دوو لیوای رژێمی بەعس لەسەر جینۆسایدکردنی بارزانییەکان دادگایی دەکرێن

ئەو دادوەرەی دەستی لە سەپاندنی سزای سێدارە و زیندانیی دەستگیرکراوانی ناڕەزایەتییەکانی رۆژهەڵات و ئێراندا هەبو، لە لایەن دەزگای دادی کۆماری ئیسلامی خەڵات کرا. لە رێوڕەسمێکدا خەڵاتی دەزگای دادی کۆماری ئیسلامی ئێران بەخشرایە ئەبولقاسم سەڵەواتی، دادوەری بەرپرسی دۆسیەی سزای سێدارەی زۆبەی چالاکوانی سیاسی کورد و ئێران بوە ئەو دادوەرە سزای سێدارەی بەسەر شیرین عەلەم هولی چاکوانی کورد، فەرزدا کەمانگەر مامۆستا و چالاکوانی کورد و محەمەدعەلی زەمانی و زانیار مورادی دا سەپاندوە و سەرجەمیان لەسەر دەستی ئەو دادوەرە لەسێدارە دراون. سەڵەواتی کە لە ماوەی ناڕەزایەتییەکاندا زیاترین دەرکەوتنی بەهۆی سزای قورسی دەستگیرکراوانی خۆپیشاندانەکاندا بوە سزای سێدارەی بەسەر سامان سەیدی، هونەرمەندی  شاری کرماشان و محەمەد قوبادلودا سەپاندوە.

هاوڵاتی دوای ئەوەی رۆژی 27ی ئەم مانگە سەلام عەبدوڵا، هاوسەرۆکی تەڤگەری ئازادیی کۆمەڵگەی کوردستان بەهۆکاری "نەوەستان لە بازگەیەکی ئاسایش" لە سنوری ئیدارەی راپەڕین دەستگیرکرا، ئەمڕۆ یەکشەممە ناوبراو لەلایەن دادگاوە بە کەفالەت ئازاد کرا.  بە گوێرەی هەواڵێکی ڕۆژنیوس ئێوارەى رۆژی چوار شەممە لەکاتى گەڕانەوەى لە بناری قەندیل لە لایەن  ئاسایشی ڕانیەوە سەلام عەبدوڵا هاوسەرۆکى تەڤگەری ئازادی دەستگیرکرا، هاوکات ئاسایشی ڕانیە پێشتر ڕایگەیاندبوو کە هۆکاری دەستگیرکردنەکەی ئەوەبووە کە لە بازگەى ئاسایش ئۆتۆمبێلەکەى نەوەستاندووە بۆیە دەستگیریان کردوە. هەروەها ئەمرۆدوای ئازادکردنی سەلام عەبدوڵا، هاوسەرۆکی تەڤگەری ئازادیی کۆمەڵگەی کوردستان بە ڕۆژنیوزی ڕاگەیاندووە، دوای چوار ڕۆژ مانەوە لە زیندان ئەمڕۆ لەلایەن ئاسایشەوە ئازاد کراوە، بەڵام ئامادە نەبوو هیچ لەسەر دەستگیرکردنەکەى ئاشکرا بکات و ئامادەش نەبوو لێدوان بدات. وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی راپەڕینیش لەسەر دەستگیرکردنەکەی ڕایگەیاندووە، " دەستگیرکردنی ئەو کەسە هیچ پەیوەندییەکی بەهۆکاری سیاسییەوە نەبوە و ئەمڕۆش دوای ئەوەی دادوەر دۆسییەکەی بینی، بڕیاری بە کەفالەت ئازادکردنی دەرکرد و لەئێستادا ئازاد کراوە." جێگەیباسە،تەڤگەری ئازادیی کۆمەڵگەی کوردستان ساڵی 2014 دامەزراوە و مۆڵەتی لە کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق وەرگرتوە. پارتەکە بەشێوەی سیستمی هاوسەرۆکی بەڕێوەدەبرێت و هەریەکە لە تارا حسێن و سەلام عەبدوڵا هاوسەرۆکی گشتیی پارتەکەن.

