هاوڵاتی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق بڕیاریدا هه‌ریه‌ك له ته‌یف سامی وه‌زیری دارایی عێراق، ئاوات شێخ جه‌ناب وه‌زیری دارایی و ئابوری حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بانگهێشت بكات، به‌مه‌به‌ستی خستنه‌ڕوی زانیاری و رونكردنه‌وه له‌باره‌ی موچه‌ی موچه‌خۆرانی هه‌رێمی كوردستان و جێبه‌جێكردنی یاسای بودجه. د بریار رشید ئەندامی پەرلەمانى عێراق رایگەیاند، بۆ دۆزینەوەی چارەسەرێک بۆ کێشەی موچەخۆرانی هەرێم، وەک پەرلەمانی عێراق بانگهێشتی هەردوو وەزیری دارایی عێراق و هەرێمی کوردستان دەکەین. بانگهێشتکردنی وەزیری دارایی بەغدا و هەرێم بۆ پەرلەمانی عێراق هاوکاتە لەگەڵ نەناردنی پشکی هەرێم لەلایەن بەغداوە و حکومەتی هەرێم و عێرایقیش یەکتری تۆمەتباردەکەن بە پابەندنەبوون بە یاسای بودجەوە. تاوەکو ئەمڕۆ مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان مووچەی مانگەکانی تەممووز و ئابیان وەرنەگرتووە. حکومەتی هەرێمی کوردستان بەغدا بە پابەندنەبوون بە رێککەوتنەکان و یاسای بودجە تۆمەتبار دەکات. حکومەتی عێراقیش دەڵێت، هەرێمی کوردستان پابەندنی رێککەوتنەکان نەبووە.
.jpg)
هاوڵاتی به‌هۆی دابه‌شنه‌كردنی مووچه‌كانیانه‌وه بۆ زیاتر له دوو مانگ، مامۆستایان و فه‌رمانبه‌رانی ناڕازی بڕیاریاندا بایكۆتی سه‌رتاسه‌ری كراوه رابگه‌یه‌نن و ساڵی نوێی خوێندن به بایكۆت ده‌ستپێبكه‌ن. ئه‌مڕۆ شه‌ممه 9ی ئه‌یلولی 2023 مامۆستایان و فه‌رمانبه‌رانی ناڕازی بۆ بڕیاردان سه‌باره‌ت به چۆنێتی مامه‌ڵه‌كردن له‌گه‌ڵ ئه‌و باره ئابوورییه‌ی ڕوبەروی مامۆستایان و فەرمانبەرانی هەرێم بۆتەوە بەهۆی پێنەدانی مووچەکانیان کۆبوونەوە . دوای كۆبوونه‌وه‌كه‌ش لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا داوایەکیان ئاڕاستەی "مامۆستایان، فه‌رمانبه‌ران، خانه‌نشینان و خاوه‌ن پێداویستییه تایبه‌ته‌كان" كرد و تیایدا هاتووه كه "ئه‌م قۆناغه چه‌فبه‌ستووه‌ی ئه‌مڕۆی هه‌رێمی كوردستان ده‌رئه‌نجامی گه‌نده‌ڵ و فه‌سادی 20 ساڵه‌یه له گوێنه‌گرتن و نه‌بیستن و نه‌بینین". مامۆستایان و فه‌رمانبه‌رانی ناڕازی ده‌ڵێن: "له رۆژی 2023/9/13 ده‌رگای ناوه‌نده‌كانی خوێندن به په‌روه‌رده و خوێندنی باڵا ناكه‌ینه‌وه و بایكۆتی سه‌رتاسه‌ری كراوه راده‌گه‌یه‌نین". داواش له سه‌رجه‌م مووچه‌خۆران و هاوڵاتیان و فه‌رمانگه‌كان ده‌كه‌ن كه "له سبه‌ی یه‌كشه‌ممه‌وه ده‌رگای فه‌رمانگه‌كان دابخه‌ن و بایكۆت رابگه‌یه‌نن".
هاوڵاتی لەڕێگەى درۆنەوە چوار بنکەى سەربازىی دەوڵەتى تورکیا لەناوچەکانى، بەرمیزە، ناوڕووبارۆک‌و دەریاسۆر لەسنوری برادۆست بۆردومانکران. بەگوێرەی زانیارییەکان ئەمڕۆ شەممە لە ناوچەی بەرمیزە و ناوروبارۆک و دەریا سۆر لە سنووری برادۆست، چوار بنکەی سەربازی تورکیا بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بۆردومانکران. هاوکات میدیا ناوخۆییەکان لە زاری چەند سەرچاوەیەکی جیاوازەوە بڵاویان کردەوە،کە دوای بۆردوومانەکە تەقەیەکی زۆر لە دەوروبەرى بنکە سەربازییەکانى دەوڵەتى تورک بیستراوە و بەشێک لە بنکەکانیش ئاگریان گرتووە. ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدایه به‌یانی ئه‌مڕۆ فڕۆكه‌یه‌كی بێفڕۆكه‌وان له‌سنوری قه‌زای ماوه‌تی سه‌ر به پارێزگای سلێمانی بۆردومانی ئه‌نجامدا و زیانه‌كان نه‌زانراون. توركیا له‌هه‌رێمى كوردستان زیاتر له 40 بنكه‌ى سه‌ربازیى هه‌یه‌و ڕۆژانه له‌ڕێگه‌ى ئه‌م بنكانه‌وه هێرشى جۆراوجۆر بۆسه‌ر خاكى هه‌رێم ئه‌نجامده‌دات.
هاوڵاتی ته‌یف سامی وه‌زیری دارایی عێراق ڕایگه‌یاند، هیچ ڕێككه‌وتنێك له نێوان ده‌سته‌ی ده‌روازه سنورییه‌كانی فیدڕاڵی و هه‌رێمی كوردستان سه‌باره‌ت به ستانداردكردنی نرخی گومرگی نییه. ته‌یف سامی له میانی میوانداریكردنی لیژنه‌ی دارایی په‌رله‌مانی عێراق رایگه‌یاند، "هیچ ڕێككه‌وتنێك له گومرگی نێوان ده‌روازه سنورییه فیدراڵییه‌كان و هه‌رێمی كوردستاندا نییه، به له‌به‌رچاوگرتنی ئه‌وه‌ی كه باجی گومرگی هه‌رێم له ده‌روازه‌كانی دیكه‌ی عێراق كه‌متره." جه‌ختیشكرده‌وه،کە "ده‌بێت كۆنتڕۆڵی ده‌روازه‌كان دوباره رێكبخرێنه‌وه". هاوکات وه‌زیری دارایی ئاماده‌یی خۆی ده‌ربڕی بۆ جێبه‌جێكردنی ده‌قی یاسای بودجه‌ی دارایی ، بۆ 50%ی داهاتی ده‌روازه سنوورییه فه‌رمییه‌كان بۆ پارێزگاكانی هه‌رێمی كوردستان بنێردرێت، وتیشی، "له هه‌رێمی كوردستان پێنج ده‌روازه‌ی نافه‌رمی هه‌یه".
