شارەزایانی کەشناسی: سبەی بەفر دەگاتە سەنتەری سلێمانی و دهۆک

سوپای تورکیا گوندێکی ناوچەی شەرای عەفرینی تۆپباران کرد و بەوهۆیەوە منداڵێکی ١٦ ساڵ شەهید بوو. میدیاکانی رۆژئاوای کوردستان رایانگەیاند، سوپای تورکیا لە بارەگاکانی سەر سنورەوە، گوندی تنەبێی ناوچەی شەرای عەفرینیان تۆپباران کردووە. بەو هۆیەوە منداڵێک بە ناوی ئەسەد محامیدی ١٦ ساڵ شەهید بووە و منداڵ و نەوجەوانێکیش بە سەختی بریندار بوون. دوێنێش درۆنەکانی دەوڵەتی تورکیا، دوو گوندی شاروچکەی تربەسپیی رۆژئاوای کوردستانیان بۆردومان کرد و چوار منداڵ بریندار بوون. لە ئەنجامی بۆردومانی درۆنەکانی دەوڵەتی تورکیادا لە گوندی مزگەفتی رۆژهەڵاتی تربەسپیدا، چوار منداڵ برینداربوون. ئاژانسی هاوارنیوز، ئاماری ساڵێکی زیانە گیانیەکانی هێرشی دەوڵەتی تورکیای بۆسەر رۆژئاوای کوردستان بڵاوکردبووە و رایگەیاندبوو، لە ساڵی ٢٠٢٢دا ١١٩ هاوڵاتی مەدەنی و شەڕڤان بەهۆی هێرشەکانی دەوڵەتی تورکیاوە شەهید بوون.

هاوڵاتی دەستەی پارێزەرانی کوردستان بەیاننامەیەکیان دژ بە پێشێلکاریەکانی سەر عەبدوڵا ئۆجەلان بڵاوکردەوە ئەمڕۆ لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا دەستەی پارێزەرانی کوردستان وبەشێک لە چالاکوانی مەدەنی، بەیاننامەیەکیان لەسەر گۆشەگیری عەبدوڵا ئۆجەلان، ڕێبەری پارتی کڕیکارانی کوردستان و سێ زیندانی دیکەی ئیمراڵی بڵاوکردەوە و ڕایانگەیاند،ئەو پێشلکاریانە دژی بنەماکانی دیمکوراسیە، هەروەها ئاماژەیان بەوەدا کە رێکخراوە نێودەوڵەتیەکان و لەنێویشیاندا ڕێکخراوی سی پی تی بێدەنگن لە لە ئاست پێشیلکاریەکانی سەر ئۆجەلان وزیندانیانی ئیمراڵی لە تورکیا. لە بەشێکی بەیاننامەکەدا لەبارەی پێشلکاریەکانی سەر ئۆجەلان و دابڕانی لە دونیای دەرەوە، ئاماژەیان بەوەدا کە بەپێی یاسای تورکیا لە زیندانەکاندا دەبێت هەر دوو مانگ جارێک ( دەستەی چاودێری زیندانەکان) ڕوونکردنەوە بدەن و ڕاپۆرتی خۆیان پێشکەشی ڕای گشتی بکەن، ئەمە بەتەواوی دوورە لە هەموو یاساکان وبنەماکان کە کەسایەتیەکی وەک ئۆجەلان لە دنیای دەرەوە داببڕێندرێت. پارێزەران وچالاکوان باسیان لەوەکرد، کە ڕێکخراوە نێودەڵەتیەکان هەڵنەستاون بەکاری پێویست لەبەرامبەر ئەم پێشیلکریانە، هەروەها دەڵێن کە تاکە هەواڵێک لەدوای دواین پەیوەندی عەبدوڵا ئۆجەلانەوە هەیانبێت کە لەساڵی ٢٠٢١ دا لەگەڵ براکەی ئەنجامی دا، سەردانەکەی تیمەکەی سی پی تی بوو لە مانگی ئەیلولی ٢٠٢٢، سەرەڕای ئەوەی تیمەکە نەیانتوانیوە چاویان بە عەبدوڵا ئۆجەلان بکەوێت. پارێزەر نەریمان ئەحمەد، لە وەڵامی پرسیارێکی هاوڵاتیدا سەبارەت بە سەردانی تیمەکەی سی پی تی کە بۆچی نەیانتوانیوە چاویان بە ئۆجەلان بکەوێت ولەبارەی ڕاگەیاندنی ڕیکخراوەکەوە کە گوایە عەبدوڵا ئۆجەلان ڕەتی کردۆتەوە چاوی بە تیمەکە بکەوێت، وتی ئەوەی زیاتر گومانەکانی سەر سەردانەکەی چرکردۆتەوە بێدەنگی ڕێکخراوەکەیە لەبارەی چۆنیەتی سەردانەکە و ئێمە تا ئێستا بەڕوونی نازانین ئایا چاویان پێکەوتووە یاخود ڕێگەیان پێنەدراوە، وتیشی چاوەڕوانین ڕێکخراوەکە لەماوەی ٦ مانگدا ڕوونکردنەوە لەبارەی سەردانەکەوە بدەن بۆ ڕای گشتی. پارێزەران وچالاکوانان، ئەم پێشیلکاریانەی سەر عەبدوڵا ئۆجەلان وزیندانیانی ئیمراڵیان بە پێشێلکاری وسەرکوتکاری بۆسەر هەموو نەتەوەی کورد ناوزەند کرد و ئاماژەیان بەوەکرد، ڕێکخراوەکان لەسەر دۆزی کورد وکێشەکانیی کورد بێدەنگن، هەروەها باسیان لەوەش کرد هەرچەندە عەبدوڵا ئۆجەلان وپارتی کرێکارانی کوردستان وەک ڕێکخراوێکی تیرۆریستی ناسێندراون ئەمە بەهانە نیە بۆ بێدەنگی و بێهەڵەوێستی لایەنە پەیەوەندیدارەکان لەئاست پێشێلکاریەکان. لەکۆتای دا دەستەی پارێزەران بە ڕۆژنامەنوسانیان وت، ئەوان لە هەماهەنگیدان لەگەڵ پارێزەرانی تایبەت بە کەیسی عەبدوڵا ئۆجەلان بۆ دروستکردنی فشار لەسەر لابردنی گۆشەگیری سەر عەبدوڵا ئۆجەلان و زیندانیانی ئیمراڵی. عەبدوڵا ئۆجەلان، ڕابەری پارتی کڕیکارانی کوردستان، لە ساڵی ١٩٩٩ بە حوکمی زیندانی هەتاهەتایی لە زینداندایە، دوای ئەوەی بە پلانێکی نێودەوڵەتی ڕادەستی تورکیا کرایەوە، لەوکاتەوە چەندین جار لە دوونیای دەرەوە دابڕێندراوە بەڵام بەهۆی فشارە نێودوڵەتیەکان وفشاری پاڕێزەرەکانیەوە گۆشەگیری لەسەر لابراوە، بەڵام دووبارە حوکمەتی تورکیا گۆشەگیری خستۆتە سەر ئۆجەلان وزیندانیانی ئیمراڵی، دواین جار کە هەواڵیک هەبوو لەسەر ئۆجەلان پەیوەندیەکی چەند خولەکی بووە کە لەگەڵ براکەی ئەنجامی داوە.  

