەواڵگیریەشدا بەشێک لەهێزەکانی باشوری کوردستان هاوکاری دەکەن و دواتریش ئێران زانیارییەکان لەسەر جوڵەکانی پژاک رادەستی دەوڵەتی تورکیا دەکات چونکە ئێران خۆی ناتوانێت فڕۆکە و درۆن لەو ناوچانە بفڕێنێت و توانا سەربازییەکانی سنوردارن بۆیە زانیارییەکان بەتورکیا دەدات و تورکیا هێرش دەکات بەو هۆیەشەوە بەردەوام هێرش لەسەر هێزەکانی ئێمە هەبووە. ئێستا ئێران فشار لەسەر عێراق و هێزەکانی باشوری کوردستان دروستدەکات تا بەناوی هێزی پاسەوانی سنورەوە هێز لەسنورو ناوچەکان جێگیربکەن و هێزەکانی پژاک لەو ناوچانە دەربکەن بەڵام ئێمە ئامادەکارییمان کردووە بۆ هەموو رووبەڕووبوونەوەیەک، ئێران ئامانجشیەتی دوای کۆنترۆڵکردنی سنورەکان و دەرکردنی هێزەکانی ئێمە، هێزەکانی خۆی لەو سنورە جێگیربکات، تەنانەت زانیاری هەیە ئێران کەدەیەوێت هێزەکانی حەشدی شەعبی یان ئەو هێزانەی باشوری کوردستانی تێدا جێگیر بکات کەگوێڕایەڵی ئێرانن، وەک چۆن پارتی چووەتە بەشێک لەو ناوچانەی حزبەکانی دیکەی رۆژهەڵاتی کوردستانی لێیە. ئێمە دڵنیاین لەم پلانی فشار خستەسەر هێزەکانی رۆژهەڵات و بەتایبەت هێزەکانی گەریلا هەماهەنگییەکی چڕوپڕ لەنێوان هێزەکانی باشوری کوردستان بەتایبەت پارتی دیموکراتی کوردستانی عێراق و میتی تورکیاو ئیتڵاعاتی ئێران هەیە. هاوڵاتی: رێککەوتنی ئەمنی عێراق و ئێران دژی پژاکیشە؟ ئەهوەن چیاکۆ: بێگومان لەو رێککەوتنانەی کە لەنێوان ئێران و عێراق دەکرێت یەکێک لەئامانجەکان پژاکە، بەڵام جیاوازییەکە ئەوەیە ئەوەی دەیانەوێت بەسەر حزبەکانی دیکەی رۆژهەڵاتی کوردستانیدا بسەپێنن بەئاسانی ناتوانن بەسەر پژاکدا بیسەپێنن، بۆیە کە ئێران بەعێراق دەڵێت دەبێت سنورەکانی خۆت کۆنترۆڵ بکەی ئێمە دەزانین تاکە هێزێکی رۆژهەڵاتی کوردستان کە لەسنورەکاندا جێگیرە پژاکە، چونکە ساڵانێکی درێژە هێزەکانی دیکەی رۆژهەڵاتی کوردستان ئەو سنورانەیان جێهێشتووە تەنها ئەم ماوەیە هاتنەوە هەندێک خاڵ کەئەوەش جیاوازی هەیە لەگەڵ پژاک کەشوێنێکی گەورەی لەو سنورانە گرتووەتە دەستی خۆی بۆیە پژاک بەرامبەر بەو هەڕەشانە ئامادەیەو توانای لەهێزەکانی دیکە زیاترە تابەرامبەر هەڕەشەکان تەسلیم نەبێت. هاوڵاتی : هیچ جوڵەو فشارێک دژ بەهێزەکانی پژاک کراوە تاسنورەکان چۆڵ بکەن؟ ئەهوەن چیاکۆ : تائێستا هێزی زۆر لەسنور نەجوڵێندراوە تا پژاک ئەو ناوچانە چۆڵ بکات، بەڵام ئەو هەڕەشانە هەر هەن و جار جار هێز بەناوی پاراستنی سنورەوە دێنە ناوچەکان بەڵام پژاک هەوڵدەدات خۆی لەهەندێک جوڵە بپارێزێت کە گرژی دروستبکات لەهەمان کاتیشدا ئیزن نادا کەئەوان هەر شتێکیان پێخۆشە بیسەپێنن بەسەر پژاکدا. بەشێوەیەکی گشتی دەتوانین بڵێین، پژاک هەموو هەوڵێک دەدات زۆر بە لەسەرخۆییەوە لە رووداوەکان نزیک بێتەوە، بەڵام بەڕاستی ئامادەیە بۆ ئەوەی رووبەڕووی هەر هەوڵێک ببێتەوە کەهەوڵی لاوازکردنی بدات تا تەسلیمی ئەو دۆخە نەبێت. هاوڵآتی : فشارەکان لەلایەن حکومەتی هەرێمەوە بووە یان ئێران؟ ئەهوەن چیاکۆ: راستی ئەوان ناتوانن فشارێکی راستەوخۆ لەسەر ئێمە دروست بکەن، بەڵام مەگەر هەڕەشە بکەن و زانیاری بدەنە تورکیا ئەویش بێت هێرش بکاتە سەرمان، ئێمە ئامادەکاری زەمینیمان هەیەو تەنها لەبواری ئاسمانیدا دەتوانرێت هێرش بکرێتەسەرمان کە لەو بوارەشدا حکومەتی هەرێم و دەوڵەتی ئێران ئەو دەرفەتانەیان نیە بەڵام زانیاری دەدەنە تورکیاو ئەو هێرش دەکاتە سەرمان بۆیە مەگەر تەنها ئاوا هێرش بکاتە سەرمان چونکە ئێمە لە ئۆردوگایەکدانین تا ئێران فشار بکاتە سەر حکومەتی هەرێم و حکومەتی هەرێمیش بێت فشار بکاتە سەر ئێمەو بێت و بڵێت ئەو ئۆردوگایە تەرک نەکەن ئێمە هەندێک کارتان بەرامبەر دەکەین، بۆیە هەڕەشەکانی سەر ئێمە لە دوورەوەیەو شێوازی ئێمە ئەوە نیە بتوانرێت راستەوخۆ فشارمان لەسەر دروستبکرێت، جەختیش دەکەینەوە هێرشمان بکرێتەسەر وەک 2011 بەرپەرچی هێرشەکان دەدەینەوەو شوێنەکانی خۆمان دەپارێزین. هاوڵآتی: چۆن لەهەڵوێستی حزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان دەڕوانن بۆ پابەندبوون بە رێککەوتنە ئەمنییەکانی ئێران و عێراقەوە؟ ئەهوەن چیاکۆ: مرۆڤ ئەگەر بیەوێت شۆڕش لەڕۆژهەڵاتی کوردستان بەڕێوەببات دەبێت ئامادەکاری بکات، چونکە لەناو کەمپەکانی باشوری کورستان و لەژێر دەستی حکومەتی هەرێمی کورستان زەحمەتە شۆڕش بەڕێوەبچێت، لەباشتر حاڵەتدا دەوڵەتی ئێران فشار لەسەر حکومەتی هەرێم دروستدەکات و ئەویش ناچارە فشار بکاتەسەر ئەو حزبانەو دەکرێت حاڵەتی خراپتریش بکات، چونکە هێزەکانی باشوری کورستان هاوکاری تەواوی کۆماری ئیسلامی دەکەن بۆ بێکاریگەریکردنی حزبەکانی رۆژهەڵاتی کورستان و ئەم قسەیەشمان لەڕابردووشدا کردووە. لەبواری تێکۆشاندا ئێمە بەدەیان جار وتوومانە، بەو شێوازەی ئەوان بەڕێوەیان دەبرد مومکین نیە مەگەر شۆڕش تەنها بەهێزێکی پرۆفیشناڵی گەریلای بکرێت، لەو سەردەمەدا رەخنە لەئێمە دەگیرا کەئێمە تانەی لێ دەدەین یان پێگەی خۆمان بەڕووی هەندێک لایەنی دیکەدا دەدەین بەڵام ئەمڕۆ دەرکەوت کە وایە. خۆزگە ئەو لایەنانە لەکاتی خۆیدا ئامادەکاری خۆیان بکردایە تائێستا ملکەچی هەموو شت نەبونایە، چونکە بەهۆی ئەو فشارانەی لەسەریان دروستکراوە ناچارکراون بەهەندێک شت رازی بن کەخۆشیان پێی رازی نەبوون بەڵام ناچاربوون، دەبوو ئاوا بەئاسانیش داواکارییەکانیان قبوڵ نەکردایە. ئێمە نمونەی کەمپی مەخمور دەهێنینەوە کەئەو هەموو هێرشەی لەسەرە بەڵام بەرامبەر هەموو هێرشەکان بەرگری دەکات، بۆیە ئەوانیش دەیانتوانی لەکەمپەکانەوە بەرگری بکەن و بەئاسانی تەسلیمی ئەو دۆخە نەبن. بەڕاستی ئێمە بەو دۆخە زۆر دڵتەنیگن، چونکە هەر لایەنێکی رۆژهەڵاتی کورستان ناچار بەشتێک بکرێت، کە زەرەر لەتێکۆشانی رۆژهەڵاتی کوردستان بدات ئێمە وەک پژاک پێی ناڕەحەتین و بەشێوەیەک لەشێوەکانیش لەسەر خۆمانی دەبینین، ئێستا شتێک هەبێت بەو حزبانەی بڵێن ئەوەیە یەکگرتوویی پێشبخەین و شێوازی دروستی تێکۆشان بەرەو پێشەوە ببەین بۆ ئەوەی کۆماری ئیسلامی داخوازییەکانی بە راستەوخۆ یان لەڕێگەی حکومەتی هەرێمەوە نەسەپێنێت، ئێمە ئامادەی هەموو هەماهەنگی و هاوکارییەکین بۆ یەکێتی نەتەوەیی رۆژهەڵاتی کوردستان و بەرەوپێشبردنی خەبات. هاوڵاتی: هەڵوێستی حکومەتی هەرێم چۆن هەڵدەسەنگێنن؟ ئەهوەن چیاکۆ:شتێک نیە بەناوی حکومەتی هەرێمی کوردستان کە بڕیاری تەواو لە دەستی ئەودا بێت، بەڵکو زیاتر حزبە دەسەڵاتدارەکانن کە لەگەڵ ئێران لە پەیوەندیدان، بەڕای من هەڵوێستیان نەتەوەیی نیە و لە هەندێک شوێنیش هەڵوێستیان دەچێتە چوارچێوەی هەڵوێستی بە کرێگیراوانە چونکە لە بەرامبەر ئێران و تورکیادا زۆر لەرزۆکن، ئێمە دەزانین پارتی دیموکراتی کوردستان عێراق، لە دۆخی خیانەتکردندایە و بووتە کەواسوری بەر لەشکری دەوڵەتی تورکیا، لەو لاشەوە یەکێتی نیشتیمانی کوردستان گرێدراوی بە ئێرانەوە هەیە، ئەوەیش لە چوارچێوەی بەرژوەندی خۆیدا و لاوازییەکانی بەرامبەر ئێران ئامادەیە بۆ ئەوەی ڕەوشی رۆژهەڵاتی کوردستان تەنگاو بکرێت کە ئەوەیش هەڵوێستێکی نەتەوەیی نیە و ئەگەر وا بجووڵێتەوە ئەوە بە واتای تەسلیمیەت و خیانەتە و دەبێتە هەڵوێستێک لە چوارچێوەی داخوازیی داگیرکەرانی کوردستان.
هاوڵاتی سه‌رۆكایه‌تی توركیا یاداشتێكی پێشكه‌ش به په‌رله‌مانی توركیا كرد و داوای درێژكردنه‌وه‌ی كاره‌كان و مانه‌وه‌ی سوپای وڵاته‌كه‌ی له هه‌ردو وڵاتی سوریا و عێراق كرد، بۆ ماوه‌ی دو ساڵی دیكه. میدیا جیهانییەکان بڵاویانکردەوە، ئەردۆغان یاداشتێکی ئاڕاستەی پەرلەمان کردوە و تێیدا داوایکردوە ئەرکی سوپای وڵاتەکەی لە سوریا و عێراق بۆ دوو ساڵی دیکە درێژبکرێتەوە. ئاماژە بەوەشکراوە، دوای گەیشتنی یاداشتەکە بە پەرلەمان لە چەند ڕۆژی داهاتودا و بە ئەگەرێکی زۆرەوە لە ڕۆژی سێشممەی داهاتوو تاوتوێدەکرێت و بە گشتی ساڵێك درێژدەکرێتەوە. ئەوەش لەکاتێکدایە، ئەمڕۆ وەزارەتی بەرگری تورکیا ڕاگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە و تێیدا وه‌زاره‌تی به‌رگری توركیا ڕایگه‌یاندوه، "بژارده‌ی ئۆپه‌راسیۆنی زه‌مینی سه‌ربازی نوێی توركیا له باكوری عێراق (هه‌رێمی كوردستان) له‌نێو ئه‌و بژاردانه‌یه كه پێشنیاركراون و هه‌ن، به‌ڵام ئه‌وه تاكه بژارده نییه." بە گوێرەی ئاژانسەکان به‌رپرسانی توركیا ده‌ڵێن "هه‌ر لایه‌نێكی سێیه‌م ده‌بێت دوربكه‌وێته‌وه له شوێنه‌كانی پارتی كرێكارانی كوردستان (په‌كه‌كه) و یه‌كینه‌كانی پاراستنی گه‌ل (یه‌په‌گه) هه‌مو لایه‌نه سێیه‌مه‌كان ده‌گرێته‌وه و ته‌نها به لایه‌نێكی دیاریكراوه‌وه سنوردار نییه." زانیاری زیاتر لەم ڕاپۆرتەی ڕۆژنامەی هاوڵاتی وەربگرە:
هاوڵاتی ئاسایشی ئیدارەی خۆبەڕێوبەریی رایگەیاند لە هێرشێکدا لە حەسەکەدا شەش ئەدامیان "شەهید" بوون و سێ هاوڵاتیش برینداربوون. ئەمڕۆ پێنجشەممە 5ی تشرینی یەکەمی 2023 تورکیا چەندین هێرشی بە فڕۆکەی جەنگی و درۆن بۆ سەر قامیشلۆ و حەسەکە دەستپێکردووە و بەپێی راپۆرتی روانگەی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ ئەمڕۆ تا ئێستا 17 جار هێرش کراوە و لە ئەنجامدا هەشت کەس گیانیان لەدەستداوە. هاوکات ئاسایشی ئیدارەی خۆبەڕێوبەریی رایگەیاند لە یەکێک لە هێرشەکاندا لە گوندی تل حەبەش، شەش ئەندامیان "شەهید" بوون و لە گوندی میشێرفی باکووری حەسەکەش سێ هاوڵاتی لە هێرشێکی دیکەدا بریندار بوون. ئەمە لەکاتێکدایە کە دوێنێ چوارشەممە هاکان فیدان، وەزیری دەرەوەی تورکیا، رایگەیاند، هەموو دامەزراوەیەکی وزە و ژێرخانی ئابوری کە لەژێر دەستی پەکەکە و یەپەگەن ئامانجی سەربازی ئەوانە چونکە ئەو دوو کەسەی تەقینەوەکەی ئەنقەرەیان ئەنجامدا لە رۆژی یەکی ئەم مانگەدا لە سوریاوە هاتوون. دواتر یەشار گولەر، وەزیری بەرگری تورکیا، لە وتارێکدا جەختی لە هەمان هەڕەشە کردەوە. بەڵام مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی گشتی هەسەدە وەڵامی وتەی بەرپرسانی تورکیای دایەوە و دەڵێت، هێرشکەرەکانی ئەنقەرە لە هەرێمەکەی ئەوانەوە نەچوونەتە تورکیا وەک ئەوەی بەرپرسانی تورکیا دەیڵێن، حکومەتی تورکیا بۆ بەهانە دەگەڕێت تا رەوایەتی بە هێرشەکانی بدات و "ئۆپەراسیۆنێکی نوێ دژی ئێمە" ئەنجام بدات.
هاوڵاتی بەپرسی دارایی زانکۆی دهۆک بە هاوڵاتی راگەیاند، داوای خەرجکردنی دەرماڵەی نۆ مانگی خوێندکارانی زانکۆی دهۆکیان لە حکومەتی هەرێم کردووە، بەڵام تا ئێستا پارەیان بۆ رەوانە نەکراوە، دەشلێت، "نازانین کەی خەرج دەکرێت." نەناردنی ئەو بڕە پارەیە بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە سیولە لە بانکەکاندا نییە. لەم بارەیەوە مەروان فندی، بەرپرسی دارایی زانکۆی دهۆک بە هاوڵات وت، "ئێمە داوای خەرجکردنی دەرماڵەی خوێندنکارانی زانکۆی دهۆکمان کردوه بەڵام تا ئێستا هیچ بڕە پارەیەک بە ئێمە نەدراوە تا دابەش بکەین، هەر لەمانگی ئەیلولی 2022 تا مانگی 5ی ئەمساڵ کە دەکاتە 9 مانگ کە بڕیارە پارە بۆ خوێندنکاران خەرجبکرێت بەڵام تا ئێستا پارەی یەک مانگیش نەهاتووە." مەروان فندی دەشڵێت، "ژمارەی خوێندنکارانی زانکۆی دهۆک نزیکەی 16هەزارن، هەموو لیستەکانمان ئامادەن و بەفەرمی داوامان لە بانکەکان کردووە پارە بۆمان خەرج بکەن بەڵام تا ئێستا هیچ دیارنیە، ئێمەش نازانین کەی پارە بۆمان دێت تا دابەشی بکەین بەسەر خوێندنکاران."
روانەگی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ رایگەیاند، هەشت کەس لە هێرشەکانی تورکیا بۆ سەر حەسەکە و قامیشلۆ کوژراون و پێنج کەسی تریش برینداربوون. روانگەی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ ئەمڕۆ پێنجشەممە 5ی تشرینی یەکەمی 2023، رایگەیاند تەنها ئەمڕۆ دەوروبەری پارێزگای حەسەکە نۆ جار بۆردومان کراون و لە ئەنجامی ئەو بۆردومانانە کە بە فڕۆکەی جەنگی و درۆن ئەنجامدراون، هەشت کەس گیانیان لەدەستداوە و پێنجی تریش برینداربوون. روانگەی سوری باسی لەوە نەکردووە کە قوربانییەکان شەڕەڤانی هەسەدەن یان خەڵکی سڤیلن، بەڵام دەڵێت کە پێگەی سەربازی هەسەدە بە ئامانج گیراون لە دەوروبەری قامیشلۆ و حەسەکە. ئەمە لەکاتێکدایە کە دوێنێ چوارشەممە هاکان فیدان، وەزیری دەرەوەی تورکیا، رایگەیاند، هەموو دامەزراوەیەکی وزە و ژێرخانی ئابوری کە لەژێر دەستی پەکەکە و یەپەگەن ئامانجی سەربازی ئەوانە چونکە ئەو دوو کەسەی تەقینەوەکەی ئەنقەرەیان ئەنجامدا لە رۆژی یەکی ئەم مانگەدا لە سوریاوە هاتوون. دواتر یەشار گولەر، وەزیری بەرگری تورکیا، لە وتارێکدا جەختی لە هەمان هەڕەشە کردەوە. بەڵام مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی گشتی هەسەدە وەڵامی وتەی بەرپرسانی تورکیای دایەوە و دەڵێت، هێرشکەرەکانی ئەنقەرە لە هەرێمەکەی ئەوانەوە نەچوونەتە تورکیا وەک ئەوەی بەرپرسانی تورکیا دەیڵێن، حکومەتی تورکیا بۆ بەهانە دەگەڕێت تا رەوایەتی بە هێرشەکانی بدات و "ئۆپەراسیۆنێکی نوێ دژی ئێمە" ئەنجام بدات.