هاوڵاتی سەرۆکی دادگای فیدڕاڵی عێراق رایدەگەیەنێت بڕیارەکەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بۆ ناردنی بودجە بۆ هەرێمی کوردستان پێچەوانەی ماددەی 27 لە یاسای بەڕێوەبردنی دارایی دەوڵەت و ماددەی 80ی دەستور بوە، بۆیە بڕیارەکەیان هەڵوەشاندوەتەوە. دادوەر جاسم محەمەد عبود، سەرۆکی دادگای فیدڕاڵی عێراق ئەمڕۆ لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ کەناڵی سۆمەریەنیوز ڕایگەیاند، بڕیارەکەی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق بۆ ناردنی بودجە بۆ هەرێمی کوردستان پێچەوانەی ماددەی 27 لە یاسای بەڕێوەبردنی دارایی دەوڵەت و ماددەی 80ی دەستور بوە، بۆیە بڕیارەکەیان هەڵوەشاندوەتەوە و حکومەت بەبێ یاسا ناتوانێت بودجە خەرج بکات. ئەوەشی ڕونکردەوە، سەبارەت بەبڕیاری ژمارە   6ـی ساڵی 2019ش کە دادگای فیدڕاڵی بەنایاسایی داناوە، پەیوەستە بەوەی کە هەر پارەیەک تەرخانبکرێت ئەگەر لە یاسای بودجەدا بونی نەبێت، پێچەوانەی یاسایە. بەسی لەوەشکرد، بەگوێرەی ماددەی 27یش لە بەڕێوەبردنی دارایی دەوڵەت دەبێت تەواوی شایستە داراییەکان و قەرزەکانی نێوان هەرێم و بەغدا لە 2004 ەوە تاوەکو 2020 پاکتاو بکرێن. سەرۆکی دادگای فیدڕاڵی عێراق دەڵێت، بەگوێرەی یاسای بودجە و بەڕێوەبردنی دارایی دەوڵەت، دادگای فیدڕاڵی گەیشتە ئەو ئەنجامەی کە بڕیارەکەی ئەنجومەنی وەزیران بۆ خەرجکردنی پارە بۆ هەرێمی کوردستان پێچەوانەی دەستورە.

بانکى ناوەندى عێراق ئەمڕۆ یەکشەممە رایگه‌یاند، "بڕیاردرا بانکە حکومییەکانی وه‌ك ڕافیدەین، ڕەشید و بانکی بازرگانی عێراق (TBI) فراوان بکرێن بە فراوانکردنی شوێنەکانی فرۆشتنی دۆلاری کاش بە گەشتیاران لە فڕۆکەخانەکانی وڵات (بەغدا - بەسرە - نەجەف - هەولێر - سلێمانی)". "وەرگرتنی داواکارییەکان لە بەیانیان و ئێواراندا ده‌بێت، بۆ ئەوەی ژمارەیەکی زیاتر لە گەشتیاران لەخۆبگرێت". له‌ راگه‌یه‌ندراوه‌كه‌دا ئاماژەبەوە کراوه، "فرۆشتنی دۆلاری نەختینەیی ئەو گەشتیارانە دەگرێتەوە کە لە ڕێگەی دەروازە سنورییە وشکانییەکانەوە ده‌چنه‌ ده‌ره‌وه‌، دوای پێشکەشکردنی مەرجەکانی گەشتکردن کە پێکدێن کە (ڤیزا یان مۆڵەتی دەرچونی ئۆتۆمبێل)". نیشانەکردن بانکی ناوەندی جێی ئاماژەیە، بەهۆی دابەزینی نرخی دینار بەرامبەر دۆلاری ئەمریکی، بانکی ناوەندی عێراق ناوەناوە بڕیار و ڕێنمایی نوێ دەردەکات بۆ بەرزکردنەوە و جێگیرکردنی نرخی دۆلار.

هاوڵاتی نرخی تابلویەکی هاکان یاشار نیگارکێشی کورد کە لە نەرویچ دەژی گەیشتە حەوت هەزار و ٥٠٠ دۆلار کە بۆ پشتگیریکردنی دارایی بۆ هەدەپە خستوویەتیە مەزادێکی کراوەوە. دوای ئەوەی پارتی دیموکراتی گەلان (هەدەپە) لەدژی بڕینی بودجەکەی لەلایەن دادگای دەستووریەوە، کەمپەینێکی بەناوی ' گەلەکەمان گەنجینەی ئێمەیە' راگەیاند، هاکان یاشار نیگارکێشی کورد کە لە نەرویچ دەژی بۆ پشتگیریکردنی دارایی بۆ هەدەپە، تابلویەکی خۆی خستە مەزادێکی کراوەوە. نرخی تابلوکە تاوەکو ئێستا گەیشتووەتە حەوت هەزار و ٥٠٠ دۆلاری ئەمریکی. تابلۆکە کە لە شاری ئامەدی باکوری کوردستان نمایشکراوە، بووەتە جێی سەرنجی هاوڵاتیان. چەند رۆژ لەمەوبەریش باش دەمیرتاش هاوسەرۆکی سەلاحەدین دمیرتاش هاوسەرۆکی پێشووی هەدەپە، سەردانی پێشانگای هاکان یاشاری کردبوو و ئەم تابلویەی پەسەند کردبوو و بۆیەش هاکان یاشار تابلوکەی بۆ پشتگیریکردن لە هەدەپە خستە مەزادەوە.

