هاوڵاتی ستێرك تیڤی بڵاویكردەوە: دەوڵەتی تورکیا شەوی ڕابردوو بە فڕۆکەى جەنگی شاری دێرکی ڕۆژئاوای کوردستان بۆرومانكردوەو لە ئەنجامدا ٩ کەس شەهیدبوون و ٣ کەسیش برینداربوون. سوپای تورکیا شەوی ڕابردوو بە فڕۆکەى جەنگی هێرشی کردە سەر ناوچەکانی کۆبانی، شەهبا، زرگان و دێرک. لە لەگوندی تەقل بەقلی سەر بە دێرک ئۆتۆمبیلێک بۆردومانکرا. لەو هێرشەدا ٢ کەس شەهید بوون. دوای هێرشەکە دانیشتوانی ناوچەکە ویستیان بچنە شوێنی بۆردومانەکە و فریای بریندارەکان بکەون، بەڵام فڕۆکەکانی دەوڵەتی تورکیا جارێکی دیکە جەماوەری بە کۆمەڵی خەڵکەیان بۆردومانکر، لە ئەنجامی ئەو بۆردومانەدا ٧ کەس شەهید بوون و ٣ کەسیش برینداربوون. یەکێک لە شەهیەکان عیسام عەبدوڵا پەیامنێری ئاژانسی هەواڵی هاوار (ANHA)یە.
.png)
هاوڵاتی له ئهنجامی هێرشهكانی فڕۆکە جەنگییەکانی توركیا بۆ سهر ناوچهكانی باكوور و ڕۆژههڵاتی سووریا ١١ هاوڵاتی و پەیامنێرێكی ئاژانسی هاوار نیوز شەهید بوون و ١٤ سەربازی حکومەتی سووریاش گیانیان لەدەستدا. ئاژانسی هاوارنیوز نوێترین ئاماری قوربانییانی هێرشهكانی دهوڵهتی داگیركهری توركی بۆ سهر ناوچهكانی باكوور و ڕۆژههڵاتی سووریا بڵاوكردهوه، كه له درهنگانی شهوی ڕابردوو تا ئێستا بهردهوامه. بهپێی ئامارهكه، له ئهنجامی بۆردوومانهكانی فڕۆکە جەنگییەکانی دەوڵەتی داگیرکەری تورک، کە ناوچهكانی دێرک، زرگان، گرێسپی، کۆبانێ و شەهبای كرده ئامانج، ١١ هاوڵاتی و پەیامنێرێكی ئاژانسی هاوار نیوز به ناوی ” عیسام عەبدوڵا “شەهید بوون، ههروهها شهش هاوڵاتی و پەیامنێرێكی ستێرک تیڤی-یش بهناوی “محهمهد جهراد” برینداربوون. هاوكات له ئهنجامی بۆردومانهكانی دهوڵهتی داگیركهری تورك بۆ سهر خاڵه سهربازییهكانی حكومهتی سووریا له ناوچهكانی زرگان، تلڕهفعهت و گرێسپی، ١٤ سەربازی حکومەتی سووریا گیانیان لەدەستداوە و ١٢ سەربازیش برینداربوون. شایەنی باسە لە ئاکامی بۆردومانەکانی سەر قەندیل و دەوروبەری جارێ هیچ زانیارییەک نییە ڤیدیۆی بۆردومانەکانی تورکیا بۆ سەر ناوچە جیاجیاکانی ڕۆژئاوای کوردستان
عەمار عەزیز لەدهۆك 21 كەس بەتۆمەتی بڕینی دار دەستگیردەكرێن و دەدرێنە دادگا، بڕینی دار لەكاتێكدایە ئەمساڵا بەهۆی گرانی نرخی نەوت بەشێكی زۆری خەڵك گەڕاوەتەوە بۆ سۆپای دار، بەتایبەتی لەناوچە شاخاوییەكان. عەبدولكەریم رەشید، دانیشتووی ناحیەی شیلادزێی سەر بەقەزای ئامێدی-یە بەهاوڵاتی ی وت:»پێش هەفتەیەك یەك بەرمیل نەوتمان وەرگرت بە 103هەزار دینار، حكومەت لەبری یەك بەرمیل پێویستە بۆ ناوچە