هاوڵاتی وه‌زیرى كارو كاروبارى كۆمه‌ڵایه‌تى حكومه‌تى هه‌رێم ئەمڕۆ شەممە لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا دەنگۆی دەستلەکارکێشانەوەی ڕەتکردەوە. كوێستان محه‌مه‌د وه‌زیرى كارو كاروبارى كۆمه‌ڵایه‌تى حكومه‌تى هه‌رێم له‌كۆنگره‌یه‌كى ڕۆژنامه‌وانیدا له‌سلێمانى كه تیمی هاوڵاتی تێدا ئامادەبوو له‌مه‌راسیمى كردنه‌وه‌ى خانەیه‌كى بەساڵاچوان ڕایگه‌یاند، "ئه‌و ده‌نگۆیه‌ى هه‌یه له‌باره‌ى ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌ى من ڕاست نییه‌و من هه‌ر وه‌زیرم‌و ده‌ستم له‌كارنه‌كێشاوه‌ته‌وه". وتیشى، "چوار ساڵه وه‌زیرم، جگه له‌وكاته‌ى هاوسه‌ره‌كه‌م كۆچى دوایی كردوه، هیچ مۆڵه‌تێكیشم وه‌رنه‌گرتوه، من به‌رده‌وامم له‌كاره‌كه‌م‌و ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌شم پێشكه‌ش نه‌كردوه". ئاشكراشیكرد، "ئێستا له‌هه‌رێمى كوردستان‌و له‌چاكسازیه‌كانى سه‌ر به‌وه‌زاره‌تى كار، 550 كه‌س سزاى له‌سێداره‌دانیان هه‌یه".
هاوڵاتی وەزیری تەندروستی هەرێم رایگەیاند، لە سلێمانی زیاتر لە 100 حاڵەتی توشبون بە نەخۆشی کۆلێرا تۆماركراون، لە هەولێرش 10 حاڵەت و کۆلێرا نەخۆشییەکی گوازراوەیە. د. سامان بەرزنجی، وەزیری تەندروستی هەرێم لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەنوسیدا رایگەیاند، یەکەمجارە نییە نەخۆشی کۆلێرا لە هەرێمی کوردستان بڵاوببێتەوە و ناوچەکانی عێراق هەرێم بە مۆڵگەی ئەو بەکتریایە ناسراوە و ژمارەی توشبوەکان لە سلێمانی زۆرە، بەڵام لە هەولێر و دهۆک کەمترە. وەزیری تەندروستی هەرێم باسی لەوەشکرد، کۆلێرا نەخۆشییەکی گوازراوەیە و لە سلێمانی زیاتر لە 100 حاڵەتی توشبوی تێپەڕاندوە و 10 حاڵەتیش لە شاری هەولێر هەیە و هەمو ساڵێک لە دوای مانگی ئایارەوە دەست بە بەرنامەی کۆنتڕۆڵی نەخۆشییەکانی سکچون دەکەن. ئەوەشی ئاشکرا کرد، یەکێک لە نەخۆشییە مەترسیدارەکانی سکچون کۆلێرایە کە لەوانەیە ببیتە هۆی وشکبونەوە یان وەستانی گورچیلەی توشبو و بۆ ئەو مەبەستەش وەزارەتی تەندروستی لە رێگەی چارەسەرکردنی سەرچاوەی ئاو و سەوزەواتەوە رێگری لە بڵاوبونەوەی دەکەن. سەبارەت بە وەرگرتنی دەرمانیش بۆ چارەسەری ئەم نەخۆشییە د. سامان بەرزنجی وتی، داوا لە هاوڵاتیانی هەرێم دەکەن لە دەرمانخانەی خاوەن مۆڵەت و متمانە و فەرمی دەرمان بکڕن و ئەگەر لە شوێنێک هەستیان بە جیاوازی نرخ کرد یاخود دەرمانی بێ ستیکەری وەزارەتی تەندروستی بینی لە رێگەی هێڵی گەرمی بەرێوەبەرایەتی تەندروستی ئاگاداریان بکەنەوە.
هاوڵاتی خانەوادەی ژینا ئەمینی رێوڕەسمی ساڵیادی ژینا لەسەر گۆڕەکەی لە شاری سەقز بەڕێوەدەبەن، داوا لە ھاووڵاتیان دەکەن لەکاتی بەڕێوەچونی رێوڕەسمەکەدا خۆیان لە ھەموو جۆرە توندوتیژییەک بپارێزن. ئەمجەد ئەمینی و موژگان ئێفتخاری باوک و دایکی ژینا ئەمینی راگەیەنراوێکیان سەبارەت بە بەڕێوەچوونی رێوڕەسمی ساڵیادی ژینا ئەمنیی بڵاوکردەوە، ئاماژە بۆ ئەوەدەکەن، وەکو ھەموو خانەوادەیەکی بریندار، لە ساڵیادی گیان لەدەستدانی ژینا ئەمینی، لەسەر گۆڕەکەی رێوڕەسمێکی تایەت بە رێوەدەبەن. لە بەشێکی تری راگەیەنراوکەدا داوا لە ھاووڵاتیان دەکەن، لەکاتی بەڕێوەچونی رێوڕەسمەکەدا خۆیان لە ھەموو جۆرە توندوتیژییەک بپارێزن. ئەم راگەیاندنەی بنەماڵەی ژینا ئەمینی لەکاتێکدایە کە چەند ڕۆژێک لەمەوپێش و لەگەڵ نزیکبوونەوە لە ساڵڕۆژی گیانلەدەستدانی ژینا ئەمینی و سەرهەڵدانی" شۆڕشی ژینا"،فشارەکان بۆ سەرخانەوادەی ژیناو خۆپیشاندەرانی تر دەستی پێکردووە. هاوکات خاڵی ژینا ئەمینیش بە ناوی " سەفا عائلی" لە سەقز دەستبەسەر کراوە. ژینا ئەمینی لە تەمەنی ٢٢ ساڵیدا لە ١٣ی ئەیلولی ٢٠٢٢، لەلایەن پۆلیسی رەوشت لە تاران دەستبەسەرکرا، دوای سێ رۆژ لە ١٦ی ئەیلول لە نەخۆشخانەی کەسرا لە تاران گیانی لەدەستدا.