بەشی پێشبینی کەشناسی هەرێمی کوردستان ،  باردۆخی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەی لە بڵاوکراوەیەکدا ڕاگەیاند. کەشناسی دەڵێت:کاریگەرى نزمە پاڵەپەستۆى دەریاى ناوەڕاست لە ئێستادا رووى لە  ناوچەکەمان کردووە، بارانبارین و بەفربارین لەسەر ناوچەکەمان دەبارێت، ئەم شەپۆلە تا رۆژى پێنجشەممە لەسەر ناوچەکەمان بەردەوام دەبێت. باس لەوەش دەکات، کاریگەرى نزمە پاڵەپەستۆى دەریای ناوەڕاست کە بارستە هەوایەکى سارد یاوەرى دەکات لە  ماوەى رۆژانى سێشەممە و چوارشەممە کاریگەرى ئەم بارستە هەوایە زیاتر دەبێت و پلەکانى گەرما زیاتر روو لە نزمبوونەوە دەکات، هەر لە ماوەى کاریگەرى ئەم شەپۆلە بارانبارین لەکاتى جیا جیا دەبارێت، چڕترین ماوەى دابارین لە رۆژى سێشەممە و چوارشەممە دەبێت. لە درێژەدا کەشناسی ڕونیکردۆتەوە ، ئەمڕۆ ئاسمان بە گشتى نیمچە هەور دەبێت و  هەندێک کات هەورى تەواو دەبێت، لە هەندێک ناوچە ئەگەرى نمە باران هەیە، لەگەڵ کەمێک بەفر بارین لە سەر لووتکەى شاخە بەرزەکان  و ناوچە سنوورییەکان  دەبێت، ئەمڕۆ تا رادەیەک کەش جێگیرە. کەشناسی سەبارەت بە کەشوهەوای سبەی ئاماژەی داوە، سبەی دووشەممە ئاسمان هەورى  دەبێت، لەگەڵ بارانبارین لە تەواوى ناوچەکەمان، بەفربارین لەسەر ناوچە شاخاوییەکان، ئاستى دابارین لە دواى نیوەرۆ  و ئێوارەدا زیاتر دەبێت، لە شەودا هەندێک جار لێزمە باران دەبێت. لەکۆتایدا ،کەشناسی بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی بەمشێوەیە خستۆتەڕوو: هەولێر:  12 پلەى سیلیزى سلێمانی: 10  پلەى سیلیزى دهۆک:  10 پلەى سیلیزى کەرکووک: 14 پلەى سیلیزى هەڵەبجە:  10 پلەى سیلیزى زاخۆ:  9 پلەى سیلیزى سۆران:  4 پلەى سیلیزى گەرمیان: 16 پلەى سیلیزى

ژمارەی قوربانییانی بومەلەرزەی خۆی لە رۆژهەلاتی کوردستان گەیشتە زیاتر لە 800 کەس و بەرپرسێکیش رایگەیاند لانیکەم زیان بە 70 گوندی ئەو ناوچەیە گەیشتوە. محەمەد سادق موعتەمیدیان، پارێزگاری ورمێ رایگەیاند؛ لە بومەلەزەکەی شەوی رابردوی خۆی سێ کەس گیانیان لەدەستداوە و 20 بۆ 50٪ی خانوەکانی گوندەکانی ئەو ناوچەیە زیانیان پێگەیشتوە . سەرچاوەکانی هەواڵ تا ئێستا برینداربونی 816 کەسیان بڵاو کردوەتەوە و پێدەچێت ئاماری قوربانییان بەرز ببێتەوە. شەوی شەممە کاتژمێر نۆ و 45 خولەک بە کاتی ئێران بومەلەزەیەک بە گوڕی (5.9) بە پلەی ریختەر شاری خۆی و گوندەکانی ئەو ناوچەیەی رۆژهەڵاتی کوردستانی گرتەوە و بومەلەزەکە تا 113 کیۆمەتر لە دوری ورمێ هەستی پێکراوە.