شاخاوییەكان بەلایەنی كەم دوو بەرمیل بۆ هەر خێزانێك دابین بكات، یەك بەرمیل بۆ ناوچەكەی ئێمە تەنها بەشی مانگێک دەكات ئەی مانگەكانی تر چی بكەین، یان دەبێت بەرمیلێك تادوو بەرمیلی تر بكڕین، یانیش سوود لەسۆپای دار وەربگرین، ئێستا زۆرینەی خەڵكی شێلادزێ سۆپای داریان هەیە، نەوت گرانەو هەموو كەسێك ناتوانێت بەرمیلێك بە 260 هەزار بكڕێت». وتیشی:» سۆپای دارم هەیە، بەڵام هەرگیز داری تەڕ بەكارناهێنم، لەهاوینان داری وشك كۆدەكەمەوەو لەزستان بەكاریدەهێنم، ئەگەر نەوت بۆ خەڵك دابین نەكات، بەدڵنیاییەوە خەڵك پەنا بۆ داربڕین دەبەن، هیچ كەسێك حەزناكات دارببڕێت بەڵام ناچارە تاخۆی و خێزانەكەی لەسەرمای زستان بپارێزێت». هوشیار سەلیم، مامۆستایە لەدهۆك بەهاوڵاتی وت: «حكومەت لەلایەك دار دەچێنێت و لەلایەكی تر بەهۆی دابەشنەكردنی نەوت و گرانی نرخەكەی دەرفەتی رەخساندووە بۆ داربڕین، ئەگەڕ راستە حكومەت لەخەمی ژینگەدایە با لەجیاتی یەك بەرمیل دوو بەرمیل بەخەڵك بدات و بەنرخێكی هەرزان، خێزان هەیە لەم دهۆكە 103هەزار دیناری نیە ئەو بەرمیلە نەوتەی حكومەت وەربگرێت، ئەی چۆن بتوانێت بەرمیلێك نەوت بە 260 هەزار دینار بكڕێت، هەمووی خەتای حكومەتەو ئەو بەرپرسیارە لەتێكدانی ژینگەی هەرێمی كوردستان». «ساڵی رابردوو یەك بەرمیل لەبازاڕدا دەوروبەری 170بۆ180هەزار بوو، ئەمساڵ زیاتر لە 100 هەزاری چووەتەسەر، لەهەمانكاتدا حكومەتیش ئەو نەوتەی دابەشی دەكات گرانی كردووە، حكومەت بەهیچ شێوەیەك لەگەڵ خەڵك هاوكارنیە بۆیە ئەم دۆخەی ئێستا دروستبووە»هوشیار سەلیم وای وت. جەمال سەعدۆ، فەرماندەی هێزی دهۆك بۆ پاراستنی ژینگە بەهاوڵاتی راگەیاند: «لەسەرەتای ئەمساڵەوە تا ئێستا21 كەسمان بەتۆمەتی بڕینی دار دەستگیركردووە، تۆمەتبارەكانمان رەوانەی دادگا كردووە بەمەبەستی لێكوڵینەوەو سزادانیان، ئێمە لەهەر ناوچەیەك چەند مەفرەزەیەكی گەڕۆكمان هەیە، جگە لەمەش ئاگاداری پەروەردەو ئەوقافمان كردووە كەداوا لەخەڵك بكەن بەهیچ شێوەیەك دەست بۆ بڕینی دار نەبەن». وتیشی:»لەزۆربەی ناوچە شاخاوییەكان مەفرەزەی گەڕۆكمان هەیە، خەڵكیش زۆر هاوكارە لەگەڵمان بۆ دەستگیركردنی سەرپێچیكاران و زانیاریمان دەدەنێ، ئێمەش جیاوازی لەنێوان هیچ كەسێكدا ناكەین، هەركەسێك دار ببڕێت دەستگیردەكەین». لەبارەی سزای سەرپێچیكەران جەمال سەعدو وتی:»سزای سەرپێچكەران بەپێی تەمەنی دارەكە دەستنیشان دەكرێت لەدوو ملیۆن دینار دەستپێدەكات تاحەوت ملیۆن دینار، زیندانكردنیش لەیەك مانگ تا شەش مانگ، دواجار دادوەر بڕیاری كۆتایی دەدات.