هاوڵاتی نیچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، لە دیدارێکیدا لەگەڵ راوێژکاری سەرۆکی فەرەنسا رایگەیاند، "هه‌رێمى كوردستان به‌پێى ده‌ستوور و سيستمى فيدراڵى، هه‌ميشه ئاماده‌ى چاره‌سه‌رييه" لەگەڵ عێراق. شه‌وى چوارشه‌ممه 4ی تشرینی یەکەمی 2023، نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، پێشوازى له پاتریک دورێل ڕاوێژکاری سه‌رۆكى فه‌ره‌نسا بۆ کاروباری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و باکووری ئەفریقا کرد و لە کۆبۆنەوەکەیاندا باسیان لە پەیوەندییەکانی فەرەنسا لەگەڵ عێراق و هەرێمی کوردستان کرد. لە راگەیاندراوی سەرۆکایەتی هەرێم هاتووە کە هه‌ردوولا "ئاماژه‌يان به ڕۆڵ و به‌شداريى كاراى فه‌ره‌نسا له هاوپه‌يمانيى نێوده‌وڵه‌تيى دژى داعشدا كرد، هه‌روه‌ها له‌سه‌ر بايه‌خ و پێويستيى پشتگيريى فه‌ره‌نسا له عێراق له‌م قۆناغه‌دا، هاوڕا بوون." هەروەها باس لەوەش کراوە، "هه‌ردوولا داكۆكييان له گرنگيى ته‌بايى و يه‌كڕيزيى لايه‌نه سياسييه‌كان له هه‌رێمى كوردستان و يه‌كده‌نگى و يه‌كهه‌ڵوێستييان له به‌غدا كرده‌وه، هه‌روه‌ها باسيان له په‌يوه‌ندييه‌كانى هه‌ولێر ـ به‌غدا و گفتوگۆى چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانيان كرد." نێچیرڤان بارزانی لە کۆبونەوەکەدا سوپاسی رۆلی ئیمانیۆل ماکرۆنی کردووە لەگەڵ پشتگیری فەرەنسا لە عێراق و هەرێمی کوردستان، راشیگەیاندووە کە "هه‌رێمى كوردستان به‌پێى ده‌ستوور و سيستمى فيدراڵى، هه‌ميشه ئاماده‌ى چاره‌سه‌رييه" لە کێشەکانیدا لەگەڵ بەغدا.
هاوڵاتی سەرچاوەیەکی نزیک لە بنەماڵەی گراوەند بە هاوڵاتی راگەیاند دایک و باوکی ئارمیتا تا ئێستا کچەکەیان نەبینووە لە نەخۆشخانە و گومانیشیان هەیە زیندوو مابێت. ئارمیتا گراوەند کچێکی تەمەن 16 ساڵە و خەڵکی کرماشانە. بەپێی وتەی چەند رێکخراوێکی کۆمەڵگەی مەدەنی لەنیو ئێران، چەند رۆژێک لەمەوبەر لە میترۆی تاران دوای ئەوەی پۆلیسی ئەخلاقی تووشی گێچەڵی دەکەن و رووبەرووی دەبنەوە بەهۆی نەبەستنی لەچکەوە، لەهۆش خۆی دەچێت و دەگوازرێتەوە بۆ نەخۆشخانەیەکی تاران. ئێستا نیگەرانی ئەوە هەیە کە کەیسی ئارمیتا گراوەند وەک ژینا ئەمینی تەمەن 22 ساڵی لێبێت کاتێک لە ساڵی رابردوودا پۆلیسی ئەخلاقی هێرشیکردەسەر بەهۆی پەیڕەوی نەکردن لە "جلوبەرگری رەسمی ئەخلاقی" و گیانی لەدەستدا، کە دواتر بووە هۆی دروستبوونی نارەزایەتییەکی گەورە و خۆپیشاندانی بەرفراوان. ئێران نکۆڵی لەوە ئەکات بەوەی ئارمیتا گراوەند لە لایەن پۆلیسی ئەخلاقەوە لێی درابێت. گرتە ڤیدیۆییەکان ئاماژەن بەوەی، بە پێچەوانەی وتەکانی پۆلیسی ئەخلاقی، لەلایەن ئەو کەسانەوە وەک پارێزەرانی حیجاب دانراون لێی دراوە. ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز لە راپۆرتێکیدا باس لەوە دەکات کە ئارمیتا لە نەخۆشخانەی فەجر لە تاران لە دۆخێكی ناجێگیری مەترسیداردایە دوای ئەوەی کەوتووەتە دۆخی کۆماوە. سەرچاوەیەک لەنزیک بنەماڵی گراوەند بە هاوڵاتی وت، "کەس ئاگاداری تەندروستی ئێستای ئارمیتا نییە. گومانمان هەیە لەوەی مابێت. تەنانەت باوک و دایکیشی نەیانتوانیوە لە نەخۆشخانەی فەجر و لە بەشی ICU بچنە لای و بیبینن، هەرچەشنە سەردانکردن و هەواڵپرسینێک قەدەغە کراوە. ئیزن نادەن بنەماڵەکەی سەردانی بکەن. ئەو سەرچاوەیە کە نەیویست ناوی خۆی ئاشکرا بکات نیگەرانی بە قسەکانییەوە دیاربوو، لە هەمانکاتدا ترسێکی تێدا دەبیندرا بەوەی کە مۆبایلەکەی لەژێر کۆنترۆڵدا بێت وتی، "دایک و باوکی ئارمیتا تەنها لە ریگای ئێشگرەکان و دکتۆر و پەرەستارەکانەوە لە باری تەندروستی کچەکەیان ئاگادر دەکرێنەوە، هەڕەشەیان لێکراوە نابێ لەگەڵ میدیاکان قسە بکەن، ناهێڵن هیچ کەس لە دەرەوەی بنەماڵە پەیوەندییەکی وەهای لەگەڵیان ببێت، لە راستییدا دایک و باوکی ئارمیتا جۆرێک گەمارۆ دراون کە ناکرێت پەیوەندی بکرێت پێیانەوە و ئەندامانی نزیکی بنەماڵەش بە هەزار نارەحەتی ئەتوانین پەیوەندییان پێوە بکەین." دوای روداوەکە دایک و باوکی ئەم کچە کوردە کرماشانییە لە لێدوانێکی تەلەفزیۆنیدا رایانگەیاند کچەکەیان بوراوەتەوەو باری تەندروستی تێکچووە و "نازانین، وتوویانە زەختی خوێنی دابەزیوە." رێکخراوی هەنگاو بۆ مافەکانی مرۆڤ لەسەر ئەو لێدوانە دەڵێت، "لە دیمانەکەدا