هاوڵاتی لە شاری خۆی لە رۆژهەڵاتی کوردستان بوومەلەرزەیەک بە گوڕی 5.8 پلەی رێختەر روویدا و هەمان بوومەلەرزە لە وانی باکووری کوردستان هەستی پێکرا.  ناوەندی بوومەلەرزەزانی ئەوروپا و دەریای ناوەراست بڵاویکردەوە، کاتژمێر 9 و 15 خوولەکی ئەمشەو ، بوومەلەرزەیەک بە گوڕی 5.8 پلەی رێختەر لەنزیک شاری خۆی لە ورمێ روویداوە. چەقی بوومەلەرزەکە حەوت کیلۆمەتری ژێر زەوی بووە و لە 23 کیلۆمەتر باشووری رۆژهەڵاتی شاری خۆی و 94 کلیۆمەتر باکووری ورمێ روویداوە. هێشتا هیچ زانیارییەک لەبارەی زیانەکانی بوومەلەرزەکە رانەگەیه‌ندراوه‌. هاوکات بوومەلەرزەکەی رۆژهەڵاتی کوردستان راستەوخۆ کاریگەریی کردووەتە سەر شارۆچکەی ئێلباک لە پارێزگای وان کە تەنیا 44.8 کیلۆمەتر لە شاری خۆی دوورە. هەمان ئەو بوومەلەرزەیە لە ناوەندی پارێزگای وان و شارۆچکەکانی شاخ، وێستان، پایزان، قەلقەلیا، بێگر، ئەردیش و ئارتەمێتان و لە پارێزگای جۆلەمێرگ-یش هەستی پێکراوە.    