هاوڵاتی وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان، له راگهیهندراوێكدا وهڵامی ژمارهیهك وێبسایتی ئێرانی دایهوه و رایگهیاند، حکومەتی هەرێمی کوردستان بە هیچ شێوەیەک چەکی بۆ کۆماری ئیسلامی ئێران نەناردووە. دهقی روونكردنهوهكه چەند ماڵپەڕێکی هەواڵی ئێران، هەواڵێکیان لەسەر زاری جۆن بوڵتن، کە ئێستا هیچ پۆستێکی حکومی و فەرمی لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا نییە بڵاو کردووەتەوە کە گوایە چەک لە ڕێگای هەرێمی کوردستانەوە بە قاچاخ هەناردەی کۆماری ئیسلامی ئێران دەکرێت. حکومەتی هەرێمی کوردستان سەرلەبەری ئەم هەواڵە بێ بنەمایە ڕەتدەکاتەوە کە چەندین جارە دووبارە دەکرێتەوە. حکومەتی هەرێمی کوردستان بە هیچ شێوەیەک ڕێگەی نەداوە و ڕێگەش نادات ئاسایشی وڵاتانی دراوسێ لە ڕێگەی هەرێمەوە تێک بدرێت و ئەم جۆرە هەواڵانە دوورن لە ڕاستیەوە. وتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان
.jpg)
هاوڵاتی هەپەگە ڕایگەیاند، لە ئەنجامی چالاكییەكانی هێزەكانیان لە چوار ڕۆژدا لە ناوچەكانی بەرخۆدان، ٢٣ سەربازی تورک مردن و شەش سەنگەری سوپای داگیركەری توركیش ڕوخێندراون. ئەمڕۆ ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنی هەپەگە، ڕاگەیەنراوێكی لەبارەی چالاكییەكانی گەریلاكانی لە ڕۆژانی ١٦ی ئەم مانگە هەتا ئەمڕۆ بڵاوکردەوەو تیایدا هاتووە: "لە ئەنجامی چالاكییەكانی هێزەكانمان لە ناوچەكانی بەرخۆدان، ٢٣ داگیركەری سزادران و سێ داگیركەریش بریندار بوون" هاوكات بە پێی ئامارەكەی هەپەگە، شەش سەنگەری سوپای داگیركەری تورك و دوو مین-یش لەناوبراون، هەروەها گورز لە هێلیكۆپتەرێكی جۆری سكۆرسكی و ئۆتۆمبێلێكی سەربازیش وەشێندراوە. لە بەشێكی تری ڕاگەیەنراوەكەدا هاتووە، سوپای داگیركەری تورك جارێك بە بۆمبی قەدەغەكراو و چوار جاریش بە چەكی كیمیایی ناوچەكانی بەرخۆدانی بۆردومان كردوە، لە هەمان كاتدا شەش جار بە فڕۆكەی جەنگی، ٤٤ جار بە هێلیكۆپتەری هێرشبەر، دەیان جار بە كاتیوشا، تانك، هاوەن و چەكی قورس بۆردومانی ئەنجامداوە. بە پێی ڕاگەیەنراوەكە لەو چالاكییەدا سێ گەریلای ئازادیش شەهید بوون، لەوبارەشەوە هەپەگە ئاماژەی بەوەكردووە،" هەڤاڵانمان ملیتان، سەرخۆبوون و نەژوان كە بە گیانی فیدایی و قارەمانێتی بەرزەوە بێ ترس بەرەو سەنگەری داگیركەران چوون و ترسێكی گەورەیان خستە ناو داگیركەران، لەسەر هێڵی فیدایی شەڕیان كرد و گورزیان لە داگیركەران وەشاند، هەر سێ هەڤاڵمان لەو چالاكییەدا بە قورسی برینداربوون، تا كۆتا هەناسەیان شەڕیان كرد، دواتر نارنجۆكیان بە خۆیانەوە تەقاندەوە و شەهید بوون".
.png)
عەمار عەزیز کۆنفرانسێکی تایبەت بە پاشکەوتی مووچەی فەرمانبەران لە هەولێر ئەنجامدەدرێت ئەمڕۆ شەممە ،گروپی گێرانەوەی پاشکەوتی مووچەی فەرمانبەران لەهەولێر دووەم کۆبوونەوەی خۆیان تایبەت بە چالاکیەکانی پاشکەوتی مووچە یان ئەنجامدا. بەدەل بەرواری، نوێنەری پارێزگای دهۆک لە گروپی گێرانەوەی مووچەی فەرمانبەران بە هاوڵاتی ی وت"ئەمڕۆ لە کۆبوونەوەیەکدا لەشاری هەولێر لەگەڵ هەڤاڵانی هەولێر و سلێمانی باسمان لە ئامادەکاری کرد بۆ بەستنی یەکەمین کۆنفرانسی هەرێمی تایبەت بە پاشەکەوت، داوا لە نوێنەرانی حکومەتی عێراق و هەرێم و ئەندامانی پەرلەمانی و کۆمەڵێک کەسایەتی دەکەین ئامادەبن لە کۆنفرانسەکە" بەدەل بەرواری ووتیشی"کاتی کۆنفرانسەکە هێشتا دیارنیەبەڵام بەمنزیکانە ئەنجامدەدرێت، ئامانج لە کۆنفرانسەکە دۆزینەوەی کۆمەڵێک رێگە چارەسەری یاسایی یە بۆ گێرانەوەی پاشکەوتی مووچەی فەرمانبەران، هەموو چالاکیەکانمان بەرێگای ئاشتی دەبن"
هاوڵاتی شێخ مەزهەری سیرێ، لەنەخۆشخانەی شارەوە پەیامێكی بڵاوكردەوە، سوپاسی هەموو كوردێك دەكات و دەڵێت: دووعای خێرم بۆ بكەم، خوای گەورە ئەم موسیبەتەم لەسەر ئاسان بكات، بەڕاستێ موسیبەتێكی گەورەیە