.jpg)
هاوڵاتی وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە وەڵامی وتەبێژی حکومەتی عێراق رایگەیاند، "هیچ هۆکار و بیانوویێک نابینین بۆ نەناردنی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان"ز پێشه‌وا هه‌ورامانی له‌ڕونكردنه‌وه‌یه‌كدا بڵاویكردۆته‌وه، "هه‌رێمی كوردستان به‌پێی خشته‌كانی یاسای بودجه‌ی فیدراڵی بۆ ساڵی 2023 ، شایسته‌ی (16) ترلیۆن و (498) ملیار دیناره كه مانگانه ده‌كاته (یه‌ك)ترلیۆن و (375)ملیار دینار، له‌م بڕه مانگانه (906) ملیار دیناری ته‌رخانكراوی موچه‌ی موچه‌خۆرانی هه‌رێمی كوردستانه." دەشڵێت، "به‌ڵام له رۆژی ی (كانونی دوه‌م/1)ی2023 تا ئێستا وه‌زاره‌تی دارایی فیدراڵ ته‌نها بڕی (دو) ترلیۆن و (598) ملیار دیناری بۆ هه‌رێمی كوردستان خه‌رج كردوه، كه (400) ملیاری ئه‌م پاره‌یه ده‌گه‌ڕێته‌وه بۆ مانگی (تشرینی دوه‌م/11 و كانونی یه‌كه‌م/12)ی ساڵی 2022 له كاتێكدا به پێی خشته‌كانی یاسای بودجه تا مانگی (ئاب/8)ی ئه‌مساڵ بڕی 11 ترلیۆن ته‌رخانكراوی هه‌رێمی كوردستانه." پێشەوا هەورامی ئەوەشی ڕونکردۆتەوە کە "حکومەتی هەرێم، هەموو پابەندییەکانی سەرشانی خۆی جێبەجێ کردووە، بەڵام هەمیشە بەبیانوویێک مافی هەرێم پێشێل دەکرێت و بەڕێز گوتەبێژ لە کۆتایی قسەکانی دەڵێت 'باشترین رێگەچارە بۆ چارەسەر جێبەجێکردنی دەستوور و رێککەوتنەکانە'، ئێمەش لەمەدا هاوڕاین لەگەڵتان، بەڵام دەشپرسین، کێ دەستوور و یاساکانی پێشێلکردووە؟ کێ رێکەوتنەکان دەگۆڕێت و پابەندییان نابێت؟" دەقی راگەیەندراوەکەی پێشەوا هەورامانی، وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان: ڕوونکردنەوەی وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان بۆ وتەکانی وتەبێژی حکومەتی فیدراڵ لەبارەی پابەندی و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان و دەرخستنی ڕاستییەکان. هەرێمی کوردستان بەپێی خشتەکانی یاسای بودجەی فیدراڵی بۆ ساڵی ٢٠٢٣، شایستەی (١٦) ترلیۆن و (٤۹۸) ملیار دینارە کە مانگانە دەکاتە (۱)ترلیۆن و (۳۷٥)ملیار دینار، لەم بڕە مانگانە (۹٠٦) ملیار دیناری تەرخانکراوی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستانە. بەڵام لە ٢٠٢٣/١/١ تا ئێستا وەزارەتی دارایی فیدراڵ تەنها بڕی (٢) ترلیۆن و (٥٩٨) ملیار دیناری بۆ هەرێمی کوردستان خەرج کردووە، کە (٤٠٠ ) ملیاری ئەم پارەیە دەگەڕێتەوە بۆ مانگی یانزە و دوانزەی ساڵی ٢٠٢٢، لە کاتێکدا بە پێی خشتەکانی یاسای بودجە تا مانگی هەشتی ساڵی ٢٠٢٣ بڕی (١١) ترلیۆن تەرخانکراوی هەرێمی کوردستانە. * لە ٢٠٢٣/١/١ مووچەی مووچەخۆرانی ناوچەکانی دیکەی عێراق بەپێی ژمارەکانی هاتوو لە خشتەکانی یاسای بودجە، لە کاتی خۆیدا دابەش کراوە، کەچی تەنها بۆ مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان پێوەری ئینفاقی فیعلی پەیڕەو کراوە کە لەمەشدا کار لەسەر ڕێکارێکی جیاواز کراوە ئەویش میکانیزمی قەرزە، کە لە هیچ شوێنێکی دیکەی عێراق ئەمە ڕووی نەداوە بە قەرز ماف و مووچە بدرێتە فەرمانبەر، بەڵكوو مووچەی مووچەخۆران بە پێی شایستەیی خۆیان دابەش کراوە. * دوایین بڕە پارە کە بڕیاری لێدراوە، (٥٠٠ )ملیار دینارە بە شێوازی قەرز. ئەوان دەڵێن داهاتی ئێمە بریتییە لە (٣٢٠) ملیار دینار،ئەگەر ئەم دوو بڕە پارەیەش کۆ بکەینەوە هێشتا ناکاتە کۆی گشتی شایستەی مانگانەی هەرێم کە دەکاتە (۱) ترلیۆن و (۳۷٥)ملیار دینار کە لە یاسای بودجەدا هاتووە. * لەبارەی داهاتی نەوت، لە مانگی سێی ئەمساڵەوە نەوتی هەرێمی کوردستان هەناردە ناکرێت، بەڵام وەزارەتی نەوتی عێراق خۆیان لە ٢٥\٦\٢٠٢٣ تا ئێستا ڕۆژانە تێکڕا بڕی ٨٥ هەزار بەرمیل نەوتیان وەرگرتووە بۆ بەکارهێنانی ناوخۆیی و حکومەتی هەرێم ئامادەش بووە هەر بڕێک کە ئەوان بیانەوێت پێیان بدات، بەو ڕێژەیەی کە وەزارەتی نەوت داوای کردووە و لە توانای پاڵاوگە ناوخۆییەکاندایە، لە بەرانبەردا حکومەتی عێراقی