ئەگەرچی خۆپیشاندانی سەر شەقامەکان لە رۆژهەڵات و ئێران بەدی ناکرێت بەڵام ناڕەزایەتییەکان 134 رۆژە بەردەوامە و بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی حاشا لەوە ناکەن کە خۆپیشاندانەکان هاوشێوەی ئاگری بن خۆڵەمێشە و سەر هەڵدەداتەوە، دەستگیرکردن گەنجان لە رۆژهەڵات و کوشتنی خەڵک لە بەلوچستان کۆتایی نەهاتوە و کەشی سەربازیی سەپێنراو لە جوانڕۆ و بۆکان و سنە توندتر بوەتەوە. کوشتن و دەستگیرکردن لە رۆژهەڵات و بەلوچستان لە شارەکانی قوروە و سنە و ئیلام ژمارەیەک گەنجی دیکە دەستگیرکران و چوار زیندانیی کورد کە لە ناڕەزایەتییەکانی پارێزگای ئیلام دەستگیرکران بەهۆی دۆخی خراپیان لە زیندان منیان لە خواردن گرت. سەرچاوەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان بڵاویان کردوەتەوە تا ئێستاش دۆخی توندی سەربازیی بەسەر شارەکانی جوانڕۆ و بۆکان و سنەدا سەپێنراوە و دەیان بازگە لە نێوان رێگا سەرەکییەکانی شارەکانی رۆژهەڵات دانراوە کە تەنانەت مۆبایلی خەڵك و گەشتیاران لەو بازگانە چاودێریی دەکرێن و دەپشکێنرێن. نازیلا مەعروفیان، کچە رۆژنامەوانی کورد بە بێ ئامادەبونی خۆی لەبەردەم دادگا سزای دوو ساڵ زیندانیی و 15 ملیۆن قەرەبوی بەسەردا سەپێنرا و بۆ ماوەی پێنج ساڵ گەشتی بۆ دەرەوە لێ قەدەغەکرا. ئەو رۆژنامەوانە بەهۆی بڵاوکردنەوەی چاوپێکەوتنێکی لەگەڵ ئەمجەد ئەمینی، باوکی ژینا ئەمینیی دەستبەسەرکرا و دواتر تۆمەتی هەوڵدان بۆ بانگەشە دژی دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامی درایە پاڵی. سەرچاوەکانی هەواڵی بەلوچستان بڵاویان کردوەتەوە رۆژی هەینی دەیان کەس کە ویستویانە بەشداریی لە نوێژی هەینی مزگەوتی مەککی لە شاری زاهیدان بکەن بە دەستی ئەو هێزە ئەمنییانەی جلی مەدەنیان پۆشیوە دەستگیرکراون و ریش سپییەکی ناوچەکە بەناوی خوداڕەحم کوژراوە. دوێنێ 17یەمین هەینی ناڕەزایەتییەکانی شاری زاهیدان لە پارێزگای سیستان و بەلوچستان لە کەشێکی ئەمنی و سەربازیدا بەڕێوەچو و سەرەڕای هەمو رێگرییەکان خۆپیشاندان کرا و پۆلیس و هێزە ئەمنییەکانیش بە تەقەکردن و غازی فرمێسکڕێژ بڵاوەیان بە خۆپیشاندەران کرد. ئاماری کوشتن و سێدارە بە پێی راپۆرتێکی رێکخراوی مافی مرۆڤی ئێران لە سەرەتای خۆپیشاندانەکانى رۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران لانیکەم 488 کەس کوژراون و 107 کەس لە دەستگیرکراوانیش مەترسیی لەسێدارەدانیان لە سەرە کە 19 کەسیان کوردن.  ئەو ریکخراوەیە کوژرانی 64 منداڵ و 39 ژن لە خۆپیشاندانەکانی پشتڕاست کردوەتەوە و ئاماژەی بەوەش کردوە زۆرترین ئاماری کوژراوەکانیش لە پارێزگاکانی سیستان و بەلوچستان، ورمێ ، سنە و تاران بوە. هاوکات هەر ئەو رێکخراوەیە بڵاوی کردوەتەوە؛ لە دەستپێکی ساڵی نوێی بە ئامانجی چاوترسێنکردن و بڵاوکردنەوە ترس و تۆقاندن خەڵک جگە لە چوار دەستگیرکراوی ناڕەزایەتییەکان زیاتر لە 50 کەسی دیکە لە لایەن دەسەڵاتی ئێرانەوە لەسێدارە دراون. ئەو رێکخراوەیە ئاشکرای کردوە؛ لە 26 رۆژی دەستپێکی ساڵی 2023 لانیکەم سزای سێدارەی 55 کەس جێبەجێکراوە. مافی مرۆڤی ئێران رونی کردوەتەوە 37 کەس لەوانەی کە لەسێدارەدراون تۆمەتی بازرگانیی بە ماددە هۆشبەرەکانیان لەسەر بوە. بە پێی ئامارەکان لە 21 رۆژی ئەمساڵدا لانیکەم نۆ کەسی کورد بە تۆمەتیی کوشتنی بە ئەنقەست و بازرگانیی بە ماددەی هۆشبەر لە زیندانەکانی ئێران لەسێدارە دراوەن. ئەمریکا رێککەوتنی ئەتۆمیی ئێران رەت دەکاتەوە بەرپرسێکی باڵای کۆشکی سپی رایگەیاند؛ هیچ گۆڕانکاری و پێشکەوتنێک لە رێککەوتنی ئەتۆمیی ئێران روی نەداوە و سەرۆکی ئەمریکا دەیەوێت رێگایەی دیکە دژی بەرنامەی ئەتۆمییەکەی تاران بگیرێتەبەر. جۆن کیربی، وتەبێژ و رێکخەری پەیوەندییەکانی ئاسایشی نیشتیمانیی ئەمریکا بە گۆڤاری (نیوزویک)ی راگەیاندوە؛ ئیدارەی ئێستای ئەمریکا هیچ چاوەڕوانییەکی لە رێککەوتنی ئەتۆمیی نێوان ئێران و وڵاتانی 5+1 نەماوە و دەیەوێت هەنگاوێکی بەدیل بگرێتەبەر بەرامبەر بەرنامە ئەتۆمییەکەی تاران. کیربی جەختی لەوە کردوەتەوە؛ ئەمریکا بە هیچ شێویەک لە ئێستادا کار بۆ زیندوکردنەوە یان چالاککردنەوەی رێککەوتنی ئەتۆمیی ناکات بەڵام واشنتۆن بۆ رێگریی لە ئێران بە ئامانجی گەیشتن بە چەکی ئەتۆمیی هەمو هەوڵێک دەدات. "ناڕەزایەتییەکان ئاگری بن خۆڵەمێشە" کەسایەتی و بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی ئێران هۆشداریی دەدەن لە دۆخی وڵاتەکە و سەرهەڵدانەوەی ناڕەزایەتییەکان. محەمەدڕەزا باهونەر، ئەندامی ئەنجومەنی دیاریکردنی بەرژەوەندییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران رایگەیاند؛ گەندەڵی و ناکارامەیی و گوێ نەگرتن لە قسەی خەڵک راستییەکانی ناو سیستمی دەسەڵاتن و هەر ئەوانەش هۆکارێک دەبن بۆ سەرهەڵدانەوەی ناڕەزایەتییەکان باهونەر وتویەتی: پێچەوانەی بۆچونی بەرپرسان ناڕەزایەتییەکان کۆتاییان نەهاتوە و هاوشێوەی ئاگری بن خۆڵەمێشە بۆیە بیانویەک بەسە بۆ دەستپێکردنەوەی ئەو ناڕەزایەتییانە. لە لایەکی دیکەوە سەیدحەسەن خومەینی، نەوەی روحەڵڵا خومەینی دامەزرێنەری کۆماری ئیسلامی لە ئێران رایگەیاند؛ دۆخی وڵاتەکە باش نییە و نابێت بە هەر نرخێک دەسەڵات بپارێزرێت و پشتیوانیی لێبکرێت. خومەینی لە کۆتایی لێدوانەکەیدا جەختی لەوە کردوەتەوە دەسەڵاتی ئێستای کۆماری ئیسلامی کێشە و کەموکوڕیی زۆرە و نابێت خەڵک بێهیوا بکرێت.