هاوڵاتی لە خۆپێشاندانەکانی ئەمڕۆی رۆژهەڵاتی کوردستان، پێنج خۆپیشاندەر گیانیان لەدەستدا کە سێیان خەڵکی شاری دیواندەرەن لە پارێزگای سنە. رێکخراوی هەنگاولە ڕاگەیەندراوێکدا ڕایگەیاند لە خۆپێشاندانەکانی ئەمڕۆ شەممەدا، تاوەکو کاژێر 5:30ی ئێوارە، پێنج خۆپیشاندەر بە گولـلەی هێزەکانی حکومەتی ئێران گیانیان لەدەستداوە کە سێیان خەڵکی شاری دیواندەرەن لە پارێزگای سنە و ناویان جەمشید فەتحی، حەبیبوڵڵا فەتحی و فوئاد سواری-یە. باسیلەوەشکرد ئەمڕۆ شەممە لە زۆربەی شار و شارۆچکەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان، خۆپێشاندان و مانگرتن بەردەوامبوو و لە هەندێ شاریش هێزەکانی حکومەتی ئێران بە تەقە و غاز بڵاوەیان بە خۆپیشاندەران کرد. خۆپێشاندانەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران، پێی ناوەتە 64ـەمین رۆژەوە و لە رۆژی سێشەممەی رابردووەوە تائێستا، 29 خۆپیشاندەر لە خۆپێشاندانەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان گیانیان لەدەستداوە. شایەنی باسە ژمارەی قوربانییەکانی خۆپیشاندانەکانی ئەمڕۆی ئێران لە بەرزبونەوەدایە وئەمڕۆ لە زۆرێک لە شارەکانی ئێران هێزە ئەمنییەکان قەناسبەدەستیان ناردۆتە سەر بینا بەرزەکان وتەقە لە خۆپیشاندەران دەکەن
هاوڵاتی ئێوارەی ئەمڕۆ شەممە، لەپارکی نەورۆز لەناوەندی دهۆک مەراسیمێکی تایبەت بۆ دەربڕینی هاوخەمی بۆ قوربانیانی روداوەکەی شاری سلێمانی بەڕێوەچووە. لە مەراسیمەکەدا پارێزگاری دهۆک و نوێنەرانی پێکهاتەکانی ئێزیدی ، کریستیانی پیاوانی ئایینی موسڵمان بەشداربوون، لەرێورەسمەکەدا پارێزگاری دهۆک ووتەیەکی پێشکەشکردو ووتی"بەناوی خەڵکی پارێزگای دهۆک لەدڵەوە زۆر خەمبارین بۆ روداوەکەی سلێمانی، کارەساتێکی گەورە بوو، هیوای زوو چاکبوونەوە بۆ برینداران دەخوازین هەروەها خوا لە مردووان خۆش بێت و جێگایان بەهەشت بێت" عەلی تەتەر، پارێزگاری دهۆک لەرێگا دەزگا ڕاگەیاندنەکان ئامادەیی خۆی دەربڕی بۆ هەر جۆرە هاوکارییەک، ووتی"وەکو ئیدارەی پارێزگا وخەڵکی پارێزگای دهۆک ئامادەیین بۆ هەرجۆرە هاوکارییەک خەمی ئەوان خەمی ئێمەش و هیچ جیاوازی لەنێوان سلێمانی ودهۆک و هەولێر نیە ئێمە پێکەوە جوانین"
هاوڵاتی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە میانی بەسەرکردنەوەی ئەو کەسانەی کە بەهۆی تەقینەوەکەی سلێمانی بریندار بوون رایگەیاند، هەوڵدەدرێت بۆ ئەوەی هەموو کێشەکان چارەسەر بکرێن. لە وەڵامی پرسیارێکیشدا گوتی، بێگومان "سەردانی یەکێتی و هەموو لایەنەکانی دیکەیش دەکەین." لەبارەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستانیشەوە گوتی، "دەبێت لە ماوەی ساڵێکدا هەڵبژاردن بکرێت." ئهمڕۆ شهممه 19ـی تشرینی دووهمی 2022، نێچیرڤان بارزانی، سهرۆكی ههرێمی كوردستان دوای بەشداریکردنی لە پرسەی ئەو 15 هاونیشتمانییەی لە ڕوداوەکەی سلێمانی گیانیان لەدەستدا لهچووە ئەو نهخۆشخانهیهی قوربانییانی تهقینهوهكهی سلێمانی تێدا چارهسهردهكرێن كۆنگرهیهكی رۆژنامهوانی ئهنجامدا ورایگهیاند، ههموومان خهمبارین و ئهمڕۆ له ههموو ماڵێك پرسه ههیه، به ئهركی خۆمان زانی سهردانی برینداران بكهین و بێگومان ههرچی پێویست بێت ئێمه ئهنجامی دهدهین ئەوەی کە پێویست بێت بۆ ئەو رووداوە دەیکەن هەروەها حکومەتیش بێگومان بە کاری خۆی هەڵدەستێت." گوتیشی، "هاتنمان بۆ سەرەخۆشی بوو لە کەسوکاری ئەو هاونیشتمانییانەی گیانیان لەدەستدا." لهبارهی درێژكردنهوهی تهمهنی ئهم خولهی پهرلهمانی كوردستان و ئهنجامدانی ههڵبژاردنهكان، نێچیرڤان بارزانی هیوای خواست لایهنه سیاسییهكانی ههرێمی كوردستان لهبارهی پرسی درێژكردنهوهی تهمهنی پهرلهمان و ئهنجامدانی ههڵبژاردنهكان بگهنه رێككهوتن و رایگهیاند، "دهبێت بهرژهوهندیی ههرێمی كوردستان لهسهرووی ههموو حزبهكانهوه بێت". وتیشی، "من وەکو سەرۆکی هەرێمی کوردستان [پێشتریش] بەپێی ئەرکی خۆم نامەم ناردووە بۆ پەرلەمان. من هیوادارم حیزبەکان لەسەر ئەم بابەتە رێککەون. ئێستا ماوەی پەرلەمان درێژکراوەتە بۆ ساڵێک. بە دڵنیاییەوە دەبێت لەمساڵەدا هەڵبژاردن بکرێت." هەروەها باسی لەوەشکرد، " سەردانی هەموو لایهنه سیاسییهكانی ههرێمی كوردستان دەكات بە یەکێتی نیشتیمانی کوردستانیشەوە بۆ ئەوەی هەموو کێشەکان لەسەر مێزی گفتوگۆ چارەسەربكرێن".