فیدراڵ پابەندی سەرشانی بۆ خەرجکردنی تێچوونی ئەم نەوتە لە ئەستۆ نەگرتووەو یەک دیناری نەناردووە بۆ خەرجی دەرهێنان و بەرهەمهێنان و گواستنەوەی نەوتەکە. * لەبارەی داهاتی نانەوتی هەرێمی کوردستانیش هەر لە سەرەتاوە شەفافانە هەموو داتا و ژمارەکان خراونەتە بەردەست وەزارەتی دارایی عێراقی فیدراڵ و وردبینییان بۆ کراوە، ئامادەییشمان نیشان داوە لە چوارچێوەی دەستوور و یاسا بەرکارەکان لەنێوانیاندا یاسای ئیدارەی دارایی فیدراڵ کە داهاتە نانەوتییەکانی فیدراڵی تەسلیم بکرێت، کەچی وەزارەتی دارایی فیدراڵ تەفسیرێکی مەرکەزییان هەیە بۆ داهاتە نانەوتییەکان و هەمیشە زیاتر لەوەیان بڕیوە کە هەرێم هەیەتی لەناو شایستە داراییەکاندا، ئەمەش پێچەوانەی دەستوور و یاسا بەرکارەکانە. * لەکۆتاییدا ڕایدەگەینین هیچ هۆکار و بیانویێک نابینین بۆ نەناردنی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان و پێویستە دوور لە ئینفاقی فیعلی بەبێ هیچ تێکەڵکردنێک هاوشێوەی ناوچەکانی دیکەی عێراق مووچە بنێردرێت و بەپێچەوانەی قسەکانی وتەبێژ، مووچەخۆرانی هەرێم نەک سێ هێندەی مافی خۆیان بۆ نەنێردراوە بەڵکوو لەژێر ناوی قەرزدا ئەوەی کە بۆشیان نێردراوە نیوەی مافیشیان نییە و مووچەی چەند مانگێک پەڕێندراوە و باسی ناردنیشی نەکراوە. حکومەتی هەرێم، هەموو پابەندییەکانی سەرشانی خۆی جێبەجێ کردووە، بەڵام هەمیشە بەبیانوویێک مافی هەرێم پێشێل دەکرێت و بەرێز وتەبێژ لەکۆتایی قسەکانی دەڵێت"باشترین ڕێگا چارە بۆ چارەسەر جێبەجێکردنی دەستوورو ڕێککەوتنەکانە"،ئێمەش لەمەدا هاوڕاین لەگەلتان بەڵام دەشپرسین،کێ دەستوورو یاساکانی پێشێلکردووە؟کێ رێکەوتنەکان دەگۆڕێت و پابەندییان نابێت؟
عەممار عەزیز ئەو 30 پردەی كە دەكەونە سەر رووباری هشكەڕوو لە سنوری پارێزگای دهۆک و بۆ پەڕینەوەی هاووڵاتیان دروستكراون ، نزیكەی 20 یان مەترسی رووخانیان لەسەرە، چەند جارێك هاووڵاتیان داوای نۆژەنكردنەوەیان كردووە بەڵام بێسوودبووە. ئاشتی جوبرائیل، خوێندنكاری قۆناغی ئامادەیییە ، ماڵیان نزیكی رووبارەكەیە بەهاوڵاتی وت، « چەند رۆژێكی تر دەرگای خوێندنگاكان دەكرێنەوە ، رۆژانە دوو جار بەسەر ئەو پردە هاتۆچوو دەكەین كەنزیكی ماڵمانە، ئەو پردانە هەموو شتێكن تەنها پرد نین، چونكە زۆر بەناڕێكوپێكی دروستكراون لەمەش خراپتر دەمێكە نۆژەن نەكراون». ئاشتی جوبرائیل دەشڵێت «ساڵی 2022 كەسێك لەیەكێك لەپردەكان كەوتووەتە خوارەوەو گیانی لەدەستدا، ئەمساڵ هیچ حاڵەتی مردن نەبووە ، بەڵام زیاد لە سێ كەس كەوتوونەتە ناو رووبارەكەو لەلایەن خەڵكەوە رزگاركراون، كێشەی سەرەكی ئەو پردانە زۆرینەی هیچ راگرێكیان نییە، بۆیە بەپێی تێپەڕبوونی كات و بوونی باران ئەملاو ئەولایان داڕووخاون ، مەترسی رووخانیان لەسەرە». رووباری هشكەڕوو كەدرێژییەكەی 15 كێلومەترە، بەشی زۆری ئاوی باران و ئاوەڕۆی دانیشتووانی ناوشاری دهۆك پێیدا تێدەپەڕێت و دەچێتە دەرەوەی شار . پرۆژەی دروستكردنی ئاوەڕۆ بۆ چەمی هشكەڕوو بڕی 90 ملیۆن دۆلاری بۆ تەرخانكرا بەڵام ماوەی 10 ساڵە پرۆژەكە تەواونەكراوەو پارەكەشی دیار نەماوە، پرۆژەكە درا بەكۆمپانیایەك و لەسەردەمی تەمەر كۆچەر، پارێزگاری پێشووتری دهۆك جێبەجێ‌كراوە، تەنیا لەسەدا 11ی تەواوكرا دوای ماوەیەك پرۆژەكە راگیرا. تائێستا هیچ وادەیەك دیارینەكراوە بۆ دووبارە دەستپێكردنەوەی پرۆژەكە. بەڕۆژ بەرواری، ماڵەكەی تەنها 200 مەترێك لەڕووباری هشكەڕوو دوورە بەهاوڵاتی وت، «من لەناو خانوویەكی بەكرێ‌دام كەزۆر نزیكە لەرووباری هشكەڕوو، رۆژانە بەلایەنی كەمی دوو بۆ سێ جار لەسەر ئەو پردانە هاتوچۆ دەكەین كە لەسەر رووبارەكە دروستكراون ، من باسی ئەوانە دەكەم كە لەدەوروبەری ئێمەن بەڕاستی مەترسی رووخانیان لەسەرە چەندینجار داوامانكردوە نۆژەنبكرێنەوە، بەڵام بێسوود بووە، لەوەرزی باران كاتێك ئاوێكی زۆری پێدا دەڕوات زۆر بەزەحمەت هاتوچۆی لەسەر دەكەین«. بەرۆژ بەرواری دەشڵێت «جگە