هاوڵاتی وانەبێژانی بەردەڕەش داوای پێدانی شایستە داراییەکانیان دەکەن و دەڵێن هێشتا موچەی مانگی دوانزەی ساڵی پاریان وەرنەگرتووە.  عائیشە عەزیز ئیبراهیم، وانەبێژ لەسنوری پەروەردەی بەردەڕەش بە هاوڵاتی ی وت"نزیکدەبینەوە لەمانگی شوبات تا ئێستا مووچەی مانگی12ی ساڵی2022مان ورنەگرتووە ، هەر دەڵێن ئەم حەفتەیە نا حەفتەیەکی تر دابەش دەکرێت و هیچ دیارنیە". وتیشی،"بەڕاستی ستەمێکی گەورە لە وانەبێژان دەکرێت ئەمە لەکاتێکدایە ئێستا دۆخی هەرێم لەرووی دارایییەوە باشە، بۆ ئێمەش جێگای پرسیارە کە بۆچی ئەوەندە مووچەکەمان دوا ئەکەوێت". هەروەها عەلی رەئوف، نوێنەری وانەبێژان لەهەرێمی کوردستان بە هاوڵاتی ی وت" لەکۆی 38 پەروەردە لەهەرسێ پارێزگای هەولێر، سلێمانی،دهۆک تەنها پەروەردەی رۆژهەڵات ورۆژئاوا لەسەنتەری دهۆک لەگەڵ پەروەردەی کۆیە شایستەداراییەکانی مانگی 12ی وەرگرتووە ئەوانەی تر هەموویان ماون." ڕاشیگەیاند،" بەرپرسانی بانک بە ئێمەیان ووتووە پارە نیە لەبانکەکان بۆیە شایستە داراییەکانی وانەبێژان دواکەوتووە". جێگەیباسە لە هەرێمی کوردستان ژمارەی وانەبێژان 35هەزار و509وانەبێژە، هاوکات 27ی کانونی یەکەمی 2022 حکومەتی عیراق بڕیاریدا بە دامەزراندنی مامۆستایانی وانەبێژ، بڕیارەکەش ئەو وانەبێژانە دەگرێتەوە لە خزمەتیان دوو ساڵ یان زیاترە، لەگەڵ ئەوەشدا بەردەوام کێشەی نەبوونی بودجەی پێویست ودابیننەکردنی شایستە داراییەکانیان هەیە.

هاوڵاتی ڕاگەیەندراوی هاوبەشی کۆبوونەوەی هەردوو مەکتەبی سیاسی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و پارتی دیموکراتی کوردستان بەمەبەستی گفتوگۆکردنی راشکاوانە لەسەر کۆی ئە بابەتانەی پەیوەستن بە دۆخی سیاسی هەرێمی کوردستان و ئاڵوگۆڕی بۆچوون و هەڵوێستەکان لەسەر چەندین بابەتی هەنووکەیی، شاندی باڵای هەردوو مەکتەبی سیاسی پارتی  دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان  لەبارەگای مەکتەبی سیاسی یەکێتی لە سلێمانی ئەمڕۆ ٢٨-١-٢٠٢٣ کۆبوونەوە. بارودۆخی گشتی و هاوکێشە ناوخۆیی و ناوچەییەکان و راوسەرنج و تێبینی هەردوولا لەسەر بابەتە جیاجیاکانی پەیوەست بەڕێککەوتنی پێشووتری هەردوولا خرانە ڕوو. لەکۆتاییدا هەردوولا رێککەوتن لەدەرفەتێکی نزیکدا کۆبوونەوەی دیکەی هەردووشاند ئەنجامبدرێت. یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان پارتی دیموکراتی کوردستان