هاوڵاتی تادێت رۆژەكانی بەردەم كابینەكەی محەممەد شیاع سوودانی بۆ ئامادەكردنی پرۆژەیاسای بودجەی ساڵی ٢٠٢٣و ناردنی بۆ پەرلەمان كەمتر دەبێتەوە لەكاتێكدا بودجەكە بەگەورەترین بودجە لەدوای ساڵی ٢٠٠٣ەوە دادەنرێت، ئەمە لەكاتێكدایە كە هەفتەی رابووردووش پەرلەمانی عێراق ماوەی كاركردنی تەشریعی خۆی یەك مانگ درێژكردەوە ئەویش تەنیا لەپێناوی تێپەڕاندنی چەندین پرۆژە یاسادا كەیەكێك لەو یاسایانە پرۆژەیاسای بودجەی ساڵی ٢٠٢٣ە، وەزیری دارایی عێراقیش رایگەیاندبوو یەكێك لەكارە لەپێشینەكانی حكومەت ئامادەكردنی پرۆژەیاسای بودجەیە. بەپێی ئەو زانیارییانەی خراوونەتەڕوو بودجەی ساڵی ٢٠٢٣ جیاواز لەبودجەی ساڵانی رابووردوو كە لەدۆخی جەنگ و كەمی نرخی نەوت و كۆرۆنا و قەیرانی جۆراوجۆری تری ئابووری و سیاسیدا ئامادە دەكراو جێبەجێدەكرا، بودجەی ساڵی داهاتوو لەدۆخێكی ئابووری سەقامگیرو بەرزی نرخی نەوت و بەرزی نرخی دۆلار بەرامبەر دینارو نەبوونی هیچ جەنگ و قەیرانێكی ئابووری لەعێراقدا ئامادەدەكرێت و چاوەڕواندەكرێت بڕەكەی لەنێوان ١٢٥ ملیار بۆ ١٣٥ ملیار دۆلار بێت و یەدەگی نەختینەیی عێراقیش ١٠٠ ملیار دۆلار بێت، هەر بەپێی زانیارییەكانیش نرخی بەرمیلێك نەوت لەبودجەدا لەنێوان ٧٠ بۆ ٨٠ دۆلار دیاریكراوەو ئەگەر بێت و نرخی نەوت لەو رێژە دابەزێت ئەوا بودجە تووشی كورتهێنان دەبێت، لەو بڕە پارەیەی كۆی بودجەش نزیكەی ١١٠ ملیار دۆلاری لەداهاتی نەوتەو ئەوەی تری دەمێنێتەوە داهاتی نانەوتییە. محەممەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق هیوای خواست نرخی بەرمیلێك نەوت جێگیر بێت و نەڕواتە سەرووی ١٠٠ دۆلارەوە، هاوكات بەجۆرێكیش دانەبەزێت كاربكاتە سەر خستنەڕوو و داواكاری نەوت، هەروەها ئاماژەشی بەوەكرد كە لەگەڵ وڵاتانی ئۆپێك گفتوگۆ دەكات سەبارەت بەزیادكردنی بڕی بەرهەم و هەناردەكردنی نەوت. سەبارەت بە پرۆژەیاسای بودجەش سودانی ئەوەی ئاشكراكرد لەپرۆژەیاسای بودجەی ساڵی ٢٠٢٣ سندوقێكی بۆ لێبڕینی بەشێك لەداهاتی نەوت جێگیركردووە كە تەرخاندەكرێت بۆ برەوپێدان و گەشەكردنی بوارەكانی نیشتەجێكردن و پەروەردە و تەندروستی و چەندین بواری تر، ئاماژەی بەوەشكردووە ئامانجی ئەم سندوقە چالاكتركردنی كەرتی تایبەت و بنەبڕكردنی گەندەڵی و دابینكردنی دەیان هەزار هەلی كارو هاندانی كاركردنە لەكەرتی تایبەت لەبری كەرتی گشتی. بەپێی زانیارییەكانیش سەرمایەی ئەو سندوقە نزیكەی پێنج ملیار دۆلار دەبێت لەداهاتی نەوت دابیندەكرێت، هەروەها ئەوەی ئەم سندوقە جیادەكاتەوە ئەوەیە كەداهاتەكەی ناكەوێـتە ژێر دەستی وەزارەتەكانی حكومەتەوە، بەڵكو هۆكارێكی تەمویلكردنی كەرتی تایبەتە بۆ جێبەجێكردنی