لەمەش پردەكان لەڕووی پانتاییەوە زۆر تەسكن ئەگەر پێنج بۆ شەش كەس هاتوچۆی لەسەر بكەن دەبێت ئەوانەی لەلەلای تری پردەكە چاوەڕێ بكەن تا ئەوان دەرباز بن ئینجا ئەوان بێن، خەڵك هەبووە كەوتوونەتە ناو رووبارەكە دڵنیام ئەگەر نۆژەن نەكرێنەوە رووداوی ناخۆشتر روودەدەن». شارەوانی دهۆك بەشێك لەو پردانەی نۆژەنكردوەتەوە بەڵام پارەی تەواو لەبەردەست نیە هەموویان نۆژەن بكاتەوە، لەبەرنامەیاندایە هەموو پردەكان نۆژەن بكاتەوە، بەڵام چاوەرێی پارە دەكەن. ئیسماعیل مستەفا، بەرپرسی راگەیاندنی سەرۆكایەتی شارەوانی دهۆك بەهاوڵاتی وت، «بەشێك لەو پردانە شارەوانی دهۆك نۆژەنی كردووەتەوە، هەروەها لەچەند شوێنێكی سەر رووبارەكە دیواری پاڵپشتمان دروستكردوە بەدرێژایی زیاتر لە 500 مەتر، جگە لەمەش شارەوانی دهۆك هەموو ساڵێك پێش دەستپێكردنەوەی وەرزی سەرماو باران بارین رووباری هشكەڕوو پاكدەكاتەوە ئەمەش بۆ ئەوەی لەكاتی دروستبوونی لافاو زیان نەگاتە هاووڵاتیان». ئیسماعیل مستەفا دەشڵێت، «بۆ نۆژەنكردنەوەی هەموو پردەكان پێویستی بەپارەیە هەركاتێك بودجەی پێویستمان بۆ دابینكرا ئەوا بەدڵنیایەوە ئەو پردانەی مەترسی رووخانیان لەسەرە نۆژەنی دەكەینەوە». بێوار عەبدولعەزیز، بەرپرسی راگەیاندنی بەرگری شارستانی دهۆك بەهاوڵاتی وت» لەوەرزی هاوین ئەو ئاوەی پێیدا دەڕوات كەمە بەڵام لەوەرزی زستان ئاستی ئاوەكە بەرز دەبێتەوە، بۆیە لەكاتی راگەیاندنی شەپۆلێكی باران بارین لەلایەن كەشناسیەوە ئێمە دەكەوینە حاڵەتی ئامادەباشی و تیمەكانمان بڵاوە دەبن بەتایبەت لەدەوروبەری رووباری هشكەڕوو، ئێمەش پاڵپشتی ئەوەدەكەین كەهەر پردێك مەترسی لەسەربێت نۆژەن بكرێتەوە باشترە پێش ئەوەی رووداوێكی نەخوازراو لێی رووبدات.
هاوڵاتی میدیا جیهانییەکان بڵاویانکردەوە، تورکیا لە دادگایەکی ئەمەریکا سکاڵایەکی لە دژی عێراق تۆمارکردوە و داوای 950 ملیۆن دۆلار قەرەبوو لە عێراق دەکات. ماڵپەڕی میدڵ ئیست ئای کە بارەگاکەی لە لەندەنی پایتەختی بەریتانیایە راپۆرتێکی لەبارەی کێشەکانی نێوان حکومەتی تورکیا و حکومەتی عێراق پەیوەست بە هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان لە رێگەی بەندەری جەیهانەوە بڵاوکردوەتەوە و تێیدا هاتووە، حکومەتی تورکیا لە دادگەی ناوچەی کۆڵۆمبیا لە واشنتن دی سی پایتەختی ئەمریکا سکاڵای دژی حکومەتی عێراق تۆمارکردووە و تێیدا داوا دەکات، نەک تەنیا هیچ پارە بە عێراق نەدات، بەڵکو دەڵێت، پێویستە بەغدا 950 ملیۆن دۆلاری پێ بدات. بەپێی بڕیارەکەی دادگای ناوبژیوانی پاریس تورکیا دەبێت نزیکەی2.6 ملیار دۆلار قەرەبوو بداتە عێراق لەسەر ھەناردەی نەوتی کوردستان و چەند گرێبەستێک کە نزیکەی30 ساڵ لەمەوبەر لەنێوان ھەردوو وڵات ئەنجامدراوە، تورکیاش پێی وایە ئەو بڕیارە نادادپەروەرانەیە و دەبوو دادگا لە بەرژەوەندی تورکیا بڕیار بدات نەک عێراق. پارێزەرانی تورکیا عێراق تۆمەتباردەکەن بەوەی دادگاکانی ئەمریکا وەک ئامڕازێک بۆ سکاڵاکانی دژی تورکیا بەرکاردەھێنێت، بۆیە بڕیاریانداوە ئەمجارە ئەوانیش لە دادگاکانی ئەمریکاوە سکاڵا دژی عێراق تۆماربکەن و داوای قەرەبوو بکەن. بەگوێرە ئەو راپۆرتە، تورکیا دەڵێت، بە هەژمارکردنی رێژەی ئەو سوودەی کە دادگەی نێوبژیوانیی پاریس لەسەر ئەو قەرەبووە دیاریکردووە کە هەریەکەیان دەبێت بەوی دیکەی بدات، ئەو پارەیەی عێراق قەرزداری تورکیایە زیاترە لەو بڕەی کە دەبێت ئەنقەرە بە بەغدای بدات. تورکیا دەڵێت، دوای هەژمارکردنی سوودی سەر قەرزەکان بە پێی بڕیاری دادگەی نێوبژیوانیی پاریس، عێراق 2.6 ملیار دۆلار قەرەبووی بەردەکەوێت و تورکیاش 3.5 ملیار دۆلار. جێگەیباسە مانگی ڕابردوو، وەزیری وزەی تورکیا و وەزیری نەوتی عێراق کۆبونەوەیەکییان بۆ هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم لە ئەنقەرە ئەنجامدا و جەختییان لە هەناردەکردنەوەی نەوتی کوردستان کردەوە دوای تەواوبونی نۆژەنکردنەوەی بۆری نەوتەکان.