هاوڵاتی هێزەکانی پاراستنی گەل (هەپەگە) ناسنامەی چوار شەهیدی راگەیاند کە لەنێو خاکی هەرێمی کوردستاندا شەهید بوون. ناوەندی راگەیاندن و چاپەمەنی هەپەگە ناسنامەی چوار شەهیدی خۆی بە ناوەکانی دەڤریم هەژار، دیجلە روحاد، ئاندۆل سەرحەد و رۆژگەر گابار راگەیاند کە لە ٢٧ی تشرینی یەکەمی ساڵی رابردوودا لە ناوچەی مەتینای دەڤەری بادینانی هەرێمی کوردستاندا لە هێرشێکی سوپای تورکیادا شەهید بوون. بەگوێرەی راگەیەندراوەکەی هەپەگە، دوو لە شەهیدەکانی خەڵکی کۆبانێ و دووانیش خەڵکی باکوری کوردستانن. هەروەها باسی ئەوەشی کرد کە لەو شەڕ و پێکدادانەدا،  ١٢ سەربازی تورکیا کوژراون و هەشت سەربازیش بریندار بوون. نزیکەی نۆ مانگە، سوپای تورکیا هێرشێکی فراوانی لەبەرامبەر گەریلاکانی پەکەکە لەنێو خاکی هەرێمی کوردستان دەست پێکردووە. ئەم ئۆپراسیۆنە بە درێژترین ئۆپراسیۆنی دەرەوەی سنور دادەنرێت کە مێژووی سوپای تورکیادا. بەگوێرەی راگەیەندراو و بەرپرسانی پەکەکە، سوپای تورکیا لەم ئۆپراسیۆنەکەدا چەکی قەدەغەکرا و گازی کیمیایی بەکار دەهێنێت. هەپەگە پێشتریش رایگەیاندبوو کە بە دەیان گەریلا بەهۆی چەکی کیمیاییەوە شەهید کراون.

هاوڵاتی لەچاوپێکەوتنێکی ڕۆژنامەنووسیدا سەرۆک وەزیرانی عێراق ڕایدەگەیەنێت یاسای نەوت و غاز پەیوەندییەکانی حکومەتی فیدراڵ و حکومەتی ھەرێم رێکدەخاتەوەو دەربارەی ناردنی پارەش بۆ هەرێم ئاماژە بەوەدەکات یاسای بودجە ئەو بابەتە چارەسەر دەکات. محەممەد شیاع سوودانی سەرۆک وەزیرانی عێراق لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ فرانس ٢٤ رایگەیاند، سەردانەکەی بۆ فەرەنسا دەبێتە گواستنەوەیەکی جۆری لە پەیوەندییەکانی ھەردوو وڵات و لە رێگەی ئیمزاکردنی رێککەوتنی ھاوبەشی ستراتیژی کە ٥٠ بوار لەخۆدەگرێت، مۆرکێکی ستراتیژی وەرگرتووە. سەبارەت بە ناکۆکییەکانی ھەرێم و بەغداد سوودانی ئاماژەی بەوەکرد، یاسای بودجە بەشێکی زۆری کێشەکانی ناردنی پارە بە پێی دەستور چارەسەر دەکات و  دواتریش کار بۆ پەسەندکردنی یاسای نەوت و غاز دەکەن کە پەیوەندییەکانی حکومەتی فیدراڵ لەگەڵ حکومەتی ھەرێم و پارێزگا بەرھەمھێنەرەکانی نەوت رێکدەخات. دەربارەی مانەوەی سوپای وڵاتانی دیکە لەعێراق سوودانی وتی، عێراق پێویستی بە ھێزی شەڕکەری بیانی نیە، بەڵکو پێویستی بەھەماھەنگی لەگەڵ ھاوپەیمانی نێودەوڵەتی ھەیە بۆ بەرەنگاربوونەوەی تیرۆرو پاراستنی ئاسایش و سەقامگیری. سودانی دوپاتیشیکردەوە، لەسەرەتای دەستبەکاربوونیەوە ھەوڵی نزیکبوونەوەی لەگەڵ ئێران و سعودیە داوەو بەمنزیکانەش گەڕەکێکی تری دانوستانەکانی ھەردوو وڵات لە بەغداد رێکدەخەن، رونیشیکردەوە، دەستدرێژیکردنە سەر خاکی عێراق کارێکی رەتکراوەو ئیدانەکراوەو دیالۆگ باشترین رێگەیەک بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان لەگەڵ تورکیاو ئێران.