پرۆژە تەواونەكراوەكان و لەبری ئەوەی قەرزی دەرەكییان بۆ بكرێت پارەكەی لەڕێگای ئەم سندوقەوە دابیندەكرێت، بەجۆرێك سەرۆكوەزیرانی عێراق دەیەوێت ئەو پرۆژانە تەواوبكات كە لەسەدا ٧٠یان تەواوكراون و كاركردن تیایدا راوەستاوە. ئامادەكردنی پرۆژەیاسای بودجەی ساڵی ٢٠٢٣ لەكاتێكدایە چەند لایەنێكی سیاسی عێراق باسیان لەپێویستی ئامادەكردنی بودجەی سێ ساڵی داهاتوو بۆ عێراق دەكردەوە تا بەیەك پاكیج لەپەرلەمان دەنگی لەسەر بدرێت، بەڵام هەرزوو لەلایەن لیژنەی یاسایی پەرلەمانی عێراقەوە ئەو بیرۆكەیە رەتكرایەوەو رایانگەیاند بودجە تەنیا بۆ یەك ساڵە چونكە هەموو ساڵێك داهاتی حكومەت گۆڕانكاری بەسەردا دێـت و ناتوانرێت بودجەی سێ ساڵ لەسەریەک ئەگەر بنیاتبنرێت. بەگوێرەی رۆژنامەی نیمچە رەسمی حكومەتی عێراق، خەرجی فیعلی حكومەتی عێراق بۆ ساڵی ٢٠٢٢، لەسەدا ٤٢ی بۆ مووچە بووە و لەسەدا ٢٤ی بۆ چاودێری كۆمەڵایەتی و لەسەدا ١٠ی بۆ بەخشین و هاوكاری و لەسەدا ١٤ی قەرز بووە، ئەمە جگە لەوەی لەسەدا ٩٠ی خەرجییەكان هیچ بەرهەمێكی راستەقینەیان نەبووە، بەپێی رووپێوییەكانی وەزارەتی پلاندانانیش لەئێستادا لەعێراقدا حەوت هەزار پرۆژە نزیكەی ٢٥٠ ترلیۆن دیناریان پێویستە بۆ تەواوكردنیان.
هاوڵاتی دوای کۆتاییهاتنی پرسەی قوربانیانی رووداوەکەی سلێمانی لە شاری سلێمانی لە هەولێریش پرسە دادەندرێت و شوێن و کاتی بەڕێوەچوونی پرسە دیاردەکرێت. ئەمرۆ شەممە 19ـی 11ـی 2022 ئومێد خۆشناو پارێزگاری هەولێر لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا راگەیاند، لە هەولێر پرسە بۆ قوربانیانی رووداوەکەی سلێمانی دادەندرێت و گوتی: "دوای ئەوەی پرسە لە سلێمانی تەواو بوو بە بەشداری ئەندامانی خاوادەی قوربانیان پرسە لە هەولێر بەڕێوەدەچێت. وتیشی: وەک پارێزگا و خەڵکی هەولێر، هاوخەمی شاری سلێمانی خۆشەویستین، دروود بۆ رۆحی قوربانییەکان و هیوای چاکبوونەوە بۆ بریندارەکان دەخوازین. سەبارەت بە شوێن و کاتی بەڕێوەچوونی پرسە، ئومێد خۆشناو ئەوەی خستەڕوو لە رۆژانی داهاتوودا شوێن و کاتی بەڕێوەچوونی پرسەکە دیار دەکەن. ئاشکراشیکرد، "بەرنامەمان هەبوو پرسە بۆ ئەو کارەساتە دابندرێت، بەڵام دوای گفتوگۆمان لەگەڵ خێزانەکەیدا، بۆمان دەرکەوت ئێستا لە دۆخێکی شۆک و ناهەمواردان، رێککەوتین پاش ئەوەی لە سلێمانی پرسەکانیان کۆتایی پێدێت، ئەوکات لە هەولێریش پرسەی ماتەمینی دادەنێین و ئەندامانی ئەو خانەوادەش لەگەڵمان بەشدار دەبن. هاوکات بە هاوڵاتیانی رادەگەیەنین لە کوێ و چی کاتێک پرسە لە هەولێر دادەنرێت." پارێزگای هەولێر، هیواشی خواست ئەم کارەساتە دوایین ناخۆشی بێت بۆ سلێمانی و هەرێمی کوردستان مرۆڤایەتی.