بەڕوونی دەردەکەوێت کە سەرەڕای گوشاری ناوەندە ئەمنییەتییەکان لەسەر دایک و باوکی ئارمیتا، هێشتا بەڕوونی نازانن هۆکاری دابەزینی پەستانی خوێنی منداڵەکەیان چی بووە." هاوکات وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا ئانالینا بێربۆک، لە تویتەر نووسیویەتی، "جارێکیتر کچێکی گەنج لە ئێران لەگەڵ مەرگ لە جەنگدایە تەنها لەبەر ئەوەی لە مێترۆ قژی دەرکەوتووە، ئەمە نابێ قبووڵ بکرێت." وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا بە ئاماژە بۆ لێدوانەکەی دایک و باوکی و بێ ئاگایی باوکی لە تەندروستی کچەکەی وتوویەتی :" جێگای دایک و باوکی بەردەم کامێرا نییە، مافی ئەوانە لە ژوور سەری کچەکەیان بن." سەرچاوەکەی نزیک لە بنەماڵەی گیراوەند بە هاوڵاتی وت، "من بۆ خۆم دوای بڵاوبوونەوەی ئەو وتووێژە نەمتوانیوە قسە لەگەڵ دایک و باوکی بکەم. ناهێڵن پەیوەندیمان لەگەڵیان ببێت. بەڵام لە ناو خزم و کەسوکاردا ئەوە دەوترێت کە بە زۆر ئەو وتووێژەیان لەگەڵ کراوە و وەڵامەکانیان بۆ نووسراوەو ناچارکراون ئەو شتانە بڵێن کە بۆیان نووسراوە. هەڕەشەیان لێکراوە ئەگەر ئەو شتانە نەڵێن و لەبەردەم تەلەفیزیۆن ئامادە نەبن پرۆسەی دەرمانی کچەکەیان رائەگرن. تۆش بیت هەڕەشەی وات لێ بکەن و ئەگەر هیوایەکی کەمیشت هەبێت، ئامادەی داواکارییەکانی ئەوان جێبەجێ بکەیت. ئەمە جگەرگۆشەیە و باسی مەرگ و ژیانی جگەرگۆشەیە، ئەزانی خۆ!؟" لە وەڵامی ئەوەی ئاخۆ ئارمیتا هیچ نەخۆشییەکی پێشتری بووە سەرچاوەکە باسی لەوە کرد کە، "ئارمیتا کچێکی تەندروست بوو، مەگەر وەک هەموومان نەخۆشییەکی وەک هەڵامەت یان شتی هاوشێوەی گرتبێت ئەگینا قەت پێشتر پێشینەی نەخۆشی نەبووە. لەو کاتەشدا کە ئەم رووداوەی بۆ پێش هاتووە، بە هیچ شێوەیەک نەخۆش نەبووە، تەنانەت هەڵامەتیشی نەبووە." سەرچاوەکە باس لەوەش دەکای "ئارمیتا کچێکی وەرزشکار بوو. تەندروست ئەژیا. بەردەوام خەریکی وەرزش بوو. لە باری رۆحییەوە کچێکی بەهێز و گەش بوو. هیوادارم بگەڕێتەوە ناو بنەماڵە و تەندروستی خۆی بەدەست بهێنێتەوە. بەڵام ئەوانەی دەیانەوێ وا دەری بخەن ئارمیتا نەخۆش بووەو بوراوەتەوە راست ناکەن، ئارمیتا پاڵی پێوە نراوە، ئەوان ئەیانەوێت بە کچێک کە وەرزشکارە بڵێن نەخۆشی بووە، کچێک کە نەخۆشی ببێت ناتوانێ بە شێوەی پیشەییانە وەرزش بکات." سەبارەت بە پۆشینی جلوبەرگ و لەچک لەسەرکردنی ئارمیتا، سەرچاوەکە باسی لەوە کرد، "لە ساڵی رابردووەوە زۆر ئاسایی بووەتە کە کچان ئیتر وەک جاران حیجاب و لەچک ناکەن. ئەویش کچێکی گەنج بووە و لەگەڵ دوو هاوڕێی خۆی لە قوتابخانە گەڕاوەتەوە. ئاساییە وەک هەموو گەنجەکانی هاوتەمەنی، وەک هەموو هاوڕێکانی لەچکەکەی فڕێداوە یان تۆزێک زیاتر قژیان دیار بووە. پۆلیسی ئەخلاق لە مێترۆ لەگەڵیان بەشەڕ هاتووە و دەستی پێوە ناون. ئەگەر پۆلیسی ئەخلاق وەها نەکردووە بۆچێ هەڕەشەیان لە هاوڕێکانی کردووە نابێ قسە بکەن؟!"
هاوڵاتی فرۆکەی جەنگی تورکیا چەند جارێک دەوروبەری پاریزگای حەسەکەی بۆردومانکرد و یەکێک لە بۆردومانەکان کارگەیەکی هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) بوو کە بەهۆیەوە سێ کەس برینداربوون. روانگەی سوری بۆ مافەکانی مۆرڤ بڵاویکردەوە، دوای هەڕەشەکانی تورکیا، حکومەتی وڵاتەکە ناوچەی پیشەسازی "رەحبە عەسکەری" لەنزیک شاری حەسەکە بۆردومانکرد و دواتریش کارگەیەکی هەسەدەی بەئامانج گرت لە ناوچەی موشەریفە لە نزیک حەسەکە کە بووە هۆی برتنداربوونی سێ کرێکار. ئەمە لەکاتێکدایە کە دوێنێ چوارشەممە هاکان فیدان، وەزیری دەرەوەی تورکیا، رایگەیاند، هەموو دامەزراوەیەکی وزە و ژێرخانی ئابوری کە لەژێر دەستی پەکەکە و یەپەگەن ئامانجی سەربازی ئەوانە چونکە ئەو دوو کەسەی تەقینەوەکەی ئەنقەرەیان ئەنجامدا لە رۆژی یەکی ئەم مانگەدا لە سوریاوە هاتوون. دواتر یەشار گولەر، وەزیری بەرگری تورکیا، لە وتارێکدا جەختی لە هەمان هەڕەشە کردەوە. بەڵام مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی گشتی هەسەدە وەڵامی وتەی بەرپرسانی تورکیای دایەوە و دەڵێت، هێرشکەرەکانی ئەنقەرە لە هەرێمەکەی ئەوانەوە نەچوونەتە تورکیا وەک ئەوەی بەرپرسانی تورکیا دەیڵێن، حکومەتی تورکیا بۆ بەهانە دەگەڕێت تا رەوایەتی بە هێرشەکانی بدات و "ئۆپەراسیۆنێکی نوێ دژی ئێمە" ئەنجام بدات.