کەجەکە رایگەیاند، ئەڤین گۆیی (ئەمینە کارا) ئەندامی دەستەی بەڕێوەبەری کەجەکەیە کە لە هێرشەکەی پاریسدا شەهید بوو و وتی، هێرشەکە لەلایەن دەسەڵاتی ئاکەپە و مەهەپەوە ئەنجامدراوە. هاوسەرۆکایەتی دەستەی بەڕێوەبەری کۆما جڤاکێن کوردستان (کەجەکە) لەبارەی هێرشە چەکداریەکەی ٢٣ی ئەم مانگە لە پاریسی پایتەختی فەڕەنسا لە مەرامبەر ناوەندی کەلتوری و رۆشنبیری کوردی ئەحمەد کایا، راگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە. کەجەکە ئاماژەی بەوەکرد کە ئەڤین گۆیی (ئەمینە کارا) ئەندامی دەستەی بەڕێوەبەری کەجەکەیە کە لە هێرشەکەی پاریسدا شەهید بووە و یادی هەرسێ شەهیدەکەی کردەوە و وتی، " ئاشکرایە کە ئامانجی سەرەکی هێرشەکە ئەمینە کارایە. دەوڵەتی تورکیا و دەسەڵاتی ئاکەپە و مەهەپە هەوڵ دەدەن بە ئامانجگرتنی تەڤگەرەکەمان، هێڵی داعش زیندوو بکەنەوە." لە راگەیەندراوەکەی کەجەکەدا هاتووە، حکومەتی فەڕەنسا پێویستە بە شێوەیەکی راست و دروست لێکۆلینەوە لە هێرشەکەی پاریس بکات کە وەک کۆمەڵکوی ٩ی کانونی دووەمی ٢٠١٣ پلانداڕێژراوە.لە پشت هێرشەکە دەزگا هەواڵگریەکان هەن کە پشتگریی لە دەوڵەتی تورکیا و میت دەکەن. کەجەکە دەشڵێت، پێویستە خۆپیشاندان و نارەزایەتیەکان دووربن لە توندوتیژی و رێگە بە هەوڵی تێکدەری نەدرێت. پێویستە بە شێوەیەکی هەستیارانە مامەڵە لەگەڵ دۆخەکە بکەن.

هاوڵاتی فەرمانی دەستگیرکردنی ئەو کەسەی کە هێرشەکەی ڕۆژی هەینی  پاریس پایتەختی فەرەنسای ئەنجامدا و سێ كوردی تیرۆركرد، لەژێر رێنمایی پزیشکدا هەڵگیرا و بكوژه‌كه‌ گواسترایەوە بۆ کلینیکی دەروونی. بە پێی هەواڵێکی بی بی سی ئەو پیاوە تەمەن ٦٩ ساڵەی بەرپرسیار بوو لە هێرشەکەی پاریس بۆ سەرناوەندی کولتووریی ئەحمەد کایا و سەرتاشخانەیەک کە لە ئەنجامدا سێ کەس کوژران و سێ کەسی دیکەیش برینداربوون، دوای ئەوەی لە ژێر لێکۆڵینەوەدا دانی بەوەدا نا کە کەسێکی ڕاگەزپەرستە گواسترایەوە بۆ کلینیکێکی دەرونی. له‌ راگه‌یه‌ندراوێكدا كه‌ له‌لایه‌ن داواکاری گشتی پاریسه‌وه‌ بڵاوكراوه‌ته‌وه‌، ئاماژه‌ به‌وه‌كراوه‌، ئەو پزیشکەی پشکنینی بۆ بكوژه‌ فەڕەنسییە تەمەن ٦٩ ساڵانه‌کە کردووە، به‌و ئه‌نجامه‌ گه‌یشتووه‌ کە دۆخی تەندروستی و دەرونی بكوژه‌كه‌ لەگەڵ مەرجەکانی راگرتنیدا، ناگونجێت.ھەر کاتێک رەوشی تەندروستی گونجابوو، دەبرێتە بەردەم دادوەری لێکۆڵینەوە.  لە ئێستادا بكوژه‌كه‌ بۆ کلینیکی دەروونی لەناو به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ئاسایش گوازراوه‌ته‌وه‌ و ئەگەر بارودۆخی تەندروستی رێگە بدات، ده‌برێته‌ به‌رده‌م دادوەری لێکۆڵینەوە. داواکاری گشتی فەڕەنسا ئاماژەی بەوەشکرد، لێکۆڵینەوەکە لە رووداوەکە بەردەوامە و تۆمەتبارەکەش کە ناوی ویلیەمە و تەمەنی ٦٩ ساڵە دانی بە تاوانەکە ناوە ".    

هاوڵاتی پارێزگاری سلێمانی رایگەیاند، بەهۆی بارودۆخی پارچەکانی دیکەی کوردستان و رووداوەکەی پاریس و رووداوی تەقینی غاز لە ماڵێکدا لە گەڕەکی کازیوە، بەفەرمی وەک حکومەت، ئاهەنگی سەری ساڵ ناگێڕین. هەڤاڵ ئەبوبەکر پارێزگاری سلێمانی، ئەمڕۆ (25ی کانوونی یەکەمی 2022) لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەنووسیدا گوتی، "هەموو ئەو ئامادەکارییانەی پێویستن لە رووی ئارامی و ئاسایشەوە بۆ سەری ساڵ کراون، ئەوان دەسەڵاتی تەواویان داوە بە سەرۆکی یەکە کارگێڕییەکان، بۆ جێبەجێکردنی ئەرکەکانیان لەو بارەیەوە، بەڵام "بەهۆی ئەو بارودۆخانەی هەیە، لە پارچەکانی دیکەی کوردستان، دەستدرێژیکردنە سەر رەوەندی کوردی لە فەرەنسا، ئەو دۆخەی لە ئەنجامی تەقینی غاز لە ماڵێکدا لە گەڕەکی کازیوە روویدا، بەفەرمی بڕیارمانداوە وەک حکومەت ئاهەنگ ناگێڕین بۆ سەری ساڵی نوێ". وتیشی،"زەمینەی لەبار رەخسێندراوە بۆ ئەوەی هاووڵاتیان گوزارشت لە خۆشییەکانیان بکەن، بۆیە قایمقامیەت، شارەوانی، تەندروستی، یەکە کارگێڕی و ئەمنییەکان، رێککاری پێویستیان گرتووەتەبەر". باسی لەوەشکرد،" گرنگە بە هەموو جیاوازییەکانەوە پێکەوە بین، ئومێد دەکەم لایەنە سیاسییەکان، لە کاتێکدا پێشوازی لە ساڵی نوێ دەکەین، هاوشێوەی پەیڕەوکارانی ئایینەکان پێکەوەبن و یەکتری تەواوبکەین، نهێنی سەرکەوتنیشمان پێکەوە بوونە".