هاوڵاتی لە مەراسیمێکدا و بە بەشداری ژمارەیەکی زۆر لە هاوڵاتیان ١٤ قوربانی تەقینەوەکەی سلێمانی پێکەوە بە خاک دەسپێردرێن و قوربانی ١٥ هەمینیش کە وەستاکەیە دەبرێتەوە بۆ رۆژهەڵاتی کوردستان. سەرلەبەیانیی ئەمڕۆ شەممە، بە ئامادەبوونی کەسوکاری قوربانییەکان و بەرپرسانی حکومی و حیزبی، تەرمی 14 کەس لەوانەی کە لە تەقینەوەکەدا گیانیان لەدەستدا، بە 14 ئامبوڵانس لە دادپزیشکیی سلێمانییەوە بەرەو مزگەوتی بابەشێخی سیرێ بەڕێکران و دوای رێوەڕەسمە ئایینییەکان، رەوانەی گۆڕستانی کەڵەکنی سلێمانی دەکرێن و لەوێ دەنێژرێن تەرمەکان گەیێندرانە مزگەوتی بابەشێخی سیرێ و لەوێ لەلایەن هاونیشتمانییەکەی زۆرەوە نوێژیان لەسەر کرا، دوای بەڕێکردنی تەرمەکان بۆ گۆڕستانی گەڵەکن لەوێ بە خاک دەسپێدرێن. یەکێک لە تەرمی قوربانییەکان حوسێن گوڵکارە کە وەستای شۆفاژەکە بووە و خەڵکی بانەی رۆژهەڵاتی کوردستانە و بە گوتەی پەیامنێرانی رووداو کە سەرقاڵی رووماڵی رێوەڕەسمەکەن، تەرمی گوڵکار لە دادپزیشکیی سلێمانی دەمێنێتەوە و دواتر رەوانەی رۆژهەڵاتی کوردستان دەکرێتەوە لە شوێنی تەقینەوەکەدا چادر هەڵدراوە و کورسی دانراوە بۆ بەڕێوەچوونی پرسەکە و پرسەی پیاوان لەو شوێنە بەڕێوەدەچێت. لە رێوڕەسمەکەی ئەمڕۆدا بەهۆی زۆری ژمارەی ئۆتۆمبێلەکان، بەڕێوەبەرایەتیی هاتووچۆی سلێمانی رێکاری پێویستیان گرتووەبەر بۆ بەڕێکردنی تەرمەکان و دروستنەکردنی قەرەباڵخی. لەنێو مزگەوتەکەدا، هەریەکە لە زاگرۆس فەتاح، نوێنەری سەرۆک بارزانی، ئالان حەمەسەعید وەزیری پەروەردە، هەڤاڵ ئەبوبەکر پارێزگاری سلێمانی، نوێنەرانی لایەنە سیاسییەکان، یەکێتیی زانایانی ئایینی کوردستان و چەند مامۆستایەکی ئایینی گوتاریان پێشکێشکرد و پرسە و سەرەخۆشییان گەیاندە خێزانی قوربانییەکان. هەروەها دڵشاد شەهاب، راوێژکاری سەرۆکی هەرێمی کوردستان هەواڵی سەردانی نێچیرڤان بارزانی بۆ سلێمانی پشتڕاستکردەوە و رایگەیاند، نێچیرڤان بارزانی پاش نیوەڕۆی ئەمڕۆ بەشداریی لە پرسەی قوربانییانی رووداوی تەقینەوەکەی سلێمانی دەکات. لە رێوڕەسمی بەخاکسپاردنی ئەندامانی ئەو خێزانەی لە تەقینەوەی ماڵەکەی گەڕەکی کازیوەی شاری سلێمانی روویدا، هەڤاڵ ئەبوبەکر پارێزگاری سلێمانی رایگەیاند "لە یەکەم ساتی ئەم رووداوەوە هەتا ئێستا لە هەرێمی کوردستان و عێراق، هاوخەمی و پرسە و پشتیوانیان بۆ دەربڕیوین، سوپاسیان دەکەین کە ئامادەبوون بۆ بەشداریکردنی ئەم ماتەمە". هەروەها سوپاسی خەڵکی سلێمانی کرد، کە یەکدەنگ و یەکدەستبوون بۆ بەدەمەوە چوونی ئەو کارەساتەی تووشی خێزان بوو بەهۆی لێچوونی غاز و تەقینەوەی ماڵەکەیانەوە، پرسەی ئەو 15 کەسەشی کە لە رووداوەکەدا گیانیان لەدەستدا، بە پرسەی هەمووان لەلایەن پارێزگارەوە وەسفکرا و داوایکرد، ئەم تەبایی و یەکڕیزییە لە کایەکانی دیکەی ژیانی خەڵکی شاردا رەنگبداتەوە. دوای نوێژکردن لەسەر تەرمەکان، 14 تەرمەکە رەوانەی گۆڕستانی کەڵکن کران و لەوێ بە ئامادەبوونی کەسوکارەکەی و هاونیشتمان بە خاک دەسپێردرێن.