.jpg)
هاوڵاتی ھەسەدە کۆتایھاتنی ئۆپراسیۆنی پتەوکردنی ئاسایشی لە دێرەزۆر ڕاگەیاند و دەڵێت لە ئۆپراسیۆنەکەدا ٢٩ چەکداری گروپە تیرۆریستییەکان کوژراون و ٢٥ شەڕڤانیش شەھیدبوون. ناوەندی ڕاگەیاندنی ھێزەکانی سوریای دیموکرات"ھەسەدە" لە راگەیەنراوێکدا ئاماژەی بۆ ئەوەکردوە، لەئۆپەراسیۆنی پتەوکردنی ئاسایش، لە ٢٧ی ئابی ڕابردوودا دەستیپێکرد، لە گوندەکانی دێرەزۆر، دژی شانەکانی داعش و بازرگانانی ماددە ھۆشبەرەکان و تاوانکارەکان، بەپلەی یەکەمیش شانەکانی ڕێکخراوی تیرۆریستی “داعش”یان کردە ئامانج. دەشڵێت، لە ئەنجامی ئۆپراسیۆنەکەشدا ٢٩ چەکداری گروپە تیرۆریستییەکان کوژراون و ١٥ چەکداریش دەستگیرکراون، ٢٥ شەڕڤانیش شەھیدبوون و ٩ ھاووڵاتیش بە تەقەی گروپە چەکدارەکان برینداربوون، ھەروەھا ٤ ئەندامی ھێزەکانی پاراستنی نەتەوەیی سوریاش دەستگیرکراون، بڕێکی زۆر چەک و تەقەمەنیش دەستی بەسەرداگیراوە. هاوکات فەرماندەی “هەسەدە” پابەندبوونیانی بە دۆزینەوەی چارەسەرێک بۆ کێشەکانی دێرەزوور لە رێگەی دیالۆگەوە دەربڕی و گوتی ” دەبێت ئاشتی و سەقامگیری و گەشەپێدان ئامانجی کۆتاییمان بێت”. مەزلوم عەبدی داوای لە دانیشتوانی ناوچەکە کرد “وریا بن و خۆیان بەدووربگرن لە کێشکردنیان بۆ ناو ئاژاوەگێڕی و رەگەزپەرستی”. لە بەشێکی تری راگەیەنراوەکەدا ھاتووە، ھەندێک ھێزی سەربە رژێمی سوریا و تورکیا ھەوڵیانداوە ناکۆکی دروست بکەن، بەڵام پەیوەندی بەردەوامی نێوان ھێزەکانی ھەسەدە و خەڵکی ناوچەکە و ھۆشیاری بەردەوامیان لە پێشھاتەکانی ئۆپەراسیۆنەکە ھەوڵەکانی پوچەڵکردەوە. ھەسەدە راشیگەیاندووە، ناوچەی دێرەزور لە ١٢٥ گوندی ژێر دەسەڵاتی ئەنجوومەنی سەربازی دێرەزۆری سەر بە ھەسەدە پێکدێت، تەنیا لە ٥ گوند گرژی لە نێوان شەڕڤانان و گروپە چەکدارەکان دروستبووە.
هاوڵاتی ده‌سته‌ی سه‌ربه‌خۆی مافی مرۆڤ له هه‌رێمی كوردستان له په‌یامێكدا داوا له‌حكومه‌تی فیدڕاڵی ده‌كات، موچه و شایسته داراییه‌كانی هه‌رێم بنێرێت و رایده‌گه‌یه‌نێت، "ناكرێت هاوڵاتیان و موچه‌خۆران ببنه به‌شێك له ململانێی سیاسیه‌كان و بابه‌ته‌كانی په‌یوه‌ست به ڕێكنه‌كه‌وتنی لایه‌نه‌كان و جیاوازیه‌كان". ده‌سته‌كه له راگه‌یه‌ندراوێكدا ده‌ڵێت: ماوەی دوو مانگە مووچەی فەرمانبەران دابەش نەکراوە، كه ئەوەش کاریگەری گەورەی لەسەر ژیانی خەڵک و بازاڕ دروست کردووە و ژیانی مووچەخۆرانی قورس کردووە، کە مافێکی ئاسایی خۆیانە لە بەرامبەر ئەو ئەرک و خزمەتەی پێشکەشی دەکەن. دەستەكه پێی وایه پابەندبوون بە دەستوور و رێكکەوتنەکان سەرچاوەی گرنگن بۆ گەیشتن بە رێكکەوتن و دابینکردنی ماف و شایستە داراییەکانی هەرێمی کوردستان و به پێویستی ده‌زانێت، دادپەروەری بەرامبەر هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان پەیڕەو بکرێت و ناکرێت هاوڵاتیان و مووچەخۆران ببنە بەشێک لە ململانێ سیاسییەکان و بابەتەکانی پەیوەست بە رێکنەکەوتنی لایەنەکان و جیاوازییەکان. دەقی پەیامەکەی دەستەی سەربەخۆی مافی مرۆڤ لە ھەرێمی کوردستان... بەداخەوە وەک دەبینین ماوەی دوو مانگە موچەی فەرمانبەران دابەش نەکراوە ئەوەش کاریگەری گەورەی لەسەر ژیانی خەڵک و بازاڕ دروست کردوەو ژیانی موچەخۆرانی قوڕس کردوە کەمافێکی ئاسایی خۆیانە لەبەرامبەر ئەو ئەرک و خزمەتەی پێشکەشی دەکەن. ئێمە پێمان وایە پابەندبوون بە دەستور و ڕێکەوتنەکان سەرچاوەی گرنگن بۆ گەیشتن بەڕێکەوتن و دابین کردنی ماف و شایستە داراییەکانی ھەرێمی کوردستان و پێویستە دادپەروەری پەیڕەو بکرێ بەرامبەر ھاوڵاتیانی ھەرێمی کوردستان، ناکرێت ھاوڵاتیان و موچە خۆران ببنە بەشێک لە ململانێی سیاسیەکان و بابەتەکانی پەیوەست بە ڕێکنەکەوتنی لایەنەکان و جیاوازییەکان. موچەو شایستە داراییەکان مافێکی دەستوری و یاسایی خەڵکی ھەرێمی کوردستانە، بەڕونی لەماددەی ١٤ی دەستوری ھەمیشەیی عێراق باسی لە یەکسانی ھەموو ھاوڵاتیانی عێراقی کردووە کە ھەرێمی کوردستانیش دەگرێتەوە. ناکرێت بەو جۆرە ژیانی خەڵک زیاتر قوڕستر بکرێت کە ئاکامەکانی رۆژانە خراپترو کاریگەتر دەبن. ھیوادارین حکومەتی عێراق ماف و شایستە داراییەکانی ھەرێم بنێرن وەک چون لەیاسای بودجەی گشتیدا ھاتووە. ئێمە وەک دەستەی سەربەخۆی مافی مرۆڤ پشتگری لە گفتوگۆو دانیشتن و پشت بەستن بەدەستورو لێک تێگەیشتن دەکەین بۆ چارەسەری سەرجەم کێشە و ناکۆکیەکانی لەبەینی ھەردوو حکومەتی عێراق و ھەرێمی کوردستان.