سوپای تورکیا دوای هەشت مانگ لە چەند ناوچەیەکی هەرێمی کوردستان دەکێشتەوە و هەپەگەش رایگەیاند؛ بە تەکنیکی تایبەتی شەڕی گەریلا سوپای تورکیای ناچار بە کشانەوە کردوە. هێزەکانی پاراستنی گەل (هەپەگە) لە راگەیەنراوێکدا ئاشکرای دەکات سوپای تورکیای لە زاپ و مەتینا و گوندەکانی دەوروبەری شێڵادزێ و ئامێدی لە دهۆک ناچار کردوە بە کشانەوە. هەپەگە رونی کردوەتەوە؛ ئۆپەراسیۆنی (چنگ- قوفل)کە لەلایەن سوپای تورکیا لە 20 نیسانی ئەمساڵ هەرێمی کوردستان دەستی  پێکرد لە لایەن گەریلاکانەوە بە تەکنیکی تایبەت روبەڕوی شکست کراوەتەوە و گەریلا سوپای تورکیای ناچار کردوە دەست بە کشانەوە بکات لەو شوێنانەی کە زیاتر لە هەشت مانگە داگیری کردون. ئاماژەی بەوەش کراوە کە بەهۆی سیاسەتەکانی رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا و خولوسی ئاکار وەزیریی بەرگریی وڵاتەکە لە ماوەی هەشت مانگ شەڕو پێکدادان لەگەڵ گەریلا زیاتر لە دو هەزار و 700 ئەفسەر و سەربازی سوپای تورکیا کوژراون. لە لایەکی دیکەوە خولوسى ئاکار، وەزیرى بەرگرى تورکیا لە کۆنگرەیەکى رۆژنامەوانیدا رایگەیاندوە، گفتوگۆکانیان لەگەڵ مۆسکۆ بۆ کردنەوەى تەواوەتى ئاسمانیی سوریا بە ئامانجی هێرشکردنەسەر ناوچەکانى باکور و رۆژهەڵاتى سوریا بەردەوامە. ئاکار وتویەتی : سوپاى تورکیا لە باکورى سوریا و عێراق، 553  ئۆپەراسیۆنی لەدژى شەڕڤانانى هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) و گەریلاکانى پارتى کرێکارانى کوردستان (پەکەکە) ئەنجامداوە.  

هاوڵاتی بەگوێرەی پێشبینییەکانی کەشناسی لە چەند ناوچەیەکی هەرێمی کوردستان باران دەبارێت و لە ناوچە شاخاوییەکان بەفر دەبارێت. بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، ئەمڕۆ ئاسمان هەورى تەواودەبێت هەندێک کات دەگۆڕێت بۆ نیمچە هەور لەگەڵ ئەگەرى بارینى نمە باران لە رۆژهەڵاتى هەرێم وهەندێک ناوچەى گەرمیان و ناوچە شاخاوییەکانى هەولێر و دهۆک، دروستبوونى تەم و مژ لە رۆژهەڵاتى هەرێم و ناوچە شاخاوییەکان لە کاتەکانى شەودا لەگەڵ بارینى بەفر لە ناوچە شاخاوییە سنوورییەکانى باکوورى رۆژهەڵات. بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراوی ئەمڕۆ بە پلەی سلیزی: هەولێر:  14 پلەى سیلیزى سلێمانی: 12 پلەى سیلیزى دهۆک :  16 پلەى سیلیزى کەرکووک: 16 پلەى سیلیزى هەڵەبجە : 13 پلەى سیلیزى زاخۆ :  17 پلەى سیلیزى سۆران:  12 پلەى سیلیزى گەرمیان: 17 پلەى سیلیزى کەشناسی لەبارەی کەشوهەوای سبەی رایگەیاندووە، سبەی دووشەممە ئاسمان لەنێوان نیمچە هەور و هەورى تەواو دەبێت. هەروەها پلەکانی گەرما بەرزدەبێتەوە بە نزیکەی ( 1 تــا 2 ) پلە . بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی: هەولێر:  15 پلەى سیلیزى سلێمانی: 14 پلەى سیلیزى دهۆک :  16 پلەى سیلیزى کەرکووک: 17 پلەى سیلیزى هەڵەبجە : 14 پلەى سیلیزى زاخۆ :  17 پلەى سیلیزى سۆران:  13 پلەى سیلیزى گەرمیان:  18 پلەى سیلیزى

لە ساڵی ٢٠٢٢دا کە دەوڵەتی تورکیا بە بەردەوامی هێرشی کردووەتە سەر رۆژئاوای کوردستان، ١١٩ هاوڵاتی مەدەنی و شەڕڤان شەهید بوون. ئاژانسی هاوار نیوز ئاماری زیانە گیانیەکانی هێرشەکانی دەوڵەتی تورکیای ل ساڵی ٢٠٢٢دا بۆ سەر رۆژئاوای کوردستان ئاشکرا کرد و رایگەیاند، لەم ساڵەدا بە گشتی ١١٩ کەس شەهید بوون کە ١٥ کەسیان منداڵ و ٥٨ کەسیان شەڕڤانی هێزەکانی سوریای دیموکراتین. هەروەها ٥٩ سەربازی حکومەتی دیمەشق کوژراون. لە ئامارەکەدا هاتووە، بە گشتی لەم ساڵەدا ٢٩٢ کەس بەهۆی هێرشەکانەوە بریندار بوون کە ٤٨ کەسیان منداڵ و ٢٣ کەسیان شەڕڤانن. لەلایەکی دیکەوە ٩١ سەربازی حکومەتی دیمەشقیش بریندار بوون. لە ساڵی ٢٠٢٢دا، ٢٩ خوێندنگا، چوار بنکەی تەندروستی، ١٠ پەرستگا، بە دەیان وێستگەی نەوت، غاز، کارەبا و بورجی پەیوەندیەکانی تەلەفون و ئینتەرنێت، وێرانکراون. دوو جاریش چەکی قەدەغەکراو بەکارهێنراوە. هێرشەکانی دەوڵەتی تورکیا بۆسەر رۆژئاوای کوردستان بە درێژایی ئەم ساڵ بەردەوام بووە، بەڵام گەورەترین ئۆپراسیۆنی ئاسمانی بۆ سەر ئەو بەشەی کوردستان، ١٩ی تشرینی دووەم دەستی پێکرد کە ژێرخانی ئابوری رژئاوا کرایە ئامانج.