هاوڵاتی دوای هێرشەکەی بەردەم ئاسایشی گشتی تورکیاو نزیک لەپەرلەمانی وڵاتەکە، تورکیا دەستیکردووە بەئۆپەراسیۆنیکی چڕ لەناوخۆی وڵاتەکەو فڕۆکە جەنگییەکانیشی زیاتر دەست واڵا کردووە لەئەنجامدانی بۆردومان بۆ سەر ناوچەکانی هەرێم. جگە لەمانەش ئەنقەرە زەنگی ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنێکی تری لێدا لەهەرێمی کوردستان و رۆژئاوای کوردستان، رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا دەڵێت، سنورەکانی باشوری وڵاتەکەیان دەپارێزێن و هەنگاوی نوێیان بۆ ئەوە هەیە. ئۆپەراسیۆنی تورکیا لەپارێزگا کوردییەکان و پارێزگاکانی تری وڵاتەکە كاتژمێر 9:30 خولەکی بەیانیی رۆژی یەكشەممە، یەكـی تشرینی یەكەمی 2023 هێرش كرایەسەر بارەگای بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی ئاسایشی توركیا، حكومەتی توركیا دەڵێت دوو پۆلیس برینداربوون بەڵام پەكەكە دوای ئەوەی بەرپرسیارێتی هێرشەكەی گرتە ئەستۆ رایگەیاند زیانەكان زۆر لەوە زیاترن و تورکیا دەیشارێتەوە. پەکەکە دەڵێت دوو کەس لەگروپی «تابوری نەمران» هێرشەکەیان ئەنجامداوە. هەر دوای ئەم هێرشە وەزارەتی ناوخۆی تورکیا دەستیکرد بەئۆپەراسیۆەیکی چڕو نزیکەی هەزار کەسی لە ١٦ پارێزگای وڵاتەکە دەستگیرکردووە. عه‌لی یه‌رلیكایا، وەزیری ناوخۆی تورکیا سەبارەت بە ئۆپەراسیۆنەکە رایگەیاند کە تائێستا 55 کەسیان لە 16 پارێزگای تورکیا دەستگیرکردووەو لەئۆپەراسیۆنێکی جیادا لەپێنج پارێزگای تر 12 کەسیان دەستگیرکردووە. بەپێی قسەی وەزیری ناوخۆی تورکیا ئەو 55 کەسەی دەستگیرکراون بەشێکن لە «پێکهاتەی هەواڵگری» پەکەکە لەئورفە، ماردین، ئامەد، شرناخ، باتمان و چەند پارێزگایەکی تری تورکیا. عەلی یەرلیکایا دەشڵێت، 13 هەزارو 400 پۆلیس، جەندرمەو میت بەشداریان لەئۆپەراسیۆنەکەدا کردووە. هەر دوای ئەم راگەیاندراوە، وەزیری ناوخۆی تورکیا باسی لەوەکرد کە لەئۆپەراسیۆنەکەدا ٩٨٠ کەسی تریان بەتۆمەتی «هەڵگرتنی چەکی بێ مۆڵەت» و «قاچاغی کردن بەچەکەوە» دەستگیرکردووەو دەستیشیان گرتووە بەسەر ٨٤٠ چەکدا. گومان دەکرێت کەدوای هیرشەکە حکومەتی تورکیا رەشبگیری دەستپێکردبێت چونکە وەزیری ناوخۆی وڵاتەکە لەدەستگیرکردنی نزیکەی هەزار کەسدا باسی لەوە نەکردووە ئاخۆ ئەوانەی دەستگیرکراون پەیوەندی راستەوخۆیان بەهێرشەکەوە هەبێت. زەنگی ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی نوێ دوا هێرشە خۆکوژییەکە لەنزیک ناوچەی وەزارەتەکانی تورکیا، وەزارەتی بەرگری تورکیا رایگەیاند لەهێرشێکی ئاسمانیدا 20 ئامانج و ئەشکەوت و پەناگەو کۆگای پەکەکەیان لەهەرێمەکانی مەتیناو خواکوڕک و قەندیل و گارا لەهەرێمی کوردستان کردووەتە ئامانج. لەدوایین پێشهاتیشدا شەوی رابردوو تورکیا بۆردوومانی قەزای ماوەت لەشارباژێڕو چەند گوندێکی بناری قەندیلی کرد. ئێوارەی ئەمڕۆش وەزارەتی بەرگری تورکیا رایگەیاند 22 پێگەی پەکەکەیان لە سنوری گارە و خواکورك و مەتینا و ئاسۆس و قەندیل بەئامانج گرتووە. هێرشەکەی ئەنقەرە لەکاتێکدا ئەنجامدرا کەبڕیاربوو رەجەب تەیەب ئەردۆغان لەپەرلەمانی وڵاتەکە وتارێک پیشکەش بکات دوای کۆتاییهاتنی پشووی فەرمی پەرلەمان. سەرباری تەقینەوەکە رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا لەکۆبونەوەی پەرلەماندا لەهەمان رۆژ وتارەکەی پێشکەشکردو وتی، «ئەو خراپەکارانەی ئاسایش و ئارامی هاووڵاتیانمان دەکەنە ئامانج، هەرگیز ئامانجەکەیان بەدی نایەت و ناگەنە مەبەست». بابەتی هێرشەکە لەپەرلەماندا بووە یەکەم بابەتی قسە کردن و لەدرێژەی وتارەکەیدا سەرۆککۆماری تورکیا بەناڕاستەوخۆ هەڕەشەی ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنێکی نوێی لەهەرێمی کوردستان کردو وتی، «ستراتیجیەتمان هەیە بۆ پاراستنی سنوری باشوری وڵات لەڕێی پشتێنەیەک بەقوڵایی 30 کیلۆمەترو بەردەوام دەبین لەچاودێریکردنی جموجوڵەکانی ئەوێ، هەنگاوی نوێیان تەنها پەیوەستە بەکاتەوە». تورکیا لەساڵی 2015ەوە چەندین ئۆپەراسیۆنی سەربازی دژی پەکەکە لەهەرێمی کوردستان ئەنجامداوە، بەبێ رەچاوکردنی ناوچەی مەدەنی هێرش دەکاتەسەر ناوچەکانی هەرێمی کوردستان کە تائێستا سەدەها قوربانی لێکەوتووەتەوە. بەپێی ئامارێکی رێکخراوی CPT ئەمریکی لەساڵی 2023دا نۆ کەسی سڤیل لەهەرێمی کوردستان بەهۆی بۆردومانەکانی تورکیاوە گیانیان لەدەستداوە. رێکخراوەکە دەڵێت لەساڵی 2015 بۆ 2022، 98 خەڵکی سڤیل بەهێرشەکانی تورکیا گیانیان لەدەستداوە. بەرپرسانی تورکیا هەر ئەمرۆ چوارشەممەش 4ی تشرینی یەکەمی 2023 هەڕەشەی ئۆپەراسیۆنی سەربازییان کرد بۆ سەر رۆژاڤا. هاکان فیدان، وەزیری دەرەوەی تورکیا رایگەیاند، هەرچی پێگەی پەکەکە و یەپەگە هەیە لە سوریا و عێراق ئامانجی تورکیایە بۆ هێرش و نابێت هیچ لایەنێک دەستوەردان لەو دۆخەدا بکەن و ئەو دوو کەسەی تەقینەوەکەیان لە نەقەرە ئەنجامدا لە سوریاوە هاتبوون. دواتریش یەشار گولەر، وەزیری بەرگری تورکیا وتارێکی پیشکەش کرد و رایگەیاند، "به‌و ئه‌نجامه گەیشتووین ئەو دوو چه‌كداره‌ی ته‌قینه‌وه‌كه‌ی به‌رده‌م وه‌زاره‌تی