هاوڵاتی ئێوارەی ڕۆژی پێنج شەممە لە گەڕەکی کازیوەی شاری سلێمانی لە ئەنجامی لێچون لە سیستەمی غازو تەقینەوەی ماڵێکی سێ نهۆمی داڕما و تەقییەوە کە ٢٧ کەسی تێدا بوو و بەهۆیەوە١٥ کەس گیانیان لەدەستداو ١٢ کەسی دیکەش بریندار بوونو زیان بە چەند ماڵێکی پەنای خانووەکە گەیشت. دوای 17 کاژێر لە گەڕان بۆ ئەو کەسانەی سۆراخیان نەبوو، توانرا چوار کەس بە زیندوویی و حەوت کەسیش بە مردوویی لەژێر داروبەردا دەربهێندرێن. بەرگریی شارستانیی سلێمانی سەرپەرشتی گەڕانی بەدوای کەسە بێ سۆراخەکانی نێو داروبەردی خانووە رووخاوەکەدا لە ئەستۆ بوو. لە لێکۆڵێنەوەکەیاندا ئەوەیان بۆ روونبووەتەوە کە هۆکاری تەقینەوەکە لێچوون بووە لە سیستمی غازی ماڵەکە. ئەو خانووەی کە تەقینەوەکە تێیدا روویدا، خانووی حاجی مەزهەرە کە خۆی و کوڕ و کچ و نەوەکانی تێیدا بوون. خانووەکە شەش ساڵە دروستکراوە و چوار ساڵە سیستمی غازیان بۆ داناوە کە بەرگریی شارستانی دەڵێت، هیچ مەرجێکی سەلامەتی نەبووە. ١٥ کەس لە تەقینەوەکە گیانیان لەدەستدا: ئەوانیش ١- چیمەن قادر عەزیز ٢-بەهار قادر عەزیز ٣-چیا مەزهەر عەبدولڕەحمان ٤-ڕۆژان ئەنوەر سەلیم ٥-محەمەد عەبدوڵا جەمیل ٦-ژیلیا عەبدوڵا جەمیل ٧-دانیا بەختیار قادر ٨-دارکۆ بەختیار قادر ٩-زەند بەختیار قادر ١٠-میر بەهادین مەزهەر ١١- لیا بەهمەن مەزهەر ١٢- باکۆ دانا عەلی ١٣-یانۆ دانا عەلی ١٤-ئارش فاتح محێدین ١٥-حوسێن گوڵکار بڕیارە بەیانی شەممە لە یەک گۆڕستان سەرجەم قوربانییەکانی ئەو خێزانە لە تەنیشت یەکەوە بەخاک بسپێردرێن لەسەر داواکاری حاجی شێخ مەزهەر سیرێ کە خاوەنی ماڵەکەیە،هەروەها سبەینێ لە شوێنی ڕوداوەکە پرسە بۆ قوربانیان دادەنرێت.
هاوڵاتی پاسێک کە گەشتیاری خەڵكی نێوەڕاست و خوارووی عێراقی تێدا بوو، لە نزیک سەیرانگەی بێخاڵ خۆی بە دوو ئۆتۆمبێلدا کێشا و دواتریش خۆی بە دووکانێکدا کێشا،و 19 كهس برینداربوونه كه برینی دووانیان سهخته ئهمڕۆ ههینی (18ی تشرینی دووهم/نۆڤێمبهری 2022)، ، پاسێكی گهشتیاران كه 45 گهشتیاری پارێزگای بابلی ناوهڕاستی عێراقی ههڵگرتبوو، كۆنترۆڵی لهدهستداوه بههۆی نهمانی برێكهوه و خۆی به دوكانێك و دوو ئۆتۆمبێل كێشاوهو لەو رووداوه 19 كهس برینداربوونه كه برینی دووانیان سهخته، كه شوفێری پاسهكه و سهرنشینی تهنیشتی شوفێرهكهیه. هەروەها سهرجهم بریندارهكان له نهخۆشخانهی رواندز چارهسهری پێویستیان بۆكراوه كه برینهكانیان سوك بووه و حهوت برینداری دیكهش رهوانهی نهخۆشخانهی ئاشتی كراون له سۆران. جێگەی باسە بەگوێرەی ئامارەکانی هاتووچۆی هەرێمی کوردستان، لە ساڵی 2021دا چوار هەزار و 119 رووداوی هاتووچۆ لە هەرێمی کوردستان روویانداوە و لە ئەنجامدا 662 کەس گیانیان لەدەستداوە و حەوت هەزار و 121 کەسیش بریندار بوون.