ئیمان زەندی لەعێراقدا نزیكەی هەشت كارگەی بەرهەمهێنانی زەیتی زەیتون هەیە، كەیەكێك لەوانە كارگەی راسانە لەپارێزگای هەڵەبجەو زەیتی (ئێكسترا ڤێرجن) بەرهەمدەهێنێت، كە لەتوانایدایە رۆژانە 120 تۆن زەیتون بكات بەزەیت و بڕی بەرهەمیش بەگوێری زەیتونەكە دەگۆڕێت، كە بەگشتی ساڵانە هەزارو ٢٠٠ تۆن زەیتون تیایدا دەكرێت بەزەیت كە لەسەدا‏٦٠ی ناوخۆییە و لەسەدا ‏٤٠ی زەیتونی هاوردەیە، بەڕێوەبەری كشتوكاڵی پارێزگای هەڵەبجەش دەڵێت: لەئێستادا لەپارێزگای هەڵەبجە دوو پڕۆژەی ستراتیژی ئەنجامدەدرێت یەكێكیان پڕۆژەی كۆمەڵگەی خۆراكییە، دووەم پڕۆژەش بەرهەمهێنانی هێلكەیە كە لەسەر رووبەری 380 دۆنم زەوی بنیاتدەنرێت. ستار محمود، بەڕێوەبەری كشتوكاڵی پارێزگای هەڵەبجە بەڕۆژنامەی هاوڵاتی راگەیاند: "بەرهەمی زەیتون بەپێی جۆری نەمامەكەی دەگۆڕێت كەهەندێكیان رێژەی زەیتیان بەرزترەو هەندێكیشیان كەمترە، كارگەی زەیتی زەیتونی راسان باشترین كارگەی بەرهەمهێنانی زەیتی زەیتونە لەسەر ئاستی عێراق و ئامێرەكانی ناو كارگەكە بەرزترین كوالێتییان هەیە، ئەم كارگەیە سوودێكی زۆر باشی هەبووە چونكە پێش ئەوە جوتیارانی خاوەن باخی زەیتون بەرهەمەكانیان بۆ ساغ نەدەبووەوە، بەمەش ژمارەیەك هەلی كاری رەخساندووە بۆ گەنجان و سوودێكی گەورەی دەبێت بۆ ژێرخانی ئابوری ئەم پارێزگایە". لەعێراقدا نزیكەی هەشت كارگەی بەرهەمهێنانی زەیتی زەیتون هەیە، كەیەكێك لەوانە كارگەی راسانە لەپارێزگای هەڵەبجە كە ٢٥ كارمەندی لەناو كارگەو نزیكەی ١٠٠ كارمەند لەدەرەوەی كارگە هەیە. بەڕێوەبەری كارگەی زەیتی زەیتونی راسان پەیام سەیوان بۆ هاوڵاتی دواو وتی:"پێش ساڵی ٢٠١٨ لەدوای ئەوەی بەدواداچوونمان بۆ پارێزگای هەڵەبجە كرد زانیمان نزیكەی ٤٠٠ دۆنم باخی زەیتون هەیە، بەمەش جوتیارەكان بێزاربوون كەچۆن ساغی بكەنەوە، هۆكارێكیتر نەبوونی سەرچاوەیەكی تەندروستبوو بۆ زەیتی زەیتون لەتەواوی كوردستان، خۆشەویستیشمان بۆ ناوچەكە هۆكارێكی ترە چونكە ناوچەیەكی داخراوە، هەروەها لەناوخۆی عێراق زەیتون دەكڕین، بەڵام لەسەدا 40ی زەیتونی پێویستی كارگەكەمان لەوڵاتانی ئێران و سوریاو توركیاوە هاوردەی دەكەین، تۆنێك زەیتون بە ٣٥٠ بۆ ملیۆنێك و ٣٠٠ هەزار دینار دەكرین، زەیتونەكانی هەڵەبجە جۆراوجۆرن هەموویان گونجاو نین بۆ زەیت، بەڵام دارەكانی چەمچەماڵ بۆ زەیت زۆر باشە، كارگەكەمان سوود لەو بەرهەمانە دەبینێت كە لەڕابردودا سوودی لێوەرنەگیراوە، بەنموونە هەناری بچووك دەكڕینەوەو ئاوەكەی دەگرین دەیكەین بە رووبە هەنار، لەشیری بزنیش سابوونی بزنی سانی بەرهەمدەهێنین، لەزەیتی زەیتونەكەش سابوونی زەیتی زەیتون دروستدەكەین، لەداهاتووشدا كۆمەڵگەی خۆراكی راسانمان دەبێت كەبریتی دەبێت لەشیرو پەنیر، شیرەكە لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ختسوومانەتە بازاڕەوە بەڵام پەنیرەكە بەمزووانە كاری بۆ دەكەین". پەیام سەیوان دەڵێت: "بەدوو شێواز زەیت بەرهەمدەهێنین، شێوازێكیان جوتیارەكان خۆیان زەیتون دەهێنن دەیكەین بەزەیت بۆیان، بۆ یەك تۆن زەیتون ١٣٠ هەزاریان لێوەردەگرین، بەڵام شێوازی دووەمی بەشێكی تری جوتیارەكان زەیتونەكەیان دەفرۆشنەوە پێمان". د.هەڵگورد عەلی، پسپۆڕی چارەسەری نەخۆشی بەخۆراك بۆ هاوڵاتی دواو دەڵێت: "زەیت بەگشتی لەسێ كاربۆن و هایدرۆجینێك پێكهاتووە، زەیتی زەیتون فریفاتیەكانی لەگەڵدایە كە سوودێكی زۆری هەیە بۆ لەش، بەڵام زەیتەكانی تر كە تەندروست نین جگەر رەق و ماندو دەكەن و مرۆڤ دووچاری شێرپەنجە دەكاتەوە، زەیتە سروشتییەكان لەناوكەوە دەردێن وەكو گوڵەبەڕۆژەو كونجی، بەڵام زەیتون لەگەڵ ئەڤەگادۆ لەناو گۆشتەكەیدایە". وتیشی: "جۆرەكانی زەیتون بەگشتی لەكوردستان نەچراڵە كە بەدەست لێكراوەتەوەو پەستێنراوە، دووەم ئێكسترا ڤێرجنە لەڕێگەی سەنتەرفیوج دەرهێنراوە لەپلەی گەرمی ٣٥ پلەی سیلیزیدا، سێیەمیشیان ڤێرجنە ئەم جۆرەیان لەپلەی گەرمی ٢١٠ پلەی سیلیزی دەرهێنراوە، هەرچی چوارەمیشە رۆنی گوشراوی دووەمی ئامێری سەنتەرفیوجەكەیەو پێی دەڵێن پۆماس". لەبارەی ناسینەوەی كوالێتی زەیتی زەیتون لەبازاڕەكان ئەو پسپۆڕە رایگەیاند:"بەوە دەیناسینەوە تامی تیژەو چەوریەكەی دوای ماوەیەكی كەم نامێنێت و دەبێت بەهەڵم، بۆ دڵنیایی سەد لەسەد سروشتی بوونیان دەبێت لەتاقیگەی تایبەت پشكنینی بۆ بكرێت لەخاڵە گومرگییەكان، بەڵام بەداخەوە لەكوردستان نیمانەو گرنگی بەو بابەتەش نەدراوە، گەر بێتو یەك لیتر زەیت لەهەشت بۆ نۆ هەزار دینار كەمتر بوو ئەوە ئەو زەیتە جێی گومانە، نرخی ئێكسترا ڤێرجنەكەش بە ١٢ هەزارە چونكە كوالێتی بەرزەو هیچ ماددەیەكی حافیزە قبوڵناكات، بەڵام پۆماسەكە چوونە گوشراوی دووەمە بەچوار هەزاریش بێت ئاساییە، ئەو زەیتانەی لەكارگەكانی كوردستان بەرهەمدێت زیاتر جۆری ڤێرجنن بەئامێری توركی هاس كەتۆنێك زەیتون ٢٠٠ كیلۆ زەیتی لێدەردەهێنرێت، دوای دوو ساڵ زەیتی زەیتون بەسەردەچێت و نابێت رووناكی و ئۆكسجینی بەربكەوێت و لەپلەی گەرمی ٢٧دا بێت، بەڵام زەیتەكە ئاوی تێكەڵ بكرێت لەدوای شەش مانگ بەسەردەچێت". هەر سەبارەت بەزەیتی زەیتون د.محەمەد فاروق، لێپرسراوی كۆنتڕۆڵی جۆری كۆمپانیای رەزگە بەهاوڵاتی وت: "پشكنینەكان لەسەر بنەمای تایبەتمەندی عێراقی ئەنجامدەدرێت، سەرجەم ئەو بەرهەمانەی زەیتی زەیتون تائێستا هاتوون لەڕێگەی دەروازەی نێودەوڵەتی باشماخەوە كوالێتییان زۆر باشە، تائێستا هیچ بەرهەمێك نەبووە لەپشكنینی ئێمەدا دەرنەچووبێت، بەڵكو هەموویان دەرچوون و شیاوی بەكارهێنانن، رەنگە وەڵامدانەوەی ئەو پرسیارە ئاسان نەبێت كە رۆنەكان سروشتین یاخود نا، چونكە كۆمەڵێك فاكتەر دانراوە بۆ دیاریكردنی سەلامەتی و كوالێتی بەرهەمەكە، هەربۆیە هیچ كات داوای ئەوە نەكراوە كەدەبێت بزانرێت ئەو رۆنە سروشتییە یاخود نا". سەبارەت بەشێوازی دروستكردنی رۆنی زەیتون لەكارگەكان، بەڕێوەبەری كارگەی زەیتی زەیتونی راسان دەڵێت: سەرەتا لەڕێگەی ئەندازیارێكی كشتوكاڵییەوە پشكنینی بۆ دەكەین بۆ هەر نەخۆشییەكی زەیتونی، پاشان زەیتونەكان دەچێتە بەشی ئامێری وەفەر لەڕێگەی قایشەكەیەوە زەیتونەكان دەشواتەوەو دواتر لەڕێگەی چەقۆو چەكوشەكانەوە دەیهاڕێت و دەیكوتێت بەناوكەكەشیەوە، دواتر دەچێتە میكسین گروپ بۆ ماوەی ٤٥ خولەك لەپلەی گەرمی ٢٥ بۆ ٣٥ پلە كەهەشت گروپەو هەر گروپێك تۆنێكەو زەیتونی جوتیارەكان جیادەكاتەوە، بەمەش لەڕێگەی ماتۆڕێكەوە دەگوازرێتەوە بۆ دیكانتەر كە دوو كاردەكات ئاوی تاڵ و پاشماوە لەگەڵ زەیتی زەیتونەكە جیادەكاتەوەو بڕە زەیتەكەش دەچێتە پاڵاوگەیەكەوە لەهەر خەڵتەیەك، كۆتا كاریشی زەیتەكە دەگوازێتەوە بۆ سەفەرەیتدی سەنتەرفیوج و پاشان عەمباری دەكەین كە ١٣٠ هەزار لیترە  بۆ ساڵێك، ١٢٠ تۆن زەیتون لەماوەی ٢٤ كاتژمێردا دەكەین بەزەیت''، ناوبراو ئەوەشی ڕایگەیاند: "زەیتونی ناوخۆ لەسەدا ١٢ زەیتی لێدەردەچێت هەندێكی تریان لە ١٠٠ كیلۆ ٢٠ كیلۆ زەیتی لێدەردەچێت یاخود چوار كیلۆ، بەڵام زەیتەكانی دەرەوە لەسەدا ١٨ی دەبێت بەزەیت، زەیتی زەیتون دەكرێتە شوشەی رەشەوە، زەیتی زەیتون نابێت رووناكی لێی بدات. هەروەها سەبارەت بەپرۆژەی كشتوكاڵی لەسنوری پارێزگای هەڵەبجە ستار مەحمود، بەڕێوەبەری كشتوكاڵی پارێزگای هەڵەبجە بەڕۆژنامەی هاوڵاتی راگەیاند: "هەر پڕۆژەیەكی كشتوكاڵی كەدەكرێت چ پیشەسازی كشتوكاڵی بێت یان پڕۆژەی ئاژەڵی یان رووەكی لەلایەن بەڕێوەبەرایتی گشتیی كشتوكاڵی هەڵەبجەوە كارئاسانیان بۆ دەكرێت و مامەڵەی تەرخانكردنی زەوییان بۆ دەكرێت و وەزارەتی كشتوكاڵ رەزامەندی تەرخانكردنی پێدەدات، ئەو پڕۆژانەی كەبودجەیان گەورەیە لەپاش رەزامەندی وەزارەتی كشتوكاڵ رەزامەندی دەستەی وەبەرهێنانیش وەردەگرن و ئەو پڕۆژانەش پیشەسازی كشتوكاڵین رەزامەندی وەزارەتی پیشەسازی و بازرگانی وەردەگرن".  دەشڵێت: "لەئێستادا لەپارێزگای هەڵەبجە دوو پڕۆژەی ستراتیژی ئەنجامدەدرێت یەكێكیان پڕۆژەی كۆمەڵگەی خۆراكییە كە لەسەر رووبەری ٢٥ دۆنم زەوی دروستدەكرێت كەخۆی دەبینێتەوە لەكارگەی شیرەمەنی و ئاوی میوە لەگەڵ ساردخانە، دووەم پڕۆژەش بەرهەمهێنانی هێلكەیە كە لەسەر رووبەری 380 دۆنم زەوی بنیات دەنرێت، لەگەڵ شەش پڕۆژەی گەورەی گاوداری بەشێكیان بنیانراون و بەشێكی تریان لەبنیاتناندان".