ناوخۆیان له ئه‌نقه‌ره ئه‌نجامدا، له سووریاوه هاتوون، سه‌رجه‌م ناوه‌ند و چالاكییه‌كانی یەپەگە و پەکەکە له سووریا و عێراق ئامانجمان دەبێت، تا ئه‌و كاته‌ی ئەوان لەو جوگرافیایه له‌ناو ده‌چن و ده‌ڕۆن." بەڵام مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی گشتی هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) ئەم وتانەی بەرپرسانی تورکیا رەتدەکاتەوە و رایگەیاند، هێرشکەرەکانی ئەنقەرە لە هەرێمەکەی ئەوانەوە نەچوونەتە تورکیا و حکومەتی تورکیا بۆ بەهانە دەگەڕێت تا رەوایەتی بە هێرشەکانی ئێستای بدات و "ئۆپەراسیۆنێکی نوێ دژی ئێمە" ئەنجام بدات. حوکمەتی هەرێم لەسەر هێرشەکەی ناوخۆی تورکیا هاتە دەنگ بەڵام بۆ بۆردومانەکانی تورکیا لەهەرێم بێدەنگە هەرێمی كوردستان لەئاست هێرشەكانی توركیا بۆ سەر خەڵكی مەدەنی هەرێم بێدەنگە، بەڵام فیشەكێك لەتوركیا بتەقێت یەكەم كەس ئیدانەی دەكات. ئەوەی جێگەی سەرنجە، پێش عێراق و تەنانەت دۆستەكانی توركیا، حكومەتی هەرێمی كوردستان راگەیەندراوێكی بڵاوكردەوەو ئیدانەی هێرشەكەی رۆژی یەکشەممەی کرد بۆ سەر بارەگا حکومییەکانی تورکیا. لە راگەیاندراوەکەدا هاتووە کە «حکومەتی هەرێمی کوردستان هەڵوێستی نەگۆڕی خۆی دژی هەر کارێکی تیرۆریستی و تووندڕەویی دووپاتدەکاتەوە». تەنانەت سەرۆکایەتی هەرێمیش ئیدانەی هێرشەکەی کردو وتی: جه‌خت له‌كاری پێكه‌وه‌یی و پێویستیی بره‌ودان به‌هاریكاریی هاوبه‌ش ده‌كه‌ینه‌وه بۆ رێگریكردن له‌تیرۆرو سه‌رچاوه‌كانی له‌ناوچه‌كه. ئەمە لەكاتێكدایە لەئاست هێرشەكانی توركیا بۆ سەر خەڵكی مەدەنی و ناوچە سنوریەكان دەزگا فەرمییەکانی هەرێمی کوردستان بێدەنگی دەنوێنن و هیچ كاردانەوەیەك نیشان نادەن. هەر دوای بەیاننامەكەی حكومەتی هەرێم و سەرۆکایەتی هەرێم بۆ ئیدانەكردنی كردەوەكەی ئەنقەرە، توركیا لە 10 شوێنی جیاوازی هەرێم هێرشی ئەنجامدا بەڵام لەسەر ئەو هێرشانە حکومەتی هەرێم بێدەنگی هەڵبژارد. تەنانەت دژە تیرۆری کوردستان کە پارتی دیموکراتی کوردستان ئاراستەی دەکات لەزۆر هێرشی درۆنی تورکیا دەڵێت قوربانییەکان «چەکداری پەکەکە»ن. دواترین هێرش کە تێیدا دەرکەوت ئەوانەی گیانیان لەدەستداوە خەڵکی مەدەنی بوون هێرشە درۆنییەکانی تورکیا بوو بۆ سەر دوو ئۆتۆمبێل لەدوکان و دواتریش لەپێنجوێن. هەردوو هیرشەکە لە رۆژی ٩ و ١١ی مانگی ئابی ئەمساڵ ئەنجامدرا کە تێیدا چوار هاوڵاتی هەرێمی کوردستان گیانیان لەدەستدا بەبێ ئەوەی پەیوەندیان بە پەکەکەوە هەبێت. رۆژانە هێرشەكانی توركیا بۆ سەر خاكی هەرێمی كوردستان بەردەوامە و لەدیارترین هێرشدا ئێوارەی رۆژی ١٨ی ئەیلولی ٢٠٢٣ لەڕێگەی درۆنەوە هێرشی كردەسەر فڕۆكەخانەی كشتوكاڵیی عەربەت و لەئەنجامدا سێ پێشمەرگەی دژەتیرۆر شەهیدبوون و سێ پێشمەرگەی دیكەش برینداربوون، بەڵام وەك چاوەڕوان دەكرا حكومەتی هەرێم و دەزگا فەرمیەكانی لەئاستی هێرشەكەدا بێدەنگبوون، لەكاتێكدا عێراق و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش هێرشەكەیان ئیدانەكرد.
وەزارەتی بەرگری تورکیا رایگەیاند 22 پێگەی پەکەکەیان لە چەند ناوچەیەکی هەرێمی کوردستان بە ئامانج گرتووە و یەشار گولەر، وەزیری بەرگری وڵاتەکەش دەڵێت لەمەودوا سەرجەم پێگەکانی یەپەگە و پەکەکە لە سوریا و عێراق ئامانجیان دەبێت. ئەمڕۆ چوارشەممە 4ی تشرینی یەکەمی 2023، وەزارەتی بەرگری تورکیا لە بەیاننامەیەکدا رایگەیاند، "لە کاتژمێر 7:00ی ئێوارەی ئەمڕۆ ئۆپەراسیۆنی ئاسمانیمان بۆ سەر 22 پێگەی پەکەکە لە هەرێمەکانی مەتینا، خواکوڕک، گارە، قەندیل و ئاسۆس ئەنجامداوە و چەندین چەکداری پەکەکە کوژراون." وەزارەتی بەرگری تورکیا ئاماژەی بە ژمارەی قوربانییەکان نەداوە و دەڵێت، 22 ئەشکەوت، کۆگا، حەشارگە و ژێرزەمینیان بە ئامانج گرتووە. تا ئێستا هەپەگە ئەم هێرشانەی تورکیای پشتڕاستنەکردووەتەوە کە ماوەی دوو رۆژە بەردەوامە. پێشتر کامەران حەسەن، قایمقامی قەزای ماوەت رایگەیاند ئێوارەی ئەمڕۆ فڕۆکەی جەنگی چوار جار سنوری ماوەتیان بۆردومان کردووە لە گوندی گەڵاڵە لە سێ شوێن بۆردومان بووە، هاوکات لە سنوری گوندی شینکێ و باساوێش بۆردومانێکی تر کراوە. هاوکات لەسەر هیرشەکەی یەکی ئەم مانگە بۆ سەر ئاسایشی گشتی ئەنقەرە، یەشار گولەر، وەزیری بەرگری تورکیا وتارێکی پیشکەش کرد و رایگەیاند، "به‌و ئه‌نجامه گەیشتووین ئەو دوو چه‌كداره‌ی ته‌قینه‌وه‌كه‌ی به‌رده‌م وه‌زاره‌تی ناوخۆیان له ئه‌نقه‌ره ئه‌نجامدا، له سووریاوه هاتوون، سه‌رجه‌م ناوه‌ند و چالاكییه‌كانی یەپەگە و پەکەکە له سووریا و عێراق ئامانجمان دەبێت، تا ئه‌و كاته‌ی ئەوان لەو جوگرافیایه له‌ناو ده‌چن و ده‌ڕۆن." بەڵام مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی گشتی هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) ئەم وتانەی بەرپرسانی تورکیا رەتدەکاتەوە و رایگەیاندووە، هێرشکەرەکانی ئەنقەرە لە هەرێمەکەی ئەوانەوە نەچوونەتە تورکیا و حکومەتی تورکیا بۆ بەهانە دەگەڕێت تا رەوایەتی بە هێرشەکانی ئێستای بدات و "ئۆپەراسیۆنێکی نوێ دژی ئێمە" ئەنجام بدات.