هاوڵاتی وته‌بێژی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی به‌رگری شارستانی پارێزگای هه‌ولێر رایگه‌یاند، ئه‌مڕۆ هه‌ینی له زێی گه‌وره له سنوری قه‌زای خه‌بات سێ كه‌س له‌كاتی جیاجیادا خنكان و ته‌رمی یه‌كێكیان دۆزراوه‌ته‌وه و گه‌ڕان به‌دوای ته‌رمی دو كه‌سه‌كه‌ی دیكه به‌رده‌وامه. سەرکەوت کارەش، بەرپرسی ڕاگەیاندنی بەرگری شارستانی هەولێر بە هاوڵاتی ڕاگەیاند، ئێوارەی ئەمرۆ لەزێی گەورە سێ کەس خنکاون بەناوەکانی عبدولسەلام سەباح لەدایک بووی ٢٠١٠ دانیشتووی هەولێر مامزاوە ، دووەم ڕۆکان عەبدوالباقی تەمەن ١٧ سال دانیشتووی دارە شەکران، سێ یەم نامیق جەبار تەمەن 40ساڵ و پیشەی پێشمەرگەیە" سەرکەوت کارەش ووتیشی" تا ئەم خولەکە تەنها تەرمی روکان عەبدولسەلام دۆزراوەتەوە، گەڕان بەدوای تەرمی هەردوو کەسەکەی تر بەردەوامە" هاوکات بەگوێرەی ئامارەکانی وەزارەتی ناوخۆ، لە سەرەتای ئەمساڵەوە تاوەکو سەرەتای مانگی ئاب، 61 کەس لە سنووری هەر چوار پارێزگاکەی هەرێمی کوردستان لە ئاودا خنکاون. بەگوێرەی ئامارەکە تاوەکو ئەو رێککەوتە، 27 کەس لە سنووری پارێزگای هەولێر، 19 لە پارێزگای دهۆک، 14 لە پارێزگای سلێمانی و یەک کەسیش لە پارێزگای هەڵەبجە خنکاوە.
هاوڵاتی وه‌زاره‌تی كشتوكاڵی عێراق ئه‌مڕۆ هه‌ینی رایگه‌یاند، ده‌رگای هاورده‌كردن به‌ڕوی ژماره‌یه‌ك به‌روبومی كشتوكاڵی ده‌كه‌نه‌وه له‌وانه‌ش په‌تاته و ته‌ماته و خه‌یار، ئه‌وه‌ش به‌ئامانجی راگرتنی هاوسه‌نگی نرخه‌كه‌یانه له‌بازاڕه ناوخۆییه‌كان. محمد خوزاعی وته‌بێژی وه‌زاره‌تی كشتوكاڵ ڕایگه‌یاند، به‌هۆی زیادبونی خواست و نه‌بونی به‌رهه‌می ناوخۆیی، وه‌زاره‌تی كشتوكاڵ ڕێگه‌ی به كردنه‌وه‌ی هاورده‌كردنی به‌رهه‌می په‌تاته داوه، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی وه‌رزه‌كه‌ی نزیكه له كۆتایی هاتنی، كردنه‌وه‌ی ده‌رگای هاورده‌كردنیش كاریگه‌ری له‌سه‌ر به‌رهه‌می ناوخۆیی نابێت، به‌و پێیه‌ی بازاڕه ناوخۆییه‌كان چاودێری ده‌كرێن له ئه‌گه‌ری به‌رزبونه‌وه‌ی نرخه‌كان. باسی لەوەشکرد، پرۆسەی کردنەوەی هاوردەی بەروبومی کشتوکاڵی، پەتاتە و تەماتە و خەیار و باینجان و بامێ و چەند بەرهەمێکی دیکە لەخۆدەگرێت. ئەوەشی خستەڕوو، کردنەوە و داخستنی دەرگای هاوردەکردن بەگوێرەی بەرنامەی ساڵنامەی کشتوکاڵی بەڕێوەدەچێت و تێیدا کۆنتڕۆڵی سەقامگیری بازاڕی ناوخۆ دەکرێت.
نیگار عومەر ماوەی نۆ مانگە کێشەی کەمی پاسپۆرتی خام بۆ تازەکردنەوەو دەرهێنانی پاسپۆرتی نوێ لەگەرمیان دروست بووە، ئەمەش کێشەو گرفتی بۆ هاووڵاتیانی سنورەکە دروستکردووە و بووەتە رێگر لەئەنجامدانی گەشت و ناتوانن لەکاتی خۆیدا ئەنجامی بدەن، هاووڵاتیان بەنیگەرانیەوە لەبابەتەکە دەڕوانن و حکومەت بەوە تۆمەتبار دەکەن کەکارئاسانییان بۆ ناکات بەڵکو گرفت بۆ کارەکانیان دروست نەکات. بەڕێوەبەری پاسۆرتی گەرمیانیش هۆکاری کەمی بڕی ناردنی پاسپۆرتی خام دەگەڕێنێتەوە بۆ کەمی ناردنی پاسپۆرت لەلایەن پاسپۆرتی بەغدادەوەو بەهۆی ئەوەی دەیانەوێ سیستەمەکە بکەن بەئەلکترۆنی. هەر هاووڵاتیەکی سنورەکە داواکاری ئەوە بکات کەڕێکاری ئەنجامدانی پاسپۆرتی بۆ بکرێت دەبێت نزیکەی ساڵێک چاوەڕێی ئەوە بکات کەکارەکەی بۆ تەواوبکرێت، تەنها بۆ حاڵەتی نەخۆشی کەڕاپۆرتی پزیشکی پێ بێت لەگەڵ ئەو کەسانەی کە بۆ خوێندن دەچنە دەرەوەی وڵات قبوڵیان بۆ هاتووەتەوە کارئاسانی دەکرێت زووتر پاسپۆرتی نوێی بۆ دەگەڕێتەوە. مقەدەم ریاز محەمەد بەڕێوەبەری نووسینگەی پاسپۆرتی گەرمیان بۆ هاوڵاتی وتی، «هۆکاری ئەم گرفتە بۆ چەند شتێک دەگەڕێتەوە بەڵام هۆکارە سەرەکیەکەی ئەوەیە کە لەلایەن پاسپۆرتی بەغدادەوە رێژەیەکی کەمی دەفتەری خامی پاسپۆرت بۆ تازەکردنەوەو دەرهێنانی پاسپۆرتی نوێ دێتە گەرمیانەوە، هۆکارێکی دیکە ئەوەیە کەپەیوەندی بەڕێژەی زۆری داواکاریەوە هەیە لەلایەن هاووڵاتیانەوە چونکە وەرزی هاوین داواکاری پاسپۆرت زۆر دەبێت بەحوکمی ئەوەی وەرزی پشووەو هۆکاری دیکەی ئەوەیە خەڵک دەیەوێت پاسپۆرتەکەی زووتر بگۆڕێت چونکە نرخی ئەم پاسپۆرتە ئێستا هەرزان