وەزیری دادی فەڕەنسا دوای کۆمەڵکوژیەکەی پاریس لەگەڵ نوێنەری کوردانی فەڕەنسا کۆبووە و رایگەیاند، فەڕەنسا غەمگینە و ئەو هێرشەی لە مەرامبەر هاوڵاتیانی کورد ئەنجامدراوە، هێرشێکی تیرۆریستیە. ئێریک دوپۆند مۆریتتی وەزیری دادی فەڕەنسا لەگەڵ شاندێکی ئەنجومەنی کوردی دیموکراتی فەڕەنسا لەبارەی هێرشەکەی دوێنێ بۆ سەر کۆمەڵەی رۆشنبیری و کەلتوری کوری ئەحمەد کایا لە پاریسی پایتەختی ئەو وڵاتە کۆبووە. ئاژانسی فوراتنیوز رایگەیاند، وەزیری دادی فەڕەنسا لە کۆبونەوەکەدا رایگەیاندووە، بەم کۆبونەوەیە پشتگیری خۆیان بۆ هەموو کوردێک دەردەبڕن و وتی، " ئێمە بیر لە خانەوادە و کەسوکاری قوربانیان دەکەینەوە. فەڕەنسا زۆر غەمگینە. پشتگیریەکی بەهێزی کورد دەکەین." عەگید پۆڵات وتەبێژی ئەنجومەنی کوردی دیموکراتی فەڕەنساش لە کۆبونەوەکەدا رایگەیاند، دوورخستنەوەی هێرشەکە لە پرسی تیرۆر و رازیکردنی کورد کە گوایە هێرشەکە لەلایەن کەسێکی راستڕەوەوە ئەنجامدراوە، لەلایەن کوردەوە قبوڵ ناکرێت  و پێویستە راستیەکانی پشت رووداوە ئاشکرا بکرێن." دوێنێ ٢٣ی کانونی یەکەم، کەسێکی بەڕەگەز فەڕەنسی ٦٩ ساڵ، بە چەکەوە هێرشی کردە سەر کۆمەڵەی رۆشنبیری و کەلتوری کوردی ئەحمەد کایا لە پاریسی پایتەختی فەڕەنسا و لە هێرشەکەدا، سێ کەسی کورد بەناوەکانی ئەمینە کارا، میر پەروەر و عەبدولڕەحمان کزل شەهید بوون و سێ هاوڵاتی کوردی دیکەش بریندار بوون.