هاوڵاتی بەپێی هەواڵێکی ئاژانسی ھەواڵی بلومبێرگ لەزاری سەرچاوەیەکی ئاگادار بڵاویکردووەتەوە، دوای دابەزینی بەھای نەوتی ھەرێم و شکستی ھەوڵەکانی گروپی کۆمپانیاکانی ترافیگۆرا بۆ ئیمزاکردنی گرێبەستی نوێ لەگەڵ حکومەتی ھەرێمی کوردستان، کۆمپانیاکە کارکردنی لەگەڵ ھەرێم راگرتووە. هەر بەپێی هەواڵەکە ئەم هەنگاوەی کۆمپانیاکە لە دوای ئەوە دێت، لە پەراوێزی کۆڕبەندی داڤۆس، نوێنەرانی کۆمپانیای ترافیگۆرا بەنیازبوون کۆبوونەوە لەگەڵ سەرۆکی حکومەتی ھەرێم بکەن و دانوستان لەسەر ئەوە بابەتە بکەن، بەڵام کۆبوونەوەکە لە دوایین ساتەکاندا لەلایەن سەرۆکی حکومەتی ھەرێم بەبێ ھیچ روونکردنەوەیەک ھەڵوەشاوەتەوە. گروپی کۆمپانیاکانی ترافیگۆرا یەکێکە لەو کۆمپانیا گەورانەی کە لە ساڵی ٢٠١٤ بۆ ٢٠١٥ چەندین ملیار دۆلاری لەپێناو کرینی نەوتی ھەرێم داوەتە حکومەتی ھەرێم، تا ھەفتەی رابردووش حکومەتی ھەرێم ٢٧٣ ملیۆن دۆلار قەرزاری کۆمپانیاکە بووە، دوای ھەڵوەشاندنەوەی کۆبوونەوەکەی داڤۆسیش، ترافیگۆرا ویستوویەتی ھۆشداری بداتە حکومەتی ھەرێم بۆ گەڕاندنەوەی ئەو بڕە پارەیە.

سەلاحەدین دەمیرتاش دەسەڵاتی تورکیای بە برایانی داڵتۆن بەناوکرد کە لە فیلم کارتۆنی لوکی لوکدا سێ کارەکتەری تاوانبارن و وتی، " چەتەکانی داڵتۆن شکست دەهێنن." سەلاحەدین دەمیرتاش هاوسەرۆکی پێشووی پارتی دیموکراتی گەلان (هەدەپە) کە لە ساڵی ٢٠١٦ەوە لە زینداندایە و ماوەی نزیکەی مانگێکە دەستی بە هەڵمەتێکی فراوان لە چوارچێوەی ئامادەکاریەکاندا بۆ هەڵبژاردنەکانی تورکیادا کردووە، توێتێکی لەبارەی ئەنجامی هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی و پەرلەمانی تورکیا بڵاوکردەوە. دەمیرتاش لە تویتەکەیدا نووسیویەتی، پێویستە هاوڵاتیانی تورکیا گوێ بە ئەو راپرسیانە نەگرن کە لەلایەن دەسەڵات خۆیەوە ئامادکراون و وتی، دەسەڵات وەک 'چەتەکانی داڵتۆن' شکست دەهێنێت. ' مەبەستی دەمیرتاش ئەو چوار برایەی نێو فیلم کارتۆنی لولی لوکدا کە چوار برای تاوانبارن و هەموو کاتێک بەهۆی تاوانەکانیانەوە لەلایەن لوکی لوکەوە دەستگیر دەکێن' دەمیرتاش دەشڵێت، " ورەتان هەبێت، بە جۆش و خڕۆش و متمانەوە تێکۆشانتان فراوان بکەن. لە کاتێکدا کە ئێوە هەن پێویستی بە ' لوکی لوک' نییە.