ترە لەپاسپۆرتی ئەلکترۆنی هەربۆیە ئەو رێژەیەی دەنێردرێت بەشی داخوازی سنورەکە ناکات، بۆیە گرفتی بۆ دروستکردووین». سیستەمی ئەلکترۆنی پاسپۆرت بووەتە هۆی ئەوەی کەکارەکانی هاووڵاتیان ماوەیەکی زۆر بخایەنێت لەکاتێکدا ئەو سیستەمە لەگەرمیان بەگەڕ نەکەوتووە. مقەدەم ریاز محەمەد دەڵێت، « کەمی ناردنی پاسپۆرتی خام لەلایەن بەغدادەوە بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کەدەیانەوێ سیستەمەکە بکرێت بەئەلکترۆنی ئەگەرچی هێشتا لەگەرمیان سیستەمەکە بەکار نەکەوتوەو دەستبەکاربوونی سیستەمەلە وادەکات ئەم لۆدە لەسەر ئێمە کەمبێتەوە بەڵام دیار نیە کەی دەستبەکاردەبێت «. ئەوەش دەڵێت،» بۆ نموونە ئێمە لەمانگێکدا 500 پاسپۆرتمان بۆ دێت بەڵام لەڕۆژێکدا 500 کەس زیاتردێن بۆ داواکاری پاسپۆرت، بۆیە ناچارین تەنها پێویستیەکان جێبەجێ بکەین وەک کەسێک کە نەخۆش بێت و زۆر زەزور بێت یان کەسێک مۆڵەتی خوێندنی هەبێ لەدەرەوەی وڵات جگە لەو حاڵەتانە ناتوانین بۆ کەس پاسپۆرت دەربکەین هاووڵاتیانی دیکە دەبێت چاوەڕێ بن». کاروان محەمەد کە هاووڵاتییەکی سنوری گەرمیانە دەڵێت بەهۆی مامەڵەی پاسپۆرتەوە گەشتی عومرەی بۆ نەکراوەو نەیتوانیوە لەکاتی خۆیدا ئەنجامی بدات. کاروان محەمەد دەڵێت،» ماوەی نزیکەی هەشت مانگ دەبێت مامەڵەی پاسپۆرتمان کردووە بۆ تازەکردنەوەی، بەڵام هەتاوەکو ئێستاش بۆمان دەرنەچوە، کاتێک کە مامەڵەکەم دا بەناو من دەرفەتێکی عەمرەم بەهەدیە وەرگرتبو پێویست بوو لەماوەی دوو مانگدا سەفەرەکەم ئەنجامبدەم، بەڵام بەهۆی ئەوەی پاسپۆرتەکەم بۆ تازە نەکرایەوە بۆیە سەفەری عەمرەکەم ئەنجام نەداو ئەو دەرفەتەشم لەدەستدەرچوو کە بەهەدیە بۆم دەرچوبوو «. ئەوەشی وت،» من پێم سەیرە تازەکردنەوەی پاسپۆرتێک ئەوندە کاتی بوێت یان بۆمان بکەن بەئەلکترۆنی بۆ ئەوەی زووتر کارەکانمان تەواو بکەین نەک بەم شێوازە بێت و هیچ کەسێک بۆ خۆشی نایەت پاسپۆرت دەربکات، بۆیە کاری گرنگی پێیەتی ناکرێت بۆ هەموو شتێک چاوەڕێی دەستی بەغدا بیت تاوەکو بەدڵی خۆی کەی بیەوێ پاسپۆرت بنێریت کەی نەبێت بڵێت نیە پێویستە لایەنی پەیوەندیدار فشاریان هەبێت و دەنگی هاووڵاتی بگەیەنن بەم شێوازە چۆن دەبێت». هاووڵاتیانی گەرمیان بۆ مامەڵەی نەخۆشیش کیشەیان بۆ دروست دەبێت لەوەرگرتنی پاسپۆرت و ناتوانن وەک هاوەڵی نەخۆش بەشیوەیەکی خێرا پاسپۆرتەکانیان وەربگرنەوە. سومەیە رەزا هاووڵاتی گەرمیان بۆ هاوڵاتی وتی،» من دایکم نەخۆش بوو پێویست بوو بیبەینە ئێران خۆم و برایەکم و دایکم داوای پاسپۆرتمان کرد کە بۆمان دەرچێت ئەوەی دایکم تەواو کرا، چونکە راپۆرتی پزیشکی هەبوو زۆر بەزەحمەت ئەوەی براکەمیان بۆ تەواوکرد منیش دەمویست لەگەڵ دایکم بم و ئاگام لێی بێت بەڵام ئەوەی من تەواو نەکرا». ئەوەش دەڵێ،» پێمانیان وتووە لەبەڕێوبەرایەتی پاسپۆرت تەنها دەتوانین هی دوو کەس تەواو بکەین، چونکە پاسپۆرتمان کەمە، ئێمە داوا دەکەین ئەم گرفتە چارەسەر بکرێت و خەڵک بەئاسانتر بتوانێت کارەکانی بکات نەک ماوەی نزیکەی ساڵێ چاوەڕێ بکات «. ئەندامێکی پەرلەمانی عێراق باس لەوە دەکات هەوڵیانداوە رێژەی دەفتەری پاسپۆرت زیاتر بکەن تاوەکو ئەو کێشەیە کەمێک چارەسەربکرێت. سروە محەمەد ئەندام پەرلەمانی بەغداد بۆ هاوڵاتی وتی،» ئێمە بەدواداچوونمان کردووە بۆ ئەم گرفتە، لەبەغدادەوە ئەو رێژەیەی دێتە گەرمیانەوە زۆر کەمەو بەشی داواکاری هاووڵاتیانی سنورەکە ناکات، ئەمەش دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی کە ئەو کۆمپانیایەی کە کاری دەرکردنی دەفتەری خامە ئێستا ناتوانێت ئەو رێژە دەفتەرە دەبکات، حکومەتی عێراق دەیەوێ بیکات بەئەلکترۆنی کە دەبی لە 2024 ئەو سیستەمە جێبەجێ بکرێت «. ئەوەشی وت،»ئێمە هەوڵمانداوە کە بتوانین ئەو رێژەیەی دێتە گەرمیان زیاتر بکرێت و بتوانرێت حاڵەتی زەرورەکان کارەکانیان بەڕێ بکریت، بۆ ئەم مەبەستەش من قسەم لەگەڵ لایەنی پەیوەندیداری بەغدادا کردووەو هەوڵدەدەین ئەو گرفتە گەر چارەسەریش نەبێت کەمتر بێتەوە تاوەکو پاسپۆرتە ئەلکترۆنیەکە دەکەوێتە کار».
.jpg)