هەزاران هاوڵاتی کورد و دۆستە فەڕەنسیەکانیان لە پاریسی پایتەختی فەڕەنسا لە گۆڕەپانی کۆماری گردبوونەوە بۆ ئیدانەکردنی هێرشی چەکداری دوێنێ بۆ سەر ناوەندی رۆشنبیری کوردی ئەحمەد کایا. بەهۆی دەستوەردانی پۆلیس، لەنێوان بەشێک لە خۆپیشاندەران و پۆلیسدا ئاڵۆزی دروست بوو. دوای بانگەوازی ئەنجومەنی دیموکراتی کورد لە فەڕەنسا، هەزاران هاوڵاتی کورد و دۆستە فەڕەنسیەکانیان لە پاریسی پایتەختی فەڕەنسا لە گۆڕەپانی کۆماری گردبوونەوە بۆ ئیدانەکردنی هێرشی چەکداری دوێنێ بۆ سەر ناوەندی رۆشنبیری کوردی ئەحمەد کایا. بەهۆی دەستوەردانی پۆلیس، لەنێوان بەشێک لە خۆپیشاندەران و پۆلیسدا ئاڵۆزی دروست بوو. چالاکوانانی کورد وێنەی ساکینە جانسز، لەیلا شایلەمەز و فیدان دۆغانیان بەرز کردەوە کە لە ١٠ی کانونی دووەمی ٢٠١٣دا لە پاریس لەلایەن میتی تورکیاوە کوژرابوو و داوایان کرد کە راستیەکانی پشت هێرشەکەی دوێنێی سەر ناوەندی رۆشنبیری کوردی ئەحمەد کایا ئاشکرا بکرێن. چالاکوانە کوردەکان، ژمارەیەک رێگەی سەرەکی پاریسیان داخست و ئاگریان کردەوە، هەروەها لە خۆپیشاندانەکەدا زیان بەر هەندێک ئۆتۆمبێڵ و دوکان کەوت. بێریڤان فورات ئەنجومەنی دیموکراتی کوردی فەڕەنسا بۆ کەناڵی (بی ئێف ئێم تی ڤی) قسەی کرد و رایگەیاند، ژیانی هاووڵاتیانی کورد لە فەڕەنسا لە مەترسیدایە، پێویستە حکومەتی فەڕەنسا کوردەکان بپارێزێت. دوێنێ کەسێکی چەکدار هێرشی کردە سەر ناوەندی رۆشنبیری کوردی ئەحمەد کایا لە پاریسی پایتەختی فەڕەنسا. لە هێرشەکەدا ٣ کورد کوژران و سێیانی دیکەش بریندار بوون. هەرچەندە حکومەتی فەڕەنسا رایگەیاندووە کە هێرشبەرەکە راسترەوێکی فەڕەنسیە، بەڵام کوردانی فەڕەنسا رایدەگەیەنن کە دەستی میتی تورکیای لە پشتەوە و پێویستە حکومەت راستیەکان ئاشکرا بکات.

هاوڵاتی سەرۆکی هەرێمی کوردستان پیرۆزبایی جەژنی کریسمس لە کریستیانەکانی هەرێمی کوردستان، عێراق و جیهان دەکات و دووپاتی دەکاتەوە کە "هەرێمی کوردستان وه‌ك هه‌ميشه‌ به‌ لانه‌ و سه‌رزه‌مينى فره‌يى و پێكه‌وه‌ژيانى ئاشتیيانه‌ و يه‌كترقبووڵكردن و لێبورده‌يى و ته‌بايى له‌نێوان هه‌موو پێكهاته‌ ئايينى و نه‌ته‌وه‌يييه‌كانيدا ده‌مێنێته‌وه‌."   ئەمڕۆ شەممە، 24-12-2022، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بە بۆنەی جەژنی کریسمس و یادی لەدایکبوونی عیسای مەسیح (د.خ) لە راگەیێندراوێکدا پیرۆزبایی ئەو جەژنە لە کریستیانەکان دەکات و دەڵێت، "هيواى جه‌ژنێكى پڕ له‌ شادى و كامه‌رانييان بۆ ده‌خوازم. هيوادارم جه‌ژن له‌ كه‌ش و دۆخێكى ئارامدا بكه‌نه‌وه‌ و پشوويه‌كى خۆش به‌سه‌ر به‌رن."   چەند رۆژێکی دیکە جیهان ماڵئاوایی لە ساڵی 2022 و پێشوازی لە ساڵی 2023ـی زایینی دەکات. نزیکەی دوو ملیار و 140 ملیۆن کریستیانی رۆژئاوایی و بەشێک لە کریستیانە رۆژهەڵاتییەکان، 25ـی کانوونی یەکەم بە رۆژی کریسمس یان رۆژی لەدایکبوونی پەیامبەر عیسا (د.خ) دادەنێن.   کریستیانەکانی جیهان بە گشتی شەوی پێش کریسمس یان لە رۆژی کریسمس بۆ نزاکردن و گوتنەوەی سروودی ئایینیی تایبەت بە لەدایکبوونی عیسای مەسیح (د.خ) دەچنە کەنیسە.   لە نەریتەکانی دیکەی کریسمس بریتییە لە ئامادەکردن و هاوبەشیکردنی خواردنی تایبەت لە ئێوارەی 24 تاوەکو ئێوارەی 25ـی مانگ لەگەڵ کەسوکار و هاوڕێیان کە دیارترینیان کێکی کریسمس و قەلی سوورکراوەن.    سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە بەشێكی دیکەی راگەیێندراوەکەیدا، دووپاتی دەکاتەوە کە "هه‌رێمى كوردستان وه‌ك هه‌ميشه‌ به‌ لانه‌ و سه‌رزه‌مينى فره‌يى و پێكه‌وه‌ژيانى ئاشتيیانه‌ و يه‌كترقبووڵكردن و لێبورده‌يى و ته‌بايى له‌نيوان هه‌موو پێكهاته‌ ئايينى و نه‌ته‌وه‌يييه‌كانيدا ده‌مێنێته‌وه‌."   سەرۆکی هەرێمی کوردستان دەشڵێت، "له‌گه‌ڵ خوشك و برايانى مه‌سيحيمان و ته‌واوى پێكهاته‌كان، هه‌موومان پێكه‌وه‌ كارده‌كه‌ين بۆ بنياتنانى ئێستا و داهاتوويه‌كى باشتر بۆ نه‌وه‌كانمان، بۆ وڵاتێك كه‌ ماف و ئازادى بۆ هه‌موو هاووڵاتييانى له‌ هه‌ر ئايين و نه‌ته‌وه‌يه‌ك بن، بپارێزێت." دەشڵێت، "جه‌ژنى له‌دايكبوونى مه‌سيح له‌ هه‌مووان پيرۆز بێت، هه‌موو ساڵێك به‌ خێر و خۆشى و ئاشتى بۆ ته‌واوى مرۆڤايه‌تى بگه‌ڕێته‌وه‌."