هاوڵاتی بۆ جاری دووەم لەماوەی 24 کاتژمیردا سنوری قەزای ماوەت لە پارێزگای سلێمانی بۆردومانکرا. کامەران حەسەن، قایمقامی قەزای ماوەت رایگەیاند ئێوارەی ئەمڕۆ فڕۆکەی جەنگی چوار جار سنوری ماوەتیان بۆردومان کردووە لە گوندی گەڵاڵە لە سێ شوێن بۆردومان بووە، هاوکات لە سنوری گوندی شینکێ و باساوێش بۆردومانێکی تر کراوە. بەپێی وتەی کامەران حەسەن بۆردومانەکان هیچ زیانێکی گیانیان نەبووە. ئەمە لەکاتێکدایە کە شەوی رابردوو لە دەوروبەری هەمان کاتدا تورکیا بە فڕۆکەی جەنگی سنوری گوندی گەڵاڵە و سەفرەی بۆردومان کرد و بەرپرسیاریەتی هێرشەکەی لەئەستۆ گرت. لەدوای تەقینەوەکەی ئەنقەرە لە یەکی ئەم مانگەدا لە بەردەم ئاسایشی گشتی تورکیا، حکومەتی وڵاتەکە هێرشەکانی بۆ سەر پێگەکانی پەکەکە لە هەرێمی کوردستان زیادکردووە.
هاوڵاتی مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی گشتی هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) وەڵامی وتەکانی وەزیری دەرەوەی تورکیای دایەوە و دەڵێت، هێرشکەرەکانی ئەنقەرە لە هەرێمەکەی ئەوانەوە نەچوونەتە تورکیا و حکومەتی تورکیا بۆ بەهانە دەگەڕێت تا رەوایەتی بە هێرشەکانی بدات و "ئۆپەراسیۆنێکی نوێ دژی ئێمە" ئەنجام بدات. ئەمڕۆ هاکان فیدان، وەزیری دەرەوەی تورکیا رایگەیاند، هەرچی پێگەی پەکەکە و یەپەگە هەیە لە سوریا و عێراق ئامانجی تورکیایە بۆ هێرش و نابێت هیچ لایەنێک دەستوەردان لەو دۆخەدا بکەن و ئەو دوو کەسەی تەقینەوەکەیان لە نەقەرە ئەنجامدا لە سوریاوە هاتبوون. لەسەر وتەکانی هاکان فیدان، مەزڵوم عەبدی لە هەژماری خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس دەڵێت، "ئەنجامدەرانی هێرشەکەی ئەنقەرە لە هەرێمەکەی ئێمەوە تێنەپەڕیون وەک ئەوەی بەرپرسانی تورکیا دەڵێن و ئێمە بەشێک نین لە ململانێ ناوخۆییەکانی تورکیا و هانی توندوتیژیش نادەین." فەرماندەی گشتی هەسەدە دەشلێت، "تورکیا بۆ بەهانە دەگەڕێت تا ڕەوایەتی بدات بە هێرشەکانی ئێستای بۆ سەر هەرێمەکەمان و نیگەرانین لەوەی کە دەیەوێت ئۆپەراسیۆنی نوێ ئەنجام بدات." لە قسەکانیدا هاکان فیدان باسی لەوە کرد، هەموو دامەزراوەیەکی وزە و ژێرخانی ئابوری کە لەژێر دەستی پەکەکە و یەپەگەن ئامانجی سەربازی ئەوانە، بەڵام مەزڵوم عەبدی دەڵێت، "هەڕەشە بۆ سەر ژێرخان، سەرچاوە ئابورییەکان و شارە پڕ دانیشتووانەکان تاوانی جەنگە و شتێکە کە پێشتر بینومانە." فەرماندەی گشتی هەسەدە لە کۆتایی قسەکانیدا داوا لە لایەنی گەرەنتیکەری رێککەوتنەکان و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکات "هەڵوێستی گونجاو بنوێنن سەبارەت بەم هەڕەشە دوبارەبوانە و زامنی ئاشتی و سەقامگیری لە هەرێمەکەدا بکەن." لە رۆژی 1ی تشرینی یەکەمی 2023، تەقینەوەیەک لەبەردەم ئاسایشی گشتی تورکیا و نزیک لە پەرلەمان ئەنجامدرا کە دواتر پەکەکە بەرپرسیاڕییەتی هێرشەکەی لە ئەستۆ گرت. لەدوای ئەم هێرشەوە تورکیا ئۆپەراسیۆنێکی بەرفراوانی دەستپێکردووە و تا ئێستا نزیکەی هەزار کەس لە ناوخۆی وڵاتەکە دەستگیرکراون.
هاوڵاتی وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی حکومەتی هەرێم کاتی دابەشکردنی نەوتی سپی ئاشکرا کرد و رایگەیاند پرۆسەکە لە ناوچە شاخاوییەکان دەستپێکردووە و هەر خیزانێک 200 لیتری بە 100 هەزار دینار پیدەدرێت. ئەمڕۆ چوارشەممە 4ی تشرینی یەکەمی 2023 وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی حکومەتی هەرێمرایگەیاند، "پرۆسەی دابەشکردنی نەوتی ماڵان لە ناوچە شاخاوییەکان دەستیپێکردووە و هەر خێزانێک 200 لیتر نەوتی بە 100 هەزار دینار پێدەدرێت." وەزارەتی سامانە سروشتییەکان باسی لەوە نەکردووە کە کەی پرۆسەکە لە ناوەندی شارەکان دەست پێدەکات. ساڵانە نەوتی سپی لەکاتی خۆیدا دابەش ناکرێت و هاوڵاتیان ناچارن بە نرخێکی گرانتر بیکڕن. چەندین ساڵە هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان تووشی ئەم کێشەیە دەبنەوە و هێشتا چارەسەر نەکراوە.