درۆنەکانی دەوڵەتی تورکیا، دوو گوندی شاروچکەی تربەسپیی رۆژئاوای کوردستانیان بۆردومان کرد و چوار منداڵ بریندار بوون. لە ئەنجامی بۆردومانی درۆنەکانی دەوڵەتی تورکیادا لە گوندی مزگەفتی رۆژهەڵاتی تربەسپیدا، چوار منداڵ برینداربوون. ئاژانسی هاوارنیوز ناوی بریندارەکانی بڵاوکردەوە کە ئەمانەن؛ ئایشە خەڵەف عەلی، جەواهر خالید محەمەد، سەورە ئەل مەتەر و ریهام عەزام ئەل عەلی. لەلایەکی دیکەوە، درۆنەکانی دەوڵەتی تورکیا، گوندی گر سواری سەر بە شاروچکەی ترسبەسپیان بۆردومان کرد. لە بۆردومانەکا ژمارەیەک ئاژەڵ مرداربوونەوە و زیانی زۆری ماددی دروست بووە.  

هاوڵاتی ناوەندنی ڕاگەیاندن و چاپەمەنی هەپەگە ڕایگەیاند، هێرشەكانی دەوڵەتی داگیركەری تورك بە چەكی كیمیایی بەردەوامە و دوێنێ ١٠ جار سەنگەرەكانی بەرخۆدانی گەریلا لە نزیك گۆڕەپانی چەمچۆی سەر بە شارەدێی شێلادزێی ناوچەی ئامێدی بە چەكی كیمیایی بۆردومان كران. ئەمڕۆ ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنی هەپەگە لە ڕاگەیەنراوێكدا ئاماری چالاكیی گەریلاكانی ئازادی كوردستان و هێرشەكانی دەڵەتی داگیركەری تورك بۆسەر ناوچەكانی بەرخۆدان لە ڕۆژی ٢٣ی كانونی یەكەم بڵاوكردەوە. لە ڕاگەیەنراوەكەدا هاتووە، لە ٢٣ی كانونی یەكەم، كاتژمێر ٠٩:٠٠ داگیركەران لە دەوروبەری گوندی سیدای سەر بە شارەدێی شێلادزێی سەر بە شارۆچكەی ئامێدی لەلایەن تیمە گەڕۆكەكانمانەوە بە تاكتیكی نیشانشكێن كرانە ئامانج و داگیركەرێك سزادرا. لە بەشێكی تری ڕاگەیەنراوەكەدا هاتووە، سوپای داگیركەری تورك سەنگەرەكانی بەرخودانی گەریلای،١٠ جار بە چەكی كیمیایی بۆردومان كرد، ماددەی پلاستیك و تایەی ئۆتۆمبێلی سوتاند و دوكەڵە ژەهراوییەكەی كردە ناو سەنگەرەكانی بەرخودان. ئاماژە بەوەشكراوە، لەهەمان كاتدا چوار جار بە فڕۆكەی شەڕ، ١٢ جاریش بە هێلیكۆپتەری هێرشبەر و بە دەیان جاریش بە كاتیوشا، تانك و چەكی قورس گۆڕەپانەكانی بەرخودانی بۆردومان كردووە.

سەركۆ جەمال زیاتر لەمانگێكە لەگەڵ هاتنی وەرزی سەرما لەهەرێمی كوردستان، جارێكی تر كاتژمێرەكانی پێدانی كارەبای نیشتمانی بەهاووڵاتیان كەمیكردووە، لەكاتێكدا حكومەتی هەرێم بانگەشەی ئەوەی دەكرد بەبەستنی پێوەری زیرەك پێدانی كارەبای نیشتمانی زیاد دەكرێت، بۆ نموونە لەشاری سلێمانی نزیكەی 90%ی هاوبەشانی كارەبا پێوەری زیرەكیان بۆ بەستراوە، بەڵام پێدانی كارەبا وەكو ساڵانی رابردوو هەر خراپەو باش نەبووە، هاوكات لەگەڵا ئەوەی خەڵكی هەرێم دادوبێدادیانە بەدەست خراپی كارەباوە، بەڵام حكومەتی هەرێم 430 مێگاوات كارەبا دەفرۆشێتە حكومەتی عێراق. ئومێد ئەحمەد وتەبێژو بەڕێوەبەری كۆنترۆڵی كارەبای هەرێم لەلێدوانێكیدا بۆ  هاوڵاتی دەڵێت:» كاتژمێرەكانی كارەبا بۆ نزیكەی نۆ كاتژمێر لەسلێمانی زیادبووەو لەهەندێك لەقەزاكان زیاترە». وتیشی:» لەگەڵ نزمبوونەوەی پلەكانی گەرما خواستی كارەبا لەلایەن هاووڵاتییانەوە زۆر زیادیكردووە، بەجۆرێك ئێستا بەرهەمهێنانی كارەبا بریتییە لەسێ‌ هەزارو 400 مێگاوات، بەڵام خواست لەسەر بەكارهێنانی كارەبا گەیشتووەتە زیاد لەشەش هەزار مێگاوات، بۆیە ئەمەش كاریگەری لەسەر كەمبوونەوەی پێدانی كارەبا هەبووە بەهاووڵاتیان». « لەهەرێمی كوردستان هاوبەشانی كارەبا ژمارەیان گەیشتووەتە ملیۆنێك و 800 هەزار هاوبەش، بەكارهێنانی كارەباش لەپارێزگایەكەوە بۆ پارێزگایەكی دیكە، لەناوچەیەكەوە بۆ ناوچەیەكی دیكە گۆڕانكاری بەسەردا دێت، بەجۆرێك بەهۆی نزمبوونەوەی زیاتری پلەكانی گەرما لەهەردوو پارێزگای سلێمانی و دهۆك خواست لەسەر بەكارهێنانی كارەبا زیاترەو لەهەولێر كەمترو لەئیدارەی گەرمیانیش كەمترین خواست لەسەر كارەبا هەیە، ئەو كارەبایەی ئێستا بەرهەمدێت نزیكە لە 50٪ی ئەو خواستەی هاووڵاتیان پڕدەكاتەوە هەیانە بۆ بەكارهێنانی كارەبا، بۆیە هاووڵاتیان دڵنیا دەكەینەوە كەهیچ گۆڕانكارییەك لەپێدانی كارەبا نەكراوە، بەڵكو تەنها خواست زیادبووە، ئەوەش كردارێكی پێچەوانەیە هەتا خواست زیاد بكات بڕی پێدانی كارەبا كەمدەكات» ئومێد ئەحمەد وای وت. وتەكانی وتەبێژەكەی وەزارەتی كارەبا لەكاتێكدایە، ئێستا كاتژمێرەكانی پێدانی كارەبای نشتیمانی كارەبا لەهەندێك كات لەسلێمانی بۆ كەمتر لەشەش كاتژمێر دابەزیوە، وەزیری كارەباش دەڵێت كەمی كارەبا پەیوەندی بەوەزارەتی ئێمەوە نییە پەیوەندی بەوەزارەتی سامانە سروشتییەكانەوە هەیە كەسوتەمەنیمان بۆ دابین ناكەن، لەكاتێكدا هەردوو وەزارەتەكە یەك وەزیریان هەیە. لەڕۆژی 21-11-2022، ئومێد ئەحمەد وتەبێژی وەزارەتی كارەبا رایگەیاند: لەهەفتەی داهاتوودا 200 مێگاوات كارەبا زیاد دەبێت و راستەوخۆش كاریگەری لەسەر زیادبوونی پێدانی كاتژمێرەكانی كارەبا بۆ هاوبەشان دەبێت.  لەكاتی ئەو وتانەی بەرپرسەكەی وەزارەتی كارەبا بەرهەمهێنانی كارەبا سێ هەزار و 500 مێگاوات بوو، بەڵام ئێستا هەر ئەو بەرپرسەی وەزارەتی كارەبا دەڵێت سێ هەزارو 400 مێگاوات كارەبا بەرهەمدێت. ئەمەش گومانی فرۆشتنی كارەبای هەرێم بەعێراق زیاتر دەكات، بەڵام وتەبێژی وەزارەتی كارەبا ئامادەنەبوو وەڵامی ئەو پرسیارە بداتەوە. هاوكات عەلی حەمەساڵح پەرلەمانتاری دەستلەكاركێشاوەی پەرلەمانی كوردستان لەلێدوانێكدا بۆ هاوڵاتی تەئكیدی كردەوە:» كەحكومەتی هەرێم 430 مێگاوات كارەبا دەفرۆشرێتە كەركوك و موسڵ». وتیشی:» دوای بەدواداچوون 100 مێگاوات بۆ كارەبای سلێمانی زیادبووە، 50  مێگاواتیش بۆ دهۆك و 66 مێگاواتیش بۆ هەولێر، كارەبای سلێمانی لەدۆخێكی خراپدا بووەو ئێستاش وەك پێویست نیە». لەسەر كاتەكانی پێدانی كارەباو كەمكردنەوەی ئەمپێرەكانی كارەبای نیشتیمانی بۆ هاوبەشان، سیروان محەمەد وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی كارەبای سلێمانی بەهاوڵاتی وت:»چەند رۆژێكە كارەبای نیشتیمانی لەسلێمانی نۆ بۆ 10 كاتژمێر هەیەو تائێستاش 85% بۆ 90%ی هاوبەشانی كارەبا پێوەری زیرەكیان بۆ بەستراوە». وتیشی:»بڕیاری كەمكردنەوەی ئەمپێرەكانی كارەبای ماڵان لەبەر سێ هۆكار بووە، یەكەمیان بۆ نەهێشتنی سەرە محەویلە بووە، وا نەبوایە لەزۆربەی گەڕەكەكان ئەو كێشەیە سەریهەڵدەدایەوە، هۆكارێكی دیكەش بۆ پاراستنی محاویلە و «قاتیع» ەكانە، چونكە لەزستاناندا بەهۆی زۆر بەكارهێنانەوە ژمارەیەكی زۆر محاویلەمان دەسووتا، هۆكاری سێیەمیش بۆ ئەوەبووە لەڕێگەی كەمكردنەوەی ئەمپێرەكان بەكۆی گشتی بڕێك كارەبای زیاتر بدەینە هاووڵاتیان كەئەمەش شتێكی ناچاری بووە ئەگەرنا هاوڵاتی مافی خۆیەتی كارەبا بەكاربهێنێت». بەوتەی بەرپرسانی كارەبای هەرێم، لەئێستادا ژێرخانی كارەبای هەرێمی كوردستان توانای بەرهەمهێنانی زیاتر لەحەوت هەزار مێگاوات كارەبای هەیە، بەڵام ئێستا تەنیا سێ هەزارو 400 مێگاوات كارەبا بەرهەمدێت. هاوڵاتی قسەی لەگەڵ چەندین هاوبەشی كارەبا كرد لەناوچە جیاوازەكانی هەرێم، هاوكار سەردار لەسلێمانی دەڵێت ئەوەی من تائێستا تێبینیم كردووە پێدانی كارەبا لەڕۆژێكدا شەش كاتژمێر تێپەڕناكات، بەڵام كاوان عومەر كە لەگەرمیان نیشتەجێیە دەڵێت كارەبا نزیكەی هەشت كاتژمێر هەیە لەڕۆژێكدا، جێگر عەزیز لەهەولێر دەڵێت كارەبای نیشتیمانی لەڕۆژێكدا 10 كاتژمێر هەیە، ئەمەش دەریدەخات كاتەكانی پێدانی كارەبا لەهەرێم جیاوازی هەیە. وەزارەتی كارەبا لەكابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمدا دەستیكرد بەدانانی پێوەری زیرەك بۆ هاوبەشانی كارەبا تا بەوتەی خۆیان دادپەروەری لەدابەشكردنی كارەبادا بێتەدی، جیا لەوەی بەردەوام وەزارەتی كارەبا ناوبەناو هەڵمەتی بڕینی كارەبای زیادەڕەو لەناوچە جیاوازەكان ئەنجامدەدەن كە بەوتەی خۆیان بۆ ئەوەیە زیادەڕەویەكانی سەر كارەبای نیشتیمانی كەمبكەنەوە، بەڵام تائێستا ئەو هەنگاوانە نەبووەتە هۆی زیادكردنی كاتەكانی پێدانی كارەبا، لەكاتێكدا بەوتەی بەرپرسانی وەزارەتی كارەبا زیاتر لە 85٪ی هاوبەشانی كارەبا پێوەری زیرەكیان بۆ بەستراوە.